J
DAGBLAD VOOR 'ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Van kot wBstalilk lorligstarrein.
Van het oostelijk oorlogsterreln,
Luxe Automobielen
r.
Adres JAC. MET,
No. 118
Honderd en zeventiende Jaargang.
1915
ZATERDAG
22 MEI
O 2* 1 O
PP
Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
Feer4 dagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f 0,801 franco door het geheele Rp f 1.
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Tdefocsasimmor 3.
Prijs der gewone Advertentiën
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat. Qroote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Haadefedrukkrrij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
ITALIË.
NEDERLAND.
PW -mMmwriff §T<?tirTf bladen.
s ia
r,tmss^iimsEmsex:
ALKMAAR, 22 Mei.
Van Italië is er op het oogenblik, dat wij dit schrij
ven niaar dit overzicht kan natuurlijk achterhaald
worden door de telegrammen geen belangrijk
nieuws. Alleen een Italiaansch bericht, meldende, dat
üosienrijksche autoriteiten weigerden Italiaansciie
pusuakken aan te nemen, raus lieten opbreken en tele-
graaf-verbindingen verbreken dergelijke berichten
zijn hoofdzakelijk voor binneulandsch gebruik, omdat
ze allicht nog een beetje stemming maken.
Te Berlijn had een klein incident plaats; een kwa
jongen sloeg den Itaiiaansdien gezant den hoed af,
kreeg daarvoor van een ooggetuige een pak slaag en
weid toen aan de politie overgegeven. De Duitsche
ij|kskauaelier bedt oaiiudddiijk zijn leedwezen laten
betuigen en de naaister van buitealandsche zaken
bood dadelijk schriftelijk rijn verontschuldigingen
aan blijkbaar ziet men te Berlijn iiever niet, dat de
slag van een kwajongen naar ern hoed het voorwend
sel van Italië wordt, om deu oorlog te verklaren. Het
schijnt dat Italië nog niet klaar is met zijn oorlogs
verklaring en men moet afwachten, of deze aan oor
logsdaden zal voorafgaan, terwijl het bovendien geens
zins uitgesloten ia, dat Oostenrijk, zich schikkende in
het nu onvermijdelijke, zal trachten den eersten klap
toe te dienen, die immers een daalder waard heet te
zijn. Naar verluidt, zou de Duitsche gezant, prins v.
Bülow, eerst Dinsdagavond Rome veriaten,
De dagbladen in de oorlogvoerende landen schrij
ven druk en veel over de beslissing der Italiaansche
volksvertegenwoordiging, waarvan de beuaat nu ook,
en wel met 262 tegen 2 stemmen, het wetsontwerp tot
verleenmg van buitengewone volmachten aan de re-
getiing in geval van oorlog, heeft aangenomen. Zij
bekijken deze kwestie van één kant en leveren dus uit
sluitend éénzijdige beschouwingen, die ons niet veel
verdei' brengen.
Voor de neutrale ianden wordi het er natuurlijk
niet aangenamer op, nu de machtigste van de tot dus
verre onzijdig gebleven Eutopeesche staten gaat mee
vechten en dus ook de rechten en de belangen der neu
tralen voor de oorlogvoerende partijen geringer betee-
kenis krijgen en allicht ook met steeds minder eer
bied zullen worden behandeld.
In het bijzonder gevaarlijk wordt de toestand voor
het kleine Zwitserland, dat nu van alle kanten door
vechtende groote mogendheden wordt omringd. Was
■s in de republiek voor een deel reeds gedemobili
seerd, thans wordt het leger zoo spoedig mogelijk
veer op volle sterkte gebracht. Ook Zwitserland is
vastbesloten zijn neutraliteit te verdedigen en den
oorlogvoerenden staat, die zijn grenzen schendt, als
vijand te behandelen en zich bij diem* tegenstanders te
voegen.
En verder moeten we maar rustig blijven afwach
ten. Zoomin ais men. bij een naderend onweer kan
aankondigen, waar de felste bliksemstenen zullen In
slaan, zoomin kan men thans nog voorspellen, waar
Italië oorlog zal voeren.
Wij teekeaeo dust enkel dat volgens berichten
vele Duitsche officieren van Konstantinopel naar
Triëst vertrokken zijn en dat de treinen dag en nacht
Duitsche infanterie en cavalerie naar de Qostenrijksch-
Italiaanscbe greas brengen.
