s
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN»
33 o O o ar 1
lig 8ü Oost
riio.
Yin het oosteliiK aorlogsterreïn.
Van lat westelijk oorlogsterrein.
Van liet ziet oorlogsterren,
No. 122
Honderd en zeventiende Jaargang.
1915
m
lllfonoPBotipri: pt 3 mita-flUS, p. pi fi—IMMtfepjifc li st p. ?§pl groots feiten s*sr ffufenÉ^ Brfötü fr. H» f. Boek- g? MebdnMi tk ÜERIi» Caster?&enM? SI. TelefooniL
YRIJRAG
28 MEI
ENGELAND.
FRANKRIJK.
YARIA.
@1
ALKMAAR, 28 Mei.
De Timea doet nog eens nadrukkelijk den ernst van
den toestand uitkomen. Niemand, zegt het blad, ver
wacht thans, dat de oorlog spoedig zal eindigen. Van
den winter droomde men er van, dat de troepen in
Frankrijk en Vlaanderen, gesteund door versche aan
vulling van geoefende manschappen, met onweerstaan
bare kracht den vijand zouden terugdrijven. De droom
is grootendeels vervlogen doordat de verbonden legers
te velde geen voldoenden voorraad brisante projectie
len bleken te bezitten om hun taak te vervullen, terwijl
de tegenstander over een onbeperkten voorraad be
schikt. Terwijl de zomer al in het land is, weet men
nu, dat 't op het Westelijk oorlogstenein nog lang
kan duren alvorens de zoete hoop der afgeloopen win
termaanden in vervulling gaat. De veranderingen die
er in het front zijn gekomen, waren meerendeels tot
nadeel van de bondgenooten, al geeft 't laatste rapport
van French weer eenigen moed. De Franschen zetten
het „knabbeLwerk" dapper en hardnekkig voort, maar
op een spoedige verandering op 't heele front is geen
uitzicht. Onderwijl wordt hier een slachting uitge
voerd zonder de minste ruimte voor strategie.
Op het oostelijk gevechtsterrein zijn ook droomen
vervlogen, zoo gaat de Times voort. Van den geweldi
gen Russischen inval in de vlakten van Hongarije, den j
val van Krakau en de bezetting van Silezië is niets ge
komen. Wel zijn de Russen op groote schaal terugge
trokken in Galicië. Ook hier dezelfde oorzaak, dat de
tegenstander den verbondenen de baas is met zijn mu
nitie. Toch is de toestand op het oostelijk gevechtster
rein niet zoo slecht als hij aanvankelijk leek, al zullen
de Russen wel het grootste deel van den zomer noodig
hebben om weer zoodanig op krachten te komen dat
ze tot een nieuw offensief kunnen overgaan.
Aan de Dardanellen, zegt de Times verder, klampen
onze dappere soldaten en him Fransche kameraden
zich nóg aan een paar kuststrooken en de naburige
hoogten vast, en al komen ze wel vooruit, het gaat
voet voor voet.
Welken invloed Italië's deelneming aan den oorlog
zal hebben, moet de tijd nog leeren.
Tot zoover het Engelsche blad, dat verklaart, dat
den Engelschen thans de schellen van de oogen zijn
gevallen, dat de fouten en tekortkomingen van het ver
leden nu spoedig zullen worden hersteld, dat het En
gelsche volk thans vastbesloten is den oorlog te win
nen en slechts wacht op leiding van de regeering, wel
ke voor de tweede maal binnen een jaar tijds een
schoone kans heeft en deze ditmaal wel zal aangrijpen.
Toch is het duidelijk, dat de Times de macht, om
Duitschland te verpletteren, nog niet sterk genoeg
acht. Niet onwaarschijnlijk zullen de Italianen in staat
zijn veel vliegmachines naar het Westen te zenden,
daar deze boven de hooge Alpen wel moeielijk te ge
bruiken vallen en gegeven de ontzaggelijke beteekenis
in dezen oorlog van de verkenning uit de lucht, is deze
hulp voor de bondgenooten stellig niet te versmaden.
