1
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
o Oorlo
Van het oostelijk oorlogstarroin.
Van bet westelijk oorlogsterrein.
Van het zuidelijk oorlogsterrein.
Ho. m
Handelsdagschool
Honderd en zeventiende jaargang.
1915
YHIJDAG
18 JUNI
Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar 10,80; franco door bet gehede Rijk TL
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Telefoonnummer 3.
Prijs der gewone Advertentiën:
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat. Groote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
ENGELAND.
Aangifte van leerlingen.
NEDERLAND.
ALKMAAR, 18 Jüni.
Op het Westelijk front vallen de Franschen thans
krachtig aan ten noorden van Atrecht, waar de artil
lerie haast niet zwijgt en de infanterie een geweldige
actie onderneemt en stormaanvallen met bajonetten en
handgranaten onder hevig kanongebulder" worden ge
daan. Maar de Duitschers bieden krachtigen tegen
weer en trachten een verlies onmiddellijk door tegen
aanvallen te herwinnen, wat soms gelukt en soms ook
niet. Het laatste Fransche communiqué meldt, dat er
op de Fransche infanterie-massa's ongeveer 300.000
projectielen neerregenden, welk munitie-gebruik dus
nog grooter is dan dat tijdens de gevechten in de
Champagne, waarbij in een etmaal 100.000 projectie
len naai- die Duitsche stellingen werden geschoten. Aan
een Duitschen tegenaanval namen 11 Duitsche divisies
(230.000 rtum) deel. Zij leden zware verliezen, maar
oofc acwe verliezen waren hoog, zegt het Fransdie
communiqué De winst beteeken t niet veel, maar- men
houdt den tegenstander vast. Wij lazen, dat op hei
front op het Oostelijk ooriogstooneel thans 700 Duit
sche en 680 Oostenrijksche totaal 1380 bataljons
staan, en op het Westelijk 1130- Duitsche. Blijkbaar
poogt men van Duitsche zijde in het Oosten naar een
beslissing te drijven en daarvoor zou men stellig gaar
ne nog meer troepen beschikbaar stellen, als men deze
ia het Westen los kon maken. De aanvallen van gene
raal Joffre verhinderen dit. Maar de resultaten dezer
aanvallen toonen tevens, dat de Duitschers zich on
danks hun betrekkelijk gering aantal kunnen handha-
ven en dat de verbondenen niet in staat zijn hen te
verdrijven op het oogenblik, dat daarvoor het meest
gunstigst schijnt. Evenwel de Duitschers en Oosten
rijkers bereiken in het Oosten evenmin hun doel. Zij
geven de Russische troepen klappen, zij jagen hen
weg, maar zij vellen hen niet neer. „Onze taak is
Duitschers te dooden en zoolang er 10.000 Duitschers
eiken dag vallen, doen wij ons werk en. arbeiden we
mede aan den eindelijken vredie", zegt de Times. Maar
de Duitschers hebben dezelfde taak en diezelfde maca
bre vredesroeping. En geen; van beide partijen komt
in het voordeel, wanneer niet nog bloediger d. i. suc
cesvoller dan tot dusverre de plicht wordt vervuld.
Maar wanneer de drang' naar vrede in de oorlogvoe
rende landen gebiedender en sterker wordt, en leidt
tot staking der vijandelijkheden, zonder dat een be
sliste overwinning is behaald, dan heeft natuurlijk die
partij bij de vredesonderhandelingen het meest te zeg
gen, die het meeste grondgebied bezet heeft en het
grootste aantal krijgsgevangenen gemaakt heeft. Mis
schien is dit mede een belangrijke overweging van
het Duitsche veldtochtsplan in het stadium waarin de
strijd thans verkeert. Een overweging, die natuurlijk
evenveel kans van falen heeft als verschillende andere
in dezen oorlog en Waarbij de bereiking van het ge
stelde doe! evenzeer kan mislukken als ongeveer alles
in dazen oorlog tot dusverre nog mislukt is.
Opmerking verdiend het, terwijl de Daitsch-
Oostearijkscbe troepen, op «u island als ongeveer'
van hier naar Haarlem, ten Westen van Lem-
berg staan, het doel dus naderen, het Oostenrijksche
communiqué uitdrukkelijk verklaar!, dat de Russische
troepen door sterke achterhoeden worden gedekt.
Aait de Dardanelles! zijn de Engelschen nu al zoo
ver, dat ze een communiqué uitgeven over het afslaan
van een afdeeling onder een officier, het achteruitgaan
over een afstand van 30 el en het maken van 12 gevan
genen (waarbij heel ernstig wordt gezegd: onze verlie
zen zijn zeer licht).
