Italië en Oostenrljl-Hongarlje.
Van lie! ODstelIjlc oorloptarraln.
Van bet westelijk oerlogsterreln.
Van liet zuidelijk ooriogstooneel,
mtmmsjm.
Telegrammen van heden.
Varia
Nederland.
bekende verantwoordelijk te zijn voor -de fouten in -de
ingetrokken eerste circulaire, en de burgemeesters te
hcoben gepasseerd, de moeilijkheden waren echter te
breed uitgemeten. Het verstrekken van goedkoop wit
brood zou zeer zware offers van de schatkist vorderen.
Na repliek van den heer Van Landschot en dupliek
van den Minister wordt het wetsontwerp zonder hoof
delijke stemming aangenomen.
De vergadering werd vervolgens geschorst tot Dins-
dagnamidag twee uur.
TWEEDE KAMER.
Voortzetting van de interpellatie-Van Vuuren in ver
band met de uitgifte van de Indische leening.
De minister van koloniën, mr. Plevte, zette zijn rede
voort. Hij legde uit, waarom de groep de bevoegd
heid had, in het prospectus te zetten: op last van den
minister van koloniën. De minister draagt voor dat
prospectus de volle verantwoordelijkheid.
Dat er een samenspanning zou zijn geweest om aan
Kamer en volk d£n juisten kp op de zaak 'te onthou
den, ontkende de minister. Van stonde aan stond vast,
dat de regeering onder de contröle stond van de Re
kenkamer en dat te zijner tijd alle stukken aan de
Staten-Generaal zouden worden overgelegd.
Verder verdedigde de minister zijn antwoord op een
vraag van den heer Bogaardt, in de vergadering der
Kamer van 2 Maart. Er was toen niets gewaarborgd;
alles toch hing af van de in-w£rking-treding van de
resolutoire condities. En de minister meende een be
roep te mogen doen op allen, die kapitaalkracht had
den; want was de zaak mislukt, dan zou Indië daar
van de dupe zijn geworden, dan waren de inschrijvers
daarvan de dupe geworden, en eveneens de emittanten.
Door het laatste zouden groote oeconomisehe stoor
nissen hebben gedreigd.
De minister verklaarde ten slotte den heer van Vuu-
sen dankbaar te zijn, dat deze hem in de gelegenheid
heeft gesteld, over deze zaak het volle licht te doen op
gaan.
De heer Van Vuuren (R.-K., Zevenbergen) stelde
vast, dat de minister de 1 Y> percent zelf heeft aange
boden, evenals de optie.
De motiveering van den eisch, dat de namen der in
schrijvers op de biljetten zouden worden vermeld, acht
te hij ontvoldoende, en bitter teleurgesteld was hij door
's ministers verklaring van zijn uitlating, dat Indiê
als credietneemster geen zekerheid biedt.
Voorts meende spreker, dat gebleken is, dat de re
solutoire conditiën niet veel beteekenden, en dat er pre-
ferentierecht is toegekend in strijd met de voorwaar
den van uitgifte.
De minister heeft niet tegengesproken, dat hij door
zijn woorden het publiek op een dwaalspoor heeft ge
leld en een verkeerden indriik heeft gevestigd.
Tot sprekers groote verbaizng heeft de minister be
toogd, aat de resolutoire voorwaarden eigenlijk een
buitenkansje voor hem waren.
Als de minister wilde verklaren, dat hij, indien de
zelfde omstandigheden zich weer eens voordeden, niet
opnieuw op dezelfde wijze zou handelen, zou spreker
niet een motie van afkeuring indienen. Hij heeft mede
lijden met den minister gekregen, die telkens op zoo
ongelukkige momenten er op uitging om te trachten
geld te krijgen. Indien er leden zijn, die 's ministers
beleid wellicht nog zullen verdedigen en met een motie
van goedkeuring komen, wilde spreker in geen geval
zijn motie van afkeuring indienen.
