DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Van liet westelijk oorlopterreln.
Van het oostelijk oorloptmln.
Ag. 192
Honderd en zeventiende J aargang.
19 J 5
W O E N 8 .1) A G
18 AUGUSTUS
fti«»fip|i por I asaÉi 11.—,lr. h PA itiS. y*eftisö8pnji 1 et p. regel» greete lette» near plaatsruimte. Brieven Ir. N. t Boek- en Handelsdrukkerii v.h. HERMs. COSTER4ZOON, Voordii Cl. Telefeener. 1
JU
"Per
NEDERLAND.
Paria
Dunaburg
S -onewiesfc
P/m Wilna
Kowno
Ay>mtn
Bjelostok
Nare w
Rozan
asVWartc fcau
BresUtowsk
Iwangorod
a Kovel
"QwTom aas: Kiew
ALKMAAR, 18 Augustus.
Kowno is door de Duitschers, die er een aanzien
lijken buit gemaakt hebben (o. a. 400 stuks kanonnen),
genomen, met Novo Georgiewsk zal het ook spoedig
gedaan zijn en ook Ossowietz zal weldra vallen. Het
was te voorzien, dat Kowno, nadat eenige forten en
een bevestigde wal reeds genomen waren, het niet lang
zou kunnen houden, <Jat het belangrijke steunpunt van
den Russischen rechtervleugel weldra zou verloren
gaan, ondanks de verzekering van Russische zijde van
Maandag j.l., dat de aanvallen op deze vesting ge
staakt waren. Juist de optimistische Russische verkla
ring dat de Duitsche aanvallen op Kowno tot staan
werdten gebracht en dat het Russische opperbevel er
niet aan dacht cwn Kowno te ontruimen, zal den mo-
reelen indruk van het verlies der vesting, twee dagen
reeds daarna, niet weinig verhoogen. Wat de militaire
beteekenis van den val dezer vesting betreft, willen we
er nog even aan herinneren, dat hierdoor een vereeni-
ging van de legers van von Gallwitz en die van von
Below mogelijk wordt, dat thans naar Wilna aan den
belangrijken spoorweg van Brest-Litowsk naar St. Pe
tersburg, kan worden opgerukt, de belangrijke Boeg
vesting, waarom thans alles draait, van het noorden,
d. w. z. van versterkingstroepen, van munitie, van wa
pens kan worden afgesneden en men de Russen achter
den Boeg krachtig kan aanvallen.
Zooals men weet, hebben de oude Narew- en Lu-
blin-fronten zich vereenigd Ook in het zuiden winnen
de Duitschers en Oostenrijkers snel terrein.
De legergroep van den generaal-vddmaarschalk is
thans nog maar 20 K.M. van Brest-Litowsk verwijderd.
De Gostenrijksch-Hongaarsche troepen onder com
mando van luitenant-veldmaarschalk von Arz zijn,
noordwaarts trekkend, doorgedrongen tot Dobrinkt,
20 mijlen ten zuid-westen van de vesting gelegen. Ook
de legergroep van prins Leopold van Beieren is haar
dichter genaderd, zoodat de druk, op de Russische
strijdkrachten uitgeoefend, hoe langer hoe sterker
wordt. Men krijgt, den indruk, d'at het thans zeer snel
naar een belangrijke beslissing op het Oostelijk oor
logsterrein gaat. Gerust mag worden gezegd, dat de
Russen zich onmogelijk meer kunnen handhaven op de
Boeglinie. Zij 'staan dus weldra voor de keuze om aan
het opdringen der Duitsche en Oostenrijksche troepen
paal en perk te stellen, d. i. een groeten slag te leveren
of wel om onder steeds ongunstiger voorwaarden neg
verder naar het Oosten terug te trekken Daarom is
mogelijk spoedig het spannende oogenblik gekomen,
dat men ook heeft zien aanbreken cp het Westelijk
oorlogstconeel, toen de Fransche troepen terugtrok
ken, totdat zij den slag aan de Marne leverden, waar
door de Duitschers voorgoed tot staan werden ge
bracht. De militaire medewerkers der Russische biaden
uiten twijfel, of het Duitsche leger op het oogenblik in
staat is een grooten veldslag te aanvaarden. Des te
meer feden voor de Russen om dien slag aan te bin
den!
