DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. z> O O* O 3T* 1 €3 ië GB Oost Van hat westelijk oorlogste™, Van hst oostelijk oorlogsterren, Ï0B iet zuidelijk oorlogster» So. 119 Honderd en zeventiende Jaargang. 1915 JfeseissMii w üméü IUI k p, pest 1 II it h rsffl iwk lettss m gteaaEti Brims h 11M* en IMMM! ii. K». COSIER ZOO». Veerdam C9, Tdehoiir. l DIN 8DAG 25 MEI ALKMAAR; 25 Mei. Italië heeft zich thans ook officieel doen inschrijven op de lijst der oorlogvoerende mogendheden, jn de plaats van triple-entente zal men voortaan moeten spreken van quadruple-entente, de grondslag voor Italië's daadwerkelijke medewerking in economisch, maritiem en militair opzicht werd geregeld, geteekend en gezegeld, en nu zijn er vier groote mogendheden, die elkaar beloofd hebben, dat ze geen afzonderlijken vrede zullen sluiten. Den eersten Pinksterdag heeft de Italiaansche regee ring aan de regeering van Oostenrijk-Hongarije den oorlog verklaard. Die oorlogsverklaring is een kort stuk. De Italiaansche regeering zegt, dat zij in haar plicht tekort schieten zou, indien zij niet tegen elke te genwoordige en toekomstige bedreiging de maatrege len nam, waartoe de gebeurtenissen haar dwingen, ter vervulling der nationale wenschen en dan volgt onmiddellijk de mededeeling, dat de Koning zich van 24 Mei af aan met Oostenrijk-Hongarije in staat van oorlog bevindt. In het telegram, door den Italiaanschen minister van buiteulandscben zaken verzanden aan de buiteniand- sche vertegenwoordigers, trof ons de verklaring, dat de regeering, rekening houdende met hetgeen vooraf is gegaan, „versterkt door de besluiten van het parlement en de plechtige betoogingen in het land", had beslo ten, den oorlog te verklaren. Hier wordt dus de verantwoordelijkheid van de re geering afgewenteld op het volk en de volksvertegen woordiging. Er wordt wel eens gezegd: „het volk wil geen oor log". Maar officieel wordt hier verklaard, dat het Ita liaansche volk den oorlog heeft gekregen, omdat het den oorlog heeft gewild. Voor Italië zal niet meer kunnen gelden het vaak gehoorde woord, dat een paar menschen over oorlog of vrede beslissen en dat millioenen, die geen deelne men aan de keuze, een oorlog hebben uit te vechten. Hier is het de volksvertegenwoordiging, is het het volk zelf, dat de regeering tot den krijg heeft gedwon gen. Al dadelijk hebben de vijandelijkheden op het oor- logstooneel zullen we het maar het zuid-westelijk noemen, in navolging van den Oostenrijkschen com muniqué-schrijver? een aanvang genomen. Er zijn aan de Tyroler grens kleine gevechten geleverd, 150 Oostenrijkers moeten een „krachtig vuur" hebben ge opend op een „gemengde Italiaansche strijdmacht", maar 30 gewonden „op het slagveld" zegt een ernstig Engelsch bericht, hebben achtergelaten. De Oosten- rijksche vloot is er in den nacht, volgende op de oor logsverklaring op uit getrokken en heeft aan de Oost kust van Italië plaatsen beschoten, terwijl watervlieg tuigen tegelijkertijd de luchtballon-bergplaats te Chi- iravallo, de militaire versterkingen te Ancona en het tuighuis te Venetië bebomd hebben. „Zij hebben geen ernstige schade aangericht" zegt het eerste offi- cieele Italiaansche communiqué, „er werd zichtbare schade eq. brand veroorzaakt" verzekert het Oosten rijksdie, zoodat de schrijvers van de officieele rnede- deeiingea ai beginnen met het totaal oneens te zijn vermoedelijk zullen ze weldra ook gaan debatteeren over de vraag of hei wel verdedigde plaatsen zijn, die werden aangevallen. Inmiddels is