J| DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. o o o x* i o gr- l Van let westfii oorlogsterrein. Van tiet oost® oortogsterrein. Luxe Automobielen Adres JAC. met, Alkmaar. No. 66 Honderd en zeventiende jaargang. 1915 Abonnementsprijs per 3 maanden 11.30, fr. p. pest II.—. Adsertentieprijs 10 et p. regel, groote letters naar plaatsruimte. Brieren Ir. N. I. Boek- en Bandelsdmkkeril r.k. HERIOs. COSTERiZOON, ïoordam CO. Teleloonnr, 3. ZATERDAG 20 MAART In do lioloniën. Ter zee. DUITSCHLAm YARIA. NEDERLAND. Zee t. Marmora 4t ft. Medidieh ft. Tschanak AZIË NamazieA ft, Hamidieh Dardanus Orkanieh lm, Sed-el-Bahr Q m Kum Kalessi ALKMAAR, 20 Maart. Het doorzetten van de actie aan de Dardanellen, welke Donderdagmorgen opnieuw begonnen is, heeft den Engelschen het verlies van twee en den Franschen dat van één schip gekost. Al loopen de voorstellingen van het gebeurde in de officieele Britsche en Turksche berichten uiteen waarover zoo aanstonds meer in het resultaat komen ze overeen. Het Fransche slagschip „Bouvet" is nabij den in gang der Dardanellen tijdens den terugtocht 's mid dags om half drie op een mijn gestooten en binnen drie minuten gezonken. Tengevolge van een ontplof fing aan boord kwam bijna de geheele bemanning om het leven. De „Bouvet" was een oud slagschip, dat 19 jaar geleden (April 1896) voltooid werd en 14.400.000 heeft gekost. De bemanning telde 633 koppen. Van de beide Engelsche schepen werden bijna alle mannen gered. De verloren gegane „Irresistible" was een nog iets grooter slagschip (het mat 15.000 ton te gen het Fransche 12.205 ton), het was ook nieuwer en duurder, immers het liep in 1902 van stapel en kostte J 12.000.000, en het was van hetzelfde type als de „Formidable", welke 1 Januari door een Duitschen on derzeeër bij Plymouth werd getorpilleerd. De „Ocean' was eveneens een slagschip, maar van ouderen datum, het werd in 1898 voltooid, mat 12950 ton en had 10.800.000 gekost. De bemanningen van elk der bei de schepen bestond uit 750 koppen. Het verlies aan ar- tilleristische kracht bedraagt voor alle drie schepen sa men 10 kanonnen van 30 C.M., 2 kanonnen van 27,5, 24 van 15 c.M., 8 van 14 c.M. wij volstaan enkel met het zware en middelbare geschut, waaruit blijkt, dat het offensief vermogen van de vloot door het ge beurde nog al verminderd is. Volgens de Engelsche lezing zijn alle drie schepen op drijvende mijnen geloopen, volgens de Turksche voorstelling evenwel -geldt dit wel voor den Fransch- man, maar niet voor de beide Engelschen, die, na eerst flink bescnadigd te zijn geworden, door de Turk sche kanonnen in den grond geboord zouden zijn. Het verschil, dat men wellicht op het eerste gezicht van geen beteekenis zal achten, is van zooveel gewicht, dat met belangstelling nadere bijzonderheden mogen wor den afgewacht. De Engelsche voorstelling past n.l. geheel in het ka der der berichten over de gemaakte vorderingen, over het tot zwijgen brengen der forten, over het vernieti gen der kanonnen. Volgens die voorstelling kan een oorlogsschip aan den ingang der zeestraat nu ja op een drijvende mijn loopen, doch voor het getroffen worden door daar opgestelde Turksche kanonnen is in die voorstelling geen plaats. De Turken evenwel hebben die voorstelling steeds betwist en gezegd, „wacht maar, onze kanonnen, die ge stuk waant, verkeeren in voortreffelijken staat." Van Haar dat het voor de Turken veel schooner succes zou zijn, wanneer aan den ingang der Dardanellen de Turksche kanonnen de schepen in den grond hadden kunnen boren. Na hetgeen wij er de laatste dagen over hebben ge lezen, komt het ons waarschijnlijk voor, dat de Tur ken hun moderne kanonnen niet hadden opgesteld in de stukgeschoten forten, maar zooals ook ten on zent in de Amsterdamsche stelling geschiedt in het terrein daartusschen en daarachter, zoodat de plaat sing aan de