DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
o o o l o> gr.
Van liet westelijk eorlogstarrein.
ïan liet oostelijk oorlogsterrein.
Honderd en zeventiende jaargang.
1915
AbODiiemeatspnls per 3 maanden f080. fr- p, post [1.—. Advertentieprijs 10 et p. regel, groote letters naar plaatsruimte. Brieven fr. N. V. Boek- en Handelsdrukkerij v.h. HERffls. COSTER 4 ZO ON, Voordans CS. Telefoon l
DONDERDAG 25 MAART
NEDERLAND.
No. 70
ALKMAAR, 25 Maart.
Van bet Westelijk oorlogsterrein komen de gewone,
weinig-zeggende officieele berichten, welke te kennen
geven, dat er aan het front óf rust heerscht óf slechts
actie van geringe beteekenis wordt gevoerd. Naar
verluid van particuliere berichten worden er echter
belangrijke operaties voorbereid. Het heet, dat de
Duitschers aanzienlijke troepenmachten hebben losge
maakt om hun linies in den omtrek van Péronne te
versterken. Verwacht wordt thans, dat zij spoe
dig een krachtige poging zullen wagen om de linies
der bondgenooteu van Noyon tot Atrecht (dus in
Noord-Frankrijk) te forceeren en door een snellen op-
marsch naar de kust zullen trachten het ontsnappen der
verbonden troepen in Vlaanderen te beletten. Vermoe
delijk staat hiermede in verband de geweldige front
versterking der Duitschers in België, daar, mocht hun
poging slagen, een groote actie der vereenigde Belgi
sche, Engelsche eni Fransche troepen bij Nieuwpoort
en Yperen uitkomst voor de verbondenen zou kunnen
brengen. Deze operatie behoort tot de dingen, welke
gebeuren kunnen, wanneer er weder belangrijke
krijgsverrichtingen plaats hebben. De hierboven ge
noemde stedennamen herinneren aan de periode einde
September—begin October toen de omsingelings- en
afsnijdingspogingen leidden tot de verbazende front
verlenging naar het noorden, zonder dat het beoogde
resultaat door een der beide partijen werd bereikt. We
hebben reeds herhaaldelijk in het licht gesteld, hoe
ontzaggelijk moeielijk het valt door het vijandelijk
front heen te breken en meer dan eens is dit over en
weer tevergeefs beproefd men denke maar eens aan
de Duitsche poging bij Soissons en de Fransdie in de
Champagne. De tijd zal moeten leeren, of ook bij een
hernieuwde actie de talrijke offers niet tevergeefs zul
len worden gebracht dan wel of de omstandigheden
zich in den loop der wintermaanden dusdanig hebben
veranderd, dat aan de voorwaarden, welke voor een
strategische doorbraak noodzakelijk zijn, kan worden
voldaan.
Nog altijd zijn talrijke deskundigen van meening,
dat, zoo er een beslissing mogelijk is, deze in het
Westen moet vallen. Dit neemt intusschen, bij den sa
menhang der operaties op de beide groote oorlogstoo-
neelen, niet weg, dat ook hetgeen in het Oosten voor
valt, van groot belang is. Gelijk te voorzien was zijn
de Duitschers er in geslaagd de smalle spits van Oost-
Pruisen van Russen te zuiveren het betrof hier een
weinig belangrijke actie. Als merkwaardigheid mag
vermeld, dat bij de gevechten ten noorden van den Me
mel de Duitsche zeemacht de land-operaties neeft ge
steund, het dorpje Polangen (vlak aan de grens) en
den straatweg naar Libau heeft beschoten.
De aanval der Duitschers ten noorden van den
Weichsei blijft weinig succes opleveren en niet anders
is het gesteld met de groote operatie langs de vier
stroomen dwars door Polen en ook in Galicië blijft de
toestand tot dusverre onveranderd. Het laatste Russi
sche communiqué doet met zijn vermelding van lang
zame vorderingen, veroveringen van loopgraven en
hoogten, inneming van een boerderij, denken aan den
strijd in het Westen.
