DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Van het westelijk oorlogsterrein.
Van liet oostelijk oorlogsterrein.
I
No. 229
Honderd en zeventiende jaargang.
1915
Abonnementsprijs per 3 maanden f t—fr. p. poel 11.25. Advertentieprijs 10 ct. p. repel, groote letters naar plaatsruimte. Brieven Ir. O. V. Boek- en Handelsdrukkerij v.h. HERIBs. COSTER 5 ZOON, Mam C 9. Telefoonnr. 3.
DONDERDAG 30 SEPTEMBER
Ter zee.
NEDERLAND.
M
ALKMAAR, 30 September.
Men verkeert op het Westelijk oorlogsterrein in den
toestand als tusschen twee hevige onweersbuiende
eene is voorbij en rommelt nog na, terwijl de andere
reeds op komst is. Er valt daaromtrent weinig belang
rijks mede te deelen, want over hetgeheel blijft de
stand van zaken dezelfde en alleen plaatselijk komen
er hier en daar kleine verschillen voor. Zoo hebben de
Duitschers bij Loos een deel van het verloren gegane
terrein op de Engelschen heroverd en hebben de Fran-
schen bij Souchez eenige vorderingen gemaakt. Maar
overigens bleven de pogingen over en weer vruchte
loos. Strakjes is een herhaling van de pogingen op
groóter schaal te wachten en dan zal blijken, welke der
twee partijen, die beid'e vol goeden moed en vertrou
wen zijn, daartoe het meeste recht heeft gehad.
Intusschen wordt het uit de pers van beide zijdten
duidelijk, dat men den ernst van het gebeuren op het
Westelijk ooriogstooneel inziet. Een beslissing, zegt
het Berlijnsche Tageblatt, is nog niet gevallen. Het is
duidelijk, dat een ernstige, een zware worsteling
plaats heeft. De verbondenen vechten, onder de uiter
ste krachtsinspanning, een goed georganiseerden en
goed voorbereiden strijd, van den afloop waarvan
voor hen veel, zoo niet alles afhangt. En de Times
waarschuwt degenen, die spoedige resultaten willen.
Een groot strategisch plan, zoo betoogt het Londen-
sche blad, vraagt tijd. Er is thans een groote bewe
ging, maar in het gunstigste geval kan die slechts
langzaam voortgaan en het is zeer noodig, haar met
gezond verstand te beoordeelen. Er moeten niet alleen
overwinningen worden behaald, doch daarmede dient
te worden voortgegaan en dit zal een geduchte en her
haalde inspanning eischen; een groot aantal man
schappen zal noodig zijn om de zware verliezen aan te
vullen en voorts een gestadige aanvoer van munitie.
De ganscbe natie is de schacht, welker speerpunt het
leger is, en indien de schacht niet sterk is, zal de ge-
harde staalpunt geen uitwerking hebben.
Aan beide zijtien ziet men dus de geweldige -taak
van de eerstkomende weken in en is men overtuigd dat
zij een groote concentratie van kracht, van manschap
pen en munitie zal eischett.
En in dit stadium van den oorlog heeft de Duitsche
Rijkskanselier het noodig geoordeeld, nog eens te la
ten weten, dat er geen sprake van is, diat hij denkt aan
„een yoorbarigeu overijlden vrede met Engeland".
Uit de vele bijzonderheden, welke omtrent het ge
vecht in Champagne worden medegedeeld, blijkt, dat
de Franschen daa na een artilleristische voorberei
ding van 3 da -en, binnen een uur de eerste loopgraven
'hadden genomen en dat in drie uur (van 's morgens 9
tot twaalf uur) de 4 K.M. terreinwinst was behaald. De
gevangenen, 300 deelt men van Fransche zijde mede,
maakten den indruk van versuffing. In het geheel wer
den tot dusverre 97 kanonnen door de Franschen als
buitgemaakt vermeld.
De eerste stelling, die de hoofdlinie vormde van den
Duitschen tegenstand, bevatten van twee tot vijf loop
graven op eenigen afstand van elkander over een diepte
van 300 tot 500 M. met complete verdedigingswerken,
ondoordringbare draadversperringen, Spaansche rui-
ters, holen, schuilplaatsen, pantserfortjea, voorzien van
een groot aantal mitrailleuses.
