No. ms
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Van liet zuidelijk oorlofsterrein.
LANDWEER, LMOË 8ü MILITIE.
Yin bei eosteliji irfoplmlii,
lie lis! wsstsll ploptroiH.
Uitkeering vergoedingen
Honderd en zeventiende jaargang.
1915
DINSDAG 11 SEPTEMBER
taiMeitspri m I wmè® 11fr. pil f II. IPafwBptifc 16 «t p. «pi grotrte tóten; star steatoiiak te» k 1.1 M~ m MAÉrilÉf %k Hüii» IÏ0Ü, Mp li ?éfe«, I
ENGELAND.
ALKMAAR. 14 September.
Op het Oostelijk oorlogstooneel zijn beide partijen,
'de Russen zoowel als dc Dwitsdiers-Oostenrijkers. 'for
tuinlijk met hun offensief. Maar beteekenis en om
vang van hè Daitsch-Oostenrijksche offensief zijn ge
heel andere dan van het Russische. De tegenstanders
der Russen toch treden zoowel in het noorden als in
het cent rum van het reusachtige frost aanvallend op
terwijl de Russen zich moeten vergenoegen niet een
aanvallend optreden in liet zuiden, hetwelk een plaat
seiijk en wellicht ook een tijdelijk karakter draagt. De
Russische tegen-aanvalSen iu Galicië hebben onmis
kenbaar tot beperkte voordeden geleid. Berichtten de
Oostenrijker» dezer dageu, dat ze hun front van de
SeretSi naar de Stsypa moeste» verleggen, d, w. z. 20
K.M. ongeveer achteruit moesten trekken, het Duitsche
communiqué deelt mede, dat ia den nacht' een gunstige
stelling, die op eeaige kilometers ten westen van de
oude gelegen is. werd ingenomen, zonder dat rnea
daarbij door den tegeostaader belemmerd werd, uit
welke voor ochugs medededing men geheve op te ma-
ke», dat se IXutsche troepen ten westen van Tarnopol»
das ook san de SeieUt, hun stellingen niet hebben
kun«,ea brijoudeo en dus eveneens terug moesten. Der
halve' Zoowel aan de boven- als aan de middea-Seretlr
hebben de Duitschers en Oostenrijkers hun stellingen
moeten prijsgeven, de laatste waren genoodzaakt ver
der terug te trekken dan de eerste, maar er werd een
aaneensluitende positie verkregen. Dit is alles wat er
op het oogenbük van den stand van zakèn in Galicië
te zeggen valt, Hij bergt voor beide partijen gevaren
en goede kansen in zich eo wie maar het snelst en het
krachtigst kan handelen is er het best aan toe.
Overal elders echter zijn de Duitschers in liet voor
deel gekomen. Nadat de Russen zich eeaige dagen kon
den handhaven aan de Duna, werden zij thans op deat
linkcr-oever tusschen Friedvkhsiadt en jacotetadt
verdreven. Nu hei den Duitschers met gelukt is dc ver
kregen voordeden, door het bezetten van de bruggea
hoofden bij f.«inewaden en Friedrichstadt verder uit
te breiden, pogen zij blijkbaar den Imker-oever geheel
van Russen te zuiveren, om dan des strijd direct tegen,
Dunaburg aan te binden (ran Russischezijde werd gis
teren reeds gezinspeeld op de mogelijkheid van een
Duitsch offensief tegen de stad uit drie verschillende
richtingen en vandaag wordt gewaagd van een krach
tig offensief., dat de Duitschers ten westen van Duna-
burg voeren) of wel op een geschikter en te voren
niet bekent» geworden punt den overgang over de
Duna te forceeren De spoorweg Riga-Fmdrichsiadt-
jacobstadt - Dunaburg - Wilna - Pinsk - Rowno-Lem-
berg blijft de negeerenswaardige eerstvolgende Duit
sche etappe-liiiie. welke voor een goeden verplegings
dienst van de verder in Rusland oprukkende Duhsche
troepen (St. Petersburg, Kieff!) noodzakelijk is. Di,t
vooropgesteld, is het duidelijk, waarom ia het Duit
sche communiqué nadrukkelijk wordt vermeld, dat de
spoorlijn Wilaa-Dnaaburg-St. Petersburg op verschei
dene plaatsen bereikt is m hieruit is ook het belaag
te verklaren van de verdere mededeelingen in het Duit
sche communiqué, welke keten, dat de vervolging ten
oosten van Grodno wordt voortgezet, dat ten zuid-oos
ten daarvan 3300 gevangenen „eingeschleptt" werden,
dat de Russen ook voor de legergroep van den prins
van Beieren terugtrekken, dat hun tegenstand tegen
over de legergroep van geaeraal-veldmaarschalk van
Mackensen gebroken is en dat de achtervolging in de
richting van Pinsk wordt voortgezet. Dit alles zegt,
dat de Duitschers er sn geslaagd zijn huu oprnarsch te
vervolgen en dus hun voorloopig doel weer wat zijn
genaderd. En het laatste Russische communiqué, waar
in eenige malen gesproken wordt van het ontwikkelen
van een krachtig, zeifs beslissend offensief, van het af
snijden van den Russischen spoorweg Wilxia-Duna-
burg, van het voorwaarts rukken der vijandelijke en
het terugtrekken der eigen troepen, bevestigt dezen
indruk volkomen.