De Londensche bladen melden, dat de „American lo
comotive 'Company" te Toronto een order van
780.000.000 gulden voor de levering van shrapnells
van de Rritscke regeering heeft ontvangen sa dat Rus
land' bij de „Westinghouse electric and manufacturing
Company" dooi middel van de Britsdie regeering
voor 330.000.000 gulden geweren besteld heeft.
Op een korten duur van den oorlog wijzen zulke be
stellingen niet precies! Inmiddels moeten er ook man
schappen zijn om de kanonnen te bedienen en de gewe
ren te gebruiken.
De Britsche regeering plaatst advertenties van pa
gina-grootte in de couranten, om vrijwilligers aan te
sporen tot dienstneming, maar het gaat nog niet al te
best.
De oproep van lord Kitchener voor nog 300.000 re-
cruten heeft, naar de Times meldt, in Londen al heel
weinig succes gehad. In bijna alle Londensche recru-
teeringscentra was sinds Donderdag, toen de oproe
ping weid gedaan, het resultaat „erg dun" geweest.
Trouwens dit geldt voor de geheele laatste week; en
de mededeeling op Donderdag van lord Kitchener in
het Hoogerhuis had daarin volstrekt geen wijziging
gebracht. Men hoopt nu in Engeland maar dat het na
Pinksteren beter zal gaan.
De Daily Mail en de Times, tegenwoordig beide ge
leid door lord Nortlicliffe, becritiseeren scherp lord
Kitchener, op wiens militaire bekwaamheden men
heel wat af te dingen heeft. Maar de Daily News her
innert er aan, hoe lord Northcliffe in Augustus zelf
het sein gaf om lord Kitchener minister van oorlog te
maken en hem aan den minister-president opdrong.
Het blad zegt, dat de Engelsche couranten-koning lord
Kitchener, na hem eerst in het regeeringszadel te heb
ben geholpen, er nu weer uitlichten wil, enkel en
alleen terwille van een journalistiek relletje 1
Over het nieuwe ministerie is men het in Engeland
ook lang niet eens. De Daily Chronicle bijv. verzet
zich er tegen, dat er een unionist tot minister van fi
nanciën zal worden benoemd en dat mr. Austen
Chamberlain minister van koloniën zal worden, daar
voor enkel aangewezen, zegt het blad, omdat hij de
zoon van zijn vader isl
Intusschen staat er nog niets anders vast, dan dat
de heer Arthur Henderson, de voorzitter der parle
mentaire arbeiderspartij, minister van binnenlandsche
zaken zal worden.
Het laatste Duitsche communiqué meldt, dat de
Duitsche troepen sinds 1 Mei in Oalicië 104.000 Rus
sen gevangen genomen hebben, het laatste Oostenrijk-
sche, dat men gezamenlijk 194.000 Russen krijgsge
vangen gemaakt heeft.
Wij hechten aan deze cijfers niet zoo heel veel
waarde. Maar zij kunnen ons versterken in de meening,
dat het Duitsch-Oostenrijksche offensief niet meer zul
ke bijster gunstige vruchten afwerpt. Wanneer men de
voorafgaande communiqué's nog eens raadpleegt, dan
blijkt, dat den 13den Mei het aantal gevangen geno
men Russen werd opgegeven als 143.500, den 17den
Mei als 174.000 en vergelijkt men daarmede 'het thans
genoemde getal van 194.000, dan leert men huiruit,
dat er niet zooveel schot meer in zit en dat het offen
sief langzamerhand tot staan komt. De Oostenrijksch-
Duitsche legers winnen ten noorden van Przemysl nog
wel terrein, maar het tempo is vertraagd en de afme
ting verminderd. De communiqué's gewagen van
„Russische afdeelingen, die nog stand hielden," „op
zich zelf staande aanvallen" en dergelijke uitdruk
kingen, die er opwjjzen, dat er geen groot werk wordt
geleverd.
Vermoedelijk worden er op het oogenblik heel wat
strijdkrachten gebezigd rondom Przemysl. Om de
stad is thans een ring gevormd, welke in het Oosten
ijiog niet aansluit. Daar de Oostenrijkers onlangs de
forten onbruikbaar hebben gemaakt, zullen vermoede
lijk de Russen buiten de stad ook een ring hebben ge
vormd, welke geheel gesloten is. Przemysl heeft voor
al beteekenis als steunpunt voor de San-linie en daar
om is de uitslag van den hier gevoerden strijd van veel
belang.