De heer Patijo (U.-L., Zierikzee) verklaarde de 1
pet. provisie niet te hoog te achten, daar aan de uitgif
te van deze leening groote risico verbonden was, in ver
band met den oorlogstijd en de uitgifte juist tevoren
van de groote staateleening. Meer betwistbaar achtte
spreker de optieclosule, maar men bedenke, dat in oor
logstijd de toestand in één dag geheel kan veranderen.
De resolutoire condities zijn bij een dergelijke overeen
komst als de onderhavige niet ongewoon.
Spr. betoogde verder, dat het niet gemakkelijk zou
zijn geweest, de staatsleening te manupuleeren. 't Was
echter beter geweest als de minister in de Kamer kla
ren wijn had geschonkendan had 't publiek geen ver
keerden indruk gekregen Overigens meende spr., dat
deze geheele zaak mag geboekt worden in het credit
van den minister.
De heer Nierstrasz (V.-L., Amsterdam VI) verklaar
de het in hoofdzaak met den heer Patijn eens te zijn
en verdedigde het consortium tegen de insinuatie van
den heer Van Vuren, als zou de koers der staatsleening
opzettelijk beneden 98% gedrukt zijn kunnen worden.
Hij duidde het den minister niet ten kwade dat hij het
parlement niet aanstonds volledig inlichtte. Spreker
verdedigde de overeenkomst in het algemeen als een
goede daad.
De heer Vliegen (S.D.A.P., Amsterdam IX) merkte
op, dat de minister voor deze leening groot 62*4 milli-
oen, slechts ruim 59 milloen in kas kreeg en dat nog
al tegen 5 en meende dat het niet noodzakelijk was
om tot een consortium te gaan. In Indië kreeg men den
indruk, dat men hier het groote publiek niet in de
leening wilde doen deelnemen.
AANBOUW VAN TWEE KRÜISERS EN VIER
ONDERZEEBOOTEN.
Wetsontwerpen zijn ingediend tot verhooging van
de Marine-begrooting voor 1915 en tot verhooging
van het 1ste hoofdstuk der begrooting van uitgaven
van Nederlandsch-Indië voor 1915 voor den aanbouw
van 2 kruisers en 4 onderzeebooten ten behoeve van
de Koninklijke Marine.
Gemengd Nieuws.
BRAND IN EEN KERK.
In den afgeloopen nacht, ongeveer 3 uur, brak een
hevige brand uit in de Ned. Herv. kerk (pl. m. 500
jaar oud) te Driel, bij Arnhem. Het kerkgebouw is
geheel uitgebrand en niets kan worden gered. De to
ren bleef behouden. Oorzaak vermoedelijk het onweder
van Dondagnamiddag. Verzekering dekt de schade.
BRAND IN EEN HAARLEMMEROLIEFABRIEK.
In de Haarlemmeroliefabriek van O. de Koning Til
ly, Anthoniestraat te Haarlem, is Donderdag brand
uitgebroken in de oliekokerij, welke geheel van de fa
briek is afgesloten en geheel van steen opgetrokken.
Twee ketels, inhoudende elk 80 liter terpentijnolie,
vlogen bij het koken in brand, aldus de O. H. Crt.,
vermoedelijk doordat damp, afkomstig van de olie, in
aanraking kwam met het brandend gas, waarmede de
ketels gestookt werden. De brandweer heeft de ketels
iaten uitbranden, daar geen brandgevaar voor belen
dende perceelen aanwezig was. Een gedeelte muur van
de kokerij is ontzet door den luchtdruk, ontstaan bij
de uitbranding. Persoonlijke ongelukken kwamen niet
voor.
De politie maakte proces-vernaai op tegen den eige
naar wegens het hebben van een inrichting tot het be
waren van terpentijn-olie, zonder de daartoe vereischte
vergunning.
DE VERMISTE IJMUIDER TRAWLERS.
De berichtgever van het Handelsblad te IJmuieen
meldt:
De ongerustheid over de vermiste stoomtrawlers
wordt steeds grooter. De stoomtrawlers „Rijnland
„Texel I" en „Irene", zijn nu resp. 15, 14 en 13 dagen
onderweg en niet met voldoende proviand en steenko
len voorzien om zoolang te kunnen wegblijven.
