DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Van hut westelijk oorlogsterrein.
Van bet oostelijk oorlogsterrein.
65
Honderd en zeventiende jaargang.
1915
per 3 maanden f 0.80, fr. p. post fl.— Advertentieprijs 10 ct. p. regel, groote letters naar plaatsruimte. Brieven fr. N. V. Boek- en Handelsdrukkerij v.h. HERIHs. COSTER 5ZOON, Voordam C9. Teiefoonnr. 3<
VRIJDAG 19 MAART
O I* 1 O
Ter zee.
DUITSCHLAND.
NEDERLAND.
ALKMAAR, 19 Maart.
Het lijkt, als men naar buiten kijkt, vandaag niet veel
op voorjaar, maar wanneer men de oorlogsberichten
van het Westelijk strijdtooneel raadpleegt, meent men
toch zoo iets als „een nieuw geluid" waar te nemen.
De namen der plaatsen beginnen weer meer te herinne
ren aan den tijd, toen de wintersche weersgesteldheid
de operaties nog niet belemmeren kon. Wij hooren
weer van den strijd aan den Yser, van de pogingen der
Beigen om Dixmuiden, van die der Duitschers om
Nieuwpoort te veroveren, van de verbondenen om
Rousseiaere, van de Duitschers om Yperen in handen
te krijgen. Het Duitsche zware geschut doet weer mee
en ook de Engelsche scheepskanonnen mengen zich op
nieuw in den strijd. Massa's geestdriftige Duitsche en
Üosienrijkscüe troepen, die nog niet in het vuur zijn
geweest, passeeren Luik, op weg naar het front en de
Engelsche manschappen willen zoo graag vooruit, dat
de aanvoerders moeite hebben om hen in toom te hou
den.
De officieele communiqué-schrijvers zijn blijkbaar
ook bij den overgang van een tijdperk van betrekkelijke
rust tot meerdere bedrijvigheid hun ouden stijl even
kwijt geraakt. Van den kant der verbondenen worden
plaatselijke voordeelen verbazend opgeschroefd
wanneer men de terreinwinsten, in Fransche en Engel
sche bladen behandeld, ziet, aan de hand van flinke
detailkaarten, lijkt de vooruitgang inderdaad nog al
beteekenend, maar niet zoodra slaat men dan een blik
op een goede overzichtkaart, waarop het geheele front
van de Noordzee tot de Vogezen is aangegeven, of men
merkt onmiddellijk, dat de reusachtige slang op een
enkel punt eventjes heeft gerild en üat er slechts een
paar- ocü zoo kleine rimpelingen zijn gekomen m de
kronkelende lijn. Maar ook een Fransch legerbevel
van 8 Maart, door het Duitsche hoofdkwartier open
baar gemaakt, toont, dat de strijd op nieuwe, verwoede
wijze is hervat. Dit legerbevel begint aldus:
„Onze overwinning is zeker. De Fransche legers
vocnten reeds zeven maanden met den wil om te over
winnen. Van heden af echter strijden zij met de zeker-
iieid om te overwinnen."
Uitvoerig wordt vervolgens betoogd, dat het Duit
sche leger ten ondergang gedoemd is, dat den Duit-
schen troepen niet meer nieuwe officieren kunnen wor
den verschaft, dat de Duitsche kanonnen zijn versle
ten, de Duitsche granaten niet meer springen, voorts
dat Duitschland verhongert, dat de soldaten, stelsel
matig door de officieren bedrogen, beginnen te begrij
pen, dat Duitschland geslagen is, dat hongersnood de
door de wapens begonnen vernietigingsoorlog zal
voltooien. Duitschland's bondgenooten, zoo wordt
verder gezegd, zijn verslagen, Turkije wordt in de ei
gen hoofdstad door de vloten van Engeland en Fran
krijk bedreigd, Griekenland en Roemenië mobiliseeren
zich om zich bij de verbondenen aan te sluiten, de
Russen dooden de Duitsch-Oostenrijksche plannen in
de kiem, de Serviërs verdreven de Oostenrijkers voor
altijd uit hun land, de Duitsche slagschepen wagen
zich niet buiten de beschermende havens, van hunne
onderzeeërs zijn er reeds meer in den grond geboord
dan zij handelsvaartuigen konden vernietigen.
