DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Van lat westelllk oorlogsterrein.
Van 1st oostel oorlogsterrein.
r 1 o gg*.
Uitkeering vergoedingen
MILITIE en LANDWEER.
No. 87 Honderd en zeventiende jaargang, 1915
rij§ pw ijifiÉji f(180, fi, p. ps?t fl AMüfiepriis 10 ot p, regel, groots letters naar plaatsruimte. Brieven Ir. N. V. Boek- en Handelsdrukkerij Y.h. HERlïIs. COSTER ZOON, ïoordam tl Teieforanr. 3.
DONDERDAG 15 APRIL
ENGELAND.
NEDERLAND.
JACHT en YISSCHERIJ.
ALKMAAR, 15 April.
Was na het bekende geval van de „Medea", welke
den 25sten Maart door een Duitschen onderzeeër in
den grond geboord werd, geen verlies van een onzer
koopvaardij-booten meer voorgekomen, thans wordt
gemeld, dat gisteravond het Nederlandsche stoomschip
„Katwijk" van de Rotterdamsche maatschappij directie
Eckhardt en Dekkers getorpilleerd werd terloops
zij meegedeeld, dat er ook vier stoomtrawlers naar
Cuxhaven zijn opgebracht.
Twee dingen weten \Vij met zekerheid. In de eerste
plaats, dat de „Katwijk" ongeveer 7 mijlen bewesten
het lichtschip „Noord-Hinder" dus buiten onze
territoriale wateren, welker grens wel is Waar bepaald
wordt door de draagkracht van het geschut, maar wel
ker gebied door het Insituut voor internationaal recht
in zijn zitting te Parijs is vastgesteld op 6 zeemijlen
buiten de kustlijn tot zinken is gebracht en ten
tweede, dat de bemanning, uit 23 koppen bestaande,
gered is.
Over de torpilleering zelf moeten, zooals het tele
gram uit den Haag zegt, nadere bijzonderheden wor
den afgewacht. De in dat telegram opgesomde om
standigheden maken het geval op zichzelf echter reeds
ernstig. Bekend is de verzekering der Duitsche regee
ring na het Medea-incident, dat er van het volgen van
een andere politieke gedragslijn geen sprake was, ter
wijl het staken van soortgelijke handelingen door
Duitsche onderzeeërs hoop gaf, dat het met dergelijke
onaangename incidenten nu uit zou zijn. In het geval
van de Medea kan men echter een schijn van recht ont
dekken, wanneer men aanneemt dat sinaasappelen le
vensmiddelen zijn, bestemd voor een Duitschland vij
andelijk land en daardoor voor de vijandelijke strijd
macht. Maar zelfs deze schijn is in het laatste incident
niet te bespeuren. Naar men meldt, bevond de
„Katwijk" zich op de thuisreis. Het kwam van Balti
more, was bestemd voor Rotterdam en geladen met
graan, geconsigneerd aan de Nederlandsche regee
ring. Voor zoover bekend, heeft het schip onderweg
geen andere havens aangedaan hetgeen wil zeg
gen, dat het vervoer rechtstreeks is geschied en dat er
dus geen enkele reden is, om de taak van de „Katwijk"
(het brengen van een lading van het eene neutrale
land naar het andere) ook maar in twijfel te trekken.
Een vergissing is onder deze omstandigheden vrijwel
uitgesloten. Wat er met deze totaal onverklaarbare
daad is beoogd, zal moeten worden afgewacht. Na
tuurlijk is men op grond der antecedenten geneigd het
torpilleeren toe te schrijven aan een Duitschen onder
zeeër. De mogelijkheid, dat het ditmaal een Engel-
sche zou zijn geweest, is dan ook zeer gering. In de
eerste plaats, omdat Engelsche onderzeeërs niet dusda
nig optreden en voorts omdat Engelsche maatregelen
tot dusverre nog geen enkele maal tot het vernielen
van een Nederlandsch schip hebben geleid. Dat er
hier van Duitsche zijde provocatie in het spel zou
zijn, daarvan gelpoven we evenmin iets als van het
betoog van den gep. generaal-majoor, die meent, dat
het optreden der Duitsche onderzeeërs moet worden
toegeschreven aan de houding van een ultra-anti-
Duitsche pers in ons land. Onder een desbetreffend
ingezonden stuk plaatst dan ook de redactie der Haag-
sche Nieuwe Courant o. i. zeer terecht de opmerking:
„Het komt ons onaannemelijk voor, dat de Duitsche
admiraliteit, in strijd met de politieke bedoelingen van
de Duitsche regeering, haar actie ter zee door derge
lijke motieven zou laten bepalen. Onaannemelijk zoo
wel op gronden van logica '">m het nader bekend
geworden beloop dezer „onaangename incidenten."
