DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Van het westelijk oorlogsterrelo.
Yai het oostelijk oorlogsterrelo.
Van bet zuidelijk oorlogsterrein.
Stedelijk Musenm.
Marktpolitie.
No. 231
Honderd en zeventiende jaargang.
1915
Abonnementspriis per 3 maanden 11—, fr. p. post f 1.25. Advertentieprijs 10 cl p. regel, grnnte letters naar plaatsruimte. Brieven fr. II. V. Bnek- en Handelsdrukkerij vJi. HERAfls. GOSTER S ZOON, Voordeur C 9. Telefnnnnr. 3.
ZATÜRDAG 2 OCTOBER
NEDERLAND.
ALKMAAR, 2 October.
Het militair nieuws van het Westelijk oorlogstooneel
is vandaag van weinig beteekenis. Er worden nog
steeds aanvallen en tegenaanvallen gedaan, doch deze
leveren aan geen van beide zijden resultaten van eenig
belang op. Het loont niet de moeite om dte actie in bij
zonderheden na te gaan of de legerberichten te verge
lijken.
Het waarnemen van Zeppelins in ons land wijst op
een nieuwen Duitschen luchtraid, waarvan bijzonder
heden tot dusverre nog niet gemeld zijn.
Ook van het Oostelijk oorlogstooneel is het nieuws
schaarsch. De Russen vergasten ons op een reeks bij
zonderheden, waarbij zij zelfs afdalen tot gevechten,
waarin 10 man gevangen genomen werden, de Duit-
schers deelen alweer mee, dat ze Dunaburg dichter ge
naderd zijn en verklaren, dat zij in September 421 offi
cieren en 95.464 man gevangen namen en 37 kanon
nen, 298 mitrailleurs en een vliegtuig buit maakten.
Berichtten de Engelschen een succes van beteekenis
in het Tweestroomenland, de Turken verklaren, dat
het Engelsehe offensief der viermaal sterkere strijd
krachten daar volkomen mislukt.
Sir To ward Grey, de Britsche minister van buiten-
landsche zaken, heeft een verklaring doen publiceeren,
waarin wordt gezegd, dat reeds eenige dagen geleden
Duitsche en Oostenrijksche officieren in Bulgarije zijn
aangekomen en dat de verbonden mogendheden nu ver
plicht zijn om de staten te steunen, die door Bulgarije
bedrèigd worden. Deze mededeeling werd te Londen
als bijzonder ernstig beschouwd. Zij kan worden aan
gemerkt als een officieuze bevestiging van de Fransche
berichten, volgens welke Engeland en Frankrijk tot
volkomen overeenstemming waren gekomen en vastbe
sloten waren maatregelen te nemen om gewapenden
bijstand tegen Bulgarije te verleenen aan Servië, mocht
dat land worden aangevallen.
Rusland staat hier niet bij, het moet zich alleen be
reid hebben verklaard, in het uiterste geval een afzon
derlijke actie in de Zwarte Zee te ondernemen. Reeds
gaan er geruchten, dat er met. toestemming der Griek-
sche regeering al troepen der verbondenen in Salo-
niki zijn geland, doch deze geruchten dienen bevestigd
te worden. Onmogelijk is zulks evenwel geenszins.
Immers de Gneksche minister-president Venizelos heeft
Woensdag' in de Kamer verteld, dat Griekenland wel
onzijdig wil blijven, maar bereid is met de wapens
zijn zelfstandigheid en zijn levensbelangen te verdedi
gen en zich te verzetten tegen elke poging van welken
Balkan-staat ook, om zich een overheerschende positie
te scheppen, ten1 dj 1 hij in het bijzonder sprak over „de
Servische bondgenooten". Het manuscript dezer rede
moet tevoren door den Koning zijn goedgekeurd.
De toestand op den Balkan is dus thans zoo, dat de
verbonden mogendheden de hoop op Bulgarije voor
goed hebben verloren, dat Bulgarije bij een inval in
Servië te rekenen zal hebben op de hulp van Duitsch-
land en Oostenrijk, maar dok op tegenstand van En
geland en Frankrijk en vermoedelijk ook van Grieken
land. Wij zeggen „vermoedelijk", omdat het allen
schijn heeft, dat Griekenland in dat geval wel troepen
der verbondenen zal doorlaten, maar het van verschil
lende omstandigheden (o. a. de sterkte dier troepen)
zal laten afhangen of het zijn legers zelf meezendt.