In de Karpathen staat het anders, daar gaat het
hoe langer hoe meer spannen. De Oostenrijk-
sche oud-minister van oorlog, generaal von Schoe-
naick, moet na den val van Przemysl hebben gezegd
„Alles hangt nu af van den grooten Karpathen-slag".
Steeds toe neemt de indruk, dat de Oostenrijksch-Duit-
sche troepen er niet te best voorstaan en het zou geens
zins behoeven te verwonderen, wanneer zij niet meer
in staat zijn zich tegenover de Russische overmacht te
handhaven. Natuurlijk zal het nog wel enkele dagen
kunnen duren, voordat de troepen, welke vrijgekomen
zijn na den val van Przemysl de Russen hebben den
naam der vesting veranderd in Permysl op deze
operaties van invloed kunnen zijn.
Het Russische communiqué meldt, dat er verschil
lende versterkte hoogten werden veroverd, dat de te-
gen-aanvallen der Oostenrijkers vruchteloos bleven en
dat daarbij o. m. 4000 man krijgsgevangen gemaakt
werden.
Van Engelsche zijde wordt bericht, dat een half mil-
lioen Oostenrijksche troepen in Tyrol en Trentina
worden samengetrokken. In elk geval is het zeker, dat
zoolang Italië niet definitief voor den Tweebond ge
wonnen is, Oostenrijk genoodzaakt is zijn grens te
dekken en dus troepen moet afzonderen, welke het el
ders zoo uitnemend zou kunnen gebruiken.
Het gisteren vermelde gebeurde in de lucht, waarbij
een Duitsch en een Engelsch vlieger betrokken waren,
is thans nader opgehelderd. Uit Duinkerken waren
gistermorgen vijf Engelsche vliegers gekomen, die
bommen hebben geworpen op de Cockerill-Werf te
Hoboken (Antwerpen), waar Duitsche onderzeeërs
worden gebouwd. Of er werkelijk onderzeeërs zijn be-
ischadigd weet men niet. Wel vielen er shrapnells in de
s traten en kreeg menig Antwerpenaar den ouden schrik
u 'eer te pakken te meer, daar men algemeen denkt,
diït dit nog maar een begin is. De kanonnen gaven
onmiddellijk vuur en een Taube ging jacht maken op
een der Engelsche vliegmachines dit is waarschijn
lijk hetgeen in Vlissingen is waargenomen. Deze
Engelsche vlieger moest te Kruiningen landen hij
was den koers kwijt geraakt en meende in Frankrijk te
zijn en niet in ons land
De strijd in de lucht moet ten deele boven ons grond
gebied zijn gevoerd. Een andere schending der on
zijdigheid wordt gemeld uit Vlissingen. Dinsdagmor
gen moet 9 mijlen ten noord-westen van West-Kapeiie
driemaal zijn geschoten op de naar Engeland vêrtrek-
kende Neder landschie mailboot „Mecklenburg", door
een schip van onbekende nationaliteit, vermoedelijk
van Zeebrugge afkomstig.
Minister Bryan m.oet de zending van een nota over
wegen naar de Duitsche regeering, in verband met
den aanval met vliejrtuigen op de stoomboot „Elfland",
welke de vlag voerde van de „Belgische commissie tot
herstel" en dus niet als een vijandelijk schip mag wor
den beschouwd.
Uit Londen meldt men, dat het stoomschip „Teal"
door een Taube, opgestegen van een trawler, werd
aangevallen, welke ^een schade aanrichtte. Het schijnt
wel, dat Duitschlanci meer overlast krijgt van derge
lijke aanvallen, dan dat zij voordeden opleveren. Van
de onderzeeërs wordt heden niets gemeld.
Uit Athene wordt geseind, dat de oorlogsschepen
der verbondenen, ver gezeld door talrijke andere sche
pen en mijnenvegers, de Dardanellen weer zijn binnen
gevaren, dat de besch ieting is hervat en dat er een le
ger van honderdduizend man wordt geconcentreerd.
De Fransche minister van marine heeft nog eens ver
klaard, dat, al zijn er nog meer verliezen te wachten,
de onderneming zal wo rden voortgezet, vooral wegens
de politieke beteekenis daarvan.