Geruchten liepen, dat de „Texel I" in het begin de
zer week zou gezien zijn door een te IJmuiden binnen
gekomen stoomtrawler, doch deze berusten slechts op
gissingen; definitief kon dit niet bevestigd worden.
Met de drie reeds genoemde schepen mede, is het
aantal vaartuigen, waarover ongernsthend heersebt
onder de TJtnufder bevolking, tot zes geklommen.
Deze zijn dë „Rijnland", Texel I", „Irene", een traw
ler waarvan de naam nog'onbekend is. die in de lucht
moet zijn gevlogen volgens een rapport van een andere
te IJmuiden gearriveerden stoomtrawler, en dan nog
twee die zeer over tijd zijn.
Waarschijnlijk hebben de schepen gevischt in water,
wat pas in de laatste dagen door mijnen onveilig ge
maakt was, daar volgens de bewering van een schip
per, deze daar sedert maanden had gevischt zonder
ooit een mijn gezien te hebben.
Van de geheele IJmuider vloot is thans nog een 20-
tal schepen op zee, medegerekend de vermiste en de
drie trawlers die ter haringvangst uit zijn, benevens
de booten die naar IJsland zijn.
Sedert Maanden zijn slechts drie vaartuigen naar
zee gegaan, die dicht onder de kust in het gezicht van
IJmuiden visschen.
NEDERLANDSCHE VEREENIOINO
„ONS LEOER."
Door het Bestuur van bovengenoemde vereeniging
zijn in het licht gegeven een fraai propaganda-billet
benevens prentbriefkaarten en sluitregels naar dit bil
jet vervaardigd. Allen die, sympathiseerend met het
doel der vereeniging, haar propaganda voor het Ne-
derlandsehe Leger willen helpen bevorderen,kunnen
dit doen door het aanschaffen van prentbriefkaarten
en sluitregels en door deze te verspreiden op de wijze,
die elk het meest doeltreffend voorkomt.
KONINKLIJK NAT, STEUNCOMITé.
Sedert de vorige opgave is ontvangen in de week van
23—29 Mti 5ö090,80 'A, totaal met de vorige opga
ven 2243346.68.
Uit Batavia is eene zending ontvangen van 3 kisten
en uit Soerabaja 9 kisten gedragen kleedingstukken.
HET ONWEER.
Bij het onweder, dat Donderdagmiddag in deze
streek woedde, sloeg de bliksem in een boerenwoning
onder Ommeren. Het achterhuis met een hooiberg
brandden af.
Te Staphorst is een jongeling, in het veld, door
den bliksem gedood.
Te Lierop is een groote boerderij geheel afge
brand door het inslaan van den bliksem. Een dienst
bode werd bewusteloos.
Te Zevenbergen zijn een paar runderen en een
varken door den bliksem gedood.
Bij een landbouwer sloeg de bliksem in een hooiberg
welke gespleten werd. Daaronder bevonden zich eeni-
ge arbeiders, die echter niet getroffen werden.
Donderdagnamiddag werd een timmerman te
Hengelo (O.) door den bliksem getroffen en gedood.
Te Bladel is Dinsdag een man door den bliksem
gedood.
Te Escharen bij Grave is de bliksem geslagen in
een groote boerderij. Het huis werd in de asch gelegd.
Slechts weinig is gered. Alles was verzekerd.
Bij het hevige onweer, dat Donderdag te Wijchen
woedde, sloeg de bliksem op drie plaatsen in, met het
gevolg, dat een arbeidsrwoning, een boerenwoning
onder Woezik en een boerderij aan den Boschkant in
de asch werden gelegd.
Te Lierop werd een boerderij getroffen en in de
asch gelegd Het vee werd gered. Assurantie dekt de
schade.
