DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN
Van liet sesteüjlt earlogsterreln.
fari liet westelijk oorlogsterreln.
vJ. BERRo. mm om toto tl Mmk I
4 8 E F T EjM B E11
ïas lis! lÉlijl oorlöfstoort.
Uitkeering vergoedingen
LANDWEER, LANDSTORM til MILITIE.
Honderd en /^Tentieiule Joargaug*
ftMill m SasBÉfeï t~.k pit !iü MMMpfli IImi PtfO to jttriWa. Brra ?l 1.1. SoA*
Z A T E IIII A O
VARIA.
AEDEKLAiND.
D1S nrammraf feraslMt uit 3 felratfctt.
Qoif mn
Riga
Friedrich&fariS Duisburg
Folozk
8 Wilna
SS Wilkomir
janow
s
Kuwno
■Orany Minsk
m
Ode
ALKMAAR, 4 September.
Grodno is door de Russen ontruimd en door de
Duitschers genomen. De laatste vesting in Polen zijn
de Russen dus thans kwijt geraakt, nadat zij zoo lang
stand gehouden heeft als de omstandigheden eener-
zijds geboden, andcrerzijds veroorloofden.
De strijd zal thans ons Wilna gaan. En het staat
daarmee precies als met Grodno; de bezetting zal
alleen dan van grooie beteekeois zijn, wanneer zij heel
1 spoedig kan geschieden, is dit niet het geval, dan zijn
de Russen ook hier door terug te trekken aan het ge
vaar der vernietiging ontsnapt. Van het garnizoen van
Grodno zijn er slechts 400 in Deutsche handen geval
len zoadat dus hei geheels bezettingsleger zich bij
liet veldleger heeft kunnen voegen, vermoedelijk bij
Orany, ten einde daar te kunnen ingrijpen in den strijd
om Wiiftö. Nu Grodtsc echter gevallen is, zal de lin
kervleugel van het kger-vos Schoitz, dat naar den bo-
wn-Njtsuen optrekt, spoedig in voeling kunnen zijn
met de rechierafdeeüag van liet leger-von Eichhorn,
dat Wilna moei afmen, en die te samen Orany tot doel
hebben. Voor beide partijen komt het dus ten zuiden
van Wilna aan op het ontwikkelen van een snel en
krachtig offensief.
Hetzelfde is ten noorden en ten westen van Wilna
het geval. Ofschoon de Duitsciters daar slechts 20 K M.
van deze stad staan, zijn zij er de laatste dagen weinig
opgeschoten. Gisteren hebben wij gemeld, dat de Rus
sen hier aanvallend zija opgetreden en er zelfs de
Duitschers hebben teruggedrongen. Het Duitsche, le-
gerbericht deelt hieromtrent echter geen bijzonderhe
den mede, zegt enkel, dat de Russische aanvallen, waar
mede gepoogd werd den optnarsch te stuiten, mislukt
zijn. !ss dit juist, dan k dus de Russische tegenstand
van zeer korten duur geweest en het Russische offen
sief niet ineer dan een kleine episode. Gegeven de op
gewekte stemming, welke dit offensief in St. Petersburg
heef) veroorzaakt, zou men niet aannemen, dat het
van zoo geringe beteekenis zou zijn. Mes be
schouwde daar dit offensief als een duidelijk teeken,
dat de grenzen van den algenuenea terugtocht der
Russen, i» deze richting waren bereikt en dat de Rus
sen zich in staat toonders tot actief optreden. Zelfs
werd dit offensief een krachligea tegenzet genoemd te
gen de bedreiging door de Duitschers van Wilna, een
tegen-bedreiging van ctea Duitscheu linkervleugel en
van de verbindingslijnen van de legers vors Eichhorn
(Wilna) en von Below (Riga). Het laatste Russische
communiqué doet evenwel van dit initiatief niet veel
meer verwachten. De troepen van generaal voir
Below pogen sinds enkele dagen vruchteloos het
bruggehoofd over de Dana ten zuiden van Friedrich-
Ktadt ie nemen. In het Duitsche communiqué van 30
Augustus werd het aldus aangeduid. 1 let Duitsche
communiqué van gisteren deelt echter mede, dat de ca
valerie eea bruggehoofd ten noordwesten van Frte-
driehsiadt heeft bestormd. Het Russische communiqué
deelt hieromtrent nader mede, dat de Russen bij het
dorp Linden op dm rechteroever zijn teruggetrokken
m de brug in- brand gestoken hebben. Déze operatie
kan van groots betteken» worden: een forceering der
Duna zou den Russen zeer ongelegen komen.
