DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Van liet oostelijk oorlopteneln.
Van het westelijk oorlogsterreln.
Van het zuidelijk oorlogstooneel.
No. 172
Honderd en zeventiende jaargang.
11)15
Hhoiniwwtfyry m S mmfimM -Ahpest 11.25. Aitertenüeps 18 tl regel iroote letters oaar plaatsruimte. Brieven fr. N. V. Boek- en Haiidelsdrakkerli v.h. HERMs. CQSTER5Z00N, Voorsla® €9.
MAAND AG 26 JULI
A
VARIA.
Ossowietz
Ostrolenka
I Putusk
Ge«r£lew*k: m Serosk
Grodno
Njemen
Narew
nrsc
I wimgorod
Cholm
ALKMAAR, 26 Juli.
Sinds Zaterdag heelt de omsluiting van het bij
Warschau vooruitstekend Russische front door de
Duitsch-Oostenrijksche legers weer belangrijke vorde
ringen gemaakt. De strijd tegen de als zeer sterk
geldende Narew-linie is geëindigd met het forceeren
van de overgangen tusschen Ostrolenka en Pultusk
(hetgeen te St.-Petersburg erkend wordt), de Duit
sche voorposten moeten reeds aan den Boeg gekomen
zijn op 50 K.M. afstand van Serosk. Hier komen de
Duitsche troepen dus langzamerhand in den rug van
Warschau en Nowo-Georgiewsk te staan. Ook van
het Westen uit naderen de troepen Warschau en al
leen van het zuid-oosten uit (tusschen Weichsel en
Boeg) maken zij heel weinig vorderingen, omdat de
Russen daar het krachtigst weerstand bieden. Van
een „doorbraak" op groote schaai op het laatstge
noemde front is nog geen sprake, hier blijft het bij
plaatselijke voordeden.
Volgens de Rjetsj staan tusschen Weichsel en Boeg
minstens 750.000 man, van wie 500.000 Duitschers
zijn, terwijl er voor de linie Nowo Georgiewsk Iwan-
jorod 160.000 man staan. Terwijl men het ten on
rechte te St.-Petersburg voorstelt alsof men nu de
vijandelijke troepen heeft, waar men die hebben wilde
en alsof men een mooie omsingelingskans heeft (van
binnen-af?) is vermoedelijk wel juist de veronderstel
ling, dat de Duitschers en Oostenrijkers een zeker con
tingent voor de vestingen zal leggen en met het gros
van de troepen een slag zal trachten te leveren Of de
Russen dezen zullen aanvaarden? Hun achterwaart-
sche verbindingen worden bij den dag meer bedreigd,
hun flankdekkingen meer vernietigd en hoe ordelijk de
Russische legers zich ook mogen ter igtrekken, zij heb
ben volgens Duitsche opgaven sinds 11 Juli 130.000
gevangenen moeten achterlaten, d. de sterkte van
een Russisch leger van meer dan 3 armetkorpsen.
Wij 2ullen spoedig weten zoo de Russen nog pogen
te ontwijken of dit gelukt, dan wel of ze een grooten
beslissenden slag zullen aanvaarden en zoo ja, onder
welke omstandigheden En ook zullen wij weldra
vernemen, welk lot den belangrijken vestingen van het
Poolsche vestingstelsel zal zijn beschoren, waarbij ons
natuurlijk in het bijzonder dat van Warschau interes
seert.
Van de overige oorlogstooneelcn is weer weinig te
zeggen. In de Vogezen behaalden de Franschen bij
Ban de Sapt een succes, bestaande in de vermeeste
ring van een groep huizen, die het zuidelijk deel van
het dorp Launois vormen, terwijl 700 niet-gewonde
Duitschers krijgsgevangen werden gemaakt.
Van de Dardanellen niets nieuws. Aan den Bospo
rus hebbei de Russen met een paar torpedobooten ge
demonstreerd.