Een correspondent vatn de N. Rott. Crt. schrijft, dat
de diplomatieke vertegenwoordigers van de onzijdige
staten te Konstantinopel met goedvinden van den Sul
tan en de regeering, bij de verbonden mogendheden
stappen hebben gedaan om, mocht de Dardanellen ge
forceerd worden, een aan val op de Turksche hoofdstad
te voorkomen. Tusschen de Turken eenerzijds en de
Engelschen en Franschen (met de stilzwijgende in
stemming van Rusland) anderzijds, moet nu zijn over
eengekomen, de hoofdstad met haar onmiddellijke om
geving als een soort neutrale zóne te beschouwen, te
gen welke, en van waaruit:, geen vijandelijkheden zul
len worden ondernomen. 'Wanneer alle betrokken par
tijen zich daar nu maar aan houden er zijn in dezen
oorlog al zooveel voorbeelden van schending en ver
breking van plechtige verdragen, beloften en aange
gane verplichtingen voorgekomen!
Tenslotte een belangrijk bericht uit Zuid-Afrika. Op
voorstel van minister Smuts heeft de Volksraad met al-
gemeene stemmen besloten, (hit de doodstraf tegenover
de rebellen niet meer zal wor den toegepast. Minister
Smuts hoopte, dat het land de politiek der regeering
zou steunen en geen oude koeien uit de sloot zou ha
len. Er werd nog gepoogd een. uitzondering te maken
voor Maritz, die dadelijk Du itech land's zijde koos en
dus niet alleen tegen de Botha-regeering ageerde gelijk
de Wet e. a., en dien men van elke clementie wilde uit
sluiten, wanneer hij gevangen genomen werd. De re
geering heeft het dus niet aangedurfd, den ingeslagen
weg verder te vervolgen. Zij heeft, kiezend tusschen
twee kwaden, zich zelf in het ongelijk gesteld. Hoe
sympathiek deze daad dengenen z:al zijn, die met angst
afwachtten wat er verder gebeuren zou, zij kan het
voorgevallene niet ongedaan maken en de vraag niet
terugdringen, waarom Jopie Fourie vallen moest.
DE STRIJD IN BELGIë EN N.-FRANKRIJK.
Het Fransche legerbericht meldde gisteren: Bij
Hartmannsweilerkopf hebben wij de eerste en de twee
de loopgraven genomen.
Onze troepen organiseeren zich voorbij de tweede
linie op korten afstand van den top.
Officieel werd, zooals we reeds in een deel onzer
vorige oplaag meedeelden, door het Duitsche groote
hoofdkwartier gemeld
In Champagne hadden slechts artilleriegevechten
plaats.
In het bosch Le Prêtre, ten N.W. van Pont-a-Mous-
son, werd de vijand, die ons het gewonnen terrein wil
de ontnemen, teruggeslagen.
Hernieuwde vijandelijke aanvallen ten N.-O. van
Badonviller en Reichsackerkopf werden, door ons vuur
verijdeld.
Om Hartmannsweilerkopf wordt thans niet gestre
den.
BOMMEN OP EEN WERF VOOR
ONDERZEEëRS.
Uit Londen werd gisteren officieel gemeld dat twee
Engelsche vliegers wierpen acht bommen op onderzee
ërs, die de Duitschers te Hoboken bij Antwerpen bouw
den.
Naar men verneemt zijn de stellages en twee onder
zeeërs ernstig beschadigd. Men zag de stellages in
brand staan. Vijf onderzeeërs waren op de helling.
Een derde vlieger was genoodzaakt in Nederland te
landen.
VLIEGERS NAAR FRIEDRICHSHA.FEN.
Uit Berlijn wordt gemeld, dat eergisteravond om 8
uur een vlieger over Romanshom (Zwitserland)
vloog. Het geruisch van de motor was duidelijk hoor
baar. Het vliegtuig moet met zoeklichten uitgerust
zijn geweest, want men zag verschillende malen lichten
de spiegel van het meer opzoeken. Het geruisch van
den motor verwijderde zich Oostwaarts dwars over het
meer. Waarschijnlijk handelt het zich hier om een be
zoek dat Friedrichsnafen was toegedacht. Langs den
geheelen Duitsch en kant van het meer waren alle lich
ten gedoofd. Waarschijnlijk was de komst van den
vlieger van den Elzas af gemeld.