Medelijden verdient Duitschland niet, immers zijn
regeering schond door den inval in België zijn bij ver
drag aangegane plichten, schond te water en te land
elke bepaling van het volkenrecht, zijn troepen bescho
ten open steden, staken weerlooze dorpen in brand,
vermoordden grijsaards en kinderen, schonden vrou
wen en meisjes, zijn onderzeeërs boorden zelfs neutra
le handelsschepen in den grond, zijn soldaten staken
de Fransche gewonden met de bajonet dood, slechts
enkelen werden gevangen genomen om aan de ontzet-
tendste willekeur te worden uitgeleverd en van honger
te sterven, omdat hun voedsel bestaat uit aftreksel van
eikels, soep en voor iedere vijf man een beschimmeld
brood.
Welke conclusies zijn uit dit alles te trekken? zoo
wordt tenslotte in hét legerbevel gevraagd en het ant
woord luidt aldus:
„Allereerst de aanmaning om onze krachten dubbel
in te spannen, om het nabij liggende doel te bereiken,
namelijk de zekerheid van een duurzamen Europee-
schen vrede, maar daarnaast ook de overtuiging, dat
het beter is op het slagveld te sterven, dan in handen
der Duitschers te vallen en ellendig aan uitmergeling
of tering te sterven in hun kerkers.
Derhalve: vooruit, vol vertrouwen, met alle kracht,
de zekere overwinning tegemoet, de zege voor vader
land en republiek, de zege van recht, vrijheid en be
schaving."
Commentaar te geven op dit legerbevel is niet noo-
dig, zegt te recht het Duitsche hoofdkwartier, dat zich
van de echtheid van dit stuk heeft vergewist.
Wij zullen van deze frazeologie verder ook niets zeg
gen. Trouwens de ooggetuige, die in het Britsche
hoofdkwartier dezer dagen schreef, dat ondanks de
reusachtige krachtsinspanning bij de Duitsche troepen
geen verzwakking valt waar te nemen en dat er voor
hen tot dusverre allerminst aanleiding bestaat om ont
moedigd te zijn, begrijpt beter, dat het verstandiger is
de waarheid onder de oogen te zien, dan valsche illu
sies omtrent 's vijands gevechtswaarde op te wekken,
omdat de bittere ontgoocheling wel niet kan uitblij
ven.
Maar ook de Duitsche communiqué-schrijver is van
de wijs. Hij laat maar aanvallen afslaan en zware ver
liezen toebrengen, hij zwijgt maar over de terreinver-
liezen alleen in het communiqué van heden wordt
erkend, dat de Franschen terrein wonnen ten Z.-O.
van Verdun (vermoedelijk wordt hiermee bedoeld het
punt St. Mihiel). Het gevolg is, dat een Duitsch mili
tair deskundige (v. Schreibershofen in de Morgenpost)
op grond der hem ten dienste staande gegevens den
toestand aldus beoordeelt: „Zoo heeft de toestand
op het Westelijk oorlogstooneel zich in het algemeen
ten gunste van de Duitsche wapens gewijzigd. De
Fransche aanvallen zijn overal afgeslagen en op enkele
plaatsen hebben de Duitschers plaatselijke, gedeelte
lijke voordeelen behaald."
Natuurlijk is dit geheel onjuist en blijlkt opnieuw
hoe misleidend het stilzwijgen van het Duitsche hoofd
kwartier werkt de eerste proeve daarvan werd, zoo
als men zich herinnert, geleverd in de maand Septem
ber, toen de Duitschers van de Marne tot de Aisne te
rug moesten, waarover destijds met geen woord gewag
gemaakt werd.
