DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN,
ïan liet westelijk oorlogsterrein.
Van M oostelijk oorlogsterrein.
f
O o it 1 o s*.
Honderd en ze «tiende Jaargang.
T B IJ I) A O
14 MIL
Ter zee.
flmraiMi WI i»phiIIJI, E i pit li—. Iliéiffi I! ii i r^pl 'fr%& W*m m Mtm fr. P I-. M- k Idblsfcikkii ?i ES& £@!HII0O1, Vkséh Cl TéfMH» 1
J J '1! C3OTBt55)® SI* 1 IbltesJtm,
«aBag&aKj^aiBa^
ALKMAAR, 14 Mei.
Als uitgangspunt voor de kenschetsing van den toe
stand op het Westelijk oorlogstooneel kunnen we he
den een telegram van de Times nemen, waarin wordt
gezegd, dat er tusschen het Fransche Atrecht en de
Noordzee (een afstand van 100 K.M., in rechte lijn
gemeten dus van Alkmaar naar Wageningen), drie af
zonderlijke en geweldige veldslagen zijn geleverd, die
vroeger het lot der volkeren beslist zouden hebben,
doch thans aan beide zijden slechts in uitputting eindi
gen. De verliezea zijn zoo groot, dat er in geen strijd
gedurende dezen oorlog zooveel manschappen in een
zelfde tijdsverloop zijn gevallen. Zooals men weet,
komt dit voornamelijk, doordat de artillerie zulk een
beslissende rol bij het offensief vervult. Volgens de of-
ficieele berichten zijn in den winterelag in Champagne
veel meer dan 100.000 schoten per etmaal gelost door
de Fransche kanonnen, zoodat alleen reeds de artille
rie van de eene partij elke seconde een schot lostte. In
't voorwoord van een tweeden druk van 'n aardig En
gelsen boekjé over den aard en het gebruik van de
moderne wapens, wordt dan ook door den schrijver
opgemerkt, aai elke oorlog wijzigingen brengt in de
tactiek, welke tevoren niet kunnen worden vastgesteld,
en dat in dezen oorlog de belangrijkste verandering
is, dat de invloed van de artillerie dien van de infan
terie aanzienlijk belemmert.
In de drie door de Times bedoelde groote gevechten
ging het initiatief uit van de drie verschillende oor
logvoerende groote mogendheden.
De Duitschers begonnen met een poging om de
stad Yperen te nemen en door het front der verbonde
nen heen te breken, een poging, welke leidde tot een
in dezen oorlog belangrijke en langzaam nog toene
mende terrein-winst, maar verder tot dusverre geener
lei gevolg heeft gehad.
Of de verbondenen het oogenblik aangebroken acht
ten voor het langbeloofde voorjaars-offensid, dan wel
of ze het slechts wenschelijk vonden tegenover den
druk der Duitschers op htm front een tegendruk te
stellen op het Duitsche front, is nog niet met zekerheid
te zeggen, maar wel mag worden ver klaard, dat ook
deze operatie er een is op groote schaal.
Trouwens men heeft er de troepen voorl De
Duitschers hebben de militaire transporten van Groot-
Brittanje naaf Noord-Frankrijk niet kunnen verhinde
ren en het schijnt, dat daar thans vrij wel het maxi
mum staat, hetwelk de regeering van het eilandenrijk
beschikbaar wil stellen. Ook Frankrijk zal wat het van
elders (bijv. van Parijs en van andere deeien van het
front) te missen had, met de nieuwe formaties voor het
offensief tusschen Paschen en Pinksteren ingezet heb
ben.
De gezamenlijke aanval heeft plaats gehad ten zui
den van Rijssel.