Vermelding verdient het, dat de Duitsche gezant te
Konstantinopel, die eenigen tijd te Sofia vertoefde,
vóór zijn vertrek naar de Turksche hoofdstad door
'Isaar Ferdinand in gehoor werd ontvangen.
Een nader telegram uit Sofia spreekt de aanwezig
heid van Duitsche officieren te Sofia beslist tegen. Er
heet maar één Duitsche officier te zijn, n.l. de Duitsche
militaire attaché!
Engelsehe bladen bejammeren Bulgarije's houding
ernstig. De Momingpost meent, dat Koning Ferdinand
zijn volk op een gevaarlijk pad, naar de misdaad voert,
de Daily Chronicle zegt, dat Bulgarije zijn verderf te
gemoet gaat, het Daily News acht het Bulgarenrijk ho
peloos, zelfs, zegt het blad, bij de onhoudbare veron
derstelling van een Duitsche overwinning.
Eigenaardig bij dezen stand van zaken is het zeker,
dat de Köln Ztg. aan de verbonden mogendheden dit
denkbeeld toeschrijft, dat er eerstdaags een Oosten-
rijksch-Duitsch ultimatum aan Roemenië over den
doorvoer van munitie zal worden gezonden. Eigenaar
dig, immers wanneer Bulgarije den centralen mogend
heden goedgezind is, zullen ze weldra den doorvoer
door Roemenië naar de Dardanellen geheel kunnen
ontberen.
Er zit dus nog veel duisters in de Balkan-gebeurte
nissen Het eerste schot uit een Bulgaarsch geweer zal
echter als het sein van den starter wezen: zoodra het
gevallen is, nemen de bloedige rennen een aanvang,
weet men wie er aan meedoen en hoe ze van meet
gaan. Thans is er nog gelegenheid tot geknoei en ge
konkel en verrassing.
Te Londen is een officieel verslag gepubliceerd over
de besprekingen van de ministers Kitchener en As-
quitk met de leiders der vakvereenigingen over het re-
cruteenngsvraagstuk, waarvan de slotsom is, dat de
benoodigde mannen in Engeland door vrijwillige aan
werving kunnen worden verkregen.
Naar de Times meldt, zijn de leden van het Russi
sche ministerie teruggekeerd, na in tegenwoordigheid
van den Tsaar in het hoofdkwartier te hebben verga
derd. Volgens de Russische bladen zou de volksverte
genwoordiging, de Doema, reeds 8 October weer bij
eenkomen.
Aan Oostenrijkschen kant maakt men met voldbe-
ning het bezoek wereldkundig, dat de Oostenrijksche
troonopvolger heeft gebracht aan Triest, waar hij
door de bevolking hartelijk heet te zijn ontvangen.
DE STRIJD IN BELGIë EN NOORD-FRANKRIJK.
Het Fransche legerbericht meldde gistermiddag:
In Artois gingen de Franschen vooruit, in een aan
val met handgranaten, in de loopgraven en stellingen
ten oosten en zuidoosten van Neuville.
Twee Duitsche tegenaanvallen werden ondernomen,
een op de sterkte die de Franschen gisteren veroverden
in het bosch van Givenchy, de andere op de loopgra
ven waarin zij zich nestelden ten zuiden van- den heu
vel 119 Beide werden volkomen afgeslagen.
Ten noorden der Aisne, bij Soupir, deden dte Duit-
schers een hevige demonstratie tegen de Fransche loop
graven. Hun artillerie- en infanterievuur werd echter
niet door een infanterie-actie gevolgd.
In Champagne deden de Franschen door hun vuur
een Duitschen tegenaanval mislukken, in den omtrek
van het Maison de Champagne.
Flet aantal gevangenen, gisteravond gemaakt bij den
Franschen vooruitgang ten noorden van Massiges, be
draagt 280, onder wie zes officieren.
(Reeds in een deel onzer vorige oplaag vermeld).
