DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Van het westelijk oorlogsterreln.
Van het oostelijk oorlogsterreln.
Van het zuidelijk oorlopterreln.
Aangifte voor deelneming aan het onderzoek
nzake voorgeoefendheid.
Honderd en zeventiende jaargang.
1915
W Opp S DJA 0
13 OCTOBER.
te ALKMAAR
op Maandag 1 November 1915.
^0 24R Dlt numroer bestasl QR 2 bladen.
Deze 'Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
Feestdagenuitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f 1,franco door het geheele Rijk f 1,25.
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Telefoonnummer 3.
Prijs der gewone Advertentiën
Per regel f0,10. Bij groote contracten rabat. Oroote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
ALKMAAR, 13 October.
Toen de mobilisatie van het Bulgaarsche leger werd
afgekondigd, werd verklaard, dat deze niet vóór 15
October gereed zou zijn en dat in verband daarmede
ook geen ingrijpen van dien kant te wachten viel.
Thans zijn Bulgaarsche troepen de Servische grens
binnengetrokken, naar verluidt, om een verbinding
met de Oostenrijkers en Duitschers tot stand te bren
gen De inval is geschied twintig K. M. ten noordoos-
t en 40 K.M. ten zuid-oosten van de tegenwoordige
Servische hoofdstad Nisj.
Nu Bulgarije, zonder oorlogsverklaring, de vijande
lijkheden begonnen is, vraagt men zich allereerst af
wat Griekenland zal doen. De zitting van de Grieksche
Kamer welke tot Maandag werd verdaagd, heeft ons
niet vee' wijzer gemaakt. De minister-president Zaimis
vork M-fte enkel, dat de regeeringspolitiek op dezelfde
grondslagen berust als vóór den oorlog, dat de neu
traliteit thans gewapend moet zijn, om in de toekomst
een houding te kunnen volgen, in overeenstemming
met de gebeurtenissen, die door de regeering met ge
spannen aandacht worden gevolgd. De heer Venizelos
wenschte af te wachten, maar wees er op, dat de ver
plettering van Bulgarije het nationale belang van
Griekenland is.
Het zal spoedig moeten blijken of de Grieksche re
geering onder de gebeurtenissen, welke zij met span
ning afwacht, ook den Bulgaarschen inval in Servië
rekent en waartoe deze haar aanleiding geeft. Zou
haar kijk op den militairen toestand niet den doorslag
geven? Voor het grootste deel kan de beslissing af
hang'.:" van f daadwerkelijke hulp, welke de verbon
den groote mogendheden zullen brengen. Zooveel is
wel gebleken, dat Griekenland de kastanjes niet alleen
uit het vuur wil halen. Slechts wanneer er spoedig tal
rijke troepenmassa's op den Balkan verschijnen, zal
het wellicht willen vechten. Wat er tot dusverre te
Saloniki geland is, schijnt bijna uitsluitend van de
Dar dan el! en afkomstig vandaar dat Turkije bereids
twee legerkorpsen +er beschikking van Bulgarije kon
stellen, waarvoor Bulgarije kolen., spoorwagens en
oorlogsmaterialen in ruil heeft gegeven. Maar er zullen
nog aanzienlijke troepencontingenteni worden gezon
den. De Frausche mirister-president Viviani heeft gis
teren in de zitting der Kamer verklaard, dat Enge
land m Frankrijk het daarover eens zijn met
hun bondgenooten, evenals over de maatrege
len.. die noodig zijn en dat de Russische troepen naast
de Fransch-Engelsehe zullen strijden. Ook Rusland
zal du? in Servië meevechten en dus niet enkel hulp
ver Genen in den vorm. van meerdere actie in Galicië.
Een gerucht zegt zelfs, dat de Russische regee
ring den vrijen doortocht van troepen door Roemenië
wenscht. Voor directen steun aan Servië is dit trou
wens ook de eenige mogelijkheid, tenzij een aanval van
de zeezijde uit op Bulgarije wordt gedaan.
Misschien zal sir Edward Grey, in zijn met span-
ning verwachte verklaringen morgen in het Lagerhuis
nadëre bijzonderheden kunnen geven.
Behalve vèrreikende factoren van politieken aard,
staan er bij den gang van zaken op den Balkan hoogst
belangrijke militaire overwegingen op het spel.
