DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
e O o r 1 o
Van liet westelijk oorlogsterrein.
Van let oostelijk oorlogsterren
Van bot zuidelijk oorlogsterren
Honderd en £eY©ntiende[|Jaargang.
1915
WOENSDAG
28 APRIL.
In do lioloniën
ENGELAND.
JOo 98. D,t nimirar b©#tea! aK S fetadim,
mmÉSb È&Qh i
Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f 0,80; franco door het geheele Rijk f 1.
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Telefoonnummer 3.
Prijs der gewone Advertentiën:
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat. Qroot
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
Tor zee.
ALKMAAR, 28 April
Wat nu de dikte van de pantsering van verschillende
oorlogsschepen betreft, kunnen wij van de Prae-dread-
noughts slechts mededeelen, dat het gordelpantser
midscheeps bedraagt van de Duncan-klasse (1901)
27,9 c.M.
Meer in bijzonderheden kunnen we de bescherming
opgeven van de King Edward-klasse, welke eigenlijk
wel tot de Dreadnoughts mag worden gerekend,
voorts van een Dreadnought en een Super-Dread
nought, n.l. de Iron Duke. Deze schepen liepen resp.
in 1903, 1906 en 1912 van stapel.
Ter vergelijking zetten we het Nederlandsche pant:
serschip „De Zeven Provinciën" van 1909 er naast
King
Dread
Iron
Zeven
Edward
nought
Duke
Provinciën
em.
c.m.
c.m.
c.m.
Midscheeps
23
27,5
30,5
15
Voorschip
7,6
13
10,2
Achterschip
5,1
10,2
10,2
Torens voor
zwaar
30,5
30,5
25
25
geschut
De commandotorens zijn in den regel iets lichter
dan of even zwaar als de geschuttorens beschermd.
Een bescherming van 25 c.M. is regel. Van de Queen
Elizabeth (1914) heeft de pantsergordel een dikte van
32,5 c M. Van de nieuwe Amerikaansche schepen is
niet slechts het gordelpantser 32,5 c.M. dik, maar be
draagt het pantser om de geschuttorens zelfs 45 c.M.,
om den commando-toren 40,5 c.M. Maar daarvoor
moet Amerika dan ook zijn schepen „the biggest in the
world" hebben!
Maar een kanon van 35 c.M. doorboort op een af
stand van 5000 Meter gemakkelijk een pantserplaat
van 35 c.M. dikte. Over het gewicht der projectielen,
die dit vernielingswerk kunnen verrichten, moet men
niet te licht denken. Iedere granaat weegt 885 K.G.!
Bedenkt men dat er 8 kanonnen aan boord zijn en dat
er voorraad voor 70 schoten voor ieder kanon aanwe
zig is, dan blijkt hieruit, dat er reeds een 'gewicht van
500.000 K.G. aan munitie aan boord moet zijn (Van
deze kanonnen weegt elke loop 96.000 K.G.).
Wij schreven hierboven 5000 Meter, maar op
afstanden van 15,18 Kilometer worden er treffers ge
schoten. De Blücher werd op dien afstand in de
Noordzee reeds door het tweede schot van de Lion ge
troffen
Wil men een denkbeeld hebben van de schietvaar
digheid, welke in staat stelt bijv. het pantser van de
Queen Elisabeth, die 180 Meter lang is, te raken op
18 K.M. afstand, dan legge men een lucifersstokje neer
en ga tr 4,5 Meter van af staan de lengte-afmetingen
zijn dan rot de zelfde verhouding' teruggebracht, doch
men moet dan feitelijk bovendien in aanmerking ne
men, dar het op zee meestal niet zoo helder is en dat
zoowei het kijk» ais het doelpunt zich snel verplaatsen.