Het Duitsche legerbericht nog in een deel van het
vorig nummer opgenomen meldde gisteren
Vijandelijke monitors beschoten zonder succes de
omstreken van Lombaertzijde en Middelkerke. De En
gelschen beproefden gisteren niet weder een nieuwen
aanval. Onze tegenaanvallen ten noorden van Loos
maakten, ondanks heftigen vijandelijken tegenstand,
verder vorderingen. Eenige gevangenen, o. w. twee of
ficieren, en een mijnwerper, vielen in onze handen.
De pogingen der Franschen om ten oosten van Sc.;
chez en ten noorden van Neuville terrein te winnen,
mislukten.
hi Champagne mislukte een met sterke strijdkrach
ten ondernomen vijandelijken aanval ten oosten van
Auberive. Evenmin slaagden de Fransche aanvallen in
de streek ten noordwesten van Massiges, waaraan af-
deelingen van zeven verschillende divisies deelnamen.
Het aantal bij de aanvallen in Champagne tot dus
ver gemaakte gevangenen is tot 104 officieren en 7019
man gestegen
Met goed gevolg werd door mijnontploffingen de
Fransche stelling bij Vauquois beschadigd.
Fransche vliegers wierpen bommen op Henin en
Lietard, waardoor acht Fransche burgers werden ge
dood. Wij hadden geen verliezen.
DE STRIJD AAN HET OOSTELIJK FRONT.
Het Duitsche legerbericht meldde gisteren
Legergroep-Hindenburg: Ten W. van Dunaburg,
bij Grendsen, werd een nieuwe positie van den vijand
bestormd.
In de gevechten ten O. van Madziol en aan het front
tusschen Smorgon en Wischnef werden Russische aan
vallen onder zware verliezen afgeslagen.
Deze legergroep maakte gisteren 1360 gevangenen.
Legergroep-Prins Leopold van Beieren: De vijand
deed herhaalde partieele aanvallen, zonder succes. Al
le aanvallen werden afgeslagen. Zes officieren, 494
man en 6 mitrailleurs bleven in onze handen.
Legergroèp-Von MackensenDe toestand is onver
anderd.
Legergroep-Von Linsingen: De aanval gaat voor
uit.
Het aantal in September door de Duitsche troepen
in het oosten gemaakte gevangenen bedraagt: 421 of
ficieren en 95.464 man; het aantal buitgemaakte krijgs-
trofeeëm: 37 kanonnen 298 mitrailleurs en een vlieg
tuig.
(Reeds in een deel onzer vorige oplaag vermeld.)
Het officieele Oostenrijksche bericht meldde giste
ren: In Oost-Ga licië is niets bijzonders voorgeval
len. Bij Novo-Alexeiwitsj mislukte een Russische aan-
valspoging onder ons vuur. Aan de Ikwa en in het
Wolhynische vestinggebied geen verandering. Aan
de Kormin wonnen de bondgenooten opnieuw terrein.
Russische tegenaanvallen werden afgeslagen. Vijf
Oostennijksch-Hongaarsche escadrons namen bij zulk
een aanval twee officieren en 400 man gevangen en
maakten een mitrailleur buit. Op de beide jongste
gevechtedagen vielen in dit gebied 10 officieren en
2400 man in onze handen.
AAN HET ITALIAANSCH-OOSTENRIJKSCHE
FRONT.
Het Oostenrijksche legerbericht van gisteren meldtië:
Aan de fronten in Tirol en Karinthië hadden giste
ren slechts artillerie-gevechten plaats. De reeds gemel
de aanvallen op onze bevestigde linies westelijk van
den Bombasch werden door de dappere Salzburger
schutters afgeslagen.
Gistermorgen deden de Italianen met sterke troe
penmacht driemaal een aanval op Mizli Osh en op de
zuidwestelijke helling van dien berg, doch zondter suc
ces. Daarbij leden zij zware verliezen.
De aanvalspogingén tegen enkele punten van het
bruggehoofd bij Tolmein werden eveneens afgeslagen.
Aan het zuidbostelijk oorlogstooneel niets nieuws.
KORTE BERICHTEN.
Koeropatkin, wien het bevel over een legercorps
in het Russische centrum was aangeboden, heeft ge
weigerd. Waarschijnlijk zal hem nu de bescherming
van St. Petersburg worden opgedragen.
Aan een groot aantal Duitsche socialisten is ver
boden, tijdens den oorlog als sprekers op te treden. De
zemaatregel is gericht tegen de Liebnecht-groep.