De tweede verdedigingslinie was ingericht op de
hoogten, even krachtig versterkt als de eerste en uitste
kend verdekt.
De afstand can 4 tot 5 K.M., die deze beide verdedi-
gingslinies scheidde, was zoo ingericht, dat het terrein
geleidelijk verdedigd kon worden, wanneer de eerste
linie was overgegeven.
Bij de beschieting van drie dagen werden loopgraven
met den grond gelijk gemaakt^ holen volgteworpen,
ijzerdraadnetten gebroken. Het Fransche vuur bestreek
de geheeie eerste stelling, terwijl de zware 'stukken de
toevoerspoorwegen verhielden.
Niet alleen was de verwoesting groot, doch ook had
deze vreeselilke beschieting uitwerking op het moreel
der Duitsche troepen, verzekert het Fransche bericht.
De Fransche batterijen volgden de oprukkende infante
rie onmiddellijk en tegen den avond konden ook de
munitie-convooien en veldkeukens vooruit gebracht
worden.
Van het Oostelijk oorlogsterrein melden de leger-
berichten geen !>elangrijk nieuws. De Engelsche
Morningpost verzekert dat in verschillende streken
reeds guerii labenden gevormd zijn uit de boeren, wier
huizen verbrand z jn en die zich ondter de leiding der
Kozakken gesteld hebben en bij Wilna zoowei als bij
Pinsk- gevochten hebben. Maar de correspondent geeft
te verstaan, dat het nog wel wat vroeg ia voor de ver
schijning van gueril labender, die het beste werk kun
nen doen al.3 er sneeuw gevallen is.
In Turkije heeft men den Sultan den bijnaam „Gha-
zi" gegeven, dat de „zegevierende" beteekent. Men is
er niet te laat bij. Immers de Turken houden zich wel
goed, maar gezegevierd hebben ze nog niet. Misschien
zien zij door een toevallige omstandigheid' de overwin
ning wat al te nabij zij melden n.l., dat ze verrekij
kers veroverd hebbent
Van hetgeen er verder aan de Dardanellen gebeuren
zal hangt immers veel, zoo niet alles af van de hou
ding der verschillende Balkanstaten. Met zekerheid
valt hieromtrent nog steeds niets te zeggen, maar het
lijkt er wel veel op, dat Bulgarije het geweer bij
den voet zal houden, alleen zal ingrijpen, wanneer
zijn eigen belangen dit noodzakelijk maken, maar ove
rigens een z .g. n. welwillende neutraliteit in acht zal
nemen, d. w. z. munitie en zoo noodig manschappen
naar Turkije zal doorlaten.
In het land tusschen Euphraat en Tigris, in Mesopo-
thamië, hebben de Engelschen een overwinning be
haald op de Turken.
Aan boord van den Italiaanschen kruiser „Benedet
to Brin" heeft inderdaad een ontploffing plaats gehad.
Verzekerd wordt dat deze 't gevolg is van een ongeluk
en dat geen buitenlandsch handlanger hierbij betrok
ken kan zijn. De Socole, een Italiaansch blad, wijst er
evenwel op, dat er in de haven van Syracuse brand ont
stond op het stoomschip „Piemoete", waarbij ook een
ontploffing plaats had en dat er den laatsten tijd ver
schillende pogingen tot brandstichting in de haven
van Genua zijn gedaan.
Bij de ramp der „Benedetto Brin", die een diepen
indruk in Italië heeft gemaakt, zijn vele menschenle-
vens verloren gegaan, o. a. behoort de vice-admiraal
Rubindi Cervin tot de slachtoffers. Van het schip
dat 13.400 ton meet, gebouwd werd in 1901 en 12 roil-
lioen gulden gekost heelt tracht men nog te redden,
wat er te redden valt.
DE STRIJD IN BELGIë EN NOORD-FRANKRIJK.
Het Fransche legerbericht meldde gisteren:
De inkomende rapporten vergunnen eiken dag vol
lediger het belang van de successen, verkregen door
het Fransche offensief in Champagne, gecombineerd
met dat der geallieerde troepen in Artois, te leeren
kennen. De Duitschers werden niet alleen gedwongen
over een uitgestrekt front de krachtig versterkte posi
ties te verlaten, waarin zij volgens hun bevelen moes
ten stand houden tot het laatste, maar zij hebben ver
liezen geleden, waarvan het totaal aan dooden, gewon
den en gevangenen het effectief van drie legerkorpsen
overtreft. Het totaal aantal krijgsgevangenen bedraagt
thans ruim 23.000, dat der naar achter gevoerde kanon
nen 79.