Ten zuiden vsn Grodno heet het leger-von Gallwitz
tien tegenstand der Russische achterhoede te hebben
gebroken..
De Oo.steurijkschUongaarsc.he troepen in Wolhynië
en üosi-üalkië zetten hun opsnarsch voort.
Naar uit Washington wordt gemeld is bijna terzelf
der! tjd, dat kardinaal Gibbons de vredesboodschap
van den Raus aan den. president aanbood, bekend ge
worden, dat de Duitschers aan de Amerikaansche re-
geering te kennen gaven, dat voorstellen omtrent vre
desbesprekingen te Berlijn aangenaam zouden zijn.
7elf* verluidt, da» Duitschland bereid is de volgende
voorwaarden te aanvaarden: Vrijheid der zee, vrijheid
m
var. Polen en gelijke rechten aan de Joden in Rusiand.
Uit hei feit, dat het Valkaan nauwe relaties heeft
met Oostenrijksche ministers, wordt in Washington
opgemerkt, dat de Pauselijke boodschap het bewijs le
vert van de begeerte van Duitschland en Oostenrijk-
l iongarije naar een spoedig einde der vijandelijkheden.
Men voegt et aan toe, dat president Wilsbn geen
vredespogingen zal doen, zoolang Qroot-Brittanje en
zijn bondgenooten niet eveneens zich hiertoe bereid
verklaard hebben.
Over deze vredesgeruchien, waarin president Wilson
een grooie rol wordt toebedeeld, locpen de meeningen
der pers in de oorlogvoerende landen natuurlijk ver
uiteen.
Het is de moeite waard even een tweetal tegenstrij
dige oordeelvellingen naast elkaar te geven.
„Daar president Wilson het voorrecht heeft van over
uitmuntende particuliere Inlichtingen over den toe
stand in Europa ie beschikken, is het niet waarschijn
lijk, zegt de l inies, dat hij zich zal laten foppen tot de
overtuiging dat een vrede op dit ©ogenblik mogelijk
is, ais dat hij van zijn dikwijls herhaalde weigering
om de Duitsche blokkade uit te spelen tegen de Brit
sdie, zou terugkomen."
En de Köla, Ztg. oordeelt
„Het gepraat over den vrede, dat in de kraam van
onze tegenstanders te pas komt, kan verklaard worden
uit het verlangen uit de ineenstorting nog te redden
wat er ie redden is. Dit verlangen kan eerst ernstig op
genomen worden, wanneer het openlijk uitgesproken
wordt; wanneer men zijn nederlaag toegeeft en in wil
zien, dat men onmogelijk, datgene, wat men met de
wapens niet veroveren kon, door dergelijke slimme
streken kan bereiken."
Eenige Engelsche schepen zijn er weer getorpil-
leerd, u.t. de „Whitefield" (2400 ton, gebouwd in
(891), de „Poumanie" (2600 ton, gebouwd in 1892),
cn de „Churston" (2.500 ton, gebouwd in 1914). De
bemanningen werden gered'.
Voorts meldt .liet Turksche. hoofdkwartier, dat een
kustwachischip door artillerievuur In de zee van Mar
mora een vijandelijk™ vermoedelijk Engelschen
onderzeeër tot zinken heeft gebracht, waarvan de be
manning niet gered is kunnen worden.