Men moge tc St. Petersburg van oordeel zijn, dat
het Duitsche leger in een netelige strategische positie
is gebracht, die min-aangenamc positie is thans voor
het Russische leger en alleen door een gewonnen veld
slag kan het zich daaruit redden.
Officieel ia thans het in den grond boren van een
Engelsch transportschip (de „Royal Edward"), door
een onderzeeër, erkend. Volgens de tot dusverre bin
nengekomen berichten vervoerde het schip voor de
Dardanellen 32 officieren en 1350 man, benevens een
scheepsbemanning van 220 officieren en manschappen.
De troepen zouden hoofdzakelijk bestaan hebben uit
versterkingen en onderdeden van den geneeskundigen
dienst van het leger. Er zouden ongeveer 600 man ge
red' zijn. Volgens het Turksche bericht konden echter
slechts weinig opvarenden gered worden.
In onderlinge afspraak: hebben Engeland, Frankrijk,
Rusland en Italië Japan bleef er buiten uit óverwe
ging, dat er geen Duitsche koloniën in het verre Oos
ten zijn, zoodat er geen aanleiding is tot een blokkade
maatregel katoen tot contrabande verklaard en zich
tegen mogelijk Amerikaansch protest bij voorbaat in
verweer gesteld door een beroep op de proclamaties
van 1865 van de Amerikaansche presidenten- Lincoln
en Johnson, waarin gezegd werd, dat alle grondstof
fen voor de fabricage van munitie contrabande zijn
Maar te Washington zal men die proclamaties wel tot
„oude plunje" rekenen!
Naar aanleiding van den verjaardag van Keizer
F;;ans Jozef, die heden S5 jaar geworden is, hebben er
te Weenen feestelijkheden plaats gehad, terwijl de
Weensche bladen artikelen bevatten, waarin er cp ge
wezen wordt, dat de Keizer thans zijn volkeren tot een
volk vereenigd ziet. De bladen zeggen, dat, evenals het
leger den geboortedag van den Vorst za! vieren met
de vernieuwing van de belofte tot het uiterste zijn
plicht te doen, zoo óok zijn volkereu plechtig zullen
verklaren, dat zij den Keizer trouw zij a en tot alle of
fers bereid, Welke net vaderland van h m eischt
De legercommandant veldmaarschalk aartshertog
Frederik, is hedenmorgen vroeg van liet noordelijke
oor logs tooneel te Weenen aangekomen om persoonlijk
den Keizer de gelukwenschen van het leger over te
breugen. Hij zou nog hedenavond maar het front te-
rugkeeren.
Het reeds in een deel der vorige oplaag opgegeven
rapport van den generalen staf luidt
Legergroep von Hindenburg.
De strijd bij Kupiesjky werd met succes voortgezet;
625 gevangenen (onder wie drie officieren), drie mi
trailleurs vielen in onze handen.
Troepen van 't leger vcn-Eichhom, onder bevel van
generaal Litzmann, bestormden de tusschen de Nje-
men en dc Jesia gelegen forten, van 't zuidwestfront
van Kowno. Ruim 4500 Russen werden gevaugen ge
nomen; 240 kanonnen buit gemaakt, bovendien viel
een groote hoeveelheid ander oorlogsmatriaal in onze
handen.
De legers von Scholz en von Gallwitz wierpen den
vijand verder in oostelijke richting terug onder voort
durende gevechten; 1800 Russen w. o. elf officieren,
werden gevangen genomen, een kanon en zeven mi
trailleurs veroverd.
Op het noordoostfront van Nowo Georgiewsk wer
den een groot fort en twee tusschenwerkea in een
stormaanval genomen.