Op het Westelijk oorlogstooneel is de toestand on
veranderd.
De Fransche oud-minister Pichon voorziet dezen
herfst een groot Duitsch offensief op dit front. In het
„Petst journal" zet hij uiteen, dat Duitsch land een
wettelijk beslissende overwinning alleen in Frankrijk
kan zoeken, zoodat het Franseh-jEngelsche front zich
op een waohopigen stormloop heeft voor te bereiden.
Duitechland heeft haast, wijl zijn reserves uitgeput ra
ken, wijl het niet voortdurend op de onzijdigheid der
Balkan-siaien rekenen kan (terloops maken wij mel
ding van het gerucht, dat Bulgarije binnen korten tijd
tegenover de verbonden mogendheden de wapens za!
opnemen) en tegen een nieuwen winterveldtocht nog
meer opziet dan de andere oorlogvoerenden. Deze laat
ste toevoeging is teekenend, De heer Pichon is on
langs in Londen geweest Zijn inzicht komt zeer over-
een met dat, waarvan de Engelschc munitie-minister
Lloyd George blijk gaf. die. gelijk wij gisteren meld-
den, als oordeel van een schrander en scherpzinnig op
merker mededeelde, dat de oorlog za! worden beslist
door den loop van zaken in Engeland gedurende de
eerstvolgende drie maanden.
Verschillende Engelsche bladen betoogen, dat minis
ter Lloyd George gelijk heeft met zijn verklaring, ,dat
de toestand zeer ernstig is vooral natuurlijk die bla
den, die ijveren voor algemeenen dienstplicht. De
Morning Post" ;s van meening, dat een kabinet van
22 leden, mP regeering van 60 mannen, geen doelma
tige krijgsraad kan zijn. de „Times" hoopt, dat tiet
oiinisteriede woord van invloed mag zijn cp de tegen
den algemeenert dienstplicht gekante Collega's van mi
nister Lloyd George, het „Daily News" geeft wel toe.
dat de toestand ernstig is. doch maant tot bezonnen
heid tn waarschuwt voor het in gevaar brengen van
Engeland'» financieels kracht door verlamming van
nijverheid, die- zou kunnen plaats hebben, wanneer er
onvoldoende overwogen recrateeriagswetten komen.
De „Daily Chronicle" rekent evenwel met een lan
gen duur van den oorlog. Volgens dit blad heeft lord
Kitchener aan het kabinet de mededeel mg gedaan, dat
naar schatting het volgende jaar op het oorlogsveld
veel meer troepen noodig zullen zijn, dan het aantal,
dat au te velde is. De „Chronicle" die tegenstander
van den sigemeenen dienstplicht is voegt er aan toe,
.lat het vrijwilligers-stelsel de noodsge mannen zal
Kunnen leveren.