Aan het Italiaansch-Oostenrijksdie front wordt
vooral in het Isonzo-gebied wel hardnekkig gevochten,
maar de stand van zaken ondergaat er heel weinig
wijziging door.
Na eenige dagen van stilstand, doen de Duitsche
onderzeeërs ook weer van zich spreken. Terwijl een
week lang geen schepen getorpilleerd werden, zijn er
thans verschillende berichten over slachtoffers der
onderzeeërs. Het Russische stoomschip Rubonia
(in 1896 gebouwd, groot 3600 ton, van Engeland op
weg naar Rusland met een lading kolen) werd in den
grond geboord bij de Orkney-eilanden (ten noord
oosten van Schotland), de bemanning werd gered, het
te Aberdeen thuis hoorende stoomschip Firth (in 1908
gebouwd, groot 406 ton) trof een zelfde lot, van de
bemanning echter werden 6 gered en 4 gedood, het
Fransche stoomschip Danaë (in 1909 gebouwd, groot
1500 ton, thuishoorende te Caen) werd door twee on
derzeeërs ten noordwesten van Schotland tot zinken
gebracht, de bemanning werd gered. Dan wordt nog
gemeld, dat er vier te Lowestoft thuishoorende traw
lers (Henry Charles, Kathleen, Activity en Prosper)
door een onderzeeër met geschutvuur in den grond
geboord zijn, nadat de bemanningen waren gered, dat
de trawler Briton van Aberdeen en de trawler Perseus
van Grimsby in de lucht gevlogen zijn,, waarbij de
scanner van het eerstgenoemde schip werd gedood
en,v F den van de bemanning worden vermist en de
uit negen koppen bestaande bemanning 'van het
laatstgenoemde werd gedood of verdronken is.
De Amerikaansche nota aan Duitschland over den
handelsoorlog wordt door de Berlijnsche bladen zeer
ongunstig beoordeeld. Men vestigt er de aandacht
op, dat indien weder een Amerikaan op een Engelsch
schip gedood wordt, president Wilson de diplomatie
ke betrekkingen dreigt ai te breken, In Londen be
schouwt men de nota als een ultimatum, waarin
Duitschland voor de keus gesteld wordt: inwilligen
of weigeren, terwijl het laatste zeer zeker zou leiden
tot een openlijke breuk.
Maar het afbreken van de betrekkingen betee-
kent nog geen oorlog. En al gaat men te Washington
een reserve vormen van een half millioen man buiten
het militie-leger, al heet het, dat het departement van
marine vijftig onderzeeërs zal aanvragen, verschillen
de slagkruisers, kleinere schepen en zelfs 4 Nooitbe-
nauwds (het ministerie van oorlog zou een crediet van
200 millioen en dat van marine van 250 milhoen dol
lars aanvragen, dubbel zoovee! ais vorige jaren) het
is niet waarschijnlijk, dat Amerika den oorlog wil.
Maar men kan nooit weten.
De Times meldt, dat er tusschen Bulgarije en Tur
kije 22 Juli een overeenkomst is geteekend, waarbij
aan Bulgarije het Turksche gedeelte van den Dedea-
gatsj-spoorweg wordt afgestaan. Al het gebied ten
westen van de Maritza wordt Bulgaarsch. De over
eenkomst moet geen enkele politieke verbintenis inhou
den, maar wanneer het bericht juist is, is Bulgarije
voor de bondgenooten verloren en kunnen ze hun
hoop enkel nog gevestigd houden op Roemenië en
Griekenland.
Een jaar geleden begon de Oostenrijksche mobilisa
tie tegen Servië, ving'dus de korte, maar noodlottige
periode van nog geen week aan, waarop nu bijna een
jaar van oorlogvoeren is gevolgd. Het is niet buiten
gesloten, flat de oorlog betrekkelijk spoedig een einde
neemt, maar de mogelijkheid is even groot, dat hij
nog lang zal duren. Volgens een Zwitsersch blad be
reidt het Belgische leger stelselmatig reeds een win-
tertocht voor. Het Duitsche legerbestuur laat offici
eel weten, dat voor den eventueel komenden winter-
tocht men acht hem dus nog niet zeker in de be
hoeften aan warme onderkleeding ruimschoots is
voorzien.
