DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Van het westelijk oorlogsterrein.
Van lis! oostelijk oorlogsterrein.
Honderd
en zeventiende Jaargang.
11)15
IteMMbiflji js 3 MatalL—,k. iw! 11.25. MNMfapfe II si |i. rsgel. jrsole letters naar plaatsiuinite. Briesen ft. N. I» Beek- en MeWntterii si. BEEis. COSTER6ZOOS, «etrJi» Cl TsMnm. 1
DONDERDAG 19 AUGUSTUS
Ter ïaoe.
i\ o. ~m
V A UIA,
Kowno
OssowietzB
g Lomza
OsSroIenka
S| Putusk
Nero
<ibl«H»rg;lew*k »|Serosk
Wilna bi
Grodno
N je men
a Bjelostok
Narew
nambieit
IwauKorud
Cholm
ALKMAAR, 19 Augustus.
Na den val van Kowno hebben de Russen dadelijk
een aanvang gemaakt met de ontruiming van Wilna,
het belangrijkste spoorwegknooppunt op ongeveer 100
K.M. gelegen, waar 6 lijnen samenkomen en waar de
gemeenschap tusschen de Russische hoofdmacht en de
Russische hoofdstad kan worden afgesneden. De voor
ste afdeelingen van de legers van de generaais von
bcholz en von Gollwitz (van den legergroep-von Hin-,
denburg) zijn den spoorweg Bresi-LitowskWilna
reeds genaderd, de rechtervleugel van de legers Van
prins Leopold van Beieren bereikten den zuid-westelij
ken oever van den Boeg, de legergroep von Macken-
sen wierp de Russen over de rivier in de voorste stel
lingen van Brest-Litowsk. zoodat de kring van omsin
geling op den westelijken oever gesloten is, terwijl
ten oosten van de rivier langs den spoorweg Cholm
Brest-Litowsk werd voortgenikt.
Dit alles komt hierop neer, dat het thans den Russen
zoowel aan de vleugels als in het centrum moeielijk
gemaakt wordt terug te trekken, dat de kans voor af
snijding weer is toegenomen, vooral wanneer de Duit-
schers en Oostenrijkers zoo snel als de laatste dagen
vorderingen blijven maken. Gelijk gisteren reeds is op
gemerkt, kan een gewonnen slag in deze ongunstige
positie verbetering brengen. Immers, wanneer de
hoofdmacht zich in Brest-Litowsk zou willen laten op
sluiten, zou dat haar positie eerder slechter dan beter
maken.
Van de vesting Nowo Georgiewsk zijn opnieuw
twee forten van het noordelijk front stormenderhand
genomen, zoodat het bericht van den val van deze ves
ting ook elk oogenblik kan komen.
Alleen in het meest noordelijke deel van het opera
tie-gebied maken de Duitschers weinig .vorderingen.
Het Duitsche legerbericht zwijgt nierover hetgeen
altijd een slecht teekeu is en het Russische commu
niqué meldt, dat er geen wijzigingen zijn en dat Duit
sche pogingen om tot-het offensief over te gaan wer
den afgeslagen.
Een paar Zeppelins hebben bommen geworpen op
de I.ondensche city en Duitsche torpedo-booten 'neb
ben een kleinen Engelschen kruiser en een Engelschen
torpedovernieler op de westkust van Jutland ia dén
grond geboord. Dit laatste volgens een Duitsch be
richt uit Engelsche bron wordt hieromtrent nog
niets meegedeeld.
Het Fransche middag-communiqué luidt:
De nacht van 17 op 18 dezer is op het grootste deel
van het front kalm verloopen.
Bericht wordt, dat artillerie-gevechten plaais hadden
ten noorden van Atrecht en tusschen de Somme en
Oise, in de sectoren bij Rogè en Lassigny.
In de Argonnen, bij Haute Chevauchée, Fontaine-
aux-Charmes en in het Cheppybosch hadden gevechten
met bommen en handgranaten piaats.