De Engelsriie kust t& opnieuw door Duitsche lucht
schepen bezocht, waarbij geen schade moet zijn aange
richt. Een of waren het meer? Zeppelin heeft
den terugtocht over ons land genomen en is o, a. te
Bergen, aan Zee gezien-
Negentien Fransche vliegmachines hebben honderd
bommen op Trier geworpen; volgens het Fransche be
richt werden het station en de Reichsbank getroffen,
terwijl ook andere Duitsche plaatsen werden bebomd
Het Fransche iegerbericht maakt o. m. melding van
geschutvuur aan den IJser.
Over de verhouding tusschen Amerika en Duitsch-
land zijn er veel Engelsdve sensatie-berichten, maar
.net zekerheid valt er niets naders te melden.
Ten aanzien van het „Arabic"-geva! moeten beidt
naties van meening zijn, dat e«s scheidsrechterlijke uit
spraak over de kwestie van schadeloosstelling een
scheidsrechterlijke uitspraak over de rechtmatigheid
van de feiten in zich sluit, eea uitspraak, waarop geen
van beiden gesteld is.
Nopens het ,C)i duna "-geval dit passagiersschip
werd juli door een Duitschen onderzeeër aangeval-
ien moet DmtschSatsd hebbes verklaard, dat de be
trokken commandant zijn instructie, om geen passa
giersschepen aan te vallen, met is nagekomen tenge
volge van het slechte weder, hetwelk hem belette uit
•e maken van welken aard m welke nationaliteit de
„Orduno" was Is deze medededing juist, dan zou
Duitscn land's beiofte ai heel weinig baten. Immers eeu
soortgelijk excuus is maar al te gemakkelijk voor een
begane daad aan te voeren. Een oude rechtsregel zegt
„in dubiis abstine", onthoudt u in twijfelachtige ge
vallen Wanneer zelfs deze regei door een comnian
dam vast een Duitschen onderzeeër niet wordt gevolgd,
dan kan de Duitsche regeeswtg wel toezeggingen doen!
President Wilson heeft volgens Reuter verklaard,
dat hij zijn belofte met na kan komt» om de volgende
maand in Virginië te spreken, daar hij zijn gedachten
niet bezig mag houden niet andere dingen dan de
Kwestie», die, plotseling opgekomen, met overleg en
voorzichtigheid dienen te worden behandeld.
Intusschen is het duidelijk, dat het geschreeuw van
een deel der Amerikaansche pers op den Amerikaan-
schut president geen vat liet ft.
DE STRIJD AAN HET OOSTELIJK FRONT.
Het Duitsche hoofdkwartier meldde gisteren:
Legergroep v. Hindenburg: Aan den linkeroever van
de Dwina tusschen fnedriehstadt ers Jacobstadt is de
vijand uit verschillende stellingen verdreven. Meer zui
delijk wijkt hij terug. De den vijand vervolgende Duit
sche voorhoeden bereikten den weg Eckensgrafen (30
K M. ten zuidwesten van Jacobstadt) Rakischki.
Ook tusschen den weg Kupischki—Dunaburg en de
Wilya benedenstrooms van Wilna is de voonvaartsche
beweging in f linken gang. De spoonvegïijn Wilna
DunaburgPetersburg is op verschillende plaatsen
bereikt. In de bocht van den Njemen ten oosten van
Grodno blijft de vervolging in gang. Aan de Reneden-
Seiwijanka zijn verschil lende sterke tegenaanvallen van
den vijand afgeslagen. Gisteren werden meer dan
3300 gevangenen aangebracht; twee mitrailleurs wer
den buitgemaakt.
Legergroep Leopold v. Beierenl)e vijand trekt te
rug, hij wordt op den voet gevolgd. Meer dan 1000
Russen werdén gevangen genomen,
legergroep v. Maciterisen: De tegenstand van den
vijand is ojp het geheele front gebroken. De vervolging
in de richting van Pinsk wordt voortgezet.
Zuidoostelijk oorlogstooneel: De Duitsche troepen
sloegen gisteren op bloedige wijze verschillende krach
tige aanvallen ten zuidwesten van Tarnopol af en
inhakten daarbij eenige honderden gevangenen. In den
nacht werd een gunstige stelling ingenomen eenige ki
lometers westelijk van de tegenwoordige gelegen, zon
der belemmering door den vijand.
