DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN,
Van list wulElijk oeriogstfirrsin.
Van liet zuidelijk oorlogstooneel.
fan het oostelijk oorlogsteiieln,
Broodvoorziening.
- 611
Hoidard m zeventiendfe ëmwgmg»
tèmÊÊÈ#^ m i «mÉi It—»fr. m 11J& IMM Nf£ ®#«to Mm m pfettsriiife. ttim k I, I, Bak- m Baatóértólifil ik HSRls. COSTERIZ89R» Mm Cl. Mmr. 1
1915
WOENSDAG
1 SEPTEMBER
RUSLAND.
YARTA.
NEDERLAND.
Assistente in de Huishouding,
Goedkoope eursus in het Knippen
van Onderkleeding,
cursus in Kunstgeschiedenis,
$©4
mes.
ALKMAAR, 1 September.
In het „Tagefolatt" den militairen toestand bespre-
kende, zegt majoor Moraht, dat deze het best geken
schetst wordt door bet woord: „Lieb Vaterland inagst
ruhig sein".
„Rusland moge op zija nieuw S-raiiiioeim-Ieger ho
pen, dat terloops opgemerkt en zonder te vervallen
in de fout van onderschatting van den tegenstander
nooit samengesteld zal kunnen worden, Engeland mo
ge in den voorgenomen algemeen en dienstplicht heil
zien, welke, wanneer hij tot stand kwam, de organisatie
der Industrie totaal in de war zou sturen en daardoor
Engeland zelf de grootste schade zou brengen, Frank
rijk moge bestallen zijn gevangenen ia de voorste Unie
ie zenden en het viervoudig verbond moge uit het lam
me Italiaansche gebaar tegen Turkije nieuwe hoop put
ten, nooit zullen ai deze plannen onze overwinrtings-
blijdschap dempen, ons overwinningsbewustzijn
doodeo, onzen overwinxnngswii verlammen.
Zeker, wij brengen zware offers. Meel ons volk
is zich daarvan bewust en toen de groote vestingen
aan Wddwd, Boeg en Njemeo vielea, beleefden we
geest herhaling van den aderlijken overwianiagsjubel
vas 1870- '7 L De strijd, die destijds een krachtproef
en een gewapende ontmoeting was, is thans een be-
siaanskwestie. Vandaar die groote ernst ondei ons
voik. Wij boeken onze successen met satisfactie, maar
met het oog op hetgeen zij ons kosten blijft de jubel
bespaard. Wij kennen niet de plannen van onze opper
ste legeraanvoering Wij weten met, of zij hare vervol
ging van de geslagen Russen op Moskou of op St. Pe
tersburg richten wil, dan wel of het haar gelukt den
tegenstander te veren te omsingelen en tot de eind
beslissing te dwingen, maar wij verkeeren in den ge
lukkigen toestand vertrouwen te mogen hebben. Wij
behoeven niet te vitten, gelijk de Franschen op joï-
fre's leiding, gelijk de Italianen op den grooten rede
naar Cadorna en gelijk de Engelschen op Kitchener,
die zich achterbaks houdt en liever in het donker blijft.
Wil en kracht is alles wat wij in het Oosten en in het
Westen van onze legeraanvoerders zien en ai hebben
zij met betrekking tot de naaste doeleinden van den
oorlog op dit oogenbük ook alleen het woord, wij
gelooven toch, dat de leidende mannen in het rijk
steeds op de overeenstemming zullen aandringen, wel
ke tusschen de gezamenlijke politieke doeleinden van
het rijk en die van den oorlog moet bestaan. Door de
steppen van Rusland marcheeren, gelijk Napoleon
deed, zco onbegrensd zuilen wij nooit opereeren, eer
zuchtig. zooals zijn politiek het gezonde verstand op
de vlucht joeg, zullen wij nooit het lot van 't rijk op 't
spel zetten, en deze zekerheid, welke na de rede van
den Rijkskanselier het geheele volk opnieuw gekregen
heeft, is de zwaarste slag voor onze tegenstanders.
