DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Van het oostelijk oorlogsterrein. Van het westelijk oorlogsterreln. Van het zuidelijk oorlogsterrein. No. 218 Honderd en zeventiende jaargang. 11)15 VRIJDAG 17 SEPTEMBER AbooflomuUiiiis ur 3 auaoiae f 1.fr. h ftJI Murtintiipriii II et. p. regel, groite letten naar plaatsruimte. Brieven fr. N. V. Boek- en Handabdrikkirij v.b. HERlHs. CÖSÏIRSIOQN, Mn £1 Manor* NEDEKLANI). ALKMAAR, 17 September De toestand is heden precies zooals hij gisteren, eergisteren en voordien was: in het noorden van het Oostelijk front winnen de Duitschers, in het zuiden de Russen, in de streek Riga-Grodno treden de Russen verdedigend, in üalicië en Wolhynië daarentegen aan vallend op, schoon niet meer zoo krachtig als enkele dagen geleden. 1 let Puitsche offensief aan de Dwina blijft vorderin gen uiaken. Het Berlijnsche legerbericht zegt hierom trent, dat de Duitsche troepen op den linker Duna- oever voortgerukt zijn in de richting van Jacobstadt en dat de Russen bij Ljewinkof (dat is 20 kilometer zuide lijker) de Russen op den oostelijkea (rechter) oever werden teruggeworpen. De Duitschers staan thans vlak voor de vesting Du- naburg, maar deze vesting is aan de overzijde der ri vier gelegen. De afstand is in het westen niet meer dan 10 K.M., in het zuidwesten ongeveer 35 K.M. Maken de Duitsche aanvallen bij Wilna vorderingen, in de buurt van Grodno blijft de Russische garde taaien tegenstand bieden, d. w. z. den Duitschen op- tnarsch belemmeren. Ten zuiden van Dunaburg werd Widsy na een he vig straatgevecht genomen. Van de legergroep van prins Leopold van Beieren meldt het Duitsche legerbericht niets, van die van von Mackensen deelt het mede, dat een groot deel van het Pr.ipei-moerasgebied in Duitsche iianden is en dat de stad Pinsk, op het oostelijk uiteinde van een landtong tusschen twee moerassen gelegen, genomen is. De verovering van deze plaats getuigt van een succesvoi- len opmarsch in een uiterst lastig gebied, waarbij men niet moet vergeten, dat deze legergroep reeds uit het westen van Galicië is gekomen en dat de Duitschers hier WJO K.M. van hun grens staan i iet Weensche legerbericht maakt enkel melding van onderscheidene afgeslagen Russische aanvallen, van mislukte pogingen om het. Oostenrijksche front in Oost-Galicië aan het wankelen te brengen, lu Wolhy nië behaalden'de Russen een aanvankelijk succes, zij wisten op den westelijken oever van het riviertje de Ikwa te komen, doch zij kregen daar geen vasten voet en werden weer terug geworpen. Het Russische communiqué leert, dat in Galicië de Duitschers en Oostenrijkers thans tegenaanvallen doen, om daardoor liun positie te versterken. Toege geven wordt, dat hiermede plaatselijke successen zijn bereikt. I let voornaamste is echter, dat het Russische offensief hier geen vorderingen heeft gemaakt 1 let wordt maar zoo simpeltjes weg in twee regeltjes uit St. Petersburg gemeld: Een keizerlijke oekaze be paalt, dat de Doema heden verdaagd wordt tot half November. Maar dit korte telegram stemt tot medita tie. Vooral wanneer men op den binnenlandschen toe stand van het geheimzinnige Russische rijk niet al te veel vertrouwen heeft en men Zoo'n klein, maar veel zeggend berichtje als een nieuwe aanwijzing be schouwt. Wat den laatsten tijd vernomen werd omtrent den politieken toestand in Rusland, was niet veel goeds. 