DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Van let oostelijk eerlagsterreln. Van liet westelijk oorlogsterreln. Paardenmarkt op Maandag 6 SspteÉer 1915. iNo. 196 Honderd en zeventiende Jaargang. 1915 0111A. JWwMwfr ft apt pMt Mh «aar pteatsniwe. trinet fr. R. f. fee»- en MeMnttol li. HERSIs. COSTEBSMB, tsnrtasCI. TeMnm.! MAANDAG 2» AUGUSTUS Ter zee. NEDERLAND. te ALKMAAR ALKMAAR, 23 Augustus. De twintigste is liet niet de zooveetete? oor logsverklaring is er. Italië iieeft Turkije den oorlog verklaard. Met was haast wel te voorzien, dat Italië niet alleen met Oos tenrijk krijg zou blijven voeren. Blijkbaar heeft het tegen het odium van de oorlogsverklaring opgezien en daarom zoo lang geaarzeld. Maar tenslotte is de knoop doorgehakt, is een aanleiding gevonden om het vredesverdrag van 1913, te Lauzanne gesloten, te ver breken Tripolis leverde 't voorwendsel. Of de Itali anen met evenveel geestdrift tegen de Turken als on langs tegen de Oostenrijkers ten strijde zullen trekken, mag betwijfeld worden. Immers de Italiaansche krijgs verrichtingen tegen Oostenrijk hebben tot dusverre heel weinig resultaten bereikt. Men zal eigenlijk wei nig hoepen kunnen missen. Nu de Russen in den klem zitten zullen de Italianen wel mee moeten vechten aan de Dardaneilen. Over zee zal het troepen moeten transporteeren, die zullen moeten landen, hetzij in aan sluiting met de Engelsche en Fransche strijdkrachten, hetzij elders op de Turksche kust, hetzij in Klein-Azië. Maar de Turksch-Duitsche legerleiding heeft tijd ge noeg gehad om zich in acht te nemen voor alle ge beurlijkheden! Het altijd betrekkelijk kleine Italiaan sche expeditiekorps zal wel evenmin verandering in den stand van zaken op dit oorlogstooneel kunnen brengen als de Italiaansche vloot, want het i* niet aan te nemen, dat de Italiaansche kanonnen met meer suc ces zullen schieten op de Turksche stellingen dan de F ransch-Engelsche. Het meedoen van Italië is echter vooral een diploma- tike daad. Het kan allicht van invloed zijn op de ko mende beslissingen op den Balkan, die van meer be lang zijn. In Griekenland is de heer Venizelos er in geslaagd een kabinet samen te stellen, er moei volko men overeenstemming zijn bereikt met den Koning en de Duitsche pers mag beproeven ons te doen geloo- ven, dat de heer Venizelos thans tengevolge de krijgs verrichtingen in Polen heel anders tegenover de ver bondenen staat dan voorheen en van geen prijsgeven der Grieksche neutraliteit wil weten, zco maar aanne men doen we dit natuurlijk niet. Als het potje, dat de verbonden mogendheden in den Balkan op het vuur zetten, werkelijk aan het koken gaat, dan zou het er voor Turkije en zijn bondgenooten Duitschland en Oostenrijk bedenkelijk gaan uitzien, dan zou de for ceering der Dardaneilen een feit kunnen worden en Rusland weer munitie kunnen krijgen. Inmiddels verzekert de „Times", dat de verbondenen geen grenzen stellen aan de offers, die ze voor de ge meenschappelijke zaak willen biengen en meldt de „Daily Mail" uit St. Petersburg, dat minister Sasonoff verklaarde, dat de herhaalde pogingen van den vijand, om besprekingen over een afzonderlijken vrede te ope nen, zoowel door Frankrijk als door Rusland beslist waren afgewezen. In Frankrijk, waar een minister-crisis dreigde, zijn de besprekingen verdaagd tot a.s. Donderdag. Uit de verdedigingsrede van den minister van oorlog Mille- rand stippen wij aan, dat hij sinds October verplicht was geweest