DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Van het oostelijk oorlogsterreln. Vao liet westelijk aoilogsteneln. No, 165 Honderd en zoYentioiide jaargang. 1915 IkineiJitspfiis w 3 «wanden f 1. - y ïr. p. past 1125. ZATE H I) A O h 10 et je|4 pot» letters sisr plistsriimk Briefen ir. HX Boek- es MeltdriM iA HERffiis. CÜSÏER 17 J U LI ItiOfdaiCi Tetofnr.Sb VARIA. NEDERLAND. DU mmsmtr uit 3 Mad«n, ALKMAAR, 17 Juli. Wesea we er gisteren op, dai uiet onmogelijk het plan der Duitschers is, om met een stoutmoedige po ging te trachten door het oprekken, naar het zuiden van de noordelijke en naar het noorden van de zuide lijke legers de groote bocht, welke de frontlinie bij Warschau nog altijd bezit, geheel weg te nemen, zoo dat de Russen, willen ze niet bekneld geraken tusschen beide groote groepen, Polen grootcndeels zullen moe ten ontruimen, de sindsdien verschenen berichten plei ten metterdaad voor het bestaan van zulk een plan. De Morning-correspondent te St. Petersburg verze kert, dat de Duiische troepen van'het noorden uit den opmarsch naar Warschau, over een frontbreedte van 160 K.M. hebben aangevangen, met het doel een ver- eeniging tot stand te brengen met de Galicische legers, die op een afstand van ongeveer 290 K M. opereeren, en alies wat daartusschen ligt te verpletteren „Daar- tusschen" ligt het gebied van den Weichsel tot den Boeg met vestingen als NovoGeorgiewsk in liet noor den, Iwangorod in het zuiden, Brest Litowsk in het zuiden. Overal, zegt de correspondent, zijn de Duit schers gedwongen, om aanvallen in het front te on dernemen 13e Russen bereiden er zich op voor den aanval te weerstaan door een reeks van gevechten om deu tegenstander op te houden te leveren, hem daarbij zoo groot mogelijke verliezen toe te brengen en daar na verder terug te trekken naar vooraf in gereedheid gebrachte stellingen, zooals zij bij den terugtocht in Galicië deden. Het lijkt er werkelijk wel eenigszins naar, dat de Russen thans deze methode van ontwijken toepassen. De Duitsche bladen zeggen merkwaardig weinig over de krijgsverrichtingen. Lr wordt bijv. enkel gewe zen op de gebeurtenissen aan Njemen en Narew en dan wordt gezegd„Gemakkelijk te bevroeden militai re redenen verbieden ons echter op deze successen na der in te gaan en haren invloed op de verdere ontwik keling der operaties te bespreken." In elk geval is de Duitsche poging er eene van bui tengewone afmetingen. Immers de beweging gaat van de Oostzee tot Bessa- rabië, een afstand ongeveer 5 maal zoo groot als bijv. van Alkmaar naar Maastricht! Het riviertje de Windau, hetwelk de Duitschers ver klaren bij Popeljany te zijn overgetrokken, mondt dicht bij den ingang van de Golf van Riga in de Oostzee uit. De Wenta, die verder in de communique's wordt genoemd, is een zijrivier van de Windau en loopt deels evenwijdig aan den bekenden spoorweg Libau Schawli. Deze medëdeeling verklaart wellicht thans, waarom von Hindenburg destijds plotseling in Koer land ging opereeren: een vleugel die aan zee leunt, kan nimmer worden omgetrokken! En terwijl nu in het uiterste noorden de Duitschers het offensief hebben hernomen, deden de Oostenrij kers hetzelfde in het uiterste zuiden aan den Dnjester trokken over deze rivier zonder dat de Russen hen weer konden terugdringen. Het wordt er voor gehouden, dat de Duitschers en Oostenrijkers door dit stoutmoedige pian willen trach ten voorgoed met de Russen ai te rekenen, in het ver trouwen, dat bij den tegen woord igen stand van zaken,- wanneer de Russen „murw" zijn geworden en tot den vrede geneigd, de andere verbondenen in het Westen den strijd eveneens zullen willen staken. Was het niet Keizer Wilhelm, die onlangs