DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Van het westelijk oorlogsterreln.
Van liet oostelijk oorlogsterrein.
Honderd en zeventiejide jaargang.
1915
Abonnementsprijs per 3 maanden f 1.fr. p. post f 1.25. Advertentieprijs 10 et. p. regel, groote letters naar plaatsruimte. Brieven fr. N. V. Boek- en Handelsdrukkerij v.h. HERWls. COSTER 4 ZOON, Voordam C 9. Telefoonnr. 3.
WOEIS1) A(i 6 OCTOBER
BULGARIJE.
NEDERLAND.
NO 234 DK nummer bestaat uit 2 bladen.
ALKMAAR, 6 October.
Het Grieksche ministerie-Venizelos heeft zijn ont
slag aangeboden. Wat er aan deze ontslag-aanvrage in
het parlement is voorafgegaan, is ons op het oogen-
blik nog niet bekend. Een Keulsch telegram meldt
slechts, dat volgens Italiaansche bladen, de heer Veni-
zelos niet voornemens was den politieken toestand
uiteen te zetten, dat de oppositie hem tot spreken
dwong, dat hij toen in de Kamer het protest over de
troepenlanding heeft herhaald, dat hij bij de debatten
heeft verklaard, dat volgens het Grieksch-Servisch
bondsverdrag Griekenland verplicht is in te grijpen,
zoodra Bulgarije Servië aanvalt, en dat na de mede-
deeling van het verdrag aan de Kamer de zitting voor
eenige uren geschorst werd. Wat er verder is ge
schied, meldde men ons tot. dhsverre niet.
Het geval is zeer zonderling. Terwijl Rusland aan
Bulgarije een ultimatum zendt, omdat er Duitsche en
Oostenrijksche officieren in het „neutrale" Sofia zijn,
zendt Frankrijk troepen in het „neutrale" Salonika en
wandelt de Britsche opperbevelhebber sir Ian Hamil
ton daar vrij rond en heeft zelfs een onderhoud' met
een Griekschen generaal over de leger-ontscheping.
Hei Grieksche ministerie protesteerde wel is waar,
maar wanneer dit protest iets meer dan een vormkwes
tie was geweest, had het, zou men zoo zeggen, ge
paard moeten gaan met intemeering. Reeds uit deze
halve handelwijze bleek, dat het ministerie den ver
bondenen welgezind was. Maar nu gaat dit kabinet
plotseling weg. Juist zeven maanden geleden (6 Maart)
toen de poging, om de Dardanellen te forceeren
werd begonnen en Griekenland op het punt heette te
staan zich bij de verbondenen te voegen, verdween het
ministeric-Yenizelos plotseling van het staatstooneel.
Deze verdwijning werd algemeen aangemerkt als een
persoonlijke overwinning van den Duitsehgezinden
Koning. De Kamerverkiezingen vielen evenwel uit in
het voordeel van den heer Venizelos, die den 24sten
Augustus weer aan het bewind kwam. Men zei toen,
dat de liter Venizelos niet blind was gebleven voor de
Russische nederlagen in Galicië en Polen en dat dien
tengevolge een; vergelijk tusschen den Koning en hem
mogelijk was.geweest. Maar het oogenblik, waarop de
minister-president onder sensatie in de Kamer ver
klaart, overtuigd te zijn, dat Griekenlands belang mee
brengt zich te stellen aan de zijde der verbondenen,
wordt onmiddellijk gevolgd door dfe ontslagaanvrage.
Of dë heer Venizelos na een Kamerzitting, waarvan de
laatste mededeeling zegt, dat het ministerie de kwestie
van vertrouwen zou stellen, moet wijken, omdat de
volksvertegenwoordiging anders dan hij denkt over de
wijze, v. aar op het Grieksche belang het best wordt ge
diend, dan wel, of de ontslagaanvrage een geheel an
dere beteekenis heeft en als een maatregel tot deelne
ming van Griekenland aan den oorlog moet worden
uitgelegd, zullen de telegrammen ons nader moeten
leeren.