Jammerlijk steekt hierbij hun rade- en 'hulpeloosheid
af."
E>e schrijver wijst er verder op, dat op het Oostelijk
ooi logstooncel, naar zijn meening het belangrijkste,
nog steeds de Duitsche sterke linkervleugel de Duna-
linie bedreigt en dat zij in overeenstemming met de
strijdkrachten ter zee werkt. Met leger-v, Below is
thans achterwaarts geëcheiloneerd, de Russen klagen
over de groote sterkte van dezen vleugel, dat kan ons
slechts welkom zijn, zegt majoor Moraht Het leger
von Eichborn heeft in zijn leidei een veldheer, die veel
belooft, al t» het hem in het Westen tegengeloopen.
Doelbewust en met overleg opereert hij tegen Wilna,
nadat Kowno zijn buit geworden ia.
Verder in het Zusden wordt het belangrijke punt
Kobryn, 50 K.M, ten. Oosten van Brest-Litowsk, van
alk kanten bedreigd, het meest door het leger v. Mac-
kousen, dat het in het Noorden en in het Zuiden aan
pakt. Het is niet uitgesloten, dat er nog sterke strijd
machten van de terugtrekkende Russen in Duitsche
handen vallen. De Russen hebben nog één lijn vrij, die
naar het noordoosten in de richting van Minsk. We
derom blikt, hun oog verlangend naar een rivier, waar
achter zij, gelijk achter Dunajec, San, Weichsel of
Njemen, adem kunnen halen. Het is duidelijk, dat deze
toekomst-strategie zure druiven oplevert. Het naast
bij:' hebben onze legéraanvoerders in het oog, zegt de
Duitsche schrijver, en dit lijkt waarschijnlijk meer op
een omsingeling dan op een laten ontsnappen, van den
tegenstander. Majoor Moraht brengt verder hulde aan
de Oostenrijkers, die in Öost-Gaücië het offensief zijn
begonnen, dat weldra zal leiden tot algebeele bevrij
ding van dit gebied en vermoedt, dat liet geïsoleerde
Russische leger in Zuid-Wolhynië en Noord-Podölië
thans zijn noodlot zal ondergaan.
Hierna constateert de schrijver, dat het denkbeeld
van de uitputting van Duitschland door honger, door
verliezen en door geldgebrek mislukt is, verzekert, dat
het voor een actief optreden Frankrijk en Engeland aan
kracht ontbreekt, vraagt in verband hiermede, waar
degeen is, die het beter zou hebben kunnen doen dan
Joffre en is voorts van meening, dat door Italië's oor
logsverklaring aan Turkije het viervoudig verbond
zich in politiek en militair opzicht verzwakt heeft,
wijl deze neerkomt cp krachtsversplintering, terwijl
aan den anderen kant Oostenrijk steeds meer gelegen
heid krijgt zich zoo noodig aan het Italiaansche front
te verslet ken.
Oudergewoonte geven wij naast dit Duitsche oor
deel een meening uit hei kamp der verbondenen. Voor
af echter halen wij even een artikel van den militairen
medewerker van de Times aan, die ronduit betoogt, dat
de opperste leiding van den oorlog k laad, wat Enge
land betreft, niet schitterend is geweest.
