DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
fan liet aostsliik ooflegsterrein.
Van liet westelijk ooilogstaeln.
Van liet zuidelijk oorlogstooneel.
No. *m
Honderd en zeventiende Jaargang,
1915
IImhmmM rn I ««Éi It-.tr MtóilA 18 H gmete Mn nar ftetUfBiite, Séüb ft. I, t
V R IJ I> A O
taèteMS a HERRs. COSTER41008, Mn tl Mml I
n SEPTEMBER
VARIA.
NEDERLAND.
Rowno
Hemberg
Loetsk
O Doebno
m
j ïarnopo;
/jMes£
ALKMAAR, 3 September.
Het Oostenrijksche legerbericht, dat het belangrijk
ste is van de drie officieele militaire dag-overzichten,
meldt in de eerste plaats dat de in het gebied van den
Wolhynischen vestingdriehoek ingezette vervolging
goede vorderingen maakt. Deze vestingdriehoek (in
Polen waren er twee, n.l. Warschau-Nowo Geor-
giewsk-Serosk en Warschau-lwangorod-Brest-Litowsk)
wordt gevormd door de vestingen Loetsk, Rowno en
Doebno. Hij dient voor de bescherming der terug
tochtswegen van de Russische legers, die sinds den val
van Lemberg zich in Oost-Galicië vasigenesteld had
den, door een Oostenrijksch-Hongaarsch offensief
echter opgejaagd werden en over Brody zich in veilig
heid hoopten te brengen. Maar door snel optreden
hebben de Oostenrijkers de vesting Loetsk veroverd,
welke aan den spoorweg van Kowel naar Kief en
tevens aan de rivier de Styr gelegen is. De Russi
sche troepen, die ten noorden van de vesting aan de
Styr stonden, werden in zuidelijke richting op den
vestiugdriehoek teruggeworpen en worden thans ver
der vervolgd iu zuid-oostelijke richting de Russi
sche legergroep ten noorden hiervan wordt in noord
oostelijke richting opgedrongen, zoodat de gaping
tusschen beide groepen steeds grooter wordt.
In Galicië werden voorts door de Oostenrijkers
nieuwe overwinningen behaald, de stad Brody
30 K M. oostelijker dan de oude linie gelegen werd
veroverd, de Russen trokken terug tot over de gren
zen, zoodat ook dit gedeelte van Galicië thans reeds
door de Oostent ijkers bevrijd is van de maandenlange
bezetting door de Russen. Boden de Russische troepen
de laatste dagen krachtigen tegenstand aan de Strypa,
hun positie werd van dien aard, dat zij ook hier moes
ten terugtrekken, zij bogen hun vleugel terug op de
Sereth {25 K.M. oostelijker), terwijl het Dnjestr-
front tot aan de uitmonding van de Sereth onhoudbaar
werd. Het Russische communiqué zegt hieromtrent,
dat in verband met het loslaten der Styr de Russische
troepen in Galicië eveneens nieuwe stellingen bezet
ten.
Het is uit dit alles duidelijk, dat de algeheele zuive
ring van het Oosten rijksche gebied heel spoedig voor
de deur staat en dat op de bezetting van Polen door
de Duitschers en Oostenrijkers die van Wolhynië
door de Oostenrijkers eu Hongaren zal volgen. Ook
nu weer is er een kans, dat den Russen de terugtocht
wordt afgesneden. Maar tegenover het onvermoeid
oprukken der Duitsch-Oostenrijksdi-Hongaarsche troe
pen in onmetelijke moerassen, door woeste bosschen,
over buiten de oevers getreden rivieren, mag gerust
gesteld werden liet meesterlijk terugtrekken der Russi
sche, die zich steeds uit gevaarlijke posities redden eu
daardoor aan den ondergang ontkomen, in vestingen
standhouden zoolang ze kunnen en deze liever aan de
vernietiging dan aan den vijand prijs geven getuige
Brest-Litowsk, van welke een Oostenrijksch bericht
thans mededeelt, dat et van de stad, die ongeveer
60000 inwoners telde, slechts een rookende puinhoop
is overgebleven. Zoo hebben de Russen Loetsk echter
niet kunnen achterlaten daar is ten minste door de
veroveraars nog buit gemaakt, o. a. 30.000 zakken
meel.
