DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Van het westelijk oorlogsterrein. Van bet oostelijk eorlogsterrelD. Van het zuidelijk ooriogsterreln. No. 227 Honderd en zeventiende Jaargang. 1915 Moments A per 3 maanden ft—,(r. p. post 11.25. Adyeitentiepiiis 10 ct. p. lesel emote tetters naar plaatsruimte. Brieven fr. 8. f. Boeit- en Handelsdrukkerij v.h. HERMs. COSTERS ZOON, Voordam CB. Telefoonnr. 3. DINS D AH 28 SEPTEMBER NEDEKLAND. ALKMAAR, 28 September. Er is sinds gisteren over de gebeurtenissen op het Westelijk oorlogstooneel geen belangrijk nieuws ver schenen. Vatten wij den voortgang der verbondenen, Zaterdag en Zondag behaald, nog eens samen: De Engelschen gingen een ietsje vooruit bij Yperen aan den weg naar Meenen, aan het la Bassée-kanaal maakten zij geen vorderingen, ten noorden van Atrecht werd het dorpje Loos genomen, maar Duitsche tegen aanvallen verhinderden meerdere terreinwinst, zoodat de ijzeren boog om het spoorwegknooppunt Lens van het noorden uit een weinig is toe gedrukt. De Fran- schen hebben door de vermeestering van een terrein- strook van 4 kilometer over een frontbreedte van meer dan 8 K.M. de zuidwestelijke en zuidelijke boog om Lens sterker toegedrongen. En voorts hebben zij tus schen Reims en de Argonnen in Champagne op een front van 25 K.M. de Duitschers van 3 tot 4 K.M. ach teruit geworpen op de tweede linie. Van deze laatste winst de belangrijkste wordt in een Fransch overzicht nader medegedeeld, dat het krijgsbedrijf ^werd ingeleid door een beschieting van den spoorweg |Challerange—Bazancourt, waarlangs de Duitsche troepen, die de streek tusschen de Argonnen en Reims oezetten, van proviand worden voorzien, terwijl ter zelfder tijd de loopgraven en verdedigingswerken der Duitschers zoo hevig mogelijk werden beschoten. Door één enkelen infanterie-aanval werd Zaterdag de voorste stelling der Duitschers vermeesterd. Zondag werd ten westen van dit gedeelte de Duitsche stelling over 15 K.M. (d. w. z. tot ongeveer 25 K.M. van Reims) aangevallen, maar daarbij zijn tot dusverre geen resultaten bereikt. Zoowel uit het Duitsche leger- bericht. als uit het Fransche middag-communiqué blijkt, dat de Franschen hun winst hebben kunnen handhaven, doch dat verder geen vorderingen zijn ge maakt. In het Fransche avond-communiqué wordt me degedeeld, dat men over een uitgebreid front tegenover de tweede Duitsche linie staat en dat de Duitschers in de Argonnen een aanval deden op het bekende verdedi gingswerk la Fille morte, waarbij zij op enkele punten tot de Fransche vooruitgeschoven stellingen drongen. De gevechten zullen nu wel op al de genoemde punt ten geruimen tijd voortduren tenzij de weersgesteld heid, zooals in de Vogezen, de operaties onmogelijk maakt. Ook Zaterdag en Zondag moest er onder af schuwelijk weer gevochten worden. Het hevig vuren door beide partijen tusschen Maas en Moezel en in Lotharingen wijst op de voorbereiding van infanterie- aanvallen. Het is ook mogelijk, dat er op andere pun ten gevochten wordt, indien bijv. vermoed wordt, dat de Duitschers zich daar hebben moeten verzwakken om zich elders te kunnen versterken. Van Duitsche zijde verklaart men weer een legeror der van generaal Joffre te hebben gevonden, waarin werd gesproken van een poging tot doorbraak in groo- ten stijl. In de Fransche pers worden de resultaten met kalm te, maar met vertrouwen beschouwd. De Engelsche pers is veel uitbundiger in haar oordeel. Dit is te merkwaardiger omdat de Engelsche vorderingen ge ring zijn en de voornaamste verdienste der Engelsche troepen is, dat zij de Duitschers hebben vastgehouden. De Engelsche kolonel Maude is van oordeel, dat men met eenig redelijk geluk de Duitschers binnen twee maanden