Hij wijst o. 3. op de nalatigheid in het organiseeren
van de munitie-aanmaak, het fiasco met het beleg van
Antwerpen, waaromtrent hem indertijd door hoogge
plaatste autoriteiten in Engeland inlichtingen werden
verstrekt, welke hem bij een later onderzoek in Frank
rijk in de hoogste mate onbetrouwbaar bleken, op de
expeditie naa<- de Dardanellen, welke werd begonnen
zonder grondige kennis van haar aard en vurig élan
en verrassende snelheid miste, twee elementen, die vol
strekt vereischt waren, terwijl zij later een groot leger
en veel munitie weghaalde, juist toen Rusland zijn
grootste krachtsinspanning aanwendde. Sarcastisch
zegt de Engelsche militaire specialiteit, na opgemerkt
te hebben, dat Engeland probeerde twee jassen ie ma
ken uit een lap, die staar juist voor één voldoende
was: „De kunst om aan twee fronten te zwak te
staan in plaats van sterk aan één front, wordt bij mijn
weten nergens ter wereld onderwezen en de hemel
mag weten, waar onze regeering haar verworven
heeft
in een hoofdartikel zegt de Times o. m.: Om den
toestand in hét Oosten juist te begrijpen, moet men
niet zoozeer de reeks overwinningen der Duitschers
beschouwen ais wei den onwrikbaren moed van den
Tsaar, de ministers en de geheele Russische natie. Het
blad herinnert aan de krachtige verklaring van Rus-
land's minister van buitenlandsche zaken en wijst er
op, dat in Engeland nooit iets geloofd werd van het
geen van Duitsche zijde ovér eene ontmoediging der
Russen werd gezegd.
De correspondent te St. Petersburg van de „Obser
ver" schrijft o.a.„De Russen vermeden een beslissen-
deu slag m ontglipten aan de strikken, welke de Duit
schers hen keer op keer spanden. Het Russische leger
bleef onverbroken en is dicht bij zijn basis. Niet alleen
faalde het groote omsingelingsplan, de Duitschers
slaagden er evenmin in de Russische legers te verbrok
kelen. De invallers hebben hevig gevochten en daarbij
duizenden manschappen verloren, maar 'ten slotte om
klemden zij slechts een ledige ruimte.
Dc. Russen vergoedden het gebrek aan ammunitie
doordat zij de natuurlijke macht van een groote vlakte
aan hun zijde hadden. En naarmate die vlakte uitge
strekter wordt, verzwakt allengs de macht der Duit
sche artillerie. liet vraagstuk der verbindingslijnen
wordt moeilijk voor de Duitschers, die tevens een
steeds grooter wordend gedeelte van hun strijdmacht
moeten bestemmen voor de bezetting van het veroverd
gebied.
De Russen zijn in hun eigen land en zij brengen het
kolossale Duitsche leger tot een hoogst gevaarlijk
avontuur op de uitgestrekte vlakten.
Het is mogelijk, dat von Hindenburg, vóórdat de
herfst te ver is gevorderd, de poging om het Russische
leger te vangen zal opgeven en zich zal vestigen aan
den Boeg en Njeaaea, ten einde troepen voor ander
werk vrij te maken. Maar men mag zich afvragen of
de Russen, gewend aan en het sterkst in een winter-
campagae, de Duitschers rustig aan die beide rivieren
zullen laten."
Van Russische zijde wordt opgemerkt, dat de tegen
standers hebben beproefd snel naar Kobrin op te ruk
ken, teneinde aan Russische legers den terugtocht af te
snijden. Ondanks den grooten omweg, door de leger
groep van generaal v. Mackensen gemaakt, is deze
manoeuvre niet geslaagd, omdat de Russische troepen
m de buurt van Brest-Litowsk. beschermd door de
achterhoede, hardnekkig weerstand boden en gunstige
stellingen ten opzichte van Kobrin konden innemen.
Verder merkt men van Russische zijde op, dat waar
het generaal v. Eichhorn onmogelijk was de Russische
stellingen ten noordwesten van Wilna aan te vallen,
hij ze aan de 2uidzijde trachtte te omsingelen, weshalve
hij bij Oiita over de Njemen is getrokken, hetgeen hem
is de Russische voorstelling niet zal baten.
Uit het Russische legerbericht blijkt, dat de Duit
schers bij Riga tot het offensief zijn overgegaan en
dat de Russen in Oost-Galieië een belangrijk plaatse
lijk succes over een breed front behaalden, waarbij zij
3U kanonnen en 24 mitrailleurs buitmaakten en 3000,
waarvan de helft Duitschers, gevangen namen.
dapperheid namen de troepen van de Boedapester di
visie stormenderhand de sterk verschanste linie. Aan
de Strypa wordt om de rivk-rovergangen gestreden.