En de Fransche oud-minister Hanotaux betoogt, dat
de oorlog waarschijnlijk nog lang zal duren. Hij is
van meening, dat de bondgenooten zich moeten orga-
niseeren, dat er een autoriteit moet worden ingesteld,
die alle krijgsoperaties leidt om het zwakke punt te
vinden, waar de tegenstander zal moeten wijken.
Waarschijnlijk zal dat ergens in het Zuiden zijn,
aangezien het front daar het minst beschermd is en
het verst van het hart van den vijand afligt. De in
neming van KoostentinopeL de uitbreiding van het
Servische front kan de beslissing brengen,
„Maar al gebeurt dat zeer langzaam, wij moeten
niet wanhopen," zegt de heer Hanotaux.
„Zich dus met haasten, wachten op bet in het vuur
komen van de nieuwe Russische troepen en de nieuwe
Engelsche contingenten, onze mannen sparen, met het
oog op den winter een stelsel van verloigang en ver
vanging ontwerpen, dat het militaire en burgerlijke
leven dragelijk maakt; het zwakke punt zoeken en op
dat punt snel en met al de vereende krachten hande
len. Dat lijken mij de voorwaarden te zijn voor de
overwinning, die overigens vaststaat. De bondgenoo
ten zijn de meerderen in aantal, vuur, deugdelijkheid
en hulpbronnen. Laten wij die meerderheid niet door
een fout of een onvoorzichtigheid in gevaar brengen.
Het lot van de wereid hangt van de wijsheid van al
len niet minder dan van de dapperheid der soldaten
af."
Aldus oordeelt de Fransche oud-minister.
Aan het Duiische legerbericht van Zaterdag in
een deel der vorige oplage vermeld, ontleenen we
ket volgende
Het leger van generaal von Below heeft bij Schawll
de overwinning over net 5e Russische leger behaald.
Na gedurende tien dagen den vijand al strijdend
achtervolgd te hebben, gelukte 't den Duitschen
troepen gisteren de Russen tot een slag te dwingen,
te verslaan en uiteen te jagen.
Sedert het begin van deze operaties op 14 Juli
zijn 27000 Russen gevangen genomen, en 25 kanon
nen, 40 machinegeweren, meer dan 100 gevulde en
bespannen munitiewagens en een groote hoeveelheid
bagage en ander oorlogsmateriaal buitgemaakt.
In de gevechten tusschen Njemen en Weichsel
zijn sedert den 14en Juli 41.000 gevangenen ge
maakt, en 14 kanonnen en 90 machinegeweren ver
overd. Wat in Rozan en Pultusk aan oorlogsmate
riaal is buitgemaakt is nog niet te overzien.
Voor Warschau vielen in d.en loop van kleinere
gevechten in de laatste dagen 1750 man en twee
machinegeweren in onze handen.
Ten Noorden van de Pilitza-monding bereikten de
Duitsche troepen de Weichsel.
Van den mond van de Pilitza bat Kozienieee, ten
Noord-Westen van Iwangorod is de vijand tot over
de Weichsel teruggedrongen.
Voor Iwangorod naderden onze troepen dichter
het Westelijk front van de vesting
De Duitsch-Oostenrijksche troepen vin het leger-
van Woyrsch, en het leger-von Mackensen, maakten
sedert den 14e» Juli tusschen Pilitza en Bay circa
50,000 gevangenen. Het juiste aantal en de groote
van den buit zijn nog niet te overzie».
Uit het Duitsche Groote Hoofdkwartier werd giste
ren medegedeeld: Het leger van generaal Von Below
was in gevechten gewikkeld met de achterhoeden van
den vijand.
