DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN
De Oorlog.
Van iet westelijk oorlogsterreie,
Van let oostel oorlogsterrein.
ra M
IVEllltle.
Vrijstellingen.
No. 97.
Honderd en zew®ntiende Jaargang,
rr 3 mwlm. fOJ®, L h pi? ft—
DINGDAG
10 et p, regel greets letters naar pliaternSmte» Brieyen fr, ft l Boek- en HandefciNkkerii y,t HBRlDls, COSTER S ZOON, Voorde Ct, Metaer, i
27 APRIL.
Ter zee.
DUÏTSCHLAND.
FRANKRIJK.
ALKMAAR, 27 April.
Waar in de voorafgaande artikelen voornamelijk
werd gesproken over de groote gewichten aan boord,
mochten de torpedo en het aniti-torpedogeschut, als
zijnde geen „zware" factoren, voorloopig wel terzijde
gelaten worden. Toch zou het verkeerd zijn in een be
schouwing over het geschut dit aanvals- en verdedi
gingswapen geheel onbesproken te laten Het mocht
eens kunnen blijken, dat het beslissende woord ten
slotte komt uit een torpedo-lanceerbuisVroeger werd
de torpedo slechts als een hulpwapen naast het ge
schut beschouwd, omdat de afstanden, waarop zij
bruikbaar was en hare trefkansen gering waren. In
1880 was de aanvangssnelheid van de torpedo 20
knoopen en haar afstand ongeveer 600 M., in 1895
bedroegen deze gegevens 30 .en 650 en tegenwoordig
legt zij met een sneltreinsnelheid van 50 h 80 K.M. per
uur een afstand van 10 kilometer af 1 Het anti-torpe-
dogeschut, bij de Dreadnoughts 7,6 C.M., is de laatste
jaren dan ook gestegen tot 8,8 en 12 C.M., terwijl zelfs
15 c.M. kanonnen tegenwoordig dienst moeten doen
als bestrijders van het torpedogevaar.
Dit gevaar dreigde tot dusverre slechts van schepen
op zee.
„Zooals de toestand op het oogenblik is schreef
de Ned. luit.-ter-zee Putman Cramer in 1913 zal
de onderzeeboot nog niet gebruikt kunnen worden
voor die offensieve operaties, waarbij de vloot op
grooten afstand van hare oorlogshavens zal moeten
ageeren; of zulks echter in verband met de buitenge
wone snelheid waarmede dit wapen zich ontwikkelt,
nog lang zoo zal blijven, mag op goede gronden be
twijfeld worden."
Het is bij de oorlogservaring der afgeloopen maan
den, vrij waarschijnlijk, dat ook de onderzeeërs een
rol in dten beslissenden zeeslag zullen spelen. Verras
singen daargelaten, zullen ze natuurlijk niet deelne
men kunnen aan het gevecht dat wel in snelle vaart zal
worden gevoerd, omdat daarvoor hun snelheid bij
lange na niet toereikend is Maar niet onmogelijk zul
len ze vóór den slag op een gunstig punt gestation-
neerd liggen en zal het de tactiek van den vlootvoogd
zijn, den tegenstander daarheen te drijven. Onwille
keurig is men geneigd eenig verband te zoeken tus-
schen de kruistochten der Duitsche vloot in de Noord
zee en den stilstand in den onderzeeërskrijg aldaar.
Ook de Engelsche onderzeeërs zullen wel reeds op
post zijn, ze hebben daartoe tenminste volop gelegen
heid gehad, wijl ze, sinds de zeeën schoongeveegd wa
ren, anders niets te doen vonden. Wie weet, welke
verrassingen er nog te wachten zijn I
Was men er vroeger op uit zooveel mogelijk kanon
nen op een oorlogsschip te plaatsen honderd was
geen uitzondering 1 later heeft men het meer ge
zocht in goed beschermd opgestelde kanonnen, maar
daar deze bescherming een zwaar gewicht aan boord
bracht, was beperking in het aantal stukken geschut
noodzakelijk. Men begon dus de schepen op die
plaatsen, waar „treffers" de ergste gevolgen konden
hebben, te versterken door dikke ijzeren, later stalen
en tegenwoordig nikkel stalen platen. Maar de wapen
fabrikant vergrootte het geschut en daardoor de uit
werking van het projectiel, zoodat de pantsering, wil
de zij iets beteekenen, wel zwaarder moest worden.
Dit nu heeft de wedstrijd tusschen pantsering en ge
schut in het leven geroepen, welke geleid heeft tot
steeds grootere afmetingen var de schepen, nog steeds
niet geëindigd is en in de Dreadnought-politiek tot
uiting is gekomen.
