DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Van liet westelijk oorlogsterrein.
Van bet oostelijk oorlogsterrein.
Kamer van Koophandel en Fabrieken
Van liet zuidelijk oorlogsterrein.
No. 232
Honderd en zeventiende jaargang.
1915
Abonnementsprijs per 3 maandenfl,,fr. p. post 11.25. Advertentieprijs 10 ct. p. regel, groote letters naar plaatsruimte. Brieven fr. 8. V. Boek- en Handelsdrukkerij v.b. HERDls. COSIERSZOO», Voorbant CO. Telefoonnr. 3.
MAANDAG 4 OCTOBER
Openbare Nergadermg
BULGrARIJË.
NEDERLAND.
ALKMAAR, 4 October.
De berichten van het Westelijk oorlogstooneel lui
den thans precies zoo als enkele dagen na het offensief
der Engelschen bij Nieuw Kapelle of dier Duitschers
bij Soissons. Zij gewagen van zware artillerie-gevech
ten, aanvallen en tegen-aanvallen met stikgasbommen
en handgranaten. De Fransche berichten spreken van
Duitsche tegenaanvallen, die afgeslagen werden, de
Duitsche hebben het over afgeslagen Fransche aanval
len. Dit alles maakt den indruk, dat het groote offen
sief der verbonden mogendheden, tegen October aan
gekondigd, maar onder den drang der omstandighe
den eenigen tijd vervroegd, reeds is afgeloopen.
Het groote offensief!
In een legerorder van den opperbevelhebber, gene
raal Joffre, door het Wolffbureau wereldkundig ge
maakt en gedateerd 14 September, wordt gezegd, dat
het noodzakelijk is geworden tot den aanval over te
gaan, om. de Duitschers uit Frankrijk te verjagen, om
de neutrale volkeren er toe te brengen, ten gunste der
verbonden mogendheden een beslissing te nemen en
de Duitschers te dwingen, hun opmarsch tegen het
Russische leger te verlangzamen. Zeer sterk wordt de
nadruk gelegd op de toebereidselen voor den aanval.
Ailes is geschied, zoo lezen we, om hem met aanzien
lijke s.-ijdkrachten en geweldige materieele middelen
te ondernemen. Veel troepen ook dank zij) het aan
land gebrachte Engelsche leger werden gereed ge
houden voor dezen aanval. Deze strijdkrachten, ter
sterkte van verscheidene legerkorpsen, beschikten even
als die, welke aan het front gehandhaafd' werden, over
nieuwe, volledige krijgsmiddelen. Het aantal mitrail
leurs was meer dan verdubbeld. De veldkanonnen, die
naar gelang' hunner afslijting door nieuwe stukken ver
vangen waren, beschikten over een aanzienlijken voor
raad munitie. De auto-parken werden uitgebreid, zoo
wel ten behoeve der verpleging als van de verplaatsing
der troepen.
Aan de zware artillerie, het gewichtigste aanvals-
werktuig, was de grootste aandacht besteed. Een aan
zienlijke hoeveelheid batterijen van zwaar kaliber was
met het oog op de komende aanvals-actie, verzameld en
in gereedheid gebracht. De voor ieder stuk vastgestelde
dagelijksche munitie-voorraad overtrof het tot dusverre
ooit vastgestelde maximum-verbruik.
Het tegenwoordige tijdstip werd voor den algemee-
neu aanval zeer gunstig genoemd.
„Aan den eenen kant zijn Lord Kichener's legers in
Frankrijk aan land gezet, aan den anderen kant namen
de Duitschers nog in de vorige maand troepen van ons
front, om deze naar het Russische front te zenden. De
Duitschers hebben slechts een geringe reserve achter
de dunne linie hunner loopgraven.
De aanval zal algemeen zijn, en zal uit verscheiden
groote, gelijktijdig uitgevoerde aanvallen bestaan, die
op zeer uitgestrekte fronten zullen plaats vinden. De
Engelsche troepen zullen er met een aanzienlijke troe
penmacht aan deelnemen, terwijl ook de Belgische troe
pen aandeel in deze actie zullen nemen.
