DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Van het oostelijk oorlogsteireln.
Van liet westelijk oorlogsterrein.
Yan het zuidelijk aorlogstoanecl.
Uitkeering vergoedingen
MILITIE en LANDWEER.
,No, 181
Honderd en zeventiende jaargang.
1915
m 3 mfttot II Jr. p. pt f 1.25. .y?tóifepnii 11 et p. regel, grwie letters laar plaatsruimte. Brieven fr. N. Beek- en Hastednikkerij T.fe. HERMs. COSTER ZOON, leerton CS. Mmt. 3.
D O N D E R I) A G
5 AUGUSTUS
Ter zee.
VARIA.
mm
Ossowietz»
fi Lomza
Ostrolenka
Wilna
Grodno
Ntemen
Narew
nj Putusk
ïJeortelwwKk «JSerosk
IwHnierod
\5! Clioimi!
Lublin 1
t|Krasnik(^
ALKMAAR, 5 Augustus.
Warschau bezet.
Dit is het belangrijke nieuws van heden.
De Times-correspondent, die de vorige week seinde,
dat de val dezer vesting slechts een kwestie van da
gen was, heeft dus wel gelijk gehad.
Was het te voorzien, dat de groote Weichsel-vesting
wel niet aan een langdurig beleg blootgesteld zou
worden, de bezetting komt toch als een verrassing.
Toen wij vanmorgen lazen, dat de Russen uit de
Blonie-linie waren teruggeworpen op Warschau en
dat de vesting werd aangevallen door het leger van
prins' Leopold van Beieren nadat natuurlijk de
zwakste plaats van de forten-linie, welke ongeveer in
een omvang van 50 K.M. rondom de vesting ligt, was
gevonden hebben wij onmiddellijk een herhaling
van hetgeen bij Antwerpen gebeurd is, vermoed De
gehelde-vesting toch werd 28 September verleden jaar
van den zuid-westelijken kant aangevallen en toen
eenmaal maar een gat in den kring was geboord, was
er voor de verdedigers geen houden aan en moest de
stad binnen tien dagen worden overgegeven. De gang
van zaken voor Warschau zal, dachten we, niet on
waarschijnlijk deze zijn, dat weldra de Alexander-
citadel, met een eigen forten-gordel, die de groote
spoorwegbrug over den Weichsel ten noorden van de
stad beheerscht, zal worden beschoten met het 42 c.M.
geschut of met andere zware belegerings-artillerie.
Valt de citadel, dan hebben de Duitschers de sleutels
der stad in handen.
Dat de vesting zoo snel bezet zou worden, viel
echter niet te denken Het is mogelijk, dat de Russische
weerstand totaal gebroken is, maar waarschijnlijker
achten we het. dat het voornaamste deel der bezetting
bijtijds ontkomen is, m. a w dat de vesting ontruimd
was. Men zal er spoedig meer van hooien.
De val van Warschau, de hoofdstad van Polen, een
stad. met een bevolking van 1 millioen, na St. Peters
burg en Moskou de belangrijkste Russische stad, is
een oorlogsfeit van groot gewicht. Zoowel in militair
politiek als moreel opzicht hebben de Duitsch-Oosten-
rijksche troepen hier een belangrijk succes behaald
vermelding verdient het, dat den Beieren de eere van
den eersten intocht werd gegund. Polen is nu tijde
lijk tenminste -voor Rusland verloren. Niet onwaar
schijnlijk roept Duiischland hier een geheel nieuwen
toestand in het leven.
In de tweede plaats vernemen we, dat het op den
iinker-ccver van den Weichsel gelegen westelijk ge
deelte van Iwangorod in Oostenrijksche handen is.
Het was te voorzien dat de Russen, die hier enkele da
gen geleden kanonnen verloren en overhaast moesten
terugtrekken, op dit punt wel niet lang meer weer
stand zouden kunnen bieden.