verklaarde, dat de oor log in October ten einde zon zijn? Natuurlijk denkt men bij den verbondenen niet aan een dergelijke op lossing Toen er dezer dagen in Loudensche city-kringen geruchten liepen, volgens welke Duitschland pogingen zou doen om vredes voorstellen aan de verbondenen te doen toekomen door middel van de Amerikaansche regeering, weid et- dadelijk gezegd: „Wanneer Duitschland een economi sche uitputting aangeeft als aanleiding voor het aan- knoopen van ondeiiiandelingep, zijn deze geruchten mogelijk meer de ernstige aandacht waard dan andere dergelijke berichten." De economische uitputting van Duitschland houdt tegenwoordig vooral de Engelschen en 1 rausclien be zig. Thans wordt bekeitd, dat kort geleden 1 rankrijk bij Engeland, Rusland en Italië het plan geopperd heeft, dat de bondgenooten zich zouden vereenigen voor het opkoopeu van den Roemeenschen graanoogst van dit jaar. Voor het mogelijk was geweest het be sluit te nemen om tot dezen wenschelijken stap over te gaan, moest er eerst tijd verloopen met liet doen van verschillende slappen. Toen eindelijk de bondge nooten tot' overeenstemming waren gekomen was het te laat en hadden de Duitschers den geheelen oogst reeds opgekocht! Maar eens en vooral moeten al de kwesties nopens den invoer vap katoen, van plantaardige olicn, vetten, oliezaad e. d„ die beteekenis hebben voor de fabricage van explosiesloffen worden geregeld, zegt de Daily Mail. De hoofdpunten van het plan waren in begin luni aan de Britsche regeering en aan de regeeringen van de andere mogendheden medegedeeld, doch of schoon van Rusland en Italië gunstige antwoorden waren ontvangen, heeft de Britsche regeering tot nu toe nog niet geantwoord. Het plan der economische omsingeling van Duitsch land moet zijn opgekomen sinds Italië, dat tevoren een der voornaamste bronnen van invoer van Duitsch- 'and was aan den oorlog meedoet De Times waarschuwt echter, dat in Amerika een beweging gaande is, welke men spoedig moet tracli len te keeren door tot het inzicht te komen dat de Vereenigde Staten volkomen recht hebben vrij te ex porteeren naar neutrale landen in Europa en dat de iieruitvoer van Amerikaansche goederen van die lan den naar Duitschland een zaak is uitsluitend tus sriien Engeland en de neutralen. De Times wijst 'na drukkelijk op liet groote belang van een herziening van het Engelsche standpunt in dezen. Inmiddels begint men in Engeland zelf de gevolgen van den economischen oorlog te gevoelen De Times vestigt er de aandacht op, dat in Engeland de reeders en kooplieden erg ongerust worden over.de aanhou dende verliezen aan schepen door onderzeeërs In April werden er 9, in Mei 14, in Juni 33 schepen ge torpilleerd, de verliezen aan Duitsche onderzeeërs is door aanbouw meer dan goed gemaakt, zoodat er in de toekomst nog grooter gevaren te duchten zijn. De marine-medewerker van het Engelsche blad is van oordeel, dat er te weinig Britsche torpedojagers of pa trouille-vaartuigen in de Westelijke uitmonding van het Kanaal en ten Zuiden van Ierland, waar de meeste handelsschepen getroffen worden, in de vaart zijn, of dat er iets met de organisatie iets niet in den haak is. Het Lusitan ia-onderzoek heeft opgeleverd, naar men ons uit Londen meldt, dat deze passagiersboot 5000 kisten patronen, maar geen andere ontplofbare stoffen wapenen of troepen, aan boord had. Over de staking in de kolenmijnen van Zuid-Wales valt niets anders te zeggen dan dat de Engelsche pers er met. groote bitterheid ova spreekt. HET OOSTENRIjKSCH LEGERBER1CHT De gevechten aan den Dnjester duren voort. De po gingen der Russen om onze op den rechteroever door gedrongen troepen door heftige tegenaanvallen