En in tusschen bereidt men zich op den Balkan ver
der tot den oorlog voor hoewel, volgens een
Duitsch bericht het St. Petersburgsche Telegraafagent-
schap mededeelt, dat het afbreken van de betrekkingen
nog geen oorlog beteekent en hoewel het Bulgaarsche
antwoord op het Russische ultimatum nog steeds niet
bekend is. De Dardanellen-actie wordt blijkbaar stop
gezet de troepen, die daar geen vorderingen heb
ben gemaakt, maar er ook niet verdreven konden wor
den, worden nu beschikbaar gesteld voor de nieuwe
Balkan-operatie. Natuurlijk wil dit zeggen, dat er ook
Turken vrij komen, die. aan deze operatie kunnen deel
nemen
Men kan nu breede beschouwingen opzetten over
hetgeen er verder gebeuren zal, maar omdat men de
vragen, waarop het het allereerst aankomt niet kan be
antwoorden, heeft het weinig zin zich bij al de raad
selen, die de toestand van het oogenblik oplevert,
ook nog in toekomst-mogelijkheden te verdiepen.
Militair nieuws is er heden niet. Een Duitsche on
derzeeër boorde aan de zuidpunt van Griekenland een
Fransch stoomschip in den grond. In Engeland heeft
lord Derby, die reeds een voorname rol speelde in den
recruteeringsveldtocht, op verzoek van minister Kit
chener dë leiding van de recruteering voor het leger
op zich genomen.
Naar uit Nieuw-York aan Londensche bladen bericht
wordt, is de Engelsch-Fransche leening overteekend
met een bedrag tusschen vijf en tien millioen dollar en
spreekt men reeds over dë mogelijkheid, dat in Januari
of Februari een soortgelijke leening zal worden uitge
geven
Intusschen wordt in Amerika de Arabic-zaak, waar
in het bedrag der schadeloosstelling door directe on
derhandeling met den Duitschen gezant geregeld en
niet door het Haagsche Hof bepaald zal worden en
waarin de Duitsche regeering den onderzeeër-comman
dant Schneider heeft meegedeeld, dat zij zijn handel
wijze, als in strijd met zijn instructies, betreurt, als af
gedaan beschouwd, terwijl de vraag aangaande de
schadevergoeding, die uit de torpilleering van de „Lu-
si tania" voortvloeit, verder een onderwerp van bespre
kingen tusschen de Vereenigde Staten en Duitschland
zal uitmaken.
Een lezer heeft eens uitgerekend, hoeveel grondge
bied beide partijen op 1 October van elkaar bezet hou
den en dit vergeleken met de gegevens van 1 Augustus.
Op 1 Augustus hadden de verbonden mogendheden
bezet
in Galicië
10.000 K.M2.
in den Elzas
1.015 K.M2.
Totaal
11.015 K.M2.
En de centrale
mogendheden
in België
29.000 K.M2.
in Frankrijk
21.000 K M2.
in Rusland
130.000 K.M2.
Totaal
180.000 K.M2.
Den lsten October was de toestand aldus:
in Galicië
540 K.M2.
in den Elzas
1015 K-M2.
Totaal
1555 K.M2. door de verbondenen
bezet.
in België
29.000 K.M2.
in Frankrijk
20.000 K.M2.
in Rusland
279.000 K.M2.
Totaal
328.200 K.M2. door de. eentralen
bezet.
De terreinwinst der Duitschers en Oostenrijkers in
twee maanden bedraagt dus 148.200 K. M2., dat is
haastig vijftig maal de oppervlakte van Nederland.
Eigenaardig is het, dat het stukje, door de verbonde
nen in Galicië bezet (540 K.M.2) weinig grooter is dan
hetgeen de verbondenen van België hebben behouden
(456 K. M.2).
DE STRIJD IN BELGIë EN NOORD-FRANKRIJK.
Het Fransche middag-commtiniqué meldde gisteren:
In Artois van weerskanten vrij hevig bombardement,
voornamelijk ten noorden van de Scarpe.
In de sectoren van Quennevières, Vie-sur-Aisne en
op het plateau van Nouvron gevechten met bommen en
Handgranaten. In Cliampagne eveneens wederzijdsche
canonnade, in het bijzonder in de streek van Vedegran-
ge bij de Navarinhoeve en de hoogte van Souain. In de
Argonnen enkele gevechten van loopgraaf tot loop
graaf. Gevechten met handgranaten en bommen bij
Courte Chaussée en Fille Morte.