Zoodra de vijand aan het wankelen is gebracht, zul
len de troepen op de tot dien tijd werklooze gedeelten
van het front op hun beurt aanvallen, om de wanordle
te volmaken. Voor alle troepen, welke aan den aanval
deelnemen, zal het niet alleen betreffen, de eerste vijan
delijke loopgraven te veroveren, maar rusteloos dag
en nacht verder te gaan, voorbij de tweede en derde li
nie, tot in het vrije veld.
De geheele cavalerie zal aan deze aanvallen deelne
men, ten einde het verworven succes te benutten. De
gelijktijdigheid dezer aanvallen, hun kracht en om
vang zullen den vijand beletten, zijne infanterie- en ar
tillerie-reserves op een punt te verzamelen zooals hij
het ten Noorden van Atrecht doen kon. Deze omstan
digheid verzekert ons 6ucce6."
Een Fransche regiments-commandant voegde aan
deze legerorder van generaal Joffre toe, dat de krachts
inspanning tengevolge zou kunnen hebben, dat de
oorlog opeens uit was en de commandant van de En
gelsche garde-divisie wees er op, dat van den afloop
van dezen slag het lot van de komende Engelsche ge
slachten zou afhangen.
Het Wolffbureau voegt hieraan eenige mededeelingen
toe. Maar elke commentaar is hier overbodig.
Het Fransche blad „le Temps" zegt, dat de slag in
de Champagne misschien nog wel veertien dagen kan
duren en dat het Fransche volk geduld hebben en ver
trouwen koesteren moet. Maar het Engelsche blad
„The New Statesman" geeft indirect te verstaan, dat dit
offensief der verbondenen toch heel wat anders is dan
door de Duitschers en Oostenrijkers tegen de Russen
is geleverd. Het blad vergelijkt de beide aanvallende
bewegingen van Mei. De verbondenen vielen toen op
enkele punten aan en telkens over een smal front, zij
braken door de eerste Duitsche linie en werden voor
de tweede tot staan gebracht, hun offensief faalde, daar
het hier en daar plaatselijke winsten tegen zeer hoogen
prijs opleverde. De Duitschers vielen op een groot
aantal verschillende punten aan en de grootste aanval
had plaats over een front van 40 mijlen breedte, zij
braken door linie na linie met een snelle opeenvolging
van mokerslagen, die den Russen geen tijd gaven, een
duurzamen nieuwen slagboom op te richten, het Duit
sche offensief werd daardoor het grootste succes van
den oorlog.
Het Engelsche blad vat de verejschten van een groot
strategisch succes aldus samen:
1. Een onbeperkte hoeveelheid munitie; 2. een gelijk
tijdig offensief langs de geheele linie met hevige aan
vallen in een groot aantal ver van elkaar verwijderde
sectoren tegelijk; 3. deze hevige aanvallen moeten
plaats hebben over een breed front4. het doorbreken
van de eerste bevestigingslinie moet rasch worden ge
volgd' door een hevigen aanval op de tweede, het
doorbreken van de tweede moet op dezelfde wijze
worden gevolgd door een aanval op de derde en zoo
voorts met voldoenden spoed om den loopgravenoor
log tot een einde te brengen en over te gaan tot den
veldoorlog, d'ie de mogelijkheid biedt, over waarlijk
groote afstanden vlug vooruit te komen.
Bij zulk een beweging is de bekwaamheid en geoe
fendheid van de officieren en hun gezamenlijk werken
als een machine van het hoogste belang. Nieuw Kapelle
zou een veel grooter gebeurtenis zijn geweest, dan het
geval was, indien slechts onze officieren, aldus „The
New Statesman", ter plaatse, het juiste gebruik had
den weten te maken, van het verbazende succes van- het
eerste uur. Een vertraging van slechts weinige uren
doemde de beweging er toe een volledige en kostbare
mislukking te worden. De te overwinnen moeielijkhe-
den zijn reusachtig, zij kunnen overwonnen worden,
gelijk de Duitschers hebben getoond, doch daartoe is
noodig een hooge graad van geoefende intelligentie
en organisatie niet slechts bij het hoofdkwartier, doch
ook bij den staf van divieses en brigades en zelfs bij
de officieren der enkele regimenten.