De Njemen-vesting Grodno op het noordelijk gedeel
te van het Oostelijk oorlogstooneel nadert eiken dag
meer het tijdstip der overgave. De buitenste fortenlinie
is reeds ten deele gevallen, twee forten zijn veroverd
en de overige van het Westelijk front ontruimd, zoodat
het lot dezer vesting reeds als bezegeld kan worden be
schouwd, daar de ontruiming der vesting vandaag
door de Russen wordt gemeld en met de verbreking
der forten-linie ook de voornaamste weerstand gebro
ken is. Met belangstelling mag dan worden afge
wacht, welken invloed deze val zal hebben op de be
langrijk geachte operatie voor Wilna, welke samen
hangt met die om Friedrichstadt en Riga. acties waar
over hel Duitsche communiqué zwijgt. Het Russische
legerbericht ia hieromtrent uitvoeriger en met re
den, want terwijl op het front Riga—Dunaburg in het
algemeen geen belangrijke wijziging vait ie rapportee
ren, werden de Duitsche aanvallen in de omgeving
van Friedrichstadt weder afgeslagen en won men aan
den rechter-oever der Wilya en ten noord-westen van
Wilna terrein, Wfikoinir naderend en o. m. met be
hulp der afgezeten cavalerie een dorp veroverend.
Evenals de Oostenrijkers enkele dagen geleden in Ga
licië, hebben de Duitschers thans hier een tegenslag te
ondergaan. We zullen spoedig weten of deze van even
korten duur of wel van ernstiger beteekenis zal zijn.
De moeielijkheden, Welke de oerbosschen van Bjelo-
wesj opleveren zijn thans door de Duitschers en Oos
tenrijkers overwonnen. De zuidelijke vleugel van de
groep-von Hindenburg opereert ten Oosten daarvan,
de legergroep-Leopold van Beieren heeft zich den uit
weg uit den noord-oostelijken boschzoom vrijgemaakt
en de groep-von Mackensen trekt nu noordwaarts om
zich daarbij aan te siuiten. De gevechtslinie heeft zich
dus ruim 50 kilometer verplaatst en de Duitsche troe
pen staan hier al bijna 500 K.M. van het eigen gebied
verwijderd
Nopens de Duitsche concessie, dat passagierssche
pen niet zonder voorafgaande waarschuwing en zon
der dat non-combattanten in veiligheid zullen zijn ge
bracht, in den grond zullen worden geboord door on
derzeeërs, wordt nader medegedeeld, dat deze schepen
niet moeten beproeven te vluchten of tegenstand te bie
den, daar zij zich daardoor aan vernieling zullen
blootstellen.
Voorts wordt gemeld, dat Duitschland alle Ameri-
kaansche eischen van de Lusitania-nota aanneemt.
In verband hiermede zij gewezen op het onderhoud,
dat de Amerikaansche kardinaal Gibbons bij de over
handiging van een schrijven van den Paus, den vrede
betreffende, aan president Wilson, met dezen heeft ge
had. Kardinaal Gibbons verklaarde te gelooven, dat de
vermindering van de spanning tusschen de Vereenigde
Staten en Duitschland Amerika in de bevoorrechte po
sitie bracht van nuttig te kunnen zijn bij het doen ein
digen van den oorlog. Hij geloofde dat een overeen
komst tusschen Groot-Brittannië en Duitschland over
de vrijheid der zeeën mogelijk zou zijn en dat bespre
kingen over dit punt van zelf zullen leiden tot vredes
onderhandelingen, welke naar zijn meening wel spoe
dig zouden aanvangen. Reuter voegt hierbij, dat er op
het oogenblik weinig hoop bestaat op een gunstig re
sultaat van zulke onderhandelingen, maar al te veel
waarde valt natuurlijk niet te hechten aan het oordeel
van het Engelsche nieuws-agentschap. Ontegenzegge
lijk nemen de vredesgeruchten in den laatsten tijd toe
en zij krijgen steeds een vaste ren vorm.