1 let scheen een geharrewar zonder einde: De gemeenteraad van de hoofdstad moet zelfs in een adres ten regeering verlangd hebben, waarop niet de zonden uit het verleden rusten en waarop het volk vertrouwen kan stellen, want de opgewonden toestand van het oogenblik was een dreigend teeken des tijds. Een Noorsch journalist, van een bezoek uit het rijk des Tsaren teruggekeerd, deelt het een en ander mede, dat het bestaan van opgewondenheid en ontevredenheid allszins verklaarbaar maakt. Deze schrijver constateert, naar de N. Rott. Ct. meldt, dat er nimmer in de histo rie van eenig land zoovele gevallen van rooverij, dief stal, vervalschingen, verduisteringen en omkooperij zijn voorgevallen als in Rusland gedurende het afge- loopen jaar. Het goud van den staat vloeide in breede stroomen, tot zelfs in de zakken van de meest onbedui dende machthebbers. Militaire dokters verdienden fa belachtige vermogens, alleen door voor dienstplichti gen attesten tot vrijstelling uit te schrijven; hoogge plaatste personen zijn millionair geworden door aan üienstonwilligen een veilig toevluchtsoord te verschaf ten in betrekkingen, die vrijstelling van krijgsdienst verschaften. Kort geleden kwam men tot de ontdekking dat een chef van den staf, aan 127 officieren een toe vluchtsoord had verschaft in zijn staf, die feitelijk slechts uit 45 personen mocht bestaan, en alwaar deze hecren een aangenamer verblijf vonden dan op het veld in de kogelregen. Deze chef werd weliswaar afgezetinaar aan het noodige zal het hem tot aan zijn dood wel niet ontbreken. Nooit hebben wij zulk een goed jaar gehad als het afgeloopene, verklaren de ju weliers in Rusland, en wat zij hebben verdiend, is een klein deel van de opgestreken millioenen, die op het altaar van de schoonheid worden geofferd. In April van dit jaar kreeg de Doema (de volksverte genwoordiging) toestemming de verantwoording der legergelden een beetje van naderbij te beschouwen en zij ontdekte dat er 36 millioen roebel voor auto's uil Amerika was betaald, terwijl er maar voor 18 millioen was geleverd! Behalve misdadigheid heerschte er liul- pelooze ongeschiktheid, ongekende ordeloosheid en stelselloosheid aan dit departement. Doema en open bare meening zwegen echter, maar toen op het oor logsveld de tegenslagen plaats vonden, kwamen de tongen los. De een wilde vrede met Duitschland, de ander geen vrede, maar een nieuw systeem en de Doe ma sloeg een toon aan, die herinnert aan de eerste Doema, welke toen al heel gauw ontbonden werd. Er ontstond een ,.blok", een meerderheidsgroep van par tijen, welke een program ontwierpen, waarop aller eerst voorkwam: grondige hervorming der regeerjng. Maar heel hecht scheen het blok niet te zijn het leek er wei eeaigszias op, dat verscheiden leden der oppo sitie bang voor hun eigen moed begonnen te worden. Er werd reeds verondersteld, dat de regeering, dieniet wenschte over te gaan toj de gevraagde hervorming van het ministerie, daarvan partij zou trekken. Zelfs werd er van gesproken, dat de minister-president Go- remykin, die den Tsaar in het hoofdkwartier bezocht, zou terugkeeren met een besluit tot ontbinding van de Doema. Zoover is het niet gekomen: dé Doema is ver daagd tot half November. Doch dit is waarlijk ook al ver genoeg. Immers dit besluit beteekent een overwin ning van de bureaucratie, welke zich ook in den oor log zoo bedenkelijk heeft gedragen. Het Russische blad ,.Rjetsj" verklaart in een hoofdartikel „Quo V'adis?" („Waar gaan wij heen"), dat de geheele Russische pers, behalve de door de regeering gesteunde bladen, dezen maatregel als een dreigende nationale ramp zal beschouwen. Niet vergeten moet worden, dat de Doe ma de opgewondenheid onder het Russische volk zou moeten doen bedaren. De verdaging kan werkelijk vér strekkende gevolgen hebben. Men herinnert zich hoe in 1905 na den zoo noodlot