DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Van kt (Ml oiiegstern
Van het westelijk oorlogsterreln.
Van Ét zuidelijk oorlogstmeeL
Herhalingsonder wgs
No. 191
Honderd en zeventiende Jaargang.
1915
Staseaalipiiis w J BintaI—,fc. 1. plUS. AdTMtMtte^riR 18 tl j. nfd. ?»ete Weri sur pMstiifflte. Brie?» Ir. N. I Boek- en Hïndelidrukkerij i.k. HERBlï. COSIER 4 2001, leorfai C 0. ïetetamr. 3,
DINSDAG 17 AUGUSTUS
Ter zee.
VAK IA,
NEDERLAND.
ALKMAAR, 17 Augustus.
Het vertrouwen op den goeden afloop der operaties
in Polen, dat gisteren den grondtoon van een uitvoe
rige mededeeling der Russische legerleiding vormde,
wordt teruggevonden in de beschouwingen van En-
gelsche bladen.
De „New Statesman", een weekblad, neemt aan, dat
de zomerveldtocht een eind zal nemen, zonder dat de
druk der Russen in het Oosten ook maar in het minst
verminderd is.
En de „Westminster Gazette" is van oordeel, dat de
Russische terugtocht, dien het blad een der moeielijk-
ste operaties in de geschiedenis van den oorlog noemt,
zoodanig is uitgevoerd, dat er nu niet meer een ramp
dreigt. Er zijn overvloedige aanwijzingen, meent dit
dagblad, dat de Duitschers niet meer zoo krachtig
zijn als in den aanvang en als het proces van afslijting
wordt voortgezet zal de winter hen zien in een posi
tie, dat ze in het geheel' geen verdere bewegingen meer
kunnen ondernemen. Maar verder dan de verklaring,
dat de Russen „waarschijnlijk" in staat zullen zijn in
de voorbereide liniën defensief stand te houden, durft
het toch niet te gaan
Maar daar komt het juist op aan
De Russische terugtocht, is het kan niet vaak ge
noeg worden herhaald tot dusverre meesterlijk ver-
loopen, de Duitschers en Oostenrijkers slaagden er
nog niet in, wanorde in de Russische legers te bren
gen of Russische troepen en massa af te snijden. Het
aantal gevangenen blijft telkens bij enkele duizenden
Maar de laatste Russische troepen zijn nog niet oyer
den Boeg en het is lang niet zeker, dat de Russische
hoofdmacht het daarachter zal kunnen houden.
Het laatste Duitsche communiqué luidt bepaald on
gunstig voor de Russen De concentrische opmarsch
naar Brest-Litowsk maakt snelle vorderingen. Van de
legergroep-von Hindenburg hebben dle legers van de
generaals v. Scholtz en von Gallwitz de Russische
stellingen doorbroken, hetgeen tea gevolge bedt gehad
dat die stellingen tusschen Narew en Boeg ontruimd
zijn moeten worden en de Duitschers bij de vervol
ging Brjansk hebben bereikt, dat nog maar 20 K.M.
van het txlangrijke spoorwegknooppunt Bialystok is
gelegen.
Van het Westen uit hebben de Duitschers (de leger
groep van prins Leopold van Beieren) den Boeg gefor
ceerd bij Drogitsjin, op een afstand van 60 K.M. van
Brest-Litowsk, het centrum stiet tusschen Drogitsjin en
Bjela op nieuwen tegenstand, die echter gebroken
werd. De legergroep van Mackensen is van het Zui
den uit reeds door Bjela (40 K.M. van Brest-Litowsk)
getrokken, terwijl ten Oosten van Wlodawa de Oosten-
rij ksche troepen op den oostelijken Boeg-oever noord
waarts trokken.
Worden dus de Russische troepen van alle kanten
op Brest-Litowsk gedrongen, bovendien zijn de tegen
standers er in geslaagd op twee plaatsen, ten noord
westen en ten zuiden van deze vesting over den Boeg
te komen, hetgeen voor de Russen niet anders dan een
hoogst bedenkelijke situatie kan worden genoemd.