Wat Italië verder zal doen, weet men nog niet. Wil
het zijn hoofdmacht naar het front in Frankrijk zen
den, dan vindt het daartoe, behalve over zee, per
spoor gelegenheid langs de lijn GenuaMarseille en
langs de lijn Turijn—Lion, die beide aansluiten op de
groots lijn ParijsMiddeliandsche Zee. Mocht dit ge
schieden, dan zal de invloed op het slagveld zich ech
ter eerst over een kleine maand kunnen doen blijken.
Maar men spreekt reeds van Spanje al» van een zeer
gewenstiuica bondgenoot. Fr de Times raadt ook een
„flinke en stellige diplomatieaan» om de Baikan-sta-
ten tot aansluiting bij de bondgenooten te bewegen!
Het Oostelijk oorlogstooneel blijft het belangrijkste
der operatie-gebieden. De hernieuwde strijd draagt
hier het karakter van een grooten, belangrijken veld
slag. De Russen vechten niet meer met hun achterhoe
de, om het gros gelegenheid te geven zich terug te
trekken en nieuwe linies in te nemen, maar aan den
San wordt een lijn van weerstand met de grootste
hardnekkigheid verdedigd. De strategische positie is
hier voor de Duitschers en Oostenrijkers gunstig. Hun
bijna loodrecht op elkaar staande fronten flankeeren
elkaar wederzijds. Zij hebben blijkbaar nog geen troe
pen van dit gevechtsterrein voor Italië behoeven af te
zonderen en ondanks de Russische versterkingen, gaat,
zooals het Duitsche communiqué zegt, de aanval rus
tig voorwaarts. Op de stad Przemysl rukt men in ver
schillende richtingen aan. Volgens de laatste berichten
maakt men van het noordén en van het zuid-oosten uit
vorderingen. Het komt er echter vooral op aan de stad
van het oosten uit te naderen en haar af te sluiten van
Lemberg, waarmede zij door een spoorlijn, welke
voortdurend troepen kan aanvoeren, is verbonden. In
het westen moeten de Duitsch-Oostenrijksche troepen
reeds op storm-afstand tot. de oude fortenlinie gena
derd zijn en uit Duitsche bron verluidt, dat de aanvoer
van zwaar geschut door de onbegaanbaarheid der we
gen en de vernieling van den spoorweg zeer bemoeie-
lijkt werd, doch dat nu weldra met de beschieting-een
aanvang wordt gemaakt, in verband waarmede de val
van Przemysl zeer nabij wordt geacht.
Valt Przemysl, dan is dit zeker een groot moreel en
politiek succes, maar daaruit vloeit nog geenszins
voort, dat de Russen dan zoo verslagen zijn, dat de
Duitschers en Oostenrijkers veilig troepen van hier
kunnen wegnemen om die in het Westen of in het Zui
den, in Frankrijk of k Italië, in te zriten. En daar komt
het tenslotte op aan. Wat de Duitschers en Oostenrij
kers de laatste weken in Galicië bereikten is van hun
standpunt bezien heel mooi, het voorkomt een vernieti
gende nederlaag, maar het schenkt geen beslissende
overwinning en brengt hen tot dusverre tenslotte niet
zoo heel verder.
Zeppelins hebben weer een lucht-aanval op de ver
sterkingen van South-end aan de Theenuwnonding ge
daan, waarvan het militaire resultaat weer zeer gering
schijnt.
In de Noordzee werd een Deensch stoomschip, de
„Betty" (gebouwd in 1912 en metend 2100 ton), gela
den met Engelsche steenkool voor Kopenhagen, getor-
pilleerd, de bemanning werd gered. Verder werd een
Canadeesch stoomschip, de „Morwenna", (metend
1400 ton) in het St. George-kanaal, tusschen Engeland
en Ierland beschoten en getorpilleerd, waarbij een man
gedood en drie gewond werden.
De Engelsche hulp-kruiser (een handelsschip, dat
als oorlogsschip wordt gebezigd) „Princess Irene", is
te Sheemess door een ongeluk in de lucht gevlogen»
van de bemanning werd slechts één man gered, men
vreest, dat 200 man zijn omgekomen.