De naaste toekomst zal toonen, zegt de „New Sta
tesman" ten slotte, in hoeverre onze officieren zichzelf
hebben bekwaamd, om een vraagstuk op te lossen van
welks belang iedere nieuwe veldslag hen tot dusver
meer heeft moeten overtuigen.
In hetgeen hierboven aangehaald is uit den dagorden
van generaal Joffre, zijn een paar regels met schuine
letter gedrukt. Immers daar wordt te verstaan gegeven,
dat het offensief mede werd gewaagd om indruk te ma
ken op den Balkan, welk doel wel niet meer zal wor
den bereikt. De toestand schijnt daar thans tot een
snelle oplossing te komen, doordat Rusland aan Bul
garije een ultimatum heeft gesteld. Rusland zegt, dat
de Bulgaarsche militaire toebereidselen wijzen op een
aanval „op een broedermoord op een Slavisch volk"
en de Russische gezant ontving daarom den last met
het geheele personeel van de legatie en van de consula
ten Bulgarije te verlaten, indien de Bulgaarsche regee
ring niet binnen 24 uur openlijk breekt met de vijan
den van de Slavische zaak en van Rusland en niet
overgaat tot de onverwijlde verwijdering van officieren
behoorende tot de legers van staten, die zich met de
verbonden mogendheden in oorlog bevinden.
Natuurlijk is dit ultimatum gesteld in overeenstem
ming met Rusland's bondgenooten. Men was er
blijkbaar van overtuigd, dat Bulgarije voorgoed ver
loren was. De „Temps" berichtte, dat Bulgarije 15
October handelend zou optreden, uit St. Petersburg
werd gemeld, dat Koning Ferdinand aan handen en
voeten gebonden, aan Duitschland en Oostenrijk over
geleverd is, dat een Duitsche kolonel tot commandant
van het koninklijk paleis is benoemd, dat de woning
van den minister-president door geheime Duitsche
agenten wordt bewaakt teneinde te voorkomen, dat hij
op het laatste oogenblik nog gaat veranderen, alle be
velen van het Bulgaarsche ministerie van oorlog zijn
onderworpen aan de goedkeuring van Duitsche en
Oostenrijksche officieren, de Duitsche en Oostenrijk-
sche gezantschapsgebouwen zijn met het oog op mo
gelijke onlusten ingericht als weleer het fort Chabrol,
Duitsche journalisten werken samen met den Duitsch-
gezinden leider van het persbureau. Was Zaterdag de
toon der bladen in de verbonden landen zooals hij
was in de dagen toen Turkije op bet punt stond mee
te vechten, hun berichten over Sofia zijn heden van
denzelfden aard als die, welke destijds over Konstan-
tinopel werden geseind. En intusschen hebben Russi
sche schepen in de Zware Zee de Bulgaarsche havens
in het oog gehouden en heeft men, volgens Duitsche
berichten, in Odessa en Sebastopol toebereidselen ge
troffen voor een landing in Bulgarije.
Bulgarije moge nog wat blijven dralen, het zal
meevechten. Maar welke zal de houding van Grieken
land zijn? Vermoedelijk zullen de Duitsche bladen nu
precies zoo schrijven over Athene en Saloniki als de
couranten der bondgenooten thans doen over Sofia.
Reeds nu beweren ze, dat Saloniki als nieuwe basis
door de bondgenooten zal worden gebezigd. Grieken
land zal zich dan ook wel aansluiten bij de verbonden
mogendheden, of minstens, gelijk Luxemburg, troepen
doorlaten. De grootste verrassing kan echter Roemenië
nog brengen. Het lijkt er nog wel het meest op, dat
het strict neutraal zal blijven.