(Reeds vermeld in een dee! onzer vorige oplaag.)
liet Oostenrijksdie Iegerbericht meldde gisteren:
De aanvallen der Russen op ons Oost-GaSicische
front duren voort. Aan de monding van den Seretli
is een sterke vijandelijke legermacht teruggeslagen. Het
gevecnt werd op tal van punten tot een handgemeen.
Aan de loopgraven ten noordwesten van Striesof
liepen verschillende aanvallen der Russen dood in het
kruisvuur van onze batterijen. Andere aanvallen wer
den met de bajonet afgeslagen
Ir» den nacht betrokken de bij Tarnopol strijdende
troepen der bondgenootets een. op de hoogten ten oos
ten van Koslof eu Jezieraa ingerichte stelling, die zich
aanstoot aan ons Front aan des oostelijke» oever van
de Midden-Stry pa.
De beweging werd door den vijand niet belemmerd.
Bij Nowo Aleksiniec zijn hevige gevechten aan den
gang ïen oosten van Dubno drongen onze troepen
vooruit aan dra spoorweg. In de streek van Derasjno
dreven wij den vijand op verschillende punten terug.
DE STRIJD IN BELGIë EN NOORD-FRANKRIJK.
Het Fransche middag-communiqué meidde gisteren:
Ia Argonne hebben in den afgeioopen nacht ver
scheidene gevechten met granaten plaats gehad bij den
weg BéthuneAtrècht en een aanval met handgrana
ten ten noorden van het station Souchez, dié echter
spoedig werd afgeslagen. Aan weerszijden nog steeds
artillerie-activiteit.
Aanhoudend en haidnekkig mijnengevecht voor
Fay (ten zuiden van de Soumie).
lievige beschieting van de sectoren Armautouri en
Beuvraignes en van de plateaux van Queonevières en
Nouvron.
Bij tusscheapcsozea geschutvuur in Champagne en
Argonne.
Op het front in Lotharingen beschoten onze batte
rijen hevig en met succes de loopgiaven en versterkin
gen van den vijand in de omstreken van Embermesnil,
Leintrey eri Angerviller.
Vijandelijke groepen, die uit hare loopgraven geko
men en genaderd waren tot aan onze draadversper
ringen, werden door ons infanterievuur uiteengedre
ven.
Het Duitsche Iegerbericht meldde gisteren:
Bij Kortrijk en boven hel Mont Fauconbosch (ten
noordwesten van Verdun) zijn twee vijandelijke vlieg
tuigen omlaag geschoten, De bemanning van het eer
ste werd gevangen genomen, die van het tweede was
dood ïn den afgeioopen nacht is een luchtaanval uit
gevoerd op de versterkingen van Southend.
(Reeds vermeld in een deel onzer vorige oplaag).
AAN HET 1TALIAANSCH-OOSTENR1JKSCHE
FRONT
Het Oostenrijksche Iegerbericht meidde gisteren:
Aan het kustfront werden gisteren de gevechten m de
buurt van Flitsch en Föhnen met onverminderde he
vigheid voortgezet. Alle aanvallen werden wederom
met zware- verliezen aan de zijde der Italianen afge
slagen. Onze troepen handhaafden zich in al hunne
stellingen.
In de buurt van Flitsch voerde de vijand, nadat
's voormi ddag» een aanvat op den Room bon en eèn po
ging tot doorbraak op de hellingen van dezen berg mis
lukt waren, troepen uit het zuidwesten aan tegen ja-
worcek en Golobar Planina. Tegen den avond was ook
deze aanval afgeslagen.
In liet Ursic-gebied, waar de vijand in het gevecht
van eergisteren reeds meer dan 500 man verloor, mis
lukte gistermiddag wederom een aanval. Het bruggen
hoofd van Tolmein werd viermaal vergeefs aaangeval-
ien.
Meer naar,het zuiden was het betrekkelijk rustig.
Aan het Tiroolsche front mislukten evenals tevoren
alle pogingen van den vijand om onze Popena-stelling
te naderen.
Voor Gienzbrückl liggen ver over de 100 doode Ita
lianen.