De Britsche admiraliteit heeft nu ook den onder
gang van het slagschip „Majestic" aan de Dardanellen
bevestigd. Van Turksche zijde is thans erkend, dat het
slagschip de „Triumph" door een Duitschen onder
zeeër in den grond geboord is de U.-booten hebben
hier in dit gebied een goede kans. Fransche bladen
verklaren, dat Duitsche onderzeeërs nabij Smyrna een
basis hebben. De Times zegt, dat men dit reeds wist,
maar dat nu is gebleken, dat ze zich ook in de Darda
nellen bevinden en dat ze ondanks alle voorzorgs
maatregelen succes behalen. De Britsche admiralijteit
meldt, dat een Engelsche onderzeeër de zee van Mar
mora is binnengevaren en daar een munitie- en een
proviandschip in den grond geboord heeft en in de
wateren van Konstantinopel een aanval heeft gedaan
op de transportschepen langs het arsenaal. Volgens
een Fransch officieel bericht hebben de Franschen aan
de Dardanellen belangrijke vorderingen gemaakt, wel
ke echter niet nader worden aangegeven, en hebben de
Turken tijdens een wapenstilstand 3000 dooden begra
ven, die van 18—20 Mei gevallen waren, terwijl een
Londensch bericht dit cijfer nog veel te gering acht en
zegt, dat er tijdens de wapenschorsing 12000 Turk
sche geweren zijn opgeraapt. Een Turksch commu
niqué maakt melding van een heldenfeit beneden Smyr
na, waarzes soldaten, die geland waren, met zeven
geweren en een vaandel, gevangen genomen werden.
Van het Westelijk is er evenmin als van het Zuidelijk
oorlogsterrein iets nieuws.
Als opvolger van lord Fisher, die dus toch opgeof
ferd is, is in Engeland eerste zeelord geworden Sir
Henry Jackson, chef van den staf sinds 1912, oud
commandant van het kruiser-eskader der Middeliand
sche Zee, autoriteit op het gebied der uitrusting en in
het ontwerpen van schepen, bekend omdat hij de eerste
was, die draadloos® telegrafie aan boord der oorlogs
schepen toepaste.
Den Nederlandschen gezant te Berlijn is de opdracht
verstrekt om. bij de Duitsche regeering ernstig te pro
testeeren tegen het feit dat op 12 dezer door een
Duitsch vliegtuig bommen zijn geworpen naar het
Nederlandsche visschersvaartuig ,,'s-Gravenhage IJ.
M. 51", terwijl dit ter hoogte van Ameland aan het vis-
schen was.
DE GEVECHTEN IN HET GRENSGEBIED.
Het Oostenrijksche legerbericht meldde gisteren: In
Tirol begon de vijand op eenige punten ten zuidoosten
van Triënt onze grensversterkingen met zwaar geschut
te beschieten. Bij Caprile in het Cordevole-dal wer
dén twee Italiaansche compagnieën door ons machine-
vuur vernietigd. Aan de Karinthische grens trad de
vijanddelijke artillerie zonder succes op. In het kust
land overschreden de Italianen op verschillende plaat
sen de grens.
Vijandelijke afdeelingen, die tot aan onze stellingen
doordrongen, werdien teruggeslagen.
EEN DAGORDER VAN DEN KONING VAN
ITALIë.
De Koning van Italië heeft, bij het aanvaarden van
het opperbevel over de strijdmachten te land en ter zee
een dagorder gegeven van den volgenden inhoud:
„Soldaten te land en ter zee, het plechtig uur der
nationale eischen heeft geslagen. Het voorbeeld vol
gende van mijn grooten grootvader neem ik heden het
opperbevel over de strijdkrachten te land en ter zee op
mij in het vaste vertrouwen in de overwinning, welke
door uw moed, uw zelfbeheersching, uw plichtsbe
trachting zal worden bevochten. De vijand, welke gij
gaat bestrijden, is gehard in den oorlog en uwer waar
dig. In gunstigen toestand door 't terrein en door goed
uitgedachte toebereidselen zal hij u hardnekkig weer
stand bieden, maar uw onbedwingbare veerkracht zal
die zeker overwinnen. Soldaten, uwer zij de roem van
het planten van de Italiaansche driekleur op den ge-
wijden grond, die de natuur haast als te midden van
ons vaderland heeft geplaatst. Uwer zij de roem einde
lijk de taak te vervullen, welke met zooveel helden
moed door onze vaderen is begonnen."