oen Italiaansche tor pedojager Porto Busg, op een klein eiland bij de Oos- tenrijksche grens, binnen geloopen en heeft er een kade vernield, een aantal r: torbarkassen in den grond geboord, twee soldaten gedood en een aantal gevangenen gemaakt. Het betreft hier slechts kleinigheden, die de vijand schap onderhouden, en die toonen, dat men aan beide kanten gereed is. De Daily Express verzekert, dat de twee legers op sommige plaatsen al niet meer dan een halve mijl van elkander staan en dit Engelscbe blad verklaart, dat de strijdkrachten in de frontlinie wor den geschat op één millioen man bij elk der partijen. Het hoofdkwartier van den Oostenrijksch-Hongaar- scben generalen siaf, zoo gaat de Express voort, is te Trient aangekomen en de Oostenrijkers hebben hun geschut opgesteld aan den Stelvio-pas, 905 voet hoog, die altijd met een dikke sneeuwlaag bedekt is. Voort durend komen troepen van Tyrol en gaan dan naar de Zwitsersch-ltaliaansche grens. Men gelooft, dat het Italiaansche militaire plan is, den aanval in de loop graven af te wachten. Italiaansche boeren trekken in grooten getale over de besneeuwde Zwitsersche passen naar het Engadin, daar zij een inval vreezen. Maar er valt op het oogenblik hoegenaamd niet te zeggen, met welke belangrijke operatie de oorlog een aanvang zal nemen. Natuurlijk hebben beidé partijen hun veldtochtsplan in groote lijnen gereed, doch het komt er voor de eene nu maar op aan, te trachten de plannen der tegenpartij te kruisen. Men zal nu weldra ook een kaart van Italië moeten ter hand nemen, wil men het verloop der krijgsver richtingen kunnen volgen. Zooals men weet, is Italië met zijn smalle grens naar Oostenrijk gekeerd, het geen uiteraard een bezwaar is voor dén aanvoer van troepen, oorlogsmateriaal en levensmiddelen. Daar de grens door de Alpen gaat, kan, welke partij ook het initiatief' moge nemen, het begin wel een berg-oorlog zijn. Begint Oostenrijk, dan kan het zijn opmarsch door de bergen tot aan de grens voortzetten, vangt Italië echter aan, dan zal het zijn troepen wel moeten laten oprukken van uit de Lombardijsche laagvlakte. Beide partijen hebben sinds jaren hun grenzen in staat van verdediging gebracht, zoodat er een keten van versperringen is gevormd, welke de groote verbin dingswegen beheerschen. Bij de Oostenrijkers liggen de verdedigingswerken bij de pashoogten en bij ver takkingen der wegen, bij de Italianen meer aan de uit gangen, om den tegenstander te beletten uit het ge bergte naar de laagvlakte te dalen. Meende men tot dusverre, dat krijgsverrichtingen in de Alpen slechts gedurende vijf maanden zouden kunnen plaats heb ben, omdat dan de passen vrij van sneeuw zijn, (de al lerhoogste de z.g.n. muildierpaden drie maanden), de tijden van het betrekken van winterkwartieren zijn voorbij en de oorlogservaring in de Karpa- then heeft reeds geleerd, dat sneeuw de operaties wel belemmeren, maar niet verhinderen kan. Het heeft geen zin om thans reeds uitvoeriger bij de verdedigingswerken stil te staan. Voor een Oostenrijk- schen inval kunnen in aanmerking komen de wegen, welke de dalen van Etsch, Tagliamento, Piave en Brenta volgen en deze leiden allen naar Venetië. Op de kaart ziet men onmiddellijk, dat een vrij groote Oos- tenrijksche driehoek als een wig in het Italiaansche ge bied steekt, de z.g.n. Zuid-Tiroolsche driehoek. Vindt een eerste groote treffen plaats in de Lombar dijsche vlakte, doorstroomd door Etsch en Po, buiten gewoon rijk aan riviertjes en kanalen en boschjes, dan zullen de