In het Russische communiqué wordt hieromtrent ge
zegd: „Bij den rivierovergang nabij Iwangorod ver
kleinen onze troepen geleidelijk volgens ontvangen be
velen het front op den linkeroever van de rivier
Maar de Duitsche en Oostenrijksche legerberichten
makèn melding van andere belangrijke vorderingen
Het Duhsche leger dat in het noorden een ernstige be
dreiging kan worden voor de hoofdverbindingswegen
tusschen West-Polen en de Russische hoofdstad St. Pe
tersburg, en dat eenigen tijd niet vooruit kon komen,
is thans weer gevorderd en komt al aardig dicht bij
Dunaburg aan de Duna, welke rivier bij Riga in zee
uitmondt Mag men de ..Morning Post" gelcovcn, dan
is de aanval tusschen Njemen en Dwina de hoofdon
derneming, waaraan alle andere bewegingen onderge
schikt zijn Het Engelsche blad deelt mede, dat de
Russen op dit front geheel voorbereid waren en het
schreef het hieraan toe dat de Duitschers in een week
tij.-ls slechts oen dagmarsch vooruit kwamen Thans
blijkt dat zij nu v/ecr vooruit zijn gegaan
Het Riissischc communiqué zegt, dat de Duitschers
hun strijdkrachten hadden samengetrokken eu dat de
gevechten zich de laatste dagen met afwisselend suc
ces ontwikkelden. Dit is een beetje eigenaardig, maar
volkomen juist gezegd, immers men kan er uit lezerf,
dat de Duitschers hier het sterkst zijn, dat eenige da
gen geleden liet succes nog voor de Russen was en dat
het thans is overgegaan op de Duitschers.
Ten noorden van Lomza weerden de Russen terug
gedrongen, terwijl bij Ostrolenka na hevigen tegen
weer de door veldversterkingen verdedigde Narew-
overgangen werden veroverd, waarbij vele duizenden
gevangenen cn vele machine-geweren buit gemaald
werden In het Russische communiqué heet dit, dat de
troepen onder hevige gevechten terugtrokken op een
nieuw front.
Minner snel gaan de vorderingen der Duitschers en
Oosten: ijkers tusschen Weichsel en Boeg. Daar bieden
de Russen heldhaftigen tegenstand, telkens nadat zij
een klem eindje teruggeslagen zijn. Niet onwaarschijn
lijk staat dit in verband met den Russischen opzet om
het land leeg te maken, d. w. z. zoo onherbergzaam
mogelijk aan de indringende troepen over te laten
door alles te verbranden of op andere wijze te vernie
len 't Oostenrijksche communiqué wijst cr uitdruk
kelijk op, dat er groote branden worden waargenomen
Maar tegenover dit voordeel staat een gevaar. 1 loe lan
gtr de Kussen dralen, des te ernstiger worden hun
verbindingen bedreigd, des te moeielijker zal hun het
terugtrekken vallen. Immers wanneer de linie3 niet
vast in hun handen zijn, clan is de kans groot, dat zij
groote troepenmassa's in 's vijands handen zullen
moeten achterlaten.
De „Times" meldt thans, dat Rusland sedert de oor
log begon tusschen 6 a 7 millioen soldaten in het veld
gebracht heeft en dat er nog evenveel beschikbaar zijn
om geoefend te worden. Als de binneulandsche fabrie
ken en die van de bondgenooten het leger van alles
voorzien zuilen hebben wat er noodig is, zullen de
Russen den invaller slag leveren.
Maar die munitie-aanmaak gaat zoo gauw niet.
En op munitie op dit cogenblik kemt het aan De cor
respondent der „Times" te Warschau schreef, dat voet
al het vreeselijke arlillerie-vuur der Duitschers hun
sucets brengt zij trekken hun artillerie op één
plaats samen en vernietigen dan met de verdedigings
werken de verdedigers.
