1
HAG BLAD VOOR ALKM AAR EN OMSTREKEN,
¥i ligt westelijk ooriagsterreiti.
Van let oostelijk oorlogsterreln.
No 112
Honderd
m. zeventiende Jaargang.
1915
Qdb
ZATERDAG
O O DC* 1 O
15 MEI
3eze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
i cc.jagen, uitgegeven.. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar I 0,80' franco door het geheeie Rijk f 1.—
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Telefoonnummer 3;
Prijs der gewone Advertentiën:
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat Oroote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
ENGELAND.
NEDERLAND.
ALKMAAR, 15 Mei.
Het begint er nu voor de Russen in Galicië allerbe-
denkelijkst, in Polen reeds bedenkelijk uit te zien. De
gelukte doorbraak der Oostenrijkers, doet zich steeds
sterker en ook op steeds grooter deelen vaa het Rus
sische front gevoelen. Nu staan de Oostenrijkers al
weer diep ia Galiciê, zoo diep, dat de voorhoeden
Przemysl reeds hebben bereikt. De snelheid waarmede
de Russen worden opgejaagd en nagezet, uit het Wes
ten en uit het Zuiden, laat hun blijkbaar geen tijd om
tot staan te komen en wij betwijfelen of ze wel aan de
San-linie een meer geconcentreerde groepeering tot
stand hebben kunnen brengen, Spoediger dan riog en
kele dagen geleden verwacht kon worden, zullen de
Russen nu Przemysl prijs moeten geven. Men weet,
dat deze stad reeds in het laatst van September door
de Russen werd ingesloten, maar zij hield een maand
lang ongeschokt stand, de Russen werden In Galicië,
toen Duitsctiiand Oostenrijk ie hulp kwam, tot den te
rugtocht gedwongen en het beieg moest worden op
gebroken (11 October). Maar de Russen kwamen op
nieuw opdringen, de Oostenrijkers moesten wijken
voor den druk, weer werd, terwijl de Russen de Kar-
pathen introkken, het belqg om de stad geslagen (11
November) en den 22sten Maart moest zij zich wegens
gebrek aan levensmiddelen overgeven, waarbij den
Russen 120.1)00 Oostenrijksche strijdeis in handen vie
len, dus iets minder, dan de Duitschers en Oostenrij
kers thans in deze streek gevangen genomen hebben.
Het is trouwens opvallend, dat de buit zoo gering
blijit, de Russen zijn voortreffelijk in het terugtrekken,
maar toch schijnt er bij de cavalerie der Oostenrijkers
en Duitschers iets te haperen is het ook niet eigen
aardig, dat de Oostenrijksche opperbevelhebber in
zijn legerorder dezer dagen alleen dank bracht aan de
artillerie en infanterie?
Waarschijnlijk is het niet., dat de Russen Przemysl
in voldoenden staat van tegenweer hebben kannen
brengen en dus een beleg zullen aanvaarden.
Maar ook elders doen de gevolgen der doorbraak
zich ernstig gevoelen. Niet alleen hebben de Russen
ook 't Nida-front moeten prijsgeven, maar nu aan de
Pilitza doet zich de invloed van den terugtocht der
Russen ip Polen gelden. Kan ook die linie niet worden
behouden, dan dreigt den Russischen legers hier een
nieuw gevaar. Men herinnert zich, dat de Duitschers
reeds, eerder op dit punt trachtten door te breken, het
geen (in het laatst van October en het begin van No
vember) mislukte. Maar ook al zou er ditmaal geen
sprake zijn van een doorbraak-poging, dan zal de te
rugtrekkende beweging vanzelf hooger moeten op
kruipen, m. a. w. zal ter wille van den samenhang der
linie, ook noordelijker nog (men. dmke aan War-
scïuuii; de terugtocht moeten worden aanvaard.
.-.vmh&og der gebeurtenissen blijkt niet slechts
Qf d revedifeiüue, maar ook op het ooriogsiooneel.
Li bestaat een eigenaardige wisselwerking tusschea
de krijgsverrichtingen ia het Westen ec dm in het
Oosten van bet Oostelijk c< isiooneel. De toestand
doet «enigszins denken aan tot wip, die voortdurend
op en neer gaat Of wil men een ander beeld: wan
neer de Russen de voordeur (West-Gaiicië) worden
uitgejaagd, dan komen ze dadelijk de achterdeur (de
Boekowina) weer binnen. Ook nu is het niet anders.
