DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Van let eosteliil oorlogsterreln,
Van let westelïlk oorlogsterrein.
No. m
m
mmm
O o r 1 o
Honderd en zeventiende jaargang.
1915
AbssraatEj'ijs p?r 3 laaien 10,80, ft. p post f l.~ MYsrtenMs 10 ct. p. regel groote letters naar plaatsruimte. Brieven Ir. N. I Boek- en Handelsdrukkerij yJi. HERMs. COSTER <S ZOON, Yoordam C 9. Teiefnr. 3.
HONDERDAO
24. JUNI
DUITSCHLAND.
NEDERLAND.
Met bet oog op de buitengewone tijdsomstandigheden, ziet de Directie zich genood
zaakt de abonnementsprijzen van de „Alkmaarsche CJonrant" vanaf 1. Jnü a.s. te be
palen als volgt
binnen de stad f 1.per kwartaal en 7l/a cent per week, franco per post I 1.85 per
kwartaal.
Zij, die zich met 1 Jnü op ons blad abonneeren, ontvangen de tot dien datnm ver
schijnende nummers franco en gratis.
ALKMAAR, 24 Juni.
In het laatste Russische communiqué de schrijver
dezer officieele legerberichten is altijd een paar dagen
achter wordt van het prijsgeven van Lemberg mel
ding gemaakt en wel door die leuke mededeeling, dat
„onze troepen Lemberg verlieten en hun terugtocht op
een nieuwe frontstelling vervolgden".
De beteekenis-van het bezit van Lemberg wordt
aardig en begrijpelijk aangegeven door „The Manches
ter Guardian". Het Eügel&che blad betoogt, dat wat
Lemberg voor de Duitschers en Oostenrijkers is, Rijs-
hcI op het Westelijk corlogstooneel voor de verbonde
nen zou zijn. Rijssel toch, zoo lezen we, is het groote
knooppunt voor de spoorwegverbindingen in Noord-
Frankrijk en het heroveren van düe stad zou de Duit-
sche positie in Vlaanderen aan het wankelen kunnen
brengen en het kunnen terugwerpen naar die positie,
welke zij innamen vóór den slag bij Bergen, behalve
dat zij nu in het 'bezit van Antwerpen zijn. Ook zou
dit, indien de herovering spoedig genoeg geschiedde,
Rusland helpen, tijd geven aan de Italianen, om hun
plannen te ontwikkelen en ook den indruk wegnemen,
die de gevechten in Galicië op den Balkan en in 't bij
zonder in Bulgaansche politieke kringen hebben ge
maakt. De campagne voor Rijssel is op den linkervleu
gel in handen van het Britsche leger, op dien rechter
vleugel van de Franschen onder generaal Foch, zegt
het blad, dat blijkbaar tot meerdere actie op deze
plaats wil aansporen.
De invloed van den val van Lemberg doet zich in
derdaad1 reeds op verschillende deelen van het front
gelden, dat hier en daar al begint te wankelen. In
de eerste plaats in den z,g.n. San-Weichsel-hoek, waar
de Russen nog een stukje Galicisch grondgebied bezet
houden, dat in het Russische rijk springt. En dan ook
op het Dnjester-front. Een voordeel' voor de Russen is
nog, dat de opmarsch van Rawa Ruska, ten noorden
van Lemberg uit, niet vlugger opschiet. Immers bij
snelle marschen van de tegenstanders, zouden de Rus
sen ook beenen moeten maken, om zich aan het gevaar
te onttrekken van hun achterwaartsche verbindingen
te worden afgesneden. Maar het is de vraag of zij dit
gevaar zullen weten te ontloopen.
Volgens een medewerker van de „Times" zou
Duitschland's bedoeling zijn de Russen nog verder te
rug te drijven, o. a. Bessarabië te bevrijden' en dit aan
te bieden aan Roemenië en desnoods door te dringen
tot Odessa en in het noorden de Oostzee-provincies te
nemer;, de Russen terdege te verslaan en dan een inval
in Engeland te ondernemen.