Ten noorden van Verdun in de buurt van Omes trof
de Fransche artillerie een Duitschen trein en veroor
zaakte daardoor een hevige ontploffing.
Een Fransch lucht-escadrille wierp een veertigtal
bommen op het station Biache bij Péronne.
Het Duitsche legerbericht meldde gisteren
Een Engelsche aanval met handgranaten op een
werk ten N. van Loos werd opnieuw afgeslagen. Bij
de vergeefsche aanvallen op dit werk lieten de Engel-
schen, behalve vele gewonden en dooden, 80 geva
nen en 2 mijnwerpers in onze handen.
Het door de Franschen veroverde stuk loopgraaf
aan de hoogte ten N.-O. van Givenchy is gisteren door
ons heroverd. Vier Fransche mitrailleurs werden daar
bij buitgemaakt.
In Champagne krachtig vijandelijk artillerievuur op
onze posities ten N.-W. van Souain, waar ook aanvals
plannen van den vijand schenen te bestaan. Ons artil
ierievuur belette echter het optreden van dien vijand.
Bij Vauquois voorkwamen wij den vijand, die mij
nen wilde doen ontploffen.; talrijke vijandelijke mijn
gangen werden vernield.
De vijandelijke vliegers wierpen bommen op het
plaatsje Biache St. Vaast, ten N.-O. van Atrecht. Een
inwoner werd gedood. Andere schade werd niet ver
oorzaakt.
DE STRIJD AAN HET OOSTELIJK FRONT.
Het Duitsche legerbericht meldde gisteren
Legergroep von Hindenburg: Na hunne nederla
gen van 3 October herhaalden de Russen gisteren hun
ne aanvallen tegen onze stellingen, doch met zwakke
afdeelingen, die gemakkelijk werden afgeslagen.
Bij de andere legergroepen is niets bijzonders voor
gevallen.
De Russische partouilles dragen, zooals is vastge
steld, om onze troepen te misleiden, Duitsche helmen.
Als zulke Russische soldaten in onze handen vallen,
zullen zij volgens de oorlogsgebruiken worden behan
deld.
RUSLAND'S ULTIMATUM.
Naar uit Petrograd gemeld wordt, werd het ultima
tum van Rusland aan Bulgarije Maandag 4 October,
te 4 uur namiddag, aan ministerpresident Radoslawof
overhandigd.
KORTE BERICHTEN.
De oorlogskosten van Italië hebben in Juni 463.7
millioen^ in Juli 510.5, in Augustus 485.7 millioen lire
bedragen, in de drie maanden dus 1459.9 millioen lire.
Te Weenen begint men thans gebrek aan levens
middelen te krijgenvleesch, boter, melk, aardappelen,
enz. zijn niet of tegen driedubbele prijzen verkrijg
baar. Paarden en rijtuigen zijn er vrijwel verdwenen,
verneemt de N. R. Crt.
Te Keulen is Zondag een ijzeren Siegfried ont
huld, waarin men tegen een vergoeding die voor een
liefdadig doel bestemd is, ijzeren spijkers mag slaan.
Het Engelsche stoomschip „Novocastrian" is gis
teren gezonken. De equipage is aan wal gebracht.
Twee man werden gewond.
De regeering van Luxemburg heeft bij de mo
gendheden der Entente een protest ingediend tegen den
luchtaanval op Luxemburg.
Thomas, de Fransche ondersecretaris voor muni
tie, heeft gisteren te Londen een onderhoud gehad met
minister Lloyds George.
In d zwavelmijnen van San Giovanello Labria
(Italië) zijn, volgens een bericht uit Castel Termini,
twintig arbeiders door vergiftige gassen om het leven
gekomen.
De tot dusver genoemde Slotparkbrug over het
Teltowkanaal te Berlijn kreeg den naam van Enver
Pasja-brug.
Een onderzeeër heeft Zondag de Fransche stoom
boot „Provincia" ter hoogte van Cerigo aan de Griek
sche kust in den grond geboord. De bemanning werd
in de gelegenheid gesteld het stoomschip te verlaten.
De vroegere minister-president en leider der vrij
zinnige partij in Zweden, Karl Staaff, is dezer dagen
in Stockholm overleden.
Het Fransche luchtschip „Alssoe"
keerde van zijn tocht op 2 Oct. niet terug.