Men meent soms, alsof met de wraak- en weerwraak-
methode het uiterste bereikt is. Maar telkens blijkt,
dat men zich vergist heeft, dat er altijd wel weer wat
nieuws gevonden kan worden. Omdat een Fransch
vlieger op de onverdedigde stad Schlettstadt bommen
geworpen heeft, waardoor twee kinderen gedood en
tien anderen zwaar verwond werden, heeft Duitsch
land Calais met bommen bestookt, waardoor zeven
stations-ambtenaren gedood werden. Wanneer het niet
zoo droevig en zoo onmenschelijk was, zou het om te
lachen zijn, dat zeven onschuldige stations-ambtena
ren aan het eene eind van het oorlogstooneel moeten
boeten voor den dood van twee onschuldige kinderen
aan het andere. Waarbij nog komt, dat Duitschland in
dit opzicht zijn vijand niets te verwijten en niets toe te
geven heeft, omdat het zichzelf in erger mate schuldig
gemaakt heeft aan het gewraakte misdrijf.
In het Oosten doet Duitschland het nog fraaier. Daar
zullen zoowaar voor elk dorp of landgoed, dat door de
Russen wordt plat gebrand, drie dorpen of landgoede
ren van het door de Duitschers bezette Russische ge
bied aan de vlammen worden prijsgegeven. Het is dus
„Sla je mij, ik sla je driemaal weer."
Natuurlijk zullen de andere oorlogvoerende partijen,
al kunnen ze dit middel niet toepassen, er wel wat an
ders op vinden om weerwraak te oefenen. En zoo komt
men van kwaad tot erger.
De Russen staan aan den Memel en ze doen er blij
kens bovenstaanden Duitsche maatregel heel wat
kwaad, ofschoon het slechts „zwakke krijgsmachten"
heeten te zijn. Over het geheel nemen de Russen blijk
baar een offensieve houding in. Het is nog niet recht
duidelijk, hoe zij zich na dien laatsten stevigen klap
dien ze van maarschalk v. Hindenburg kregen, zoo
spoedig hebben kunnen herstellen en evenmin, hoe het
komt, dat de Duitschers thans zoo weinig tegen het of
fensief doen, al heeft dit tot dusverre nog niet tot ern
stige gevolgen geleid. Of men heeft veel troepen naar
het Westen gezonden, öf men besteedt thans alle krach
ten aan de verovering van Warschau.
Van de Dardanellen wordt officieel door de Turken
gemeld, dat het oude Fransche oorlogsschip „Bouvet"
(1896, inhoud 12.205 ton, bemanning 630 koppen) en
een torpedoboot in den grond geboord zijn en dat
eenige Engelsche slagschepen zoo ernstig beschadigd
werden, dat ze niet meer aan de beschieting, gister
morgen hernieuwd, konden deelnemen.
In het Kanaal is een Engelsche rijstboot, de j,Gle-
nartsney", groot 5200 ton, getorpilleerd.
Italiaansche bladen spreken over de waarschijnlijk
heid van een ultimatum aan Oostenrijk, waarbij ge-
eischt wordt, dat dit rijk er toe moet overgaan de door
Italianen bewoonde streken, die nog onder Oosten-
rijksch beheer staan, af te staan, aangezien anders de
oorlog onvermijdelijk zou wezen.
DE STRIJD IN BELGIë EN NOORD-FRANKRIJK.
Het Fransche communiqué meldde gistermiddag:
De Belgen hebben opnieuw vorderingen gemaakt
aan de Yser.
Tusschen de Leie en de Oise heeft de vijand de
hoogte bij Lorette en de dorpen Camoy en Maricourt
beschoten.
Onze vliegers hebben bommen geworpen op het sta
tion te Conflans.