In West-Galicië geslagen maar niet verslagen
steiien ze zich in de Boekowina schadeloos, wellicht
hebben ze weer de hoofdstad Czemowitz veroverd,
wanneer Przemysl hun ontnomen is.
Deze gapg van zaken vindt zijn oorsprong in de
omstandigheid, dat beide partijen elkaar vrij wel in
evenwicht houden, wijl tegenover de overmacht aan
den eenen, de superieure leiding aan den anderen
kant staat, en dat vernietigende slagen uitblijven. Ver
moedelijk zullen zulke slagen slechts door uitputting
kunnen worden voorbereid het gaat met een leger
macht als met stokvisch: door slagen wordt ze murw
De legers, die beter de uitputting kunnen weerstaan,
komen niet zoo spoedig aan liet wijkpunt toe, het punt,
waarop moedeloosheid in de gelederen is getreden en
de troepen zich in massa overgeven, hoewel hun aan
tal groot genoeg zou zijn om met vrucht tegenweer te
bieden.
Het behoeft ons dan ook niet te verwonderen, dat
de Times voor het Westen waar alles op geringer
.chaal maar op dezelfde wijze geschiedt nog eens
weer de leuze „meer ontpioffingsmiddelen, meer zwa
re houwitsers, meer mannen" klinken laat.
Men weet, dat de Times zeer critisch gestemd is
de crïtieken van dit blad, zegt de Daily Chronicle he
den, zijn belangwekkender voor den vijand, dan nuttig
voor de bondgenooten. De Times nu wijst op verschil
lende omstandigheden, welke het offensief der verbon
denen ten noorden van Atrecht, dat Rijssel en Door
nik in gevaar zou kunnen brengen en zou kunnen lei
den tot een terugtocht der Duitschers, ook in het zui
delijk deel der linie, belemmeren. De Duitschers, zegt
het blad, houden bijna al de hoogten bezet en bijna
overal kijken ze neer op onze stellingen. De twee le
gers van den kroonprins van Beieren en den hertog
van Wurtemburg staan nog in volle sterkte tegenover
ons. Er zijn niet veel punten, waar een aanval beproefd
kan worden en op die punten heeft de vijand de verde
digingswerken opgehoopt: honderden machine-gewe
ren zijn er handig verborgen, iedere loopgraaf-linie is
er met prikkeldraad versperd. De loopgraven zijn met
goede troepen bezet, die door een geweldige artillerie
gesteund worden. Deze Duitsche linies kunnen niet
gemakkelijk genomen worden.
In de tweede piaats lijden wij nog van den eersten
gas-aanval bij Yperen. Die aanval joeg onze bondge
nooten aan onze linkerzijde terug en ontblootte onze
stelling. De bevestiging van onze nieuwe positie ten
oosten van Yperen kostte tijd en veel menschenlevens.
Wij hadden niet slechts slachtoffers door de Duitsche
giftige gassen te betreuren, maar wij leden zware ver
liezen door den overval. Deze dingen zijn van invloed
geweest op ons optreden tot steun van onze bondge^
nooten aan onze linkerzijde terug en ontblootte onze
veel dapperheid en voiharding is voortgezet.
De resuitateu van onze aanvallen op j.l Zondag in
de dictricten rromelles en Richebourg waren teleur
stellend. Wij ervoeren dat de vijand veel sterker ver
schanst was dan wij vermoed hadden. Wij beschikten
niet over voldoende granaten van hooge brisante wer
king dan om de verschansingen van den vijand met
den grond gelijk te maken, zooals dat de gewoonte is
van de Franschen. En toen onze infanterie een moedi
ge stormaanval uitvoerde tegen de loopgraven, het
geen op beide plaatsen het geval wa3, vonden wij dat
het garnizoen nog onversaagd was, dat vele hinder
nissen nog intact waren gebleven en dat aan alle kan
ten de machinegeweren klaar stonden om een moor
denden kogelregen op ons uit te gieten. Wij konden
ons niet handhaven in de genomen loopgraven en er
werden geen reservetroepen gestuurd, omdat er voor
een welgeslaagden aanval geen kans bestond.
Het ontbreken van een voldoenden voorraad grana
ten van groote brisante werking was een noodlottige
hinderpaal voor ons succes.