Intusschen mag met spanning naar de nadere bijzon
derheden worden uitgezien, maar tevens met kalmte.
Wij weten immers, dat onze regeering vastberaden op
treedt, en wij weten ook, dat schendingen der beginse
len van het recht der neutralen tot dusverre nog steeds
minnelijk konden worden opgelost en bovendien, dat
geen der oorlogvoerende mogendheden zich door in
cidenten, op zich zelf belangrijk maar toch van gerin
ge beteekenis in vergelijking met andere daden en be
langen, een nieuwen vijand op den hals zal halen.
Toen onlangs door den staf van het Duitsche hoofd
kwartier het offensief der Franschen in de streek ten
zuid-oosten van Verdun werd aangekondigd, vroegen
we hoe lang het duren zou, dat van die zijde ook de
Fransche legerorder zou worden openbaar gemaakt.
Thans wordt inderdaad het 5 April uitgegeven bevel
van den Franschen generaal Dubail, commandant van
het eerste Fransche leger, ten deele gepubliceerd. Het
slot luidt aldus:
„Morgen zullen wij de tang, waarin wij onzen te
genstander tusschen Verdun en Pont-a-Mousson heb
ben ingesloten, dicht knijpen, hem met sterke krachten
van voren en in den rug aanvallen, en de vijandelijke
troepenmacht tusschen Metz en St. Mihiel vernietigen.
Ieder der medestrijdenden moet weten: De kanonnen
die hij voor zich hoort zijn Fransche kanonnen, die in
den rug van den vijand worden afgevuurd.
„Tot afweer van dezen ontzettenden aanval schijnen
de Duitschers thans slechts over plaatselijke reserves
te beschikken, doch zelfs zoo zij andere reserves kun-
nen aanvoeren, kan dit niet meer dan eenige bataljons
zijn."
Men herinnert zich misschien, dat wij ook het beeld
van de tang gebruikten. Dat de Franschen zich in het
weerstandsvermogen van de daar aanwezige Duitsche
legermacht vergist hebben, is gebleken.
Nieuws is er verder van geen der fronten gene
raal French meldt alleen een uitvoerig relaas over de
gevechten bij Neuve Chapelle in de dagen van 10—12
Maart. Aangestipt dient slechts, dat de betere weers
gesteldheid heeft geleid tot meerdere actie in de lucht.
De Franschen deelen mede, dat zij drie Duitsche vlieg
machines neergeschoten hebben, dat een Zeppelin zon
der militair succes bommen op een Fransch vliegkamp
bij Bailleul heeft geworpen, dat Fransche vliegers met
goed gevolg bommen wierpen op de militaire vlieger-
loodsen bij Vigneulles en in Woëvre een Duitsch ba
taljon „verstrooiden". Een Zeppelin is boven de En
gelsche kust verschenen, die bommen wierp en vol
gens Reuter slechts een houtmijt en een schuur in
brand stak, nog vier kleine brandjes veroorzaakte, er
gens het spoorwegverkeer even stop zette en een fiets
vernielde.
