DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
sr.
Van liet westelijk oorlogster»
Van list oostelijk oorlogstonele,
ékLz
33 e O o x* I
No»
Honderd en zeventiende jaargang.
1915
lbK®st»&PI 1MB.if p. |Mt It—.Mfifeiirtli et Biel pttü lettere mplaatsruimte. Briefen fi. N. 1. Boek- en MtMnUnrij li ÜEBMs. COSTERSZOON, tarda CS. loiefoonnr. 1
WOENSDAG 2Ï APRIL
Ter zee.
In de ltoloniën.
ENGELAND.
BELGIE.
NEDEKLAND.
DM mamrmsT bestaat oït 2 bladen.
ALKMAAR, 21 April.
Dezer dagen vertaalden wij een gedeelte van een
artikel van de Daily Chronicle, waarin werd geklaagd
over het optreden der Engelsche regeering. Sindsdien
hebben ook andere Engelsche bladen zich in denzelf
den geest uitgelaten. De Daily Mail verweet de regee
ring, dat de groote massa in Engeland geen flauw be
grip heeft van de beteekenis van den oorlog en dat
ten onrechte de voorstelling wordt verspreid, alsof
Duitschland honger lijdt en voor een ramp staat.
Terwijl, zoo schreef het blad, in Frankrijk en
Duitschland iedere man en iedere vrouw meeleeft en
iets doet in verband met den oorlog, is er op deze ei
landen een groote massa, die niets doet en niets ge
voelt voor den oorlog.
„Zes-en-dertig weken zijn nu voorbij gegaan in
dwaze werkeloosheid en optimisme. En iedere dag be-
teekent zooveel menschen gedood en zooveel menschen
gewond.
„Merkbaar is een toenemend gevoel van ontevre
denheid tegen de regeering, die in Augustus met zoo
veel moed den strijd begon, maar die verzuimde maat
regelen te nemen, om dien krachtig te voeren, en die
door haar geheimhouding den toestand niet verbe
terde."
De Times zegt het nog veel krasser. Men weet, dat
de redactie van dat blad den laatsten tijd een zeer bij
zondere houding heeft aangenomen. Ruim een maand
geleden legde het blad nog eens uit, waarom Enge
land in oorlog is: niet om België, niet uit gevoelsmo-
tieven, maar om zelfzuchtige, zelfs baatzuchtige rede
nen, want het vecht in de eerste en voornaamste plaats
voor zich zelf.
Terzelfder tijd betoogde de militaire medewerker
van de Times, in een artikel, waarin de moreele en ma-
terieele kracht van de partijen werd besproken, dat de
verbondenen wel de overtuiging van een overwinning
kunnen hebben, maar dat zij niet mogen voorbijzien,
welk een reuzentaak de legers onder generaal Joffre
en generaal French nog wacht: „Vóór den oorlog
zouden wij gemeend hebben, dat een strijd in versterk
te stellingen, zooals wij thans moeten voeren, een
meerderheid noodig zou maken van twee of drie tegen
één, als wij zouden willen doordringen. Wij hebben
die meerderheid nog niet. En het is nu wel gebleken,
dat die meerderheid nog grooter moet zijn."
Thans wordt in een hoofdartikel der Times de mili
taire positie van Engeland en zijn bondgenooten be
handeld.
„De oorlogstoestand is in de laatste 6 maanden
haast niet veranderd, zegt het blad, dat is het punt
van belang, wat de regeering ons volk aan het ver
stand moest brengen.
„Op 20 October waren de Russen juist hun groote
beweging begonnen, waardoor de Duitschers Polen
uit werden gedreven, maar de vijand kwam weer terug
en het ia opmerkelijk hoezeer, tfots de golvingen heen
en weer, de loop van het front in het Oosten op den
20sten April gelijkt op dien, welken het op 20 October
had.
„In het Westen is de voorbereiding tot een inval van
ue bondgenooten m Duitschland ternauwernood be
gonnen. In het laatste halfjaar is het front zoo weinig
veranderd, dat een kaartenteekenaar de wijzigingen
nauwelijks zou opmerken.