Volgens het Oostenrijksch communiqué is het Rus-
siiidie tegenoffensief in Oost-Oalicië bij de Proeth-
linie tot staan gekomen en de Russische poging om
bij Kolomea door te breken mislukt
In het Russische communiqué wordt medegedeeld,
dat de strijd op het Galicische front met groote verbit
tering voortgezet wordt. Tusschen den Weichsel en
Przemysl, zoo heet bet verder, „verspreidde de vij
and zich een weinig op den rechteroever van de San",
waarmede op eigenaardige wijze is gezegd, dat de
Duitschers en OosteD.rii.kers over de San voortrukken.
Maar hieraan wordt toegevoegd, dat op de beide flan
ken belangrijke voordeden, werden behaald, tusschen
Tamobrzej-Oelanoif (ten zuiden van Sandomir, het
sterk bevestigde burggenhoofd aan de samenvloeiing
van San en Weichsel) en bij Tylsjenpy, dat wij niet op
de kaart kunnen vinden, doch dat aan den linkeroever
van de San gelegen is. Ten Oosten van Przemysl be
reikten de aanvallen der Duitschers en Oostenrijkers
volgens dit communiqué het hoogtepunt er staat
niet bij, dat ze afgeslagen werden en alleen wordt
melding gemaakt van door den vijand geleden zware
verliezen in één sector. En ook nog verder Zuid-Oos
telijker, bij Stryj, wordt verbitterd gevochten.
Mag men een Reuter-beriekt uit Petrograd dat
overigens weinig geloofswaardigs bevat gelooven,
dan toeft v. Hindenburg beurtelings op verschillende
plaatsen aan het Oost-Pruisische front. Wij deelen dit
mede, omdat Russische deskundigen verwachten, dat
een algemeen offensief van de Russen aan dit front
zal plaats hebben, en dat dit offensief een belangrij
ken invloed zal krijgen op de gebeurtenissen in Ga-
licië en den druk op het Russische front in Zuid-Polen
zal verminderen. Blijkens het Duitsche communiqué
zijn er in deze streek reeds gevechten, vermoedelijk
tusschen de voorhoeden, geleverd.
Werden op het Westelijk oorlogstooneel de opera
ties de laatste dagen belemmerd door de ongunstige
weersgesteldheid, het laatste Fransche communiqué
deelt mede, dat het weder verbeterd is.
Er is gevochten bij Yperen. De Franschen beweren,
dat de Duitschers aanvielen, aanvankelijk vasten voet
kregen in de Fransche loopgraven, doch daarna er we
der uit geworpen werden en terrein moesten afstaan,
vijfhonderd lijken achter en 150 gevangenen in handen
van den vijand latend. De Duitschers echter zeggen,
dat de Fransche koloniale troepen hier zijn aangeval
len en dat het gevecht bij het opmaken van het com
muniqué nog aan den gang was.
Van meer belang is, dat de Franschen verklaren,
op de zuidelijke hellingen van Notre Dame de Lorette,
den bekenden berg bij Souchey, ten westen van de lijn
Lens-Atrecht, de laatste stelling der Duitschers te heb
ben genomen, zoodat de berg, waarop Duitsche ma
chine-geweren geplaatst waren, die zes maanden lang
de actie ten westen van Souchzy belemmerden, thans
geheel in Fransch bezit is. Als de geschiedenis van
den Hartmannsweilerkopf zich nu maar niet herhaalt!
DE STRIJD IN BELGIë EN N.-FRANKRIJK.
Het Fransche middagcommuniqué, reeds in een
deel onzer vorige oplaag vermeld luidde gisteren
Ten noorden van Yperen en ten oosten van het
IJserkanaal deden de Duitschers in den vóómacht
van 20 op 21 Mei een aanval tegen de Fransche loop
graven. Zij slaagden er eerst in vasten voet te krij
gen, maar een onmiddellijk volgende tegenaanval
wierp hen er geheel uit. Wij wonnen vervolgens ter
rein tot voorbij de stellingen, welke de Franschen eerst
bezet hielden. De Franschen maakten 120 krijgsge
vangenen. Meer naar het zuiden behaalden de En-
geische troepen eenig succes.