Volgens een bericht uit Milaan is de s t a k i ng
oneer de Italtaansche textielarbeiders opgehev en.
Er is een overeenkomst tusschen de arbeiders en
werkgevers geteekend.
UITVOER AARDAPPELEN.
Volgens mededeeling van den Minister van Land
bouw bedraagt de opbrengst van consumptie-aardap
pelen dit jaar ruim 8 millioen H.L. minder dan in
1914, welk kwantum toen werd uitgevoerd. Met het
oog op deze geringere opbrengst zijn er bezwaren te
gen de wederopenstelling der grenzen.
OORLOGSWINSTEN.
Ingesteld; is een staatscommissie, die zal hebben te
onderzoeken op welke wijze een tijdelijke belasting kan
worden ingericht, welke ten doel heeft buitengewone
vermeerdering van inkomen of van vermogen als di
rect gevolg van den oorlogstoestand te treffen, met op
dracht haar verslag met de noodige wetsvoorstellen
uit te brengen aan dten Minister van Financiën
Benoemd tot lid, tevens voorzitter, dr. D. Bos, lid
der Tweede Kamer
tot leden M. P. C. Barbe, directeur der Westersui
kerraffinaderij te Amsterdam; S, van den Bergh, oud
lid der Tweede Kamer te Wassenaar; Jl. Th.'Cremer,
lid der Eerste Kamer; jhr. mr. P. van Foreest, jhr. mr.
D. J. de Geer, B. J. Gerretson, leden der Tweede Ka
mer; Ed. Gerzon, koopman te Amsterdam; B. J. Hoe-
tink, directeur der registratie en domeinen bij het dé
partement van Financiën; J. C. E. Kellermann Slote-
maker, dircteur der directe belastingen, invoerrechten
en accijnzen te Breda; mr. D. A. P. N. Kooien, lid
der Tweede Kamer; A. G. Kröller, lid der firma Wm.
Müller Go., 's-Gravenhage; mr. J. P. A. Laman de
Vries, hoofddirecteur dter directe belastingen, invoer
rechten en accijnzen; Ji. C. L. van der Lande, lid der
Eerste Kamer; jhr. W. van Loon, bankier te Amster
dam R. U. Mesdag, directeur der directe belastingen,
invoerrechten en accijnzen te Rotterdam; F. H. de
Monte Verloren, lid dter Tweede Kamer; mr. H. J. Nie-
boer, 's-Gravenhagemr. F. S. van Nierop, lid der
Eerste Kamer; B. Nierstrasz, lid der Tweede
Kamer; P. J. -van Ommeren, bankier, Rotter
dam; mr. R. J. H. Patijn en J. H. A. Schaper leden
der Tweede Kamer; dr. D. F. Scheurleer, bankier te
's-Gravenhage; J. D. G. Schuuring, hoofddirecteur der
registratie, hypotheken en kadaster; C. A. P. van Stolk,
lid der fiima Van Stolks commissiehandel te Rotter
dam E. M. Teenstra, mr. M. Tydeman Jr., J. van Vol
lenhoven, leden der Tweedte Kamer; dr. E. van Weide
ren baron Rengers, voorzitter der Friesche Maatschap
pij van Landbouw te IJsbrechtum; J. V. Wierdsma, di
recteur der Nederlandsch Amerikaansche Stoomvaart
maatschappij te Rotterdammr. J. B. L. C. C. baron de
Wykerslooth de Weerdesteyn, lid der Tweede Kamer.
Aan de commissie, die bevoegd is zich in sub-com
missies te splitsen, is als secretaris toegevoegd J. M
J. Schepper, adjunct-commies bij het departement van
financiën.
DE „KRAKATAU."
Het stoomschip „Krakatau" van de Stoomvaartmaat
schappij „Nederland dat op zijn thuisreis den 26sten
September Dover passeerde en den dag daaraanvol
gende te Gravesend aankwam, ligt thans nog steeds
op de Theems voor anker. De oorzaak van deze aan
zienlijke vertraging is, naar het „Handelsblad" meldt,
dat de papieren niet voldoen aan de vereischten, welke
de Engelsche regeering stelde om harrerzijds de onbe
lemmerde overvaart van voor Nederland bestemde goe
deren te verzekeren.