groote slagen worden gevormd door een reeks afzonderlijke gevechten, welke aan de aanvoe ring bijzonder zware eischen stellen, maar in het al gemeen natuurlijk aan den verdediger een streepje vóór geven. Het is daarom ook geenszins onmogelijk, dat het bovenbedoelde Engelsche bericht juist is, het welk gewaagt van een kalm afwachten der Italianen in de loopgraven. Maar eenige zekerheid is er op het oogenblik natuurlijk niet. Er is ook reeds verondersteld, dat Italië onmiddel lijk Oostenrijksch gebied aan de Adriatische Zee zou bezetten, maar dan dient toch eerst de Oostenrijksche vloot te zijn verslagen of wel in het noorden der zee te zijn opgesloten, terwijl het niet aannemelijk klinkt, dat Italië een leger zou landen te Antivari en dan door Montenegro zou doen oprukken in de richting, welke de Serviërs en Montenegrijnen indertijd hebben ingeslagen. Op de oorlogsterreinen is sinds Zaterdag heel wei nig verandering gekomen. De Duitschers zijn weer wat vooruit gegaan ten oosten van Yperen, de Engel- schen maakten vorderingen ten westen van La 'Bassée en de Franschen gaan vooruit bij de in een kleine ves ting veranderde kapel van Notre Dame de Lorette, ten noorden van Atrecht. De Duitsche winst schijnt ons de minste beteekenis te hebben. Op het Oostelijk oorlogstooneel is nu blijkbaar de actie tot stilstand gekomen. Het Russische communi qué verzekert zelfs, dat de Duitschers en Oostenrij kers zich in Oalicië in het algemeen tot het defensief welke de Serviërs en Montenegrijnen indertijd hebben Aan de Dardanelien geschiedt heel wat klein werk. In Engeland vordert de heer Asquith nog niet heel hard met de hervorming van het ministerie de Dai ly Chronicle gaat onder het opschrift „journalistiek en publieke veiligheid" geducht de Times, de Daily Mail en de Evening News, te lijf, alle couranten van lord Northcliffe, wegens „den laffen aanval op lord Kit chener". Het blad pleit verder voor het behoud van lord Fisher bij de marine De Duitsche antwoord-nota op de Amerikaansche blijft nog steeds uit. De Duitsche Rijksdag is tegen 28 Mei bijeen geroepen. ITALIë's OORLOGSVERKLARING. Een officieel Wolff-bericht meldde dat de Italiaan sche regeering Zondag door den hertog van Avama, haren gezant, aan de Oostenrijksch-Hongaarsche re geering heeft laten verklaren, dat Italië zich met in gang van dien nacht 12 uur met Oostenrijk-Hongarije in oorlogstoestand bevond. De Duitsche ambassadeur prins Bülow ontving van zijn regeering last, Rome tegelijkertijd met baron Mac- chio, den Oostenrijksch-Hongaarschen gezant, te ver laten. EEN MANIFEST VAN KEIZER FRANZ JOZEF. Keizer Franz Josef van Oostenrijk heeft het volgen de manifest aan zijn volken ter kennis gebracht De Koning van Italië heeft Mij dén oorlog ver klaard; een trouwbreuk, waarvan de geschiedenis de wedergade niet kent, is door het koninkrijk Italië je gens zijn beide bondgenooten begaan. Na een bond genootschap van meer dan 30-jarigen duur, in den loop waarvan het zijn territoriaal bezit heeft kunnen vermeerderen en zich tot een niet vermoeden bloei ont wikkelen, heeft Italië ons verlaten. In het uur van gevaar is het met vliegende vaandels naar het kamp van onze vijanden overgeloopen. Wij hebben Italië niet bedreigd, zijn aanzien niet verkleind, zijn eer noch zijne belangen aangetast. Wij zijn onze bondgenootschapsplicbten steeds trouw na gekomen en hebben het onze bescherming verleend teen het te velde trok. Wij hebben meer gedaan. Toen Italië begeerige blikken over onze grens wierp waren wij om de bond