De Russen stuiten daar op enkele punten onze vervol
ging door hevige tegenaanvallen. Aan den Dnjester,
aan de Bessarabische grens, geen verandering. Onze
ten noorden van Kobrin strijdende troepen dringen
voort tot Proesjani aan den Boven-Muchawiez.
DE STRIJD IN BELGIë EN NOORD-FRANKRIJK.
Het Fransche middag-communiqué meldde gisteren:
De Fransche artillerie zette in den nacht van 30 op
31 dezer zonder opmerkingswaardige incidenten haar
doeltreffende actie voort tegen de loopgraven, onder
standen en vijandelijke'kampen.
AAN HET ITAL1AANSCH-OOSTENRIJKSCHE
FRONT.
Het Italiaansche communiqué van gisteren meldt,
dat een sterke Oostenrijksche stelling op den Monte
Maronia ten noorden van den Monte Maggia weid
veroverd Wij behielden en versterkten de stelling niet
tegenstaande het hevige artillerievuur. Kleine gevech
ten in het Karstgebied hadden een voor ons gunstig
verloop.
In de streek van den Monte dei sei Busi hebben wij
opnieuw loopgraven bezet en daar een hoeveelheid
wapens en munitie gevonden.
Het Oostenrijksche legerbericht meldde gisteren:
Ook gisteren hebben aan het zuidoostelijk front
geen gevechten van beteekenis plaats gehad. Twee vij
andelijke aanvallen bij San Martino, een aanval op het
zuidelijk gedeelte van het bruggehootd bij Tolmein en
één op onze dolstelling bij Flitsch werden afgeslagen.
EEN KABINET VAN NATIONALE
VERDEDIGING.
Op een vergadering te Moskou, waar alle provinci
ale, gemeentelijke, politieke, tinancieele, industrieele en
handelsinstellingen vertegenwoordigd waren, is met
algemeene stemmen het besluit genomen om den oor
log tot het zegevierend einde voort te zetten en tot
dien tijd alle vredesvoorstellen te verwerpen. Alle
Doema-afgevaardigden voor Moskou waren op de ver
gadering aanwezig. Er werd aangedrongen op de on
middellijke vorming van een kabinet van nationale ver
dediging.
EEN NUTTIG GEBRUIK VAN HET
OORLOGSTUIG.
De geweerskogel is een ideale boor. Toen voor enke
le jaren een beroemde kerk in Duitschland electrisch
licht kreeg, werden de antieke muren, die niet mochten
beschadigen, op de plaatsen, waar dit noodig was, met
den geweerkogel doorboord. Sedert hoorden wij niet,
dat electro-technici op deze orgineele wijze den weg
voor de leiding vrij maakten.
Aan het front moeten ook herhaaldelijk electrisehe
leidingen worden aangelegd, het zij voor verlichting,
hetzij voor kracht. Gewoonlijk is het dan haast-je rep-
je. Zoo doet thans dagelijks het geweerpropectiel
dienst als boor.
KORTE BERICHTEN.
Het mijnwerkersgeschil in Zuid-Wales (Eng is
bij gelegd, doordat de mijneigenaren zekere eischen be
treffende extra loon inwilligden.
Blijkens een mededecling van het Duitsche keizer
lijke Gesundheitsamt is in eik van de regeeringsdistric-
ten Potsdam, Frankfurt aan de. Oder en Lignitz een
geval van cholera voorgekomen.
De „Temps" meldt, dat de instructie tegen den
moordenaar van den Franschen socialist Jaurès geëin
digd is. De stukken zijn ter beschikking van het open
baar ministerie gesteld.
- Fransche bladen maken het besluit van den Ser-
vischen minister van oorlog openbaar, waarbij alle
buitenslands vertoevende Serviërs van 18 tot 50 jaar
zonder uitzondering direct onder de wapens worden ge
roepen.