Gisteren werden weder ÓO00 man krijgsgevangenen
gemaakt.
Bij aanvallen aan de Jesia (ten zuiden van Kowno)
en in de streek van Dembowo (10 K.M. ten zuidoosten
van Soewalki) werden Russische loopgraven ver
overd.
Wij hebben de Narewaever het geheele front, van
het zuiden van Ostrolenka af tot bij Pultusk, over
schreden.
Ten zuidoosten van Pultusk naderen onze troepen
de Boeg.
Ten zuidwesten van deze vesting bereikten wij, on
danks den hardnekkigen tegenstand van den vijand,
de linie Nasielsk—Gzowno.
Ten westen van Blonie zijn verscheiden stellingen
van den vijand veroverd.
Ten zuiden van Warschau werden de plaatsen
Oestanof, Lbiska en Jazgarzef stormenderhand geno
men.
Op het zuidoostelijk oorlogstoonee! is de toestand
bij de Duitsche troepen onveranderd.
(De plaatsen Oestanof, Lbiska en Jazgarzef liggen
ongeveer 25 K.M van het middenpunt van Warschau.
Gzowno ligt 10 K.M. ten zuiden van Pultusk, aan
den weg PultuskSerozk).
Het Oostenrijksche hoofdkwartier meldde gisteren:
Op het oorlogstooneel in Rusland verliep de dag
van gisteren betrekkelijk rustig. Bij Iwangorod sloe
gen onze troepen eenige zwakke aanvallen vavn den
vijand af. Ten zuiden van Krylow werd een poging
der Russen om over den Boeg te trekken verijdeld.
Overigens is de toestand onveranderd.
Een Engelsch communiqué luidt:
Op 21 Juli sloegen wij een bomaanval af op dai
krater, veroorzaakt door de ontploffing van onze mijn
ten Westen van Hooge, als op 20 Juli gemeld.
Onze zware artillerie bracht een zware loopgraaf
mortier, die den aanval steunde, tot zwijgen.
In den avond van 23 Juli deden wij een mijn
springen onder een vooruitspringend gedeelte in de
Duitsche linie ten Zuid-Oosten van Pillebeke, waar
door vijandelijke loopgraven werden vernield. Spoedig
daarna deed de vijand een weinig meer naar het
Zuiden een mijn springen, die weinig schade aan
richtte. Sindsdien hebben wij een weinig terrein ge
wonnen, door den door de Duitsche mijn geslagen
krater te bezetten en met onze loopgraven in verbin
ding te brengen.
Wij sloegen een nieuwen zwaren bomaanval op on
ze loopgraven rondom den krater nabij Hooge af.
Het Russische groote hoofdkwartier meldde Zater
dag: Bij Mitau had den 23sfen geen gevecht plaats
Meer zuidelijk aan het front Janiski—Schawli—Ros-
sieny gaat de vijand voort met op te trekken in de
oostelijke richting.
Aan het Narewfron t had in den nacht van 23 Juli
een aanval plaats door den vijand aan den linkeroever
van de Pissa. Niettegenstaande dat hij gasbommen
gebruikte, sloegen wij dien aanval af met succes. De
vijand doet uiterste pogingen om den Narew te for
ceeren. In den sector Roshan—Pultusk woedde den
23en een hardnekkig gevecht. Aan den Weichsel
geen belangrijke verandering. Wij sloegen eenige vij
andelijke aanvallen af op Novo-Georgiewsk en Iwan
gorod. Tusschen den Weichsel en den Boeg vond den
23en in de richting Lublin een hevige beschieting
plaats; de vijand poogde vooruit te gaan op Berzice.
Aan het front Khmiele—Woislawitza hevige ge
vechten. In den nacht van den 23sten deder. onze
troepen met succes talrijke tegenaanvallen gedurende
welke zij er herhaaldelijk in slaagden in de stellingen
te komen van de vijandelijke artillerie, maar, door de
gevechtsomstandigheden konden zij de door den vij
and daarin achtergelaten kanonnen niet meenemen.