Op het Zuidelijk ooriogstooneel kan men zich
thans den vermoedelijken gang van zaken voorstellen:
de Italianen trachten naar Triest op te marcheeren, de
Oostenrijkers pogen een inval te doen in de Venetiaan-
sche provincies. En béiden verrichten de voorberei
dende werkzaamheden.
De Duitsche pers erkent nu, dat de heer Venizelos
den strijd bij de Kamerverkiezingen gewonnen heeft
Zij vleit zich thans met de hoop, dat wanneer hij weer
premier wordt hij tot inkeer zal zijn gekomen, door
het goed volgen der gebeurtenissen, welke vooral den
Balkan een ander aanzien hebben gegeven.
De Fransche Temps herinnert er aan, dat de
heer Venizelos bij zijn aftreden heeft gezegd, dat zelfs
indien hij weer aan het bewind werd geroepen, het on
mogelijk zou zijn om de verloren kansen terug te krij
gen. Maar het blad meent, dat een Venizelos door bui
tengewone inspanning de zaken nog wel weer goed
kan maken.
DE STRIJD AAN HET OOSTELIJK FRONT.
Het Duitsche hoofdkwartier meldde gisteren:
Verscheidene aanvallen der Russen op het Oostelijk
front werden afgeslagen; overigens vond niets van
belang plaats.
Op het Zuid-Oostelijk front dwongen de aanvallen
der verbondenen ten Noorden van Sieniawa de Russen
hun stellingen op te geven en op Tamogvod terug te
trekken. Het leger van generaal von Mackensen ach
tervolgt den vijand scherp. Dachnow en Lubaczow
werden stormenderhand veroverd.
De Zuidelijke oever van de Smolinke werd van te
genstanders gezuiverd. Bij Nisnirow werd de tegen
stand der Russen snel gebroken. De straatweg Nimi-
row—j&warow werd overschreden. Verder Zuidelijk
trokken de Russen op de Wireszyck terug. Ten Zuid-
Oosten van de Dnjtster-moerassen is de toestand on
veranderd.
Officieel werd gisteren uit Weenen gemeld:
Ook gisteren konden de verslagen Russische legers
nergens standhouden. In Midden-Galicië zetten zij
over het geheele front, door een sterke achterhoede ge
dekt, den terugtocht in Noord-Oostelijke en Oostelijke
richting voort. De verbonden legers vervolgen hen
krachtig.
Tea Noorden van Sieniawa rukken onze troepen
over Cieplice en Cevkof op en wierpen gisteren -iterke
Russische troepenafdeeiingen, die nog op Galicischen
bodem streden, onder zware verliezen over den rijks
grens.
In meer Oostelijke richting bereikten de verbonden
troepen Lubaczof, ontnamen den Russen na een hevig
gevecht Niemizof en rukken thans op naar Janof.
Aan den straatweg' van Lemberg wierpen die troepen
van het leger van Boehm de sterke Russische achter
hoede bij Wolczuchy nog des avonds over de Weres-
zyca en veroverden te middernacht stormenderhand
het Westelijk deel van Grodek. Ook ten Zuiden van
Grodek is de Westelijke oever van de Wezeszyca van
vijanden gezuiverd
Ten Zuiden van de Dnjester is de toestand over het
algemeen onveranderd.
DE STRIJD IN BELGIë EN N.-FRANKRIJK.
Het Fransche legerbericht meldde gistermiddag:
Ten N. van Yperen maakten 'de Engelsche troepen
zich meester van een Duitsche loopgravenlinie. De
winsten ten westen van La Bassée gemaakt konden
niet worden gehouden.
In den sector ten N. van Atrecht wonnen de Fran
schen op verschillende punten terrein, voornamelijk
ten oosten van Lorette, ten zuidwesten en ten zuiden
van Souchez en in het Labyrinth. Hier werden 300
gevangenen gemaakt en eenige mitrailleurs buit ge
maakt.
Ten zuiden van Atrecht beschoten de Duitschers he
vig de stellingen die zij verloren hebben in den omtrek
van dte hoeve Sous tout Vent, maar zonder dat de be
schieting dooi een krachtigen infanterieaanval werd
gevolgd.
Bij de hoeve Quennevière breidden de Franschen,
na vc schillende Duitsche tegenaanvallen te hebben af
geslagen, hunne winsten ten N. W. van <ia reeds bezet
te loopgraven uit, sn namen ecu 100-tal Duitschers ge
vangen-, onder wie 2 officieren.