De Tel. heeft zich naar aanleiding van dit bericht
tot de directie der Stoomvaart-Maatschappij „Neder
land gewend, die het volgende meddedeelde:
„Aan boord van de „Krakatau" bevindt zich ook la
ding, die voor Engeland bestemd is en deze is thans
gelost. De reis naar Nederland kon echter voorloopig
niet worden voortgezet, aangezien er verschil van mee
ning bestaat over de consignatie van eene groote par
tij koffie. De invoer van koffie, afkomstig van Neder-
landsche ondernemingen in Indië en geconsigneerd aan
de vertegenwoordigers dier ondernemingen in Neder
land kan geschieden buiten de N. O. T. om. Doch
koffie, afkomstig van inlandsche ondernemingen, moet
volgens de bestaande bepalingen aan de N. O. T. wor
de geconsigneerd. Nu bevindt zich aan boord van de
„Krakatau" een aanzienlijke partij koffie, van inland^
sche ondernemingen en de opkoopers van deze partij
hebben verzuimd deze producten aan dte N. O. T. te
consigneeren. Zoolang dë eigenaren weigeren dit te
doen, zoolang kan de „Krakatau" niet vertrekken, ten
zij dat de partij koffie in Engeland gelost wordt.
Er worden drukke onderhandelingen gevoerd om tot
overeenstemming te geraken.
BINNENLAND.
EEDSWET.
De afdeelingen der Tweede Kamer, die gisteren haar
arbeid hervat hebben, hielden zich allereerst bezig met
het onderzoek van het nieuwe Eeds-ontwerp. Naar ver
luidt, zou zoo goed als de geheele rechterzijde zich te
gen de strekking ook van dit ontwerp hebben uitge
sproken.
ONZE GEZANT BIJ HET VATICAAN.
Naar vernomen wordt, zal de tijdelijke Gezant bij
het Vaticaan, mr. L. H. W. Regout, aan zijn aanvanke
lijk voornemen, om reeds in October naar Nederland te
komen, geen gevolg geven. Hij is voornemens, in ver
band met particuliere aangelegenheden, over enkele
maanden voor eenigen tijd naar Nederland te komen.
De familie vertrekt in den loop van October naar
Rome.
Gemengd Nieuws.
SMOKKEL-BABY.
Men schrijft uit Venlo aan de „Geld.":
Dezer dagen arriveerde aan de grens een vrouw met
een kinderwagen, waarin een slapend; kindje lag. Bij
onderzoek door de grenswacht bleek echter, dat dë
„lieve kleine" bestond uit meel, rijst enz. Voor het
hoofdje zat een masker.
Natuurlijk werd de slaap van het teeder wichtje
wreed gestoord.
EEN SCHIJNDOODE.
In een groote gemeente in de provincie Groningen
„overleed" de vorige week een vrouw. De dokters con
stateerden, aldus de „N. Veend. Crt.", dat de vrouw
aan hartverlamming was overleden. Nadat het lijk ge
kist was, verbeeldde de man zich, dat zijn doodge
waande vrouw hem riep; 't werd den man benauwd
om het hart, hij ging naar zijn buren en stelde die er
mede in kennis.
Terwijl ze samen naar huis gingen, kwam bij het
openen der deurde doodgewaande vrouw hen tege
moet!
De nu gehaalde dokter constateerde, dat de vrouw
een flauwte had gehad.
EEN OPBRENGING VOORKOMEN.
De koftjalk „Zeemeeuw" van Ondarroa uit Spanje
te Amsterdam binnengekomen, is door de kloekheid
van een scheepsjongen aan een opbrenging naar Enge
land ontkomen. In het Kanaal werd het schip aange
houden door een Engelsch patrouillevaartuig, dat om
papieren vroeg. Bij het overreiken woeien deze echter
in zee. De scheepsjongen sprong, volgens het blad,
ze achterna en wist ze alle weer boven te brengen. Hij
moest toen echter nog een heel eind zwemmen om de
beide schepen, die door de vaart waren doorgeloopen,
te bereiken.