genootschappelijke verhouding en den vrede te bewa ren tot groote en smartelijke offers besloten, tot offers, die ons na aan het vaderlijke hart gingen. De begeerigheid van Italië, dat van het oogenblik partij meende te moeten trekken, was echter niet te stillen. Zoo moet dan het lot zijn loop nemen. Tegenover den machtigen vijand in het Noorden heb ben in een reusachtige worsteling van tien maanden, in de- trouwste wapenbroederschap met het leger van mijn doorluchtingen bondgenoot, mijne legers zegevie rend stand gehouden. De nieuwe verraderlijke vijand in het Zuiden is voor hen geen nieuwe tegenstander. De groote herinneringen aan Nevara, Mortara, Custozza en Lissa, die den trots van mijn jeugd uit maken, de geest van Radetzky, van aartshertog Al- bert, van Tegethoff, die in mijn land- en zeemacht voortleeft, zijn Mij er borg voor, dat wij ook naar het Zuiden toe de grenzen der monarchie met goeden uit slag verdedigen zullen. Ik groet Mijne in strijd en overwinning beproefd ge bleken troepen. Ik vertrouw op hen en hunne leiders; Ik vertrouw op Mijne volken, wier voorbeeldelooze of fervaardigheid Mijn innigste vaderlijken dank ver dient. Ik bid den Almachtige, dat hij Onze vaandels zege- ne en Onze rechtvaardige zaak in Zijne genadige hoede neme. DE MOBILISATIE VAN ITALIë. De Koning heeft Zaterdag het besluit geteekend, waarbij de algemeene mobilisatie van de strijdkrach ten te land en ter zee in het koninkrijk en de opvorde ring van alle voertuigen en dieren, die voor transport dienen, wordt gelast. NIEUWE HONGAARSCHE LICHTINGEN OPGEROEPEN. De Hongaarsche Staatscourant roept de landstorm- piichtigen van 18 en 4350 jaar op. Over hun uit monstering en de indeeling voor werkelijken dienst zal later een beslissing worden getroffen. EEN TELEGRAM VAN DEN FRANSCHEN MINISTER VAN OORLOG. De Fransche minister van oorlog heeft aan de gene raals J'offre en Gourand het volgende telegram ge richt: „Van 25 Mei af beschouwt Italië zich te zijn in oorlog met Oostenrijk-Hongarije. Onze troepen zul len met blijde geestdrift vernemen, dat onze Latijnsche zuster, getrouw aan haar roemrijk verleden, in actie treedt Italië verheft zich om aan onze zijde en die onzer bondgenooten den strijd van de beschaving tegen de barbaarschheid te voeren. Terwijl wij onzen wapenbroeders van vroeger en thans een hartelijk welkom toeroepen, begroeten wij hun interventie als een nieuw onderpand van de ein- delijke overwinning". HET VATICAAN EN DE OORLOG. Den priesters Ehrle en Haagen, directeuren van de bibliotheek en het observatorium in het Vaticaan, is, evenals aan dé andere geëmployeerden van Duitsche of Oostenrijksdie nationaliteit door den Paus verzocht Rome te verlaten. Geen Duitscher of Oostenrijker zal tijdens den oorlog in het Vaticaan blijven. VLOOT- EN LUCHTAANVALLEN. Een officieel bericht uit Rome deelde gisteren mede, dat vloot- en luchtaanvallen op Pore Corsini, Ancona en Barletta zijn afgeslagen. Een Oostenrijksch bericht meldde hieromtrent: On ze vloot is in den nacht, volgende op de oorlogsver klaring, de actie tegen de Italiaansche oostkust tus- schen Venetië en Barletta begonnen en beschoot op een groot aantal plaatsen met succes punten van militaire beteekenis. Tezelfder tijd wierpen onze marine-vliegtuigen op de ballonhal te Chiara-Valla en militaire etablissementen en het arsenaal te Venetië bommen, waardoor brand werd veroorzaakt en schade aangericht. EEN ITALIAANSCHE TORPEDOVERNIELER IN ACTIE. Een officieel bericht uit Rome zegt: Een Italiaan sche