Gunstige resultaten kunnen dan ook alleen worden
behaald, indien ailes in de puntjes is, artillerie zoo
wel als bediening. Het fe i J gemakkelijk een denk
beeld te geven van hetgeen er vcreischt wordt, om
treffers te behalen. Men begrijpt, dat het „rolpaard"
(het houten wagentje, waarop de kanonnen voor de
geschutpoorten werden geschoven en waarmee het ge
schut weru gericht), ai lang afgeschaft is en dat het in
schieten volgens geheel andere methoden gaat dan
voorheen. De meest eenvoudige methode is die van
Sir Percy Scott (overigens een bekend tegenstander
van Dreadnoughts, zooals men weet), die een automa
tische installatie heeft gevonden, waarvan de Britsche
schepen voorzien zijn. Deze methode bestaat in het
richten van één kanon op het doel, dat moet beschoten
worden. Alle vuurmonden, die op hetzelfde moeten
schieten, worden automatisch in dezelfde richting ge
bracht en door het drukken op een knop allen tegelijk
afgevuurd. Het is duidelijk, dat er verbazend veel af
hangt van het standaard-kanon, dus ook van den man,
die het richt, de richter genaamd Het is wel eigenaar
dig, dat van een der gewichtigste deelen van het schip,
de vuurleiding, verschillende belangrijke onderdeden,
als afstandsmeters, telegraaf- en telefoonleidingen,
dikwijls niet of slechts zwak beschermd zijn, terwijl
bij vernieling daarvan de trefkans der projectielen be
langrijk verminderd wordt.
Het zware geschut is opgesteld in gepantserde,
draaibare torens. Indien er één toren op het schip
stond, dan zou dat kanon naai' alle punten van den
horizont kunnen vuren, voor zoover oprijzende deelen
van het schip (een schoorsteen bijv.) dit niet verhin
derden. Het is duidelijk, dat wanneer er meer torens
zijn, de gedeelten van den horizont, waarvoor een ka
non bruikbaar is (vuursectoren) kleiner worden en
die, waarin geen vuur gebracht kan worden (doode
hoeken) grooter. Het grootst mogelijke rendement
zou worden verkregen, indien alle torens recht boven
elkaar werden geplaatst en het vuur niet door uitste
kende deelen werd onderschept. Twee bezwaren voelt
men echter onmiddellijk. Was het geschut aldus, opge
steld, dan zouden, werd de toren beneden getroffen,
alle kanonnen tegelijkertijd buiten gevecht gesteld wor
den en dus het schip zijn gevechtskracht geheel hebben
verloren. En een tweede bezwaar, hetwelk een leek
wel kan begrijpen, is, dat het schip topzwaar zou zijn
óf een niet te bereiken diepgang zou moeten bezitten.
Niet alleen de marine-tacticus, maar ook de scheeps
bouwkundige heeft wat over de opstelling van het ge
schut te zeggen, wanneer er een ontwerp van een schip
wordt gemaakt! Men heeft de torens „en échelon" ge
plaatst, zoodat b.v. de stuurboordstoren dwars over
het schip heen naar bakboord kan vuren, maar dit ver
oorzaakt oosymetrie en daardoor moeielijkheden in
den bouw. Men heeft alle zes torens op de aslijn van
het schip opgesteld, ook vier torens in de aslijn en een
op iedere flank, eindelijk slechts 2 in de aslijn en de
rest op de flank. Men heeft een-, twee en drie-stuks to
rens gebezigd. Kortom, men heeft steeds gezocht naar
de beste opstelling, dat is dus die, waarbij het groot
ste rendement wordt verkregen, waarbij de kanonnen
bovendien zoo beschermd mogelijk staan en van de
snelheid van 't schip 't minst wordt ingeboet. Aan het
gewicht, dat in verband met de snelheid aan boord ge
bracht wordt, zullen we een slot-beschouwing wijden.
De Duitsche aanval bij Yperen is niet slechts tot
staan gekomen, maar ook is het den verbondenen ge
lukt de Duitschers weer terug te dringen, zoodat het
behaalde voordeel op verschillende punten weer ver
loren is gegaan: Lizeme, ten noordwesten der stad,
aan den straatweg naar Dixmuiden, moesten de Duit
schers ontruimen, de kanaalovergang bij het Sas wera
door de Engelschen heroverd en 't schijnt, dat er van
de terrein-winst hier niets meer overgebleven is, dan
één bruggehoofd aan 't kanaal, waar vermoedelijk de
weg naar Steenstraate over loopt. Het Fransche com
muniqué zegt, dat de Franschen. en Belgen ditmaal
een verdedigingsmiddel had tegen de verstikkende gas
sen, hetwelk de beste resultaten opleverde. De Engel
schen hebben bij St. Julien, ten noordoosten van Ype
ren, vorderingen gemaakt, maar hoever blijkt niet en
in deze plaats zullen de Duitschers zich wel gehand
haafd hebben. Was generaal French er in de vorige te
legrammen blijkbaar op uit, duidelijk te doen uitko
men, dat de Engelschen terug moesten, omdat de
Franschen geweken waren, in het laatste telegram ver
klaart hij, dat „De Fransche troepen werken met ons
samen op onzen linkervleugel en heroverden verder
noordwaarts het Sas".