tweederden van het hoogere personeel van zijn departement te vervangen, hetgeen hij in stilte had gedaan. Van Amerika valt nog niets bijzonders te melden. De berichten brachten geen mededeelingen over groote veranderingen op het Oostelijk oorlogsterrein. De Duitschers blijven voortgang maken en krijgsge vangenen nemen, de Russen zijn met hun officieele me dedeelingen thans zoo ver, dat zij verklaren, sinds 20 Augustus geen directe berichten uit Nowo Georgiewsk ontvangen te hebben en uit berichten van vliegers af leiden, dat er geen hoop is, dat de vesting langer te genstand zal kunnen bieden. Deze voorbereiding toont welk een tegenslag de spoedige val voor de Russen is. Van Duitsche zijde hebben we thans ook iets verno men van de actie in de golf van Riga. Duitsche kleine re schepen zijn in de golf doorgedrongen en hebben daar geschermutseld met kleinere Russische schepen, waarbij over en weer een paai torpedobooten verloren gingen. Het Russische communiqué meldt, dat de Duitsche schepen de golf alweer verlaten hebben. Tot bezetting van Dunamunde, de vesting voor Riga, is het dus niet gekomen Van het Westelijk oorlogstooneel zij aangestipt, dat van Enge lsche oorlogsschepen, die ongeveer ter hoogte van Knocke lagen, zwaar kanongebulder is waargenomen. Getorpilleerd werden sinds onze vorige opgave: de Engelsche ,Cober" (3100 ton), „Dagertan" (2700 ton), en de „Windor", terwijl de „William Dawson" (300 ton) in de lucht is gevlogen. DUITSCH LEGERBERICHT. (Officieel uit het Duitsche Groote Hoofdkwartier ge meld. Groep van Hindenburg: Het leger van generaal van Eichbom maakte ten oosten en tenz uiden van Kowno opnieuw vorderingen. Bij de bestorming van een stelling tcs oorden van het Zuwinty-meer werden 750 Russen gevangen genomen. Het aantal der Russen, gevangen genomen in de gevechten ten westen van Tvkozin, is geklommen tot meer dan 1100 Het leger van generaal v. Gailwitz dringt ten zui den van den Naref over den spoorweg Bialystok-Brest voort. In de beide laatste dagen zijn 13 officieren en meer dan 3550 man krijgsgevangen gemaakt. Groep van prins Leopold van BeierenOnder zege rijke gevechten overschreed de legergroep gisteren "de spoorlijn Kleszosel Wyseke—Litowsk. Duitsche troe pen wierpen hedenochtend den vijand, die opnieuw een gevecht begon, uit zijn stellingen. Meer dan 3000 man werden gevangen genomen en een aantal machinege weren buitgemaakt. Groep-Von Mackensen: De aanvallen der Duitsche en Oostenrijksch-Hongaarsche troepen aan de sectoren van den Koterka, den Roelwa en den Boeg boven Og- rodnik en aan den benedenloop van de Krsna vorde ren goed. Van het zuidwestelijk front Brest-Litowsk niets nieuws. Bij en ten noordwesten van Prszeza (ten noordoos ten van Wlodawa) duren de gevechten voort. Het Russisch legerbericht luidt: De vijand verloor twee torpedobootjagers. Een En gelsche duikboot torpilieerde een Duitsche kruiser, Tusschen Riga en de Beneden-Wilija geen wijziging van den toestand. In de richting van Kovno houden onze troepen het vijandelijk offensief tegen op de wegen naar Koche- dary. Tusschen Naref en Boeg op het front Ossowietsj- Bielsk-Wysbko-Litowsk kwam op 19 en 20 Augustus geen belangrijke wijziging in den toestand. Onze troe pen sloegen een reeks bijzonder hevige aanvallen bij Bielsk af, weike den vijand op geweldige verliezen te staan kwamen. Aan den Boeg bij Brest-Litowsk geen verandering. Bij Nowo Georgiewsk had een hevig gevecht plaats in den nacht van 20 