DE STRIJD AAN HET OOSTELIJK FRONT.
Officieel werd gisteren, gelijk we in een deel
onzer vorige oplaag reeds meedeelden, door het
Duitsche groote hoofdkwartier gemeld
Onze troependie ten noorden van Memel de
Russen vervolgden, namen bij Polangen 500 Russen
gevangen en namen drie kanonnen en drie machine
geweren voorts ontnamen zij den vijand veel ge
roofd vee, paarden en andere goederen.
Bij Laugzargen, ten Z.W. van Tauroggen, en ten
N. O. van Mariampol, werden Russische aanvallen
met zware verliezen voor den vijand afgeslagen.
Ten N.W. van Ostrolenka mislukten verschillende
Russische aanvallen. Wij namen daar 20 officieren
en 2500 man gevangen en maakten 5 mitrailleurs
buit.
Ook ten Z. van Plozk mislukten verschillende vij
andelijke aanvallen.
Het Duitsche leger brengt hartelijk dank aan de
dappere bezetting van Przemysl, die vier moeilijke
maanden doorbracht, en aan wier verdediging slechts
de honger een einde kon maken.
De Duitsche marinestaf meldt nog
Bij den strijd ten noorden van Memel onder
steunde onze vloot de operaties van uit,zee. Daarbij
werden in de voormiddag van 23 Maart dorp en
kasteel Polangen beschoten en werd in den loop
van den dag de straatweg van Polangen naar
Libau onder vuur genomen.
Het Oostenrijksche legerbericht meldde gisteren:
In den westelijken Karpathensector heeft zich aan
het front tot den Oeszoker-pas een hevige veldslag
ontwikkeld, die nog steeds voortduurt. Een talrijke
Russische strijdmacht is daar n.l. overgegaan tot een
aanval. Om de hoogtestelling wordt verbitterd gestre
den.
Tusschen de Proeth en de Dnjester zijn in het
het noordelijk gedeelte vhn de Boekowina een aantal
gevechten geleverd, waarbij de vijand verdreven werd
uit eenige plaatsen en hij terug moest trekken naar de
grens.
De ten noorden van Tsjemowitsj aan de andere zij
de van de Proeth gelegen plaatsen, die den vijand
dienden tot basis voor zijn actie, zijn van Russen ge
zuiverd.
In Polen en West-Galicië is de toestand onveran
derd. De bij Otfinow aan de Beneden-Doenajetz door
de Russen gebouwde oorlogsbrug is gisteren door on
ze troepen vernield.
PRZEMYSL VOOR DE CAPITULATIE.
Een oorlogscorrespondent van de Weensche „Neue
Fr. Presse" bericht: „De beide laatste vliegers, die
uit Przemysl ontkomen zijn, deelen de volgende treffen
de bijzonderheden mede omtrent de laatste uren voor
de capitulatie van de vesting: „De gezondheidstoe
stand van de bezetting was, gezien de buitengewone
omstandigheden, geruimen tijd zeer goed. In de laat
ste weken echter vulden zich de hospitalen ten gevolge
van de vreeselijke ontberingen hoe langer hoe meer
met door den honger uitgeputte personen. Bijna de
helft der bezetting lag in het hospitaal. Voor de laat-
sten uitval kregen de manschappen twee porties con
serven. Deze werden als het ware verslonden. De ver
zwakte magen konden echter die ongewone hoeveelheid
niet verdragen. Veel manschappen werden ziek, er
kwamen zelfs sterfgevallen voor.
Alle paarden ongeveer waren reeds geslacht en op
gegeten. Ten slotte kwamen die der generaals aan de
beurt.
De laatste haver werd gemalen en tegelijk met wat
paardenvleesch onder de hongerigen verdeeld. Daar
mede moesten zij het doen gedurende den tijd der over
gave, totdat de Russen verder voor hen zouden zorgen.