Wat de vestingen betreft, wordt gemeld, dat de voor
uitgeschoven stellingen van Kowno met goed gevolg
zijn aangevallen en dat van Nowo Georgiewsk een der
groote forten gevallen is, zoodat deze vesting het wel
niet lang meer zal maken.
Een Duiisch onderzeeër heeft op de Engelsche
Westkust, ten noordoosten van het eiland Man, eenige
piaatsen beschoten, een stoutmoedig stukje, waarvan
het militaire succes echter niet geëvenredigd is aan
den durf. Een Oostenrijksch watervliegtuig heeft
bommen op de kusiforten van Venetië, geworpen. An
dere oorlogsfeiten vallen er niet te vermelden.
In Frankrijk dreigt het ministerie-Viviani met ont
slag. Het radicaal-socialistisch blok heeft zich tegen
den minister van oorlog Millerand gericht. Volgens
de „Temps" verklaarden, om den heer Millerand te
redden, alle leden van het kabinet zich met hem soli
dair. Het aftreden van een gedeelte van het kabinet
zou onder die omstandigheden volkomen uitgesloten
zijn. De „Temps" hoopt, dat de Kamermeerderheid
zal terugschrikken voor een volledige kabinetswisse
ling.
Naar verluidt zal in de zitting van a.s. Vrijdag de
regeering de kwestie van vertrouwen stellen. De „Tij
ger", de omverwerper van kabinetten, de oude heer
Clemenceau, schijnt de regeering ten val te willen
brengen. Hij heeft trouwens ook al geschreven, dat
wanneer generaal Joffre geen ander plan had, deze op
perbevelhebber wel naar huis kon gaan. Men spreekt
reeds van een kabinet-Clemeuceau of een ministerie-
Pichon.
In Engeland dreigen de mijnwerkers met nieuwe
moeielijkheden. Een aantal bekende mannen hebben
een oproep ten gunste van algemeenen dienstplicht ge
publiceerd. De liberale bladen verzetten zich daarte
gen en „de Star" spreekt zelfs van een complot. En in
Londen hebben vele vrouwen een optocht gehouden,
waarin banieren werden gedragen met opschriften als
deze: „Weg met de uitbuiting„Als vrouwen het
werk van den man doen, moeten ze ook het loon van
den man hebben!"
Mevrouw Despard, zuster van sir John French,
hield een rede, waarin zij zeide: „Terwijl Engeland
het Pruisische stelsel in Vlaanderen bestrijdt, moeten
we zorgen, dat Engeland niet zeif „Pruisisch" wordt
en dat de vrouwen ook niet worden gebruikt als on-
derkruipsters, terwijl de mannen weg zijn."
In Griekenland moet volgens een 1 lavas-bericht een
ministerieele crisis zijn uitgebroken. ïn de nieuwe Ka
mer werd de candidaat van den vroegeren premier Ve-
nizelos tot president gekozen en dit heeft het ministe
rie aanleiding gegeven zijn ontslag te vragen.
Dat een kabinetswisseling op den Balkan onder de
huidige omstandigheden van groot gewicht kan zijn.
is duidelijk. Wel beweren Duitsche bladen, dat de heer
Venizelos, als hij weer aan de regeering komt, een an
dereu koers zal volgen dan voorheen, doch dit is zon
der meer niet aan te nemen.
Het schijnt nu wel zeker te zijn, dat de verbondenen
katoen tot contrabande verklaren. Zouden zij het over
de regeling eens zijn geworden met de regeering te
Washington of zouden zij .het op een ontstemming der
openbare meening in Amerika laten aankomen?
Opvallend is het, dat tegelijk met het bekend wor
den van dit gewichtige besluit onthullingen worden
gedaan over Duitsche intriges in Amerika. Het heet,
dat Duitsche agenten een fabriek van Wright-vliegma
chines wilden aankoopen, dat een groote Amerikaan-
sche wapenfabriek door Duitschland werd gekocht,
daf Duitschland, door een geheime overeenkomst, die
liep over producten van de Edison-fabrieken, een
groote hoeveelheid phenol verkreeg voor het maken
van ontplofbare stoffen en dal Duitschers pogingen
deden om onlusten in de Vereenigde Staten te verwek
ken.