Augustus. De Duitschers doen een aanval op de citadel, gelegen op den rechteroever van den Weichsei. Elders geen wijziging. Het Fransche legerbericht luidt: in Artois betoont de beiderzijdsche artillerie groote bedrijvigheid. in de stretk van Noulette in den sector Neuvilie ten noorden van Souchez werd een aanval van een niet sterke Duitsche legermacnt geiuakkelijsc en 6nel tot staan gebracht, in de streex van het Labyrinth wordt het gevecht met zware granaten voortgezet. Ook wordt vrij hevig gevuurd in de streek van Raye Lasstgnv, in de Aisne-vahei en in Champagne. De Dmtscners hebben een veertigtal granaten ge worpen op Reims; daar werd echter slechts één. per soon gewond. Een bommengevecht aan het front Perthes—Beau Sejour. In de Argonnen openden de Eranschen een kracht dadig vuur op de loopgraven der Duitschers, nadat deze Vauquois hadden beschoten. In de Vogezen deden de Duitschers een aanval op de Fransche stellingen op den Sondernach-topzij werden eciiter totaal teruggeslagen. Op het terrein, op 18 dezer in deze streek gewon nen, telden de Franschen ongeveer 100 lijken van Duitschers. In de streek van Dammersweiler vernielde ons ge schut de stellingen der Duitschers en bracht het ver scheiden munitie-dépóts tot ontploffing. Het Duitsche legerbericht verklaart enkel, dat de toestand dezelfde is gebleven. 1 lei Oostenrijkscli legerbericht zegtDe troepen van generaal Von Koevess wierpen den vijand opnieuw uit verscheiden stellingen en dreven hem over den van Brest-Litowsk naar Bielsk loopende spoorweg. Het leger van aartshertog Joseph Ferdinand heeft onder opnieuw aangevangen gevechten terrein gewon nen bij Wysoks en Letowsk. Hier zoowel als ten westen van Brest-Litowsk en Wlodawno biedt de vijand aan de voornaamste dringende bondgenooten hevigen te genstand. Tusschen Wladimir Wolynski en Tsjernowitz is de toestand dezelfde gebleven. GEWONDE KRIJGSGEVANGENEN. Dinsdagavond worden per extra-trein te Vlissmgen weer een aantal gewonde Engelschen verwacht, die Woensdagmorgen per mailboot naar Engeland gaan. Donderdagavond zullen te Vlissmgen per mailboot gewonde Duitschers aankomen, die per extra-treein naar Duitschland doorrreizen. Het Nederlandsche Roode Kruis zal ook bij het ver voer van deze gewonden haar hulp verleenen. KON. NATIONAAL STEUNCOMITé De een en vijftigste lijst van bij het Kon. Nat. Steun comité 1914 ingekomen bijdragen van 1 tot en met 7 dezer wijst aan een totaal van 105.962,09%. Het totaal der vorige lijsten bedroeg 2,551,433,97. Te zamen dus 2,657,396,06%. OORLOGSTRAGEDIE. Op aanraden van haar familie was ze van haar woonplaats in een Duitsch stadje vertrokken naar Am sterdam. Ginds in haar „Heimat" werd het meisje steeds zwaarmoediger. Ieder huis, ieder boom, herin nerde aan haar boers met wie ze had gespeeld en gera vot en van wie thans reeds twee waren gesneuveld, ge len ergens in de wijde vlakten van het Oosten. In Amsterdam knapte het meisje weder eenigszins op vertelt het Hbld, De familie deed al het mogelijk om haar afleiding te bezorgen. Een lichte blos begon weder aan haar wangen te kleuren Tot eenige weken geleden Toen ontving ze een brief van haar jongsten broer waarin deze mededeelde dat ook hij was opgeroepen om naar het front te vertrek ken. En, nietwaar, hij rekende er vast en zeker op ge zond terag te keeren, doch men kon niet weten Van dat oogenblik af verviel bet meisje weder in haar vroegere zwaarmoedigheid en in een van die buien sprong zij het