Do stad Reims werd beschoten. De Duitschers wier-
oen een 100-tal granaten in de stad, waarbij vele
brandgranateneen tiental dezer projectielen vielen op
de kathadraal.
In de Vogezen behaalden de Franschen een belang
rijk voordeel aan. de beide oevers van de Boven-Fecht;
zij maakten zich geheel meester van de hoogtelijn, die
dë Fechtvaïlei beheerscht, ten N. van Steenabrück en
Metzeral, Ten Zuiden daarvan wennen de Franschen
eveneens terrein tusschen twee armen van de Boven-
Feeht, en op de hoogten die waterscheiding uitmaakt
tusschen de dalen van de Fecht en de Laudi.
In den loop van de den 15en Jluni werden eenige
bommen geworpen op Nancy, St. Dié en Belfort, door
Duitsche vliegtuigen, die afzonderlijk optraden. Te
Nancy werden eenige personen tot de burgerbevolking
behoorende geraakt
Het Duitsche hoofdkwartier meldde gisteren: Ten
noorden van den pias bij Bellewaarde zijn de eergis
teren verloren gegaoe loopgraven grootendeels her
overd. De Engelschen en Franschen zetten gisteren
hun pogingen voort om door onze linies te breken.
Ten noorden van het kanaal van La Bassée werden de
Engelschen door de Westfaalsche en Saksische troepen
in het handgemeen genoodzaakt tot een snellen terug
tocht naar hunne linies.
Tegen het front ten westen van Lievin tot Atrecht
richtten de Franschen onophoudelijke aanvallen. Bij
de Lorette-hoogte werd een volkomen in elkaar ge
schoten loopgraaf door ons ontruimd. Ten zuiden
van Souchez slaagden de Franschen er in, in onze stel
lingen over een' breedte van Ongeveer 600 Meter vasten
voet te verkrijgen. Daar duurt de strijd nog voort.
De gisteren onder groot munitieverbruik en zonder
acht te slaan op zware verliezen ondernomen aanval
len, zijn dus wederom met de nederlaag der Franschen
en Engelschen geëindigd. Eveneens mislukten, de
Fransche aanvallen bij den Molen Sous Tout Vent.
Wij namen daar 5 officiëren en 300 man gevangen.
m de Vogezen duurden dé levendige gevechten tus
schen de Fecht- en Lauchdalen gisteren nog voort,
doch kwamen des avonds ten einde. Afgezien van klein
verlies van gebied ten noord-westen van Metzeral,
hebben wij onze posities behouden. Honderd Fran
schen werden gevangen genomen.
De bewering van het Fransche officieele bericht van
16 dezer 's avonds, dat de kathedraal van Reims met
brandgranaten zou beschoten zijn, is niet waar. Ons
vuur richtte zich juist tegen de oost-kazerne en tegen
de batterij aan den spoorwegdriehoek noordelijk van
Reims, van waaruit wij'hevig beschoten werden.
EEN LUCHTAANVAL OP BRUSSEL.
Aan het Hbld. werd geseind:
In den afgeloopen: nacht, ongeveer te vier uur, de
den twee Fransche vliegers een aanval boven Brussel,
gemunt op de luchtschiphal. De bommen misten ech
ter hun doel Bij Vilvoorde vielen ook verscheidene
granaten in een weiland. Ik kwam juist van het front
uit Thielt en logeerde in een hotel o-p de Place Rogier
in Brussel, toen het leger te vier uur gewekt werd
door een hevige kanonnade. De Duitschers beschoten
de vliegers van alle zijden. Bij hun terugtocht namen
de Franschen hun weg over de stad1, zoodat nu voor 't
eerst het Duitsch luchtgeschut ook boven Brussel's
binnenstad schieten moest. Het was een aangrijpend
schouwspel die witte shrapnellwolkjes te zien, tame
lijk dichtbij vliegend in dë klare ochtendlucht. Te
kwart over vier ontplofte een Duitsche shrapnel! vlak
boven het Plein Rogier. Vele logeergasten waren zeer
onsteld. Ik volgde den interessanten luchtkamp van
het dak van het hotel. De Place Rogier lag vol gra
naatscherven. Een werkman werd licht gewond. De
Fransche vliegers waren tegen half vijf uit het'gezicht.
Ik verneem nader dat aan dë lucbtschiphal geen scha
de is toegebracht.
EEN DUITSCHE ONTKENNING.