DE STRIJD AAN HET OOSTELIJK FRONT.
Het officieele bericht van het Duitsche hoofdkwar
tier luidde gisteren
Legergroep-Von Hindenburg: Aan den spoorweg
WilnaGrodtio werd het fort Czamokowali iri storm
genomen. Bij Meretsj gaat onze aanval vooruit.
Op het westelijk front van Grodno is buitenste for-
ten linie gevallen. De Noord-duitsche landweer be
stormde gisteren het ten N. van den straatweg Dom-
browoGrodno gelegen fort No. 4. De bezetting, 500
man, werd gevangen genomen. Later in den avond
volgde de verovering van het meer N.W. gelegen fort
No. 4 A., met 150 man bezetting, door de Badensche
troepen.
De overige forten van het vooruitgeschoven weste
lijk fiont werden daarop door de Russen ontruimd.
Ten O. van het bosch van Bjelowjesh werd de over
gang over de Swislotsj en de Makarowtsji boven- en
benedenstrooms na gevechten door ons verkregen.
Gisteren werden door deze groep 3070 gevangenen
gemaakt, een zwaar kanon en drie mitrailleurs ver
overd. Bij Ossowietsj werden bovendien drie, door den
vijand in het moeras geworpen zware kanonnen, op
gegraven.
Legergroep-Leopold van Beieren. De uitgang ran
den N O. rand van het oerwoud van Bjelowjesh werd
gisteren vechtend verkregen.
Door een overval vermeesterden wij des nachts den
overgang over de Jaswolda, in het moerassig gebied
ten N. van Proesjany.
Ft werden 1000 gevangenen gemaakt.
Legergroep-Von Maekensen. De rivier de Moecha-
wesj werd over het geheele front bij de voortgezette
vervolging overschreden.
Op het Z.O. oorlogstooneel werden bij de vervolging
gisteren meer dan 1000 gevangenen gemaakt en een
mitrailleur genomen.
Het Oostenrijksche legerbericht van gisteren meld
de: De vervolging der Russen in het gebied van den
Wolhynischen vestingdriehoek gaat goed vooruit Onze
troepen overschreden boven Luzk in een breed front de
Styr. Ook in Oost-Galicië is de vijand weder op den
terugtocht.
De troepen van generaal Böhm Ermolli zijn Brody
(noordoostelijke grens van Galicië) binnengerukt en
dringen thans ten oosten van deze stad over de rijks
grens.
De noordelijke vleugel van generaal graaf Bothmer
vervolgt de Russen op de van Zborow in de richting
van Zaloczi en Tarnopo! leidende wegen. De versla
gen vijand trekt terug in de richting van de Sereth.
Het leger van geneaal Pflanzer-Baltin sloeg de Rus
sen gisteren onder hevige gevechten terug over de
hoogte ten oosten van de Beneden-Strypa. Daardoor
werd ook het Dnjester-froni tot aan den mond van de
Sereth tn verwarring gebracht en tot den terugtocht
genoodzaakt
Achter de stellingen der Russen aan de grens van
Bessarabië staan een groot aantal dorpen in vlammen.
De ten noordoosten van Koberia strijdende Oostcn-
rijksch-Hongaarsche troepen drijven samen met onze
bondgenooten den vijand langzamerhand terug naar
het moerasgebied van den Bovea-Jasiolda.
DE STRIJD IN BELGÏë EN NOORD-FRANKRIJK.
liet Fransciie middag-communiqué luidde gisteren:
In den loop van den nacht hadden gevechten plaats
met handgranaten rondom Souchez eu artiiierie-actie
in den sector Neuvilie en bij Roye. lil de Vogezen
iiandgranaiengevechten bij Schratzmannele.