Naar de „Secoio" meldt, is te Mirafiore de Itali
aansche militaire vlieger Bongiovanni naar beneden ge
stort. Hij werd daarbij gedood.
De bekende Fransche vlieger Pégoud is gisteren
gesneuveld.
De orde pour le merite is verleend aan de gene
raals von Heeringen en von Strantz, terwijl admiraal
von Usedom, die reeds deze orde bezit, met 't eiken
loof daarbij werd vereerd.
De Zwitsersche bondsraad besloot den in Kreuz-
lingen gearresteerden Amerikaanschen journalist, lui
tenant Emerson, uit Zwitserland te verbannen.
VOOR DEN VREDE.
Het bestuur van den „Vrijzinnig-Democratische
Bond", aangesloten bij den Nederlandschen Anti-Oor
logsraad, heeft adhaesie betuigd met een tot de Regee
ring gericht adres dato 12 Augustus j 1. van bovenge-
noemden Raad, betreffende een door de Nederlandsche
Regeeriug te openen overleg met de andere onzijdige
mogendheden in het belang van het herstel van den
vrede en daarbij de hoop uitgesproken, dat de Neder
landsche Regeering een initiatief tot samenwerking
van onzijdigen in ernstige overweging zal nemen
DE STRIJD AAN HET OOSTELIJK FRONT.
Het Oostenrijksche legerbericht meldoe gisteren:
Ten noorden en ten noordooster! van Luck, werd de
vijand gisteren in hevige gevechten teruggeslagen naar
liet zuiden. Hij liet 12 officieren, meer dan 1500 man
schappen, vijf machinegeweren, vijf locomotieven, twee
spoortreinen en een groote hoeveelheid oorlogsmateri
aal in onze handen. Ook bij Swinjuchi, Gorochow. Ra-
ziechow en Turze nooelzaakten onze troepen de Rus
sen dm terugtocht voort te zetten. Met de gewone
BINNENLAND.
HULDEBETOOGING AAN H.M. DE KONINGIN.
Buitengewoon groot was gisteravond de toeloop naar
het Haagsche Bosch, waar in het paleis Huis ten Bosch
H. M. de Koningin een serenade zou worden gebracht
door een groot aantal dames en jonge meisjes, beboe
rende tot de Haagsche afdeelingen van de Nationale
Verecniging voor den Volkszang, de R -K- Vereeni-
ging voor den Volkszang, de zangclub Con Antore en
de dames-afdeeling van Schevcningens Mannenkoor.
Toen de huldebeiooging zou gaan beginnen, vertelt
de N Crt. verscheen prinses Juliana voor c n der ven-
steis, waar ze levendig werd 'toegejuicht. Weldra juich-
De Burgemeester van Alkmaar brengt ter kennis
van belanghebbenden
dat veie houders van Ibrood- en meel-
kaarten verzuimd hebben om hunne
kaarten op den daarvoor bestemden
datum 31 Augustus te doen ver
wisselen
dal hij alsnog daartoe voor de belang
hebbenden gelegenheid oeeft op Don
derdag 2 September 1915, des voor-
middags van tot 1 our, aan het kantoor,
Houttil no. 16 (voormalig kantoor van
ilaar A. Hei
den kaashande
Alkmaar, 1 September 1915.
Henneman).
De Burgemeester,
G. R1PPINO.
15 Sept e k. aanvang van de 2-jarige opleiding tot
schoolgeld i 40.— p. jaar.
gedurende één maand, 8 lessen I 1
Bij genoegzame deelname zal gegeven worden een
gedurende 2 jaar, 15per jaar.
Aangifte 3 en 10 Sept., 2—4 uur en 7 Sept., 10—12
uur, in het Burgerweeshuis.
Inlichtingen verstrekt gaarne de Directrice
j. F, BEUMER.
te men nog eens, toen de Koningin, de Koningin-Moe
der en Prins Hendrik op het foordies plaats namen.