Op het overige front gelukte het den vijand verder te
rug te werpen2400 man werden gevangen genomen
19 kanonnen werden veroverd, ook viel ons ander
krijgsmatriaal in handen.
De legergroepen van prins Leopold van Beieren en
von Mackensen winnen voortdurend terrein.
Het Oostenrijksche legerbericht luidt:
Bij de krachtige vervolging van den steeds terug
wijkenden vijand zijn van de Oostenrijksch-Hongaar-
sche troepen die, welke onder bevel staan van luiten
ant-veldmaarschalk v. Arz tot Dobrynka, twintig K.M.
ten zuidwesten van Brest-Litowosk doorgedrongen. De
Russische achterhoede die bij Piszcrag stelling nam,
is door de Hongaarsche landweer verdreven. De
strijdkrachten onder aartshertog Joseph Ferdinand
rukken op Janof aan dén Boeg aan. Generaal v. Kö-
vess wierp den vijand in de buurt van Konstauynof
over den Boeg. Ten noorden van den Beneden-Boeg
strijden in nauwe aansluiting aan de Duitsche ruiterij
Oosterijksch-Hongaarsche cavalerie-afdeelingen. Aan
onze fronten bij Wladimir Wolynski en. in Oost-Gali-
cië heerscht rust.
Het Fransche legerbericht luidt:
De Duitscers leden door het Fransche artillerievuur
gevoelige verliezen bij Quennevièresde Fransche ar
tillerie bracht hun batterijen tot zwijgen op de koop-
vlagte van Nouvron. De Duitsche verdedigingswer
ken ten noorden van Godad tusschen Berry-au-Bac en
Woëvre wwerden ernstig beschadigd.
In den loop van dezen nacht had een vrij hevig ka-
nonnade plaats op verschillende deelen van het front
vooral bij Boesinghe, Quennnevières en in Lotharingen
in de richting van Arracourt en Leintrey, In Argonne
gevechten met handgranaten bij Fontaine-aux-Char-
mes en Houte Chevauchee.
Op dit laatste punt kwamen de Duitschers in den
avond van 16 Aug. uit hun loopgraven om een aanval
te doen, maar het vuur der Franschen wierp hen te
rug op hun stellingen.
DUITSCHE LEGERBERICHT.
Officieel wordt uit het Duitsche groote hoofdkwar
tier gemeld
Voor Oostende verdreef ozne kustartillerie twee vij
andelijke torpedojagers
lil de Oostelijke Argonnen, bij La filie Morte" werd
eert Fransche loopgraaf genomen.
Bij Bapaume yiel een Engelsch vliegtuig in onze
handen. De vliegers, twee officieren, werden gevangen
genomen.
(Reeds in een deel der vorige oplage gemeld
DL ENGELSCHE AANVAL OP HOOGE
Aan een brief van Renter's bijzon deren correspon
dent bij het Britselie hoofdkwattier is de volgende me
dedeel ing over deu jongsten aanval van de Engelsche
troepen op Hooge ontleend.
Met bijzonderen lof wordt gewag gemaakt van de
uitnemende samenwerking tusschen artillerie en infan
terie. Bij deze gelegenheid, verzekert, de correspon
dent, was de Britsche artillerie beslist de meerdere van
de Duitsche; de Engelsche infanterie prees ten zeer
ste het uitwerkingsvuur van haar artillerie Toen de
infanterie ten slotte storm liep, waren alle ijzerdraad-
versperringen volkomen opgeruimd, terwijl de ver
schansingen op talrijke plaatsen waren bresgeschoten.
De infanterieaanval moest plaats hebben tusschen
drie en vier uur in den morgen, bp welk oogenblik de
artillerie haar vuur moest verleggen op de naderings-
wegen en verzamelplaatsen van de Diitsche reserven.