Inmmers wanneer de midden-mogendheden dit spel
verliezen, dan kan de ring, welke de tegenstanders
vormen als gesloten worden beschouwd, terwijl de
verbinding tusschen Rusland en zijn bondgenooten
dan hersteld is. Verliezen de verbondenen daarente
gen, dan is Rusland geïsoleerd, dan is het meevechten
van andere Balkan-staten, ten minste van Roemenië,
waarschijnlijk en dan is wellicht een zoo groot over
wicht verkregen, dat een beslissing spoedig mogelijk
zou zijn.
„De eerstkomende weken, zegt de Daily 'Chronicle,
kunnen een heel eind dichter bij de beslissing van den
oorlog brengen. Er is geen reden voor voorbarige
moedeloosheid, maar alle reden om te erkennen, dat
de nieuwe campagne, waartoe wij thans genoodzaakt
worden, van onmetelijk belang voor den afloop van
den oorlog kan zijn."
Volgens de Engelsche berichten, zijn de Bulgaarsche
aanvallen in Servië afgeslagen met zware verliezen. De
Duitschers melden, dat zij de Servische vesting Semen-
dria (25 K.M. ten oosten van Belgrado) hebben geno
den, de Oostenrijkers, dat op de grens tusschen Herze-
gowina en Montenegro schermutselingen plaats heb
ben met Montenegrijnsche afdeel ingen. De Matin
vertelt, dat aan de verdediging van Belgrado deelgeno
men werd door een batterij Fransche artillerie.
Het Tageblatt zegt, dat men er niet op mag rekenen,
dat de operaties ia Servië zeer snel zullen gaan. Er
zullen bloedige en moeielijke gevechten plaats hebben
met vermoedelijk een guerilla in den rug en verscheiden
nevenoperaties zijn er ta wachten.
Van Duitsche zijde wórdt gemeld, uit Athene, dat
het Fransche troepentransportschip Sublinhaven met
2000 Algerijnsche infanteristen aan boord door een
Duitschen onderzeeër werd getorpilleerd. Slechts 90
man werden gered.
Van het oostelijk oorlogstooneel melden de Russen,
dat zij hun succes aan de Strypa voortzetten en dat de
tegenstanders genoodzaakt werden in wanorde over de
rivier te trekken, terwijl in het noordelijk merengebied
onder dekking van den mist een aanval succes oplever
de in den vorm van drie loopgravenlinies.
Het Duitsche legerbericht, gisteren ontvangen, deel
de mede, dat de Franschen op twee plaatsen in dë
buurt van Souchez tot in de voorste linie doordrongen.
Het Fransche communiqué meldt heden, dat de Duit
schers zeer hevig de verloren loopgraven beschoten en
voorts dat Duitsche aanvallen in Lotharingen en in de
Vogezen geheel mislukt zijn.
In d'e Oostzee werd het Duitsche kolenschip Gutrune
(3000 ton) van Hamburg getorpilleerd (de bemanning
werd gered en is onderweg naar Nederland) en evenr
eens het Duitsche ertsschip Nicodemia (4400 ton), even
eens van Hamburg, een boot met opvarenden kwam be
houden aan, terwijl vermoedelijk ook het andere deel
der bemanning gered is.
Het Engelsche stoomschip Halezones (5100 ton), op
weg naar Liverpool, werd in de Noordzee in den
grond geboord. De bemanning werd gered.
DE STRIJiD IN BELGIë en NOORD-FRANKRIJK.
Het Fransche communiqué meldde gisteren: De
gevechten duurden des nachts voort om de loopgraven
die de Franschen gisteren ten noorden van Souchez en
op de hoogten van La Folie veroverden. Een aantal
gevangenen bleven in Fransche handen, het totaal be
reikte het cijfer van 150. Men meldt wederzij dsch hef
tig bombardement in de streek van Reillon en Ancere-
viller.
Het Duitsche legerbericht reeds in een deel onzer
vorige oplaag vermeld luidde gisteren:
Ten noorden van Atrecht hebben de Franschen hun
aanvallen voortgezet. Twee gedeeltelijke aanvallen te
gen de door ons op 8 October ten zuidrwe&ten van
Loos heroverde loopgraven werden afgeslagen.
Vrij krachtige aanvallen tegen ons front van ten
noord-oosten van Souchez tot ten oosten van Neuville
mislukten, op sommige plaatsen met zeer zware verlie
zen voor den vijand. Slechts op twee kleine plaatsen
kwamen de Franschen tot in onze voorste linies.