„Dit moest de regeering voortdurend aan de natie
vertellen, in plaats van uit te wijden over punten van
ondergeschikt belang, die sa„....oedigirig kunnen ge
ven.
„Dat Nieuw-Capelle dit en dat en weet ik veel
wat bewijst, is geen antwoord.
„In waarheid bewijst Nieuw-Capelle hoe groot on
ze taak is, en de snelheid' waarmee de best overwogen
plannen schipbreuk kunnen lijden
Over de Dardanellen constateert het blad, dat de
onderneming haastig en met onvoldoenden overleg is
ondernomen, dat zij niet goed was ontworpen, dat
groote fouten zijn gemaakt, en de eigenlijke operatie
nog beginnen moet.
De redactie wil zich er niet over beklagen, dat er
geen berichten worden uitgegeven over een operatie,
die nog in voorbereiding is, maar wel over de licht
zinnige wijze, waarop voor den aanval, daarover als
over een reeds gelukte onderneming werd gesproken.
Een goed voorbeeld, hoe de officieele berichten de
natie misleiden vindt de redactie de berichten over
hetgeen in de Perzische Golf geschiedt.
De jongste gevechten daar zijn als groote overwin
ningen uitgebazuind. De ware beteekenis ervan is ech
ter dat, terwijl men in Engeland dacht dat de Engel-
schen meester waren van beneden-Mesopotamië en
men luchthartig sprak over een opmarsch naar Bag
dad, de Turken met een sterke strijdmacht bezig waren
in de buurt van Basra een flankaanval uit te voeren op
den sleutel van de Britsche positie.
Nooit is ook in de officieele communiqué's geble
ken dat de Engelschen in deze streek in het defensief
zijn gedrongen en slechts aanvallen om des te beter
te verdedigen.
En wat gebeurt er in Oost-Afrika? Terwijl de Indi
sche pers gezellig er over discuteert, of Duitsch Oost-
Afrika al dan niet tot een kolonie voor de Sikhs zal
worden gemaakt, blijkt niet dat de Engelschen er een
duim breed van bezet hebben.
„Daar groote gebeurtenissen te wachten zijn, zoo
vervolgt het artikel, en het publiek geneigd zal zijn
elk succes als het begin van het einde te beschouwen,
is het bij uitstek noodig om nu de waarheid te zeg
gen. Sinds wij in September van de Mame naar de
Aisne kwamen, hebben we feitelijk geen stap voor
waarts gedaan. Een voorbarige actie te bepleiten is
verre van ons, zegt het blad, maar wij eischen dat de
regeering uitlegt hoe weinig nog is bereikt, wat een
opofferingen nog noodig zijn.
De vloot kan niet genoeg geprezen worden voor het
feit dat zij de zeeën over de heele wereld heeft schoon
geveegd, maar bij die lof behoort de erkentenis, dat
de Duitsche slagvloot nu sterker is, dan toen de oor
log begon.
De ernstige verandering, die na Augustus heeft
plaats gehad, is, wat Engeland aangaat, de verminde
ring van het vertrouwen in de regeering. Het staat aan
de regeering alleen daar verandering in te brengen."
Het getuigt ongetwijfeld van de Britsche vrijheids
lievendheid, dat het dé pers vergund is zulk een artikel
op te nemen. Maar zou de overheid niet veel verstan
diger gedaan hebben, met de onderdanen beter in te
lichten omtrent den stand dér krijgsverrichtingen?