Daarbij komt. dat Ruslanö's bondgenooten zelf ook
munitie hard ncodig hebben en dus we! niet veel zul
len te missen hebben.
De redactie van de „Titnes" is overigens niet er
best te spreken over de Russen, die h. i. niet het recht
hebben te klagen over de verliezen en die nog niet
mogen liepen cp verlichting door een offensief dei
verbondenen op het Westelijk front. Wij, betoogt het
blad, hebben vooral niet minder verliezen geleden, wij
hebben van het begin, af aan tot nu toe. nog altijd de
hoofdmacht der Duitsche legers op ons dak. Is dit
juist, dan blijkt hieruit, hoé de Duitschers tegenover de
7 millioen Russen ver in de minderheid, zich ia het
Oosten hebben moeten weren ert h. e de Duitschi
krijgskunde moet zijn geweest, om de Russen over de
heele linie van het offensief tot het defensief te brengen
Van het. Westen is er geen nieuws.
Alom vinden oorlogsherdenkingen plaats, maar
men leert er enkel uit, dat alle landen vol strijdlust en
vol goeden moed zijn.
Bij geruchte verluidt, dat er beraadslaagd wordl
over samenwerking van Italiaansche strijdkrachten te
land en ter zee met de Fransche cn Britsche tegen
Turkije.
Ter zee werd het Belgische stoomschip „.Koophan
del" (in 1911 gebouwd, metend 1700 ten, thuishoo
rend te Antwerpen) getorpilieerd.
De Amcrikaansche regtcring gaat nu proiesteeren
tegen de door het Fransdie prijzenhof goedgekeurde
aanhouding der „Dacia", de Duitsche regeering be
toogt ui een nieuwe nota aan Washington nogmaals,
dat men in zijn recht was ten aanzien van de vernieti
ging van de „William P. Frye", maar wil de schade
vergoeding betalen, te bepalen door een door
Amerika en een door Duitschland aan te wijzen ex
pert of wel door liet Hof van Arbitrage te 's-Graven-
hage.
Het officieele bericht van den Duitschen generalen
staf luidt:
Bij de vervolging van den terugtrekkenden tegen
stander bereikten onze troepen gisteravond de omstre
ken var Koepisjki, ten O. van Penjewietsj (tusschen
deze plaats en Dunaburg).
Ten N. van Lomsja werden de Russen in de voorui*
geschoven verdedigingsstelling van de vesting tenig
god rong en.
Oost en West-Pruisische regimenten namen de door
vcldvei sterkingen bevestigde Naref-overgangen bij
Ostrolenka na hevigen strijd. Eenige duizenden Rus
sen werden gevangen genomen, 17.mitrailleurs buit
gemaakt Ook hier is de vervolging begonnen.
Voot Warschau werden de Russen uit tie Blonu
stelling ir> de buitenste fortenlinie gedreven Het leger
van prins I eopold van Beieren begint den aanval op
de vesting.
Bij de over den Weichsel getrokken Duitsche troe
pen van het leger van v Woyrsch gaat de aanval voor
uit. De Oostenrijksch-Hongaarsche troepen van dit le
ger zijn in het bezit van de Westelijke deelen der ves
ting Iwangorod tot aan den Weichsel.
Tegenover de verbonden legers van Mackensen
poogde de vijand ook gisteren de vervolging tot staan
te brengen; hij werd echter bij Lentsjna, ten N.-O. van
Choim cn Westelijk van de Boeg opnieuw verslagen.
Sedert hedenmorgen is de verslagen vijand algemeen
op den terugtocht tusschen Weichsel en Boeg hi
Noordelijke richting
Ook bij Ustilug aan de Boeg en ten Zuiden van die
plaats wijkt de vijand.