terug te werpen, bleven vruchteloos. Wij maakten twaalf of ficieren en 1300 man krijgsgevangen en veroverden drie mitrailleurs. Bij de forceering van den Dnjester- overgang en in de daarop volgende gevechten vond het zevende Karinthische regiment infanterie weder gele genheid zich bijzonder te onderscheiden. In de omgeving van Sokal kwam het eveneens tot heftigen strijd. Onze troepen namen in storm verschil lende steunpunten, zoo o.a. het Bernerdinerklooster in de onmiddellijke nabijheid van Sokal. Elders is de toestand onveranderd. Officieel wordt uit het Duitsche groote hoofdkwar tier gemeld: Ten noorden van Popeliany trokken onze (roeren over de Windau in oostelijke richting. Ten zuidwesten van Kolno en ten zuiden van Prasnisz gin gen wij, na zegevierende gevechten, vooruit. Op het zuid-oostelijk oorlogstooneel is de toestand der Duitsche troepen onveranderd. Het Traasche legerbericlit vac gistermiddag luidt: lu de streek ten noorden van Auc-ckt poogden de Duitschers in den nacht van 15—16 Juli uit hunne loopgraven te komen ten zuiden van het kasteel Car- leul. Zij weiden echtex onmiddellijk door het Eiansdie infanterie- en artillerievuur teruggedreven. In den Argonne duurt de strijd met bommen en gra naten voort in den omtrek van Mrie Thérèse. Twee uuitsclie aanvallen bij de Haute Cnevauchee en Bouie .iks werden teruggeslagen. Het hransciie vuur be lette elke poging van den vijand om aan te vallen. Tusschen Maas en Moezel was in den nacht van 15 op 16 dezer het vuien zeer levend'ig, doch zonder in ianterie-aan vallen. In het ravijn van Sonvaux hadden beschietingen plaats. In het Bois-d'Ailly werd gevochten met hand granaten. Ten noorden van Flirey artillerie- en infan lerie gevechten ln Lotharingen deden de Duitschers een aanval over een front van 3 kilometer op de stellingen die zij ver loren hadden bij Leintrey Tegelijkertijd had een be schieting plaats van alle Fransche stellingen tusschen liet bosch van Champenoux en Vezouze. Op het verdere front is niets bijzonders voorgeval len behalve een artillerievuur in den sector van Quen- nevière op den rechteroever van de Aisne, bij Troyen op de Maashoogten bij de Tranchée de Calonne en in de Vogezen bij Wiesenbach. Het Duitsche legerbericht (reeds in een deel der vo rige oplage vermeld) luidt: Op den 14en Juli verloren wij bij een aanval tegen Souchez een gedeelte loopgraaf ten zuiden van het kerkhof. Herhaalde Fransche pogingen om ons de stellingen, die wij in den Argonne veroverden, weder te ontne men. mislukten. Wij hebben ons in al deze posities gehandhaafd. De gisteren en eergisteren ten westen van den Argonne ondernomen krachtige Fransche aan vallen mislukten tegenover de dappere, verdediging door de Noord-Duitsche landweer, die den vijand in het handgemeen bloedige verliezen toebracht en 462 gevangenen maakte. Sedert 20 Juni strijden onzen troepen in den Argon ne en ten Westen daarvan met kleine tusschenpoozen met succes. Behalve terreinwinst en buitgemaakte oorlogsmate riaal werden 116 officieren en 7009 manschappen ge vangen genomen. Op het front aan de Argonnen en ten oosten daar van hadden levendige vuurgevechten plaats. Vijande lijke aanvallen werden afgeslagen. In de omstreken van Leintrey en ten oosten van Lu- néville hadden voorpostengevechten plaats. Onze vliegers wierpen bommen op vijandelijke troe pen bij Gérardmer. EEN VERDACHTE ADVERTENTIE. Het Persbureau te Londen dieeldie ons mede, dat ter kennis van de Engelsche regeering is gekomen, dat in de „American Machinist" No. 65 eene advertentie voorkomt tot aanbeveling van een nieuw soort ontplof- fingsmiddel, dat uit Amerika zou uitgevoerd worden ten gebruike bij het Engelsche