Het Duitsche hoofdkwartier rapporteerde gisteren:
ln de Vogezen ten noordwesten van Münstér voerde
een aanval op 31 Aug. tot herovering van de in den
strijd van IS—23 Aug. verloren loopgravengedeelten.
De heuvelrug LingekopfBarrenkopf is daarmede we
der in ons bezit. Tegenaanvallen werden afgeslagen,
72 Alpenjagers gevangen genomen, drie mitrailleurs
buit gemaakt.
Boven Avocourt ten noordwesten van Verdun werd
een Fransch vliegtuig door een onzer vliegers naar be
neden geschoten; de machine stortte brandend ter
aarde.
AAN HET IT ALIA ANSCH-OOSTENRIJKSCHE
FRONT.
Een Oostenrijksch legerbericht meldde gisteren:
12e toestand op het ltaüaansche oorlogstooneel is
ook gisteren niet veranderd.
Aan het Tiroolsche front zijn de Tonalesper-verster-
kingen en op de hoogte van Lavarone-Folgarie behal
ve de versterkingen ook onze steunpunten aan den
Monte Maronia en den Mcnte Coston door den vijand
onder vuur genomen.
In het Karinthische grensgebied werden niet hevige
aanvallen op den Monte Peialba en Bladnerjoch terug
geslagen
Aan het kustfront duurden de artillerie-gevechten
met matige kracht voort. De technische arbeid van den
vijand werd op verschillende plaatsen gestoord.
VRE DES VÜORUITZIC1ITEN.
Op een reis, de vorige maand door Frankrijk en En
geland geuaan, zoo schrijft een medewerker van de N.
Ct., kwam ik in aanraking met iemand die jaren ach
tereen een belangrijke rol speelde in de Europeesche
diplomatie. Zonder nu een bepaald persgesprek zich
te laten afnemen, vviide deze diplomaat wei een en an
der loslaten over wat z. het einde van den oorlog
zou worden Er werd echter door hem het voorbe
houd gemaakt, dat ik geen naam zou noemen, en niet
terstond het onderhoud zou publiceeren. Aan beide
voorwaarden voldeed ik natuurlijk. Het gesprek ging
allereerst over den toestand der geallieerden. Voorop
stelde mijn zegsman, dat België een afzonderlijke
plaats innam, en zal blijven innemen. „België wordt
door allen beschouwd ais een onschuldig offer der
machtsbegeerte van groote naties".
Deze uitspraak deed mij de opmerking maken, of
mijn zegsman dus meende dat alle naties min of meer
schuldig stonden aan het huidige conflict.
„Natuurlijk", was zijn antwoord. ,.De verschillende
groepen van belanghebbenden bij expansie hunner af
zetgebieden, wisten geen reëele oplossing voor dit be
langrijke vraagstuk te vinden. Tengevolge van aaarbij-
komende misverstanden hoopte de brandstof zich meer
en meer op, en werd het voor sommige persorganen
en munitiéiabrikanten gemakkelijk de oorlogszucht aan
te kweeken." In Engeland kon men echter alleen de
massa in zóón getale voor de recruteering winnen,
door de leuze: Voor het arme, vertrapte België. De
meeste bondgenooten zijn evenwel over de prestaties
der Engeischen teleurgesteld. Niet in diplomaiieken en
hoogeren politieken kring, doch onder het volk en in
perskringen. In de laatste hield men ten opzichte van
Engeland vooral rekening met haar machtige vloot en
de grootte van het land.
Men hield ie weinig rekening met het feit dat Enge
land miste een leger van beteekenis met allen aankleve
van dien Zoodat het September-offensief van verleden
jaar bij gebrek aan materiaal vooral niet geheel het
voor de bondgenooten gewenschte succes heeft kunnen
afwerpen Men heeft zich dus feitelijk van dien tijd bij
voortduring moeten vergenoegen met defensief optre
den Dü is wel zoo nu en dan op een of meer gedeel
ten van het front met een klein offensief afgewisseld,
doch de eenmaal ingenomen positie der Duitschers,
kon men niet schaden op beteekenisvolle wijze.