Volgens dezen „Times"-ma«, die zich een „onzijdig
waarnemer" noemt, hebben de Duitschers inder
daad nog plan op de verovering van Calais.
Ais de Duitschers van Galais uit met hun nieuw-'
ge&chv. Dover hebben verwoest, gaan zij onder dek
king van dat geschut op den inval van Engeland uit.
De alluminiumbooim worden er al voor klaar gehou
den. Zr het nog noodi'g is, zullen duikbooten ze be
schermen. Voorafgegaan door een geweldige lucht
vloot, die schrik eu ontsteltenis verspreidt, zal het lan
dingsleger dan" p Lenden aanrukken. De onzijdige
waarnemer vindt dat plan volstrekt niet onmogelijk.
In Rusland nloet men volgens het te St. Petersburg
verschijnende blad „de Retsj" bevreesd zijn voor hel
lot van Warschau. Na afloop van den Galicischen
veldtocht ducht men een doorbraakpoging bij de
Bzoera en niet ongaarne zou men hier een paar maal
honderdduizend Japanners zien medehelpen. Doch
dit alles is slechts veronderstelling. De eenige zeker
heid van het oogenblik is, dat de Duitschers den Rus
sen de baas zijn, dat zij hen klop geven, maar hen nog
niet overwonnen, hebben en dus ook nog niet verdere
plannen ten uitvoer kunnen brengen.
Meldde van het Westelijk ooriogstooneel het Fran-
sche communiqué gisteren een kleine overwinning der
Belgen bij St. George, in het Duitsche legerbericht
werd deze mededeeling zeer beslist tegengesproken en
daar er geen Belgisch communiqué is verschenen en
noch de Engelschen nöch de Franschen verder gewag
gemaakt hebben van deze winst, zal zij waarschijnlijk
ook wel niet zijn behaald. De Duitschers zijn op ver
schillende punten van het Westerfront (ten noordien
van Atrecht, op de Maas-hoogten, in de Vogezen) be
zig om door tegenaanvallen verloren gegaan grondge
bied te heroveren en men krijgt den indruk, dat bun
dit deels gelukt. De Fransche communiqué'# geven te
verstaan, dat de Franschen „bijna" het bij deze tegen
aanvallen door dé Duitschers genomen terrein her
overden, dat de Duitschers een oude linie hernamen,,
maar dat de Franschen er weer „voet kregen".
Uit de Vogezen melden de Franschen storm en mist.
De Engelschen te velde hebben tegenwoordig wei
nig te vertellen. Des te meer echter de Engelschen aan
de Theems. Munitie-minister Lloyd George heeft er bij
de indiening van een ontwerp ter voorziening in den
aanmaak van munitie weer geducht op los gesproken.
Hij heeft opnieuw verzekerd, dat de heele oorlogvoe
ring ten slotte maar een zaak vsn munitie-aanmaak is.
Meldde eergisteren dc Duitsche marinestaf, dat et. in
de Noordzee (bij Schotland) op een Engelsch oor
logsschip van het Minotaur-type een torpedo was af
geschoten, waarvan de uitwerking echter niet meer
was vastgesteld kunnen wórden, Reuter deelt thans
mede, dat het oorlogsschip „Roxburgh" door een tor
pedo getroffen is, dat de schadte evenwel niet ernstig
was en dat het schip onder eigen stoom zijn reis kon
vervolgen. De „Roxburgh" is een gepantserde kruiser
van II000 ton, ongeveer twaalf jaar oud. Het opval
lende van deze mislukte torpilleering is, dat zij heeft
kunnen plaats hebben betrekkelijk zoo dicht onder de
Engelsche kust Was het torpedo-schot raak geweest,
dan zou het feit natuurlijk heel v/at meer verbazing
wekken dan thans.
Duitsche onderzeeërs hebben de Engelsche „PunLD
ana", geladen met tarwe van Montreal voor Huil, ge
torpilleerd, eveneens het Engelsche stoomschip „Bel-
grave" ai de Finsche bark „Lee".