Uit Milaan wordt aan de „Voss. Ztg." gemeld,
dat het ltaliaansche stoomschip „PiemonP' in brand
gevlogen is, ten gevolge van kortsluiting. Een streng
onderzoek zal worden ingesteld.
De Avanti constateert, dat gedurende het laatste
halve jaar 250.000 tonnen steenkool minder werden in
gevoerd in Italië dan in het overeenkomstige tijdperk
verleden jaar.
BOTER.
Het Rijks Centraal Bureau voor den uitvoer van bo
ter maakt bekend, dat voor de week van 3 tot 10 Octo
ber voor 60 pet. der boterproductie certificaat van uit
voer zal worden verleend, terwijl 40 pet. voor het bin-
nenlandsch verbruik moet worden beschikbaar gesteld
of afgeleverd.
SMOKKELEN.
Donderdagavond werden aan het station te Gennep
ter verzending naar Duitschland aangeboden 5 kis
ten eieren, welke onder douanetoezicht verpakt en daar
na door middel van zoogenaamde colli-versluiting (een
touw zonder knoopen kruiselings om de kist en aan
de hoeken er doorheen loopend, waarvan de einden met
een lood zijn geplombeerd) waren verzegeld.
Aangezien de kisten veel te zwaar waren voor eie
ren en twee ervan waarschijnlijk 't gevolg van het
moeilijk hanteeren lekten, weigerde het stationsper-
soneel ze ter verzending aan te nemen, waarna ze on
der toezicht der douane werden geopend.
Het bleek nu, dat al de kisten bovenop twee lagen
eieren bevatten en daaronder spek, worst, thee, boter,
plantenvet, enz. en dat deze goederen er nadat de ver
zegeling door den rijksambtenaar was geschied, wer
dén ingebracht door verbreking van het koord, dat we
der zoodanig aaneengeknoopt was, dat de knoop zich
in de kist bevond en dus van de verbreking uiterlijk
niets te zien was.
De zending werd in beslag genomen, zegt de Tel.,
en tegen den afzender, zekeren P., uit Cuyk, proces-ver
baal opgemaakt.
MILITAIRE TEHUIZEN EN DE GEEST ONDER
DE TROEPEN.
De heer Duymaer van Twist heeft de volgende vra
gen tot den minister van Oorlog gericht
le. In de vergadering der Tweedie Kamer van 15
Juli 1915 heeft de minister van Oorlog verklaard te
willen overwegen, of het binnen toelaatbare grenzen
mogelijk zal zijn, hier en daar iets te doen met betrek
king tot het verleenen van subsidie aan de militaire
tehuizen.
Heeft deze overweging reeds tot eenig resultaat ge
leid?
2e. Is het onderzoek naar de juistheid der beweer
de ongenoegzaamheid van de geestelijke verzorging
der gemobiliseerde troepen, waarvan in de Memorie
van Antwoord op het wetsontwerp tot het langer in
dienst houden van ingelijfden bij de militie, ingezon
den bij Brief van 10 Juli 1915, sprake is, reeds afge-
loopen
En zoo -ja, welk resultaat heeft dit onderzoek opge
leverd
3e. Is de minister van Oorlog bereid, zijnerzijds te
bevorderen de totstandkoming van een Koninklijk be
sluit, waarbij vrijdom van port ten behoeve van de mi
litairen wordt verleend, zooals dit was geregeld bij
Koninklijk besluit van 28 Augustus 1914, no. 60?
VLIEGONGELUK.
Volgens gisteravond 10 uur ingewonnen inlichting
was de toestand van luitenant Polis goed, en die van
luitenant Hofstee bevredigend, hoewel de patiënt pijn
lijk is. De opperbevelhebber van land- en zeemacht,
generaal Snijders, heeft gistemamiddag een kort be
zoek aan beide patiënten gebracht.
KON. NATIONAAL STEÜNCOMITé.
De 55ste lijst van bij het Koninklijk Nationaal Steun
comité 1914 ingekomen bijdragen van 29 Augustus tot
en met 4 Sept. 1915, vermeldt een totaal van
22.433.7014, makende met het totaal der vorige lijs
ten ad. 2.873.815.31 een totaal aan ontvangen bij
dragen en toezeggingen van 2.896.249.02.