DE STRIJD AAN HET OOSTELIJK FRONT.
liet grooie Duitsche hoofdkwartier meldde gisteren:
Legergroep v. Hindenburg; Onze cavallerie bestorm
de gisteren hei versterkte, door infanterie bezette brug
gehoofd bij Lènnewaden ten noordwesten van Fried-
richstadt en nam daarbij drie officieren en 350 man
gevangen eri vermeesterde een mitrailleur. Op het ge
vechtsfront ten noordwesten en westen van Wilna be
proefden de Russen ons voortdringen tot staan te bren
gen Hun offensieve bewegingen mislukten onder buiten
gewoon zware verliezen Ten zuid-oosten van Maretsj is
de vijand teruggeworpen. Tusschen het kanaal van
Augüstóf en de Dwislotsj is de Njemen bereikt. Het
leger van generaal v. Gallwitz brak den tegenstand
van de vijandelijke achterhoeden aan den straatweg
van Aiek&zietsje naar de Swislock. De legergroep nam
gisteren in het geheel meer dan 3000 Russen gevangen
en snaakte een kanon m 18 mitrailleurs buit..
Legergroep Leopold van Beieren: De gevechten om
de© uitgang der Vemlgfesgacolonaes uit de moeras-
mies ten noorden van Proesjany zija aan den gang.
Legergroep v. Mackensen. Bij -de vervolging is aan
de jasioida bij Selez en Beresa-Kartoeskaja en de
streek van Antopoi terrein gewonnen.
De Oortenrijksch-Hongaarsche troepen dringen ten
zuiden van BoSoto era Doebowoie tsaar het oosten voort.
Hef leger vaa generaal Vos Bothmer nadert al vech
tend de SerelH-
iet Oostenrijksche legerberjchi meldde gisteren
In OoraMjatidë week de vijand overal terug aan de
Sereth-Unic vervolgd door onze legers.
Aan de rijksgrens ten noorden van Zalosze en oos
telijk van Brody zoowel als ten westen van Dubno en
tn den Wolhynischen vestingdriehoek houdt de vijand
opnieuw stand over het gdieele front. Onze troepen
vallen aan. Ook bij onze aan de Boven-Jasiolda strij
dende troepen duurt het gevecht voort De Russen wer
den uit eenige aan den rand van het moerasgebied aan
gelegde verschansingen verdreven.
GRODNO GEVALLEN
Een officieel Duitsch bericht meldde gisteren: Bij
Grodno is het onzen troepen gelukt door een snel op
treden over den Njemen te komen en na een straatge
vecht de stad te nemen.
Er werden 400 gevangenen aangebracht.
DE STRIJD IN BELGÏë EN NOORD-FRANKRIJK.
Het Fransche communiqué van gistermiddag luidde:
In den nacht van 2 op 3 Sept. levendige artilleric-
aciie over het gcheele front van de Noordzee lot aan
de Vogezen
IV" Duitschers deden krachtige pogingen om hun
stellingen op het Schratzmünnele, die de vallei van
Munster en de lijn Lingenkopf-Barrenkopf beheerschen,
te hernemen, en beweren op 33 Aug. vorderingen te
hebben gemaakt.
In waarheid hebben zij. ondanks den hevigen aanval
en het gebruik van stikgassen, slechts een deel der
loopgraven, die zij op de helling van de I.ingekopf
hadden vertoren, kunnen hernemen De gcheele ver
overde positie kon worden behouden.
engten ten noorden van
Het Duitsche hoofdkwartier meldde gisteren:
Bij Souchez is een aanval met handgranaten door de
Erauschen ondernomen, afgeslagen. Met succes wer
den in V laaoderen en Champagne mijnen tot ontplof
fing gebracht.
AAN DE 1TALIAANSCH-OOSTENRIJKSCHE
GRENS.
De Oostenrijksche staf berichtte gisteren:
De over het algemeen ingetreden rust duurde ook
gisteren voort. In het Jiroolsche grensgebied kwam
het bij Maadronhütle en ten zuiden van Mori tot klei
ne gevechten, welke eindigden met den terugtocht van
den vijand.
Bij Blitsch en, eenige plaatsen van het kustfront was
artillerie-actie en werden gevechten geleverd met mijn-
werpers. 's Avonds sloegen onze troepen een hevigen
aanval af op het zuidelijk deei van het bruggehoofd bij
Tolmein.
DF. KEIZER VAN DE SAHARA.