ieegi. Volgens de ad vertentie zouden twee zuren gebezigd worden als ont ploffingsmiddel van bet projectiel. Deze zuren ver oorzaken wonden, die na vier uren van ontzettend lij den den dood van den getroffene veroorzaken. Voorts zegt de advertentie, dat er geen tegengif voor deze ver giften zou bstaan. De Engelsche regeering heeft reden om te gelooven, dat deze advertentie niet echt is, maar slechts ter plaat sing is ggeven, met het voorop gezette doel, een ver keerden indruk te maken. De Engelsche regeering heeft noth in Amerika ndch elders bestellingen gedaan van zulke projectielen en noch denkt te gebruiken, projectielen van eene uitwer king, als i» de bedoelde adverteatie wordt omschreven. EEN FORMULE VOOR MILIT AIRE GESCHIKTHEID. Dr. Piquet heeft een formule ontworpen, volgens welke alle jongelui zelf na kunnen gaan, of zij voor den militairen dienst deugen of niet. Daarvoor trekt nren van het aantal centimeters, dat de lichaamslengte uitdrukt, af de som van borstemvang bij diepste inade ming (ook in centimeters uitgedrukt) en lichaamsge wicht, weergegeven in een zeker aantal kilogrammen. Voor de overblijvende cijfers geldt de volgende tabel: Rest 35 te zwak. 3135 zeer zwak. 26—30 zwak. 2125 gemiddeld goed. 1620 goed. 11—15 sterk. 10—0 zeer sterk. Deze formule van een Franschman is gecontroleerd met Duitsche soldaten. Het resultaat van dit onder zoek was, dat het gemiddeld cijfer, waargenomen bij 6285 soldaten, 14 1 bedroeg. Het hoogste cijfer was 20.1, en het laagste 11 2. Alleen bij zeer vetlijvige per sonen is de methode niet toe te passen BRITSCHE SAMENWERKING. ZUID-AFR1KA. Op een middagmaal te Londen heeft Lord Milner. die gouverneur van Britsch Zuid-Afrika was, gedurende den Zuid-Afrikaansdien oorlog, in verband met de ver overing van Duitsch Zuid-West Afrika gezegd, dat hij instemde met ieder, die bewondering voelde voor gene raal Botha's daden, die des te merkwaardiger, wpren, omdat zij er aan herinnerden, dat nog niet zoo veel ja ren geleden Botha hun meest gevreesde vijand was. ..Botha heeft de grootste bekwaamheid en moed ge toond en is vol vertrouwen voor zijn idealen opgeko men. Hoewel een van de jongste burgers van het Brit sche Rijk, heeft hij prachtig werk verricht. Niemand is er, die meer zijn succes waardeert, dan ik, die eens zijn tegenstander was. De eerste afdeelingen van de burgermacht zijn uit Z.-W-Afrika te Kaapstad aangekomen. Het publiek bereidde dën troepen een schitterende ontvangst op hun tocht door de straten naar het stadhuis, waar zij door den burgemeester werden verwelkomd, die hen geluk- wenschte. De burgemeester zeide tevens te verwachten dat Zuid-Afrika edelmoedig gehoor zou geven aan den oproep van vrijwilligers voor het Europeesche slagveld werp voldoende ia voorbereid. De Commissie van Rapporteurs heeft btj amende ment op het w.o, tot nadere uitbreiding van eten land storm enz. voorgesteld om de considerans van het wets ontwerp te lezen als volgt „Alzoo Wij in overweging genomen hebben, dat tan einde de onder de wapenen staande landweermannen met verlof te kunnen laten gaan, uitbreiding van den landstorm noodig is en van alle landstormplichtigen gewapende dienst moet kunnen worden gevorderd." Een tweede amendement van de Commissie van Rap porteurs beoogt om het eerste lid van artikel 1 als volgt te lezen: „Met afwijking van het bepaalde in de overgangs bepaling der Landstormwet kan door Ons worden be paald, dat tot den landstorm behoort ieder voor zoover hij niet reeds tot den landstorm behoort die niet vóór 1916 het 30ste levensjaar heeft volbracht en enz." Het eerste lid van art. 1 van het Regeerings- ontwerp luidt„Door Ons kan worden bepaald", enz. uNóL