In de Vogezen beschoten de Franschen den 17en he
vig de Duitsche stellingen bij den Lingekopf, aan den
Reichsackerkopf en op den heuvelrug tusschen Son-
dernach en Lautersbach. Op laatstgenoemd punt ging
de Fransche infanterie tot den aanval over, zette voet
op dien heuvelrug eü bezette die; een tegenaanval der
Duitschers werd afgeslagen.
De beschieting van de Duitsche stelling bij den Lin
gekopf vernielde twee zware batterijen en deed ecnige
ammunitiedépóts in de lucht vliegen.
Op den heuvelrug bij Sondernach werd een nieuwe
en hevige Duitsche tegenaanval, uitgevoerd in den
nacht van 17 op 18 dezer tegen de door de Franschen
veroverde positie, volkomen afgeslagen.
Officieel wordt uit het Duitsche hoofdkwartier be
richt:
In de Vogezen werden door krachtig munitiever-
bruik voorbeieidtndc Fransche aanvallen op onze po
sities bij Schratzmannele (.ten N. van Miinster) en onze
posities fen Z. O. van Sondernach afgeslagen. Door
tegenaanvallen werden de in onze loopgraven binnen
gedrongen vijandelijke afdeelingen verdreven. Ten Z.-
O van Sondernach zijn volkomen vernielde kleine
loopgraven in het bezit der Franschen gebleven.
Het ofiicieele Duitsche legerbericht van het groote
hoofdkwartier, luidt
Legergroep-von 1 iindenburg. Kovno werd door ons
bezet.
De legers van generaal von Scholz en von Gallwitz
drongen verder naar het oosten door; de voorste af
deelingen bereikten den spoorweg naar Bielostok—
Bjelsk.
Voor Novo Georgiewsk werden opnieuw twee tor
ten van het N O. front bestormd; 600 Russen werden
gevangen genomen, twintig kanonnen buit gemaakt.
Legergroep-Prins Leopold van Beieren De linker
vleugel stiet gisteren aan de rivier de Kamionka. bij
Semjatisji en aan den Boeg bij Fürstendorf (ten Z.-O.
van Semjatisji) op nieuwen krachtigen tegenstand. Op
beide punten werd de tivierovergarig verzekerd en de
vijand teruggeslagen. De rechtervleugel bereikte den
zuidelijken oever van den Boeg.
Legergroep-von Mackensen. De vijand werd over
den Boeg geworpen en in de voorstellingen van Br'est-
Litcwsk teruggedreven.
Ten O. van Wlodawa drongen onze troepen over
den spoorweg Cholm—Brest-Litowsk naar het oosten.
Het Oostemrijksche legerberieiu iuidt:
De troepen van generaal von Arz wierpen de Ras
sen, terwijl de Duitschers langs den linker&ver van
dén Boeg oprukken, aan beide zijden van den van Bia-
la loopenden straatweg terug, binnen het bereik van
het vestinggeschut van Brest-Litowsk. De msluitings-
ring op den westelijken oever is gesloten.
Bij jancf zuiverde het leger van aartshertog Jozef
Ferdinand dm zuidelijken oever van vijanden.
Aan ons front in Oost-Galicië viel niets van betee
ken is voor.
EEN KLEINE ONTMOETING
Een officieel bericht van den admiraalstaf deelt
mede: Op 16 Augustus, om 10 uur des avonds, deden
vijf booten van een onzer terpedoflottielies bii het
Hornsrif-licMschip aan de kust van Jutland, een aan
val op een modernen kleinen Engelschen kruiser en
acht torpedojagers en brachten den kruiser en drie
Engelsche torpedojagers door torped'oschoten tot zin
ken. Onze flottielje leed geen verliezen.
SCHEPEN GETORPILLEERD.
Blijkens Lloyds berichten zijn de volgende stoom
schepen door onderzeeërs in den grond geboord:
lo. Het Engelsche ss, Bonny.(2700 ton.)
2o. Het Spaansche ss. lsidoro, (2000 ton
3o. De Noorsche ss. Mineral en Romulus(1400 en
800 ton.)
4o. De Engelsche trawler George.
De bemanningen zijn gered,
ZEPPELINS BOVEN LONDEN.
Een officieel Engelsch bericht zegt:
Zeppelins bezochten de oostelijke graafschappen in
den aigeloopen nacht.