Alles geschiedde op de minuut. Alle horloges waren
van te voren zorgvuldig gelijkgezet en ongeveer drie
kwartier na het begin van de beschieting waren de
Engelschen in het bezit van de loopgraven, waarop de
aanval gericht was.
Ten slotte maakt de correspondent nog melding van
de flinke houding de;r Britsche pionniers. Op eeo be
paalde plaats moest aan 's vijands ziide een prikkel
draadversperring worden aangebracht voor een ge
deelte loopgraag. Hoewel het helder dag was togen
twintig man met twee officieren aan het werk, dat zij
snel volbrachten niettegenstaande he*- vuur van den
-vijand.
ENGELSCH TRANSPORTSCHIP GEZONKEN.
I iet persbureau meldt thans dat het Engelsche trans
portscbip Royal Edward" Zaterdagmorgen doei een
vijaadelijken onderzeeër tot zinken gebracht is, in de
Aegeische zee. Volgens tof nog toe ontvangen berich
ten waren aan boord van hetschip 32 officieren. 1350
man iroepen en een bemanning van 220 officieren en
manschappen. De troepen bestonden voornamelijk uit
versterkingen yoor de 29e divisie en uit gedeelten van
het „Royal Army Medical corps" (gezondheidsdienst).
Hoewel volledige hijzonderhede nnog niet bekend zijn,
is bericht ontvangen, dat ongeveer 60O man gered
werden.
KORTE RICHTEN.
De Times begint ae publicatie van een serie arti
kelen van een die in het afgeloopen jaar België,
Duitschland, Frankrijk, Nederland. Italië, Grieken
land, Oostenrijk-Hongarije, Rusland, Zweden, Noor
wegen, Roemenië, Bulgarije, Servië en Groot-Brittan-
nië, eenige van cue landen meer dan eens bezocht.
Op de „Homme Enchainé" van Clemenceau is
door de regeering beslag gelegd, omdat jnj geweigerd
heeft zich aan de voorschriften van den censor te hou
den.
De bekende socialistische Rijksaigevaardigde
Südekum, thans dienstdoend als officier te velde, ver
wierf het IJzeren Kruis.
MEELVOORZIENING.
De gisteren vermelde conferentie met deu Minisier
van Landbouw, Nijverheid en Handel, omtieut cie
meeivoorzieuiiig, liep over ue beiue volgeuut punten:
ie. Vrijlaten van den handti in tarwe cu meei en
indien hiertoe mei mocht wuruen oveigegaau, de han
delaars en de agenten in die artikeien in ue gelegen
heid te stellen om aanbiedingen te doen aan hei Rijks
bureau.
2e. Intrekking van alle regeeringszorg betreffende
den invoer van graan, speciaal voederarhkelen tot de
door de regeenug gewensehte opgave ter controle.
BINNENLAND.
Gemengd Nieuws.
VEREENIGINO VAN OUDLEERLINGEN
DER VAKSCHOOL VOOR KAASMAKERS
TE HOORN.
De algemeene vergadering der Vereeniging van Oud
leerlingen der vakschool voor Kaasmakers te Hoorn,
werd gistermiddag ien 3 ure m caié „Central" aihier
gehouden.
In zijn openingswoord deelde de voorzitter, de heer
Jb. Stapel Pz., mede, dat me nthans in de eerste alge
meene vergadering na de oprichting bijeen kwam In
zonderheid heette spreker het eere-lid, Dr. Scheij, wel
kom. Hij wees er op, dat het vak door de zeer bij
zondere omstandigheden in hoogen bloei verkeerde.
Het laatste jaar is de prijs zeer hoog, doch de laatsic
2 maanden ongekend hoog. Of de kwaliteit daarmede
in overeenstemming was, betwijfelde spreker ten zeer
ste. Nog deed spreker uitkomen, dat de vereeniging
niet was opgeriert om tweedracht onder de kaasmakers
te brengen, doch om voeling met elkander te hebben en
het geleerde te onderhouden en aan te vullen. Met den
wensch, dat deze vergadering een voorlooper van
meerdere mocht zijn, verklaarde spreker de vergade
ring voor geopend.