Ook aan de Maas en in de Vogezen is het offensief
der Duitschers alweer tot staan gekomen. Een aanval
der Duitschers bij les Eparges werd afgeslagen, zegt
het Fransche communiqué en op de Oostelijke helling
van den 950 Meter hopgen Hartmannweilerkopf kwa
men de Franschen 200 Meter vooruit.
Het blijft dus steeds het oude liedje: verrassingen
brengen aanvankelijk een succes, maar dit kan niet
worden voortgezet, hetzij dat de beschikbare macht te
gering is, hetzij dat de tegenpartij óf sterk genoeg was
óf zich gauw sterk genoeg heeft kunnen maken.
Van de Dardanellen komen reeds de groote tele
grammen. De Turken zeggen, dat er op vier plaatsen
landingspogingen zijn gedaan, drie op het schierei
land Gallipoli, een op den Aziatischen oever bij Koem
Kaleh. Alleen die, welke aan de uiterste punt van het
schiereiland en aan den Aziatischen Dardanellen-oever
geschiedden, worden behandeld, hiervan wordt ge
zegd, dat de landing gelukte, dat de troepen, na eerst
wat vooruit te zijn gekomen, echter weer tot aan de
kust terug moesten, terwijl over de beide andere plaat
sen, aan de westkust van Gallipoli gelegen, gezwegen
wordt, hetgeen allicht het vermoeden wekt, dat de
Turken daar minder fortuinlijk zijn geweest.
Het Londensche persbureau zegt enkel, dat na een
dag van hevig vechten in een streek, die groote moeie
lijkheden bood, de Britsche troepen geland zijn, dank
zij mede de krachtige hulp der vloot, dat de opmarsch
wordt voortgezet.
Een nadere mededeeling spreekt van de bezetting
van een dorp aan de Aziatische kust, waar men zich
handhaafde, ondanks zeven tegenaanvallen, terwijl
voorts wordt verklaard, dat de algemeene ontscheping
onder uitstekende omstandigheden voortgaat.
Veel heeft dit alles nog niet te beteekenen en zoo
lang men niet weet, hoe sterk de troepen der verbon
denen hier zijn, valt er niets van deze operatie te zeg
gen
In de Jonische Zee (tusschen Griekenland en Italië)
25 mijlen ten zuiden der Italiaansche kust, is een Oos-
tenrijksch onderzeeër er in geslaagd den Franschen
pantserkruiser „Léon Gambetta" (1901, metend 19.600
ton, gewapend met vier 19,4 c.M., zestien 10,4 c.M. en
vier-en-twintig 4,7 c.M. en loopend 19 mijl, te torpil-
leeren. Vermoedelijk werden van de 708 man 108 ge
red.
Engeland is nu geheel afgesloten er mogen geen
schepen in of uit, althans voor zoover Nederland be
treft.
Over Kameroen, de Duitsche kolonie in Midden-
Afrika, heeft Engeland de blokkade uitgesproken.
Uit Berlijn wordt gemeld, dat de rijkskanselier, de
heer von Bethmann Hollweg, in het groote hoofd
kwartier teruggekeerd is.
DE STRIJD IN BELGIë EN N.-FRANKRIJK.
Het Fransche, middagcommuniqué luidde gisteren:
In de Champagne bij Beau Séjour beproefden de
Duitschers een aanval, die onmiddellijk werd gekeerd.
De terugtocht der Franschen bij Calonne eergister,
welke slechts tijdelijk was en waarbij zij slechts een en
kel kanon verloren, werd onmiddellijk gevolgd door
?en welgeslaagden tegenaanval. De Duitschers had
den den aanval aangezet met minstens twee divisies.
De Engelsche veldmaarschalk French meldde giste
ren: Gisteren werden alle Duitsche aanvallen ten
noordoosten van Yperen afgeslagen. In den middag
gingen wij tot het ofensief over en wonnen terrein bij
St. Julien. De Franschen werkten met ons samen op
onzen linkervleugel en verder noordelijk. Het Sas werd
heroverd. Onze vliegers bombardeerden met goed ge
volg de stations van Tourcoing, Roubaix, Sugelmun-
ster, Stadiën, Langemarck, Thielt en Rousselaere.
(Reeds in een deel onzer vorige oplaag vermeld).