Jacques Eebaudy, de „Keizer der Sahara", heeft
weer eens van zich doen spreken. Hij was het laatst in
West bury in de Ver. Staten en deed daar allerlei
dwaasheden. Zoo liet hij de straat voor zijn huis, om
het geraas vau automobielen tegen te gaan, niet siroo
beleggen, en toen de gemeentewerklieden dit wilden
wegruimen, lid hij „messenger goys", in een fantas
tische uniform als zijn lijfgarde gekleed, tegen hen op
treden zegt het Hbhl.
1 lij werd door den sherif gevangen genomen en naar
een sanatorium gebrachthij slaagde er wel in te ont
vluchten, maar werd weder gegrepen en is nu naar een
krankzinnigengesticht overgebracht. Daar hoorde hij
allang thuis.
OORLOG S-CHIRURQIE.
De N. Rott. Ct. verneemt uit Berlijn: in Duitschland
heeft de chirurgie een aanzienlijken vooruitgang ge
maakt als een gevolg van de nieuwe eischen, door den
oorlog gesteld. Een van de belangrijkste gevallen, die
behandeld zijn, was die van een Duitschen infanterist.
Gedurende een levendig granaat-kartetsvuur op het
Oostelijk front kreeg een soldaat, die uit een loopgraaf
ie voorschijn kwam, een schot in de lever-streek. Hij
werd bewusteloos,weggedragen, bleef twee dagen in
het veldhospitaal en werd vervolgens naar het mili
taire hospitaal te Hamburg gebracht. Aldaar genas de
wond, die een grootte had van een rijksdaalder. Een
onderzoek met Röntgenstralen bracht aan het licht dat
een granaat-kartetskogel zich vlak bij het hart bevond
en iedere beweging daarvan meemaakte, welke hou
ding de patiënt ook aannam. 1 iet schot bleek te zijn
gedrongen in de rechter-harikamer. Om complicaties
ie vermijden, werd besloten den kogei te verwijderen.
De borstholte en het peri-cardium werden geopend en
het hart zelf bloot gelegd Om eert onbeweeglijk voor
werp in de rechterhartkamer werd een insnijding in de
hartspier gemaakt en de kogel snel verwijderd Dien
tengevolge gudste hef bloed uit de wonde.- 1 let hart
werd dichtgenaaid en de bloeding gestelpt. Het hart
werd op zijn plaats gebracht
De patiënt doorstond' de operatie op verrassende
wijze en was binnen vier wekenin staat het bed te ver
laten.
Merkwaardig is de weg dien de kogel, wegende 12
gram had genomen, llii trof den toeloopenden sol
daat eerst bóven in de linkerzijde, ging over den lin
kerschouder. scheef door de borst vervolgens door
onder- en bovenkleeding. tot hij terugkaatste tegen de
patrnontasch en opnieuw het lichaam onder de rerh-
ferribhen binnendrong, waar hij vervolgens een ader
in de leverstreek indrong Door den bloedstroom was
hij naar het hart toegewerkt.
DE SCHRIJVER VAN J'ACCUSF.
De Deutsche Wochenzeitung für die Niedcrlande
und Befgïen zegt, van een gezien Zwitsersch rechts
geleerde den naam te hebben vernomen van den schrij
ver van „j'accuae", nl. Richard Grelling, een wegens
duistere praktijken uit Berlijn gevlucht advocaat Na
zijn vlucht woonde hij verscheidene jaren te Florence en
te Parijs Bij hef uitbreken van den oorlog kreeg hij
van de Parijsche politie een „permis de séjour" en
schreef daar zijn boek, waartoe hem van regecringsw c-
ge rijkelijk bouwstof, werd verleend.
EEN STOUTMOEDIG STUKJE.
Een Belgisch officier geeft een spannend bericht van
de stoutmoedigheid van een vlieger, die onder 't vuur
van twintig kanonnen boven de Duitsche Unies Bloei
vliegen. Toen de Duitsche granaatkartetsen dicht bij
den vlieger uitcensprongen, liet hij zijn vliegtuig plot
seling een honderd meter dalen. Zijn vrienden waan
den hem reeds verloren, toen hij tot htm groote verba
zing kalni door bleef élicgen. Gedurende de eerste vijf
minuten vuurde de Duiischers 120 granaatkartetsen
op hem af en na een uur hadden de Duitscheis 320
schoten op hem gelost zonder hem te hebben gedeerd.