Volgens de Engelsche bladen heeft de secretaris
van graaf Zeppelin aan de „Konstanzer Nachrichten"
verklaard, dat Duitschland met zijn luchtschepen veel
grooter verliezen leed dan verwacht werd, dat de 9
verloren gegane luchtschepen vervangen zijn en dat
den 15den Juli 15 „luchtkruisers" zullen worden afge
leverd van aanmerkelijk verbeterd type en dat in Au
gustus een tocht naar Londen zal worden gedaan, niet
ter verkenning (zooals indertijd boven Parijs) maar
een oorlogs-expeditie van twee eskaders van vijf lucht
kruisers elk.
Misschien wordt het verhaal in de Engelsche bla
den gedaan, om den Engelschen tot nog meerdere
krachtsinspanning aan te sporen veldmaarschalk
French legt nog eens extra den nadruk op de noodza
kelijkheid van veel meer munitie-aanmaak.
Tenslotte teekenen we aan dat naar de „Daily Chro
nicle" meldt, het interview van den Duitsch-Ameri-
kaanschen journalist von Wieland met den Paus fan
tastisch en onjuist, zoo niet geheel verzonnen is. Het
zal belangwekkend zijn te vernemen, wat er waar is
van deze bewering.
DE STRIJD IN BELGIë EN NOORD-FRANKRIJK.
Het Fransche communiqué van gistermiddag meldde:
De dhg was over het geheele front kalm.
De Franschen handhaafden zich in hunne posities
op de verschillende punten, waarin zij gedurende de
laatste acht dagen vooruitgingen.
Fransche vliegeniers wierpen bommen op de mili
taire bergplaatsen te Vigneulles, in Woevre, en ver
strooiden niet ver van die plaats een marcheerend
Duitsch bataljon.
Een Zeppelin wierp bommen op Bailleul, met het
doel het Fransche vliegterrein te raken, wat niet be
reikt werd. Drie burgers werden gedood.
Twee Duitsche vliegtuigen werden genoodzaakt tot
een landing binnen de Fransche linies, een bij Braine,
het andere bij Lunéville. De aviateurs werden gevan
gen genomen.
Eën derde Duitsch vliegtuig werd door het vuur
der vporposten ten val gebracht bij Ormes, ten N. van
Verdun, op 600 meter van-de Fransche linies. Een
der aviateurs was door onze kogels getroffen.
Officieel werd uit het Duitsche groote hoofdkwar
tier gemeld:
Een nachtelijke aanval bij Berry-au-Bac mislukte.
Ten N.W. van Verdun gebruikten de Franschen gis
teren tegen onze linies mijnen die een geelachtig en
verstikkend gas ontwikkelden.
Tusschen Maas en Moezel wordt de strijd voortge
zet.
Bij een krachtigen Franschen aanval tegen de linie
Maizeraye-Marchéville drongen de Franschen op een
smalle plaats bij Marchéville in onze loopgraven,
doch zij werden bij een tegenaanval weder verdreven.
Op het overige front mislukte de aanval reeds in
ons vuur.
Tusschen Combres en St. Mihiel hadden gisteren
slechts artilleriegevechten plaats.
In het bosch van Ailly werden, na mislukte pogin
gen om loopgraven te doen springen, drie vijandelijke
aanvallen afgeslagen.
De aanval aan beide zijden van den straatweg Essey-
Flirey mislukte ten westen van den wegten oosten
leidde deze tot een handgemeen, waarin onze troepen
de overhand behielden. In het Bois Le Prêtre hadden
geen gevechten plaats.
In de Vogezen mislukte een Fransche aanval op den
Schnepfenriethkopf, ten zuidwesten van Metzeral.
(Reeds in een deel onzer vorige oplaag vermeld).
DE STRIJD AAN HET OOSTELIJK FRONT.
Het Russische legerbericht meldde gisteren
In de streek van Oeszok duren de gevechten voort.
In den nacht van 13 dezer gingen onze troepen iets
vooruit, met goed gevolg sloegen zij herhaalde tegen
aanvallen van den vijand op de hoogten ten zuiden
van de linie Volosate-Boekowitsj af. Wij maakten on
geveer 1000 gevangenen en vermeesterden twee mi
trailleurs. De pogingen van den vijand om tot het of
fensief over te gaan tegen de hoogten ten zuiden van
Koziolska en in de Boekowina op den rechteroever
van de Proeth in het gebied van Tsjernowitsj misluk
ten. Overigens heerscht rust aan het front. Overal
bracht de dooi de wegen in slechten staat.