ONZIJDIGHEID. De „N. Rolt. Crt." van hedenmorgen bevat een brief van naar Londenschen correspondent over een onder- noud met minister Churchill over de positie van Ne derland. De brief is Donderdagavond eerst te Rotter dam ontvangen, was reeds 5 Juii gepost en het inter view had bijna twee weken te voren plaats. Het was er den correspondent vooral om te doen, om van een verantwoordelijk persoon te vernemen, hoe hij dacht over het denkbeeld, dat men wel hoort opperen en dat den laatsten tijd in Holland opnieuw een. paar een niaal is ter sprake gekomen: dat in geval van overwinning der bondgenooten de vredemakers, op de wijze waarop dat een eeuw geleden placht te geschie den, een stuk Nederlandsch grondgebied' zouden mee nen noodig te hebben om de Schelde-kwestie al men van een „kwestie" spreken mag op te lossen. De correspondent meldt nu o. a., dat, aardrijkskur dig en strategisch beschouwd, de territoriale regelin aan den Scheldcmond hem onnatuurlijk voorkwam. En zij had de zaak der bondgenooten zonder twijfel ge schaad Indien Antwerpen transporten langs de Schel de had kunnen toegevoerd krijgen, had het nie( behoe ven te vallen: het Belgische leger zou op de Nethe- linie hebben kunnen standhouden in plaats van op de Yser-linie. Ik zei dat niet iedereen in Nederland er zoo over dacht en de minister sprak mij niet tegen, toen ik te verstaan gaf, dat de nadeelen van onze heerschappij over de Schelde niet uitsluitend de ééne partij troffen, aangezien zij op het oogenblik Antwerpen gesloten hield voor de Duitschers. Maar wat hiervan zij, „ver sta mij niet verkeerd", sprak hij: „Ik bedoel geen ver wijt Indien Nederland deze schending van haar on zijdigheid had toegestaan, zou het zijn aangevallen en misschien voor een groot deel zijn bezet door de Duitsche legers. Dit zou een offer zijn geweest, dat niemand het recht had van Nederland te vragen of te verwachten Niemand heeft het recht om Nederland van zijn onzijdigheid een verwijt te maken. Als onaf hankelijke staat zag het zijn belang daar en het had het volste recht om in overeenstemming ermee te han delen En hebben wij geen bewijs gegeven, dat wij dat recht meenen te erkennen? Op het kritiekste oogen blik hebben wij het stipt ontzien Wij hebben zelfs niet gevraagd, zelfs niet gezinspeeld op doortocht. Dat wij in het vervolg van den oorlog ons tot eenigen aanslag op Nederland's onzijdigheid zouden laten ver leiden, is onmogelijk, ondenkbaar Wij gaan het begin sel waarom wij strijden niet zelf vernielen, nadat we er zoo ontzettend veel voor hebben opgeofferd. Gij kunt er volkomen verzekerd van zijn. dat wij er onder geen omstandigheden aan zullen denken om op Neder- 'and eenigen drek te oefenen, ten einde het zijn onzij- dirrViPid te doen verlaten. „Ik geloof wel, dat de Hollanders goed doen, zich gereed te houden Maar het gevaar dreigt nimmer van onzen kant. Ik behoef aan den Hollander wel niet uit te leggen, dat België in handen van de Duitschers het einde van Nederland's onafhankelijk heid zou beteekeneneen vrij Nederland is onbestaan baar met een Duitsch Antwerpen. Maar dit zijn zaken, Hii hoopte dat velen zijner hoorders hun wapenrusting - niet zouden afleggen voordat de brutale bullebak vaS ÜW «gen staatslieden en uw eigen volk moeten Europa in het zand had geheten. Generaal Thompson, opperbevelhebber van Kaap stad, merkte op dat men de Kaap alleen zonder vrees voor een aanval zou kunnen verlaten doordat de lange arm van de Engelsche marine de Duitsche vloot in Kiel had opgesloten en het eskader van admiraal Von Spee naar den bodem der zee had gezonden. Hij wenschte de Kaapsche veldartillerie hartelijk geluk met haar werkdadige kanonnen en ook met het