Uit het Duitsche hoofdkwartier werd gisteren ge
meld: In Vlaanderen vielen de Engelschen met zeer
sterke strijdkrachten de nieuwe linie van onze stellin
gen, die ten noorden en noordoosten van Yperen, drie
a vier K.M. ten zuiden van de tot dusver ingenomen
linie loopt en dan verder voortgaat ten noorden van
d' Haudt Ferme aan het Yserkanaal over St. Julien,
in de richting van 's Graventafel aan. De aanvallen
van de vijandelijke artillerie ten zuiden van Yperen
mislukten onder sterke verliezen volkomen in ons
vuur. De door de vijandelijke artillerie geheel in el
kaar geschoten huizen van Lizeme zijn dooi' ons in
den afgeloopen nacht ontruim. Het onmiddellijk ooste
lijk daarvan op den linkeroever van het kanaal geves
tigde bruggehoofd wordt gehandhaafd. In de tot dus
ver bij Yperen geleverde gevechten maakten onze troe
pen 50 mitrailleurs buit.
Het belangrijke spoorwegkruispunt en étappenstati-
on Poperinghe, ongeveer 10 K.M. ten westen van Ype
ren, zijn wij met blijkbaar goed gevolg begonnen te be
schieten.
In de Argonnen is ten noordoosten van Vienne-le-
Chaiteau een nachtelijke aanval der Franschen afgesla
gen.
Op de Maashoogten behaalden wij ook gisteren ver
dere voordeelen, ondanks dat de Franschen versterkin
gen requireerden.
Vijandelijke aanvallen op onze stelling bij Combres
mislukten.
Een heftige aanval in het bosch van Ailly werd door
ons met zware verliezen voor den vijand afgeslagen.
Ook verder oostelijk won de vijand' geen terrein. In een
nachtelijk gevecht op korten afstand kwamen we in het
Bois le Prêtre vooruit.
Gisteravond viel de vijand herhaaldelijk onze stel
ling op den Hartmannweilerkopf aan. Alle aanvallen
mislukten.
(Reeds in een deel onzer vorige oplaag vermeld).
DE STRIJD AAN HET OOSTELIJK FRONT.
Uit Weenen wordt officieel gemeld: Niets bijzonders
over het geheele front. In een aantal sectoren hebben
artilleriegevechten plaats. In de Karpathen hebben de
Russen hunne aanvallen op de Oostenrijksche stelling
en aan den Oeszok-pas en de oostelijk daarvan gelegen
frontgedeelten voorloopig weder gestaakt.
DE KRIJGSVERRICHTINGEN AAN DE
DARDANELLEN.
Het Turksche hoofdkwartier deelde Maandag mede:
De vijand beproefde op 25 April, onder bescher
ming van de oorlogsschepen, op vier punten aan de
Westkust van Gallipoli te landen, n 1. aan de monding
van de Sighin Dere, aan de kuststreek van Ariboeroen,
ten westen van Kabatepe, aan de kust van Tekeboe-
roen en in de omgeving van1 Koem Kale.
De vijandelijke troepen, die aan de kuststreek van
Tekeboeroen landden, werden door een bajonetaanval
der Turken tot den terugtocht gedwongen en weder
naar de kust teruggedrongen. Een deel van de vijan
delijke strijdkrachten in deze streek moest gisternacht
in allerijl op de schepen vluchten.
De Turken zetten heden de aanvallen op al deze
punten met succes voort.
Terzelfder tijd nederde de vloot de zeeëngte om van
de zee uit het forceeren te beproeven. Zij moest echter
voor ons vuur terugtrekken. Bij het gevecht werd een
vijandelijke torpedoboot in den grond geboord, een
andere werd zwaar beschadigd en moest naar Tenedos
worden gesleept.
Heden ondernam de vijand van de zee uit geen po
ging tegen de Dardanellen.
Op de andere oorlogstooneelen geen verandering.
Een later telegram meldde nog: De vijandelijke
troepen, die bij Koemkaleh landden, wilden onder be
scherming der oorlogsschepen oprukken, maar on
danks een hevige beschieting van alle zijden zetten
onze troepen den aanval met succes door en drongen
ze den vijand naar de kust terug. De vijand had vier-
honder dooden. Wij maakten bovendien 200 gevange
nen. Onze verliezen zijn onbeteekenend.
Een afdeeling Mohammedaansche soldaten, die met
de Franschen aan dat deel van de kust werden ont
scheept, liep naar ons over.