Stond vroeger de artillerie van een oorlogsbodem
verspreid opgesteld, daarna werden de zware stukken
in het middengedeelte samengetrokken en daar werd
de romp gepantserd. Maar langzamerhand heeft men
de kanonnen geplaatst in groote gepantserde geschut-
torens, waardoor èn het offensieve èn het defensieve
vermogen werd verhoogd. De bescherming is dus van
tweeërlei aard: eensdeels van het schip, anderdeels
van het kanon. Op zooveel plaatsen als dit in verband
met de grootte van het schip mogelijk is, wordt dit
door pantserplaten beschermd, hetgeen geschiedt op
twee manieren, in de eerste plaats door een pantser
gordel, in de tweede plaats door een pantserdek (die
nende ter dekking tegen van boven invallende projec
tielen), terwijl natuurlijk ook de commandotorens ge
pantserd zijn. Men is misschien geneigd te vragen,
waarom het heele schip niet gepantserd wordt. Het is
echter onmogelijk gebleken het pantser verder dan on
geveer 2 meter onder water voort te zetten en tot dus
verre behoefde dit ook niet, daar een projectiel, uit
een kanon voortgeschoten, bij treffen door het water
oppervlak öf opspringt óf zooveel van zijn snelheid
verliest, door den grooten weerstand van het water,
dat het zoo goed als onschadelijk wordt. Doch of de
onderzeeër het wel zeer gewenscht heeft gemaakt om
de pantsering nog verder onder de waterlijn voort te
zetten, dat zal wellicht de toekomst leeren tot he
den is er evenwel nog geen enkel modern oorlogsschip
op deze tevoren niet vermoede wijze tot zinken ge
bracht.
Zee v.
Marmora
Sfr ft. Medidieh
ft. Tschanak ZIÉ
NamazieA/ ft. Hamidieh
Dardanus
Orkaaieh
Sed-el-Bahr
Q K Hm Kalessi
Van de operaties wordt de aandacht, de laatste da
gen op Yperen samengetrokken, weer geleid naar de
Dardanelles Reuter meldt, dat daar de algemeene aan
val door leger en vloot der verbondenen is hervat, dat
het leger op verschillende punten van het schiereiland
Gallipoli ontscheept, dat er groote troepenmachten aan
land gezet zijn en dat de landing en de opmarsch wor
den voortgezet.
Dit bericht zal vermoedelijk de voorbode zijn van
een geheele reeks tegenstrijdige berichten over de her
begonnen actie. Men herinnert zich nog wel de tri-
umftelegrammen van de Engelsche bladen in Februari
en begin-Maart, toen het scheen alsof het forceerings-
werk al half gedaan was de Times heeft dezer da
gen geconstateerd, dat de onderneming haastig en met
onvoldoenden overleg is ondernomen, dat zij niet
goed was ontworpen, dat groote fouten zijn gemaaki
en de eigenlijke operatie nog beginnen moest
Zal het ditmaal anders zijn?
Het zou voorbarig wezen, deze vraag thans reeds te
willen beantwoorden Toch zouden we voorloopig in
de landing van Fransch-Engelsche troepen op het
Turksche schiereiland slechts een feit van historische
en politieke beteekenis willen zien. Of zij van mili
tair gewicht is hangt wel vooral namelijk van de troe
penmacht af, welke de verbondenen voor deze operatie
beschikbaar hebben. De landing moge een voorloo
pig succes zijn, het zal nader moeten blijken of men
hier te doen heeft met een werkelijk ernstig bedoelde
actie de mogelijkheid, dat het hier een schijn-ver-
tooning geldt, om uit de impasse te komen, waarin
men is geraakt, toen de verwachte hulp der onzijdigen
uitbleef, en om de ontstemming, welke den laatsten
tijd vooral te Londen opkomt, wat te doen luwen, is
zeker niet geheel weg te cijferen en zoo ja of er in
derdaad een legermacht opereert, sterk genoeg om in
samenwerking met de vloot de zeestraat te forceeren.
Van de sterkte der troepenmacht, welke zoodanig
samengesteld en uitgerust moet zijn, dat zij, wanneer
het noodzakelijk mocht blijken, in staat is, ook geheel
zelfstandig op dit uiterst lastige terrein, tegen een te
genstander, die er thuis is en die er zich sterk heeft
kunnen maken, te vechten, zal dus alles afhangen.
Maar wanneer men het schiereiland in bezit heeft ge
nomen, en er niet even vlug naar zee geworpen wordt
als men aan land is gekomen, er zich kan handhaven,
dan heeft men wel is waar een belangrijken stap ge
daan, maar het einddoel bereikt, heeft men nog niet.