17.055 krijgsgevangenen en 316 officieren kwamen
door Chalons, om naar de plaats van intemeering ge
voerd te worden. Men is overgegaan tot geleidelijke
opruiming van het slagveld en de telling van de wape
nen van allerlei soort, het materiaal enz., welke de
Duitschers hadden moeten achterlaten.
In Artois werd gisteravond en vannacht verder ter
rein gewonnen ten oosten van Souchez. De Fran
schen bereikten na een hardnekkig gevecht hoogte 140,
het hoogtepunt van de heuvels van Vimy, en de boom
gaarden in het zuiden. Het aantal valide krijgsgevan
genen, gemaakt in den loop van die gevechten, is ruim
300, in hoofdzaak behoorende tot twee garde-divisies.
In Champagne wordt de strijd onafgebroken voort
gezet over het geheeie front.
In de streek ten noorden van Massiges gaven zich
nieuwe groepen Duitschers over. Hun aantal bedroeg
in den loop van den avond in één sector een duizend
tal. De Duitschers bombardeerden hevig de loopgra
ven ten noorden en zuiden van de Aisne in de omge
ving van het St. Mardbosch, bij Troyon en Vailly. De
Franschen beantwoordden het vuur krachtig.
De Duitsche staf meldde gisteren officieel
De vijandelijke pogingen om door te breken worden
op dezelfde aanvalspunten met verbittering voortgezet.
Een tegenaanval na een wederom mislukten Engel
schen gasaanval leidde tot de herovering van een deel
van heta noordelijk van Loos door ons opgegeven ter
rein.. Hevige Engelsche aanvallen uit de omgeving van
Loos bloedden dood onder zware verliezen. Herhaalde
verbitterde aanvallen der Franschen bij Souchez en
Neuville werden gedeeltelijk door hevige tegenaanval
len afgeslagen.
Ook in Champagne bleven alle pogingen van den
vijand om door te breken vruchteloos. Het eenige suc
ces was, dat de vijand noordwestelijk van Souain over
een afstand van 100 M nog niet uit onze loopgraven
kon worden verdreven. Tegen den onbuigzamen te
genstand van de Badensche bataillons en van het Rijn-
landsche reserve-regiment No. 65 en het Westfaalsche
infanterie-regiment No. 158 verliepen steeds weer de
Fransche aanvallen.
De zware verliezen, welke de vijand leed bij de vaak
herhaalde stormaanvallen tegen de heuvels bij Massi
ges, waren vergeefsde heuvels zijn door onze troepen
behouden.
De pogingen der Franschen om de bij Fille Morte
verloren loopgraven te heroveren, mislukten. Het aan
tal krijgsgevangenen nam toe.
In Vlaanderen werden twee Engelsche vliegmachines
naar beneden geschoten de inzittenden werden krijgs
gevangen gemaakt.
DE STRIJD AAN HET OOSTELIJKFRONT.
Het Duitsche legerbericht luidde gisteren:
Legergroep-Von Hindenburg: De aanval ten Z.-W.
van Dunaburg vorderde tot de hoogten der Swenta-
meren. Ten zuiden van de Dryswjaty-meren en bij
Postawy. duren de cavalerie-gevechten voort. Onze ca
valerie hefft de streken bij en oostelijk van Wileika ver
laten, nadat zij de operaties van het leger van generaal
Von Eichhom door optreden tegen de flanken van den
vijand krachtig had ondersteund. De vijand bleef wer
keloos. Ten wenten van Wileika werd een onvoor
zichtig optredende Russische colonne door ons artille
rievuur uiteen gedreven. Tusschen Smorgon en Wisz
na gaan onze troepen zegevierend vooruit.
Bij de legergroepen van prins Leopold van Beieren
en Von Mackensen is niets bijzonders voorgevallen.
Legergroep-Von Linsingen. De Russen werden tus
schen Koomen en de Poetilowka teruggeslagen.