Bovendien meldt Reuter die dit alles overseint
dat het Duitsche voorstel inzake het in den grond bo
ren van de „William P Erve", om de schadeloosstel
ling te bepalen, aanvaard, maar het voorstel tot arbi
trage over de betwiste interpretatie van het Pruisisch
Amerikaansche verdlrag geweigerd wordt.
Officieel wordt uit het Duitsche groote hoofdkwar
tier gemeld;
Legergroep-von Hindenburg. Bij de met succes be
kroonde aanvallen tegen de vooiuitgeschoven stellin
gen van Kowno weiden gisteren 173U Russen, ondei
wie 7 officieren, gevangen genomen.
De met den overgang over de Nourzec ondernomen
doorbreking der Russische stellingen is in volien om
vang geslaagd. Voor den druk, die van de doorbraak-
plaats uitgaat, wijkend, trekt de tegenstander uit aiie
stellingen van den Naref tot den Boeg terug, ook ai
worden over het geheeie front aanvallen geoaan. Onze
hem vervolgende uoepea oereuten de hoogte van
Bransc. Meer dan óuüü gevangenen vieien in onze
handen.
Bij Nowo-Georgiewsk werd de verdediger verder
op üen fortengordel teruggeworpen.
Legergroep-Leopold van Beieren. Onze linkerveugel
vermeesierue in üen afgeloopen nacht een overgang
over den Boeg, ten westen van Drogitsjin.
Nadat het centrum en de rechtervleugel gistermor
gen Lossizy en ivieshirjetsje doorgetrokken waren,
sneuen zij aau de ioczna en a-au ue Kloe*.owka, tus-
sciien Drogitsjin en Biala op hernieuwden tegenstand.
Deze werd hedenochtend door een aanval der Silezi-
sche landweer gebroken. De vijand wordt vervolgd.
Legergroep-Von Mackensen. De vervolging werd
voortgezet. Biaia en Siawatytsche zijn wij doorge
trokken.
Ten O. van Wlodawa drongen onze troepen vooruit
op den oostelijken oever van den Boeg.
Het Oosten rij ksche legerbericht luidt:
In het gebied ten westen van den Boeg maakte de
vervolging der Russen snelle vorderingen. De in het
centrum der verbondenen voortrukkende Oostenrijksch-
Hongaarsche strijdkrachten zitten den ten westen van
Biala over de Klikawka terugwijkenden vijand op de
hielen. Divisies van aartshertog Joseph Ferdinand
wonnen des avonds in gevechten terrein ten zuiden en
zuidwesten van Biala. Zij sloegen des nachts een brug
over den Krzna en trokken hedenmorgen vroeg over
deze rivier. De vijandelijke achterhoeden werden, waar
ze stand hielden aangevallen en teruggedreven. De
troepen van generaal Kövers drongen den vijand te
rug over de Boven-Klikawka. In de buurt van Biala en
in de richting van Brest-Litowsk ziet men talrijke om
vangrijke branden Bij Wladimir-Wolynsky, waar we
op verschillende plaatsen aan den oostelijken oever
van den Boeg vasten voet kregen en in Oost-Galicic
is de toestand onveranderd.
Het Russisch legerbericht luidt: In de streek Van
Bauske dreven in den nacht van 15 dezer onze troe
pen de Duitschers opnieuw in de richting van de ri
vier de Aa. Vijandelijke tegenaanvallen werden afge
slagen In de richtingen van Jacobstadt en Dunaburg
geen belangrijke wijzigingen. De beschieting van Kow
no duurt zonder ophouden veert. De Duitschers doen
heftige aanvallen op de versterkingen van den weste
lijken sector. Tusschen Naref en Boeg werden op 14
en 15 dezer hardnekkige gevechten geleverd. Een reeks
vijandelijke aanvallen werd afgeslagen met groote ver
liezen voor den vijand. Aan den linkeroever van den
Boeg kwamen geen belangrijke botsingen voor. Aan
de overige sectoren van ons front plaatselijke vuurge
vechten, maar geen enkel belangrijk gevecht.
BOMMEN GEWORPEN.