Een militaire correspondent van de Times erkent,
dat het weerstandsvermogen der oude Dardanellenfor-
ten verrast heeft, dat de Turksche soldaat goed vecht,
geleid wordt door Duitsche officieren generaal Li
man von Sanders is de verdediger van Gallipoli, maar
schalk von der Goltz van Konstantinopel en een
niet te versmaden vijand is, terwijl er volgens dezen
onverdachten schrijver flinke versterkingen zijn aange
richt.
Het scheireiland Gallipoli, zoo betoogt hij verder,
is een doolhof van heuvels, dalen, kleine rivieren,
bergruggen en alpen, die geen regelmatige keten
vormen en die speciaal door de natuur ontworpen
schijnen, om bij de verdediging aan de Straat te hel
pen.
fn deze heuvelachtige streek zijn ontelbare plaatsen,
waar kanonnen verborgen kunnen worden, in dalen,
achter heuvels of onder boomen. Wanneer een kanon
of batterij door een vliegmachine ontdekt is, is het
soms noodig recht over den top van verscheidene heu
velruggen te vuren. De Aziatische kust van de Straat
is lager en wordt over bijna de geheele lengte door de
Europeesche zijde beheerscht.
De correspondent is van meening, dat het bezetten
van het schiereiland Gallipoli het mogelijk zal maken
de Straat voor de schepen vrij te maken, omdat de
Noordelijke oever den Zuidelijken beheerscht en de
Turksche artillerie aan de Aziatische zijde daardoor
op een afstand kan worden gehouden.
In hoeverre deze zienswijze juist is, zal de toekomst
moeten leeren.
Inmiddels is ook in de Zware Zee de actie door de
Russen voortgezet en heeft de Russische Zware-Zee-
vloot de forten aan den Bosporus beschoten.
In de buurt van Yperen wordt voortgevochten, zon
der dat er veel wijziging in den stand van zaken komt.
Maarschalk French bevestigt het verlies van St. Ju-
lien en deelt mede, dat de Engelschen de Duitschers
groote verliezen hebben toegebracht, maar zelf ook
zware verliezen hebben gekregen.
Voor het Maas- en Moezel-gebied geldt hetzelfde èn
voor den toestand èn voor de verliezen.
Het laatste Fransche communiqué erkent, dat in de
Vogezen de Hartmannsweilerkopf, een bergtop van
950 meter, waarin de Alpenjagers zich in loopgraven
verschanst hadden, bij tegenaanvallen door de Duit
schers genomen is
De Fransche president Poincaré en de minister van
oorlog Millerand hebben Zondag en Maandag ver
toefd bij de legers aan de Aisne, verschillende perso
nen het Legioen van Eer en de militaire medaille ver
leend, in tegenwoordigheid van generaal Joffre, den
opperbevelhebber, nieuwe vaandels aan de regimenten
uitgereikt en daarbij het vertrouwen uitgesproken dat
deze weldra tot een schitterende overwinning zuilen
worden geleid.
Alle Engelsche havens zijn thans voor alle schepen,
ook Engelsche, gesloten.
Uit Washington wordt gemeld, dat de commandant
van de „Kronprinz Wilhelm" heeft besloten het schip
te Newport News maar aan den kettting te doen leg
gen.
DE STRIJD IN BELGIë EN N.-FRANKRIJ1K.
Het Fransdie communiqué van gistermiddag luid
de: In België duurt de strijd voort onder voor de ge
allieerden gunstige voorwaarden. Twee Duitsche aan
vallen, zich ontwikkelend van Passchendaele tot Brod-
seinde, werden door Britsche troepen tot staan ge
bracht. De Duitschers beschoten Yperen daarop he
vig. De Franschen vorderden aan den rechteroever
van het Yserkanaal door heftige tegenaanvallen.
Bij Notre Dame de Lorette sloegen de Franschen
een Duitschen aanval af.