Ten noorden van La Bassée en Notre Dame de Lo
rette, op het front Souchez—Neuville—St. Vaast, was
de artillerie den.gdneelen nacht van 20 op 21 Mei aan
het woord.
In Champagne bij Beauséjour werkten de Franschen
zich door mijnarbeid vooruit tot aan de Duitsche loop
graven, waar zij zich wisten te handhaven.
In het Aillybosch veroverden de Franschen verschil
lende' loopgraven en maakten krijgsgevangenen Zij
behielden het veroverde terrein.
Het Duitsche hoofdkwartier meldde gisterenTen
noorden van Yperen vielen Afrikaansche troepen onze
stellingen ten oosten van het kanaal aan. De strijd
duurt nog voort.
Een laat in den avond ingezette aanval van de En-
gelschen ten zuiden van Neuve Chapelle nabij La
Quinque Rue bloedde dood in ons vuur.
Ten noordoosten van Atrecht schoten wij bij Fretnoy
een vijandelijk vliegtuig naar beneden.
Een nieuwe aanval van de Franschen gistemamid-
dag in het Aillybosch, mislukte onder zware verliezen
voor den vijand, die eenige gevangenen in onze han
den liet.
(Reeds in een deel onzer vorige opiaag vermeld.)
De Eugelsche veldmaarschalk French berichtte gis
teren De operaties werden belemmerd door het on
gunstige weder; desniettegenstaande maakten de En-
gelschen vrij belangrijke vorderingen ten oosten en ten
zuiden van Quinque Rue. De operaties hestonden uit
een groot aantal gevechten om sterke punten achter de
oorspronkelijke linie van den vijand. Verschillende
dezer punten werden genomen.
DE STRIJD AAN HET OOSTELIJK FRONT.
Het Duitsche legerbericht meldde gisteren: In de
omgeving van Shawli hadden slechts kleinere gevech
ten plaats.
Aan de Doebissa deden wij ten oosten van Podoe
een aanval, waarbij wij tot Betygola vooruitrukten. Wij
maakten tevens 1500 gevangenen. Ook ten oosten van
Milosjoisjie en Zemigola werden de Russen over de
rivier teruggeworpenverder zuidelijk is het gevecht
tot staan gekomen.
De rest van de Zuidelijk van de Njemen verslagen
Russische strijdkrachten zet de vlucht voort in de rich
ting Kowno. Op het zuidoostelijke oorlogstooneel is
de toestand van dé Duitsche troepen onveranderd.
Ten oosten van Jaroslau zijn gisteren gevangenen
gemaakt, die niet met geweren, maar met eikenhouten
knuppels waren bewapend.
Door het leger van von Mackensen en de overige in
verband de Oostenrijksch-Hongaarsche troepen strij
dende Duitsche strijdkrachten, werden sinas 1 Mei
104,000 gevangenen gemaakt, 72 kanonnen en 253
mitrailleurs veroverd.
(Reeds vermeld in een deel onzer vorige oplaag).
Het Oostenrijksche legerbericht meldde gisteren: De
gevechten aan het front in Midden-Galicië duren
voort. De nog aan de San-streek beneden Sieniawa
staande Russische afdeelingen werden over de rivier
teruggeslagen.
Ten oosten van Jaroslau sloegen de troepen der
bondgenooten op zich zelf staande aanvallen van ster
ke, vijandelijke troepen bloedig af.
Het aantal krijgsgevangenen neemt nog steeds toe.
Mg»» Wegens hel Pinksterfeest zal
de courant Maandagavond NIET
verschijnen.
De DIRECTIE.
TE HUUR,
tegen zeer billijk tarief.
Telefoon 5372.
In hevige nachtelijke gevechten namen onze troepen
stormenderhand ten oosten van Drohohysz een Russi
sche stelling en veroverden het plaatsje Neudorf. Daar
bij werden 1800 krijgsgevangenen gemaakt.
Het Russische tegen-offensief over de Dnjester in
Oost-Galicië kwam aan de Proeth-linie tot staan. Po
gingen van den vijand om bij Kolomea door te breken
mislukten. Alle aanvallen op dit hruggehoofd werden
met zware verliezen aan de zijde van den vijand afge
slagen.
In de gevechten in het bergland van Kielce, die hier
en daar nog voortduren, werden tot dusverre 4000
man krijgsgevangen gemaakt.