Het bovenstaande was reeds geschreven, toen een
telegram meldde, dat Frankrijk officieel aan Grieken
land mededeelde de landing van Fransche troepen te
Saloniki, die gevolgd zullen worden door andere, ook
Engelsche, dat de heer Venizelos daartegen1 protesteert.
Engelsche, en dat de heer Venizelos daartegen protes
teert. Of het echter bij bet protest blijven zal, dan wel
of Griekenland met de verbondenen gaat meevechten
of zich tenslotte ook tegen de entente heeft gekeerd?
DE STRIJD IN BELGIë EN NOORD-FRANKRIJK.
Het Fransche legerbericht meldde gisteren:
Tusschen Souchez en het Givenchy-bosch trachtten
de Duitschers tot viermalen toe ia eèn gevecht met gra
naten eenige gedeelten der verloren loopgraven te her
overen, zij werden echter overal teruggeslagen.
In Champagne werd een tegenaanval der Duitschers
op de stellingen ten noorden van Le Mesnil, dien de
Franschen den eersten October veroverd hadden, even
eens afgeslagen.
De Duitschers beschoten het achterfront der Fran
schen, vooral in het dal van de Suippe, nog steeds met
granaten met verstikkende gassen.
De Fransche artillerie richtte het vuur op de batte
rijen van den vijand en bracht er verscheiden tot zwij-
gen.
Veldmaarschalk French seinde Zaterdag: Wij de
den in den afgeloopen nacht een tegenaanval en bereik
ten daarmede het doel, dat wij ons hadden voorgesteld,
n.l. de verovering van twee Duitsche loopgraven ten
zuidwesten van vestinggracht 8, die de vijand op 26
September heroverd had.
Geen andere gebeurtenissen aan ons front.
Het Duitsche legerbericht meldde gisteren:
Vijandelijke monitors richtten hedenmiddag zonder
resultaat hun vuur op Westendebad.
Een nieuwe poging der Engelschen om gedurende
den nacht het ten noorden van Loos gelegen verloren
terrein te herwinnen, mislukte totaal. De vijand leed
zware verliezen. Nadat op verschillende punten zeer
verbitterde gevechten op korten afstand hadden plaats
gehad, staakte de vijand hier zijn aanvallen.
Een aanval van de Franschen ten oosten van Sou
chez mislukte, ondanks de groote menigte gasgranaten,
waarvan de vijand gebruik maakte.
Een vijandelijke aanval uit Neuville op de hoogte
ten oosten van die plaats werd afgeslagen. De vijand
leed zware verliezen. In een nachtelijk gevecht met gra
naten, dat op dien aanval volgde, verloren wij een
stuk loopgraaf van 40 M.
"De Franschen herhaalden gisteren hunne aanvallen
in Champagne niet. Met afwisselende sterkte hield het
artillerievuur van den vijand aan.
Ten noorden van Le Mesnil werd de vijand uit een
naar onze stellingen vooruitspringende loopgraaf ge
worpen, waarbij hij belangrijke verliezen leed, ook aan
krijgsgevangenen.
In een gevecht met handgranaten om de stelling ten
noordwesten van Ville-surTourbe behielden wij de
bovenhand.
De vijand herhaalde zijn luchtaanvallen op Laon en
Vouziers. In beide plaatsen werden weder een groot
aantal burgers de slachtoffers van het bommenwerpen.
In de streek van Rethel werd het Fransche luchtschip
„Alsace" genoodzaakt te landen. De inzittenden wer
den gevangen genomen.
Heden te 8 uur 36 's voormiddags werden door
Fransche vliegers bommen geworpen op de neutrale
stad Luxemburg. Twee Luxemburgsche soldaten, een
arbeider en een winkeljuffrouw werden gekwetst.
DE STRIJD AAN HET OOSTELIJK FRONT.
Het Duitsche hoofdkwartier meldde gisteren:
Legergroep-von Hindenburg: In cavalerie-gevech-
ten zuiden van Koschany werd de vijand over de Mjad-
siolka teruggeworpen. Overigens is er niets van be
lang gebeurd.