tig afgeloopen Japansch-Russischen oorlog, de oppo sitie aangroeide tot een revolutie en hoe de Tsaar in het winterpaleis een petitie in ontvangst had te nemen. Thans, nu zelfs een gematigd Russisch blad een natio nale ramp ziet dreigen, toeft de Tsaar niet in het Win terpaleis. Hij bevindt zich te velde in het hoofdkwar tier. Om er de militaire operaties te leiden, zooals het heet. Men krijgt weer den indruk doch hij kan opnieuw verkeerd wezendat op den Balkan het uur der be slissing nadert. Uit Italiaansche bron verluidt, dat de feestelijke bezetting door Bulgarije van het door Tur kije afgestane gebied morgenavond zal plaats hebben en dat Zondag de 3 September geteekende Turksch- Bulgaarsche overeenkomst bekend zal worden gemaakt. Of Bulgarije zich enkel neutraal zal houden, dan wel aan de zijde van Duitschland-Oostenrijk-Hongarije "I urkije zal strijden, zal dan natuurlijk ook blijken. Een telegram van een Tageblatt-correspondent, die koning Konstaniijn bezocht, wijst er op, dat de ver bonden mogendheden zich ook te vergeefs tot Grieken land hebben gewend en dat dit rijk, ondanks het feit, dat de heer Venizelos aan het bewind is, zijn onzijdig heid zal blijven handhaven. Terwijl de Engelsch-gezinde Amerikaansche pers haar „whirlwind campaign", de warrelwind-veldtocht, die ook bij de verkiezingen dikwijls voorkomt en met matelooze sensatie-artikelen wordt gevoerd, voort zet en Reuter den inhoud dier beschouwingen naar Europa seint, meldt een Reuter-telegram, dat de Duit sche gezant te Nieuw-York verklaard heeft, dat hij een onderhoud heeft gehad met den Amerikaanschen minister van buitenlandsche zaken, Lansing, en dat geen twijfel meer bestaat of de onderhandelingen zul len afloopen op een wijze, die de betrekkingen tusschen de beide landen op vasteren grondslag vestigt. Binnen 14 dagen zou een vriendschappelijke regeling te ver wachten zijn, zouden alle veronderstelde moeielijkhe- den uit den weg geruimd zijn, en zou de verhouding tusschen beide landen vriendschappelijker zijn, dan ooit te voren. Het telegram klink wel zonderling. Maar men ver keert in Europa steeds in het onzekere omtrent den waren stand van zaken in Amerika, omdat de Reuter- telegraminen zoo eenzijdig en onbetrouwbaar zijn en telkens nieuwe onzekerheden scheppen. DE STRIJD AAN HET OOSTELIJK FRONT. Het Duitsche hoofdkwartier meldde gisteren: Legcrgroep-von Hindenburg: Op den linkeroever van de Dwina rukken onze troepen vooruit, den vijand vechtend vervolgend, in de richting van Jacobstadt. Bij Livvenhof werden de Russen op den Oostelijken oe ver teruggedreven. Noordelijk en noordoostelijk van Wilna gaat onze aanval voort. Tegen het vooruitruk ken ten N.-O. van Grodno biedt de vijand nog krach- tigen tegenstand. Legergroep-Leopold van Beieren: De toestand is on veranderd. Legergrocp-von Mackensen: Halfweg tusschen Jano- vo en Pinsk poogden de Russen opnieuw onze vervol ging tot staan te brengen. De vijandelijke stellingen werden echter doorbroken; 6 officieren, 746 man ge vangen genomen, 3 mitrailleurs buitgemaakt. De streek tusschen de Pripjet en de Jassiolda en de stad Pinsk zijn in Duitsche handen. Op het Z.