Persartikelen, als hierboven vermeld, kunnen van
noodlottigen invloed worden. Niet omdat zij voor
den tegenstander dankbaar materiaal vormen, dat deze
stellig niet ongebruikt zal laten om de stemming in
het eigen land op te monteren, en ook niet, omdat zij
voor den tegenstander een vingerwijzing vormen
denkt men niet onwillekeurig aan de kleine vliegraid,
waarover mr. Troelstra onlangs sprak, aan de bom
men, die z. i in staat zouden zijn, de lauwheid, de
onverschilligheid, het onverstand van vele onzer
landgenooten te doen verdrijven? om daden na te
laten, die het volk wakker kunnen schudden. Maar
vooral kunnen zulke pers-artikelen gevaarlijk worden,
wanneer het tusschen de bondgenooten gaat nijpen,
wanneer de verhouding, door welke omstandigheden
dan ook, te wenschen over begint te laten en het
eene volk maar naar de pers van het andere hoeft te
grijpen, om verwijten van nalatigheid en wat dies
meer zij te kunnen staven.
Staat er wat te gebeuren in de Noordzee, in JBelgië
De maatregelen, door de oorlogvoerende mogendhe
den in onze nabijheid genomen, wettigen die vraag.
Op last van de Britsche admiraliteit is het passagiers
vervoer met de mailbooten van de maatschappij Zee
land, zoowel van als naar Engeland, voor een week
stopgezet, terwijl het verkeer van ons land met België
eerst gesloten werd, terwijl het grensverkeer nu weer
geopend is, maar de Duitsche schildwachten hebben
bevel gekregen iedereen die België binnenkomt, te zeg
gen, dat zij er voorloopig niet meer uit mogen.
Tegelijkertijd komt uit Zwitsersch-Engelsche bron
het bericht, dat de Duitschers thans den onderzeeër
oorlog veel afdoeuder hebben gemaakt, door nieuwe
booten van een geheel nieuw type, waarvan enkele
reeds zee zouden hebben gekozen. Verder wordt ge
sproken van een. belangrijke troepenverplaatsing der
Duitschers in België.
Meent men dat er verband is tusschen deze berich
ten, dan kan men door combinatie tot de veronder
stelling komen, dat er een belangrijk Engelsch troe
pentransport dezer dagen over de Noordzee gaat, be
stemd voor België en dat de Duitschers zeer actief
zullen optreden ter zee, waar allerlei gebeurtenissen
mogelijk zijn, maar natuurlijk ook te land.
Wij zouden met deze veronderstelling eenige reke
ning willen houden is dé combinatie onjuist, dan
zullen de oorzaken der aan beide kanten genomen af
sluitingsmaatregelen wel spoedig blijken.
Uit Hamburg wordt gemeld, dat het geding voor
het prijzenhof inzake de Zaanstroom en de Batavier V,
hetwelk 1 Mei beginnen zou, verdaagd is, zonder dat
de reden of een nadere datum wordt opgegeven
Aan de Dardanellen heet de operatie spoedig een
aanvang te zullen nemen van Duitsche zijde wordt
verzekerd, dat de verbondenen ten hoogste 80.000
man hebben samengetrokken en dat de troepen vol
strekt niet berekend zijn voor de taak, die hun daar
wacht.
Generaal Smuts heeft een legerorder uitgevaardigd,
waarin hij zegt dat het doel van de actie tegen Duitsch
Zuid-West Afrika voor een belangrijk deel is bereikt.
In Engelsch-Ihdië is het niet rustig. Weer hebben
inboorlingen 4000 ditmaal een inval gedaan,
maar volgens het officieele bericht werden ze terugge
dreven.
Tenslotte zij melding gemaakt van een toespraak van
president Wilson aan een pers-lunch, waarin werd ge
zegd, dat de neutraliteit der Vereenigde Staten niet is
toe te schrijven aan den wensch om buiten alle ver
wikkelingen en verwarring te blijven, maar iets veel
grooters is. De Vereenigde Staten willen zich onder
scheiden als een natie, die zichzelf weet te bedwingen,
die zichzelf meester is. Een dergelijke natie is in
staat een belangrijke rol te spelen bij de regeling van
de zaken in de wereld wanneer de oorlog geëindigd
zal zijn De Vereenigde Staten wenschen geen voet van
iemands grondgebied en men is daarom vrij om an
dere naties te dienen, maar alle Amerikanen moeten tot
lijfspreuk nemen de woorden: „Amerika eerst!"