Inzake het verzoek van de maatschappij „West-Fries
land", om de verzekering ingevolge het arbeidscon
tract voor liét personeel der kaasfabrieken voor reke
ning van de kaasmakers te nemen, oordeelde het be
stuur, dat het niet op den weg lag om hierop in te
gaan, aangezien deze verplichting cp de fabrieken
móet rusten Dienovereenkomstig werd besloten.
Een der aanwezigen oordeelde, dat wettelijke deze
verplichting wè! op de kaasmakers drukte, aangezien
de kaasmaker per jaar het maken aanneemt en perso
neel aanstelt.
De heer Wonder wensclite een onderzoek. -
Nog deelde de voorzitter mede, dat zeer waarschijn
lijk van de Vakschool wel een tegemoetkoming voor
de oprichtingskosten zal inkomen.
Tot leden van de commissie belast met het nazien
der rekening werden gekozen de heeren H. Homan,
Schagerwaard, J. de Vries, St. Maarten en Jb. Jonker,
de Beets
Het bestuur stelde hierna voer om in principe te be
sluiten cm de functie van secretaris en penningmeeitei
te salarieeren, doch de salarissen pas na een jaar vasi
te stellen. Hiertoe werd besloten.
De heer Jb Stapel leidde hierna het onderwerp „de
taak van den kaasmaker bij de controle op de melkte-
vering" in. Spreker wees er op, dat deze controle bij
na overal berust bij den kaasmaker. Hij was echte
van meening, dat dit diens taak niet moest zijn, aangc
zien deze juist des zo me re wanneer deze eontróle h<
noodzakelijkst is, de handen meer dan vol heeft. Sprc
ker was er voor, dat hiervoor controleurs werden aan
gesteld, waarbij het evenwei gewensctit blijft, dat de
kaasmaker een wakend oog in het zeil houdt, Hij il
lustreerde dit met verschillende staaltjes, waardoor de
moeielijkheden, die de kaasmaker ondervindt indien
hij eontróle uitoefent, sterk naar voren kwamen. Met
volle overtuiging was dan oók dé slotsom van spre
kers betoon dat de eontróle moest berusten bij door de
overheid benoemde en door de fabrieken gesalarieerde
controleurs.
De heer de Vries was het hiermede eens en zag
gaarne, dat de staatjes, waaruit bleek hoe moeielijk
het voor den kaasmaker soms was om op te treden,
aangezien hij dan moest staan tegenover hen die zijn
bestaansvoorwaarden in handen hebben, gepubliceerd
werden.
De heer Wonder achtte het in deze het beste, dat
het bestuur zich in verbinding stelde met den Bond
van Zuivelfabrieken
Dr. Scheij was ook van meenmg, als eerste eisch
voor een goed product genoemd moest worden hei
hebben van goede grondstoffen. Dikwijls moet men
zich verwonderen over de toestanden die aan sommi
ge kleine fabrieken bestaan. Bij de grooie fabrieken
staan de leveranciers bovendien verder van de fabriek
af cn bij de kleine is men te veel verwant. Spreker oor
deelde het ook voor een kaasmaker aan de kleine fa
brieken ondoenlijk met kracht op te treden. Toch moet
er in die richting goed gestuurd worden, in de toe
komst moet men ook komen tot een betere opvatting
van een bestuurstaak aan de fabrieken.
Evenals bij de eontróle op het gehalte, moeten er
personen komen voor de controle op de kwaliteit. Het
bestuur moet, waar noodig, optreden, dit moet een
controleur niet behoeven te doen. Spreker onder
schreef dan ook de conclusie van den voorzitter.
Nog wees de voorzitter er op, dat door verschillen
de famiiietoestanden aan sommige fabrieken de bestu
ren niet optreden zooais het moet. Soreker dankte
hierna de vergadering voor de betoonde instemming.