De Oostenrijksche marinestaf meldt officieel
Een onzer watervliegtuigen heeft gisternamiddag
vier kustforten van Venetië gebombardeerd. Op een na
alle bommen zijn binnen de forten ontploft. Van vijf
ter vervolging opstijgende vijandelijke vliegtuigen zijn
twee dadelijk door machinegeweervuur gedwongen om
te keeren en weer te landen, twee hebben de vervolging
na eenigen tijd opgegeven en het yijfde vijandelijke
vliegtuig is onzen vlieger tot dicht bij de kust van Is-
trië gevolgd, waar het zonder resultaat te hebben be
reikt, moest temgkeeren.
Ons watervliegtuig is ondanks hevige beschieting
door vijandelijke oorlogsschepen en forten, behouden
teruggekeerd,
Het Fransche legerbericht luidt: De dag van giste
ren was kalm over het geheeie front.
In de Argonnen trad de Fransche artillerie op en
stuitte de beschieting van de Courte-Chaussée en Fon-
taine-aux-Charmes.
In den sector van Bagatelle werd de ontploffing van
een mijn gevolgd door een gevecht om de bezetting
van den krater, waarvan de Franschen meester bleven.
In den afgeloopen nacht afwisselende artillerie
beschieting in de streek van Souchez en op het pla
teau van. Nouvron, ten N. van de Aisae. Gevechten met
bommen en handgranaten werden geleverd in den sec
tor van Quennevières en in de westelijke Argonnen.
In de Vogezen werd een mijnaanval gedaan op een
Duitsche loopgraaf tusschen Turuhout-le-Bas en Arn-
mersweiler, waarbij de Franschen eenige gevangenen
maakten, en een bommenwerper en twee mitrailleurs
buit maaiden.
De Duitschers wierpen eenige granaten, met ge
schut op verren afstand, op de open stad Montdidier.
Transche batterijen deden het vuur staken.
Als antwoord op de beschieting van Saint Dié en
liet kamp van Wettstein, westelijk van den Lingekopf,
beschoten de Franschen het station van Ste Marie-aux-
Mines en het Duitsche kamp bij Barrenstai.
Officieel wordt uit het Duitsche groote hoofdkwar
tier gemeld
Ten N. van Ammertsweiler en ten N.-O. van Dam-
merkirch mislukte een vijandelijke aanval in ons vuur
vóór onze versperringen.
ITALIAANSCH-OOSTENRIJKSCHEN OORLOG.
Het Oostenrijksch legerbericht luidt: Aan het Tiro-
ler front opende gisteren de vijandelijke zware artille
rie na een lange pauz? weder het vuur op onze werken
en wel in het bijzonder op die aan den Tonalepas en
op de platenaux van Lavaront en Folgaria Aanvals-
pogingen van de Italiaansche infanterie aan den weg
van Tonale en op de Paponastelling (ten zuiden van
de Schluderbach) en in het Drei Zinnen gebied wer
den afgeslagen. Eveneens mislukten aan het front in
het kustgebied1 hernieuwde aanvallen van den vijand
in de streek ten zuiden van Km en een offensieve be
weging tegen het vooruitspringend gedeelte van het
platenau van Doberdb.
Een van onze marinevliegtuigen wierp gisternamid
dag bommen op vier kustforten bij Venetië. Alle bom
men, met een uitzondering, ontploften binnen de wer
ken. Van vijf ter vervolging opgestegen vijandelijke
vliegers werden twee bij het opstijgen door mitrail-
leurvuur tot om keeren en landen gedwongen. Twee ga
ven de vervolging na eenigen tijd op, terwijl de laat
ste vijandelijke vlieger ons vliegtuig tot in de nabijheid
van de kust van Istrië volgde, waar hij zonder succes
te hebben bereikt, moest omkeeren. Ons marinevlieg
tuig is ondanks hevige beschieting door de vijandelij
ke oorlogsschepen en forten behouden teruggekeerd.
Volgens een officieele Italiaansche bekendmaking is
onze U 3 op 12 dezer in de zuidelijke Adria in den
grond geboord. De tweede officier en elf man van de
duikboot zijn gered' en gevangen genomen.
DE STRIJD AAN DE DARDANELLEN.