Het Oostenrijksche legerbericht zegt:
1 usschen den Weichsel en den Boeg bieden de
schrede voor schrede wijkende Russen op verschillende
plaatsen den gewonen tegenstand. Hevige gevechten
weiden geleverd bij Dubienka. Cholm, aan de Swinka
en aan de linie Lentsjna-Nowo-Alexandnja Op ver-
sch'llende punten van het front deed de vijand korte te
genaanvallen teneinde ons opdringen te belemmeren;
hij kon echter geen stand houden, werd teruggeslagen
en zette te middernacht-den terugtocht naar het noor
den VOOH
Het aan den linkeroever van den Weichsel gelegen
westelijk gedeelte van Iwangorod is in onze handen.
De tegenover de monding van de Radomka aan den
oostelijken oever van den Weichsel staande Duitsche
troepen hebben opnieuw vorderingen gemaakt.
Tussenen Wiadimir Wolynski en Sokal joegen onze
troepen een kozakken-regiment uiteen.
Men ziet tiet in de verte hevig branden.
In Oost-Galicië niets nieuws.
Het Fransche middag-communiqué luidt:
In Artois hadden in den loop van den algeloopcn
nacht slechts gevechten met handgranaten plaats ten
noorden van het kasteel Carleul.
In Atgonne werd gisteren den geneden dag het le
vendig gevecht met handgranaten voortgezet in het
westelijk deel van het bosch tot de omgeving van St
Hubert De afgelcopen nacht was zeer bewogen. De
Duitschers deden twee aanvallen, een tegen hoogte
213 eu het ravijn bij Foutaine-aux-Charenes, den ande
ren bij Marlie-Thérèse. De aanvallers werden overal
in hun loopgraven teruggeworpen door ons artillerie
ën infanierie-vuur.
Bij Tour-de-Paris en in de richting van Haute Che-
vouchée onafgebroken geweervuur van loopgraaf tot
loopgraaf.
Voor Vauquois lielen de Duitschers twee mijnen
springen, waardoor echter geen schade werd toege
bracht aan de Fransche loopgraven.
In het Apremontbosch en bij Ban-de-Sapt levendige
beschieting.
In de Vogezen verliepen vannacht gevechten met
handgranaten bij Lingekopf en Schratzmannele in het
voerdeel der Franschen Bij den Barrenkopf sloegen
zij een tegenaanval af.
Het Duitsche legerbericht zegt enkel: Op het Weste
lijk ooi logstooneel geschiedde niets nieuws.
Een officier van het Italiaansche leger is volgens
een Reuterbericht uit Parijs in het hoofdkwartier van
de Engelsche expeditionnaire strijdmacht in de Mid-
dellandsche Zee aangekomen, teneinde in overleg te
treden omtrent maatregelen tot samenwerking tusschen
de Britsche en Fransche strijdmachten en de Italiaan
sche zoowel te land als ter zie in den strijd tegen
Turkije.
Het Oostenrijksche legerbericht meldt:
In het gebied van Görz werden in den nacht van 2
op 3 Aug wederom verscheiden aanvallen der Itali
anen afgeslagen, o a. ten zuiden van Sdraussina en
ten oosten van Polazzo, waar de vijand tweemaal met
de bajonet een aanval deed, maar telkens werd terug
gedreven.
!n den middag van 3 Aug. deden de Italianen bij
regen en mist, na een hevige voorbereiding door de
artillerie, wederom een aanval op onze stellingen op
den Monte dei Sei Busi. Ook deze aanval werd afge
slagen.
In het Karinthische en Tiroolsche grensgebied
heerscht op sommige punten levendige bedrijvigheid
bij de artillerie.
Italiaansche infanterie, die ten aanval zou doen op
den Cellon-top, trok terug, daar zij door de eigenartil
lerie beschoten werd op de westelijke helling van de
hoogte.
Een aanval van twee vijandelijke compagnieën op de
grensburg ten zuiden van Schludeibach en een vrij
hevige aanval bij Col di Lana (Bucheustein) werden
afgeslagen.