De Engelschen staan aan het noordelijkste gedeelte
van het betrokken front, maar zij zijn slechts een klein
beetje vooruitgekomen ten noord-oosten van het wel
bekende Nieuw Capelle. De Franschen hebben aan het
zuidelijk gedeelte van het front, in de streek, die be
paald wordt door La Baisèée en Atrecht, met heel wat
nws-r *uoü» geopereerd Het Flavas-bericht over
drijft waarschijnlijk, wanneer hel zegt, dat in den
bfckgevmg&xirlog der zeven laatste «taanden door
geen der partijen cao. resultaat werd bereikt, als thans
door de frmsehen is behaald, wij hebben nog niet
den indruk kunnen krijgen, dat de winst der verbon
denen hier opweegt tegen hei ««a-lies bij Yperen» maar
wel hebben de Duitschers hier zware verliezen gele
den.. De Franschen zijn er in geslaagd zich gunstige
posities te veroveren xoodat de Duitschers het dorp
Carency en het westelijk gedeelte van Ablaing hebben
moeten ontruimen, tusschen welke een spoorlijn van
Lens naar Bethune loopt. Waar het Duitsche commu
niqué verklaart: „Helaas valt daarbij ook het verlies
te betreuren yan een aantal onzer dappere manschap
pen en van oorlogsmateriaal", daar kan men er staat
op maken, dat de verliezen hier inderdaad ernstig
zijn Het Fransche communiqué deelt mede, dat hier
1050 Duitschers gevangen genomen werden, onder
wie een 30-tal officieren, o. a. een kolonel en een com
mandant der jagers, en meldt voorts vorderingen bij
Souchez, dichter bij den bekenden Notre-Dame-de Lo-
rette-heuvel gelegen en bij Neuville. Een nog later
communiqué zegt, dat bij Carency buitgemaakt werden
twee veldstukken, drie zware mortieren, veel machine
geweren, 3000 geweren eneen groote hoeveelheid mu
nitie, bij Neufville 17 kanonnen en zware mortieren,
dat het dorp Ablain geheel werd veroverd, waarbij
verscheiden honderden krijgsgevangenen gemaakt wer
den.
De Franschen hebben dus aanvankelijk succes be
haald. Maar van een doorbraak zijn ze minstens nog
even ver verwijderd als de Duitschers bij Yperen
ter vergelijking diene nog, dat de posities der Duit
schers in een halven boog Westelijk om Lens liggen,
zooals de posities der verbondenen in een halven boog
om Yperen. Voorloopig zullen ze wel tevreden moe
ten zijn met de winst, ontstaan door het nauwer
maken van de bocht, waarvan de voordeden duidelijk
zijn voor wie gevolgd heeft, hetgeen wij omtrent den
toestand bij Yperen schreven.
De oogst, dien de Ehiitschers en Oostenrijkers fn
West-Galicië binnengehaald hebben, wordt thans al
dus opgegeven: 103,500 Russen gevangen genomen,
69 stukken geschut en 255 machine-geweren stormen
derhand veroverd. Uitvoerig wordt in een Oosten-
rijksch communiqué uiteengezet, dat ook het nieuwe
plan der Russen om naar Duitschland op te rukken,
mislukt is, dat de zegepraal bij Tamof en Gorlice,
niet slechts West-Galicië bevrijd heeft, maar ook het
Russische Nida-front en het Karpathen-front tot wij
ken bracht. De Oostenrijkers verzekeren verder, dat
nu ook ten Oosten van de Oeszok-pas de Russische li
nie wankelt, zij zetten hun opmarsch voort en rukken
op Przemysl en Jarislau aan. Inmiddels hebben de
Duitschers aan het Nida-front Kielce veroverd. Maar
al kunnen de Russen de tegenstanders niet rechtstreeks
stuiten, zij pogen het zijdelings te doen. Krachtig
vallen zij in Oost-Galicië aan. Zij trokken over de
Dpnestr en brengen den tegenstanders zware verlie
zen toe. Of hun poging, om den opmarsch van de
Oostenrijkers te stuiten, zal lukken, valt te betwijfelen.
Alleen wanneer de legers, goed versterkt en nieuw ge
groepeerd zijn, zullen ze in staat zijn den toestand
weer te beheerschen, Voorloopig echter lijkt het hierop
niet.
In het uiterste Noorden, waar veldmaarschalk von
Hindenburg zelf de operaties moet leiden, maar waar
de Russen kunnen profiteeren van een goed spoorweg
stelsel, blijft het Russische tegen-offensief vorderingen
maken. De Duitschers doen talrijke pogingen om
Schawli, een kruispunt van wegen, dat ze bij verras
sing namen, doch toen weer prijs moesten geven, te
heroveren, maar de Russen konden alle aanvallen af
slaan.