Het Turksche hoofdkwartier deelt mede: Aan het
Dardanellenfront bracht de vijand, die sedert 6 en 7
Augustus vijf nieuwe divisies landde, deze strijdkrach
ten in het vuur. om onze stellingen te overmeesteren
Dank zij den heldhaftigen tegenstand van onze troe
pen en hun tegenaanvallen, verkreeg de vijand geen
resultaat niettegenstaande hij de helft der nieuwe
strijdkrachten bij zijn poging verloor Hij houdt zich
nog slechts staande aan de kusthellingen. Gisteren
sloegen wij in de omgeving van Amfortas een vijande
lijken aanval met zware verliezen voor den vijand af.
Wij namen een kapitein en eenige soldaten gevangen
en maakten twee mitrailleurs en' een aantal geweien
buit. Onze troepen hebben thans overal stellingen, die
de vijandelijke positie beheerschen. Onze artillerie trof
voor Ari Boemoe een vijandelijke torpedoboot, die
brandend zich verwijderde. Bij de Sedd-ul-Bahr brach
ten wij aan onzen rechtervleugel twee of drie meter
voor de vijandelijke loopgraven een mijn tot ontplof
fing, waardoor de vijandelijke stelling met haar mijn-
werper, draadversperringen e.d. verwoest werd. De
vijand antwoordde den geheelen nacht met een ver
kwisting van munitie, die geen resultaat had.
Aan de overige fronten niets van beteekenis.
AANVAL VAN EEN ONDERZEëR OP DE
ENGELSCHE KUST.
Een Duitsche onderzeer heeft gisterochtend vroeg
verscheidene bommen affgevuurd op de plaatsen Par-
ton, Harrington en Whitehaven (op de Westkust van
Engeland, aan de Solvay-firth). Er is geen belangrijke
schade aangericht. Een paar bommen troffen de spoor
dijk ten Noorden van Partonde treindienst is ei ech
ter slechts onbeduidend door vertraagd. Ie Whiteha
ven en Harrington ontstond braad, welke spoedig werd
gebluscht. Er is niemand getroffen zegt het Reuter be
richt.
voor Jongens en Meisjes.
BURQEMEESTER en WETHOUDERS vin ALK
MAAR brengen ter kennis van ouders of verzorgers
van kinderen, die dezen het Herhalingonderwijs voor
Jongens of voor Meisjes wenschen te doen volgen,
dat de gelegenheid tot aangifte daartoe zal bestaan,
ook voor hen, die reeds in het vorig jaar aan het
onderwijs hebben deelgenomen, op W««nsdag 18
en VrUditg 80 Aagnstua des avonds van
7 - 9 nnr, ten fhatlhaize,
Het Herhalingsonderwijs zal omvatten:
a. het lezen,
b. het schrijven,
c. het rekenen,
do de Nederlandsche taal,
e. aardrijkskunde,
L indien daaraan behoefte blijkt te bestaan, de be
ginselen der Fransche Duitsche en Engelsche taal,
g, de nuttige handwerken voor meisjes.
Het schoolgeld bedraagt voor één kind, vofer den
geheelen cursus f 4,50voor twee kinderen uit een
gezin, gelijktijdig de school bezoekende, voor den
geheelen cursus, per kind f 3.j voor elk kind
meer, voor den geheelen cursus, per kind f 1,50.
Voor minvermogenden is slechts de helft en voc
onvermogenden geen schoolgeld verschuldigd.
Belanghebbenden worden uitgenoodigd bij de aar
gifte het vaccinatie-bewijs der leerlingen over te leg
gen Burgemeester en Wethouders voornoemd,
G. RIPPING, Voorzitter.
DONATH. Secretaris.
Alkmaar, 12 Augustus 1915.
HET AMERIKAANSCHE ANTWOORD
AAN OOSTENRIJK.
Iu de antwoord-nota van de Vereenigde Staten aan
Oostenrijk-I iongarije wordt er op gewezen, dat
Duitschland en Oostenrijk aan Engeland munitie le
verden tijdens den Zuid-Afrikaanschen oorlog, toen
„niettegenstaande de afsiuiting wat den handel betreft
van een der oorlogvoerenden Duitschland aan Enge
land, den anderen oorlogvoerende, honderdduizenden
K.G. explosiestoffen, kruit, kogels, projectiele en wa
pens verkocht, terwijl Oostenrijk eveneens dergelijk
oorlogsmateriaal verkocht aan denzelfden kooper,
hoewel in minder hoeveelheid."