Een Engelsch onderzeeër is er in geslaagd bij Dene
marken een Duitschen trawler in den grond te boren.
Het Duitsch gerucht, dat de Noorsche Ber
gensfjord zou zijn aangehouden door de Engelschen,
en wel om den Duitschen ex-minister Demburg in
handen te krijgen, hoewel deze van de Engelschen een
vrij-geleide had ontvangen, klinkt alleronwaarschijn
lijkst en verdient zonder nadere bevestiging geen ge
loof.
DE STRIJD AAN HET OOSTELIJK FRONT.
Het Duitsche hoofdkwartier meldde gisteren: Lem
berg is Dinsdagavond door Oostenrijksch-Hongaar-
sche troepen in storm genomen. Daarna werd. des
nachts ook de Szczerekstelling tusschen de Dnjester en
tot aan Mikolajof genomen. Verder noodzakelijk weid
bij de vervolging' de linie oostelijk van Lemberg-Zol-
taoce-Tuiynka bereikt. Bij Ravaroeska en bi het wes
ten is de toestand onverander d.
In het San- en Wdehseigebied en links van den
Boven-Weichsel, beginnen de Russen te wijken.
(Reeds vermeld in een deel onzer vorige oplaag).
Het Oosienrijksche legerbericht meldde gisterenHet
noordwestelijke en het westelijke front van den gordel
van Lemberg waren in verband met de Russische ver-
uedigingsstelhng ZolkiewMikolajef door een sterke
Russische legermacht bezet. Den 22sten Juni 's och
tends ie vijf uur nam de Weensche landweer de ver-
sterkhig Rzenna aan den weg Janow-Lemberg stor
menderhand]. Van het noordwesten drongen terzelfder
tijd onze troepen over de. hoogte ten oosten van de beek
Mlynewko en namen eenige schansen voor de hoogte
Lysagora.
In den loop van den voormiddag werden de overige
werken en versterkingen van het noordwestelijke en
westelijke front na een bloedig gevecht genomen. Hier
door was het Russische front opnieuw doorbroken en
de vijand, die wederom zware verliezen leed, genood
zaakt tot den terugtocht. Onze troepen drongen hij
de vervolging door tot over de hoogten ten ootsen en
en noordwesten van de stad en overschreden ten zui
den van Lemberg den weg, die naar Mikolajef leidt.
Onder het gejuich der bevolking trok de generaal
der cavalerie Böhm-Erxnolli te vier uur 's namiddags
met de troepen van het tweedé leger Lemberg binnen.
Ook bij Zolkiew en ten oosten van Rawaroeska zijn
de Russen op den tenigtocht. Op zich zelf staande
aanvallen van den vijand aan de Tanef werden afge
slagen.
Hedennacht aanvaardde de vijand tusschen de San
en den Weichsel en in het bergland van Kielce den
verderen terugtocht, overal vervolgd door dé troepen
der bondgenooten. Aan den Dnjester is de algemeene
toestand dezelfde gebleven.
DE STRIJD IN BELGIë EN NOORD-FRANKRIJK.
Het Fransche middag-communiqué meldde gisteren:
In den loop van gisteren had' er alleen een zeer he
vig artillerie-gevecht plaats tusschen Souchez en Ecu-
rie. Het bombardement duurde den geheelen nacht
voort. De Duitschers beproefden nieuwe tegenaanval
len, een bij het kerkhof van Neuville, een ander bij het
Labirinth. Beide aanvallen werden volkomen afgesla
gen.
In Champagne deden de Duitschers bij Perthes
eenige mijnkamers springen, zonder eenig resultaat. In
West-Argonne bij den weg Binarville-Vienne, le Cha
teau duurt de strijd met handgranaten voort. Op het
overige front in Argonne verbruikten de Duitschers
bijzonder veel munitie, zonder echter eenigen infante-
rie-aanval te doen.