Indien wij ook al niet alles hebben bereikt, waarop
wij gehoopt hadden, zoo hebben wij toch op ons front
een vijandelijke macht vastgelegd, even sterk als de
onze, en daardoor hebben wij het Fransche offensief
aan onzen rechtervleugel zeer gesteund,
Door het verschieter, van 276 granaten van groote
ontploffende kracht per kanon in één dag werden alle
Duitsche verdedigingswerken behalve de dorpen met
den gron,d gelijk gemaakt, en ofschoon wij moeten ver
wachten dat de Duitschers van andere punten van de
lange Westelijke verdedigingslijn reserves zullen laten
aanrukken, hebben wij goeden moed, dat het leger
korps uit Freiburg en andere Duitsche troepen vernie
tigd zuilen worden, ec dat de dappere fransche gene
raals, die dezen krachtigen en moedigen aanval leiden,
groot succes zullen behalen.
De aanvalswaarde van den Duitschen soldaat is
verminderd, noch wij moeten beter uitgerust zijn, wil
len wij in den loopgravenoorlog door de harde bui-
tenkorst van zijn verdedigingslijn breken. Zijn wij
daar eenmaal doorheen, dan zullen wij geloof ik
de Duitsche legers kunnen verstrooien. Maar om er
doorheen te breken is het noodig de beschikking te
hebben over meer ontpioffingsmiddelen, meer zware
houwitsers en meer mannen.
Op den 13den Mei hebben het Duitsche 14de, 7de en
het 1ste Beicrsche met nog enkele andere divisies
die tegenover de Franschen stonden, tenminste 20.000
man verloren; en de Britten brachten den Duitschers
de laatste paar dagen 10 000 man verliezen toe."
Aldus de Times
Het schijnt, dat het offensief der verbondenen ten
noorden van Atrecht (om Lens) even weinig meer op
schiet als dat der Duitschers om Yperen. Het laatste
Fransche communiqué meldt tenminste, dat men last
heeft van de grondgesteldheid het voorlaatste ge
waagde van een onophoudelijken regen en spreekt
slechts van veroverde loopgraven en verschillende hui
zen als vorderingen van het offensief.
Over het Le Prêtre-bosch, ten westen van Pont-a-
Mouson, in de streek dus tusschen Maas en Moezel,
staan de berichten vlak tegenover elkaar: De Fran
schen beweren, dat zij meester zijn van 't heele bosch,
de Duitschers, dat een Fransche aanval hier mislukte.
Aan de Dardanellen duurt het getob voort. Lange
berichten brengen weinig belangrijks.
De Duitsche marinestaf beweert, dat de tweede ont
ploffing aan boord der „Lusitania" veroorzaakt is
dpor de hoeveelheid munitie, welke zich in het schip
bevond.
Amerika laat weten, dat de overhandiging der nota
aan Duitschland een week verdaagd is
Uit Italië wordt gemeld, dat het ministerie-Salandra
zal aftreden. De Koning ontving o. a. den vroegeren
socialisten-leider'Enrico Ferri, die enkele jaren gele
den wegens zijn onstuimigheid als (Kamerlid geschorst
werd, de zittingen echter achter een glasdeur volgde
en op' een gegeven oogenblik door de discussies zoo
opgewonden werd, dat hij zich door het glas heen
sloeg!
De Stampa (het blad van Giolitti) beweert, dat drie
vierden van alle afgevaardigden voor Giolitti is. Het
heet, dat den Kamer-voorzitter Marcora de kabinets
formatie is aangeboden. De heer Wolff waarschuwt in
het Tageblatt, dat zich, ook nadat de regeeringsverwis-
seling in het reine is, op eiken dag en elk uur nieuwe
gebeuitenissen van allerlei aard kunnen voordoen, dat
achter eiken hoek van een weg iets onvoorziens kan
opdagen en dat voorzichtigheid in 'het beoordeelen
een gebod is.
En zoo is het, want tenslotte wordt Italië's houding
uitsluitend bepaald door het voordeel, dat er mee te
behalen valt.
Onmogelijk, schoon wel onwaarschijnlijk, is dus het
bericht uit Londen, dat Italië het drievoudig verbond
heeft opgezegd, niet
DE STRIJD IN BELGIê EN N.-FRANKRIJK.
Het Fransche communiqué meldde gistermiddag:
Sedert 13 dezer regent het zonder ophouden. In den
nacht van 13 op 14 Mei vermeesterden de Franschen,
ondanks de moeilijke terreingesteldheid, verschillende
Duitsche loopgraven ten zuidwesten van Souchez. Zij
handhaafden zich op het overige front van Loos-At-
recht op het den vorigen dag gewonnen terrein. De
vermeestering van Carency bracht veel materieel in het
bezit der Franschen, dat echter nog niet volkomen kan
worden opgegeven. Reeds telde men 2 kanonnen van
77 m.M., een houwitser, 2 mortieren, een dozijn mijn-
werpers, 3000 geweren, groote voorraden projectielen
en patronen.