Door de Zangeressen werd daarop begonnen met het
Wilhelmus, dat eveneens door het publiek werd mee
gezongen. Het verder programma, bestaande uit be
kende liederen werd vlot afgewerkt.
H. M. de Koningin gaf hun, die zich zooveel moeite
gaven voor de verbetering van den volkszang te ken
nen, dat het haar genoegen deed te bemerken, hoeveel
schoons telkens bij onzen Nederlandschen liederen
schat komt en dat de koren het mooie Nederlandsch
zoo beschaafd uitspraken. H. M. verzocht den waarne-
menden voorzitter van de Haagsche afdeeling van de
Nationale Verecniging voor den Volkszang (de voor
zitter, de heer Spoel is buitenlands) allen bestuursle
den dank te betuigen.
H. M. de Koningin-Moeder verklaarde, dat men nu
reeds eenigszins kon bemerken, dat het volk meer en
beter ging zingen dan vroeger, ook bij de soldaten was
dat duidelijk. Vooral met de componisten onderhield
H. M. zich eenigen tijd.
Toen dé leiders der serenade en de bestuursleden
weer vertrokken, kwam de Koningin nogmaals naar
buiten om met luider stemme de volgende woorden
tot het publiek te spreken
„lk dank u allen zeer voor dezen schoonen en mij on-
vergetelijkea avond.
Woorden schieten mij te kort om voldoende uit te
drukken, hoe ik uw komst en uw zang heb gewaar
deerd.
Ik noodig u uit om dezen avond te besluiten door al
len met mij te roepen: „leve ons dierbaar vaderland,
hoera
Met groote geestdrift werd aan die uitnoodiging
voldaan en daarna werd nog langen tijd gejuicht, ook
tot Prins Juliana, die even van te voren wuivend van
het publiek afscheid had genomen.
Terwijl de zangeressen en de muziek defileerden,
zong men nog het lied van Van Ramshorst„Van man
nen in oorlog, van mannen in vree."
Om half tien was alles rondom het paleis weer in rust.
Van begin tot eind was het weer prachtig geweest.
Gemengd Nieuws.
DE DRIEDUBBELE MOORD TE KOEKANGE.
Eenige weken geleden heeft zich naar de Avp.
verneemt zekere H. K. schriftelijk gewend tot den
burgemeester van de gemeente De Wijk, waarbij hij
verklaarde in staat te zijn aanwijzingen te kunnen ge
ven betreffende den driedubbelen moord te Koekange
in den nacht van 2 op 3 September 1909.
Van dit schrijven is mededeeling gedaan aan den of
ficier van justitie te Assen, die daarna een onderzoek
heeft bevolen.
De schrijver van dien brief, B. G. H. K., is daarna
op 24 Augustus j.l. vanwege den officier van justitie
te Assen gehoord.
Naar aanleiding van deze mededeelingen is het on
derzoek voortgezel, waarbij gebleken moet zijn dat ee
persoon, li. tegenwoordig is geweest bij den ge
pleegden moord.
Deze H. D. was in den bewusten nacht in den om
trek van Koekange verdwaald, had onderdak gevon
den in de woning van den vermoorden schaapherder,
waardoor hij geheel toevallig getuige werd van
het drama, dat aldaar dien nacht is afgespeeld.
Naar men beweert moet de moord zijn geschied door
4 personen, onder wie an vrouw (die inmiddels over
leden is). Als hoofdschuldige wordt genoemd zekere
E. V., die reeds lang verdacht werd en in die buurt
woonachtig is.
DOOR OUDE PLUNJE VERRADEN.
Vnleden jaar Augustus, in het begin der mobilisa
tie. werden in een woning aan de Van Woustraat te
Amsterdam ten nadeele van een commensaal, die on
der dienst moest gaan, eenige kleedingstukkcn gesto
len. De verdenking viel op een man. die enkele dagen
later eveneens ais commensaal van het slaapkamertje
COURANT
ft<3S