HET STOP ZETTEN VAN DEN DIENST
OP ENGELAND.
Naar de Tel. verneemt is het stop zetten van den
dienst op Engeland door de maatschappij „Zeeland"
een gevolg van het aanwezig zijn van mijnen op de
Engelsehe kust, die daar door Duitsche onderzeeërs ge
strooid zijn. Verschillende Nederlandsehe stoomsche
pen, die bij de „Deals" lagen, is aangezegd, dat zij
moeten blijve liggen totdat de Engelsehe mijnenvisr
nchers het gebied schoongeveegd hebben.
TABAK ALS CONTRABANDE?
Naar aanleiding van de mededeeling van de Tel.,
dat door de geallieerden binnenkort tabak op de lijst
van contrabande zal worden geplaatst, wordt aan
genoemd blad bericht, dat bij de N. O. T. van een
dergelijk besluit niets bekend is.
De berichtgever van de Tel. houdt echter zijn mede
deeling met beslistheid vol, dat de Engelsehe regeering
een dergelijk voornemen beeft.
KALIMESTSTOFFEN.
De Duitsche regeering heeft bepaald, dat naar ons
land slechts patentkali zal mogen worden uitgevoerd.
Er komt dus geen kalizout en geen kaïniet. Omtrent de
grootte der vrij te geven partijen kan geen mededeeling
worden gedaan, omdat deze afhankelijk zal zijn van
hetgeen Nederland als tegenprestatie zal kunnen en
willen stellen, verneemt het N. v. d. D.
BINNENLAND.
Oetnengd Nieuws.
SABOTAGE?
Over verscheidene aankondigings-biljetten voor den
wedstrijd LI. V. V.Hercules, die morgen gehouden
GRATIS-BEZICHTIGOrO op ZOXDAG 3
OCTOBER» 's namiddags van 1 tot 3 uur.
Kinderen beneden de 12 jaren worden niet toege
laten, van 12- tot lójarigen leeftijd sleGhts onder
geleide.
In de loealen mag niet gerookt worden.
Het aantal gelijktijdige bezoekers mag niet meer
dan 50 bedragen.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
Alkmaar brengen ter kennis van belang
hebbenden dat bet vee op de Maandagsehe
Veemarkt met Ingang van 4 OCTOBER a.s.
niet eerder dan 6 UUR 's morgens op de
markt mag worden geplaatst.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd
G. IMPPEYG, Voorzitter.
DOSfATH, Secretaris.
wordt, was Donderdag in Den Haag een strook ge
plakt waarop met vette letters mededeeling werd ge
daan, dat deze wedstrijd niet zou doorgaan.
De „Nieuwe Couranf' heeft zich gewend tot het be
stuur van H. V. V. ten einde te weten te komen om wel
ke reden dteze ontmoeting niet zou plaats hebben. Toen
bleek, dat van dit niet-doorgaan geen sprake is ge
weest en dat men bier te doen heeft met een schande
lijk geval van sabotage, mogelijk voortspruitend uit
concurrentiewangunst.
Het bestuur van H. V. V. heeft een klacht ingediend
bij de Haagsche politie, in de hoop, dat de daders zul
len kunnen worden opgespoord
EEN LUCHTVERSCHIJNSEL.
Donderdagavond zullen misschien vele ingezetenen
van Leeuwarden, die toevallig het oog naar het uit
spansel hadden gericht, een verschijnsel hébben waar
genomen, dat waarschijnlijk aan dé electriciteit in de
atmosfeer moet worden toegeschreven. Het was, alsof
een reusachtige ballon uiteenbarstte, onder een prach
tig blauw-violet licht.
Daar hoegenaamd geen geluid werd waargenom
behoeft niet te worden gedacht aan een ongeluk van
een luchtschip onzer Oostelijke naburen. Voor een
„verschietende ster" was het verschijnsel van veel te
grooten omvang. (L. Cxt)
MAASKANALISATIE.
Er is een wetsontwerp ingediend tot verfdaring van
het algemeen nut van de onteigening van eigendommen
in de gemeenten Maasbracht, Wessem, Linne, Beeg-
den, Roermond en Maasniel, noodig voor den aanleg
van twee stuwen, sluizen met kanalen, grond- en an
dere werken, ten behoeve van de kanalisatie van een
gedeelte van de rivier de Maas.