bombardeerende vloot niet bekend is en de aangevallenen bovendien telkens tot een andere op stelling kan overgaan en het geschut aldus voortdu rend kan onttrekken aan het vijandelijk vuur. Wij heb ben n.l. gelezen van rails, welke de Turken naar de Dardanellen hadden gelegd, langs welke de zware houwitsers naar elk bedreigd punt kunnen worden ge bracht en dus ook van een uiterst gevaarlijke plek kun nen worden weggenomen, ook van groote auto's, door middel waarvan de stukken verplaatst worden en dit alles wijst er wel op, dat zelfs aan den ingang de ar- tilleristische kracht der verdediging nog lang niet ge broken is. Nader blijkt uit een Fransch bericht, dat ook nog een ander Fransch slagschip, de „Gaulois", zoozeer beschadigd is, dat het, voorloopig althans, niet meer aan de beschieting kan deelnemen. Vermoedelijk is de Gaulois" het schip geweest, dat volgens een Turksch bericht in beschadigden toestand naar de bases-Tene- dos werd gesleept met ondergedoken voorschip. Ter vervanging van de „Bouvet" is nu de „Henri IV" aan gewezen, ook al een oudje, n.l. van 1899. Een belangrijke bijkomstige omstandigheid van het verloren gaan der oorlogsschepen is, dat men zich vermoedelijk nog wel eens zal bedenken, voordat men de nieuwere schepen, zooals bijv. de Engelsche „Queen Elisabeth", aan de groote gevaren blootstelt, welke zij hier thans nog kunnen loopen. Marine-officieren, op Malta aangekomen, hebben verklaard, dat de verbondenen den Gouden Hoorn bin nen zes weken züllen bereiken. Onmogelijk is dit niet, hoogstonwaarschijnlijk echter wel. En wanneer de ver bondenen dit kranige werk verrichten, dan zullen zij het ontzettend duur moeten betalen. Nog altijd lijkt het ons twijfelachtig of het forceeren der Dardanellen hoezeer Rusland, dat volgens de laatste berichten met een eigen eskader in den Noordelijken Bosporus ope reert, hiernaar snakt den bondgenooten zulke zware offers waard zal zijn, mf het beoogde politieke succes niet werd behaald. Van de andere operaties valt niet veel te zeggen. De communiqué's, voor zoover ontvangen, brengen geen nieuws uit het Westen. In het Oosten zijn de Russen in het noorden van Oost-Pruisen binnengevallen, ter wijl ze de Duitschers aan de zuidgrens van die provin cie opjagen, maar de bijzonderheden, welke dezen piotseiingen ommekeer kunnen verklaren, ontbreken tot dusverre. Uit St. Petersburg wordt aan de „Daily Telegraph" geseind, dat op dit oorlogstooneel de win ter zijn laatste troeven uitspeelt en dat de dooi ingrij pende verandering in den veldtocht zal brengen. In verscheidene streken, waar nu hardnekkig gevochten wordt, zullen dan alle krijgsverrichdngen onmogelijk zijn en andere, die niet onder water komen te staan door het overstroomen van de rivieren, zullen onge schild worden voor het vervoer van zware lasten. Een der onvermijdelijke gevolgen van het intreden der lente zal zijn, dat de Bobr- en Narew-linie hun grootste belang inboeten. De oevers van deze rivieren zijn in het voorjaar zoo drassig, dat van bewegingen van groote strijdkrachten daar geen sprake kan zijn. De zuidgrens van Oost-Pruisen zal dan op zijn hoogst een oorlogsterrein van ondergeschikt belang worden. Voorloopig blijft deze streek nog het tooneel van hevige botsingen tusschen groote legers. Op 't oogen- blik is de strijd het heetst op een front van ongeveer 20 mijl breedte even ten zuiden van de lijn Chorze— Kolno. Daar wordt dag en nacht met de grootste ver bittering gevochten. In de straten van de dorpen, waarvan sommige op één dag acht maal worden ge nomen en hernomen, is men voortdurend handgemeen; aanval en tegen-aanval volgen elkaar onmiddellijk op. Machine-geweren worden in de huisjes gesleept, veld kanonnen acuter haasug opgeworpen dekking opge steld. De nacht brengt geen verademing, want zelfs in het duister worden de hevigste bajonet-gevechten uit