EEN TELEGRAM VAN KEIZER FRANZ
JOSEPH.
De Keizer van Oostenrijk heeft aan den opperbevel
hebber van de Oostenrijksche vloot, admiraal Haus,
een telegram gericht, waarin de Keizer hem en de on
der zijn veelbeproefde leiding staande vloot geluk-
wenscht met het krachtige antwoord, dat de admiraal
door zijn aanvallen op de Italiaansche kust onmiddel
lijk op de oorlogsverklaring van Italië heeft laten vol
gen.
DE STRIJD AAN HET OOSTELIJK FRONT.
Het Duitsdie Hoofdkwartier meldde gisteren: In
Galicië vordert de aanval van onze troepen zoowel
noordelijk van Przemysl als in de streek van Stryj ge
leidelijk. De buit en de overige resultaten zijn nog niet
te overzien.
Het Oostenrijksche legerbericht meldde gisteren: In
de streek van Przemysl dringen de legers der bondge
nooten onder verbitterde gevechten voorwaarts.
Ten oosten van Radymno veroverden de troepen van
ons zesde coips het door de Russen hardnekkig ver
dedigde plaatsje Nienowice en de hoogte van Horo-
dysko, namen meer dan 200 man gevangen en maak
ten zes stuks geschut buit.
Ten zuidoosten van Przemysl wisten dé troepen der
bondgenooten in de streek bij Hoessakow de vijandelij
ke hoofdverdedigingsstelling binnen te dringen en de
Russen terug te slaan. Er werden 2800 krijgsgevan
genen gemaakt en elf machine-geweren veroverd. De
gevechten duren nog voort.
Tegelijkertijd hebben gisteren onze troepen en dé
Duitsche van het leger van Linsingen ten zuidoosten
van Drohobyez en bij Stryj na zware gevechten de ver
sterkte frontlinie van den vijand doorbroken en de
Russen genoodzaakt terug te trekken.
De aanval wordt ook hier voortgezet.
Aan de Proeth-iinie en in Russisch-Polen is de toe
stand onveranderd.
DE STRIJD IN BELGIë EN NOORD-FRANKRIJK.
Het Fransdie legerbericht meldde gisteren:
De Belgische troepen sloegen in den avond van 26
Mei twee aanvallen af ten noorden en zuiden van
Dixmuiden. De eerste werd afgeslagen in een tegen
aanval, de tweede tot staan gebracht door het vuur.
De Engelschen wonnen opnieuw terrein in de rich
ting van La Bassée, waarbij zij 60 gevangenen maak
ten, onder wie eenige officieren, en mitrailleurs ver
overden.
Gisteren werd ten noorden van den weg AixNou-
letteSouchez een levendig gevecht geleverd in het
bosch; de wederzijdsche posities ondergingen geen
wijziging. Tusschen dezen weg en de Lorette-hoogte
kon het heftige Duitsche artillerievuur de Franschen
niet verdrijven uit hun dien dag veroverde stellingen;
zij wonnen zelfs nog terrein.
Op de lijn AblainSt. Nazaire veroverden de
Franschen een revolverkanon. In den nacht van 26 op
27 Mei maakten de Franschen zich meester van een
Duitsche loopgraaf bij het kasteel van Carleul, waarbij
zij krijgsgevangenen maakten, onder wie een officier.
Te NeuvilleSt. Vaast maakten de Franschen na ver
bitterden strijd zich meester van een groep huizen, dié
een gevaarlijk vooruitspringenden hoek vormden.
Ten oosten van NeuvilleSt. Vaast poogden de
Duitschers vannacht een aanval te •doen, welke echter
door ons artillerievuur gebroken werd. De Duitschers
leden bij deze operaties zware verliezen.