Uit Weenen werd gisteren officieel gemeld: De toe
stand in Oost-Galicië en aan de Ikwa is onveranderd
gebleven. Vijandelijke afdeelingen, die ten westen van
Tamopol trachtten voorwaarts te dringen tot aan onze
versperringen, werden door ons vuur verdreven.
In het vestinggebied van Wolhynië wierpen onze
troepen den vijand uit alle ten westen van de Boven-
Putilokwa gelegen achterhoede-stellingen. Meer naar
het noorden namen zij stormendterhand het hardnekkig
verdedigde dorp Boguslawka.
Bij de Oostenrijksch-Hongaarsche troepen in Lit-
tauen verliep de dag kalm.
BRAND AAN BOORD VAN EEN ITALIAANSCH
SLAGSCHIP.
Volgens een Havasbericht uit Brindisi is gisteren
aan boord van het slagschip „Benedetto Brin" brand
uitgebroken, welke gevolgd werd1 door een ontploffing
Tot dusverre zijn 8 officieren, 379 matrozen gered.
De schout-bij-nacht Rubin di Cervin bevindt zich on
der de slachtoffers.
De brand is uitsluitend als een ongeluk te beschou
wen.
Het redden van de bewapening van het slagschip
vordert. Reeds zijn eenige kanonnen van het schip
gehaald.
KORTE BERICHTEN.
Ook in Oostenrijk zal thans worden overgegaan
tot de inbeslagneming en inlevering van metaalwaren.
Gisteren heeft de Engelsche veldmaarschalk
French zijn 63en verjaardag gevierd.
Te Oberwiesenthal is dte eerste steen gelegd van
den „toren van den hondstrouw"De feestelijkheid
was een grootsche manifestatie voor de Duitsch- Oos-
tenrijksche wapenbroederschap.
Te Osnabrück is het beeld van den ijzeren Karei
den Grooten onthuld. Op 'den eersten dag werden
voor 60.000 spijkers geslagen.
De beroemdste Russische militaire vlieger W. Ja-
gellow heeft bij een verkenningstocht dten dood gevon
den. De bladen verklaren, dat zijn dood een onher
stelbaar verlies is voor het Russische leger.
De „Brnsgward Stoomboot-Maatschappij" van
Drammen in Noorwegen heeft drie stoomsche
pen in China besteld, omdat de Scandinavi
sche scheepsweaven overladen zijn met werk. Dit is
een zeer merkwaardig feit, daar China nog nooit
schepenvoor Europa bestemdheeft geleverd.
DE KONINGIN ONDER DE MILITAIREN.
Uit Gorinchem wordt gemeld:
H. M. de Koningin bracht gisteren een bezoek aan
de militairen. Precies op tijd, 9.46 uur, kwam H. M.
hier met den gewonen sneltrein aan, waaraan de salon
wagen was gehaakt. De trein hield eenige minuten
alhier stil en van de gelegenheid maakten velen ge
bruik om H. M. toe te juichen. De Koningin reisde
door tot Leerdam, van 'daar ging zij per auto naar de
forten te Asperen, dan binnendoor naar Vuren en Bra-
kel, alwaar een salonboot H. M. naar de overzijde der
rivier bracht. Verschillende plaatsen werden bezocht.
Om ongeveer half vier kwam H. M. per boot weer naar
hier, om per auto naar het station te rijden en te 4.03
uur per gewonen sneltrein weer naar Den Haag te
stoomen.
LEVENSMIDDELEN-VOORZIENING.
Door den minister van Landbouw, Nijverheid en
Handel is een circulaire tot de burgemeesters gericht
betreffende de 1 evensmi ddelenvoo rz ien ing.
Van verschillende levensmiddelen zal de vrije uit
voer verboden worden. Een beperkte uitvoer wordt
alleen toegelaten wanneer aan den minister voldoen
de waarborgen worden gegeven dat voor binnen-
landsch verbruik tegen door hem bepaalde prijzen vol
doende voorraad beschikbaar is.
Over de beschikbaarstelling zegt de minister: Voor
de beschikbaarstelling van het benoodigde meen ik,
dat organisaties van producenten of exporteurs moeten
zorgen. Onder door mij ingesteld toezicht kunnen zij
onderling de lasten verdeden; doch georganiseerd
moeten zij de waarborgen geven, dat hetgeen voor bin-
nenlandsch verbruik van hun product benoodigd is
ook inderdaad geleverd wordt.