Nu bovendien Rusland meer en meer in 't nauw ge
dreven wordt en de bondgenooten niet daarvan hebben
kunnen profiteeren, is het te verwachten dat in het
Westen, ais straks de Duitschers met versterkte macht
hier aanvallen de bondgenooten wellicht met uiterste
krachtsinspanning hun posities zullen kunnen behou
den doch meer in geen geval zullen kunnen bereiken.
Duitschland zal dan eveneens tot de slotsom komen
dat van cm wapen beslissent} feit op het Westerfront
geen sprake zal kunnen zijn Dan zal he- werk der di
plomaten den toestand verder moeten opklaren.
Rusland de feitelijk meest getroffene zijnde, zal ter
rein moeten verliezen wellicht aan Japan. Turkije en
tevens zal Polen voor Rusland verloren gaan Dit zal
mede ten gevolge hebben, dat in Rusland andere be
stuurskrachten naar voren zullen komen. Engeland zal
waarschijnlijk met geldelijke offers er af komen, terwi
Frankrijk en België ongeschonden zullen blijven. Ite
lië zal waarschijnlijk gebiedsuitbreiding ten koste van
Oostenrijk erlangen."
Mijn zegsman meende dat deze oplossing de meest
voor de hand liggende is en ook de betrokken volke
ren 't meest zal bevredigen. Het resultaat zou dus
zijn, dat Rusland meer zou gaan passen in de rij der
moderne staten. Rusland zou zijn hulpbronnen meer
intensief gaan exploiteeren en hiermee zou ook Europa
in industrieel opzicht gebaat zijn. Millioenen Euro-
peesch kapitaal liggen te wachten om het rentegevend
te maken ginds in het Oosten, Japan zou wel zorgen
dat China mede aan den wedloop zou deelnemen. Heel
de kwestie komt dus neer op kapitaalplaatsing en ren
teverzekering? Aldus vroeg ik. Maar waarom niet?
was de wedervraag. De volkeren moeten toch in hun
wezen leven van de industrie en de economische uit
breiding.
Heel de politiek der overheid ift de landen is er toch
op gericht, den inwoners arbeid te verschaffen en
daardoor welvaart! Wel is het jammer dat deze aange
legenheden niet zonder bloedige oorlogen konden ge
regeld worden. Ik roerde nu nog even aan de kwestie
Elzas-Lotharingen. Dit vraagstuk, meende mijn zegs
man, zou ter oplossing worden gegeven aan een ge
zanten-conferentie, nadat men de stemming der betrok
ken bevolking had gepolst.
Het zou niet onwaarschijnlijk zijn, dat dan toch een
deel bij Duitschland zou blijven behooren. Men is er
niet zoo zeker van dat Lotharingen weer Fransch wil
worden. Het onderhoud naderde nu het einde, doch ik
vroeg toch nog even naar de meening over onze regee
ring en ons land.
„Ondanks het feit, dat sommige politieke lieden
gaarne uw land in den strijd zouden zien betrekken,
is er nimmer ernstig in officieelen kring over gedacht.
Men is zich zeer goed bewust van de groote moeilijk
heden die de Nederlandsche regeering en het volk had
en heeft door te maken. Dat men hier en daar wel eens
ontstemd was over persoonlijke daden van Nederland
sche onderdanen, doet niets af aan de groote waardee
ring en sympathie die het Nederlandsche volk heeft op
gewekt Vooral de zorg uwer regeering om eerlijk neu
traal te blijven, wekte bewondering en achting in bree-
den kring. U zelf, voegde mijn zegsman mij toe, hebt u
daarvan kunnen overtuigen. Hij geloofde dat Neder
land wel niet meer in den krijg zou worden betrok
ken."
Ten slotte vroeg ik nog, of de diplomaten der gealli
eerden werkelijk onaangenaam waren getroffen door
de vredespropaganda, die uit ons land gevoerd werd.