Aan de Maashoogten deden de Duitschers bij de
loopgraaf van Colonne in dén nacht van 21 op 22 de
zer een heftigea aanval, ten eindé de verloren posities
te hernemen. Zij slaagden er in een deel van hun
vroegere tweede linie te bezetten Twee Fransche te
genaanvallen echter deden deze weer bijna geheel in
Fransche handen komen. Het aantal gevangenen in
deze streek, sedért 5 Juni gemaakt, is gestegen tot 220
man ongeveer en 3 officieren.
Bij Marcheville in Woevre werd een zwakke aanval
van een halve compagnie, die een loopgraaf tusschen
twee linies trachtte te hernemen, door het Fransche
vuur tot mislukking gebracht.
In Lotharingen hadden nieuwe tegenaanvallen
plaats tegen de stellingen, waarvan de Franschen zich
bij Lcintry meester maakten. Ze werden afgeslagen.
De Franschen handhaafden him winst en maakten nog
gevangenen.
In dé Vogezen, bij Pontenelle en de. streek van Ban
de Sapt ruiden de Duitschers gisteravond na een be
schieting, waarbij 4000 projectielen op het Fransche
werk werden geworpen, over 200 meters op. Zij slaag
den er in vasten voet te krijgen en vielen ook naburige
loopgraven aan. Het Duitsche oHensief werd echter
weldra tot staan gebracht door een schitterend gelei
den tegenaanval. De Franschen hernamen bijna het
geheele verloren terrein. DeDuitschers konden zich
alleen in het uiterste deel van het aardwerk handha
ven. De Franschen maakten 142 gevangenen, o. w. 3
officieren.
In de Fechtstreek bezetten wij Sondemach en brach
ten de linie vooruit op de hellingen ten oosten van
het dorp.
Het Duitsche hoofdkwartier meldde gisteren: Giste
ren namen wij de vesting Duinkerken en de troepen
concentraties bij de plaatsjes Berules, Hoiidschoote,
Veume en Cassel onder vuur. Bij Givenchy tot ten
N.-W van hét Kanaal van La Bassée bij Neuville wer
den vijandelijke aanvallen door ons artillerievuur in
de kiem gesmoord. Ten Z. van Souchez gingen wij
in den loopgravenstrijd opnieuw vooruit.
Op de hoogten aan de Maas zetten de Franschen
hun pogingen, om door onze linies te breken, zonder
succes voort. Alle aanvallen werden met zware verlie
zen voor den vijand afgeslagen. Tot nog toe namen
wij 280 niet-gewonde Franschen gevangen, onder wie
3 officieren, em maakten wij 7 mitrailleurs en 20 bom
menwerpers buit. De voorposten-gevechten ten O.
van Lunéville duren voort.
In de Vogezen bestormden wij de sedert maanden
veel bestreden, de omgeving beheerschende hoogte
631, bij Ban de Sapt, wij namen daarbij 193 man ge
vangen en maakten 3 mitrailleurs, een bommenwerper
en ander materiaal buit. De pogingen van den vijand
de hoogte te hernemen, bleven zonder succes. Ten
zuiden van Lunéville bracht een onzer vliegers een
vijandelijk vliegtuig ten val.
De Fransche mededeeling, dat de Belgen ten zuid
westen van St. Georges een Duitsche loopgraaf ver
meesterden, is onjuist.
(Reeds vermeld in een deel onzer vorige oplaag).
DE STRIJD AAN DE ITALIAANSCH-
OOSTENRIJKSCHE GRENS.
Het Oostenrijksche communiqué meldde gisteren
in de thans afgeloopen oorlogsmaand hebben de
Italianen geenerlei succes behaald. Onze troepen in
het zuidwesten handhaven zich nog evenals in het
begin van den oorlog in hunne stellingen aan of
bij de grens.
Aan het Isonzo-front aan de versterkte grensstreek
Flitsch—Malborghetto, aan den Karnischen kam en
aan alle fronten leden alle pogingen van den vijand
om door te dringen schipbreuk.
DE ACTIE, AAN DE DARDANELLEN.