In Italië ie een kabinets-crisis uitgebroken. De mi
nisterraad besloot, zoo wordt gemeldt, met het oog op
het feit, dat er bij de regeering omtrent de richtlijnen
van de internationale politiek geen eenstemmigheid
heerscht en zij de goedkeuring der constitutioneele
partijen mist, die bij den ernst van den toestand noo-
dig is, bij den Koning haar ontslag in te dienen.
De Koning behield zich zijn besluit nog voor, heden
zou hij, na den voorzitter der Kamer te hebben ge
sproken, met andere leidende personen van gedachten
wisselen.
Vermoedelijk is de toestand nu zoo, dat het kabinet-
Salandra te ver is gegaan in zijn onderhandelingen
met de entente-mogendheden, dat het zelf moeielijk
terug kan en dat een nieuw ministerie met den heer
Giolitti als leidende persoonlijkheid den terugtocht
moet dekken hij is een „parlementaire rot", die van
de Kamer meer dan een ander gedaan kan krijgen! Is
deze veronderstelling juist en slaagt de poging, dan
zal, ondanks het steeds wilder wordend oorlogsgehuil
in een deel der Italiaansche pers, ondanks geestdriftige
woordvoerders als d'Annunzio, Italië niet aan den
oorlog deelnemen. Ook Griekenland heeft er de voor
keur aan gegeven, neutraal te blijven, „omdat de en-
tmte-mogendfaedea niet m staat waren de gewenschte
waarborgen te geven"
1' Aan de DmtlaneUïsa verloren de Engelschen het
J wij-oude Unica chip „Goliath" (bijna de oudste Prae-
Dreadnought, van stapel gcloopen in 1898, groot
13150 ton, met mi snelheid van 19 kneopen). Men
vreest dat er va» de 750 man 500 zijn omgekomen.
In de Noordzee ging 1 Mei het wordt nu weer
bekend gemaald de hulpkruiser „Columbia" ver
loren ie een gevecht tegen, twee Duitsche torpedoboo
ten, welke latex door Britsche torpedojagers vernield
werden in het bericht van 2 Mei over dit gevecht,
dat bij de lichtschepen Noord-Hinder en Galloper
plaats vond, werd gesproken van „trawlers", waaruit
dus mag wordt» afgeleid, dat er heel wat trawlers als
hulpkruisers worden gebezigd. Dit verklaart
maar verschoont geenszins het feit, dat er weer een
Nederlandsche trawler, naar ons uit IJmuiden gemeld
wordt, door een vliegmachine bebornd is.
Stof tot juichen geeft den Engelschen couranten
de bezetting van Windhoek, de hoofdstad van Duitsch
Zuid-West Afrika. De Daily Chronicle zegt hierover:
„De inneming van Windhoek door de strijdkrach
ten van Generaal Botha beteekent de bijna geheele ver
overing van Duitsch Zuid-West Afrika, waarvan het
de bestuurshoofdstad was. Generaal Botha en zijne
mannen zijn allerhartelijkst geluk te wenschen voor
een stuk werk, dat waarschijnlijk geen andere troepen
der wereld binnen dien tijd bereikt zouden kunnen
hebben. Sedert den inval ernstig was begonnen, zijn
er slechts drie maanden verloopen en een blik op de
kaart zullen de enorme afstanden doen zien, welke
meest door zandwoestijnen zonder water onder een
brandende zon moesten worden afgelegd. Generaal
Botha heeft versch'e lauweren gevoegd aan een mili
taire loopbaan, welke de grootste is, die ooit in
het Zuid-Afrikaansche land bereikt is."
Het is duidelijk, dat Groot-Brittanje bij het opma
ken van den balans hierdoor weer een nieuwen post
in te brengen heeft.
In Engelsche steden en koloniën hebben uitbarstin
gen van verontwaardiging en onlusten tegen Ehiit
schers, of zij die het vroeger waren, plaats over de
vernieling der „Lusitania".