In het Bois Cole 125 vonden de Franschen de lijken
van drie- Duitsche compagnieën, die door de Fransche
artillerie waren vernietigd.
In den middag van 13 dezer beschoten de Duitschera
Carency zonder resultaat. De Franschen bleven mees
ter van Carency en maakten vorderingen in noordelijke
richting, waar ze zich meester maakten van Ablain St.
Nazaire, dat ze bijna geheel in bezit hebben, op enkele
huizen na aan den oostelijken rand, waar de strijd nog
voortduurt. De Franschen maakten vele honderden
gevangenen. Bij het terugtrekken zetten de Duitschers
de helft van het dorp in vlam.
Te Neuviile St. Vaast vermeesterden de Fransdien
nog eenige huizengroepen in het noordelijk deel van
het dorp. In hét Aisnedal vernielden de Franschen
vier Duitsche blokhuizen en verschillende loopgraven.
Bij Bagatelle in de Argonne werden twee Duitsche aan
vallen, van welke een nachtelijke aanval, afgeslagen.
De aanval op dsn dag was zeer heftig.
Het Duitsche hoofdkwartier meldde gisterenKrach
tige Engelsche aanvallen tegen ons voor Yperen op
nieuw gewonnen front mislukten onder zware verliezen
voor den vijand. Aan den straatweg Meenen—Yperen
wonnen wij verder terrein in de richting van Hooge.
In de streek ten zuidwesten van Rijssel deed de vij
and na krachtige voorbereiding door de artillerie
slechts op enkele plaatsen aanvallen. Alle aanvallen
werden afgeslagen.
Aan de Lorette-hoogte en ten noorden van Atrecht
verliep de dag betrekkelijk rustig. Verdere aanvallen
van aen vijand kwamen niet voor. Onze verliezen bij
de verovering van Carency door den vijand bedragen
600 a 700 man.
Een nieuwe poging van den vijand om ons ten noord
westen van Berry-au-bac het herwonnen stuk loopgraaf
weder te ontrukken, mislukte wederom.
Tusschen Maas en Moezel mislukte een vijandelijk
offensief in het Bois-le-Prêtre voor onze stellingen en
ons vuur.
De bemanning van een bij Hagenau tot landen ge
dwongen Fransdie tweedekker is gevangen genomen.
DE STRIJD AAN HET OOSTELIJK FRONT.
Het Duitsche hoofdkwartier meldde gisteren: De
gevechten bij Schawli zijn ook gisteren nog niet tot een
einde gebracht.
Ten noorden van de Njemen aan de beneden Doebica
maakten we bij een nachtelijk offensief 80 gevangen.
Ten westen van Prasnysz bereikten deelen van het
eerste Turkestansche legercorps na vier maal herhaal
de mislukte bestormingen onze voorste loopgraaf. Des
avonds was de vijand echter overal weder verdreven.
Hij leed zware verliezen. In onze handen bleven 120
gevangenen.
Op het zuid-oostelijk oorlogtooneel staat de voorhoe
de van het leger van von Mackensen voor Przemysl en
dien linkeroever van den Beneden-San. De verbonden
troepen zetten de vervolging voort in de richting van
DolinaDobromil ter eener zijde, over Polanice (aan
de Weichsel) en Kielce ter andere zijde. Ook in Polen
aan dfe Pilica bij Inowlodz hebben de Russen hun stel
lingen niet kunnen behouden en bevinden ze zich in
snellen aftocht in oostelijke richting.
Het Oostenrijksche legerbericht meldde gisterenDe
terugtocht van den vijand in Russisch Polen duurt
voort en begint ook in het Pilitzafront. Van ten oosten
van Pefrikow tot den boven-Weichsel vervolgen de ver
bonden legergroepen-Woyrsj en -Dankl den terugtrek-
kenden vijand. Hun troepen hebben zich genesteld in
het bergland ten noordoosten van Kielce.
Voor het leger van den aartshertog Josef Ferdinand
trekken de Russen terug in Midden-Galicië over de
San; zij wijken uit de omgeving van Dobromil-Stary-
Sambor voor de voorhoeden der legers Boroevitsj en
Böhm Ermalli in noordoostelijke richting.