Te Maren sloeg de bliksem in een woonhuis an
nex stalling. De helft van het huis is boven en bene
den door het vuur vernield. Een gedeelte van het ach
terhuis bleef staande.
KORTE BERICHTEN.
Te Hilvarenbeek viel verleden week een milicien-
korporaal van zijn fiets en kwam daarbij met het oog
terecht in een houtje. Na een verschrikkelijk lijden is
hij gisteren in het militaire hospitaal te Tilburg be
zweken.
Gisternacht ontstond brand in een koffiehuis te
Enkhuizen. Vóór de spuiten aanwezig konden zijn,
was het perceel geheel uitgebrand. Oorzaak onbekend.
Verzekering dekt de schade.
12-UURS RIT.
De Koninklijk goedgekeurde wielrijdersvereeniging
„Olvmpia" te Amsterdam houdt morgen een 12 uurs-
rit, waai aan door meer dan 300 deelnemers, van wie
een groot aantal dames, deelgenomen zal worden.
Gereden wordt van Amsterdam over Purmerend
naar Alkmaar, vandaar over Haarlem en Leiden naar
Utrecht met Amsterdam weder als eindpunt.
Dit groot aantal wielrijders wordt ongeveer te half
negen bij de autogarage van de firma Stikkel, Olij en
ten Zeldam verwacht, alwaar de heer Stikkel den tijd
zal opnemen en de kaarten zal afstempelen.
De deelnemers komen uit den Schermer in onze ge
meente en gaan langs het Heiligland, de Friesche
biug, de Heerenstraat, de Dijk, 1 iouttil, Langestraat,
Koorstraat en Ritsevoort.
Deze ongewoon groote club zal zeer zeker morgen
wel belangstelling ondervinden.
ALKMAARSCHE
CREDIET- EN EFFECTENBANK.
Naar men ons mededeelt heeft de heer C. Trompet
ter te NQordscharwoude bedankt als commissaris van
de Alkmaarsche Crediet- en Effectenbank.
AAN KOMEN VLIEGEN.
Bij den heer W. F. Koppeschaar, Emmastraat 35,
alhier is aankomen vliegen een postduif, gemerkt
3 W s 31.
RIJWIELDIEFSTAL.
De commissaris van Politie, verzoekt, bij vermissing
van een rijwiel, hiervan onmiddellijk aangifte te willen
doen.
ALKM. BAD- EN ZWEMINRïCHTINQ.
Van 4 tot en met 11 Juni zijn aan bovengenoemde
inndnmg genomen: 838 baden door heeren, 82 door
dames, 154 door onvermogenden, totaal 1074 baden.
De hoogste temperatuur van het water was 73 gr.,
de laagste temperatüur 64 gr.
WEEKBLADEN.
„Pak me mee" heeft deze keer ongeveer alleen foto's
die op den Itahaansch-Oostenrijkscnen oorlog betrek
king hebben een panorama van Venetië, bersaglier,
landers, garde-kurassiers, infanterie, alpenjagers enz.
Uit eigen land foto's van de opening van het koloniaal
landibouwmiseum te Deventer, de officieele groep hee
ren, die bij de opening tegenwoordig waren, de brug,
opgesteld op het terrein van de N.-V. Pletterij v./h. L.
I. Enthoven en Co te Delft, en bestemd voor de over
brugging van de Serajoe-rivier, het bezoek van H. M.
de Koning-Moeder aan de school van slecht hoorende
kinderen te 's-Gravenhage, het Beetshuis te Utrecht,
het bezoek der bisschoppen aan de Romeinsche kata-
comhen te Valkenburg en tot slot de daling van Lui
tenant Versteeg op het strand te Scheven ingen.
Luitenant Oeneraal F. de Bas schrijft in „de Prins"
een artikel „Quatre-Bras en Waterloo" verlucht met
verschillende afbeeldingen uit dien tijd naar schilde
rijen en teekeningen. Op de voorpagina zijn de ver
schillende voorname figuren uit de beide vermaarde
veldslagen afgebeeld als Prins Frederik, Blucher, Wel
lington, Chassé, enz. De oorloge foto's voltooien met
kieken uit het Beetshuis te Atrecht de serie.