Wanneer wij de verhalen lezen over de verdrinken
de mannen, vrouwen en kinderen, over deze weerlooze
slachtoffers, dan kunnen wij ons de stemming van de
Engelschen heel goed voorstellen hoe was men in
ons land gestemd, toen tijdens den Boeren-oorlog de
verhalen van de vrouwen en kinderen uit de concen
tratie-kampen loskwamen; en ons land was niet eens
in oorlog I
Koning George heeft verschillende Duitsche en
Oostenrijksche ridders van den Kouseband (o. a. de
beide Keizers) van de lijst geschrapt en speciale regee-
ringsmaatregelen worden overwogen tegenover nog
in Engeland toevende Duitschers.
Tenslotte zij aangeteekend, dat lord Haldane, oud
minister van oorlog, thans lord-kanselier, in het Hoo-
gerhuis met nadruk gezinspeeld heeft op de invoering
van verplichten militairen dienst „in verband met de
noodzakelijkheid, welke zich voor het land op het
oogenblik voordoet."
DE STRIJD IN BELGIë EN N.-FRANKRIJK.
Het Fransche communiqué meldde gistermiddag
om.De Franschen hebben ten noorden van Atrecht
schitterende successen behaald in den avond van 12
Mei en den daarop volgenden nacht. Te Notre Dame
de Lorette zijn het blokhuis en de kapel in hunne han
den.
In den nacht van 12 Mei namen de Franschen even
eens het dorp Carency en het bosch ten noorden van
heuvel 125.
Het Duitsche garnizoen, dat het dorp en het bosch
verdedigde, ofschoon zeer gedimd door de verliezen
van den vorigen dag bood dien geheelen nacht een
hardüekkigen tegenstand. Deze werd echter afgebro
ken en bij het aanbreken van den dag bleven de Fran
schen totaal meester van de stelling.
De Franschen doodden in een bajonetgevecht onge
veer 100 Duitschers en maakten 1050 krijgsgevangen,
waaronder 30 officieren, onder deze een kolonel en een
majoor van de jagers.
Een aanval van de Franschen op het dorp Sonchey
en ten noorden daarvan liep uit tot hun voordeel, zoo
dat zij eenige honderden meters vorderden. De Fran
schen maakten zich meester van den spoorweg, die van
Neuville naar Givenchy loopt. Van het doro zelf be
zetten de Franschen in den ochtend van 12 Mei slechts
het zuidelijke gedeelte, terwijl de Duitschers nog in het
bezit bleven van het midden en het noorden. In den
middag werd echter in een aanval huis voor huis het
geheele centrum van het plaatsje genomen. De Duit
schers zijn nog aan het noordelijk uiteinde.
In het Le Prêtre-bosch veroverden de Franschen op
12 Mei opnieuw Duitsche loopgraven.
Veldmaarschalk French berichtte gisterenHet ge
vecht ten oosten van Yperen duurt voort. Door het
hevige bombardement van heden op het noorden van
den Meenenschenweg werd een gedeelte van onze loop
graven vernield. Dit gaf aanleiding, dat onze linie
tijdelijk verlegd moest worden; zij is echter thans we
der hersteld.
Het Duitsche hoofdkwartier meldde gisteren: Ten
oosten van Yperen namen wij wederom een steunpunt
van den vijand.
In den namiddag werden zware aanvallen der Fran
schen op ons front Ablain—Neuville met zeer hevige
verliezen voor den vijand afgeslagen.
Daar het grootste deel van het dorp Carency om
singeld was, doordat de Franschen zich in onze voor
ste loopgraven tusschen Carency en Neuville hadden
genesteld, werd dit dorp en het westelijk gedeelte van
Ablain in den afgeloopen nadit door ons ontruimd.
Daarbij zijn helaas een aantal onzer dappere man
schappen gesneuveld en is materieel verloren gegaan.
De Franschen deden een poging om het door ons ten
noordwesten van Berry-au-Bac in de bosschen ten zui
den van Ville-aubois genomen stuk loopgraaf te her
overen. Die poging bleef echter vruchteloos.