Op verschillende punten van het front, en vooral bij
Reims en in de Vogezen worden artilleriegevechten ge
leverd
Een escadrille van 18 Fransche machines elk geladen
met 50 K.G. projectielen, bombardeerde hedenmorgen
bij Ludwigshafen een chemische fabriek, n.l. „Badische
Anilinefabrik", een der grootste fabrieken van explo-
siestoffen van Duitschland. De waargenomen resulta
ten bewezen de goede uitwerking van het bombarde
ment. Verschillende gebouwen werden getroffen, tal
rijke branden ontstonden. De vliegmachines bleven zes
uur in de lucht en legden meer dan 400 K.M. af. Deze
expeditie was het antwoord op de pogingen der Duit
sche vliegers om naar Parijs te komen.
Het Duitsche hoofdkwartier meldde gisteren:
Ondanks de volkomen mislukking van hun aanval
op 25 dezer, hernieuwden de Franschen de doorbraak
pogingen tusschen Vermelles en de Lorettehoogte.
Zeer sterke strijdkrachten werden op het smalle terrein
van 10 K.M. voor de bestorming ingezet. De aanvaller
werd overal teruggeworpen. Wij zijn in het volle bezit
van onze stellingen. Een buitengewoon groot aantal
gevallenen der Franschen bleef voor de Duitsche loop
graven liggen. Een andere Fransche aanval werd in
den laten avond gericht tegen de linie SouchezNeu
ville. Van hier tot ten zuiden van Souchez is de strijd
nog niet geëindigd. Bij het kerkhof van Neuville ge
bruikten de Franschen bij graafwerk Duitsche gevange
nen als dekking.
Bij een verkenning ten noorden van Dixmuiden na
men we een officier en 25 Belgische soldaten gevan
gen. Kleinere Fransche aanvallen hadden plaats bij
Soissons en het Le Prêtrebosch. Zij werden afgesla
gen.
HET VERGAAN VAN DE MAJESTIC.
Officieel wordt uit Londen gemeld1, dat het Engel
sche pantserschip „Majestic", dat de militaire opera
ties op het schiereiland Gallipoli steunde, gisteroch
tend door een onderzeeër getorpilleerd en gezonken is.
Bijna de geheele bemanning is gered.
HET IN DEN GROND BOREN VAN DE
TRIUMPH
Volgens een offieieele Turksche mededeeling ge
schiedde het in den grond boren van de „Triumph"
door een Duitschen onderzeeër.
EEN LUCHTAANVAL OP DÈ KUST.
Het Duitsche hoofdkwartier meldde gisteren: Met
goed gevolg is een aanval uit de lucht gdeaan op de
versterkingen bij Southend aan de beneden-Theems.
Volgens een Reuter-bericht uit Londen wordt ver
moed, dat er meer dan één Zeppelin aan den aanval
boven Southend deelnam.
De admiraliteit meldt, dat voor zoover bekend was,
bij den aanval twee vrouwen gedood en een kind zwaar
gewond werden. Er werd weinig schade aangericht.
De zeppelins werden achterna gezet door vliegmachi
nes en watervliegtuigen, doch het luchtschip ontsnapte
in oostelijke richting.
ITALIë's TUSSCHENKOMST GEVIERD.
In den Senaat werd, evenals in de Kamer reeds was
geschied, de tusschenkomst van Italië gevierd.
President Dubost bracht hulde aan Italië, die zich
verheft tegen de laatste barbaren, die zijn bodem nog
onteeren en zijn deel van de Latijnsche erfenis nog in
hun bezit bebben. Hij eindigde aldus: „Het Itali
aansche irredentisme geeft aan dezen giganten strijd
zijn uitgebreidste beteekenis, n.l. die van een algemee-
nen opstand van de gerechtigheid tegen het geweld,
van de vrijheid tegen de tirannie.
Aan alle volken, die nog in stilte 'de smart van hun
ne verspreide en verdrukte kinderen verdragen, roept
Italië met luider stemme toe, dat het uur van hereeni-
ging is geslagen."