toipedovemieler voer Porto Buso, eeh klein eiland dicht bij dé grens, binnen, vernielde daar de kade, bracht een aantal motorbooten tot zinken, doodde twee soldaten en voerde 47 gevangenen mee. Twee Oostenrijksche aeroplanes verschenen boven het arsenaal te Venetië en lieten daar elf bommen val len; zij werden zonder moeite verdreven. GRENSGEVECHTEN. Officieel werd gisteren te Weenen bekend gemaakt: Nadat de staat van oorlog was ingetreden, hebben op eenige punten van de Tiroolsche grens kleine gevech ten plaats gehad. In het grensgebied aan de kust vertoonde de Itali aansche cavalerie zich bij het grensplaatsje Strassold. DE STRIJD IN BELGIë EN N.-FRANKRIJK. Het Fransche legerbericht meldde gistermiddag: Op verschillende punten tusschen Steenstraete en Ype- ren deden de Duitschers aanvallen, nadat zij eerst ge bruik hadden gemaakt van verstikkende gassen. Deze aanvallen werden afgeslagen. Het Engelsche leger maakte vorderingen ten Oosten van Festubert. In de streek ten noorden van Atrecht werden den 23en en in den daarop volgenden nacht de gevechten voortgezet, op sommige punten zelfs met buitengewone hevigheid. De Franschen maakten 110 man krijgsge vangen. Ten noordoosten van de kapel van Notre Dame de Lorette vorderden de Franschen eenige honderden meters. Ten noorden van Neuville St. Vaast namen de Fran schen een reeks Duitsche loopgraven en deden zij een aanval op den kruisweg ten noorden van het dorp. Bovendien veroverden zij weder een aantal huizen in het dorp zelf. De Duitschers deden herhaaldelijk te genaanvallen, die echter afgeslagen werden. De ge-1 vechten worden met kracht voortgezet. Uit nadere inlichtingen blijkt, dat de nederlaag die de Duitschers in die streek in aen avond van 2z Mei en den daarop volgenden nacht hebben geleden, zeer ernstig was. Niettegenstaande de met grooten spoed aangevoerde versterkingen mislukten twee a due maal herhaalde aanvallen. De Duitschers leden daarbij zware verliezen. Van het overige gedeelte van het front valt niets te vermelden. Een Duitsch vliegtuig wierp drie bommen op de open stad Chateau-Thieriy. Het Duitsche Hoofdkwartier meldde gisterenVer schillende nachtelijke aanvallen der Engelschen tus schen Neuve Chapelle en Givenchy benevens aanvallen der Franschen op de noordelijke helling van de hoog te van Notre Dame die Lorette, bij Ablain en ten noor den en ten zuiden van Neuville werden met zware ver liezen aan de zijde van den vijand, die bovendien 150 man aan gevangenen verloor, afgeslagen. Tusschen Maas en Moezel duren de aanvallen voort In. het Le Prêtre-bosch leden de Franschen verliezen bij een nieuwen mislukten aanval. DE STRIJD AAN HET OOSTELIJK FRONT. De Russische generale staf meldde gisteren: In de streek van Schawli houdt de vijand nog steeds de krachtig versterkte stelling Boebie bezet. Een aan zienlijke vijandelijke legermacht, die bij Rossieny den linkeroever van de Doebissa passeerde, werd terugge slagen. naar de overzijde van de rivier. Aan het Naref- front sloegen wij in de Pissa-vallei een vijandelijken aanval af. Aan den linkeroever van den Weichsel poogde de vijand, gesteund door krachtig artillerie-vuür, onze troepen aan den linkeroever van de Rawka terug te werpen. Zijn pogingen mislukten echter. Ten zuiden van de Pilitza in de streek van Klimontow trachtte de vijand tot het offensief over te gaan door een krach- tigen tegenaanval in den nacht van 22 op 23 Mei. Wij wierpen hem terug, namen meer dan 4000 man gevan gen en maakten vier mitrailleuses buit. In Galicië gaat de vijand over tot het defensief. Zijn actieve operaties zijn meerendeels tegenaanvallen. Tusschen den Weichsel en Przemysl zijn wij eenigs- zins vooruitgegaan aan den linkeroever van de Bo ven-San en hebben wij vier tegenaanvallen in de streek van Roednik afgeslagen. Ten noordoosten van Seniawa hebben wij den vijand uit het dorp Dobra geworpen. Wij sloegen met succes in den nacht van 22 Mei tegenaanvallen der Duitschers af aan het front Makowiska-Wetlin. 