Aan de hoogten van de Maas ontwikkelt zich de
slag. De aanval op de loopgraaf van Calonne, waar
van op 25 April melding werd gemaakt, werd! door
Fransche tegenaanvallen tot staan gebracht. De Duit
schers werden teruggeworpen. Zij deden toen verder
oostelijk een aanval op St. Remy, blijkbaar met het
doel Eparges te hernemen. Een hevig gevecht, voor
afgegaan door een verwoed bombardement, volgde
weldra op de oostelijke helling van deze stelling. De
Duitsche aanval mislukte.
legerbericht, reeds in een deel onzer
vorige editie opgenomen, meldde
Het Duitsche
isteren: Bij Ype
ren duren de gevechten voort. Aan den westelijken
oever van het Kanaal is Lizeme, dat de Franschen
beweren heroverd te hebben, nog in ons bezit. Ook
het ten oosten van het Kanaal veroverde terrein bleef
behouden. Het aantal veroverde kannonnen steeg tot
44, waaronder zich nog steeds de 4 zware Engelsche
kanonnen bevinden. Ten noordwesten van Zonnebeke
zetten wij de aanvallen voort en namen daarbij ge
vangenen. Het totale aantal gevangenen steeg tot
5000. Merkwaardig is hoe op een betrekkelijk klein
gebied hier allerlei volken bijeen zijn: Senegaleezen,
Engelschen, Turco's, Indiërs, Franschen, Canadeezen,
Algerijnen.
In Champagne sloegen wij ten noorden van Beau
Sejour twee nachtelijke aanvallen der Franschen af.
Op de Maashoogten vorderden onze aanvallen
goed. Verschillende bergruggen achter elkaar werden
tot aan de hoogten ten westen van Eparges bestormd
en vermeesterd. Vele honderden Franschen en eenige
mitrailleurs vielen in onze handen.
In het bosch van Ailly mislukten vijandelijke aan
vallen. In de Vogezen voerde onze aanval tot herove
ring van den Hartmannweilerkopf. Wij namen elf
officieren en 749 soldaten gevangen en maakten zes
mijnwerpers en vier mitrailleurs buit.
DE STRIJD AAN HET OOSTELIJK FRONT.
Het Oostenrijksche legerbericht meldde gisteren:
Op het Karpathenfront duren de gevechten in den
sector ten oosten van den Oeszokerpas voort. Een
onzer aanvalsgroepen veroverde gisteren ten zuid
oosten van Koziowa een nieuw steunpunt van den vij
and en maakte zeven officieren en meer dan 1000
man krijgsgevangen. Teneinde de verloren hoogte
te heroveren, deden de Russen nu een aantal hevige
tegenaanvallen en tevens eenige aanvallen in de na
burige sectoren. De vijand richtte zijn hoofdaanval
tegen de hoogte van Ostry en de stelling, ten oosten
daarvan gelegen. Na een langdurig gevecht werd
deze stormaanval met zeer zware verliezen bij de Rus
sen afgeslagen. Twee bataillons van den vijand wer
den daarbij bijna geheel en al in de pan gehakt en
eenige honderden manschappen gevangen genomen.
Door onmiddellijk begonnen vervolging vielen den
Oostenrijkers 26 loopgraven benevens een groote hoe
veelheid materieel in handen.
Ook op andere punten werd de nachtelijke aanval
afgeslagen. Voor de stellingen aan den Oeszoker
pas week de vijand, nadat de aanval was afgeslagen,
vluchtend achteruit.
In de gevechten van gisteren werd het tot dusverre
De BURGEMEESTER der gemeente ALKMAAR,
Gelet op art. 52 der Militiewet, in verband met art.
60 van 't K.B. van 13 April 1912 (Staatsbl. No. 145),
brengt ter algemeene kennis, dat Gedeputeerde Sta
ten dezer provincie bij hun besluit van 21 April 1.1.
No. 60, hebben vrijgesteld wegens kostwinnerschap de
na te noemen ingeschrevenen der militie dezer ge
meente voor de lichting 1916:
H. van dien Berg, P. Bol, J. N. van Diepen, W.
Jl. Göttwer, K. de Haan, C. J. Hoeben, W.
Kamp, J. Muelink, C. den Nijs, P. Peereboom,
K. van Thijn, D. Toorenburg, N. Ursem, Jl. E.
Verbeme, D. G. J. Welbergen en P. Wit;
dat zij bij hun besluit van denzelfden datum No. 114
de aangevraagde Vrijstelling wegens kostwinnerschap
hebben geweigerd aan dè na te noemen ingeschreve
nen:
J. F. Blankendaal en H. L. Dekker
en dat zij bij hun besluit van 14 April, N. 154, heb
ben Vrijgesteld wegens hetbekleeden van een geestelij
of een Godsdienstig menschlievend ambt of de op
leiding daartoe de hieronder vermelde ingeschrevenen
voor de militie dezer gemeente voor de lichting 1916:
J. J. Bruno, N. J. A. Cassee, A. J. S. Leesberg
O. F. Schneiders, J. F. Vaske, N. M. A. Velze-
boer, J. A. B. M. Winkel en C. J. de Wit.