Het antwoord hierop luidde: „Die vredespropaganda
wordt zoo delicaat voor de betrokkenen gevoerd, dat
geen enkel serieus mensch daartegen bezwaar kan heb
ben. Het is volkomen verstaanbaar, dat lieden die zelf
verschoond bleven van het oorlogsgeweld, anderen er
van willen verlossen. Dit is zeer menschelijk en wekt
geen andere dan waardeerende gevoelens."
DE BOSSCHEN EN DE OORLOG.
De oorlog heeft veel schade aangericht in de natuur.
Het zwaarst getroffen zijn wel de bosschen. De in de
vuurlinie liggende wouden zijn totaal vernietigd door
het geschut. Kogelwonden zijn meestal ongeneeslijk,
de boom sterft dan langzaam af. Ook het hout verliest
zijn waarde en kan alleen als brandhout verkocht wor
den. De gevolgen van kogelwonden zijn bij alle hoo
rnen dezelfde: het hout splintert, de sappen vloeien
weg en een infectie doet de rest. Te redden is er niets
nicer, het eenige middel is, alle getroffen boomen vel
len en nieuwe aanplanten.
HET „KUNST"-GEZICHT.
In het Rothschild-hospitaal te Parijs werd onlangs
een soldaat binnengebracht, wiens gezicht totaal ver
minkt was. Een fotografie, na aankomst genomen, toon
de een versplinterde kin, weggeschoten neus en lippen,
een kaakbeen, waaraan de onderste helft ontbrak. Na
eenigea tijd was behoudens eenige litteekens van al
die verwondingen niets meer te bespeuren. Met beert
stukken en stukken van het vel werd het kaakbeen wee.
in orde gemaakt, voor lippen en huid van den patien'.
gebruikte men een stuk van de huid, dat uit den buik
was weggesneden. Het gezicht kreeg daarna weer den
gewonen vorm, die het vroeger had.
KORTE BERICHTEN.
Lloyds deelt mede, dat het Engelsche stoomschip
„Savona" gisteren gezonken is; zeventien man zijn ge
red, drie worden vermist.
Volgens de Nieuw-Yorksche Sun heeft de Engel
sche regeering in Amerika eenige anti-zeppelins be
steld Dat zijn kleine luchtschepen, van het stijve mo
del. 75 M. lang en 8 M. in doorsnee, die 130 K M.
snelheid hebben. Zij schieten een luchttorpedo af. De
ontwerper is Thomas R. Macmcchen, voorzitter van
de Amerikaansche luchtvaartvereeniging.
Te Genua is eert vergadering gehouden door de
importeurs van steenkool te Genua, Milaan en Turijn,
waar de onvoldoende invoer van steenkool uit Enge
land in Italië is besproken De vergadering heeft be
sloten een commissie naar Engeland af te vaardigen
om de Engelsche regeering uit naam van den handel
te waarborgen, dat de ingevoerde steenkool uitsluitend
zal dienen voor binnenlandsch gebruik.
Naar in Engeland is bekend gemaakt, is de prins
van Wales van Windsor naar het front teruggekeerd
Volgens de Lodzer Zeitung heeft de gemeente
raad van Lodz (Polen) de Duitsche taal als officieele
taal ingevoerd.
De Fransche en Belgische veldpostbureau's heb
ben in het afgeloopen jaar 2 milliard 400 millioen
poststukken behandeld, terwijl nog 1 milliard 600 mil
lioen door de gewone post is verwerkt. Er zijn nu
14,000 post-agenten werkzaam, tegen 3200 in het vo
rig jaar.
TE VEEL RESERVE-KAAS?
E>e vereeniging „Veehouders Belang" te Bodegraven
heeft besloten, afgevaardigden naar den Minister van
Landbouw, Nijverheid en Handel te zenden, ten einde
den Minister er op te wijzen, welke fraude gepleegd
werdt ten aanzien van de gereserveerde 30 pet. kaas
voer de regeering. Bij strengere controle zou h. i. een
reserve van 15 pet. voldoende blijken.
ALKMAARSCHE COURANT
S Hi'ody