Dc alweerkanonneu vuurden op de 'luchtschepen;
men gelooft, dat een Zeppelin getroffen werd. De pa-
trouiileerende vliegers waren op hun post, maar de on
gunstige luchtgesteldheid maakte het den Zeppelins
mogetijk te ontkomen.
Eeaige huizen en andere gebouwen, benevens een
kerk, werden beschadigd.
Ais slachtoffers vielen zeven mannen,, twee vrouwen j
en een kmd, die gedood werden, terwijl vijftien man
nen, achttien vrouwen ea drie kinderen gekwetst wer
den. Alle slachtoffers waren burgers
De waarnemende chef van den Duifcschen marine
staf deelt hieromtrent mede, In den nacht van 17 op
18 Augustus deden onze marine-luchtschepen een
nieuwen aanval op Londen. De city en belangrijke wer
ken aan de Theems werden rijke Lijk met bommen be-
gooid, waarbij goede resultaten werden waargenomen.
Bovendien nebben zij met succes bommen geworpen
op fabrieken en hoogovens te Woodbridge eu Ipswich
De luchtschepen beliepen, ondanks hevige beschie
ting, geen schade en zijn alle teruggekeerd.
WILNA ONTRUIMD.
De gouverneur-generaal van Wilna gelastte, met
het oog op een mogelijke bezetting, de verwijdering
van alle voorraden-metaal, leer, kerkklokken, paarden,
vee, kortom alles wat voor den vijand van nut zou
kunnen zijn.
Duitsche viiegers hebben bommen geworpen op
Wilna.
KOWNO GEVALLEN.
Wegens de bestorming van Kowno zond de Keizer
aan de generaals, die zich in het bijzonder verdienste
lijk hebben gemaakt bij dit nieuwe succes van de
Duitsche wapens, n.l. de generaals von Hindenburg,
von Eichhorn en Litzmann, de volgende telegrammen
Aan generaal-veldmaarschalk v. Hindenburg: Met
Kowno is het eerste en sterkste bolwerk van de bin
nenste Russische verdedigingslinie gevallen. Ook- dit
schitterende wapenfeit dankt het Vaderland, naast de
onovertroffen dapperheid van zijn zonen, aan uw
doelbewust handden. Ik dank u van ganscher harte.
Aan generaal v. Eichhorn, die de bewegingen van
zijn leger met zooveel omzichtigheid leidde, verleende
ik de orde „Pour le Mérite; aan generaal Litzmann,
wiens orders op het gevechtsterrein leidden tot een
snel succes, het eikenloof van die orde.
Aan generaal v. Eichhorn:
De omzichtigheid, waarmede gij de bewegingen van
uw leger leidde, verdient mijn grootste erkentelijkheid.
Als bewijs daarvan verleen ik u de orde „Pour le Mé
rite". Tegelijkertijd draag ik u op de afdeelingen van
uw leger mijn dank en die van het Vaderland over te
brengen voor hun dapper gedrag.
Aan generaal Litzmann:
Het is den door u aangevoerde troepen gelukt in een
onwcersiaanbaren stormaanval Kowno, het sterkste
bolwerk van de vijandelijke verdedigingslinie, te be
rennen. Deze daad zal altijd een schitterend voorbeeld
blijven yan hetgeen met flink aanpakken door Duitsche
troepen te bereiken is. Terwijl ik u mijn dank en er
kentelijkheid betuig, verleen ik u het eikenloof bij de
,,Pour le Mérite"-orde.
PELAGOSJA VOOR DE DERDE MAAL
BESCHOTEN.
Een rapport van den Oofetenrijkschen marinestaf
luidt
In den vroegen morgen van 17 Aug beschoot een
van onze floftilles ten derden male het door de Itali
anen bezette eiland Pelagosa, terwijl tegelijkertijd
vliegers bommen en pijlen wierpen en met mitrailleurs
den'vijand bestookten Hierbij werd de sinds de laat
ste beschieting weder bewoonbaar gemaakte vuurtoren
vernieldbarakken en tenten werden in brand gescho
ten een geschutsstand werd vernield; verder werden
verschillende matrialendepots, eenige aan hel strand
opgestapelde voorraden matriaal benevens eenige boo
ten vernield. Dfc bezetting hield zich verborgen in de
loopgraven en onderaardsche onderkomens ea bood
geen regenstand. Van de vijandelijke vloot was niets
te zien.