Na een krachtige voorbereiding door artillerie deed
de vijand gisteravond een aanval op onze stellingen
tusschen Maas en Moezel bij Crois-des-Carmes en het
gelukte hem op een breedte van 150 tot 200 M. onze
voorste loopgraven binnen te dringen. Na verbitterde
gevechten werden onze stellingen echter wedter geheel
en al door den vijand ontruimd. Een aantal gevange
nen bleef in onze handen.
Twee blokhuizen aan de westelijke helling van den
Hartmannsweilerkopf werden door onze artillerie plat
geschoten.
DE STRIJD AAN HET OOSTELIJK FRONT.
Het Russische legerbericht meldde: In de streek
van Schawli zetten onze troepen op 11 dezer met suc
ces de vervolging voort van de terugtrekkende Duit
schers, die uit de stad Schawli verdreven zijn in zuid
westelijke richting. Aan den linkeroever van de Nje-
men en het Naref-front is het bijna overal rustig.
Aan den linkeroever van den Weichsel ten zuiden
van Sokhatsjof, maakte een afdeeling infanterie, die ge
durende den nacht over de Bzoera was getrokken, zich
na een bajonetgevecht meester van een groep Duitsche
loopgraven en nam daarbij eenige tientallen soldaten
en een officier gevangen.
Pogingen der Duitschers om onze verspreide troepen
ten zuiden van Skemewitsj en Rawa aan te vallen,
werden verijdeld.
In West-Glicië zetten onze troepen ten noorden van
de richting Loetovick hunnen terugtocht op de aange
wezen stellingen voort. Aanvallen van den vijand
werden door onze tegenaanvallen gestuit.
In de richtingen van Oejok en de Stryj werden ami
vallen der Oostenrijkers met groote verliezen aan de
zijde van den vijand afgeslagen.
Bij de Beneden-Rojanka liet de vijand mijnen sprits
gen bij onze loopgraven en deed toen een aanval op de
sectoren, die aan onze stellingen grensden. Het geluk
te hem een deel der gemaakte holen te bezetten, onze
troepen verdreven hen echter weder daaruit in een ver
woeden aanval. De Oostenrijkers lieten het terrein in
den steek en vluchtten in wanorde. Honderden zijn ge
sneuveld en ook hebben wij een groot aantal krijgsge
vangenen gemaakt.
In de streek van de Javomik ten westen van Lomnit-
za voltooiden wij ons succes door een krachtigen aan
val. De vijand leed daar in de laatste dagen ontelbare
verliezen, hij liet meer dan 5000 dooden achter op de
hellingen der bergen.
In de streek aan de overzijde van de Dnj ester aan
het front ObertynTsjemowitsj, meer dan 60 wersten
lang, gingen onze troepen tot het offensief over en
rukken zij met groot succes voort, brengen den vijand
zware verliezen toe en verhinderen zijn voortdurende
pogingen om ons tegen te houden door tegenaanval
len. Wij maakten hier tal van krijgsgevangenen; op
den lOden zelf meer dan 5000. Bovendien verover
den wij zes kanongen, acht mitrailleuses en een groo-
ten oorlogsbuit.
De vijand, die overhaast terugtrekt, heeft den ge
heelen linkeroever van de Dn jester ontruimd en is uit
de stad Zalescyki verdreven.
Het Duitsche legerbericht meldde gisterenDe toe
stand1 is onveranderd. Het gevecht bij Schawli duurt
nog voort.
De legegroep van „General-Oberst" Mackensen
heeft gisteren, den vijand vervolgend, de streek van
Dubiecko aan de San bereikt, Lancut aan de Wislok en
Kolbusrowa ten noordoosten van Debica. Ten gevolge
daarvan weken de Russen ook uit hunne stellingen ter
noorden van dén Weichsel. Daar kwam het leger var
generaal von Woyroch, dat den vijand op den voe.
volgde, tot -in de streek ten noordwesten van Kielce.
In die Karpathen veroverden de Oostenrijkech-Hoo-
gaarsche en Duitsche troepen onder generaal von Lin-
singen een hoogte ten oosten van Boven-Stryj. Zij nar
men 3650 man gevangen en maakten zes machinege
weren en kanonnen buit.