Van deze uitspraken kan gedurende tien dagen, te
rekenen van heden, bij de koningin in beroep worden
gekomen
lo. door den ingeschrevene, wien de uitspraak geldt,
of door zijn vader, moeder, voogd of curator;
2o. door elk der overige voor de gemeente ingeschre
venen of door zijn vader, moeder, voogd of cura
tor;
3a door dien Commissaris der Koningin in deze pro
vincie.
De Burgemeester voornoemd:
G. RIPPING.
Alkmaar, 26 April 1915.
gewonnen terrein, ondanks de hevige tegenaanvallen
van de Russen, niet alleen gehandhaafd, maar ten
zuidoosten van Koziowa zelfs nog uitgebreid.
Op het front ten westen van den Oeszoker-pas, fn
Galicië, Polen en aan den Dnjestr in de Boekowlna,
hebben artilleriegevechten plaats, overigens is het er
rustig.
DE BESCHIETING DER DARDANELLEN.
Het Londensche Persbureau bericht: De algemee
ne aanval op de Dardanellen door vloot en leger is
gisteren hervat. De ontscheping van het leger begon,
onder dekking van de vloot, voor het opgaan van de
zon op verschillende punten van het schiereiland Gal
lipoli en slaagde uitstekend, ondanks den emstigen
tegenstand van den vijand in zijn sterke verschansin
gen, beschermd door prikkeldraad. Voor de avond
aanbrak, was een sterke legermacht geïnstalleerd op
het strand. De ontscheping van het leger en de op
marsch duren nog voort.
De Engelsche Admiraliteit bericht nog, dat een le
ger van de geallieerden ontscheept is op verschillen
de punten van het schiereiland Gallipoli.
TWEE NOORSCHE BARKEN IN DEN GROND
GEBOORD.
De twee Noorsche barken, „Oskar" en „Eva", zijn
door een Duitschen onderzeeër aangevallen, zoowat
170 mijl ten noordoosten van Longstone. Eerst werd
de „Eva" om haar papieren gevraagd, vervolgens de
„Oskar". De bemanningen kregen tien minuten om de
schepen te verlaten en de „Anna" kreeg bevel van den
onderzeeër om te stoppen en de bemanningen op te
nemen.
HET GEBEURDE MET DE ELLISPONTOS.
Uit Athene wordt aan de Köln. Ztg. gemeld, dat de
regeering de Grieksche verzocht heeft de officieele
Grieksche gegevens nopens het in den grond boren
van het Grieksche stoomschip „Ellispontos" door een
Duitschen onderzeeër over te leggen. Op grond van
hetgeen tot nu toe is gebleken schijnt men met een on
gelukkig toeval te doen te hebben. Duitschland legt er
nadruk op, dat de bedoeling verre is geweest een
Grieksch stoomschip te vernielen en belooft, nadiat de
feiten bevestigd zijn, behalve een betuiging van leed
wezen, ook de betaling van een schadevergoeding.
„EEN GEVECHT MET EEN SPOOKSCHIP."
Het Wolff-bureau meldt: „De Daily News and Le
ader heeft in een bericht van 6 April uit Buenos Ayres
gemeld, dat op 11 Februari aan de Chileensche kust
van den Stillen Oceaan een zeegevecht is geleverd tus
schen den Engelschen hulpkruiser Orama en den Duit
schen hulpkruiser Navarra. Het gevecht zou van kor
ten duur geweest zijn, maar hevig, en was natuurlijk
met de overwinning van het Engelsche schip geëindigd
De Duitsche bemanning zou krijgsgevangen naar dit:
Falklandeilanden gebracht zijn.
Wij kunnen begrijpen, dat de Orama trotsch is oj
haar schitterend wapenfeit, doch wij moeten tot on.
leedwezen vaststellen, dat zij met een spookschip moet
hebben gevochten. Want de hulpkruiser Navarra, van
de Hamburg-Amerikalijn, was reeds den 16den No
vember uit eigen beweging door den kapitein tot zin
ken gebracht, daar het door Engelsche kruisers werd
achtervolgd en de gezagvoerder het schip liever op den
bodem der zee wenschte dan in de macht van den vij
and."
NAAR HET FRONT.
De commissie uit de Kamer voor legeraangelegenhe-
den heeft, naar de Temps meldt, het wetsontwerp-Dal-
biez aangenomen, volgens hetwelk alle Fransche man
nen, die in staat zijn om de wapens te dragen en tot
dusver nog niet tot den dienst aan het front waren op
geroepen of in administratieven dienst van den staat,
van een departement of van een gemeente waren aan-
COURANT