Een bewijs van vriendschap is, volgens den presi
dent, nog geen uiting van sympathie met den een of
den ander, maar mede een voorbereiding om beide
partijen te helpen, als de oorlog geëindigd was.
Ziedaar woorden, die ook in andere neutrale landen
van pas zijn en in toepassing kunnen worden ge
bracht
DE STRIJD IN BElGIë EN N.-FRANKRIJK.
Het Fransche communiqué meldde gistermiddagIn
dte streek van Soissons, in den sector Reims, en de Ar-
gonnen hadden hevige artilleriegevechten plaats. In
den nacht van 18 op 19 April werd een Duitsche tegen
aanval bij Eparges volkomen afgeslagen. In het Mort-
marebosch bleef aan weerskanten de actie der infante
rie zonder belangrijk resultaat. In de streek van Re-
quiéviile werd een hevige artilleriestrijd gevoerd, de
Franschen behaalden voordeden.
BOMMEN OP DUITSCHE PLAATSEN.
Gisterochtend te 10 uur wierp een laag bij den grond
vliegende aviateur vijf bommen op het Duitsche stadje
Kandern, waar geen garnizoen ligt. Een dezer bom
men ontplofte op het veld, de vier andere vielen op een
school. De meeste kinderen vluchtten den kelder in.
Een kind werd gedood, een ander zwaar gewond, ter
wijl verscheiden andere kinderen licht gekwetst werden,
meldt Wolff uit Müllheim.
Ook op Lörrach werden door een vlieger zes bommen
geworpen, die bij het station uiteensprongen. Een kind
werd gedood, een jonge man werd een arm afgeslagen
en drie andere personen werden meer of minder zwaar
gewond.
EEN BOMMENAANVAL OP BELFORT.
Uit Genève wordt aan den „Berl. Lokal Anz'eiger"
bericht, dat Duitsche vliegers te Belfort twee loodsen
met Engelsche vliegtuigen en zes kruitmagazijnen
verwoest hebben. Verder wordt bericht, dat in de
loodsen Engelsche monoplans en biplans waren op
geborgen, wier bestuurders niet in de loodsen aanwe
zig waren.
De ontploffing der kruitmagazijnen heeft groote
schade aangericht Er is daaromtrent een uitvoerig
rapport naar Parijs gezonden.
De correspondent brengt lof aan de stoutmoedig
heid en de zekerheid van oriënteering der Duitsche
vliegers, die de bommen uit geringe hoogte neerwier
pen.
DE OPGEBRACHTE TRAWLERS.
Naar aanleiding van het bericht als zou de oorzaak
van het aanhouden der IJmuider trawlers te vinden
zijn in het feit dat de monsterrol niet in orde was,
schrijft de Hbld.-correspondënt te IJmuiden
Het niet-in-orde-zijn van de monsterrol moet beslist
worden tegengesproken, daar zulks onmogelijk is, om
dat alle schepen op order van den militairen comman
dant te IJmuiden, een in drie talen, Nederlandsch,
Duitsch en Engelsch, opgestelde lijst met de namen en
nationaliteit der opvarenden voor het vertrek door
voornoemden commandant moeten laten afteekenen om
dit aan gezagvoerders van vreemde oorlogsschepen
als officieel stuk te kunnen overleggen.
DE STRIJD AAN HET OOSTELIJK FRONT.
De Russische Generale Staf berichtte gisteren: Op
18 April sloegen wij door artillerievuur en handgra
naten aanvallen af op onze stellingen ten oosten van
Telepocz in Polen.
In de richting van Stryj had de vijand aanvapkelijk
succes bij een aanval op een hoogte bij Orawezik;
's avonds echter gingen onze troepen tot een tegen
aanval over en bezetten zij de hoogte weder na een
hardnekkig gevecht. Wij maakten daarbij gevangenen,
wier aantal nog moet worden vastgesteld.