Van de distributie: Wat de distributie aangaat kan
ik moeilijk een beroep doen op organisaties van ver
bruikers, doch meen mij hieromtrent te moeten wenden
tot de hoof dten der gemeenten.
Bestaat in eène gemeente de behoefte tot distributie
van een of ander levensmiddel, dat door een organisa
tie als bedoeld ondter „Beschikbaarstelling" beschik
baar wordt gesteld, dan moeten de verzoeken door be
langhebbenden aan den burgemeester worden kenbaar
gemaakt. Deze brengt de verzoeken over aan het
centrale administratie-kantoor in de volgende alinea
genoemd. Ik merk hierbij nadrukkelijk op, dat het
mijne bedoeling niet is, dat de burgemeesters het in
dienen van verzoeken aanmoedigen. Mijne maatrege
len zijn er bij voortduring op gericht, dat voldoende
voorraad in het land aanwezig blijft en het schijnt mij
nog steeds het beste toe, dat de distributie plaats heeft
op de tot nu toe in de maatschappij bestaande wijze.
Wordt echter distributie van overheidswege verlangd,
dan kan deze niet zondier afdoende controle geschieden
en ik meen daarvoor opnieuw een beroep op de burge
meesters te mogen doen.
Geschiedt de distributie in eene gemeente onder con
trole van het hoofd dier gemeente, dan kunnen de ver
strekkers der levensmiddelen ook die zekerheid verkrij
gen, dat deze verbruikt worden door degenen, voor
wie zij bestemd zijn. Het achterhouden van beschik
baar gestelde levensmiddelen met het doel prijsstijging
af te wachten, ze frauduleus uit te voeren of voor een
ander doel te gebruiken, kan dan te eenenmale uitge
sloten worden geacht.
Van het Centraal beheer: De centrale leiding der
administratie behoort te berusten bij de commissie voor
de voeding van mensch en dier uit het Kon, Nat. Steun
comité, door welke commissie een algemeen administra
tiekantoor wordt ingesteld.
De verstrekking van de in aanmerking komende le
vensmiddelen geschiedt voor dte onderscheidene ge
meenten door tusschenkomst van dit administratiekan
toor. Hierdoor wordt het dubbele voordeel verkregen,
dat voor alle artikelen voor de gemeenten slechte aan
één adres geschreven behoeft te worden en het admini
stratiekantoor zich niet, als de thans bestaande distri-
bu tie-bureaux, met een steeds grooter wordend getal
afnemers, doch enkel met de gemeenten in verbinding
behoeft te stellen.
Het algemeen administratiekantoor is gevestigd:
Amaliastraaf 2, 's-Gravenhage.
Van de vereenigingen van producenten of exporteurs:
Voor de beschikbaarstelling van het benoodigde zijn
of worden door de belanghebbende producenten of
exporteurs eenvoudige vereenigingen opgericht.
Deze vereenigingen staan in verbinding met het ad
ministratiekantoor.
De werkzaamheid van elk dezer vereenigingen
wordt, ook wat betreft de beschikbaarstelling en de af
levering van het voor binnenlandsch verbruik benoo
digde, gecontroleerd door eene mijnerzijds aangewe
zen commissie van toezicht.
Het wil mij voorkomen, dat, aldus georganiseerd,
de beschikbaarstelling en dé distributie beide beter
aan haar doel zullen beantwoorden dan dit tot nu toe
het geval was. Waar eenerzijds gaarne geholpen wordt
om in de bestaande behoefte door beschikbaarstelling
te voorzien, daar bestaat anderzijds het recht: te we
ten dat het beschikbaar gestelde zijn doel bereikt.
Ik ontveins mij niet, dat het in werking brengen der
organisatie gedurende zekeren tijd eenige storing kan
teweegbrengen, doch waar aan alle zijden reeds geble
ken is, dat bij velen het vaste voornemen bestaat alles
te doen om de crisis, die het land doormaakt, zoo wei
nig mogelijk drukkend te doen zijn, mag zeker worden
verwacht, dat in een mogelijke stroeve gang spoedig
verbetering zal intreden.
VARKENS.