Uit het Duitsche groote hoofdkwartier werd giste
ren gemeld
De Fransche aanval tegen onze stelling aan de zui
delijke helling van de hoogte bij Lorette werd afgesla
gen. Fransche partieele aanvallen in Champagne ten
noorden van Le Mesnil werden door tegenaanvallen
tot staan gebracht. Een daar tegen den avond her
nieuwde Fransche aanval werd onder zware verliezen
voor den vijand afgeslagen.
In de Argonnen verflauwden gisteren de gevechten.
Fransche vliegers wierpen bommen op de open
stad Schlettstadt in den Elzas. Slechts een bom had uit
werking. Zij trof de kweekschool voor onderwijzeres
sen, doodde twee kinderen en verwondde tien kinde
ren zwaar. In antwoord1 hierop zijn vannacht in de
vesting Calais bommën van zwaar kaliber geworpen.
(Reeds in een deel onzer vorige éditie vermeld).
DE STRIJD AAN HET OOSTELIJK FRONT.
Uit het Duitsche groote hoofdkwartier werd giste
ren gemeld:
De Russische aanvallen op onze stellingen tusschen
Pisseck en Ortsjis en ten noord-oosten van Prasnytz
werden ook gisteren zonder resultaat voortgezet. Ten
westen van de Skwa maakten we 900, ten oosten van
deze rivier 1000 gevangenen; we maakten vier mitrail
leurs buit.
Een goedkoop succes verkreeg een Russische rijks-
weer-afdeeling bij den aanval in noord-Pruisen in de
richting van den Memel. Dorpen en landgoederen wer
den geplunderd en in brand gestoken. Aan de steden
in het door ons bezette Russische gebied is tot straf
de betaling van groote sommen ter schadevergoeding
opgelegd. Voor elk door deze horden op Duitsch ge
bied verbrand dorp of landgoed, zullen drie dorpen of
landgoederen in het door ons bezette Russische gebied
aan de vlammen worden prijs gegeven. Elke schade
door brand in Memel aangericht, zal beantwoord wor
den met de verbranding van de Russische gouverne
mentsgebouwen in Soewalki en andere in onze handen
zijnde Russische hoofdplaatsen.
(Reeds in een deel onzer vorige oplaag vermeld).
Het Oostenrijksche legerbericht meldde gisteren:
In de Karpathen werd op de hoogten ten westen van
Laberesrew een aanval van een vrij sterke vijandelijke-
legermacht na een bloedig gevecht met groote verlie
zen voor den vijand afgeslagen. Daarbij werden ver
scheiden vijandelijke' compagnieën vernietigd.
Ook mislukten in zuidoostelijk Galicië verschillende
pogingen van de Russen om door onverhoedsche aan
vallen met een sterke overmacht enkele steunpunten in
onze stellingen te nemen.
Bij het afslaan van deze aanvallen, die alle door het
vuur van onze troepen op zoo korten afstand gebroken
werden, namen wij 280 man gevangen.
Op de andere fronten gebeurde niets bijzonders.
DE TOESTAND IN OOST-PRUISEN.
Uit Berlijn wordt officieel gemeld:
In de provincie Oost-Pruisen en ook daarbuiten is
in de jongste dagen het onzinnige gerucht in omloop,
dat de Russen zich weder meester hebben gemaakt van
een deel der provincie Oost-Pruisen.
Uit de officieele berichten kan ieder verstandig
mensch nagaan, dat deze praatjes in strijd zijn met de
werkelijkheid. De door ons in het oosten bezette li
nie loopt van de Pilitza langs Rawka en Bzoera tot
aan den Weichsel. Ten noorden van den Weichsel gaat
de linie onzer troepen van de streek ten oosten van
Plock over Zoerominek, Stoepsk, beide ten zuiden van
de Mlawa; van daar loopt zij in oostelijke richting
over de streek ten noorden van Prasnysz ten zuiden
van Mystinisj, ten zuiden van Kollno, ten noorden van
Lomza, raakt bij Mokarsj de Bobr en volgt van daar
de Bobr-linie tot ten noordwesten van Ossowitsj, dat
door ons beschoten wordt, loopt over de streek ten
oosten van Augustow, Krasnopol, Mariampol, Pil-
wiszki en Szaki langs de grens over Tauroggen naar
het noordwesten, van begin tot eind dus uitsluitend
op vijand'elijken bodem.