Bij de legergroepen van prins Leopold van Beieren
en Mackensen is de toestand dezelfde gebleven.
Legergroep-von Linsingen: Na de nederlaag bij
Czernysz en de mislukking van alle aanvallen der Rus
sen op het front ten noorden van Czernysz hebben» de
Russen den westelijken oever van de Kormin, met uit
zondering van eenige kleine posten bij de overgangen,
ontruimd.
Het aantal der door de Duitsche troepen gemaakte
krijgsgevangenen bedraagt 2400 man.
Het Oostenrijksche legerbericht van gisteren luidde'
De vijand ontruimde gisteren, uitgeput door de vele
mislukte aanvallen, waarin hem zulke groote verliezen
berokkend waren, den daags te voren bezetten weste
lijken oever van de Kormin-beek.
Overigens is de toestand in het noordoosten niet
veranderd en hadden geen bijzondere gebeurtenissen
plaats.
De Russische generale staf berichtte Zaterdag;
De Duitschers zetten hunne aanvallen in de streek
van Gross-Eckan voort, maar hadden geen succes. Het
station Lievenhof ten zuidoosten van Jacobstadt werd
met zwaar geschut beschoten Tusschen het Demmer-
meer, gelegen ten zuiden van Dunaburg en de Driswi-
aty had een artillerie-gevecht plaats. Ten oosten van
Swenten sloeg onze cavalerie de Duitschers terug en
bezette het dorp Postawy.
Na een bajonetgevecht bezetten wij het kerkhof bij
de dorpen Tscheremtschitza en Stackowtzy aan het
zuidelijk uiteinde van het Narotch-meer en het dorp
Berejnoya. Na bezetting van deze punten werd de vij
and een flink eind naar het westen teruggedreven uit
de buurt van den spoorweg naar Wileika.
In de streek van het dorp Perewoz aan de Wilya ten
noorden van Smorgon duurt het gisteren begonnen
hevige gevecht voort.
In een gevecht bij het dorp Zaloeji aan de Boven-
Schara ten zuiden van Lachowitschi verdreef een onzer
bataillons den vijand van de hoogten en nam twee of
ficieren en 109 man gevangen, terwijl het zelf slechts
negen man verloor.
te ALKMAAR.
ten STADHUIZE,
op Woensdag 6 Oct. 1915,
des avonds half negen.
A. PRINS Az., Voorzitter.
Mr. J. VERDAM, Secretaris.
In de streek van de Midden-Styr bij het dorp Lama-
ne ten zuidoosten van Kolki, had een hevig gevecht
plaats, dat den geheelen dag duurde.
AAN HET ITALIAANSCH-OOSTENRIJKSCHE
FRONT.
Het Oostenrijksche legerbericht meldde gisteren:
Gisteren voor het aanbreken van den dag groepeerden
zich de Italianen voor een krachtigen aanval op den
noordwestelijken sector van de hoogvlakte van Dober-
do. De Oostenrijksche artillerie opende onverwacht
het vuur op hen en verjoeg hen grootendeels. Deze on
derneming van den vijand eindigde met een aanval van
een bataljon aan den weg van Saraussina naar San
Martino. Deze aanval en nog een andere, die tegen
den middag werd gedaan, werden echter afgeslagen.
Ook mislukten pogingen van den vijand om ten oos
ten van Redipugla tot actie over te gaan. Zekere be
wegingen achter het vijandelijke front en het drukke
verkeerd op de Venetiaansche spoorwegen hadden n.l.
de aandacht der Oostenrijkers getrokken.
Overigens gebeurde aan het zuidwestelijk front niets
van belang.
EEN ULTIMATUM VAN RUSLAND.
Aan den gezant van Rusland te Sofia is opgedragen
om zonder verwijl aan minister-president Radoslawof
een nota te overhandigen, waarvan de vertaling hier
volgt: „De gebeurtenissen, die op het oogenblik in Bul
garije plaats grijpen, geven blijk van het definitieve
besluit van de regeering van Koning Ferdinand om
het lot van het land in de handen van Duitschland te
leggen.