afleg gen van geweldige afstanden, zonder een enkel paard te verliezen. KORTE BERICHTEN. Soldaten in het Britsche leger van wie duidelijk kan worden aangetoond, dat zij godsdienstige bezwa ren hebben tegen het dooden, kunnen bij den hospitaal- dienst worden overgeplaatst. Te Atlin, Britsch Columbië, is een goudklomp gevonden van 90 c.M. lang, 45 c.M. breed en 5 c M. dik. De vondst gaat naar de wereldtentoonstelling te San Francisco. De Keizer heeft aartshertog Karl Franz Jósef benoemd tot generaal-majoor en vice-adiniraal. De Engelschen deelen mede, dat zij Ngaundere, een belangrijke plaats in Midden-Kameroen bezet heb ben. UITVOER VAN BOTER. Het Rijks Centraal Bureau voor den uitvoer van boter maakt bekend, dat voor de week na 18 Juli tot 25 Juli voor 60 pet. der geproduceerde boter certifi caat van uitvoer wordt verleend; dat 35 pet. voor bin nen landsch verbruik beschikbaar moet worden gesteld of afgeleverd, terwijl 5 pet met bijgekochte consenten kan worden uitgevoerd. (Reeds in een dtee! onzer vorige oplage vermeld) NADERE UITBREIDING VAN DEN LANDSTORM. Door de commissie van rapporteurs is omtrent dit wetsontwerp verslag uitgebracht De Commissie is om. van oordeel, dat door de ge wisselde stukken en de mededeeling van het boven staande de mondelinge behandeling van het wetsont- beslissen. Er zijn intusschen mogelijkheden van we zenlijk gevaar. Duitschland kan er toe gedreven wor den om Holland aan te vallen. Duitschland raakt in de positie van het wilde beest in zijn kooi, dat de vlam men nader en nader ziet komen en links en rechts zijn wanhopige uitvallen doet. Gelukkig dat gij een goed en dapper leger hebt, en dan uw bewonderenswaardige waterlininie. „In elk geval zult gij begrijpen, dat wij, die ons heb ben opgeworpen als de kampioen van een verdrukte kleine natie, zonder ons zelf onmogelijk te maken geen andere kleine natie' in haar onbetwistbare rechten kun nen gaan krenken. En gij begrijpt ook, dat na dezen oorlog, wanneer wij hem tot een overwinning hebben gebracht en dat zullen wij zeker! de positie der kleine staten sterker zal zijn dan ooit tevoren. De mis dadiger, die zich aan het kleine België vergrepen heeft, zal daar staan, na zijn tuchtiging, als een afschrikkend voorbeeld. En wat gij nu zegt, dat sommigen in Hol land beducht zijn, dat op het vredescongres, wanneer de bondgenooten daar de lakens hebben uit te deelen, zou ter sprake komen, dat men Nederland zou voor stellen om Zeeuwsch-Vlaanderen af te staan tegen een stuk Duitsch grondgebied, Oost-Friesland of iets der gelijks, wij zijn nog zoo ver van de vrede af: deze zaken zijn nog nauwelijks, zoo al, besproken. Maar nogeens, het zou tegen het diepste wezen van onze zaak indruischen om een land als Nederland slecht te be handelen of te dwingen met bedreigingen of met ge weld, nu of later, en onder wat voorwendsel of omstan digheden ook." Dat de bondgenooten gaan winnen, is voor den heer Churchil geen zaak van twijfel. „Wij moeten winnen," zei hij. „De wereld staat voor ons open. Wij kunnen ons herstellen en versterken zoo vaak het noodig is. De Russen trekken terug? Niet van 't jaar dus misschien dan volgend jaar! Ons volk is taai en vasthoudend Met iedere maand groeit onze vastberadenheid. E onze macht. De mannen stroomen nog toe. Wij het hm niet zoo snel kunnen wapenen als zij binnenkwa men. Nu worden 's lands indusirieele hulpmiddelen grondig georganiseerd. De productie van munitie zal ontzagwekkend zijn. De vloot wordt al sterker. De Italianen zijn gaan meedoen; zij zijn frisch. Meer zul- COURANT in t beslissen. Fr 7.1m inmssrhen moire mlrhedten van we-

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1915 | | pagina 1