AAN DE DARDANELLES
Een Turksch communiqué zegt:
Aan het Dardanellenfront hebben op 3 Aug. bij Ari
Boemoe loopgravengevechten van weinig beteekenis
plaats gehad! Onze artillerie vernielde een vijande
lijke stelling voor bommenwerpers op onzen linkervleu
gel.
Een vijandelijke kruiser beschoot Chiteure zonder
succes: Onze artillerie beantwoordde het vuur en
trof een vijandelijke torpedoboot, die daarop wegvoer
Een vijandelijke vlieger wierp een bom op het hospi
taal Eznie ten zuiden van Koem Kaie, waardoor een
gewonde werd gedood.
Op 3 Aug. lieten een kruiser en vier torpedobooten
boven Sighadji Kliman ten zuiden van Smyrna een
vliegtuig opstijgen, waaruit drie bommen werden neer
geworpen. Eén persoon werd gedood. Genoemde
schepen schoten zes granaten af op genoemde open
plaats, waardoor een huis werd verwoest.
Aan de andere fronten gebeurde niets van belang.
BELGISCH STOOMSCHIP GETORPILLEERD.
Lloyds meldt, dat liet Belgische stoomschip „Koop
De BiirgeiU(-e»ler van Alkmaar brengt ter
keiiutM van belanghebbenden«lat «Ie uit
keering «Ier verg«»e«Uiigen ral geselileden op
Vrijdag 8 A ngiiMtutt a.x,
in oan der lokalen van de Handels
dagschool aan de Doelenstraat
en wel voor «Ie I.AXmVKEU lunchen 10—11
uur eu voorde MILITIE liiMMehen 11 12 uur.
l>e betaling Mrekl over het. tijdvak van
20 lull tot en met 5 AuguwtiiiL
Alkmaar, 4 Aug. 1915,
De Burgemeester voornoemd,
O. RIPPINO.
handel" op zee gezonken is. Negen man van de équi
page zijn gered.
(De „Koophandel" was een stoomschip van 173b
ton bruto, dat in 1911 werd gebouwd en toebehoorde
aan de „Scheepvaart-Maatschappij" te Antwerpen).
EEN KLEINE VERGISSING.
„FIL" en „FILLE."
Het te Frankfurt verschijnende Zondagsblad „Die
Gemeinde" deelt in de volgende vermakelijke geschie
denis mede, verteld door zekeren dr. Kayser
„Op zekeren dag kwam een dragonder bij mij, die
weten wilde, hoe men in het Fransch een draad garen
vraagt. Zijn mouwen waren onder de armen Iogetornd
en ook zag men op zijn borst eenige knoopen, die er niet
waren." Hij herhaalde voortdurend „un fil", ging
toen vastberaden naar de boerin, die rustig in een hoek
zat en aarappelen schilde.
„Hela! boerzjewase(bourgeoise) begon hij zij
toespraak in het dialect en den tongval, die hij van d
boeren in die streek had afgeluisterd, maar een weinig-
je „Duitsch" uitgesproken, en de boerin antwoordt, ten
tedcen dat zij hem verstaan heeft, met een vriendelijk
„Monsieur?" Eerst zal ik eens gaan zitten, merkt
de krijgsman op en laat dadelijk de daad op het woord
volgen. „Comprends pas!' antwoordt de vrouw
„Dat weet ik, wacht toch 'n oogenblikje, het zal wel
komen„Mats, monsieur, certainement, je ne comp
rends pasce que vous allez me dire!" „Dat aie
vrouwen nou overal geen twee minuten den mond kun
nen houden!" „Mai6. „Nix mah! Donnerwet-
ter! Jetzt parle je!" Half verschrikt, half vroolijk
kijkt de vrouw den drittigen man aan en zwijgt nu
werkelijk een paar minuten, tijd genoeg om hem de ge
legenheid' te geven, zijn zin samen te stellen. Wat
garen beteekent heeft hij intusschen a! half vergeten;
maar toch herinnert hij zich nog flauw zoo iets en bij
roept uit: „Madame, avez-vous une fille? Donnez-
moi une fille pour ici! Comme ?aT' En tegelijker
tijd wijst de ongeluksvogel met de rechterhand op zijn
borst en breidt dan met een trouwhartig gezicht de ar
men uit, met geen ander doel, dan om de vrouw de
plaatsen te toonen, waarvoor hij de „fille" noodig heeft.