Minister-president Viviani, die na den heer Dubost
het woord nam, zeide: '„De roem van Italië zal min
der daarin bestaan, dat het door zijn actie zijn tradi-
tionneele eischen heeft gesteund dan dat het geweigerd
heeft doodelijke aanvallen op het algemeene recht te
dulden en het zal het tot eer strekken, dat het door
zijn vastberadenheid het sluwe pogen van de natie, die
zich niet ontziet het te beleedigen, na het lang ge
smeekt te hebben, heeft verijdeld."
Ten slotte bracht Frankrijk groeten aan Italië, de
oudste geliefde zuster, wier ziel over die van Frank
rijk zooveel zachtheid, licht en schoonheid verspreidt.
De redevoeringen van de heeren Dubost en Viviani
vonden algemeene toejuichingen. Ook werd een ovatie
gebracht aan den Italiaansdien ambassadeur Tiitoni,
die op de diplomatentribune de zitting bijwoonde.
Er werd besloten, dat de redevoeringen aangepakt
zullen worden en daarna werd de zitting gesloten.
KONING ALBERT EN DE SOEP.
De Belgische „Legerbode" vertelt:
Uit een brief van een onder-officier, die vecht bij d
Belgische kust:
„Wij hadden de wacht op de keust. Ik was met
mijne mannen gevestigd in De Panpe, in de Casino.
In den namiddag gingen onze cuisiniers de soep
brengen naar een post tusschen X. en Y. Onderweg
komen zij den koning tegen. De koning spreekt ze
aan:
AhOü allez-vous?
Ik versta geen Fransch, mijn koning.
Goed! Waar gaat ge naar toe?
We gaan soep dragen naar den kleinen post,
mijn koning.
De soep dragen? Tiens, hebt ge daar niet een
lepel om ze te laten proeven
We hebben hier niets dan een pollepel, mijn ko
ning.
Bon, geef maar hier.
En onze koning heel simpel de soep geproefd uit dien
grooten pollepel.
Ze is excellent, zegde hij, dank u wel.
En de Koning wandelde voort."
KORTE BERICHTEN.
De belastingcommissie van den Duitschen bonds
staat Bremen heeft een wetsontwerp ingediend tot het
heffen van een belasting op oorlogswinsten.
Marconi moet volgens den correspondent van
het Berl. Tagebl. te Lugano een uitvinding hebben
gedaan, om door een dikken muur heen te kunnen zien.
Met een instrument kan men b.v. in het nevenvertrek
de aanwezige personen duidelijk zien.
De Engelsche regeering beeft nu de centrale
commissie van tozioht op den drankverkoop in de stre
ken, waar munitie wordt vervaardigd en waar militai
re kampen zijn, benoemd.
President Arriaga van Portugal deelde officieel
aan den president van het Congres mede, dat hij zijn
functies neerlegt.
De Oostenrijksche aartshertog Eugenius, die tot
generaal-overste werd benoemd, is belast met het op
perbevel der troepen tegen Italië, verneemt de „Az.
Est."
Tengevolge van een ontploffing van den motor,
vatte een Engelsch vliegtuig nabij Hazebroek vlam en
stortte neer. Beide inzittenden werden gedood.
Reuter meldt uit Londen, dat het Deensche kolen-
stoomschip „Betty" in de Noordzee is getorpilleerd.
De bemanning is door het Zweedsche stoomschip Wal-
dernar naar Shields gebracht.
Het Engelsche stoomschip „Morwenna" uit Mil-
forddhaven is getorpilleerd en met granaten beschoten
op 160 mijlen ten zuidwesten van Stauns Head. Eén
man werd gedood en drie man werden gewond. De
bemanning werd door een Belgischen trawler naar
Milfordhaven gebracht.
Officieel wordt medegedëeld, dat de Engelsche
hulpkruiser „Prinses Irene" door een ongelukkig toe
val bij Sheemess in de lucht gevlogen. Slechts één
man van de equipage werd gered.
De eerste vergadering van het nieuwe Engelsche
kabinet is gistermorgen onder voorzitterschap van den
heer Asquith in Downing Street gehouden. Alle mi
nisters waren tegenwoordig.
nSra r&tu.a y-