Bij Groebesjof concentreerde de vijand aanzienlijke
krachten, die er in slaagden, na hardnekkige gevech
ten, zich iets naar het Noorden uit te breiden.
Aan den Boeg bij Sokal duurden den 23en de ge
vechten voort, aan het oude front.
Wij constateerden daar de nddering van nieuwe
Duitsche troepen. Aan het overige front geen veran
dering.
Het Fransche legerbericht van gistermidag zegt:
Gedurende den nacht is er niets gebeurd, behalve
eenige artilerie-actie in Artois, rondom Souchez, tus
schen de Aisne en de Oise, op hef plateau van Quenne-
vières en in het Le Prêtrebosch, waar de kanonnadt
vergezeld ging van een levendige fusillade; maar zon
der infanterie-gevechten.
In de Vogezen te Ban-de-Sapt behaalden de Fran
schen wederom een succes. Zij maakten zich in den
avond van 24 Juli meester van de krachtige versterkin
gen der Duitschers, die zich uitstrekken tusschen de
hoogte van Fontenelle (627) en het dorp Launois, en
bezetten een groep huizen, die het zuidelijk gedeelte
van het dorp vormen. De Franschen maakten meer
dan 700 niet gewonde, behoorende tot vier verschil
lende bataljons, en een compagnie mitrailleurs krijgs
gevangenen.
Een lijst van het buitgemaakte materieel kon nog
niet opgemaakt worden
Een Duitsch luchtschip is geland bij Bethanconrt;
dé beideaviateurs, die erin zaten werden krijgsgevan
gen gemaakt.
Officieel was uit het Duitsche groote hoofdkwartier
gemeld: Aan den oostrand van Argonnen lieten wij
een blokhuis van den vijand in dé lucht springen.
Bij Launois ten zuiden van Ban-de-Sapt, nestelden
de Franschen zich in een klein gedeelte van onze voor
ste loopgraven.
Op de vesting Duinkerken werd een aantal bommen
afgeschoten.
Het Italiaansche stafcommuniqué meldt
Twee Italiaansche watervliegtuigen bombardeerden
het spoorwegstation te Riva met uitnemende resultaten
en keerden ongedeerd terug
Een aan op onze stellingen in Karinthië in den
nacht van 23 Juli werd afgeslagen.
De vijand ondernam gisteren drie wanhopige aan
vallen tegen d'e door ons genomen stellingen op den
Luznicatop Hij werd met zware verliezen afgeslagen.
Een legerorder, gevonden op een krijgsgevangen of
ficier toont aan. dat de mislukte Oostenrijksche aanval
op 22 juli, in het communqué van 23 Juli gemeld, een
algemeene aanval was, met het doel den linkervleugel
terug te dringen en de Italianen aan dezen kant der
Isonzo te vedrijven.
Oficieel wordt uit het Oostenrijksche hoofdkwartier
gemeld van het Italiaansche oorlogsterreinIn het ge
bied van Görz beperkten de Italianen zich g:steren den
geheelen dag tot een sterk artillerievuur.
Wanhopige nachtelijke aanvallen tegen de Oosten
rijksche stellingen aan den rand van het Plateau van
Doberdo werden tot staan gebracht onder zware ver
liezen.
De Italianen kunnen het feit niet veranderen, dat
hun stormloop tegen het front van het Kustland ver-
gcefsch is.
DE DARDANELLEN
De Russische generale staf deelt mede:
In de buurt van den Bosporus hebben onze torpedo
booten een Turksch cavaleriekamp beschoten en den
vijand verliezen toegebracht. Zij veroorzaakten een
ontploffing in een proviandtrein,
ONTZETTENDE SCHEEPSRAMP.
In Amerika heeft weer een van die groote scheeps
rampen getroffen, welke er af en toe in de Vereenigde
Staten plaats hebben, welke in normale omstandighe
den heel <5e menschheid met ontzetting vervullen en
waaromtrent de bijzonderheden worden verslonden.