In de Groene Amsterdammer behandelt de redacteur
prof. van Hamel onder den titel „Nederland let op uw
zaak" een bloemlezing al-duitsche uitlatingen van
1844 tot 1913, welke hij het hardopdroomend Duitsch-
land noemt, hetwelk Nederland inpalmen wil. Dr. A.
PU te wijdt eer' warm woord van nagedachtenis aan
wijten P P Mees R. Azn. De militaire medewerker
schrijft interessant over artillerist en vlieger, mevrouw
van Balen-Klaar juicht over de victorie in Denemar
ken". mej. Emmy van Lokhorst behandelt in ten grf1
lustreerd artikel „De threchtschc Beets-feesten" De
heer Braakensiek 'neemt een loopje rret de Nieuwe
Rotterdammer en laat in de week-plaat tót groot ge
noegen van Potgieter Jan Salie begraven. Minister
Bosboom gaat den lijkstoet vooraf, gep. kapitein Pol-
vliet roffelt, Boissevain slaat op de groote trom, Cort
van der Linden stuurt de lijkkoets, dr. Kuyper en de
heer Schaper zijn de slippendragers en een juichende
bende houdt de vaandels hoog van allen die de uit
breiding van den landstorm hebben bepleit beschei-
denheidshalve blijkbaar gaat de Amsterdammer voor
op en komen Handelsblad en Allen Weerbaar achter
aan!
HET ITALÏAANSCHE LEOERBERICHT.
ROME, 12 Juni. (Officieel). De vijand heeft ge
tracht in het gebied van de Monte Negro ons in
den rug aan te vallen Zijn poging mislukte totaal
door onzen weerstand' en het trnel verplaatsen der
Alpenjagers. Tragratisca is nu eerst in ons bezit.
HET RUSSISCHE LEOERBERICHT.
PETROGRAD, 12 Juni. (Officieel). In den
nacht van 10 op 11 Juni en den daarop volgenden
morgen herhaalden de Duitschei» hun verwoede
aanvallen ten W. van Schawli. Gedurende den
nacht gelukte het den Duitschers herhaaldelijk tot
onze draadversperringen door te dringen, doch
werden telkens teruggedreven. Voor onze loop
graven vonden wij hoopen lijken van Duitschers.
In de Streek ten N. van Schawli rukten vijande
lijke afdeelingen langzaam voorwaarts. Aan den
linkeroever van de Doebissa gingen wij tot den
aanval over, waarbij wij succes behaalden. In den
loop van dien nacht maakten wij meer dan 550 ge
vangenen, terwijl kanonnen, machinegeweren en
ander oorlogsmateriaal in onze handen viel.
Aan den rechter oever van den Dn jester bleven
wij den 9den druk uitoefenen.
Om den aftocht te dekken maakte de vijand ge
bruik van een pantsertrein en 5 gepantserde auto's
Deze werden door ons genoodzaakt terug te trek
ken. Bij deze actie slaagde onze voorhoede erin
de 5de compagnie van het 79ste Oostenrijksche re
giment in haar geheel te omsingelen en gevangen
te nemen.
Op den linker-oever van den Dnjester ontstond
een hardnekkig gevecht, dat eindigde met een vol
komen nederlaag van den vijand, die over den
Dnjester werd teruggeworpen.
Bijzonder zwaar waren de verliezen van den
vijand .bij Wyschnue, waar van het Pruisische
garde-regiment 10 kanonnen, 18 machinegeweren
en zeer veel gevangenen in onze handen vielen.
Vijandelijke aanvallen op 8 Juni tegen het brug-
gehoofd van Halicz werden afgeslagen.
Aan den Etajesteiiinie, stroomopwaarts van
Halicz maakte de ontplooiing onzer troepen een
wijken noodzakelijk in het front van onze troe
pen, die de Proethlinie bezetten. Bij deze bewe
ging sloegen onze troepen, die Staaislak zonder
strijd ontruimden, ten oosten van deze plaats bij
Podlougi een! Duitsdien aanval af, terwijl zuide
lijker bij onze tegenaan val! en in de richting van
Otine den 9den 1100 gevangenen gemaakt werden.