Het Oostenrijksche legerbericht meldde gisteren:
De algemeene toestand is onveranderd. Aan het
front in de Karpathen worden in de meeste sectoren
slechts artilleriegevechten geleverd. Ten noordwesten
van den Oeszokpas werd een door de Russen dagen
geleden bezette stelling in haar geheele uitgestrekt
heid door een aanval van de dappere Hongaarsche in-
fanterie-regimenten 19 en 26, veroverd.
In zuid-oostelijk Galicië en in de Boekowina heerscht
rust.
DE „W1LHELM1NA".
Er is een overeenkomst getroifen tusschen de Ame-
rikaansche maatschappij en de regeering voor den
aankoop van de lading van het Ainerikaansche stoom
schip „Wilhelmina", dat een paar maanden geleden
naar Ealmouth is opgebracht als oorlogsprijs en ver
volgens voor een prijsgerecht is gebraent. Engeland
heelt er in toegestemd den prijs te betalen, dien de ei
genaren zouden hebben gekregen voor de lading in
dien het schip naar Hamburg, zijn oorspronkelijke be
stemming, ware gegaan. Engeland draagt ook de ge:
volgen van de aanhouding van het schip en betaalt de
kosten van de actie inzake de lading. Engeland neemt
verder aan te betalen voor het oponthoud van het
schip voor zoover dit oponthoud door autoriteiten is
veroorzaakt. Als scheidsrechter wordt voorgesteld de
Amerikaansche gezant te Londen. Minister Grey zal
uitspraak doen omtrent het totaal bedrag dat aan de
eigenaren moet worden uitbetaald. De overneming
van de lading zal geschieden zoodra men het over den
scheidsrechter eens is. De eigenaren zullen dan de la
ding lossen en afleveren aan de regeering en het schip
zal vrij zijn, daar er geen actie tegen is ingesteld.
DUITSCHLANiyS TEGENMAATREGELEN.
In het Lagerhuis vroeg de afgevaardigde .Dalziel
wat de regeering voornemens was te doen tegenover
het voornemen van de Duitsche regeering om Brit-
sche officieren als gewone gevangenen te behandelen,
als représaille voor de wijze waarop van Britsche zij-
dé de „moordenaars der duikbooten" worden behan
deld. De onder-staatssecretaris Neil Primrose ant
woordde, dqt naar aanleiding van de mededeelingen
in de pers gisteren de regeering den Amerikaanschen
ambassadeur te Londen had verzocht aan den Ameri
kaanschen ambassadeur te Berlijn om inlichtingen te
seinen omtrent de waarheid in deze mededeelingen.
Wij hebben, zei de heer Neil Primrose, nog geen
antwoord ontvangen. Indien het'bericht .juist is, kun
nen we alleen hopen dat deze gevangenen even goed
zullen worden' behandeld als dé bemanningen van de
vermeesterde duikbooten hier te lande.
KORTE BERICHTEN.
De Duitsche regeering heeft aan den advokaat
Waldenstrom te Malmö de waarneming harer belan
gen in dé strijdvraag van het Amerikaansche schip
William F rye opgedragen. Deze zal binnen enkele da
gen naar Nieuw York vertrekken.
Naar uit Karlsruhe gemeld wordt heeft een vlie
ger over verscheidene plaatsen van het zuidelijk deel
van 't Zware woud gevlogen. Boven Stockach heeft hij
vier bommen geworpen.
De Engelsche regeering heeft, ten einde inmen
ging in het normale bedrijf te vermijden en in de over
tuiging diat de graanhandel nu verder zelf wel in de
behoeften van het land zal kunnen voorzien, besloten
geen verdere aankóopen van tarwe te doen.
De landbouwers in de Pruisische grensplaatsen
vinden wegens het gebrek aan voeder het fokken van
jonge varkens lastig. Het smokkelen van jonge var
kens over de Hollandsche grens is nu in vollen gang.