Op een andere plaats, bij Kabatepe, namen wij een
aantal Engelschen en Australiërs gevangen, onder
wie een kapitein en een luitenant.
Gisteren berichtte het Turksche hoofdkwartier: De
kust van Sighindore ten westen van Sedel Bahr is van
vijanden gezuiverd.
De vijand, die in dé nabijheid van Kaba Tepe geland
was, deed moeite zich, onder bescherming van het
vuur zijner schepen, in zijn verdedigingsstelling te
handhaven.
Hedenochtend namen onze troepen de genoemde
stellingen stormenderhand. Zij dwongen den vijand
zich op het geheele front terug te trekken en brachten
hem buitengewoon zware verliezen toe.
Een deel der vijanden, dat zeewaarts gevlucht was,
verwijderde zich ijlings in sloepen.
Die niet vluchten konden, ontplooiden witte vlag
gen en gaven zich bij massa's over.
Wij constateeren, dat een vijandelijk transportschip,
getroffen door ons geschut, voor Ariboemoe gezonken
is
Een te 4 uur 30 hedenmiddag ontvangen bericht
meldt, dat de vijandelijke strijdmacht, die op vier bri
gades wordt geschat, aan de kust van Kaba Tepe de
zee in is gedreven.
Een vijandelijke kruiser werd met gebroken mast en
beschadigd achterschip naar Tenedos gesleept.
EEN ENGELSCHE TRAWLER VERGAAN.
De Engelsche trawler „Recolas" is Maandag in de
Noordzee vernietigd. Van de 9 leden tellende beman
ning werd één man onmiddellijk gedood, dé overigen
bijna allen vreeselijk gewond, waarvan nog één man is
overleden.
Na zes uur in een boot rondgezworven te hebben
werden ze opgepikt.
OP EEN MIJN GELOOPEN.
Het Zweedsche stoomschip „Centric" is Maandag
middag ten westen van de Alandseilanden (Botlmisehe
golf) op een mijn geloopen en gezonken. De beman
ning is gered.
IN DUITSCH ZUIDWEST-AFRIKA.
Reuter meldt uit KaapstadEen afdeeling troept
van de Unie, die het spoorwegkruispunt bij Trek»
kopjes bewaakte, sloeg een aanval af van een Duit-
sehe strijdmacht, sterk 700 man, met 12 kanonnen.
De vijand liet 25 dooden en gewonden op het slag
veld achter.
DE BEHANDELING DER ENGELSCHE KRIJGS
GEVANGENEN IN DUITSCHLAND.
In antwoord op verschillende vragen in het Lager
huis gesteld, zeide minister Churchill', dat speciale
maatregelen slechts toegepast worden op Duitsche
krijgsgevangen bemanningen van onderzeeërs, die
zich schuldig hebben gemaakt aan het moedwillig ver
moorden van non-conbattanten en neutrale vrouwen op
zee.
De bemanning van onderzeeërs, gevangen genomen
voor 18 Februari worden behandeld als andere krijgs
gevangenen. „Maar", zeide hij, „wij kunnen niet in
zien, diat personen, die stelselmatig worden gebruikt
om koopvaardijschepen en visschersbooten in den
grond te boren, dikwijls zonder waarschuwing en zon
der dat zij zich erom bekommeren of de opvarenden het
leven verliezen, op denzelfden voet als eerlijke solda
ten moeten worden behandeld."
Voorvallen als het in den grond boren van de „Oreo-
le" gedurende den nacht, met de geheele bemanning,
zonder eenige waarschuwing en de omstandigheden,
waarmede het zinken van de „Falaba" en het torpil-
leerea van visschersschuiten door Duitsche onderzeeërs
gepaard zijn gegaan, hadden aan de Engelsche re
geering aanleiding gegeven alle bemanningen van on
derzeeërs, gevangen genomen na 18 Februari in een be
paalde categorie te plaatsen.
Daar in het volkenrecht deze misdaden totaal niet
voorzien waren, waren daartegen ook geen maatregelen
vastgesteld.
Het was dén minister thans nog niet mogelijk te zeg
gen in hoeverre het op het eindte van den oorlog moge
lijk zal zijn, dat direct of indirect de schuld van de af
zonderlijke personen bewezen zal kunnen worden of In
welken vorm een speciale vergoeding van den schuldi
gen staat geëischt zal kunnen worden. Maar intus-
schen is het billijk en noodig, dat deze gevangenen
afgescheiden gehouden worden van respectabele krijgs-
COURANT,