HET DUITSCHE LEOERBERICHT.
BERLIJN, 12 Juni. (Officieel). Het groote
hoofdkwartier meldt: Westelijk ooriogstooneel.
Vijandelijke aanvallen in de duinen ten noorden
van Nieuwpoolt bij Mannekegere, op den oost-
rand van den Loretteheuvel eo bij Sonchy werden
afgeslagen. In de gevechten van man tegen man
ten westen van Ecurie èn het Doolhof, zetten de
Franschen gisteren twee maal versche strijdkrach
ten toi den aanval ia. Het lukte ons den vijand in
den namiddag volkomen uit zijn posities te wer-
pen. Een 's avonds ingezette nieuwe Fransche
aanval mislukte tegen óns artillerievuur. De
vluchtende vijand leed zeer aanzienlijke verliezen.
Bij Ferre, ten zuidoosten van Hebuterne, zijn wij
vanuit onze terugwaartsche posities weder aan 't
ourukken.
Oostelijk ooriogstooneel. Aan de Doebissa in
de streek van Zogenir en Betygold mislukten
Russische aanvallen. Ten noorden van Prasnytz
vielen onze troepen aan, bestormden de Russische
posities en maakten 150 gevangenen, tevens ver
meesterden wij een machinegeweer en mijnwer-
pers.
Aan de Rawka, halverwege Boiimow en Socha-
zcw stormden wij de vijandelijke posities binnen.
Totnogtoe maakten wij 500 Russen gevangen.
Zuidoostelijk oorlogsterrein. Ten oosten van
Przemysl is de toestand onveranderd. Het leger
van generaal von Linsingen heeft de van het noor
den uit tegen haar vleugel oprukkende vijandelijke
troepen aangevallen.
Zoerawno, dat voor den opmarsch der Russi
sche strijdkrachten moest worden ontruimd, is
weder genomen en de tegenstander bij het brug-
gehoofd bij Mlyniaka ten noordwasten van Zoe
rawno en Zydacaw teruggeworpen,. Vijandelijke
aanvallen bij Halicz en tegen Jaroslaw werden
afgeslagen.
HET FRANSCHE LEOERBERICHT.
PARIJS, 12 Juni. (Officieel). Het communi
qué van gisteravond 11 uur luidt: De geheele
buit te Neuville gemaaid nog niet geheel hekend
Tot nu toe werden gevonden drie half vernielde
veldkanonnen, drie loopgravenmortieren, 15 mi
trailleurs, die begraven of beschadigd zijn, dui
zenden granaten 1.800.000 patronen, duizend ge
weren, vele gereedschappén voor branden te stich
ten, geniewerktuigen en kisten met ontploffings
middelen. Ten zuiden van Hebuterne hebben wij
hedenmorgen ruim 130 man, waaronder oen ma
joor, gevangen genomen. Behalve de gewonden in
de ambulancen telden wij honderden Duitsche lij
ken. Wij zijn in de Duitsche linies gedrongen
over een front van twee K.M. breed en 1 K.M.
diep. Wij sloegen hedenmorgen een krachtigen
Duitschen tegenaanval af.
IN DEN KAUKASUS.
PETROGRAD,, 12 Juni. (Officieel). In de rich
ting van de kust is het geweer- en kanonvuur
weer begonnen. Wij hebben drukking uitgeoefend
in de richting van Olty. in de streek van Arkius
EEN GEVECHT IN DE ZWARTE ZEE.
KONSTANTINOPEL, 12 Juni. Het hoofdkwar
tier meldt: Gedurende de actie van onze vloot
van kleinere schepen in de Zwarte Zee. greep de
Midilli (wee groote Russische torpedojagers aan
en boorde een daarvan in den grond,
en in het dal van Sewrilsje op de Turken.