Het Fransche ministerie van oorlog organiseert
een expeditie van kinematografische vakmannen langs
heel de Fransche linie. Er zijn reeds ettelijke merk
waardige films vervaardigd. Eenige van deze films
zullen over enkele weken in Engeland vertoond wor
den.
De Belgische socialisten in Engeland hébben be
sloten op den lsten Mei te werken, maar hun geld te
laten vallen voor de Belgen aan het front, meldt het
Volk.
Op 200 scholen voor gymnasiaal en hooger on
derwijs in Duitschland is voor ongeveer 4 millioen gul
den aan goud ingezameld. Een „Obertertianer" had
bij de keukenmeid van zijn grootmoeder voor 600 aan
goud ingewisseld. De Kölnische Zeitung merkt op dat
de goudinzamelaars het best doen de achtertrap op te
gaan, want bij de dienstmeisjes is nu nog het meeste te
halen.
Acht te Grimsby thuis hoorende trawlers zijn zoo
veel over tijd, dat men ze als verloren beschouwt. Elk
schip had een waarde van ongeveer 84000 en een be
manning van 10 koppen.
Het brevet van de firma C. Bechstein te Londen,
als piano-hofleverancier van den Koning van Enge
land, de Koningin en Koningin Alexandra, is inge
trokken.
Aan het Engelsche ministerie van oorlog werken
nu tal van vrouwen en meisjes, die de plaatsen innemen
van mannen die bij het leger dienst genomen hebben.
Bij Rosenheim (Duitschl.) is gisteren van 100 M.
hoogte een monoplane gevallen, waarin een eerste lui
tenant en een onderofficier gezeten waren. Het toestel
werd verpletterd. De benzinevoorraad vatte vuur. De
lijken waren onherkenbaar verbrand.
ZAANSTROOM EN BATAVIER V.
De Minister van Buitenlandsche Zaken maakt in de
Staatscourant bekend, dat in de Duitsche Reichsanzei-
ger van 7 dezer belanghebbenden bij de aangehouden
stobmschepen „Zaanstroom" en „Batavier V" en bij
de ladingen daarvan zijn opgeroepen om binnen 14
dagen hunne vorderingen ter zake bij het prijsgerecht
te Hamburg in te dienen.
Deze vorderingen moeten onderteekend' zijn door
een bij een Duitsch gerecht toegelaten advocaat.
De Burgemeester van Alkmaar brengt ter
kennis van belangkebbendendat de uit
keering der vergoedingen, loopende over
bet tijdvak van 6 tot en met 15 April zal
plaats hebben ten Stadhuize op Try dag 16
April a.s., voor zooveel de LANDWEER be
treft van 10 11 en voor zooveel de MLL1T1B
aangaat van 11—13 uur.
Alkmaar, 13 April 1915.
De Burgemeester voornoemd,
G. RIPPING.
De BURGEMEESTER der gemeente ALKMAAR
brengt ter algemeene kennis, dat ter secretarie ver
krijgbaar zijn blanco-verzoekschriften ter ver
krijging van jacht- en vischakten en bui
tengewone machtigingen tot het schieten
van schadelijk gedierte.
Vreemdelingen, die hier geen vaste woonplaats
hebben kunnen slechts dan jachtakten bekomen,
wanneer bij het onderteekend verzoekschrift wordt
overgelegd het photografisch portret van den aan
vrager.
De Burgemeester voornoemd,
G. RIPPING.
Alkmaar, 15 April 1915.
In verband met het bovenstaande wordt vernomen,
dat de Hollandsche Stoomboot-Maatschappij, eigena
resse van de „Zaanstroom", en de firma Wm. Müller
en Co. aan wie de „Batavier V" behoort, onverwijld
de eerste stappen hebben gedaan, verband houdegde
met de indiening van haar vorderingen.
DE HOLLANDAMERIKA-LIJN EN
HET POSTVERVOER.