Dr. Scheij behandelde hierop het onderwerp: „Het
gebruik van salpeter bij de kaasbereiding". Spreker
wees er op, dat de Vereeniging van Nederlandsche
Kaashandelaren zich tot de directie van den Landoouw
wendde met het verzoek om het gebruik van salpeter
en andere conserveeringsmiddelen te verbieden. Het
Proefstation kreeg eenige kazen ter onderzoek met
een z. g salpeterzout, dat ontstaat wanneer er zeer
veel sa'peter gebruikt wordt. De gestuurde kazen wa
ren in één woord rommel Men had hier te doen met
producten, waarbij men misbruik van salpeter had ge
maakt. In Noord-Holland maakt men met salpeter
geen misbruik, zooals dit met de gezonden Goudsche
kazen het geval was. Een verstandig matig gebruik
van salpeter is echter heel wat anders en dit gebruik
is dan ook reeds van zeer ouden datum. Te weinig is
ook niet goed. omdat de toevoeging zoo groot moei
ziin dat net van dienst kan zijn zoolang er melksuiker
in de kaas aanwezig is Tegenover knijpers heeft de
saipeter ook een nuttigen invloed. In de strijd 'tegen
bacterieën is de salpeter zeer nuttig.
Spreker gaf er de voorkeur aan, om ze in kokend
water op te lossen en steeds een afgewogen hoeveel
heid toegevoegd op een hoeveelheid melk, n.l. onge
veer 30 gram op 100 liter melk. Een vermenging met
de wei. maar dan van een hoeveelheid die de helft ge
ringer is, oordeelde spreker het beste.
Het b'eek. dat bij 17 fabrieken in Noord-Holland er
slechts 7 zonder salpeter werkten. Spreker wensclite
het a's een gunstig teeken te beschouwen als men geen
salpeter noodig bad. Hoe beter de melk hoe meer kan
™en de salneter missen. Toch zouspreker het hulpmid-
de' niet gaarne willen missen Tetzen een srebniiks-
verbod zou hii zich dan ook ten sterkste verzetten.
I> heer C'av constateerde, da thet niet gebruiken
van sr'pe+er kortekaas gaf, doch oordeelde., dat het gc-
hru'k nog geen waarborg voor bet voorkomen van
korte kaas was.
Dr Scheij wees er op dat wanneer slles goed «ra»
om net no? goede kaas te maken, men geconstateer
had, dat het bij vergissing niet toevoegen van salpete
een zekere korte kaas gaf al was spreker van meening
dat tegen bepaalde kórte kaas andere middelen moesten
worden aangewend,
Na eenige verdere bespreking sloot de voorzitter
met een woord van dank aan Dr Scheij de bijeenkomst.
VERNIETIGING ONGEVRAAGD ONTSLAG
VAN EEN GEMEENTE-AMBTENAAR.
Bij Koninklijk besluit van 15 April 1914 werd we
gens strijd met het algemeen belang vernietigd een be
sluit van den Raad der gemeente Heiloo, waarbij het
salaris van den ambtenaar ter secretarie was ingetrek
ken. in verband met een verhooging van de jaarwedde
van burgemeester, secretaris en. ontvanger door Gede
puteerde Staten onder Koninklijke goedkeuring Het
Koninklijk besluit overwoog, dat aan bedoelde ver-
hopging geen beweegreden mocht worden ontleend
om de jaarwedde van een ander ambtenaar in fuctie in
te trekken.
De gemeenteraad wist van geen ijken. In November
van het vorig jaar werd den betrokken ambtenaar zon
der opgaaf van reden medegedeeld, dat hij tegen 1
Januari naar een andere betrekking moest uitzien en
zijn jaarwedde cp de begrooting 1915 geschrapt.
De Nederlandsche bond van gemeenteambtenaren
bemoeide zich ook nu weder met het geval. Gedepu
teerde Staten van Noordholland gaven den raad te
kennen bedoelde mededeeling niet als een ontslag aan
V