In de streek van Wan hebben Koerden, die vroe
ger onder Schlii Rev vochten, zich aan onze in ie
pen overgegeven.
HET LIJK VAN VANDERBILT
NIET GEVONDEN.
LONDEN, 12 Juni. (Part.). Volgens een tele
gram uit Nieuw-York is geconstateerd, dat het
onlangs gevonden lijk, hetwelk men. voor dat van
Vanderbilt hield, niet het overschot van den be
kenden Amerikaanschen milliouair kan zijn.
Zooals men weet kwam de heer Vanderbilt bij
de door een Duitsche onderzeeboot veroorzaakte
ramp van de „Lusitaniia" om het leven.
GEMOBILISEERDE KIEZERS.
's-GRAVENHAOE, 12 Juni. Het Kamerlid K.
ter Laan, afgevaardigde voor 's-Gravenhage, heeft
tot de Ministers van Oorlog en Marine de vraag
gericht of zij bereid zijn hunne medewerking te
verkenen dat, voor zoover dt dienst hei toelaat,
de landweerplichtigen die het kiesrecht bezitten,
bij eventueele stemming voor de leden van den
gemeenteraad hun kiesrecht kunnen uitoefenen
KANONGEBULDER.
SCHIERMONNIKOOG, 12 juni. Gisteravond
omstreeks 11 uur was hier zwaar kanongebulder
te hooren, komende uit de richting van Borkum
De vuurstralen waren zichtbaar.
OPENSTELLINO INSCHRIJVING.
's-GRAVENHAGE, 12 Juni. Naar we verne
men zal Dinsdag 22 Juni voor het publiek de in
schrijving worden opengesteld op het bedrag vaD
20 millioen aan schatkistpapier, waarvan dc
storting zal moeten plaats hebber, op Maandag 28
Juni. De Staatscourant van hedenavond zal hier
omtrent nadere bijzonderheden bevatten.
VERSLAG STAATSCOMMISSIE AUTEURSWET.
's-GRAVENHAOE, 12 Juni. Thans is verschenen
het verslag der Staatscommissie, ingesteld bij Konink
lijk Besluit van 25 November 1914, No. 42 ter voor
bereiding van de herziening van de overgangsbepa
lingen der auteurswet 1912, welke staatscommissie bij
K. B. van 28 Mei 1915 No. 10 onder betuiging van
Hare Majesteit's bijzonderen dank en hooge tevreden
heid is ontbonden. Aan dit verslag wordt liet vol
gende ontleend:
Bij het bovengenoemd Besluit worden in de Com
missie benoemd: tot lid tevens Voorzitter: Mr. H. L.
Drucker, lid van de Eerste Kamer der Staten-Generaal
te 's-Gravenhagetot lid tevens Secretaris: Mr. H. L.
dé Beaufort, te Amsterdam, tot leden: Mr. P. J. M.
Aalberse lid van de Tweede Kamer der Staten-Gene
raal te Leiden: Mr. A. E. Bles, Raadadviseur bij het
Departement van Justitie; Mr. H. O. Hagen, Admini
strateur bij het Departement van Koloniën, W. J. E.
H. M. de Jong, lid van de Tweede Kamer der Staten-
Generaal, F. H. de Monté ver Loren; lid van de Twee
de Tweede Kamer der Staten-Oeneraal, te Nijmegen,
Jhr. Mr. O. F. A. M. van Nispen tot Sevenaer, lid van
te Tweede Kamer der Staten-Generaal, te Nijmegen,
Mr. L. j. Plemp van Duiveland, te 's-Gravenhage, Mr.
M. M. Schim van der Loeff, lid van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal te Gouda en Mr. P. J. Troelstra,
lid van de Tweede Kamer der Staten-Generaal te
Scheven ingen.
Vervolgens geeft de commissie een ontwerp van wet
tot wijziging van de Overgangsbepalingen der
Auteurswet *912 met eene Memorie van Toelichting,
waaraan o.m. wordt ontleend, dat de thans geldende
overgangsbepaling grondige herziening behoeft.