Officieel werd gisteren door het Duitsche opper
commando medegedeeldDe bewering in het officieele
Fransche rapport van 16 Juni 's avonds, dat de kathe
draal te Reims met brandgranaten beschoten is, is on
waar. Ons vuur was veeleer op de oostelijke kazernes,
benevens op de batterij, aan den spoorwegdriesprong,
ten noorden van Reims gericht, die heftig op onze stel
lingen vuurde.
DE STRIJD AAN DE
ITALIAANSCH-OOSTENRIJKSCHE GRENS.
Het Oostenrijksche legerbericht meldde gisteren
Aan het Isonzo-front sloegen onze troepen bij Plava
weder verschillende aanvallen onder zware verliezen
voor dten vijand af. In het rotsgebied van den Km
duren de gevechten der bergtroepen voort. Aan de
grens van Karinthië is gisteren niets van belang voor
gekomen. In Tirol zijn vijandelijke offensieve bewe
gingen tegen het Telliacher Jock, in het Tofana-gebied,
bij Tresassi, Buchenstem en op Montecoston, ten oos
ten van Folgaria, afgeslagen.
DE ACTIE AAN DE DARDANELLEN.
Uit Londen wordt officieel gemeld: In den afge
loopen nacht deed een vijandelijke afdeeling onder aan
voering van een Duitsch officier een dappere aanval
op de Britsche loopgraven op Gallipoli. Enkele vij
anden werden op de borstwering gedood, de meesten
vielen voor-ze die loopgraven bereikten. Er worden 50
dooden geteld, onder hen de Duitsche aanvoerder. De
loopgraven door ons in den nacht van den twaalfden
veroverd, werden eveneens aangevallen. Wij werden
een dertig meters teruggedrongen, maar tegen het aan
breken van den dag werd de ontruimde loopgraaf door
ons mitrailleurvuur van rechter- en linkervleugel ge-
ënfileerd. De Dublinsche fuseliers heroverden daar
op de loopgraaf met de bajonet. In de loopgraaf vond
men twee honderd doode Turken. Twaalf gevangenen
werden gemaakt. Onze verliezen zijn gering.
D(E LUCHTAANVAL OP DE KUST.
Een officieel Duitsch marinebericht meldde giste
ren: In den nacht van 15 op 16 Juni voerden onze
luchtschepen een aanval uit op dë Noord-Oostkust
van Engeland. Op een versterkte kustplaats werden
bommen geworpen waardoor een aantal fabrieken,
waaronder een hoogoven, in brand geraakten en ge
deeltelijk werden vernield De luchtschepen werden
hevig beschoten, vooral door een strandbatterij.
Laatstgenoemde werd aangevallen en tot zwijgen ge
bracht. De luchtschepen liepen geen schade op.
KORTE BERICHTEN.
Eenige maanden geleden daalde een F r a n s c h
vliegtuig in de Berner Jura en werd in beslag
genomen. Het Zwitsersche legerbestuur vroeg nu
aan het Fransche of het het vliegtuig wilde verkoopen.
De Fransche regeering antwoordde, dat zij het Zwit
serland ten geschenke aanbood uit erkentelijk
heid voor de behandeling van de zwaar gewonde
Fransche krijgsgevangenendie door Zwitserland
waren getrokken. De Bondsraad nam het geschenk aan.
Gisteren brak een hevige brand uit in Duderstadt
bij Hannover. 's-Avonds om 7 uur waren reeds veer
tig huizen en een kerk een prooi der vlammen gewor
den.
Het Engelsche stoomschip „Trafford", op weg
van Cork naar Sydney, is gisteren in de Ierscne Zee
door een Dui'tschen onderzeeër tot zinken gebracht.
met 3-jarige cursus te Alkmaar.
Jongens en meisjes, die het onderwijs wenschen
te volgen ,aan de Handelsdagscliool, worden ver
zocht zien in persoon of schriftelijk vóór 20 Juni
a.s. aan te melden bij den Directeur, den Heer A.
VERSTEEGE aan het schoolgebouw (Doelenstraat,
hoek Nieuwesloot) bij voorkeur op Maandagmiddag
van U/2 tot 21/2 uur en Zaterdagmiddag van 2 tot
4 uur.