tot aan den Rijn teruggeslagen kan hebben. Maar de Times zegt, dat men moet zorgen, dat het succes in meer besliste resultaten worde omgezet, dat men thans eerst begint dé zaak ernstig aan te pakken, dat de taak reusachtig is. „Wij weten, aldus dit blad, „dat wij een langen, moeilijken weg zullen moeten gaan, dat de vijand hardnekkig en goed toegerust is, dat het doel, dat ons voor oogen staat, alleen kan wor den bereikt ten koste van voortdurend krachtig optre den, over een lang tijdsverloop". En een Times-correspondent doet ook uitkomen, dat men een harde noot te kraken heeft, dat het terrein met loopgraven is doorploegd, dat men geen Aisne, geen Argonnen, geen Meurthe, geen Vogezen bezitten, geen natuurlijke verdedigingslinie om de taak te vergemak kelijken. De Times-redactie zelve betoogt tenslotte, dat men nog veel meer moet doen en steeds nieuwe divisies moet zenden, wil men slagen natuurlijk is dit En gelsche blad van oordeel, dat men er zonder algemee- nen dienstplicht niet komt. Op het Oostelijk oorlogstooneel richten de Duit schers hernieuwde aanvallen op Dunaburg, waar ze zich volgens de Russische berichten zeer versterkt heb ben en de artillerie hard laten werken. Ten Westen van Wileiia vallen de Ehiitschers aan en daar werden de Russen, naar het Russische communiqué mededeelt, „een weinig in het nauw gebracht". Aan de Schara moesten de Oostenrijkers terug, maar de Russen ont ruimen hun stellingen ten noordwesten van Doebno en bij Loetsk, terwijl zij ook aan de Galicische grens zich niet schijnen te kunnen handhaven. Een officieus bericht verklaart, dat de Russen in deze streek van 14 tot 24 September 38.400 man gevangen genomen hebben, de Daily Chronicle verzekert, dat er in veertien dagen meer dan 80.000 Duitschers en Oos tenrijkers gevangen genomen zijn. In elk geval er wordt hardnekkig gevochten, ook in het Oosten! Omtrent de Duitsch-Oostenrijksche actie in Servië wordt uit Weenen gemeld, dat er geen bijzonders is. Hoe meer resultaten hier uitblijven, hoe krachtiger Bulgaarsche stemmen laten weten, dat het geen aanval lende beweging in den zin heeft. Professor Stephanof, die in Engeland de houding van de regeering en de be volking van Bulgarije komt uiteenzetten, heeft volgens de Momingpost verklaard, dat de Bulgaren niet ver geten, dat Engeland de kampioen was voor de Bul gaarsche eenheid en onafhankelijkheid, dat Bulgarije zich onmiddellijk bij de verbondenen zou aansluiten, indien deze aan de „heilige wenschen en gewettigde verlangens" der Bulgaren voldeden, dat de verwezen lijking der Bulgaarsche idealen echter tot handelen kan dwingen, maar dat in het ergste geval Bulgarije neutraal zal blijven en zich nimer zal aansluiten bij Duitschland, Oostenrijk en Turkije. Het Bulgaarsche volk, zeide hij, heeft onvoorwaardelijk vertrouwen in Engelands woord en als dat slechts de belofte wilde doen dat de verplichtingen van het tractaat van Lon den zouden worden vervuld, zou onmiddellijk een volksbeweging ontstaan ten gunste van Bulgarijes ge wapende aansluiting bij de verbonden mogendheden. De Köln. Zeitung verneemt uit Sofia, dat men daar vrij algemeen van oordeel is, dat de mobilisatie niet onvoorwaardelijk tot oorlog behoeft te leiden, indien Servië thans nog Macedonië wil afstaan. Aan Griekenland hebben de verbondenen laten we ten, dat, indien Servië of Griekenland wordt aangeval len, zij gereed zijn onmiddellijk een strijdmacht met ar tillerie te landen en allen noodigen financieelen steun te geven. En de Engelsche minister van buitenlandsche zaken, Grey, heeft gisteren de gezanten van Frankrijk, Italië, Rusland, Griekenland, Bulgarije en Servië ontvangen. Men ziet dus, dat de verbonden mogendheden alles doen, om de