venster uit. Zieltogend werd de ar me vrouw opgenomen. Neen, niet alleen op de slagvelden vallen de offers van den verschrikkelijken krijg. EEN NIEUW SOORT LUCHTSCHIP. Door den schipper van den IJmuider stoomtrawler „Dahlia" werd bij binnenkomst gerapporteerd, dat hij een nieuw soort luchtschip gezien had, dat, hoewel in vorm op een Zeppelin van het bekende model gelij kend, van veel'Trieiner afmeting was; het had een gele kleur. Blijkbaar deed dit luchtschip als verkenner dienst, want het werd op eenigen afstand door een grooten Zeppelin gevolgd. STADNIEUWS. Mr. H. BOELMANS TER SPILL, t Hoewel sinds langen tijd ernstig ongesteld, is he dennacht nog plotseling hier ter stede mr. H. Boel- mans ter Spill overleden. Herman Boelmans ter Spill werd den 26sten Sep tember 1855 te Sappemeer geboren. Na de Rijks Hoo gere Burgerschool te Groningen te hebben afgeloopen, deed hij het toelatings-examen tot de Universiteit en promoveerde enkele jaren daarna aan de Groningsche hoogeachool tot doctor in de rechtswetenschappen. In 1883 vestigde hij zich hier ter stede als advocaat. April 1896 werd hij benoemd tot agent van de Neder landsche Bank. In 1890 was hij gekozen tot lid van den gemeenteraad, in 1901 tot wethouder. Toen hij het vorige jaar in verband met zijn gezondheidstoestand beide betrekkingen neerlegde (in de raadsvergadering van 28 October kwam zijn ontslag-aanvrage als wet houder in. in die van 25 November die als raadslid en ambtenaar van den burgerlijken stand) had hij het mandaat als raadslid 24 jaar, dat van wethouder 13 jaar vervuld. 1 lij bleef voorzitter van den Raad van Beroep voor de personeele belasting, welks laatste ver gadering, hij onlangs nog bijwoonde. Wat hij als wethouder en als raadslid m een voor deze stad moeielijke periode van ontwikkeling is ge weest. hebben wij onlangs nog eens uiteen gezet. Gaarne hadden wij gezien, dat het den heer Boelmans ter Spill èn de gemeente gegeven waren geweest, dat hij ook buiten het gemeentebestuur zijn rijke ervaring tfn goede had kunnen laten komen aan de gemeente zaken Het heeft helaas niet zoo mogen zijn de meerdere rust heeft hem niet bet zoozeer gewenscliie herstel kunnen brengen. Lieten zi;n verantwoordelijke betrekking en de beide zooeven genoemde functies hem niet zoo heel veel tijd voor het vereenigingsleven over, van de plaatselijke af- deeling van de vereeniging tot opvoeding van ha'f ver weesde, verwaarloosde- of verlaten kinderen in het huisgezin was hij vele jaren voorzitter, terwijl hij in het politieke leven hier lang een leidende rol heeft ver vuld zoowel in de liberale kiesvereeniging Eensge zindheid", in welker vergadering ziin woord een zeer bii7onder gezag had. al in de centrale liberale kiesver eeniging voor de Provinciale Staten En hoewel hij dus in de politiek op den voorgrond trad, had de heer Boelmans ter Soill ook onder zijn tegenstanders wei nig vijanden daar hij voor een eerlijke overtuiging eerlijk opkwam. Zijn wel-overwogen adviezen, altijd met een rustige zekerheid gegeven, zullen velen ten goede zün gekompn. Want in tal van aangelegenheden was de heer Boelmans ter Spill veler betrouwbare raadsman en menigeen, die in stilte tot hem ging. zal zijner met groote erkentelijkheid blijven gedenken. GESLAAGD. Voor het 1.1. Zaterdag te 's-Gravenhage gehouden examen Fransch M. O., acte A, slaagde o. m. mej. M. Dorbeck, alhier ANTI-KERMISVERGADERINGEN VOOR MILITAIREN. Men weidt ons: Zaterdag-avond 1.1. werd