Op het noordelijkste punt van Oost-Pruisen, in de
streek ten noorden van den Memel, hebben op 17
Maart, dus na het ontstaan van de bovengenoemde ge
ruchten, zwakke Russische afdeelingen een inval ge
daan. Er zijn maatregelen getroffen om deze benden
te verdrijven.
EEN SCHIP GETORPEDEERD.
Het Engelsche stoomschip „Glenartney", van Bang
kok naar Londen en geladen met rijst, is gisterochtend
in het kanaal getorpedeerd. Een der opvarenden is
verdronken. Het schip zonk binnen het half uur.
SCHEEPSWERF TE FEODOSIA IN BRAND
GESCHOTEN.
Uit Konstantinopel wordt bericht dat een deel der
Turksche vloot gisterochtend de scheepswerf te Feodo-
sia (aan de zuidoostkust van de Krim) in brand heeft
geschoten.
DE BESCHIETING DER DARDANELLEN.
Uit Konstantinopel wordt gemeld, dat de vloot der
gealliëerden gisteren een hevig vuur opende op de
Dardanellenforten, die met succes het vuur beant
woordden en het Fransche pantserschip „Bouvet" in
den grond boorde.
DE RIJKSDAG.
In de gisteren gehouden zitting van den Rijksdag
werd begonnen met de tweede lezing van de begroo
ting. Bij de begrooting van buitenlandsche zaken
bracht de rapporteur onder levendigen bijval lof aan
leger en vloot en uitte zijn bewondering over de schit
terende praestaties van generaal von Hindenburg.
Ook de sociaal-democratische afgevaardigde Schei-
demann uitte zijn bewondering voor leger en vloot.
Voor de onoverwinnelijkheid van Duitschland was
echter vooral noodig een sterke economische en zedelij
ke rusting.
Tenslotte zei spr., dat de sociaal-democraten met
eerbiediging voor de militaire belangen herstel van
pers- en vereenigingvrijheid wenschen. Onder luide
toejuichingen bij de sociaal-democraten verklaarde spr:
„Wij zijn vol vertrouwen en kracht en verdedigen
thans het vaderland, opdat dit worde een vaderland
van gelijke rechten en plichten, van vrijheid en wel
vaart.
DC Zfj, die zich met 1 April op dit blad
abonneeren, ontvangen de tot dien datnm
verschijnende nummers franco en gratis.
Dïl DIRECTIE.
De Burgemeester der gemeente
ALKMAAR,
Gelezen de circulaire van Z.Exc.
den Minister van Landbouw, Nijver
heid en Handel dd. 16 Maart II. No.
11685|6
Gezien de beschikking dezerzijds
dd 16 Januari 1.1. waarbij laatste
lijk de maximum-prijzen van het
brood werden vastgesteld
Brengt hierbij ter algemeene ken
nis [van bakkers en ingezetenen,
dat met ingang van Zaterdag,
20 Maart a.s. de maximum
prijs van BRUIN BROODhetzij
dit wordt samengesteld uit enkel
ongebuild tarwemeel, hetzij uit een
mengsel van gebuild en ongebuild
tarwemeel, nader wordt vastgesteld
op 20 cent per KG.
Alkmaar, 19 Maart 1915.
De Burgemeester voornoemd
G. RIPPING.
Daarna werden de begrootingen van buitenlandsche
zaken en van het leger zonder debat aangenomen.
VERMINDERING VAN DEN VARKENS-
VOORRAAD.