Balkan-staten tenslotte toch nog aan hun zijde te krijgen. DE STRIJD IN BELGIë EN NOORD-FRANKRIJK. Het Fransche middag-communiqué meldde gisteren: In Artois handhaafden de Franschen hun stellingen ten oosten van Souchez. Op het front ten zuiden van de Somme werd een ge vecht met bommen en luchttorpedo's geleverd in de richting van Andécfay. De Fransche artillerie beantwoordde heftig de vij andelijke batterijen, die de Fransche stellingen bij Quennevières beschoten. In Champagne worden de gevechten op het geheele front met hardnekkigheid voortgezet. De Franschen be zetten op verschillende punten, inzonderheid ten noor den van de boerderij „Vacques" eenige stellingen, welke men reeds voorbij was getrokken en waarin zich nog Duitschers hadden weten te handhaven. Tusschen Maas en Moezel en in Lotharingen hevige wederzijdsche artilleriebeschieting. Heftige stormen in de Vogezen maken voor het oogenblik elke actie onmogelijk. De Duitsche generale staf meldde gisteren: Aan de kust heerschte rust. Slechts enkele schoten werden van verafgelegen schepen zonder succes op de omgeving van Middelkerke afgeschoten. Aan den Ysersector herhaalde dé vijand den aanval niet. Ten zuidwesten van Rijssel is het groote vijandelijke offensief door een tegenaanval tot stilstand gebracht. Hevige vijandelijke op zichzelf staande aanvallen lie pen döod ten noorden en ten zuiden van Loos, onder zeer zware verliezen voor de Engelschen. Ook tegen Souchez en aan weerskanten van Atrecht werden alle aanvallen bloedig afgeslagen. Het aantal gevangenen steeg tot 25 officieren en 2600 man; 14 mitrailleurs werden door ons buitgemaakt. Het Fransche offensief tusschen Reims en Argonne maakte verder geen voortgang. Alle aanvallen van den vijand, die vooral aan den weg tusschen Somme Suippes, alsook ten noorden van Beauséjour bij de boerderij Massiges en oostelijk van de Aisne hevig waren, mislukten onder zeer zware verliezen voor den vijand. Het aantal gevangenen hier steeg tot ruim 40 officieren en 3900 man. Drie vijandelijke vliegtuigen, waaronder een groote Fransche vechtmachine, werden gisteren in een lucht gevecht noordoostelijk van Yperen en zuidwestelijk van Rijssel door artillerie- en geweervuur tot dalen ge bracht. In Champagne ondergingen twee vijandelijke vliegers een zelfde lot. Een vlieger van de tegenpartij wierp bommen op Péronne, waar twee vrouwen en twee kinderen gedood werden, terwijl nog tien inwoners zwaar gekwetst wer den. DE STRIJD AAN HET OOSTELIJK FRONT. De Russische staf meldde gisterenDe Russen heb ben Kovel bereikt en de Oostenrijkers hebben Brody ontruimd. Laatstgenoemden hebben hunne verster- kingswerken in andere steden van Wolhynië gestaakt. De Oostenrijkers wierpen op hunnen terugtocht een aantal kanonnen en mitrailleuses en een groote hoe veelheid munitie in de Stryj. Het Duitsche legerbericht luidde gisteren: Legergroep-Hindenburg: In de Golf van Riga wer den Russische oorlogsbodems, waaronder een slag schip, door Duitsche vliegers aangevallen. Op het slagschip en een torpedobootjager werden treffers waargenomen. De Russische vloot stoomde ijlings weg in noordelijke richting. Op het Zuidwestelijk front van Dunaburg werd den vijand gisteren opnieuw een stelling ontnomen, waar bij negen officieren en ruim 1300 man werden gevan gen genomen en twee mitrailleurs buitgemaakt. Ten westen van Wileika wordt onze aanval voortgezet. "I en zuiden van Smorgon werden krachtige vijandelijke tegenaanvallen afgeslagen. Tusschen Krowo en Wischnef wonnen onze troepen terrein. De rechter vleugel en de legergröep-Leopold van Beieren zuiver den den westelijken oever van den Njemen bij Schers- sy, de Serwetsj en de Schara van vijanden. Ten oosten van Baranowiczy