Het Rapport van den Italiaanschen marinestaf
luidt
Een eskader van twintig Oostenrijksche schepen en
vliegmachines viel gisteren het eiland Pelasosa aan.
De vijand werd met groote dapperheid afgeslagen. Hij
trok terug zonder een poging tot landing le beproeven.
Aan onze zijde vielen vier doodea, terwijl drie man ge
wond werden
KORTE BERICHTEN.
Llayd George moet wegens een verkoudheid het
bed houden en zijn inspectiereis onderbreken.
De „Daily Telegraph" meldt dat koning Cinstan-
tijn aan den heer Venizzelos het vormen van een nieuw
Grieksch trabinea heeft opgedragen De heer Venize-
los vroeg vier dagen om den toestand te overwegen.
Te Warchau verschijnt reeds een Duitsch blad
voor de Duitsche troepen.
Volgens Reuter zijn twee Duitschers te Kopenha
gen tot zware boeten veroordeeld, wegens het hemen
van foto's van een., fort.
BINNENLAND.
Gemengd Nieuws,
RIJKSMIDDELEN.
De opbrengst der Rijksmiddelen in de aigeloopen
maand' is niet zóó gunstig geweest als in Juntoen
700,ÜÜ0 meer werd ontvangen dan in de overeen
komstige maand '/.in het vorig jaar Niettemin zijn
de cijters betrekkelijk bevredigend. Uit de middelen,
die m den maandstaat worden verantwoord, ont
ving het Rijk in de afgeloopen maand f i 5,673,5 i 9
tegen 10,518,239, zoodat de achteruitgang in verge
lijking met de laatste vreaesmaand t 845,000 of ruim
5% heeft bedragen. Het resultaat zou bovendien gun
stiger zijn geweest, indien met de bedrijfsbelasting
985,500 minder had opgeleverd (waarvan
125,000 op rekening der opcenten), welke teruggang
voor een groot deel slechts verband houdt met snellere
aanzuivering in Juni, toen dit middel IA ton meer
heeft afgeworpen.
OVER SCHIKKEN GESPROKEN.
De N. M. Java vertelt
Onze overste is vreeselijk streng op het hoofdhaar
van zijn kohorte. Gezegd haar mag één millimeter
lang zijn, misschien nog een kleine fractie van een
millimeter langer, doch meer concessies worden niet
gedaan. Geen wulpsche haardossen en dichterslokken,
doch slechts puriteinsche korte haren worden op de
militaire schedels getolereerd.
Orde moet er zijnEn men voerde, zelfs op de wacht-
parade, een nieuw commando in: „hoeden hi".
Dan worden de hoofddeksels gelicht en loert de in
specteur, of er geen onverlaat met lange haren onder
de mannen staat
Aldus de proloog. En thans het gebeuren.
Er was een reservist, eerst onlangs weer in dienst
gekomen. Man, met vrij weelderigen baard om het ge
zicht. En vol knevels en zoo meer van die versierse
len.
Eén der lagere militaire autoriteiten, die als het
ware een haar-overtreding rook, op den reservist af.
„Zoo, zoo, Wat heb jij daar voor een pagger op je ge
zicht; man., trek je hielen bij, man.... ennena
tuurlijk het hoofdhaar na venant, hé. Man, zet je
hoofddeksel eens af."
En de inspecteerende zag een schedel, zóó kaal,
geheel kaal, dat een glasruit, bij dien schedel vergele
ken, zwaar behaard mocht heeten.
Én de inspecteur schrok zich welhaast een aap.
Lang dwaalde de wantrouwende blik van den „hoo-
ge" van den weelderigen baard naar den glimmend
kalen schedel, argwanend vorschead of hij tusschen
baard en kaalheid, niet een naad zag, waar twee ge
deelten van geheel verschillende hoofden aaneen wa
ren genaaid.