gevoerd. Het eigenaardige is dus, dat terwijl thans in het Westen een opvlamming van den strijd wordt ver wacht, in het Oosten een pauze weldra moet intreden. De Duitsche overheid zegt nog, dat de Duitsche ver liezen bij Neuve Chapelle geen 18.000 man, maar daar van nog niet het derde gedeelte hebben bedragen, en dat het in de Champagne den Franschen wel degelijk te doen is geweest om een doorbraak, welke mislukte. Overigens wordt toegestaan, dat de Duitsche pers nu voortaan ook de communiqué's van de tegenpartij op neemt iets dat tot dusverre enkel geschiedde, wan neer ze gunstig voor de Duitschers luidden Ten aanzien van den handelsoorlog zij medegedeeld, dat de Nederlandsche regeering die ook in dezen zelfstandig is opgetreden en niet te zamen met de Ame- rikaansche regeering, gelijk foutief verluidde aan de regeeringen van Groot-Brittanje en Frankrijk, onder dagteekening van 18 dezer, hare bezwaren kenbaar ge maakt heeft tegen de maatregelen, aangekondigd bij de verklaring van 1 Maart 1915 en belichaamd in de thans uitgevaardigde decreten dier regeeringen. De Engelschen hebben, naar uit Washington wordt gemeld, beslag gelegd op het Amerikaansche stoom schip „Maracas", op reis naar Kopenhagen, geladen met geconserveerd vleesch. Men verwacht, dat een formeel protest te Londen zal worden ingediend tegen deze inbeslagneming. Aan de zuidkust van Engeland zijn de Engelsche stoomschepen „Blue Jacket" (3515 ton) en „Hynd- ford" (4286 ton) getorpilleerd, de laatste kwam licht- beschadigd binnen, de eerste dreef bij het afzenden van het bericht nog. Ten aanzien van den modernen kleinen bescherm den Duitschen kruiser „Karlsruhe" (1913 van sta pel geloopen, metend 4900 ton en een bemanning tellend van 370 koppen) waarover al allerlei geruch ten gingen, bestaat volgens dé Britsche admiraliteit reden om te gelooven, dat deze begin November in West-Indië gezonken is. DE STRIJD IN BELGIë EN N.-FRANKRIJK. De Engelsche maarschalk French meldt, dat de al- gemeene toestand ongewijzigd is. De loopgraven be zuiden St. Eloy, die slechts gedeeltelijk hemomfen zijn, zijn of onbezet öf door ons bezet, meldt de veldmaar schalk. In de streek van Neuve Chapelle verbruikten de Duitschers een groote hoeveelheid munitie met onbe- teekenend resultaat. DE STRIJD AAN HET OOSTELIJK FRONT. Het Oostensijksche legerbericht meldde gisterenIn de Karpathen had in de streek van Lorpkof en Smol- nik een hevig artilleriegevecht plaats. De door de Russen tegen de hoogten ten zuidwesten van Baligrqd ondernomen nachtelijke aanval werd na een kort vuur gevecht afgeslagen. Sterkere vijandelijke strijdkrach ten vielen des voormiddags deze stellingen ten noor den van dén Oeszok-pas aan; evenals op 14 dezer werden ze ook gisteren onder zware verliezen terugge slagen. Aan het slagfront in zuidoost-Galicië werd 's mor gens verbitterd gestreden. Talrijke aanvallen, die de vijand ditmaal tegen het centrum en den linkervleugel der stelling richtte, mislukten volkomen tengevolge van de standvastige houding van onze dappere troepen. De vijand leed groote verliezen. Het terrein van den aanVal is bedekt met lijken. Vijf officieren, vijfhonderd man van den vijand werden ontwapend en gevangen genomen. Aan de fronten in West-Galidë en Polen 'geen ver andering. ZUID-AFRIKA. Generaal Smuts, de minister van financiën, verklaar de bij de indiening van de begrooting bij het parlement dat de oorlogsuitgaven voor het begrootingsjaar 1914- 1915 10.500.000 bedroegen en dat die voor 1915-1916 op 8.700.000 werden geschat. De minister van spoorwegen verklaarde, dat, dank zij de bescherming van de vloot, het spoorwegverkeer verbeterde. De minister deelde verder mede, dat van het spoor wegpersoneel van 31.000 man er 3922 aan het front waren. In het bijzonder maakte de minister melding van het technische corps, dat onlangs over tien mijlen