door de eenvoudig, maar smaakvol met planten versierde bovenzaal van het ge bouw „de Unie" aan de Koorstraat de eerste van bo vengenoemde vergaderingen gehouden, welke uitgaan van een comité dat zich gevormd heeft uit de besturen van de beide Milit. Tehuizen aan de Laat en de Oude gracht. De leider der bijeenkomsten, de heer K. Haytema, opende de vergadering met een kort gebed, waarna door de aanwezigen een Psalmvers werd gezongen. Hierna ontving de Weleerk. Heer Ds. H. E. Vinke gelegenheid tot het uitspreken van een openingswoord. ZEervv. Heer wees in de eerste plaats op het vele goede, dat, ook in Alkmaar, nu reeds een jaar lang voor de militairen gedaan is en noemde daarna als doel van deze bijeenkomsten; hun niets, iets beters te geven, dan wat de kennis, die, helaas! dit jaar zal doorgaan, hun geven kan. Deze biedt groote verlei ding; daartegenover zal hier in muziek, zang, levende beelden en voordrachten een gepast genot geschonken worden. De grondtoon zal zijn ernst; evenwel geen somberheid, die gezonden humor zou uitsluiten. Spr. noodigde hierna de aanwezigen uit tot het aan heffen van een driewerf „hoera!" op onze Koningin en Regeering en bracht daarna den dank van het co mité over aan allen, die het houden dezer vergaderin gen hebben mogelijk gemaakt. De burgerij schonk milde bijdragen; de militaire overheid, die, naar Spr. hoopte, deze bijeenkomsten eens met haar tegenwoor digheid zal vereeren, verleende haar zeer gewaardeerde medewerking. Met het verzoek tot het staande aanheffen van het GROOTE Ie couplet van het „Wilhelmus" werd het openings woord besloten. Hierna trad de heer H. L. Glinderman van Utrecht op met een keur van voordrachten, ernst en humor, welke een daverend applaus verwierven. Zij werden afgewisseld door zang- en pianonummers v an den heer en mej. Siezen en door vaderlandsche liederen, ge zongen door de vergadering. Consumptie werd op dezen openingsavond gratis verstrekt. Ongetwijfeld zeer voldaan keerden allen huiswaarts Een rijk programma wacht nog op afwerking voor den geheelen duur der kermisweek. Alle militairen zijn welkom. Mogen velen zich gedrongen gevoelen, de verleiding der kermis te ontwijken door het bezoeken van onze vergaderingen. KERMIS-RONDEGANG. Onder een frisch regenbuitje, oudergewoonte, is Zaterdag de kermis aangevangen, de kennis, door oud en jong beschouwd als een aangename onderbre king, van den dagelijkschen sleur. Wat er is, mag zich laten zien Op de Paardcnmark verheft zich om te beginnen ma jestueus de Majestic Railway, of „De diepte der diep ten," een figuur 8-baan welker lugubere drakenkop pen u tegen grijnzen, doch welke inrichting in werke lijkheid heusch niets verschrikkelijks heeft, integendeel dolle pret hebben de menschen daar, ze stellen ziet voor dat ze in 'n sleetje van de hellingen van Davos naar beneden gieren. „O. o. wat enghoorden we ee: juffrouw roepen toen de zich plots in de noodzakelijk heid zag om naar beneden te duiken, doch ze was haast nog niet beneden was of ze was de eerste die weer naar boven wilde! Daar dicht bij staat het theatere de dressuur met de sprekende paardjes en 't was om te gieren als men zag welke buitelingen de adspirant-berijdërs (want verder dan adspirant-berijders konden ze het nooit brengen) van Hans maakten. En dan de verstandige Diana, welke precies wist te vertellen hoeveel vrijers de juf frouw met den geruiten mantel wel had! Om te zeggen hoe laat het is een klein kunstje voor