Maar zij barst in een onbedaarlijk lachen uit en de ont
ketende woordenstroom is niet meer tegen te houden.
Eindelijk loopt zij de deur uit, terwijl zij roept: „At-
tendez, mon bon gar^on, je vais vous présenter votre
fiancéeKomt met een zuigeling terug en laat haar
verbluften „schoonzoon" in spe, die nu werkelijk den
„draad" van zijn verhaal kwijt is, alleen met zijn ge
dachten, die vermoedelijk wel hierop neer zullen komen
„Of ze is stapel gek geworden of ze hebben mij voor
den gek gehouden."
STRAF KWIJTGESCHOLDEN.
Kanoniek Vrancken, secretaris van kardinaal Mer
rier, was wegens verzet tegc-n de Duitsche wacht bij de
uiteendrijving van een samenscholing aan de poort van
Mechelen, tot een maand gevangenisstraf veroordeeld.
Die straf is hem thans volgens een Wolffbericht door
den gouverneur-generaal kwijtgescholden.
EEN VERZAMELWOEDE.
De oorlog heeft de verzamelwoede, die in Parijs al
tijd geheerscht heeft, nog zeer doen toenemen. Voor
eenigen tijd vestigde de „Intermédiaire des Cherchetirs
et des curieux" op die verzamelwoede weer eens de
aandacht, en men kon lezen, welke voorwerpen in Pa
rijs niet a! verzameld werden: oude pennen, unifomi-
knoopen, manchetknoopen, hoofddeksels van allerlei
aard speelkaarten, haar, lucifersmerken, orthografi
sche fouten der veertig onsterfelijken, je zelfs valsche
gebitten werden gegaard door oude en jong. Zoo kwam
voor enkele jaren op een veiling te Parijs een collectie
van niet minder dan 1700 verschillende portretten van
Napoleon I onder den hamer.
Thans verzamelt men geen manchetknoopen meer,
evenmin wandelstokken, sigarenpijpjes of vreemde
munten; daarentegen bewaart men alles, wat den oor
log betreft. Ieder ontwikkeld Parijzenaar heeft een
oorlogsarchief aangelegd, en hierin vind men o.m.
kiekjes van alle mogelijke generaals der gealliëerden
reproducties van veldslagen, autografieën van men-
schen aan het front, stukjes uit militaire kleeding,
waar een kogel doorheen gegaan is, of waar een bloed-
spat op gekomen is, enz. De handel in deze rariteiten
schijnt een voordeelig werk te zijn, en de autografieën-
bureaux verdienen geld als water, handteekening van
Jöffre brengt niet zelden 40 fr. op.
DE ELECTRISCHE DRAAD.
Men is nu aan de Belgische grens bezig het laatste
stuk der electrische afsluiting: MiddelburgKnocke
aan te leggen, schrijft een correspondent van het Alg.
Hbl.
„Merkwaardig is hoeveel honden, katten en kippen
in den draad blijven hangen. En de Duitsche soldaten
organiseeren nu en dan drijfjachten, waarbij de hazen
worden opgejaagdnaar de electrische geleiding, die
voor hen haar doodelijk werk verricht.
Toch i9 het te begrijpen, dat de echte smokkelaar er
koerier zich'niet door het gevaar laat weerhouden, cr
groot is de vindingrijkheid, waarmede nten er aai
tracht te ontkomen.
X «>v«?
IVttnti'üttii