Als leerlingen worden toegelaten:
a. Zij, die in het bezit zijn van een verklaring of
getuigschrift, waaruit duidelijk blijkt, dat zij de
zes of zeven klassen eener lagere school met
uitgebreid leerplan met vrucht hebben doorloo-
pen;
b. Zij, die in het bezit zijn van een verklaring of
getuigschrift, waaruit blijkt, dat zij de zevende
klasse eener lagere school met vrucht hebben
doorloopen en een voldoend examen in de Fran
sche taal hebben afgelegd.
c. Zij, die den leeftijd van 12 jaren hebbende be
reikt, het toelatingsexamen met goed gevolg
hebben afgelegd.
Het sub c bedoelde examen omvat:
het lezen, het schrijven, het rekenen, de beginselen
der Nederlandsche- en Fransche taal, der aardrijks
kunde en der geschiedenis. Zij, die op grond van
de bepaling sub a en b zonder examen wenschen
te worden toegelaten of die in aanmerking wenschen
te komen voor het bepaalde in artikel 10 alinea 2
der verordening op de Handelsdagschool, worden
verzocht daarvan bij de aangifte kennis te geven.
In de waschvertrekken der Pruisische D-treinen
wordt geen zeep meer verstrekt. Door plak
katen wordt het publiek erop indachtig gemaakt, om
vooral spaarzaam met zeep te zijn.
-— Het Engelsche kolenschip „Arndale", op weg
naar Archangel, is den 12en Juni op een mijn
geloop en, ten zuiden van Kaap Orlow (Witte
Zee) en gezonken. Drie leden der bemanning zijn
omgekomen.
EEN SCHIP OPGEBRACHT.
De N. Rott. Crt. verneemt, dat het Nederlandsche
stoomschip „Laura", van Philadelphia naar Rotter
dam, op last van dë Engelsche regeering naar Wey
mouth is gebracht en daar wordt aangehouden.
DE ENGELSCHE CENSOR.
Reeds meer is meegedteeld, dat brieven uit Amerika,
die over Engeland waren gegaan, door den Engel
schen censor waren geopend. Thans deelt een der le
zers van het Hbld. mede, dat niet alleen brieven met
de laatste Amerikaamsche post aangekomen waren
geopend door den Engelschen censor, maar dat er
zelfs brieven zijn aangehouden: dat bleek uit copiën,
die hij met een Hollandsche boot kreeg. Er waren
brieven bij met chèques erin.
Het is zeker gewenscht, zegt het blad, dat onze re-
geering tegen dit optreden van dë Engelsche ernstig
protesteert. Maar laat het geval anderen tot een waar
schuwing strekken om, als het eenigszins kan, van de
Nederlandsdie mail gebruik te maken.
VARKENS.-
Naar verluidt heeft de Minister van Landbouw, Nij
verheid en Handel het percentage van de hoeveelheid
in K.G. van de voor uitvoer bestemde varkens, welk
de exporteurs voor binnenlandsch verbruik moeten 1<
veren, voor deze maand' vastgesteld op 80 tegen 6
voor de afgeloopen maand.
Dienovereenkomstig zal een exporteur van elke 100
K.G. die hij uitvoert 80 K.G. voor binnenlandsch ver
bruik moeten beschikbaar stellen.
KONINKLIJK NATIONAAL
STEUNCOMITé.
In het tijdvak van 30 Mei tot en met 5 Juni is door
het Koninklijk Nationaal Steuncomité ontvangen
13280.16, totaal met de vorige opgave een bedrag
van' 2 256.626.84.
BINNENLAND.
EERSTE KAMER.
Donderdag 17 Juni
De beraadslaging over het wetsontwerp tot nadere
regeling van eedsvraagstuk werd hervat.
De minister van justitie zette nu het bekende arrest
van den Hoogen Raad gerezen moeilijkheden uiteen
en verklaarde den spoed, waarmede het ontwerp is
ingediend. Reeds bij de laatste herziening van de
Grondwet heeft men den gewetensdwang niet meer
gewenscht.
Spr. zette uiteen, waarom de regeering den eed niet
geheel heeft willen afschaffen en waarom de volkomen
vrijheid van keuze ook bezwaar had. Door dien onge-
loovige tot den eed te dwingen, zou de staat een waar
borg verwaarloozen, welken van den geloovige te ver
krijgen is, n.l het geven van zijn woord.
Spr. behandelde dan de bezwaren tegen het onder
zoek van de gemoedsbezwaren door den rechter. De
rechter heeft deze niet te onderzoekenhij heeft slechts
uit te maken, of de persoon te goeder trouw is. Spr.
bestreed andere geopperde bedenkingen en beriep zich
op de ervaring in het buitenland.
Ook ontkende spr. dat de belofte voor den staat voor
UA.VI&