De Oosten rijksche en Hongaarsche troepen namen
eergisteren bij tk bestorming van het dorp Szuraty ne
gen officieren en 1000 man gevangen en maakten vijf
machinegeweren buit.
EEN LUCHTAANVAL.
Het Londensche Persbureau meidde gisteren, dat de
Engelsche kust weder bezocht werd door Zep
pdins, die bommen uitwierpen. Geen slachtoffers.
De eenige schade die werd aangericht is die van ge
broken telegraafdraden of gesprongen ruiten.
VERDEDIGING TEGEN LUCHTAANVALLEN
Het Londensche Persbureau berichtte gisteren, dat
de bekende artillerie-specialist admiraal Percy Scot'
door de regeering belast is met de zorg voor de verde
liming van Londen door kanonnen tegen aanvallen uit
de lucht.
KORTE BERICHTEN.
De Corriere della Sera berichtte dat te Florence
een leverancier voor het leger gevangen is genomen,
die naar het onderzoek bewijst, 1500 paar schoenen niet
papieren zolen heeft geleverd.
De Duitsche Keizerin ontving gister drie direc
trices van het Russische Roode Kruis, aan wie is op
gedragen de Russische gevangenenkampen iri Duitsch-
land te bezoeken.
Een Duitsche onderzeeër stak op 10 dezer het
Noorsche schip „Presto," dat niet mijnhout was gela
den, in brand. De bemanning, zeven koppen, werd
door een visschersvaartuig opgenomen en aan boord
van een loodsvaartuig gebracht, die haar later aan
wal zette, wordt uit Christiania gemeld.
Een Fransche onderzeeër, toegevoegd aan een Ita-
liaansch eskader, schoot op 9 September torpedo s af
op een groep Oostenrijksche torpedobooten in het inid-
van de Adriatische Zee en trof er één ernstig.
Een draadloos bericht te Halifax van Nieuw
Schotland ontvangen meldde gisteren dat het Fran
sche atlantische stoomschip „Saint Anne" in het mid
den van den Atlantischen Oceaan in brand staat en
om hu'p vraagt.
Duitschïand verbiedt aan alle mannen in den
Ike llurgewcester thu Alkmaar brengt Ier
van beiungbflibeHden, «lat «Ie writke-
ti&fiug der rergwdiigteu, Itspende over laet
tijdvak v«*u f.®i en met. 15 Neptember, aal
plaats bebfan item ütiadkalse op .Donderdag
ld 8ept-eu«l»er it.*., voor x,«teveel de 1,AXI)«
IVEElt en den JLASiDSTOHM betrelt van ld—
11 unr en voor «.«teveel de MILITIE aangaat
van 11—111 uur.
Alkmaar, 14 Sept. 1915.
Dc Burgemeester voornoemd,
O. RIPPING.
leeftijd van zeventien tot vijf-en-veertig jaar, het land
te verlaten.
Fransche bladen bevatten het bericht, dat de afge
vaardigde Pierremasse een wetsontwerp zal indienen
tot her iormeeren van een koloniaal leger voor den duur
van den oorlog. Een dergelijk leger zou reeds in het
aanstaande voorjaar 700,000 man kunnen tellen.
STADNIEUWS.
DE NIEUWE WONINGEN VOOR
„VOLKSHUISVESTING"
Bij een onderlinge prijsvraag voor het bouwen van
een complex woningen voor de Vereemging van Volks
huisvesting „Alkmaar" te Alkmaar, ts het ontwerp van
den architect C. j. Ooms bekroond geworden en hem
de uitvoering opgedragen.
VOLKSHUISVESTING.
Gisteravond 8 uur vergaderde de vereeniging „Volks
huisvestingin café „Central" alhier onder voorzitter
schap varr den heer dr. A. P. F. J. Noorduyn.
Medegedeeld werd, dat verzonden is een brief aan
den Raad der gemeente Alkmaar, waarbij aangeboden
werden de plannen voor den bouw op de gemeenteter
reinen sectie C. 166 en gevraagd werd, hiervoor een
erediet te openen van 75.000 en een weiland sectie
F. 378 in huur af te staan, teneinde hierop stadstuin
tjes aan te leggen.