Uit Berlijn wordt gemeld:
Zoowel in dé Nieuw-Yorksche als in de Berlijnsche
zakenwereld heerscht ontstemming over het optreden
van de Holland-Amerika-lijn, omtrent welker stoom
schip „Rijndam" werd aangekondigd, dat het van
Nieuw-York direct naar Rotterdam zou varen, om de
post voor Duitschland en Oostenrijk mee te nemen.
In dien tijd was er reeds sedert elf dagen geen post
uit Nieuw-York naar Engeland en Frankrijk vertrok
ken; een zoo lange tusschenpoos was bij het postver
voer uit Amerika naar die landen in 103 jaar niet
voorgekomen.
Daarom verzochten, twee dagen vóór het vertrek van
het stoomschip, Engelsche belanghebbenden aan de
maatschappij, haar schip, onder uitsluiting van de
Duitsche postbus, en in afwijking van de gedane af
kondiging, Engeland te laten aandoen. Na aanvraag
bij de directie der maatschappij te Rotterdam, gelastte
deze per kabel op 9 Maart haar Nieuw-Yorksche agen
ten, aan de Engelsche wenschen tegemoet te komen.
De Duitsche en de Oostenrijksche post werden dus
achtergelaten en de post voor Engeland en Frankrijk
werd meegenomen. Het stoomschip vertrok later dan
was aangekondigd.
Bij de Holland-Amerika-lijn is energiek geprotes
teerd. Zij geeft op, dat de postoverheid bepaalt, wel
ke post een stoomschip moet meenemen. Maar dit is
een uitvlucht, want de maatschappij bepaalt volkomen
zelfstandig, welke havens haar schepen zullen aan-
dóen.
Naar aanleiding van dit telegram deelt de directie
van de Holland-Amerika-lijn aan de N. Rott. Crt. mee,
dat over de verzending van de posten door den post
master general te Washington wordt beslist, en dat de
„Rijndam" die niet later vertrokken is dan was
aangekondigd op verzoek van dien postmaster de
Engelsche haven Falmouth aangedaan heeft. Het ver
zoek van Engelsche zijde, waarvan boven sprake is,
was dan ook niet tot de directie der H. A. lijn gericht,
doch tot de Amerikaansche postautoriteit. De postmas
ter heeft, ofschoon de maatschappij tot vervoer van de
Duitsche en de Oostenrijksche post bereid was, deze
niet met de „Rijndam" doen meegeven.
SCHIP AANGEHOUDEN.
Naar.aanleiding van het gisteren aan het Handels
blad ontleende bericht wordt dit blad thans van be
langhebbende zijde het volgende meegedeeld:
Het is niet juist, dat de ontvangers geweigerd heb
ben om de lading cacaoboonen aan de N. O. T. te
doen adresseeren. Integendeel, onmiddellijk nadat de
aanhouding hier bekend was geworden, werden door
de ontvangers pogingen aangewend, om consignatie
aan de N. O. T. te verkrijgen, tot op heden echter zon
der bekend resultaat.
Het schijnt wel alsof de omstandigheid, dat de be
wuste cacao afkomstig was van een Duitsch schip,
voor de Engelsche regeering reden genoeg was, om
de boot aan te houden, niettegenstaande de protesten,
welke hiertegen zijn ingebracht.
DE MILITAIREN EN DE le MEI.
„Het Volk" meldt, dat het Kamerlid K. ter Laan aan
de Ministers van Marine en Oorlog de vraag heeft ge
steld of zij bereid zijn, hun medewerking te verlee-
nen, teneinde, voor zoover de dienst het toelaat, aan
de gemobiliseerden, die dit wenschen zooveel moge
lijk vrij van dienst te geven, om hen in de gelegenheid
te stellen deel te nemen aan de viering van de a.s. 1
Mei-dag.
BINNENLAND.
Gemengd Nieuws.
MOND- EN KLAUWZEER.
Sedert de vorige opgave d.d. 7 April j.l. werden ge
vallen van mond- en klauwzeer geconstateerd
in Noord-Brabant in elk der gemeenten Maashees,
V