-O. oorlogstooneel zijn, evenals op de overige dagen, Russische aanvallen op de Duitsche li nies mislukt. (Reeds in een deel onzer vorige oplaag vermeld). Het Oostenrijksche legerbericht luidde gisteren: Alle pogingen der Russen om ons front in Oost- Ga Item aan het wankelen te brengen, blijven vruchte loos. Gisteren deed de vijand met groot verbruik van munitie krachtige aanvallen op ons front aan de Mid- den-Strypa, maar werd overal teruggeslagen, waartoe onze troepen medewerkten door flankaanvallen uit het bruggehoofd van Buczacz en het gebied ten zuiden van Zolosze. Bij de bestorming van het dorp Zebrof, 20 KM. ten zuiden van Zalosce, werden 11 officieren en 1900 man gevangen genomen en drie machine-ge- weren buitgemaakt. Ook in Wolhynië sloegen onze troepen verscheiden aanvallen af. Bij Nowo Aleksmice werden de Russen in een hand gemeen uit de loopgraven van het 85ste infanterie- regiment verdreven. Bij Nowo Porjajef gelukte het den vijand eergiste ren op enkele punten aan den westelijken oever van den Ikwa vooruit te dringen. Gisteren werd hij overal op den westelijken oever teruggeslagen, waarbij hem door het flankvuur van onze artillerie zware verliezen werden toegebracht. DE STRIJD IN BELGIë EN NOORD-FRANKRIJK. Het Fransche middag-communiqué meldde gisteren: Gevechten met handgranaten in den sector van Neu- ville. Een beschieting voor de buitenwijken van Atrecht lokte een heftig tegenvuur uit van de Fransche artillerie op de vijandelijke batterijen en loopgraven Mijnengevechten bij Frise. Artillerie-beschieting gedurende den geheelen nacht rondom Roye én Lassigny, waar Fransche projectielen branden veroorzaakten. Bij Berry-au-Bac in Cham pagne, nabij St. Hilaire en Auberive in het westelijk deel van Woëvre en in de Vogezen bij Ban-de-Sapt, le vendige artillerie-actie. AAN 1 IET 1TAL1AANSCH-OOS TENRIJKSCI IE FRONT. Het Oostenrijksche legerbericht meldde gisteren: De toestand is dezelfde gebleven. Pogingen van den vijand om op het oosten om onze stellingen op den Monte Piano heen te trekken, werden verijdeld. DE ACTIE AAN DE DARDANELLES 1 let Turksche hoofdkwartier berichtte gisteren Aan het Dardanellenfront is de toestand onveran derd. Bij Anaforta gelukte het onzen troepen in den nacht van 14 September vijandelijke troepen door een moedigen overval te verontrusten, te verstrooien en op de vlucht te drijven. Bij Sedü-ul-Bahr brachten wij aan den linkervleugel tegenmijnen ,tot ontploffing, waardoor de vijandelijke mijnen werden vernield. Aan den rechtervleugel be letten wij door het werpen van bommen den vijandelij ken troepen zigzag loopgraven aan te leggen ea brach ten huil verliezen toe Aan dezen vleugel legde onze ar tillerie twee vijandelijke batterijen het .zwijgen op. On ze batterijen aan de zeeëngte namen op 13 September vijandelijke troepen in de omgeving van kaap Hellas onder werkzaam vuur, evenals de landingsplaats var. I'eke Boeroe, den sector van Sedd-ul-Bahr en vijande lijke batterijen bij Hissarlik, die op onze infanterie vuurden. Wij bereikten bij deze beschieting goede re sultaten Een vijandelijke batterij bij Hissarlik werd tot zwijgen gebracht. Op 14 September vernielden die zelfde batterijen van ons een vijandelijke artilleriestel ling bij de landingsplaats 'van Sedd-ul-Bahr. EEN ENGELSCHE ONDERZEEëR VERMIST. De Engelsche admiraliteit deelde gisteren mede' „De vijand verklaart de „E 7" in de Dardanellen in den grond te hebben geboord en drie officieren en 25 man van de équipage krijgsgevangen te hebben ge maakt. Daar sedert 4 September geen berichten omtrent de zen onderzeeër zijn ontvangen, wordt ondersteld, dat het bovenvermelde bericht juist is." KORTE BERICHTEN. Het provinciaal bestuur der Rijnprovincie teeken- de op de nieuwe Duitsche oorlogsleening voor 198 mil lioen gulden. Te Marseille zijn Maandag 600 Annamieten aan gekomen om te gaan arbeiden in de Fransche munitie fabrieken van Tarbes en Pau. De Duitsche gezant in Amerika. Bemstorff heeft als zijn meening te kennen gegeven dat binnen veertien dagen tijds alle veronderstelde moeilijkheden