In de oostelijke Pozanka-keten lieten wij een mijn
springen onder een Duitsche loopgraaf. Onmiddellijk
daarop nam onze infanterie de stelling in een bajonet-
aanval. Wij namen er ongeveer 100 Duitschers gevan
gen en maakten vier mitrailleurs en een bommenwer
per buit.
Uit Weenen werd gisteren gemeld In den algemee-
nen toestand is niet de minste verandering gekomen.
Langs het geheele front hebben hier en daar artille
rie-gevechten plaats.
IN DE DARDANELLEN.
Het Turksche Hoofdkwartier deelt mede: Wij heb
ben thans zekerheid verkregen, dat vier van de zes
vijandelijke torpedobooten, die in de Straat der Dar
danellen trachtten binnen te dringen, mijnenzoekers
waren en dat twee der vijandelijke booten door onze
granaten getroffen werden en in de zeeëngte zonken.
EEN RUSSISCHE HULPKRUISER GEZONKEN.
Uit Berlijn wordt gemeld: De Russische hulpkrui
ser „Bakoe'' is in de Zwarte Zee op een mijn gestooten
en gezonken. Het schip onderhield het verkeer tusschen
Odessa en Sebastopol. Aan boord bevonden zich be
langrijke papieren van de militaire overheid en een
groote geldzending. De bemanning werd gered.
IN DUITSCH ZUID-WEST AFRIKA.
Reuter meldde gisteren officieel uit Kaapstad: De
Duitschers hebben Keetmanshoop gisteravond ont
ruimd en daar 100 blanke niet-militairen achtergela
ten. In de stad zijn geen andere gebouwen beschadigd
dan de telephoon- en telegraafkantoren. De troepen
van de Unie hebben de stad hedenochtend bezet.
IN HET HOOGERHUIS.
Minister Crewe deed in het Hoogerhuis een mede-
deelingen omtrent de operaties in Mesopotamië en ver
klaarde daarbij, dat de aanval door een sterke Turk
sche legermacht behoorlijk voorzien was en dat de vij
and volgens schatting in het gevecht van 14 April niet
minder dan 2500 man verloren had.
Lord Lucas gaf namens het ministerie van oorlog
een algemeen overzicht over de operaties in dé Afri
kaansdie jcolonies en deelde mede, dat het eenige Duit
sche stoomschip op de groote meren tot zinken was ge
maakt en dat de blokkade van Oost-Afrika en Kame
roen thans effectief lis.
Zooals men weet is Zeeland in staat van beleg ver
klaard. In verband daarmede moeten talrijke vluchte
lingen, die tot dusverre in deze provincie verbleven,
haar binnen zeer korten tijd verlaten. Waar het hier
menschen betreft van stand en beschaving, kunnen zij
niet worden ondergebracht in een vluchtelingenoord.
Onze regeering heeft zich ook hun zaak aangetrokken
en het mogelijk gemaakt, dat Nederlanders van goeden
wille, die zich over deze vluchtelingen „pauvres hon-
teux", menschen, die vóór den oorlog in welstand ver
keerden, willen ontfermen, daarvoor een matige ver
goeding kunnen erlangen.
Naar er thans honderden van welke gezinnen gehuls
vest moeten worden, daar is het ijverige Alkmaarsche
vluchtelingen comité niet in gebreke gebleven, maar
poogt het te bevorderen, dat ook voor een aantal van
déze vluchtelingen gezorgd wordt.
Het lijdt geen twijfel, of dé Alkmaarders zullen zoo
men als andere landgenooten in deze aangelegenheid
achter willen blijven.
Het comité verzoekt belangstellenden zich Vrijdag
en Zaterdagmiddag van 45 ten stadhuize te vervol
gen, waar alle inlichtingen worden verschaft en alle
bereidverklaringen gaarne in ontvangst worden geno
men.
KORTE BERICHTEN.
Gisteren heeft een Russisch vlieger, wiens toestel ge-
teekend was. met het IJzeren Kruis, het kenteeken van
de Duitsche vliegers, 4 bommen op Insterburg (Oost-
Pruisen) geworpen. Een vrouw is gedoodtwee jon
gens werden gewond, wordt uit Berlijn gemeld.