Ten aanzien van voordrachten, van tentoonstellin
gen, van op- of uitvoeringen van Muziek- en Tooneel-
werken, en dergelijke bestaat er geen behoefte, den
overgangstermijn na 1 Nov. 1915 verder te verlengen.
Over het algemeen genomen is de termijn van drie ja
ren is dezen lang genoeg gebleken.
De Commissie stelt dus voor (art. 50) wat dit ge
deelte betreft op 1 Nov. 1915 de wet volledig in te
voeren.
Tot derelfde slotsom is de Commissie gekomen ten
opzichte van den eigenlijken nadruk (onveranderd
overdrukken) van boeken, muziekwerken, kaarten en
andere werken.
Voorgesteld wordt dus (art. 50a) de verdere ver
spreiding van deze nadrukken na 1 Nov. 1915 te ver
bieden. Dit verbod omvat intusschen niet de geheele
of gedeeltelijke bewerking of nabootsing in gewijzig-
den vorm, waarvan in art. 13 der Auteurswet sprake
i3. Alleen schijnt een bijzondere bepaling noodig met
het oog op bloemlezingen en andere werken, waarin
bepaalde geestesvoortbrengselan van derden overge
nomen zijn.
De Commissie geeft in overweging deze bloemle
zingen aan hei algemeen verbod van den nadruk te
onttrekken en onder de straks te bespreken bepalingen
van art. 50c en volgende te brengen.
Met betrekking tot Graniofoonplaten en dergelijk
wordt een regeling voorgesteld, die van geheel Sijzon-
deren aard is
Voor de werken niet begrepen in de tot dusver hier
besproken artikelen zijn. vier nieuwe artikelen ontwor
pen. Ze zullen ook gelden ten aanzien van veria-
i ingen, muziekschikkingen, tooneelbewerkingen enz.
De commissie kwam, nu de international - mi,-.)
ons de vrijheid laten de zaak naar eigen inzicht, te re
gelen, tot de slotsom, dat aan degenen die vóór 1 Sep
tember 1912 niet in strijd met wet of tractaat, verveel
voudigingen, niet genoemd in artt. 50a en 50b, hebben
uitgegeven, de bevoegdheid moet worden toegekend,
daarmede voort te gaan, en wel onder voorbehoud,
dat op de straks te bespreken wijze met rechtmatige be
langen der makers wordt rekening gehouden - op den
ruimsten voet, zoowel wat betreft de wijze van verveel
voudiging als den tijd waarover zich de bevoegdheid
zal uitstrekken.
Naast de belangen van de uitgevers moet men ook
rekening houden met de rechtmatige aanspraken der
auteurs.
Den maker worden twee middelen toegekend, n.l.:
1°. De wet moet den maker in staat stellen, zich te
beschermen tegen krenking zijner zedelijke belangen.
2°. Daarnaast opent art. 50e voor den maker de ge
legenheid, onder omstandigheden eenig aandeel te er
langen in de baten die de uitgaaf oplevert.
De aanspraak op schadeloosstelling is in art. 50e be
perkt tot nieuwe uitgaven, na 1 Mei 1915 tot stand
gekomen.
Tot voorlichting des rechters die in deze uitspraak
hebben te doen wordt voorgesteld eene commissie van
advies in het leven te roepen.
De commissie heeft tenslotte een artikel ontworpen,
waardoor het beroep op het beginsel, dat de buiten-
landsche kunstenaar niet bij den Nederlander ten ach
ter mag staan, niet meer kan leiden tot terzijdestelling
van art. 13 lid 3, van het verdrag.
Het tweede lid van dit artikel strekt om opzettelijk
in de wet te vermlenden, en buiten twijfel te stellen,
dat gramofoonplaten en dergelijke voorwerpen in een
der Uniestaten vervaardigd krachtens eene daar gel
dende wetsbepaling, ook hier te lande vrij zullen zijn
van ieder ingrijpen van de zijde van den componist.