Het Turksche hoofdkwartier berichtte gisteren
Aan het Dardanellen-front deed de vijand met
steun van zijn kanonnen van groot kaliber en de on
langs aangekomen versterkingen op 21 dezer ver
scheiden aanvallen op onze zuidelijke groep bij Se-
dul Bahr, maar deze aanvallen, die alle tot na mid
dernacht duurden, werden alle afgeslagen. De vijand,
die zeer zware verliezen leed, werd verdreven en
naar zijn vroegere stellingen teruggedrongen.
Op 20 Juni beschadigde een der bij onze groep
ten noorden van Ariboernoe behoorende batterijen
door haar krachtdadig vuur twee groote transport
schepen van den vijand, die in die streek van de
kust kruisten en noodzaakte ze zich te verwijderen.
In den ochtend van 21 Juni vernielde onze artillerie
een batterij-stelling, die de vijand versterkte, totaal.
Van andere fronten wordt niets belangrijks gemeld.
IN DEN KAUKASUS.
Het Turksche hoofdkwartier berichtte gisterenOn
ze in de richting van Olty opereerende troepen verdre
ven in talrijke aanvallen den in deze richting staan-
den rechtervleugel van den vijand naar het Oosten.
Tengevolge van deze aanvallen bemachtigden onze
troepen belangrijke stellingen en maakten daarbij rij
ken buit.
Onlangs door ons gevangen genomen Russen vertel
len, dat in Rusland zelfs 50-jarige mannen dienst
moeten nemen en dat zij met Barden-geweren gewa
pend worden. Verder dat geheele plaatsen in opstand
zijn gekomen tegen den oorlog.
HET HUIS VAN AFGEVAARDIGDEN.
Hét Pruisische Huis van Afgevaardigden beraad
slaagde gisteren over de economische oorlogsmaatre
gelen. De conservatief Hoesch sprak in bijzonderhe
den over de volksvoeding en keurde de maatregelen
der regeering goed.
Onder toejuichingen verklaarde hij: „Nu wij de
zwaarste proef hebben doorstaan met het contingen
teeren van het verbruik, zullen wij over den ellendigen
haat van Engeland zegevieren."
De nationaal-liberaal Hirsch constateerde, dat in
dien de tegenwoordige toestand der nijverheid gehand
haafd kon blijven, men zou kunnen volhouden, hoe
lang de oorlog ook zou duren.
De Fortschrittler Lippman, den geldhandel bespre
kende," zei, dat Duitschland er, wat gouddekking be
treft, gunstiger voorstaat dan het vijandelijke buiten
land. Vooral het neutrale buitenland, zei hij, zal
moeten inzien, hoe hoog onze valuta tegen
over de Engelsche en Fransche staat. Engeland be
reikte met zijn maatregelen niet, dat het de zee be-
heerscht, dank zij de waakzaamheid onzer onderzeeërs.
Tenslotte las de president onder toejuichingen een
telegram voor dat gezonden zou worden aan den Oos-
tenrijksch-Hongaarschen opperbevelhebber en waarin
het Huis van Afgevaardigden de gelukwenschen be
tuigt met de herovering van Lemberg en de hoop uit
spreekt op spoedige nieuwe successen der verbonden
legers.
KORTE BERICHTEN
De stoomtrawler „Nord P. C. 194" van Geeste-
munde werd gisteren door een Engelschen onderzeeër
getorpilleerd. acht mijlen ten Noorden van Hanstholm.
De bemanning werd door andere Duitsche visscher-
booten overgenomen, behalve de kapitein, die als mari
ne-officier door de Engelschen werd gevangengenomen.
Uit Londen wordt aan de Fransche bladen ge
meld, dat aldaar sprake is van de vorming van een
ministerie voor Luchtvaart aan het hoofd waarvan de
heer Winston Churchill zou worden gesteld.
Naar de „Eastern Daily Press" meedeelt geraak
te gisteren het Engelsche stoomschip „Puni&iana" bij
Pikefield Cap aan den grond. Het was getorpilleerd
door een Duitschen onderzeeër. De bemanning (38
man) werden geland te Lowestoft.