Sedert 16 Mei is het totale aan krijgsgevangenen
nog met 20.000 vermeerderd; op 2 Mei bedroeg het
reeds 194,000.
ITALIë EN DE OORLOG
De te Rome verschijnende „Messagero" deelde gis
teren mede, dat de ministers na afloop van de zitting
van den Senaat zullen bijeenkomen, vermoedelijk om
een formule voor de oorlogsverklaring aan Oostenrijk
op te stellen.
Naar men te Londen uit Bari verneemt, werd of
ficieel aangekondigd, dat alle scheepvaartdiensten in
de Adriatische Zee zijn geschorst
KORTE BERICHTEN.
Op 60 mijl van Wick is die Eugelsche stoom
trawler Cornelian gezonken. Ovex de bemanning Is
niets bekend.
De Engelsche stoomtrawler Crimond, van Aber
deen, is op 50 mijl Z.Z.W. van het Fair Island door
een Duitschen onderzeeër tot zinken gebracht. De be
manning is gered.
Volgens de Frankf. Ztg. zijn in Duitschland en
Oostenrijk-Hongarije 1.007.000 'Russische krijgsge
vangenen, in Duitschland ongeveer 254.000 Fransdie,
24.000 Engelsche en 40.000 Belgische. Het gezamen
lijk aantal krijgsgevangenen bedraagt 1.386.000.
Admiraal von Essen, bevelhebber van de Russi
sche Oostzeevloot, is gisteren overleden aan longont
steking.
4ari den commandant van den Engelschen on
derzeeër, 14", die in de Zee van Marmora een
Turksch transportschip in den grond boorde is het
Victoria-kruis verleend. Ook andere leden van de be
manning werden gedecoreerd.
GEEN SPIONNAGE, MAAR TOCH STRAFBAAR
De coiffeur A. van D., een Nederlander, werd te
Düsseldorf, als verdacht van spionnage, gearresteerd,
omdat hij sehriftelijké mcdedeelingen in zijn das ge
naaid had en deze voor eene Nederlandsche firma
naar Antwerpen wilde overbrengen. Het nader inge
stelde onderzoek bracht intusschen aan het licht, dat
net hier niet betrof spionnage, doch deze schrifturen
I?1 °P den handel der bedoelde firma betrekking
aadden. De man werd derhalve vervolgd wegens ver-
voervan schrifturen op verboden wijze en handelen in
stnjd met de voor de veiligheid des lands gegeven
<oorsciiiften, en veroordeeld tot drie maanden gevan
genisstraf.
GEEN BUITENLANDERS OP ONZE
EILANDEN.
De commandant der troepen op Vlieland, TerscheT
ling, Ameland en Schiermonnikoog heeft met ingang
van den len Juni a.s. den toegang tot de gemeenten
Viieland, Terschelling, Ameland en Schiermonikoog
aan alle niet-Nederlanders, onverschillig van welke
nationaliteit, geslacht of leeftijd, op straffe van ten
hoogste 3 maanden hechtenis, verboden.
Van dit verbod zijn uitgezonderd, alle niet-Neder
landers als bovenbedoeld, welke op heden reeds in
genoemd gebied zijn gedomicilieerd en niet-Nederlan
ders, aan wie op schriftelijke tot hem gerichte duide
lijk gemotiveerde aanvrage, door hem eene bijzondere
vergunning tot verblijf in een van bovengenoemde
gemeenten is verleend, aan welke vergunning door
hem bijzondere voorwaarden zullen verbonden wor
den.
WEER VALSCHE ZILVERBONS.
De nieuwe zilverbonsTvan 2,50 blijken ook al
weer vervalscht te kunnen worden. Bij een onzer
groote geld-instituten te Amsterdam zijn gisteren twee
valsche zilverbons ontvangen, meldt het Hbld. Wan-
neer men de valsche niet vergelijkt .met de echte, dan
valt het niet zoo gauw op, dat men nagemaakte zilver
bons heeft. Zij hebben ook een watermerk in vet er in
gewerkt. Vergelijkt men de valsche echter wel met de
echte, dan blijkt dadelijk, dat de randversiering en de
letters van lichter blauwe kleur zijn, dan op de echte
Ook is de afdruk lang niet zoo scherp, doch zelfs
eenigszins vlekkerig.
V'
K&s^fNiaMannam^^ dowsa