haar, daar draait ze haar hand (lees poot) niet voor om Dan is er verder nog Benners aeroplane, waar men vliegtuig-sensatie kan opdoen en tevens een ouden ker misklant kan aanschouwen, n.l. den ex-berenleider Chodaschewitz, voorheen Russisch hofjager thans bo- niseur in gekleede jas. Van. de Nieuwesloot moeten we het eerst vermelden het theater Rosely, waar men zich, vooral bij zulk weer als Zaterdagavond, uitstekend kan vennaken. Lustig wordt er voorgedragen ai gezongen. Neêr- landsch jongste soubrette, een meiske van een jaar of 12, die met een lief stemmetje en vol élan zingt van Zandvoort „prés la mer." „Leuke jopiewas met zijn gedichten inderdaad kostelijk! Bij de glasblazerij en -spinnerij van den heer Meijer moeten we eveneens even stilstaan. Wat deze knappe vakman a! niet vervaardigt, grenst aan het ongeloofe- iijke Glasdraden, zoo fijn als spinrag, prachtig afge werkte bootjes, gekleurde vogeltjes, 't is te veel om op te noemen. Werkelijk, men staat verstomd bij het zien vervaardigen yan deze kunstwerken, welke de bewon dering volkomen waard zijn. Is men hier, dan kan men geschikt even aanleggen bij den heer van Twisk, in „Het Wapen van Haarlem". Hier treedt op het va riété- en' operette-gezelschap van den heer de Munnik uit den Haag, dat het publiek ten zeer amuseert met zijn leuke voordrachten. We noemen slechts „de oogen van den luitenant, enz." De heer A. Benner, een oude bekende voor de Alk- maarders, heeft aan zijn prachtig ingerichte stoomca- roussel iets geheel nieuws verbondeh, n.l. een Rutsch- loopbaan en Japensche wipbrug. Geschaterd is er, wanneer sommige dametjes met angstige gilletjes op den riem naar boven gingen. Wel kwamen ze, soms achterstvoren boven, maar boven kwamen ze toch. Dat de nieuwigheid trok, was wel te zien aan het drukke bezoek. De danstent had het eveneens overvol. Een spiegel gladde vloer en de noodige animo was er, benevens leuke dansmuziek. M'n liefje, wat wil je neg meer! ïs men er staat natuurlijk nog heel wat meer dan we opsomden vermoeid van alle genietingen, dan kan wel een bezoek aan het établissement Porton wor den aanbevolen. Een heerlijk zitje en lekkere beignets, wafels, poffertjes of wat u maar wilt, wachten u daar. Voor „welkom thuis" kan een Deventer koek of een half pondje nougat van den heer Coppejans, ook een oude bekende op Alkmaar's kennis, medegenomen worden of wel een vah de andere lekkernijen, die pa ling- en andere kramen (wij noemen bijv. den stadge noot Bern Smit Jzn., op de Kleine Kaasmarkt) in groote verscheidenheid aanbieden. Tot het sluitingsuur, 2 uur was het doorloopend ver bazend druk. „DESERTEUR". De reclame, welke aan de eerste opvoering van dit stuk hier ter stede reeds vooraf ging, heeft, hoewel de Amsterdamsche tooneelvereenigiug onder directie van Tonny Hoppe geheel onbekend was, de schouwburg- Joge bij de Groote Kerk geheel doen vullen. En on der de talrijke aanwezigen heerschte een dusdanige geest, dat de „Deserteur" hier weieens de geheele ker mis di or avond aan avond met veel succes zou kun nen worden gegevën. Het Vlaamsche stuk is een echt kermis-drama. In het eerste bedrijf maakt men kennis met de desertie van een veelbelovenden jongenman, die vlucht en ten on rechle de verdenking van diefstal achterlaat op het oogenblik waarop ae muziek weerklinkt ter ecre var. liet feest der oud-wapenbroeders, waarbij zijn vade ALKMAARSCHE COURANT.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1915 | | pagina 1