Nu de legers van Mackensen de vesting Przemysl
aan de Beneden-San naderen, kan bij benadering die
buit geschat worden, gemaakt in den slag van Gorlice-
Tamow en in de daaropvolgende vervolgingsgevechten.
Deze legers hebben tot dusverre 103,500 Russen ge
vangen genomen en 69 kanonnen en 255 machine-ge
weren veroverd.
Daarbij is niet gerekend de buit van de ten noorden
van den Weichsel strijdende troepen dier bondgenooten.
Deze hebben meer dan 40.000 man krijgsgevangen ge
maakt.
Het Oostenrijksche legerbericht luidde: Ten noor
den van den Weichsel dringen de Oostenrijksch-Hon-
gaarsche troepen vooruit over Stopnica, de Duitsche
troepen hebben Kielce veroverd.
Ten oosten van den Oeszokerpas namen Duitsche en
honvedtroepen gisteren een aantal hoogtestellingen
der Russen, drongen voort tot Toerka ai maakten 4000
man krijgsgevangen.
De aanval wordt hier en in de richting van Skoli
voortgezet.
In zuidoostelijk Galicië déden sterke vijandelijke
troepen een aanval op Horodenko.
HET VERGAAN VAN DE „LUSITANIA".
Het Amerikaansche gezantschap te Londen heeft be
kend gemaakt, dat 139 Amerikanen, die passagiers wa
ren op de „Lusitania", verdronken zijn.
De Rotterdamsche sleepboot „Poolzee", welke in
opdracht van de Cunard-maatschappij Maandag was
uitgevaren o mnaar mogelijk nog ronddrijvende lijken
van de opvarende der „Lusitania" te zoeken, heeft on
geveer 20 m;jl bezuiden de piek waar het schip gezon
ken is, een aantal drijvende lijken gevonden, die aan
boord werden genomen en naar Queenstow zijn ge
bracht. Het waren drie kinderen, onderscheidenlijk
van 1, 3 en 5 jaar, verder 5 vrouwen en 8 mannen.
Alle dooden dreven in reddingsgordels.
Later kwam nog een sleepboot de „Flying Fox", met
10 lijken te Queenstown binnen; voorts bracht de
„Castle Townshend" er nog 6 aan.
De familie Vanderbilt heeft een belooning van
12,500- toegezegd voor het vinden vaü het lijk van
den heer Alfred Vanderbilt.
De nota der Vereenigde Staten, die naar Berlijn
werd geseind, is gesteld in krachtige bewoordingen
en stelt Duitschland strikt aansprakelijk voor den
dood van Amerikanen en inbreuken op de rechten van
Amerika, meldt Reuter uit Washington.
Verder wordt geëischt, dat een herhaling van voor
vallen als met de „Lusitania" niet zal voorkomen en
wordt duidelijk verklaard, dat de Vereenigde Staten,
voor het geval Duitschland zich aan de gestelde
eischen niet mocht houden, op alle eventualiteiten
voorbereid is.
DE ACTIE AAN DE DARDANELLEN.
Uit Londen wordt gemeldt, dat het Engelsche slag
schip „Goliath" door een Tuiksche torpedoboot in den
grond is geboord. Vijfhonderd man vonden den dood
in de golven, 20 officieren en 150 man werden gered.
Een Engelsche onderzeeboot drong de Zee van Mar
mora binnen en boorde er een Turksch transportschip
en twee kanonneerbooten in den grond.
Het Turksche Hoofdkwartier maakte gisteren be
kend:
Hedenochtend deed een deel onzer vloot een aanval
op e enEngelsch pantserschip, dat zich in de nabijheid
van Mor to bij den ingang der Dardanellen bevond
Het schip werd op drie plaatsen door projectielen ge
troffen, op de eommandantsbrug. in het midden en aan
den achtersteven, en zonk onmiddellijk.
EEN GEVECHT IN DE NOORDZEE.
De Engelsche Admiraliteit bericht: De kleine hulp-
i