Doch de „hooge" zag zoo'n naad niet, en hij bleef
kijken als de bekende kip, die instede van een ei, een
biljartbal heeft gelegd.
En toen de hooge den adem had teruggevonden zei-
ie vinnig: „Dank je, inan!"
Waarop de reservist z'n hoed weer opzette en ver
dween.
Van schrikken gesproken.
EEN AANKLACHT.
Door het in Velsen nieuwgekozen S. D. gemeente
raadslid Schilling is bij den officier van justitie een
aanklacht ingediend tegen de redactie van het A. R.
weekblad „De IJmuidenaav."
Bedoeld raadslid acht zijn goeden naam aangerand
doer eene mededeeling in genoemd blad, waarin het
wordt voortgesteld alsof een op zijn kantoor bezorgd,
doch niet voor hem bestemd schrijven, door hem niet
aan den geadresseerde doorgezonden, doch wederrech
telijk achtergehouden zou zijn.
GOEDE VERDIENSTEN.
Dat bij het opmaken van het primitief-kohier der
PI. Dir. belasting te Harderwijk naar het inkomen re
kening is gehouden met de door de neringdoenden ge
maakte extra goede zaken, door de aanwezigheids van
het interneexingsdepot en het verblijf van zoovele Bel
gische gezinnen in deze gemeente, moge hieruit blij
ken, dat drie neringdoenden, die over 1914 aangesla
gen waren naar een inkomst van resp. 1600, 1200.
sn1100over 1815 aangeslagen zijn naar een in
komen van achtereenvolgens 20,500, 15000 en
10.0.00.
VEREENIGING TOT VERBETERING VAN
DE SCHAPENFOKKERIJ IN NOORD-HOLLAND.
Het Bestuur van bovengenoemde vereeniging heeft
hare jaariijksche premiekeuringen van halfjarige ram
men en ooien, geboren onder controle der vereeni
ging, vastgesteld op: Woensdag 1 September, voor-
uiiodags 10 uur, te Den Burg, Texel; Zaterdag 25 Sep
tember, voormiddags 9A uur, te Hoorn; Dinsdag 23
September, voormiddags 9 uur, te Purmerend; Don
derdag 30 September, voermiddag3 9 uur, te Schagen
en Zaterdag 2 October, voormiddags 9 uur, te Alk
maar, op de gewone marktterreinen. Uitgeloofd wor
den 20 premiën a 10 voor rammen en 20 premiëi
a 5 voor ooien. De jury zal bestaan uit de heeren
D. de Boer Dz., E. Dz Govers, D. de Boer Jbzle'
der der Keuringen en 1ste plaatsvervanger de he<
J. Sijp Jr., die desgewenscht bereid is bij aankoc
voorlichting te geven. 2e plaatsvervanger de heer M.
Groot Jr De keuring wordt zoo geregeld, dat de jury
niet weet van wie cle dieren zijn.
Door het toenemend aantal fokkers onder controle,
worden deze keuringen steeds belangrijker en bieden
zij een uitstekende gelegenheid om zich van fokmateri-
aal te voorzien.,Tijdens de keuring zal de voorloopige
uitslag bekend gemaakt worden.
Wie zijn schapenfokkerij onder rontröle der vereeni
ging wil stellen, moet daarvan vóór 10 October kennis
geven aan den secretaris, den heer J. Sijp Jr. te Bo-
beldijki
NATIONALE OPERA.
De heer C. van der Linden heeft een manifest aan
liet Nederlandsche volk gericht.
Hij betoogt daarin, dat de huidige oorlog toch in
zooverre ons ten goede komt, dat ee ontwaken van ons
nationaal gevoel steeds sterker aan den dag treedt.
Als een ander verblijdend bericht voor onze natio
nale kuusten beschouwt hij het verschijnen van een
nieuwe Nederlandsche Opera, het muziekdrama» Ma
deleine" tekst van Jos van Veen, muziek van Sam
Schuijer Hij wenscht „Madeleine' in alle plaatsen
van ons land, waar zulks mogelijk is, voor het voet
licht te brengen met allereerste krachten van solisten,
koor en orkest.