Er werd verteld, dat den vestingcommandant Zon
dag j.l. een gebraden postduif werd voorgezet, het
eenige, wat er behalve paardevleesch nog in de stad
aanwezig was. Generaal Kusmanek had de duif niet
willen eten en ze aan een ernstige zieke in het hospi
taal gezonden."
KORTE BERICHTEN.
Er zullen te Antwerpen groote werken worden onder
nomen, voornamelijk tot verbetering en uitbreiding der
haven. Ongeveer 4000 arbeiders zijn door het gemeen
tebestuur in dienst genomen, ter versterking van, de
reeds aanwezige arbeidskrachten.
De zoon van den Duitschen Keizer prins Eitel
Friedrich, die als brigade-commandant aan het Wes
terfront staat, kreeg de orde Pour le Mérite.
Prins Adalbert van Pruisen is tot corvet-kapitein
en in het leger tot majoor bevorderd.
De burgemeester van Yperen heeft, naar de
Courrier de l'Armée Beige meldt, meegedeeld dat,
na den oorlog, de hallen van Yperen weer
zullen worden opgebouwd. Alle ingezetenen
van de stad zullen tot dat doel hun steun en hun
geld veil hebben.
Het Deensche s.s. Bryssel, dat door een
Duitsche torpedoboot naar Swinemünde was opge
bracht, is v r ij g e 1 a t e n. De voor Zweden bestemde
lading olie hebben de Duitschers, volgens een Reu-
ter-berfcht uit Kopenhagen, echter gehouden.
Aan den Tsaar van Rusland is het v a a n-
d e 1 van het Duitsche 34e regiment infanterie te
velde, aangeboden, hetwelk ten Zuid-Oosten van
Prasznytz werd buitgemaakt.
VLUCHTELINGEN UIT DUITSCHLAND.
In Groningen zijn de eerste vluchtelingen uit
V Zij, die zi ch met 1 April op dit blad
abonueeren, ontvangen de tot dien datum
verschijnende nummers franco en gratis.
DE DIRECTIE.
Duitschland, groote <en kleine gezinnen, aangekomen.
Deze menschen, die j,aren in Bremen en elders woon
den, verdienden sedert het uitbreken van den oorlog
niets, ontvingen van hetgeen ze te vorderen hébben
geen mark en teerden ze te vorderen hebben geen mark
en teerden alles wat ze bezaten, tengevolge van de on
gehoord hooge prij2:en op, zoodat ze door den honger
naar hier worden verdreven in de hoop even gastvrij
ontvangen te worden als de Belgen.
Zij hebben wel e«en hoog idee van onze lankmoedig
heid, merkt het N. v. d. D. hierbij op.
DE MAATSCHAPPIJ! ZEELAND.
Met de mailboot en der Maatschappij Zeeland zullen
geen Belgische, Fr ansche Engelsche of Russische man
nen van 1845 jaar meer worden vervoerd.
Bijzondere oms tandigheden voorbehouden, zal er
weer vleesch naar Engeland vervoerd worden op 2 en
5 April.
ERKENTELIJKHEID.
De heer Anton Laane, vice-consul van België te
Roosendaal, heerit zijn ontslag als zoodanig aange
vraagd.
Onder de Bel.gen te Roosendaal en omstreken wordt
thans druk op een adres aan den Belgischen gezant te
Den Haag, den. heer Fallon, geteekend, in welk adres
verzocht wordt, aan 't verzoek geen gevolg te geven,
wijl de heer Laiane gedurende de groote vlucht van de
Belgen naar ons land, zich zeer verdienstelijk jegens
hen heeft gemiiakt.
DE VREDESBEWEGING.
Notaris Brands te Amsterdam, een der eerste onder
teekenaars van een verzoekschrift aan H. M. de Ko
ningin betreffende het bevorderen van den vrede, heeft
het volgende schrijven ontvangen van den minister van
Buitenlandse he Zaken, den heer Loudon, van 23
Maart 1915
„Door UF.d. Gestr. en vele anderen is tot H. M. de
Koningin een adres gericht, waarin aan H. M. ver
zocht wordt,, wel Hoogstderzelver Koninklijke bemidde
ling aan de- verschillende regeeringen der oorlogvoe
rende landen te willen aanbieden, tot het sluiten van
een wapenstilstand, het houden eener vredesconferen
tie of het treffen van zoodanige maatregelen als tot het
tot stand komen van een spoedigen vrede kunnen dien
stig zijn.