Thans echter kan aan deze vreeselijke catastrofe in
de gedachten der menschen en in de kolommen der
dagbladen niet zooveel ruimte worden afgestaan
in oorlogstijd worden er dagelijks zooveel duizenden
menschenlevens vernietigd, dat de honderden die bij
een scheepsramp omkomen, nauwelijks in tel zijn.
Naar uit Chicago wordt gemeld is de pleizierboot
Eastland op de rivier Mississipi of Illinois omgesla
gen. Het aantal verdronken passagiers wordt geschat
op 1200. Vijfhonderd lijken zijn reeds opgehaald,
hoofdzakelijk uit de onder water liggende romp en wel
door gaten, die in de zijden waren gehakt.
Hartroerende tooneelen werden afgespeeld, toen het
schip begon te hellen. Er waren minstens 2500 per
sonen aan boord. Zij, die op het dek waren, slaagden
er voor een gedeelte in zich vast te klampen aan de
kanten van het schip en werden gered door voorbij
varende schepen, maar degenen die in de kajuiten wa
ren, meerendeels vrouwen en kinderen, hadden niet de
minste kans op redding.
De brandweerlieden, die toezicht hielden op het
bergen der lijken, vonden ze op elkander gestapeld als
balen koopwaren, hetgeen aantoonde, dat de slachtof
fers tegelijk naar de uitgangen gesneld waren, evenals
eenige jaren geleden bij den brand in het „Irokeezen-
theater," waarbij 12 k 13 jaar geleden honderden om
het leven kwamen. Ooggetuigen verklaren, dat alles
afgeloopen was in vijf minuten Het gegil der vrou
wen had het gedruisch van het binuenstroomende wa
ter overstemd.
De lken werden in sleepboot en naar-den oever ver
voerd en van daar naar het lijkenhuis overgebracht.
Bij een onderzoek is gebleken, dat de gezichten van
vele vrouwen stukgekrabt waren en dat hare kleederen
gescheurd waren, hetgeen bewijst, dat er een wanho
pige worsteling heeft plaats gehad.
Nadat de eerste 500 lijken weggebracht waren, on
derzochten duikers het binnenste van het schip en ont
dekten daar nog veel meer lijken, die door middel
van touwen naar buiten werden getrokken.
De verklaring, dat het schip zou zijn omgeslagen
doordat de passagiers aan de eene zijde te dicht op el
kander stonden, wordt onbevredigend geacht.
De stedelijke autoriteiten, die bevel hebben gegeven
tot arrestatie van den kapitein en stuurlieden, verna
men thans voor het eerst, dat het schip reeds bij een
andere gelegenheid bijna was omgeslagen.
De bemanning was naar de oever gezwommen.
De stoomboot-inspectie stelt een onderzoek in ter
zake van de bewering, dat de waterballast uit het
ruim gepompt was, toen de passagiers aan boord gin
gen, teneinde een grooter aantal te kunnen bergen.
Volgens een andere verklaring was het schip in de
modder vastgeraakt en had het niet los kunnen komen,
toen de machines begonnen te werken, waardoor het
ging overhellen. Dit werd nog verergerd door het
groote aantal passagiers aan boord, zoodat bet schip
niet weer opgericht kon worden.
De ramp der Eastland herinnert aan het vergaan
der Nieuw-Yorker pleizierboot „Generaal Slocum,"
die 15 Juni 1904 verging, waarbij ongeveer 1000
personen verdronken of verbranden.
Teen de „Titanic" op zijn eerste reis bleef (14 April
1912) kwamen er 1701 personen om.
KORTE BERICHTEN.
Aan 't Parijsche Journal wordt uit Londen ge
meld, dat generaal Botha tot veldmaarschalk van het
Britsche leger is benoemd.
ALKMAARSCHE COURANT