houdt de vijand nog kleine brugge- hoofden bezet. Over het geheele front wordt slag geleverd. Bij de legergroep-Mackensen en op het zuidoostelijk oorlogstooneel is de toestand onveranderd. De Oostenrijksche staf meldde gisterenEvenals in Oost-Galicië en aan de Ikwa is nu ook in het Wolhy- nisch vestinggebied het tegen-offensief der Russen ge broken. De vijand heeft gisteren de stellingen ten noordwesten van Dubno en in den Styr-sector bij Luzk ontruimd en trekt in oostelijke richting achteruit. Het bruggehoofd ten oosten van Luzk is weder in onze handen. Aan ons front ten zuiden van Dubno hier en daar geschutvuur en schermutselingen. AAN HET ITALIAANSCH-OOSTENRIJKSCHE FRONT. Het Oostenrijksche legerbericht van gisteren luidde: Toestand onveranderd. Pogingen van den vijand om onze stelling op den Monte Piano te naderen werdén verijdeld. Aan den noordelijken rand van het Dober- do-plateau werd een aanval van een afdeeling bersag- lieri gestuit door onze versperringen. KORTE BERICHTEN. Tengevolge van de ongunstige verkeerstoestan- den in het Oosten is een groote opeenhooping van brie ven en postpakketten voor de Duitsche troepen te vel de ontstaan. Bij het Fransche leger zijn sedërt eenige maan den in gebruik circa honderd locomotieven, die uitslui tend dienst doen voor het vervoer van zware artillerie met bijbehoorende munitie. Indianen hebben Vrijdag bij Torres (Amerika) een trein doen ontsporen; rij dreven tachtig passa giers, meest vrouwen en kinderen, in een goederenwa gen met hooi geladen en staken den wagen in brand. Slechts twintig passagiers brachten er het leven af. Volgens de Fransche bladen zal de Paus binnen kort een voorstel doen aan de oorlogvoerende landen, voor den dag van Allerzielen een wapenstilstand te sluiten. In de middelbare scholen in Hongarije zal, naar de Neue Freie Presse mededeelt, een nieuw leerplan worden ingevoerd, waarbij een belangrijker plaats aan het onderwijs in de Duitsche taal zal worden toegekend. De Belgische regeering heeft een wetsontwerp sa mengesteld ter bepaling van de voorwaarden die bij den herbouw van verwoeste plaatsen in België in acht genomen dienen te worden. LICHTING 1916 EN LANDSTORM. In geval de heerschende buitengewone omstandighe den blijven aanhouden, ligt het in het voornemen, in het begin der tweede helft van December as. in te lij ven de dienstplichtigen van de lichting 1916, toege wezen aan het le bataljon van elk der regimenten gre nadiers, jagers en infanterie, en om na de oproeping der landstormplichtigen der jaarklasse 1913, die op of omstreeks 10 November as. zullen moeten opkomen, dit jaar geen landstormplichtigen meer in werkelijken dienst te roepen. ONGELUK MET EEN VIEGMACHÏNE. Gistermiddag omstreeks kwart voor vier is tusschen De Bilt en het fort Voordorp een tweedekker, waarin gezeten waren luit. Hofstee en de waarnemer, luit. H. Polis, door een defect aan de machine naar beneden gestort. De inzittenden werden zwaar gewond per brancard naar het fort Voordorp overgebracht. Het vliegtuig kwam van Soesterberg en maakte reeds tusschen den Amersfoortschen straatweg en het dorp De Bildt zonderlinge schommelingen, zoodat men in het vliegkamp reeds het een en ander opmerkte. Militaire wielrijders werden afgezonden om de avia- tcurs zoo noodig bij te staan. Blijkbaar heeft de motor een defect gekregen en hebben de vliegers getracht een geschikt landingsterrein te vinden, wat daar ter plaatse door het geboomte niet gemakkelijk was. Van een hoogte van 20 a 30 meter is de machine neergestort Door twee landbouwers werden de aviateurs uit hun netelige positie verlost. Geneeskundige hulp -was spoedig aanwezig. De toe stand van luitenant Hofstee is zoo ernstig, dat de ge neesheer