tusschen de Vereenigde Staten en Duitschland voorgoed zullen zijn bijgelegd en de naties op een vriendschappelijker voet zullen komen dan ooit tevoren. Naar de Times meent heeft een Oostenrijksche vliegmachine vier bommen laten vallen op de Italiaan sche stad Vicenza, waardoor acht menschen werden ge dood. De bisschop van Atrecht heeft, na machtiging door den H. Stoel, zijn zetel naar Boulogne overge bracht. In het Engelsche lagerhuis deelde de parlemen taire ondersecretaris van oorlog gisteren mede, dat de Engelsche verliezen aan de Dardanellen totaal bedra gen: gedood: 1134 officieren en 16.478 man, gewond: 2371 officieren en 59.257 man, vermist: 873 officieren en 8021 man, tezamen 87.630 man. De Italiaansche ministerraad heeft besloten, als eerste oorlogshandeling tegen Turkije de effectieve blokkade van de geheele Klein-Aziatische kust af te kondigen. INVOER AUTOBANDEN. Naar vernomen wordt zal binnen enkele dagen ten aanzien van den invoer van autobanden een nieuwe re geling in werking treden, waardoor deze invoer voort aan weef onbelemmerd zal kunnen plaats hebben. Zoo als in de gegeven omstandigheden wel haast van zelf spreekt, zullen de banden moeten worden geconsig neerd aan de N. O. T., die in directe verbinding blijft met de garages. Deze zullen, onder de vereischte ver plichting van binnenlandsch verbruik, in eerste instan tie aan ieder hunner cliënten auto-banden mogen leve ren tot een maximum van zes stuks. Ook daarna zul len automobiel-eigenaars zich steeds van nieuwe ban den kunnen voorzien, doch dan onder de verplichting voor iederen nieuwen band dien zij 'koopen, een oude: in te leveren. UITVOER-CONSENTEN VAN VARKENSVLEESCH. De minister van Landbouw deelt thans in de „Staats courant" mede, dat de bepalingen van zijn beschikking van 16 Aug. (Stct. No. 191); houdende vaststelling van de bepalingen omtrent den uitvoer van varkens- vleesch, óok na 18 Sept. tot nadere aankondiging van kracht zullen blijven. De beteekeais van deze beschikking is dat tot nader aandiging de grenzen voor den uitvoer van varkeas- vleesch gesloten zullen blijven. ONTDUIKING VAN REGEERINGSVOORSCHRIFTEN. Men schrijft uit Noord-Brabant aan „De Telegraaf": Door sommige reizigers van bekende Hollandsche firma s worden hier zeer laakbare handelingen ge pleegd ten opzichte van cliënten. Handelaars in kaas b.v. eischen voor hunne leveran ties zes cents boven de maximum gestelden prijs per kilogram. Wordt deze prijs niet betaald, dan wordt geen kaas geleverd. Verder wordt bedongen, dat be doelde zes cents worden bijbetaald aan reiziger en de factuur geen hoogeren prijs dan de als maximum ge stelde zal vermelden. ,,De Telegraaf" verneemt uit goede bron, dat tegen deze practijken reeds klachten zijn ingediend. TERUGKEER VAN BELGISCHE VLUCHTELINGEN. De laatste dagen is het bijzonder druk aan het con sulaat te Vlissingen voor hetverkrijgen van passen naar België. De meeste vertrekkenden gaan langs Wa tervliet België in. Het aantal vluchtelingen in Zeeuwsch-Vlaanderen mindert sterk. AVONTUUR VAN EEN MAASTRICHTSCHEN JONGEN. Te Maastricht is na een vrij avontuurlijke reis in de ouderlijke woning teruggekeerd de nauwelijks 16-jari- ge V. K.,Zelf vertelt hij over zijn lotgevallen het vol gende, wat in ,,de Tijd" gevonden wordt. f lij werd aangemonsterd als lichtmatroos op het s.s. „Noorddijk", dat 15 Mei 1.1. uit Rotterdam vertrok naar New-York, om aldaar graan in te nemen. Dit was de eerste zeereis van den jeugdigen zeeman. Den 29 sten Mei kwam men in New Y ork aan, en na een week tevergeefs voor graan gewacht te hebben, vertrok de „Noorddijk" naar