De aanwezigheid van Duitsche en Oostenrijksche of
ficieren op het ministerie van oorlog en bij de staven
van het leger, de concentratie van troepen in de aan
Servië grenzende zone, de aanvaarding door het kabi
net te Sofia van de ruime geldelijke ondersteuning door
onze vijanden, laten geen twijfel meer over aan het doel
van de tegenwoordige militaire toebereidselen van de
Bulgaarsche regeering.
De mogendheden van de Entente, die de verwezen
lijking van de verlangens van het Bulgaarsche volk
wenschen, hebben minister-president Radoslawof her
haaldelijk medegedeeld, dat elke vijandige daad' jegens
Servië beschouwd zou worden als tegen haar zelf ge
richt.
De verzekeringen, door het hoofd van het kabinet ge
geven in antwoord- op die waarschuwingen, worden
weersproken dtoor de feiten.
De vertegenwoordiger van Rusland, dat met Bulga
rije verbonden is door de onvergankelijke herinnering
aan de bevrijding van dit land van heit Turksdie juk,
kan door zijn tegenwoordigheid dte toebereidselen voor
een broedermoordenden aanval op een Slavisch volk
en bondgenoot niet sanctionneeren.
De Russische gezant heeft daarom bevel ontvangen
met het geheele personeel van de legaties en consulaten
Bulgarije te verlaten, indien de Bulgaarsche regeering
niet binnen 24 uren openlijk breekt met de vijanden van
de Slavische zaak en van Rusland en niet overgaat tot
d'e omiddellijke verwijdering van de officieren, behoo
rende tot de legers die in oorlog zijn met de mogend
heden van de Entente.
KORTE BERICHTEN.
Het Noorsche stoomschip „Elisabeth", op weg
van Leith naar Havre, is gisteren door brand vernield.
De bemanning is gered.
In de week van 22 tot 29 September zijn 1387
stoomschepen Engelsche havens in- en uitgevaren. Zes
stoomschepen zijn in den grond geboord.
In het Fransche parlement is een wetsontwerp
aangenomen betreffende een aanvullend crediet van
13 Yi millioen gulden dat bestemd is om de soldij van
onderofficieren en soldaten met 10 cent te verhoo-
gen.
Een Duitsche onderzeeër heeft Donderdagavond
de Noorsche bark „Aktie" bij Kragerö, in brand gesto
ken. De bemanning ging in Lillehavn aan land.
Op dte Mississippirivier zij bij den jongsten storm
in Amerika 149 menschen omgekomen; aan de kust
van Louisiana zijn 106 menschen omgekomen en wor
den er 105 vermist. Bovendien zijn er honderden door
de overstrooming afgesneden. E>e teweeggebrachte
stoffelijke schade wordt ruw geschat op 250.000.000
gulden.
Nieuwe anti-lichtmaatregelen zijn door het En
gelsche ministerie van Binnenlandsche Zaken voor
Londen voorgeschreven. Het licht in trams en omni
bussen mag juist voldoende zijn om het ophalen der
vrachtprijzen mogelijk te rpaken. Bij het rijden over
bruggen mag in het geheeel geen licht uitstralen. In
spoorwegcoupés moeten de gordijnen voortdurend dicht
blijven. Ook de gordijnen voor de vensters der huizen
moeten 's avonds neerhangen, indien het vertrek ver
licht is.
KAAS.
Vanwege het Rijks Centraal Bureau voor den Uit
voer van Kaas is bij circulaire het volgende ter kennis
van de kaas-exporteurs gebracht:
Het is ons gebleken, d'at K. A. Swets, te Hardinx-
veld, als détaillist kaas gekocht heeft van een bij ons
Bureau aangesloten grossier. Deze kaas werd weer
verkocht aan A. Baron, te Nieuwpoort. Deze ver
kocht de kaas aan W. Kuyl Jzn., eveneens te Nieuw
poort, die trachtte de kaas aan een exporteur te ver-
koopen
MAARSCHE COURANT.