verboden heeft hem te vervoeren, zoodat hij in een boerderij te De Bildt verpleegd wordt. De luite nant-verkenner is er weliswaar iets beter afgekomen, maar zijn toestand geeft nog alle redenen tot bezorgd heid. Nader wordt nog gemeld De toestand van luitenant Polis, die bij De Bildt met luitenant Hofstee in een vliegmachine neerstortte, is nog steeds zorgwekkend'. BESCHIKBAARSTELLING VAN LEVENSMIDDELEN. Men meldt ons uit 's-Gravenhage: Zooals bekend is, hebben de buitengewone omstan digheden, waarin ons land sedert den oorlog verkeert, Regeeringsbemoeiïng met de beschikbaarstelling van levensmiddelen voor binnenlandsch verbruik noodza kelijk gemaakt, ten einde te bevorderen dat verschillen de voedingsmiddelen voor de Nederlandsche bevol king tegen lager prijzen verkrijgbaar rijn dan daarvoor bij uitvoer bedongen kunnen worden. De hiertoe van overheidswege genomen maatregelen zijn in hoofdzaak hierop gebaseerd, dat van de waren, ten opzichte waarvan zulks noodzakelijk bleek, de vrije uitvoer verboden ïs. Een beperkte uitvoer wordt alleen toegelaten, wanneer den Minister van Landbouw, Nij verheid en Handel voldoende waarborgen gegeven worden, dat voor binnenlandsch gebruik tegen door hem te bepalen prijzen voldoende beschikbaar is. De Minister wordt bij de uitvoering dezer maatregt. len ter zijde gestaan door een aantal voor dit doel g schapen Rijksbureaux tot regeling van en contró op de distributie en den uitvoer van verschillende 1 vensmiddelen. Nu is gebleken dat deze regeling in de practijk ver schillende moeilijkheden oplevert, zoowel wat aangaat de verzekering van een voldoende beschikbaarstelling der benoodigde artikelen tegen den verhoogden prijs, als de waarborg dat hetgeen voor binnenlandsch ver bruik beschikbaar wordt gesteld tegen lageren prijs, nu ook inderdaad verbruikt wordt voor het aangege ven doel en tegen prijzen, welke in behoorlijke verhou ding staan tot de prijzen waarvoor producenten of ex porteurs de waren beschikbaar moeten stellen. Ook de distributie zelf wordt hoe langer hoe be zwaarlijker, naarmate het aantal artikelen, het aantal personen (détaillisten) dat geholpen moet worden en het aantal productieplaatsen toeneemt. Zoolang mocht worden aangenomen, althans met eenige reden mocht worden gehoopt, dat de te nemen maatregelen slechts zeer tijdelijk zouden behoeven te werken, kon men hen, aanpassende aan de omstandig heden van het oogenblik nemen en wijzigen. Nu de waarschijnlijkheid voortdurend grooter wordt dat de tegenwoordige toestanden ook den winter zul len beheerschen, heeft de Minister van Landbouw, Nij verheid en Handel den tijd gekomen geacht om eenheid in de reeds genomen maatregelen te brengen en een vasten grondslag voor de komende te leggen. Waar zoowel de beschikbaarstelling als het toezicht op de distributie hoe langer hoe meer moeilijkheden bleek op te leveren, en telkens klachten werden verno men, eenerzijds over botsingen en strijd van belangen tusschen producenten of exporteurs en consumenten, vaak ook tusschen verschillende groepen van hande laas, exporteurs en fabrikanten onderling,anderzijds over ontduiking van de gegeven voorschriften voor de beschikbaarstelling en van de regeling der distributie, daar kwam het dan Minister bij die plaats gehad hebben de en waarschijnlijk voortdurende uitbreiding der in dé zen te nemen maatregelen, gewenscht voör, dat de tot nu toe hoofdzakelijk door de Rijksbureaux verrichte werkzaamheden op andere wijze werdén gegroepeerd. In de eerste plaats kan naar rijn oordeel voor de be schikbaarstelling grooter profijt getrokken worden van de rechtstreeksche medewerking van belanghebbenden, en in de tweede plaats kon voor het toezicht op de dis tributie met