Onze troepen hebben de hoogte zuidwestelijk van
Dobromil en Stary Sambor onder achterhoedege
vechten bereikt.
Aan de algemeene voorwaartsche beweging hebben
zich thans ook de verbonden troepen van hetfeger-Lin-
singen, die over Toerka en Shale oprukken, aangeslo
ten.
De strijd in zuidoost Galicië duurt voort. Sterke
Russische strijdkrachten zijn doorgedrongen tot voor
bij Obertyn, noordelijk van Sniaiyn en Mahala.
De Russische generale staf meldde gisteren: BIJ
Schawli neemt de strijd een voor ons gunstig verloop.
Wij maakten in den loop van den dag ruim duizend
krijgsgevangenen en veroverden negen mitrailleurs.
In West-Galicië namen de gevechten in hevigheid al.
Onze troepen verzamelden zich den lOen geleidelijk
aan de Sanrivier teneinde een meer geconcentreerde op
stelling in te nemen.
Den 11 en ontruimde het Oostenrijksche leger zijn
krachtig versterkte stelling van Bystritza tot de Roe-
meensche grens over een lengte van 140 werst en trok
den 12en ijlings terug over de Proeth. De vijandelijke
cavalerie, die zich opofferde om de algemeene terug
tocht door charges te dekken, werd door ons vuur uit
eengejaagd.
Onze cavaleriedivisies braken op verschillende plaat
sen door het het vijandelijk front en slaagden wanorde
te brengen onder de marcheerende kolonnes.
De krachtige vervolging wordt voortgezet onder
voor ons zeer gunstige omstandigheden. Het aantal
krijgsgevangenen neemt steeds toe.
DE ACTIE DER DUITSCHE ONDERZEEëRS.
Uit een officieele statistiek betreffende de Duitsche
onderzeeblokkade over de week, eindigende 12 Mei,
blijkt, dat 1427 transatlantische stoombooten de Engel
sche havens verlieten en binnenvielen, terwijl slechts
?;es schepen in den grond geboord werden, waaronder
de „Lusitania." Het verlies van dit schip maakte, dat
de week wat betreft de vernielde tonneninhoud en het
aantal gedoode niet-combattanten voor de Duitschers
zeer succesvol was. Sinds het begin van de blokkade
is echter de scheepvaart nog niet geneigd deze ernstig
op te vatten. Dii komt treffend uit hij de bevrachtin-
g«n. Zoo wercten bijvoorbeeld 20 April eenige twin
tigtallen stoomschepen gehuurd om de Indische regee
ring tarwe uit Engeland te brengen. Voor de ton werd
30 gegeven, hoewel men van te voren in twijfel had
verkeerd of wel een voldoend aantal stoomschepen te
gen dien prijs te krijgen zou zijn. Niettemin is de prijs
sindsdien niet opgekropen.
KORTE BERICHTEN.
Uit Athene wordt gemeld, dat koning Constantijn
van Griekenland aan pleuris lijdende is. Zijn tempe
ratuur bedroeg 38.2 gr.
De vail van Damascus heeft een feestmaal gege
ven tot eere van het aldaar aangekomen landingsleger
van de ,JE.mden."
De Duitsche Keizer heeft aan den Oostenrijkschen
aartshertog Friedrich en aan den Oostenrijkschen Oe
neraal von Hötzendorff de orde Pour le Mérite ver
leend.
Door den Pruisisch«a minister Deibrück is mede
gedeeld dat de voorraad meel, zelfs onder bizonder om
standigheden meer dan voldoende is. Ook de aardap-
pelvoorraad in Duitschland is groot.
De YaquiIndianen in de Amerikaansche kolo
nie Esperansa plegen moord en plundering. Het is
waarschijnlijk, dat nu vier Amerikaansche oorlogssche
pen naar Guaymas zullen vertrekken om vandaar een
expeditiecorps over het land te laten oprukken.
VERBODEN UITVOER OP
VISSCHERSVAARTUIGEN.
Een wetsontwerp is ingediend, waarbij verboden
wordt in tijd van oorlog of oorlogsgevaar in vis-
schersvaartuigen goederen, waarvan de uitvoer verbo
den is, in te laden of te vervoeren, voor zoover die
goederen niet noodig zijn voor uitsluitend 'gebruik
aan boord.
Door of namens den minister van Marine kan, wan
neer bijzondere omstandigheden daartoe aanleiding
geven, geheel of gedeeltelijk dispensatie worden ver-