De heer J. L. H. J. Westenberg meende, dat wan
neer de huizen in één blok worden gebouwd, het ge
heel in handen komt van één kapitaalkrachtig aanne
mer; spr. zou wensehen, dat dit in verschillende blok
ken werd aanbesteed.
De heer L. C. Oudt wilde voorstellen de Alkmaar-
sche aannemers te begunstigen. De heer J. Ringers
vroeg of men algemeen in de gelegenheid was ge
weest om in te schrijven, of dat enkelen begunstigd wa
ren. De voorzitter antwoordde hierop, dat hlleen ar
chitecten waren uitgenoodigd.
De heer I. Bakker vond dit een scheeve verhouding.
Had men een algemeenen oproep geplaatst, dan waren
ook bouwkundigen in de gelegenheid geweest in te
schrijven. Spr. vond dat in Alkmaar genoeg knappe
bouwkundigen zijn, die zich echter geen architect noe
men.
De heer J Ringers wcnschte er een voorstel van te
maken cm bij een volgende gelegenheid ook de bouw
kundigen in de gelegenheid te stellen, plannen in te
dienen. Ook zou spr. nog mededinging willen open
stellen.
De voorzitter zei, dat dit niet ging. Op een vraag
van den heer Ringers deelde spr. nog mede, dat de
heeren C. J. Ooms en K. Bakker Dz„ de plannen heb
ben ingediend.
De heer J. Clöcck wilde de machtiging door de vo
rige vergadering aan het bestuur verleend, doen voor
lezen, doch deze kon niet in de notulen worden terug
gevonden.
Hierop stelde de heer J. Ringers voor, den termijn
vbn inschrijving nog een paar maanden te verlengen
en de inschrijving ook voor Aikmaarsche bouwkundi
gen open te stellen. De secretaris, de heer P. A. dc
Lange oordeelde, dat dit voorstel een motie van wan
trouwen beteekende voor het bestuur, hetgeen de heer
J. Cloeck bestreed.
De heer V. S.Uhmstede vond het niet raadzaam om
nu af te wijken van de reeds genomen beslissingen van
het bestuur. Spr. ried de vergadering af, een derge
lijk voorstel in te dienen.
De heer J. Ringers verklaarde, dat het niet in zijn
bedoeling lag een motie van wantrouwen in te dienen.
De heer Stoel wilde een vrije inschrijving, omdat de
Aikmaarsche aannemers toch reeds een streepje vóór
hebben.
De heer J. Cloeck zou de voorschriften der gemeente
wiilen volgen en b.v, 80% Aikmaarsche werklieden in
dienst nemen Anders toch kon het gebeuren, dat jon
ge werkkrachten van elders naar hier kwamen, terwijl
de arbeiders uit deze stad bij het Steuncomité onder
steuning moeten vragen. De voorzitter oordeelde dit
ook de beste oplossing.
Daarna werd door het bestuur besloten in het ver
volg zooveel mogelijk de belangen der Aikmaarsche
aannemers in het oog te houden.
Bij de rondvraag merkte o m. de heer I. Bakker op,
dat, hoewel in de vorige vergadering door het bestuur
de toezegging was gedaan, dat er geen menschen mei
huurschuld in de huizen van Volkshuisvesting zouden
worden opgenomen, dit nu reeds weer gebeurd is. Ver
volgens werd de vergadering door den voorzitter ge
sloten.
HET TEEKENEN ÊN DE TYPOGRAFIE.
De Typografische Studieclub „A-krnaar" hield
Zondag j i. in de luitizaal van de „Harmonie" een teil
toonstelling van teekeningen. vervaardigd door dc
deelnemers aan genoemde club
Na een kort openingswoord van den voorzitter, den
heer Th de Jong, besprak de heer L. Groen, leeraar
aan dc Ambachtsschool alhier, het onderwerp: „Het
teekenen en de typografie".
Spreker begon met de vraag te steiler»: heeft een ty
pograaf teekenen noodig? een vraag die blijkbaar nog
niet door alle typografen bevestigend wordt beant
woord, wat zeker verwonderlijk mag herten waar
reeds voor zoovele vakken het teckcnen zulk een groo-
COURANT.