SPOORWEGLIJNEN IN GRONINGEN.
Ingediend is een wetsontwerp tot bevorüëring van
den aanleg van spoorweglijnen van Groningen over
Slochteren naar Weiwerd, van Groningen over Winde
weer naar Appingedam, van Groningen over Bedum
naar Uithuizen en van Uithuizen over 't Zandt naar
Windeweer.
RIJKSLANDBOUWWINTERSCHOOL
TE SCHAGEN.
Bij het toelatingsexamen voor de eerste klasse slaag
den: K. Bakker, Landsmeer, O. Benit, Hoogwoud;
P. de Boer, Opperdoes; T. de Boer Schagen; H. Bos-
sert, Alkmaar; C. Doekes, Haarlem; C. Geerligs, An
na Paulowna; D. Ji. Jimmink, Wieringerwaard; D.
Kaan, Anna Paulowna; W. Kaan, Anna Paulowna;
A. Ji. Keyser, Texel; S. Keyser, Texel; P. Koster,
Avenhom; K. Roos, St. Maarten; K. Schenk, Groote
IJpolder; Jb. Schuurman, Twisk; C. Stammes, Scha
gen; A. H. Stoel, Haarlemmermeer; J. Veerdig, Wie-
ringen; J. Wartenhorst, Dirkshom; L. van Wijk,
Haarlemmermeeren als leerling van de lessen in zui
velbereidingJ. Kaper, te Kolhom; P. Klare te Koi-
horn.
UIT WIERINGERWAARD.
In eene op Vrijdagavond gehouden vergadering van
de Hollandsche Maatschappij van Landbouw afd.
Wieringerwaard, werd het bestaande reglement zoo
danig herzien en gewijzigd, dat de afdeeling voortaan
ook kan optreden als aankoopvereeniging, evenals te
Waard en Groet.
Een commissie van aankoop, bestaande uit 3 leden,
werd gekozen, n.l. de heeren W. Metzelaar, C. Schenk
Az. en H. Koster. Het bestuur wil met spoed aan den
arbeid, opdat men nog dezen winter er van kan profi-
teeren. Verder werd besloten voor de maanden Octo
ber, December en Februari sprekers uit te noodigen en
wel één van het Centraal Bureau in verband met de
aaiikoopvereeniging2e. de heer A. M. Kuijsten, rijks-
landbouw-ingenieur te Wageningen, over hygiënische
stalinrichting en ten 3e. de heer van der Hurk, om na
mens de Raiffeisenbank te Utrecht de werking der boe
renleenbanken eens uiteen te zetten. Dit laatste kon
misschien aanleiding geven om ook 'in deze gemeente
te komen tot oprichting van een boerenleenbank. Het
bestuur meent, dat ook hier een boerenleenbank wel
recht van bestaan heeft.
Onze gemeente is twee vereenigingen rijker gewor
den. Er is hier n 1. opgericht een afdeeling van de
Vereeniging voor Vrouwenkiesrecht. J.l. Donderdag
avond hebben alhier gesproken mevr. Goudsmit-Goud-
smit van Amsterdam, mevr. Thiel-Wehrbein van Haar
lem en mevr. Vlam van den Heldler. De dames hebben
wel succes gehad, want van de 70 aanwezigen zijn er
27 toegetreden als lid.
Er is een voorloopig bestuur aangewezen bestaande
uit mevr. Bamouw-Reijst, mevr. Haringhuizen-Boon
uit mevr. Bamouw-Eerlman en mej. P. Bakker.
De tweede vereeniging is een afdeeling van den
Bond van Melkveehouders. Hier zijn n.l. 16 melkleve-
ranciers, die hunne melk leveren aan van dien Berg Li
mited en dit jaar zoo ongeveer 1 i/i cent per Liter min
der ontvangen dan anderen. De bedoeling is nu zoo
veel mogelijk afdeelingen en leden te krijgen, dat men
meerdere macht krijgt en niet meer afhankelijk behoeft
te zijn van de syndicaatfabrieken. Door eendrachtig sa-
Dit nummer bestaat uit 3 bladen.
ALRMAARSCHE COURANT.