Duitsche spoorwegen herstelde die op negenhonderd plaatsen beschadigd waren. GETORPILLEERDE SCHEPEN. De Engelsche stoombooten Blue Jacket en Hynd- ford zijn bij Beachy Head getorpilleerd, meldt Reuter uit Londen. De Hyndford werd licht beschadigd en bereikte Gravesend. De Blue Jacket drijft nog. De be manningen zijn gered, behalve een man van de Hynd ford, die gedood werd. DE BESCHIETING DER DARDANELLEN. De Engelsche admiraliteit deelt mede, dat de En gelsche slagschepen Irresistible en Ocean en het Fran sche slagschip Bouvet in de Dardanellen op mijnen zijn geloopen. De Engelsche verliezen zijn niet zwaar, VERMISTE SCHEPEN. Lloyds maakt bekend dat de volgende Engelsche schepen als vermist te beschouwen zijnde Oriole, die vermoedelijk in het begin van de vorige maand in het Kanaal getorpedeerd is, de Borrowdale die 21 Januari van Cardiff naar Granville vertrok, de Engelhom, een stalen bark die 26 Augustus uit Valparaiso naar Fal mouth met een lading gerst in zee is gegaan, de Mem- bland die op 15 Februari uit Huil naar de Tyne ver trok, en de sleepboot Diplomat, die sedert 15 Februari verdwenen is. DE ECONOMISCHE TOESTAND. Naar de onder-staatssecretaris Michaelis van het Pruisische ministerie van financiën aan de vertegen woordigers der pers mededeelde, kan de regeering, nu de opneming der voorraden van 1 Februari bekend is, de verzorging en de consumptie nauwkeurig geregeld zijn, en de overtuiging van de noodzakelijkheid om de behoeften te beperken ook in de verste kringen des volks is doorgedrongen, beslist verzekeren, dat Duitschland met de voorraden tot den nieuwen oogst, ja tot in Augustus, kan komen. Men had zelfs nog een reserve van 20 pet. berekend. De onder-staatssecretaris verklaarde verder nog, dat op 1 April 1915 de mogelijkheid van eigen economi sche verzorging der gemeenten, op grond van prara- graaf 26 van het Bondsraadbesluit in werking zal tre den en dat ook van dit tijdstip af de prijsregeling zal worden ingevoerd, die zoowel met de gerechtvaardig de eischen der producenten als met de belangen van de consumenten rekening zal houden. DE VOEDSELVOORZIENING IN OOST-PRUISEN. Uit Berlijn wordt gemeld, dat de tijdens den winter- veldtocht in den kreits Oletzko (Oost-Pruisen) achter gebleven landbouwende bevolking, ongeveer 4000 personen, zich, voordat de overheid levensmiddelen kon aanvoeren, gevoed heeft met ongezouten aardap pelen en broodgraan, dat in handmolens gemalen werd In plaats van zout werd dikwijls kunstmest ge bruikt. Behalve in de grensdistricten, zijn de voorraden broodgraan en aardappelen bijna geheel behouden ge- TE HUUR, tegen zeer billijk tarief. Telefoon 572. bleven. De landbouwmachines waren door de Russen overal vernield of gestolen, doch men vond te Philip- powo ongeveer 800 stuks machines, die door de Rus sen daarheen waren weggevoerd. FIET WAS MISGERADEN. De Parijsche correspondent van de N. Crt. vertelt: „Gewond rijn is niet alles zei een herstellende tot me. Maar al die verpleegjuffers om je heen, die je maar niet met rust kunnen laten van wege de hulp vaardigheid, dat is nog veel erger. Aan die woorden dacht ik onwillekeurig toen het volgende me onder de oogen kwam. In een thans tot ïospitaaltje ingericht coquet appartement dribbelden een aantal lieftallige, tot verpleegsters getransformer- de jonge meisjes rond dicht bij het bed van een gewon de, die al eenigen tijd benauwde gezichten trok. Dat laatste viel de meisjes op. En ieder harer poog de rijn blijkbaar stil gedragen lijden te verzachten. Waarom zoo treurig, vroeg de een. Ge denkt zeker aan uw dorpje? Men heeft ons gezegd dat het door Duitschers bezet is. Helaas, ik beklaag u. De zieke bromde wat in rijn baard. Misschien denkt ge aan uw vrouw ginds, informeer de een ander meisje. Ge rijt toch getrouwd, niet? Zoo ging het voort, terwijl de soldaat maar eens bromde en