De officier kondigde den kapitein inmiddels aan,
dat hij naar een Engelsche haven zou wordten opge
bracht, omdat hij de zaak niet erg vertrouwde en ver
moedde dat de papieren met opzet overboord waren
geworpen, teneinde een minder gewenscht onderzoek
te ontduiken. Toen hij de inmiddels weer opgedoken
papieren had doorgelezen, erkende hij d'at zijn vermoe
den ongemotiveerd was. Voor de zwemkunst van den
scheepsjongen sprak hij, als sportlievend Engelsch-
man, zijn bewondering uit en gaf hem eenige zilver
stukken om daarvoor in Nederland een kistje sigaren
te koopen.
ER IS WAD TE VERDIENEN!
Te Nieuw-I ekkerkerk zijn de volgende baantjes va
cant: gemeentebode; huurder en schoonhouder van het
raadhuis; aanplakker; agent van politie; bode van den
brandraaddeurwaarder van dë plaatselijke gemeente
belasting; onbezoldigd ambtenaar van dten burgerij
ken stand en bode van de nutsspaarbank.
Aan deze gezamenlijke betrekkingen is een salaris
vanf 500 per jaar vastgesteld, waarbij inbegrepen
is de huishuur.
Wie heeft er trek?
DIEFSTAL.
De kruier L.ange, in de Van Woustraat te Amster
dam, is. naar het Hdbl. meldt, gisteren tot de ontdek
king gekomen, dat uit zijn opslagplaats in de Noor
derstraat aldaar, twee ameublementen, een waarde ver
tegenwoordigend van ongeveer 1000, gestolen wa
ren. Deze ameublementen behoorden aan een Duit-
schër, die voor den militairen dienst naar zijn vader
land was vertrokken.
In het laatst der vorige week waren dte meubelen
nog aanwezig.
LIJKEN GEVONDEN.
In de Genievaart nabij den Sloterweg onder Haar
lemmermeer zijn gevonden de lijken van den'24-jarigen
schipper G. Slootweg uit Hazerswoude en diens echt-
genoote. Door een of andere oorzaak is vermoedelijk
de vrouw, die aan het roer stond, over boord geraakt
en is de man die in (Je lijn liep, bij zijn pogingen om
haar te redden, verdronken.
STATIONCHEF-SMOKKELAAR.
Voor de 's-Hertogenbossche rechtbank stond gisteren
terecht de stationchef van Gennep, beklaagd van po
ging tot uitvoer van ongeveer 5000 K.G. leder. In zijn
hoedanigheid van stationschef had hij den wagon,
waarin het leer was geladen, doen koppelen aan een
trein die voor Duitschland cestemd was. Aan de
grens werd het evenwel in beslag genomen.
De eiseh luidde 6 maanden gevangenisstraf.
ZONDERLINGE TOESTAND.
Men schrijft aan het Hbld. uit een der welvarende
dorpen nabij de stad Leiden, dat sedert een paar jaar
de dienstdoende predikant der Ned. Herv. Gemeente
aldaar niet meer in zijne gemeente, doch met zijn gezin
elders woont, 's Zaterdagsavonds komt Z.Eerw. in de
gemeente om 's Zondags een of tweemaal te preeken.
's Maandags worden alle catechisatiën achter elkaar
gehouden. En nu is de gemeente meestal van Maan
dagavond tot Zaterdag zonder herder en leeraar, en
de pastorie gesloten. „Mag nu zoo'n toestand maar
voortduren, daar in die gemeente een zekere onver
schilligheid tegenover de Kerk al meer en meer openi-
baar wordt?" zoo vraagt men. Ons dunkt, terecht,
zegt „De Nederlander".
UIT HARENKARSPEL.
Door mej. T. Jongsma, onderwijzeres te Waarland,
is wegens hare benoeming aan een o. 1. school te
Landsmeer, eervol ontslag aangevraagd met ingang
van 13 November a.s.
RARE TIJDEN.
We leven in een vreemden tijd, waarvan als zeer bij
zonder symptoom het volgende, dat hier in de omge
ving heeft plaats gevonden, kan gelden.
Een landbouwer verkocht zijn blauwmaanzaad voor
29 per H.L Spoedig had hij echter berouw over
den verkoop en kocht de partij terug voor 37. En
nu weer heeft hij haar te Amsterdam verkocht voor...
45 per H.L.
UIT OUDE NIEDORP.
Beroepen bij de Ned. Herv. Gemeente alhier en te
Veenhuizen Ds. H. J. Witkop te Wieringen.
COURANT.