Galveston in Texas. Hier werd een lading graan aan boord genomen, maar toen bleek, dat het graan voor Bordeaux bestemd was, weigerde de bemanning om voor dezelfde gage te varen en verlangde het dubbele. Toen dit door den kapitein, op last der maatschappij, geweigerd werd, liet de be manning zich afmonsteren en vertrok de „Noorddijk" met een nieuwe bemanning. E>e 29 man der „Noord dijk", waaronder voornoemden V. K., vervoegden zich bij den Nederl. consul te Galveston, met het verzoek om overtocht naar Nederland. Dit werd hun gewei gerd, omdat zij zelf verlangd hadden afgemonsterd te worden. De bemanning is toen uit elkaar gegaan, en de leden hebben successievelijk plaatsing gevonden op verschillende schepen. Voor den 16-jarigen jongen is het verblijf in Galveston, vooral toen de ontvangen ga ge opgeteerd was, een heele dobber geweest, en meer dan eens heeft hij den nacht moeten doorbrengen, sla pende op het strand. Van allerlei baantjes heeft hij er aan de hand gehad om aan den kost te komen, zoo als 'b.v. e'enige dagen kellner spelen. Verder heeft hij dagen den post van kajuitsjongen waargenomen op een kustsleepboot, maar toen de afwezige kajuitsjon gen, wiens plaats hij had ingenomen, ten tooneele verij scheen, behoorde ook dit baantje voor hem tot het vel leden. Na nog eenigen tijd in Galveston rondgezworven te hebben, waar hij den meesten steun van aldaar wonen de Nederlanders genoot, vond hij eindelijk een schip, waarop hij zich liet aanmonsteren als „messroomboy". Het was het Engelsche s.s. „Charterswell", dat graan aan boord had, geconsigneerd aan de Fransche regee ring. 1 loewel hij zich aan hetzelfde gevaar blootstel de, dat hij zou geloopen hebben, als hij op de „Noord dijk" gebleven was, nam hij toch graag dienst op het Engelsche schip, daar hij een bijna 4 maal grootere ga ge kreeg en trouwens, om daar uit Galveston weg t komen, zou hij zelfs met den „Vliegenden Hollander gevaren hebben De plaats van bestemming was Le Havre. Na in Newport News kolen ingenomen te hebben, stoomde men verder, toen, 28 dagen na het vertrek uit Galve ston, de „Charterswell" in den grond geboord werd door een Duitschen onderzeeër, in de nabijheid der Scilly Eilanden. Hiervan vertelt V. K. het volgende: In liet geheel kregen we een flink kwartier tijd om het schip te verlaten. Toen we tegen 7 uur goed en wel een eind ervan afgeroeid waren, .doorboorden de Duitschers het schip niet negen kogels. Spoedig was er van de heele schuit niets meer te zien! Onze kapitein, die zag, hoe we naar de plaats zaten te turen, waar ons schip in de golven was verdwenen, beurde ons wat op. gaf ons ieder een sigaret en vroeg, of we niet een mopje met hem wilden zitjgen. Dat de den we dan ook, want merken lieten we den Duitschers er niets van. dat we danig het land hadden. Toen we weg wilden roeien, werden we nog door de duikboot gepraaid. 7e vroegen aan den kapifein, of ze ons soms een eind op sleeptouw zouden nemen, maar kalm wees onze kapitein deze beleefdheid van de hand met een krachtig „No!", dat door de matrozen herhaald werd, en hierop begonnen we naar de 80 K.M. verafgelegen kust te roeien. In onze boot bevon den zich, de kapitein meegerekend, 13 man; de andere 11 bevonden zich in een andere boot. Tegen half één zagen we een Noorsch schip, we heschen de Engelsche vlag, ttiaar werden niet opgemerkt. Omstreeks 3 uur ontmoetten we een Fransch schip, dat een Fransche mijnenlegger bleek te zijn. die ons opnam en waar we goed werden ontvangen. De mijnenlegger werd tegen ALRMAARSCHE COURANT.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1915 | | pagina 1