Een Duitsche vlieger wierp bommen boven War
schau, waardoor de directeur en de boekhouder eener
suikerfabriek werden gedood, talrijke personen gekwetst
en groote materieele schade werd aangericht, meldt
Wolff uit Berlijn.
In een kreits van Duitschland is een inzameling
gehouden van oude gummi-artikelen, gebruikte fiets
banden, slangen, overschoenen, enz.het resultaat was,
dat ongeveer 35 centinaar gummi bijeen kwam.
Naar uit Ohrdruff aan het „Berliner Tageblatt"
gemeld wordt, zijn enkele gevangenen, die zich in het
interneeringskamp aldaar bevinden, overgegaan tot het
uitgeven van een weekblad.
De koqy wordt voornamelijk door Fransche schrij
vers, die zich in krijgsgevangenschap bevinden, gele
verd. Het technisch werk wordt eveneens door Fran
sche gevangenen uitgevoerd.
Wegens het gebrek aan mannelijk personeel ls
thans ook door de Kleefsche electrische tramwegmaat
schappij besloten vrouwelijke conducteurs in diens te
stellen verneemt de Tel.
De Pruisische minister van spoorwegen heeft een
instructie uitgevaardigd in zake een zeer spaarzaam
gebruik van aardappelen, in verband met de schaarscn-
te van dit voedingsartikel.
DE LICHTING 1916.
In haar Memorie van Antwoord aan de Tweede Ka
mer betreffende bet ontwerp inzake een vervroegde
oproeping van de licüting 1910, deelt de Kegeering
in antwoord op een haar gestelde vraag mede, dat
aanleiding tot de indiening van dit wetsontwerp werd
gevonden in de omstandigheid, dat eerlang alle bij de
onbereden korpsen ingedeelde militieplichtigen der
lichting 1915 zullen zijn ingelijfd van de lichting
1914 behoeft nog slechts een kleine groep eerstdaags
te worden ingelijfd en dat, om desvereischt zoo
vroeg mogelijk de lichting 1916 voor inlijving gereed
te hebben, met het oog op de volgens de wet te ver
richten werkzaamheden, latere indiening niet raad
zaam voorkwam.
Omtrent den vermoedelijken loop van de inlijving
der lichting 1916 kunnen op dit oogenblik nog be
zwaarlijk met stelligheid mededeelingen worden ge
daan. Deze hangt geheel af van het verloop der ge
beurtenissen. Indien de oorlog blijft voortwoeden zal
die inlijving zoo spoedig doenlijk behooren te geschie
den; of de lichting in haar geheel dan wel bij ploegen
zal worden ingelijfd, kan eerst later worden beslist;
bestaat er echter gegrond uitzicht op het sluiten van
den vrede, dan zal de inlijving zoo laat doenlijk plaats
hebben en in verschillende ploegen.
Het bezwaar, als zouden de dienstplichtigen der
lichting 1916 nog te jóng zijn om in dienst te treden,
wordt door de Regeering niet gedeeld, aangezien zelfs,
als de inlijving zoo vroeg mogelijk geschiedt, deze
slechts 5 maanden voorafgaat aan het tijdstip, waarop
in normale omstandigheden de eerste ploeg dier lich
ting onder de wapenen zou komen.
Aan den aanmaak van militaire kleeding wordt on
afgebroken met kracht gewerkt. Er is in de verloopen
maanden een moeilijk tijdvak geweest, waarin de vrees
gewettigd scheen, dat de benoodigde wol, voor het
vervaardigen van laken, zou komen te ontbreken. Ge
lukkig is sinds dien weder wol ontvangen. Ondergoed
is in ruime hoeveelheid voorhanden. Wanneer de noo-
dige herstellingen aan de kleeding niet tijdig kunnen
worden uitgevoerd door de bij de troepen ingedeelde
kleermakers, moeten in de kantonnementen woonach
tige kleermakers ter hulp worden geroepen.
COURANT