De Echo de Paris berekent, dat deze koene vliegtocht
den Duitschers 4800 aan nutteloos verschoten muni
tie heeft gekost.
KORTE BERICHTEN.
De bevelhebber van dc vesting Keulen heeft het
maken, verkoopen en gebruiken van slagroom verboden.
Te lssy les Moulinaeaux (Fr.) is een groot toe
stel voor de bereiding vanw aterstof voor luchtsche
pen ontploft. Er is een doode, vier zwaar gewonden.
Op de begrooting van het Italiaansche ministerie
van Oorlog is een som van 1 80 000 inülioen uitge
trokken voor de kosten van den veldtocht tegen Oosten
rijk, meldt de Tel.
Naar het Journal mededeelt, heeft de Fransche
begrootingscommissie uit haar midden een subcommis
sie benoemd, die tot taak heeft, te onderzoek n waar op
de oorlogs- en marine-uitgaven kan worden bezuinigd.
Berichten uit Berlijn melden, dat de Duitsche ad
miraal voti Tirpitz ziek is wegens overwerk en uitput
ting cn op advies van den geneesheer verscheidene we
ken rust zal nemen.
Lloyds meldt, dat de Engelsche stoombooten
Whitefield" en „Roumanie" gisteren gezonken zijn
De bemanningen zijn aan wal gebracht
1 let Engelsche stoomschip „Churstonis giste-
De iiurKvmfCisler vmii Alkmaar krengt ter
kemite vn kelangitebkeutien«Int «Ie nll-
keerlng «Ier vergoed In gen r.nl plnntM hebben
ten Stadhui»» »i» ft ftepfemUer
voor zooveel «Ie lAttJDWEDK en «leu LAIIb
STOM anngnai van IO -II nratr en voor
zooveel «le MILITIE betreft van II—18 uur.
Alkmaar, 4 Sept. 1915.
Dc Burgemeester voornoemd,
O. RIPPING.
ren gezonken. De bemanning is ontscheept.
De Oostenrijksche generaal-majoor baron Diller
is benoemd tot gouverneur-generaal van het gedeelte
van Russisch Polen, dat onder Oostenrijksch bestuur
staat.
Volgens de Baseier Nachrichtcn zal er binnen
kort opnieuw een uitwisseling van zwaargewonde
Duitsche en Fransche krijgsgevangenen via Zwitser
land plaats hebben. Het aantal is aog niet bepaald,
30.000 mijnwerkers in Zuid-W ales, die in afwach
ting van een demiheve beslissing Woensdag nog staak
ten, zijn weer aan het werk gegaan
De directeur van een munitiefabriek te Sant du
Tarn in Frankrijk en twee technische agenten van het
ministerie van marine en van oorlog zijn gevangen ge
nomen. Andere inhechtenisnemingen worden verwacht.
BOTER.
Het Rijks Centraal Bhreau voor den uitvoer van bo
ter maakt bekend, dat voor de week van 5 tot en met 12
September voor 60 pet. der boterproductie certificaat
van uitvoer wordt verleend, terwijl 40 pet. voor het
binnenland beschikbaar moet worden gesteld of wor
den afgeleverd.
VERBOD VAN UITVOER.
Bij Kon. besluit van 2 September is de uitvoer vari
schapenvlcesch verboden.
SPIONNAGE.
Te Woudrichem is een vreemdeling, vermoedelijk
een Duitsciier gearresteerd, die sedert eenige dagen
met een bootje op de rivier de Merwede rondzwalkte.
Een paar kistjes, waarin zich o. m. tcekeningen bevon
den, zijn door de politie in beslag genomen.
De justitie uit 's-Hertogenbosch heeft te Woudri-
hem een onderzoek in die zaak ingesteld.
SPIONNEN EN WAT DIES MEER ZIJ.
„De Avondpost"' hrijft:
In de laatste dagt verschenen er in de dagbla ten
sensaiioneele berichten over spionnage in ons land.