knorde nu en dan. Toen de dame die de ambulance bestierde langs het bed kwam, sprak ook zij den zieke aan. Ge denkt ze ker aan uw huisje. O, ge zult het zeker terugvinden. Ik zie het in gedachte, uw woninkje: 'n geestig dak met klimop begroeid, groene blinden, een goed ver zorgd moestuintje, 'nO, ge zult het ongetwijfeld wederzien. Maar waarom rijt ge zoo somber. Zeg het mij toch. Ach mevrouw, zuchtte de gewonde eensklaps. Ik moet het wel zeggen. Ik.ik moet mijn bed even uit. Maar dat is toch onmogelijk, zoolang al die jonge- juffers om mij heen draaien." KORTE BERICHTEN. De Britsche Vereeniging te Tokio heeft 6000 doen toekomen aan het Fonds van den Prins van Wales. Dit bedrag is bijna geheel afkomstig van rijke Japanners. Uit Kiel wordt gemeld dat er sedert eergisteren avond1 een zware sneeuwstorm, woedt. Eenige vis- schersschepen worden vermist. Te Berlijn is gisteren zooveel sneeuw gevallen, dat het verkeer op verschillende plaatsen gestremd is. Tal van ongevallen met voertuigen en voetgangers zijn voorgekomen. Eenige omnibusiijnen hebben het bedrijf gestaakt, met name naar de voorsteden. Een Duitsche vlieger heeft elf bommen geworpen op Poperinghe en daardoor acht menschen gedood, twintig gewond. Volgens het „Berl. Tagebl." besloot de Duitsche sociaal-democratische Rijksdagfractie voor de begroo ting te stemmen. Door Engeland, Duitschland en Oostenrijk is overeengekomen om aan de vertegenwoordigers van de Vereenigde Staten te vergunnen de vreemdelingen en gevangenkampen te inspecteeren en aan de ge vangenen levensmiddelen te verdeden meldt Reuter. Het Berlijnsche gemeentebestuur besloot het be drag, ingeschreven op de tweede Duitsche oorlogs- leening tot 24 millioen te verhoogen. Een lezer zond aan het Hbld. het nieuwste Duit sche behangselpapier: op een licht fron-d verticale zwart-wit-roode strepen en daarop gezaaid groote ge le keizerskronen met kransen van eikenloof er omheen, en kleine ijzeren kruisen, ook met wat eikenblaadjes. Patriottisch is het, maar mooi is anders, zegt het blad. De Duitsche „Vorwarts" zegt dat de bekende Russische schrijver Maxim Oorki noch als vrijwilliger, noch als ziekenverpleger in den oorlog is. Hij leeft op het oogenblik geheel teruggetrokken in Finland en gaat te zeer gebukt onder de gebeurtenissen om te kun nen schrijven. In de haven van Londen staken 1500 bootwer kers. Ze hadden onlangs met de stuwadoors een over eenkomst gesloten, waarbij hun een toeslag was toege zegd. Te elfder ure weigerden enkele stuwadoors. De mijnwerkersbond van Groot-Britannië heeft besloten een onmiddelijke loonsverhooging te verlangen van 20 proc. In de Parijsche „Temps" wordt in een hoofdarti kel dé wenschelijkheid uitgesproken van de uitbreiding van de blokkade der geallieerden over Oostenrijk-Hon- garije en Turkije. EEN NOTA DER NEDERLANDSCHE REGEERING. Naar het Handelsblad verneemt, heeft de Nederland sche Regeering aan de Regeeringen van Groot-Brittan- nië en Frankrijk onder dagteekening van 18 dezer hare bezwaren kenbaar gemaakt tegen de maatregelen aan gekondigd bij de verklaring van 1 Maart 1915 en be lichaamd in de thans uitgevaardigde decreten dier Re geeringen. De berichten in de dagbladen nopens het aanwenden van pogingen om met de Regeering der Vereenigde Staten van Amerika gezamenlijk tegen die maatregelen te protesteeren zijn, naar het blad met zekerheid weet, uit de lucht gegrepen DE DUITSCHE GEZANT BIJ ONS HOF. De Duitsche keizer verleende aan den nieuw benoem den gezantschapsraad bij ons hof, dr. von Kühlmann, die tot nu toe te Konstantinopel werkzaam was, den titel van buitengewoon gezant en gevolmachtigd mi nister, meldt dé „Berl. Lokal. Anz." VERGOEDING WEGENS KOSTWINNERSCHAP. Gelijk bekend is, kan aan ieder militair der land- Dit nummer bestaat uit 3 bladen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1915 | | pagina 1