Men schrijft aan de Tel. uit den Gelderschen Ach
terhoek
De exportslachters in deze buurt zijn gisteren weer
begonnen te slachten. De firma Zwanenberg te Win
terswijk heeft gisteren en vandaag reeds circa 250 var
kens naar Duitschland verzonden. Zooals men weet,
wordt thans slechte voor 50 pet. van de vroegere hoe
veelheid consent gegeven. Niettemin heeft de opheffing
van het uitvoerverbod al dit gevolg gehad, dat de prij
zen der varkens boven een gewicht van 200 K.G. van
36 op 41 cent per K.G. levend gewicht gestegen
zijn, terwijl de prijzen in Duitschland ten gevolge van
den hernieuwden aanvoer uit ons land in de laatste
dagen gedaald zijn.
VLIEGEN.
Naar „Avia" verneemt zou de bekende vliegtuigbe
stuurder M. van Meel van plan zijn het vliegen op te
geven en naar Nederl.-Indië te gaan, om daar een posi
tie in den handel te aanvaarden. Henri van Wijnmalen
vliegt niet meer, Van der Burg, Bakker, Lütge, Va
Bussel enz, net zoo min en G. P. Küller is dezer dage
met het s.s. Noordam van N. A. S. M. naar Amerika
vertrokken, als ingenieur vertegenwoordiger van een
automobielenfabriek. Indien Van. Meel aan zijn voor
nemen gevolg geeft, zullen wij binnenkort geen enke
len burgervliegtuigbestuurd'er meer hebben.
UITVOER SCHAPENVLEESCH.
De minister van Landbouw, Nijverheid en Handel,
gelet op het Kon. besluit, houclende verbod van uitvoer
van schapenvleesch, heeft goedgevonden, met ingang
van 4 October 1915, ontheffing van genoemd verbod te
verleenen van vleesdi, afkomstig van rammen en wee-
ren. (St. Crt.)
BINNENLAND.
Gemengd Nieuws.
EEN VREEMD GEVAL.
Dinsdag werd een stalhoudersknecht op de Schelp
kade te 's-Gravenhage aangetroffen met een wonde in
de borst. Omtrent de oorzaak dier verwonding ver
neemt men, dat, volgens de verklaring van dien
knecht, hem de verwonding zou zijn toegebracht door
zijn patroon, in een koetshuis bij een woordenwisse
ling over het schoonmaken van paardentuig.
De patroon is door de politie gehoord. Ten stellig
ste ontkent hij echter zijn knecht met een mes te heb
ben gestoken. Hij heeft zelfs-geen mes in de hand ge
had. Volgens hem zou de zaak zich als volgt hebben
toegedragen
Hij had zijn knecht last gegeven, om half één een rij
tuigje gereed te hebben. Toen dit uitbleef, had hij
zich omstreeks 3 uur naar den stal begeven en toen hij
daar gekomen, bemerkte, dat zijn knecht het rijtuigje
nog niet in gereedheid had gebracht, had hij er dezen
een opmerking over gemaakt, dat het tuig vuil was.
Een woordenwisseling was daarop ontstaan en vol
gens den patroon had de knecht een mes te voorschijn
gehaald, zeggende, terwijl hij dat mes op zijn eigen
borst gericht hield, „als je me zoeken wil, dan zal ik
je zóó een por geven".
De patroon had daarop althans volgens diens
verhaal omtrent het gebeurde eernt nog een moer-
sleutel gegrepen, om zich zoo noodig, tegen zijn
knecht te verweren, maar dien sleutel had hij weer
weggeworpen en hij was naar het politiebureel aan
het Alexanderveld gegaan, ten einde hulp in te roe
pen, om zijn knecht dot bedaren te brengen.
Ongeveer tegelijkertijd kwam de knecht uit het koets
huis de straat op, roepende tot de voorbijgangers, ter
wijl hij op een wond in zijn borst wees: „Kijk eens,
zóó heeft de baas mij gestoken".
Bij onderzoek bleek, dat de knecht inderdaad in zijn
)orst een vrij belangrijke steekwonde had, in de rich
ting van de maagstreek.
Zooals gezegd, ontkent de patroon pertinent de ver
wonding te hebben toegebracht. Hij veronderstelt,
dat de knecht bij zijn bedreigingen zichzelf zal hebben
verwond.
EEN GOEDE VANGST.
Zondag j.l. is, ter vervanging van een der districts
voorzitters van het Algemeen Steuncomité te Amster-
I
1
AARSCHE COURANT.