In verband met een vroegere aanschrijving van den
Pruisischen'minister van binnenlandsche zaken, om
met het oog op het gebrek aan voeder zooveel moge
lijk varkens te slachten en het oogenblikkelijk niet
noodige vleesch te verduurzamen, heeft deze opnieuw
een schrijven gericht aan de betrokken ambtenaren van
zijn ressort, waarin hij doet uitkomen, dat het slachten
van 5 a 6 millioen varkens niet voldoende is, maar dat
dit cijfer belangrijk overschreden zal moeten worden.
Er moeten dus krachtige maatregelen worden genomen
ter vermindering van den varkensstapel.
Vooral moet bevorderd worden, dat gemeenten met
meer dan 5000 inwoners zooveel mogelijk varkens
koopen. Maar ook in de kleinere gemeenten dient er
voor gezorgd, dat óf van gemeentewege, öf door de in
woners zooveel mogelijk varkens geslacht worden.
Hoever in deze gegaan moet worden, kan in het alge
meen niet worden voorgeschreven, er dient echter ge
zorgd voor een spoedige sterke vermindering van hpt
aantal varkens. Dat ook" dieren, die eigenlijk voor de
slachtbank nog niet geschikt zijn, geslacht worden, zal
niet vermeden kunnen worden, wil de maatregel doel
treffen.
Uitstekend en onmisbaar fokmateriaal moet echter
gespaard blijven.
KORTE BERICHTEN.
Iemand te Tauchem in de Duitsche provincie
Saksen die kort geleden 92 jaar is geworden, heeft
veertig klein- en achterkleinkinderen, die onder de wa
penen zijn; de mees ten van hen zijn aan het front.
Uit Duitschland wordt gemeld dat nu reeds voor
meer dan 1 milliard mark boven het bedrag der tweede
Duitsche oorlogsleening is ingeschreven.
Uit Kopenhagen wordt bericht dat de Deensche,
Noorsche en Zweedsche regeering het plan hebben, ge
lijksoortige maatregelen te treffen als Nederland tegen
schepen, varende onder valsche vlag of met valsche na-
tionaliteitsteekens voorzien.
Uit Berlijn wordt bericht dat de goudvoorraad
bij de Duitsche Rijksbanktoe nam tot 1389.6 milli
oen.
De burgemeester van Luik heeft in een proclamr
tie aan de bevolking den raad gegeven, zoo zuinig m<
gelijk met dé levensmiddelen om te gaan.
De Pruisische minister van binnenlandsche za
ken heeft de aandacht van de onder hem gestelde over
heden gericht op de noodzakelijkheid van het slachten
van varkens en het verduurzamen van het vleesch.
De Italiaansche Kamer wordt waarschijnlijk
morgen gesloten, zonder met de begroeting gereed te
zijn gekomen.
In Oost-Friesland is de prijs van het roggebrood
nu ruim 60 ct. per 6 pond.
In de kreits Leer is afgekondigd, dat het verboden
is brood te verkoopen aan hen, die buiten den kreits
woonachtig zijn.
De gemeenteraad van Berlijn heeft het socialis
tisch lid van den Raad Sassenbach gekozen tot onbe
zoldigd lid van het dagelijksch bestuur. Hij is de
eerste sociaal-democraat, die in dit college zijn intrede
doet.
De betreffende commissie uit den Rijksdag be
sloot het mandaat van den afgevaardigde Wetterlé
voor (Elzas-Lotharingen voor vervallen te verklaren.
De invoerrechten op varkens, wegende 130 K.G.
en meer, op natuurboter, versch, gezouten of gesmolten,
kunstboter, margarine en andere spijsvetten, dierlijk en
plantaardig vet, palmpit- en cocosnotenolie voor land
bouwmachines en kopervitriool zijn in Oostenrijk—
Hongarije tijdelijk opgeheven.
DE REPRESAILLE-MAATREGELEIN DER
GEALLIEERDEN.
De hoefijzer-correspondent te 's-Gravenhage van het
Handelsblad meldt:
Schoon noch het Fransche Decreet, noch dé Britsche
AARSCH
OURANT.
BR00DVI0RZ