Het Engelsche stoomschip „Belgrave" werd gis
teren bij de kust van Pembrokeshire getorpilleerd en
binnengesleept te Broadhaven met de kiel. omhoog. De
bemanning wordt vermist.
UITVOER VAN JONGE HAANTJES.
Men meldt aan de „Maasb." uit Oldenzaal d.d. 23
dezer:
Heden was voor de eerste maal hier gelegenheid tot
uitvoer van jonge haantjes. 2350 Stuks gingen de grens
over naar alle mogelijke stations, 200 hadden geen
consent en bleven staan. Ze waren van Stibbe uit
Zwolle en bestemd voor Hannover en Dortmund.
ONTHEFFING VAN DEN MILITAIREN
DIENST GEVRAAGD.
Door theologen van verschillende gezindten is bij
de Tweede Kamer een adres ingediend, waarin zij, het
recht op conscientievrijheid onverkort willende ge
handhaafd zien, ontheffing vragen van den militairen
dienst, niet voor zichzelf als predikanten, maar voor
allen, die tegen militairisme en nationaal verweer on
overkomelijke gewetensbezwaren hebben. Zij zeggen
zich met des te meer vertrouwen tot de Kamer te wen
den, omdat bij de behandeling der eedskwestie van re-
geeringszijde blijk werd gegeven van de oprechte be
doeling staatsburgers niet te noodzaken tot handelin
gen in strijd met de uitspraak van hun geweten, een
bedoeling, welke bij de meerderheid van de Volks
vertegenwoordiging in de Tweede Kamer openlijk en
onmiskenbaar instemming gevonden heeft.
Het adres is o. m. geteekend door de heeren N. J.
C. Schermerhom, ned herv. predikant te Nieuwe Nie-
dorp:Ii. G, Cannegieier Dzn., ned. herv.-predikant te
Uitgeest; A. H Wefers Betting, ned. herv. predikant
te Oosthuizen; A. le Gras, ned. herv. predikant te Eg-
mond aan den Hoef; G. de Leeuw, ned. herv. predikant
te Oudkarspel; H. Makkink, Ev. Luth. predikant te
Alkmaar.
CHINEESOHE VADERLANDSLIEFDE.
De Chineezen te Soerabaja hebben dadelijk een ver
gadering gehouden, toen de eerste berichten over het
Japansche „ultimatum" de ronde deden.
Op die vergadering bleek weer eens de hechte liefde
dbr Chineezen voor hun moederland. Vol geestdrift
werden groote sommen geteekend.
De Nieuwe Soer. Crt. vertelt er het volgende van:
Binnen enkele uren was een bedrag van ruim 3 ton
bij elkaar.
Het was vooral een arme Chineesche toekang kajoe,
die de gemoederen der velen opzweepte, door boven op
een tafel een speech te houden, waarin hij o.a. wees op
zijn armoedige kleeding, zijn geringe verdiensten en
d'iesmeer, om ten slotte uit den zak van zijn vies jasje
een lapje van 25 te halen, zijn eenigen rijkdom,
waarvan hij met een ongekende gulheid afstand deed
van zijn land.
De spreker werd met een oorverdoovend gejuich be
groet, waarna tal van kleine Chineezen, die zich tot
dusverre nog op den achtergrond hadden gehouden,
in vuur en vlam geraakten en ook over de brug kwa
men. Het geleek soms wel op een „lelang", zoo werd
er tegen elkaar opgeboden, want de een wilde voor den
ander niet onderdoen.
Voor de binnengekomen gelden werd' een voorloopi-
ge quitantie afgegeven, en men kan zich dus voorstel
len hoe de commissie heeft moeten werken. Het was
reeds laat in den avond, toen volkomen rust was inge
treden en de doodvermoeide commissie huiswaarts kon
keeren.
INGETROKKEN MUZIEKVERLOVEN.
Ten einde eenigermate tegemoet te komen aan de tal
rijke klachten van ingezetenen omtrent den hinder, dien
zij ondervinden van muziekinstrumenten in cafés; heeft
de burgemeester van Zaandam met ingang van 1 Juli
WW
WW