Dit moet worden beschouwd als een Nationale zaak
waarin iedereen belang moet en >kan stellen Dus, om
!j dat uwen harte begeert, dat alle inwoners van het
kunstlievend Nederland, voor dit Nationale doei hun-
i ne belangstelling zullen kunnen toonen, is de mini
mum bijdrage gesteld op vijftig cents. Het ligt in be
doeling voor hen, die door toezending eener bijdrage
van hunne belangstelling hebben doen blijken, in ver
schillende plaatsen de entreebiljetten voor geduceerde
prijzen beschikbaar te stellen „Komaan, Nederlanders,
zoo luidt het slot van het manifest, toont U nu ook
voor de Kunst met nationale gevoelens bezield en
waarna reeds zoo lang, overal in den lande, wordt
verlangade herleving der Nationale Opera, zal door
Uwe daad momgelijk worden. Gelieve uwe sympathie-
bewijzen en bijdragen te adressceren aan den heer J. J.
Broek, Voorzitter der Nederlandsche Opera Vereeni
ging afd. 's-Gravenhage, Villa Pauline, Haagweg 40,
Rijswijk (Z. H.), die zich welwillend bereid heeft ver
klaard de administratie op zich te nemen.
Een eere-comité, waarvan 's-Gravenhage's burge
meester eere-voorzitter is, heeft dit manifest eveneens
geteekc-nd.
HET MISDRIJF IE ROTSTERHAULE.
Dinsdagmiddag is de vermoedelijke dader van de in
braak en mishandeling van Buiten veld te Rolsterhaule.
die 26-jarige R. V., aldaar, gevankelijk naar het Paleis
van Justitie ie Heerenveen overgebracht Na verhoor
door den rechter-couimissari» en coulrontatie met B
in het ziekenhuis, gaf de rechter van instructie last tot
zijn gevangenhouding en werd hij in de gevangenis
opgesloten. De verdachte, die met zijn moeder dicht
bij B. woont, zegt van niets ie weten. 1 lij was des
avonds te ruim 10 uur naar bed gegaan, was later
door zijn moeder gewekt en had met anderen er naar
gezien, dat dokter Spaans B. voorloopig verbond. De
wonden aan zijn hand had hij gekregen door het klim
men over een hek met scherpe spijkers.
EEN TEGENVALLER.
In het kamp Gaastcrland zou een groote liefdadig
heidsvoorstelling gehouden worden van kunstvoor
werpen, door Belgische geïnterneerden vervaardigd.
Dagen eu uaciileu was aan die voorwerpen gewerki,
waarvan sommige ten waarde hebben van 200 Ten-
ien waren opgebouwd, alles was voor de expositie ge
reed, die thans afgelast is wegens de vijf typhusgeval-
len in het kamp. Het comité heeft een kleine 1000
schade.
ALWEDER ONGEVRAAGD ONTSLAG VAN
EEN AMBTENAAR TER GEMEENTE
SECRETARIE.
Nauw is het beruchte ontsiag van den ambtenaa
ter secretarie te Heiioo door het Koninklijk vernieti
gingsrecht op grond van het algemeen belang achter
haald, of een ander geval trekt de aandacht, waarin
de billijkheid blijkbaar met voeten wordt getreden en
het gemeentebelang dat dezen maatregel zoude eischen,
zoo het er al is, dan toch althans bij een door het be
stuur dék afdeeling Zuid-Holland van den Neder-
landschen bond van gemeenteambtenaren ingesteld
ernstig onderzoek niet i3 kunnen worden gevonden.
Ditmaal is het het college van burgemeester en wet
houders der onder den rook eener academiestad gele
gen gemeente Warmond, dat sterk op zich laadt het
vermoeden van schending van recht èn billijkheid èn
algemeen belang. Dit college verleende den heer
Spaargaren op 15 Juli met 1 Augustus ongevraagd
eervol ontslag ais eerste ambtenaar ter secretarie.
Bij het onderzoek van het bestuur der afdeeling
Zuid-Holland van den bond kwam aan het licht, dat
de ontslagene gedurende ruim 5 jaar en steeds tot vol
le tevredenheid van burgemeester, burgemeester en
wethouders en gemeente-secretaris zijn taak heef! ver-