vrucht een beroep worden gedaan op hen die voor de belangen der verbruikers geacht mogen worden meer rechtsreeks te moeten opkomen. Reeds thans werden uit den aard dér zaak producen ten, handelaren en exporteurs over te nemen maat regelen telkens geraadpleegd, terwijl zij, indien rij klachten of 'wenschen hadden, zich voortdurend daar mede tot den minister wendden. Maar dit contract was niet georganiseerd en dien tengevolge werd meermalen de klacht vernomen dat de Minister niet met alle belangen te rade ging of te veel acht sloeg op de belangen van enkele groepen van belanghebbenden, terwijl ook de waarborg ontbrak dat met individueele belanghebbenden getroffen afspra ken omtrent beschikbaarstelling van levensmiddelen tegen bepaalden prijs inderdaad leiddfen tot beschik baarstelling van de gewenschfe hoeveelheid door alle producenten. Vandaar dat de Minister gemeend heeft, dat dit oogenblik was aangebroken om organisaties van producenten en exporteurs in het leven te roepen die voor de beschikbaarstelling van het benoodigde zul len moeten zorgen. Zij kunnen onder 's Ministers toe zicht onderling de lasten verdeelen, doch georganiseerd moeten zij hem de waarborgen geven dat hetgeen voor binnenlandsch verbruik van hun product benoodigd is, ook inderdaad geleverd wordt. Wat het toezicht op de distributie aangaat, hiertoe kon de Minister moeilijk een beroep doen op organisa ties van verbruikers, maar rijns inziens kunnen hem hierin de Burgemeesters behulpzaam zijn, in verband waarmede hij voornemens is een aanschrijving tot hen te richten, waarin zijn plannen betreffende de beschik baarstelling en de distributie voor binnenlandsch ver bruik van verschillende voedingsmiddelen voor den duur der tegenwoordige tijdsomstandigheden zulle worden uiteengezet. Hoewel de Minister gaarne de taak der burgemee* ters ten deze zou willen verlichten, is zulks niet doa lijk aangezien van uit den Haag onmogelijk volgende toezicht op de distributie is te houden. Geschiedt dit daarentegen door de hoofden der be trokken gemeenten dan kunnen de verstrekkers der le vensmiddelen ook de zekerheid verkrijgen dat deze ver bruikt worden door degenen voor wie zjj bestemd zijn En het is den Minister uit besprekingen met die ver strekkers gebleken dat zij wel bereid zijn, door middel van de in 't leven te roepen organisaties levensmidde len beschikbaar te stellen tegen verlaagde prijzen, mits het toezicht op de distributie inderdaad voldoende is, waardoor het achterhouden van beschikbaar gestelde levensmiddelen met het doel prijsstijging af te wachten, ze frauduleus uit te voeren of voor een ander doel te ge bruiken, uitgesloten wordt. De Minister wenscht verder de centrale leiding der administratie van de distributie op te dragen aan een aan de commissie voor de voeding van mensch en dier verbonden algemeen administratiekantoor. De verstrekking van de in aanmerking komende le vensmiddelen geschiedt dan voor de onderscheidene gemeenten door tusschenkomst van dit kantoor, waar door het dubbele voordeel wordt verkregen, dat voor alle artikelen voor de gemeenten slechts aan één adres behoeft te worden geschreven en het administratie kantoor zich niet, gelijk de thans bestaande, met een steeds grooter getal afnemers, doch enkel met de ge meenten in verbinding behoeft te stellen. Met dit kantoor staan de op te richten vereenigingen van producenten en exporteurs in verbinding. De bedoeling is, dat voor verschillende groepen van levensmiddelen afzonderlijke vereenigingen met rechts persoonlijkheid zullen worden opgericht, dus een bo- ter-vereeniging, een kaas-vereeniging, enz. De tot- ALKMAARSCHE COURANT.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1915 | | pagina 1