De „Tel." publiceerde een aantal artikelen, waarin ge
wag gemaakt werd van een zeer uitgebreiden Duit
schen spionnagedienst in ons landandere bladen be
vatten zoo nu en dan eveneens alarmeerende berichten
over dat onderwerp, terwijl de „11. Ct." mededcdeel-
de, dat er in Den 1 laag personen vertoeven, die de po
litie verdenkt. „Indien echter deze vermoedens gegrond
zijn waarvoor geen bewijs voorhanden is ge
schiedt de spionnage volstrekt niet alleen ten behoeve
van Duitschland, maar ten behoeve van beide oorlog
voerende partijen", aldus, het blad. En we zijn het hier
mede volkomen eens. Al wordt het van sommige zijden
altijd voorgesteld, als zou „spionnecren" alléén van
Duitsche zijde geschieden, ons is toch bekend, dat ook
van andere zijde, o a. met radio-telegrafische zendstati
ons, gewerkt werd; naar wij vernemen zeer handig
's nachts in een schoorsteen van een oude suikerfa
briek. Een premie van 300 is, bericht men ons, dan
ook uitgeloo;d voor de ontdekking van dergelijke zend
stations. Het is onzes inziens de dure plicht van alle
Nederlanders, om tegen spionnage, van welken kant
ook, te waken ui zelfs bij de minste veronderstelling
de politie of reehert he te waarschuwen, en niet te den
ken: {,Q, t zal wel niets zijn, en dan heb ik de politie
weer werk voor niets laten doen."
Ook wij zijn zoo nu en dan in de gelegenheid ge
weest, eenige dingen mede te maken, welke wij niet di
rect „spionnenwerk" zullen noemen, inaar welke toch
te denken geven. We zullen eenige feiten publicceren.
Sinds eenige jaren is te 's-Gravenhage gevestigd een
vreemdeling, agent van tal van buitenlandsche in-
dusirteeie ondernemingen. Deze mijnheer houdt in het
centrum der stad een kantoor, op welk bureau, behalve
hij, werkzaam waren: een ingenieur, een correspon
dent cn 'n siuk of wat joggics van zestien tot achttien
jaar, zoons van kleine iitden in de stad, allen van de
zelfde nationaliteit als de agent. Maar behalve dezen
werkten daar nog: ccn gepensionneerd opperofficier
van het Nederlandsche leger, een gepensionneerd
hoofdofficier der Kon Ned. Marine en een gepension
neerd officier van het Ned.-lnd. leger. Tot 1 Augustus
1914 ging alles goed, doch de agent vertrok bij iiet
uitbreken van den oorlog plotseling naar zijn vader
land en nam vrijwillig dienst in het leger als ritmeester
De zaken gingen tiicr zoo goed en zoo kwaad als 't
ging verder doch de correspondent vertrok naar Bata
via. waar de firma een filiaal heeft, en werd daar chef
van 't filiaal. De agent-rifineester kreeg intusschen het
IJzeren Kruis en kwam kort daarna weder in de resi
dentie, niet gewond, niet omdat hij ontslag gevraagd
had. óók niet omdat hij afgekeurd was. neenhij
kwam eenvoudig hierheen, naar hij zeide, „omdat ca
valerie in dezen oorlog niet gebruikt kon worden."
Eu toen heeft deze mijnheer door e,n onvoorzichtige
manoeuvre na eenige maanden laten blijken, dat hij
geregeld brieven schreef naar Berlijn, naar den Rijks
kanselier b v. enz. Gevolg: dat de gepensionneerde op
perofficier r'n de hoofdofficier direct ontslag namen,
dat zelfs de ingenieur weg ging, zoodat men nu slechts
„doorwerkt met den gepensionneerden kapitein O.-l.
ieger plus de joggies van 1618 jaar
We hebben eenige autoriteiten op de hoogte ge
bracht, iets wat anderen óók reeds gedaan hadden.
Dat was feit 1Nu feit 2
Een Duitschcr of Oostenrijker, de nationaliteit is niet
met zekerheid bekend, aangezien hij verschillende na
men draagt, heeft in een hotel hier ter stede, iemand,
COURANT
QfflêSO
!sj(