De nota gaat vergezeld van een staat waarop de ver-
koopeti van Duitschland en Oostenrijk aan Eugflanjl
gedurende den Zuid-Afrikaanschen oorlog zijn aange
geven. De nota geeft te kennen, dat indien Duitschland
en Oostenrijk hadden geweigerd wapens enz te ver-
koopen aan Engeland „omdat zulk een verkoop feite
lijk inbreuk zou maken op den geest van de neutrali
teit, de Oostenrijksch-Hongaarsche regeering thans bij
gevolg met meer recht van spreken en krachtiger haar
tegenwoordige «telling zou kunnen handhaven."
UITVOER VAN VARKENSVLEESCH.
In verband met zijn beschikking van 9 April 1.1.,
houdende vaststelling van bepalingen omtrent uit
gifte van consenten voor den uitvoer van varkens-
vleesch, heeft de Minister van Landbouw goedge
vonden
1. vaar het tijdvak van 19 Augustus tot en met
18 September 1915 voor de ingeschreven exporteurs
geen consenten beschikbaar te stellen, uitgezonderd
voor de hoeveelheden varkensvleesch die zij gister
middag 12 uur nog voorhanden of in bewerking
hadden en die zij op hunne consenten, geldig voor
de periode eindigende 18 Augustus a.sgniet meer heb
ben kunnen uitvoeren en welke hoeveelheden zij
vóór 20 Augustus a.s. hebben opgegeven aan den
directeur van het Rijks-Centraal Bureau tot regeling
van den afzet van varkens en varkensvleesch
II a. voor het tijdvak van 19 Augustus tot en
met 18 September 1915;
lo. den in art. 13 van de beschikking >an 9 April
sub a bedoelde prijs per K G. slachtgewicht te be
palen op tachtig cent i f 0.80)
2e. het in aangehaald artikel sub b bedoelde ge
wichtspercentage te bepalen op honderd
b. den directeur van het Rijks-Centraal-Bureau tot
regeling van den afzet van varkens en varkensvleesch
te machtigen, den sub lo. vastgestelden prijs eenigs-
zins te verltoogen voor varkens van meer dan 100
K O. slachtgewicht en wanneer, in overleg met de
afnemers, genoegen kan worden genomen met de
levering van varkens van minder dan 100 KG. slacht-
gtwicht, den prijs voor die varkens eenigszins te
verlagen. (St.-Ct.)
DE BESCHIKBAARSTELLING VAN VARKENS
VOOR BINNENLANDSCH GEBRUIK EN DE
REGELING VAN DEN EXPORT.
Door toepassing van de door den Minister van
Landbouw op 9 April genomen beschikking koa van
einde dier maand af tot einde Juli aan de aanvragen
tot beschikbaarstelling van varkens, wanneer de ge
stelde voorwaarden vervuld werden, worden voldaan
In het geheel werden in die periode geleverd ruim
85,000 varkens tegen den prijs van 80 ct. per K G
slachtgewicht.
Zooals bekend is, moesten toen de regelmatige afle
veringen worden onderbroken, doordat de exporteur*
in de week eindigende 24 Juli vrijwel alle varkens, tc
welker levering zij verplicht waren, hadden afgelr
verd. Het evenwicht tusschen export en binnenlandse
verbruik was verbroken.
De aanvragen voor het binnenland overtroffen verre
de ramingen van het binnenlandsch verbruik geba
seerd op de statistieken van productie en exporttrou
wens dit verschijnsel doet zich eveneens voor bij de an
dere artikelen, die door tusschenkoinst van de onder
scheiden bureaux beschikbaar gesteld worden.
Daar het stelsel echter gebaseerd is op export en de
ze in het laatst van Juli sterk daalde moest ook wel
dra de levering geheel ophouden.
Even plotseling als de vermindering van een export
gekomen was, veranderde de toestand ook weer. De
ALRMAARSCHE COURANT.