Naar aanlei ding van dit, door H. M. in mijn handen
gesteld verzoekschrift, heb ik de eer u mede te deelen,
dat de regeering volkomen deelt in de daarin uitge
drukte gevoelens en den vurigen wensch koestert te ge
legener tijd, voorzooveel in Haar vermogen ligt, in het
belang van den vrede en de eendrachtelijke samenwer
king der volken te kunnen werkzaam zijn."
AUTOMOBIEL-AMBULANCE VOOR DE
©EWONDE BELGEN.
Men schrijft ons
Automobielen zijn onmisbaar om een vlugge ver
plaatsing van de gewonden naar de hospitalen in
de tweede linie; te verzekeren. Zeer dikwijls kunnen
deze vaste hospitalen niet lang in werking blijven
en zij worden bedreigd met ontruiming. Er is dus
ook een voldoende aantal automobielen noodig om
vlug de gekwetsten van de vuurlinie een twintig
kilometer achteruit te brengen waar zij de gewenschte
zorgen ontvangen.
Het vervoer-m.ateriaal van den dienst van het Bel
gische Roode Kruis heeft behoefte om aangevuld t
worden. Het kan bovendien niet belangrijk genoeg
zijn. Het is dus noodzakelijk het in gunstigen tijd
te vernieuwen, want de slijtage veroorzaakt door
den aanhoudenden arbeid en de gesteldheid van het
terrein is zeer groot.
Een der vaderlatndslievende ondernemingen, die
het meest van de belangstelling der Belgische vluch
telingen in Nederland wordt aanbevolen, zal ontegen
zeggelijk zijn, de zending van voertuigen voor den
dienst van het Roode Kruis.
Om dit plan ten uitvoer te brengen, heeft zich
gevormd een „Belgisch Comité tot aankoop van
ambulance-automobielen."
Een ambulance-automobiel, geheel uitgerust, zal
ongeveer 5000 gulden kosten.
Dit vaderlandslievend werk staat onder bescherm
heerschap van Z. E. Baron Fallon, Gezant van Bel
gië te 's-Gravenhage, Eere-voorzitter den heer Ferd.
Fléchet en Prins Albert de LigueVoorzitterde
H.H. A. Buysse, kamerlid, H. de Nimal, advokaat;
J. Frangois, industrieel; Vicomte Simonisdr. Ter-
waque, kamerlidFrans van Cauwelaert, kamerlid.
Het Hoofdbestuur is gevestigd te den Haag.
Het algemeen secretariaat is gevestigd Frederik-
straat 70 te 's-Gravenhage.
Alle giften, hoe klein ook, zullen met dankbaar
heid door het Comiteit worden aanvaard.
BINNENLAND.
Gemengd Nieuws.
TWEEDE KAMER.
In een deel van ons vorig nummer konden we nog
mededeelen, dat bij de behandeling van het ontwerp
tot wijziging van de vermogensbelasting door den
minister van financiën overgenomen werd het amende
ment-Kooien (R.-K.), strekkend om den vruchtgebrui
ker te belasten voor 4/s van het vermogen, waarvan hij
het vruchtgebruik heeft.
De heer Ter Spill (V.-L.) trok zijn amendement om
voor het publiek toegankelijke buitenplaatsen vrij te
stellen, in.
Het gewijzigde amendement-Patijn (U.-L.) om de
lijfrenten, die het karakter van een pensioen hebben,
tot 1200 vrij te stellen werd met 64 tegen 14 stem
men aangenomen.
In de avondzitting werd een ander amendement van
den heer Kooien, dat door minister Treub onaanneme
lijk werd verklaard, verworpen met 22 tegen 40 stem
men.
Het wetsontwerp werd tenslotte aangenomen met 38
tegen 24 stemmen.
HET KONINKLIJK BEZOEK AAN
AMSTERDAM.
Prins Hendrik verliet gistermiddag het Paleis en
begaf zich per auto naar de schilderes, mevr. Thérèse
COURA