1 usschen Przemysl en het groote Dnjester-moeras zette de vijand zijn vruchtelooze pogingen om ons front tusschen het dorp Goesagow-Kroekenica in te drukken, voort. Op 22 Mei gingen onze troepen in de streek, die eenigszins dichter bij den Dnjester ligt, tot den aanval over, drongen den vijand op, namen 900 man gevangen en maakten vier mitrailleuses buit. Aan het front aan den rechteroever van de Slomsko heeft op 21 Mei een hardnekkig gevecht plaats gehad. De vijand kwam herhaaldelijk tot dicht bij onze loop graven, wij sloegen hem echter telkens door ons vuur en onze tegenaanvallen terug. Wij namen hier 17 offi cieren en 640 soldaten gevangen en maakten mitrail leuses buit. In de vallei van Kolomea hevig kanon vuur. Officieel werd gisteren uit Weenen bericht: Op het noordoostelijk oorlogstooneel is de algemeene toe stand onveranderd gebleven. De gevechten in Galicië duren voort. In de gevechten der laatste dagen werden in het bergland van Kielce in het geheel 30 officieren en 6300 man gevangenen genomen. DE ACTIE AAN DE DARDANELLES Uit Parijs werd gemeldt: Een hevige vijandelijke aanval op de Engelsche troepen bij Kaba Tepe werd algeslagen. De lurksche troepen, wier aanval door Liman pasja werd geleid, leden zware verliezen. Een Engelsche onderzeeër boorde twee torpedoboo- ten en drie transportschepen in den grond. Een der laatste had een inhoud van 8000 ton en had troepen aan boord. In het zuidelijk gedeelte van het schiereiland maak ten de Franschen flinke vorderingen, ondanks de ster- xe verdedigingswerken van den vijand. Ook leverden zij een schitterend bajonetgevecht. Het I urksche hoofdkwartier meldde ZondagAan het Dardanellenfront deed de vijand, die bij Sedd-el- Bar staat, gistermiddag onder bescherming van het vuur van zijn batterijen en zijn vloot een krachtigen aanval. Niettegenstaande de vijand aanzienlijke verster kingen had gekregen, sloegen onze troepen den aanval totaal af. De vijand liet meer dan 2000dooden achter op het verlaten gedeelte van het slagveld. Bovendien maakten wij een machine-geweer buit. Tijdens het gevecht viel een door ons vuur beschadigd vijandelijk vliegtuig in zee. Onze verliezen in het gevecht, dat negen uren duurde, bedroegen slechts420 gewonden en 43 doo den. Onze batterijen aan den oever der Dardanelien brachten aan de vijandelijke schepen en batterijen bij Sedul Bahr, die aan den strijd hadden -deelgenomen, groote schade toe. Een onzer batterijen aan de kust van Klein-Azië trof driemaal een panterschip van het type „Majestic", dat daarop den ingang van de zeeëng- te verliet. Een ander schip van het type „Vengeance", dat het eerste verving, werd door twee granaten ge troffen. Van de bedieningsmanschappen dezer batte rij werden er zes gewond. Bij Arri Boemoe geen ver andering. De 25 jaar oude kanonneerboot „Pelenglilderia" werd hedenmiddag door een vijandelijken onderzeeër in den grond geboord. De kanonneerboot schoot, tot zij onderging, op den onderzeeër, welks lot onbekend COURANT.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1915 | | pagina 1