Ook in Champagne eindigden aanvallen van de
Franschen aan weerszijden van Tahure met een gevoe-
ligen tegenslag voor den vijand. Ondanks krachtige
voorbereiding door de artillerie, kon hij gisteren ner
gens terreinwinst behalen. Zijn poging om vanoch
tend op dezelfde plaats door te breken mislukten even
eens.
DE STRIJD AAN HET OOSTELIJK RONT.
Het Duitsche hoofdkwartier meldde gisteren
Legergroep von Hindenburg: Op het Westelijke
front van Dunaburg leidden onze aanvallen tot bestor
ming van vijandelijke stellingen ten westen van Illoekst
over een frontbreedte van 2% K.M. 3 officieren en 367
man werden gevangen genomen, 1 machinegeweer
buitgemaakt. De tegenaanvallen van de Russen wer
den afgeslagen.
Legergroep Leopold van Beieren: Niets nieuws.
Legergroep von LinsingenCavalerie van den vij
and heeft bij Jeziercy het veld geruimd. De toestand
van de Duitsche troepen in het leger van graaf Both-
mer is onveranderd.
(Reeds in een deel onzer vorige oplaag vermeld).
Het Oostenrijlcsche legerbericht luidde gisteren
De toestand is onveranderd. Ten zuiden van Bur-
kanof sloegen wij drie aanvallen der Russen af. De
verdediging tegen een vierden, die gericht was tegen
een frontgedeelte van twee a drie K.M., is nog aan den
gang. Aan de beek Konnin en ten noorden van Rafa-
lowska aan de Styr deed de vijand eveneens eenige mis
lukte aanvallen.
DE STRIJD TEGEN SERVIë.
Een Servisch legerbericht meldde Zondag: Er wor
den" verwoede gevechten geleverd in de stellingen van
Anateme ten zuiden van Ram. Op 9 Oct. sloegen onze
troepen alle aanvallen van den vijand af.
Op het frontgedeelte tusschen de Mlawa en de Mo-
rawa gingen onze troepen tot den aanval over. Aan
denzelfden oever van den Donau maakten wij vier hou
witsers en vier mitrailleurs buit.
Na een krachtige voorbereiding door artillerie poog
de de vijand Groot Wrantsjar en Dedigne stormender
hand te nemen. De aanval op Groot Wrantsjar werd
gekeerd door onze dappere troepen, die den vijand zwa
re verliezen toebrachten. Aanvallen van den vijand
op andere punten mislukten eveneens.
Het Duitsche hoofdkwartier meldde gisteren, zooals
we reeds in een deel onzer vorige oplaag meedeelden
Op het geheele front heeft onze vóorwaartsche be
weging goede vorderingen gemaakt. De stad en de
vesting Semendria zijn gisteren door onze troepen ge
nomen.
Het Oostenrijksche legerbericht meldde gisteren:
Ten zuiden van de Save, den Donau en de Beneden-
Drina worden aanvallen gedaan langs het geheele
front. De uit Belgrado voorwaarts rukkende Oosten-
rij ksch-I iongaaxsche troepen maakten bij de bestor
ming van den ten oosten van de stad1 en de Laudon-
schansen gelegen berg Ripar drie stuks geschut en een
zoeklicht buit
Alle hoogten rondom de stad, die de rivierovergan
gen op schootsafstand van het veldgeschut beheer-
schen, zijn in handen der Duitschers en Oostenrijkers.
De Duitschers veroverden Semendria en drongen
den vijand terug in de richting van Posarevoe. Op de
grens tusschen Herzegowina en Montenegro hebben
op verschillende punten schermutselingen met Monte-
negrijnen plaats gehad.
Aan de Times werd gisteren uit Athene geseind: De
Bulgaren zijn gistermiddag den aanval op Servië bij
Kadi Bogas, een punt in de richting van Knasjewats,
begonnen.
ENGELAND.
UIT HET LAGERHUIS.
In het Lagerhuis heeft minister Asquith gisteren aan
gekondigd, dat minister Grey op 14 October een ver
klaring zou afleggen nopens den Balkan.
De heer Mc. Kenna legde het wetsontwerp voor ter
bekrachtiging der Amerikaansche leening, en wees
daarbij op de belangrijkheid van den maatregel om
den normalen wisselkoers weer te doen intreden. Hij
zeide, dat het een handels-transactie was, en dat de
voorwaarden billijk en redelijk waren.
De heer Samuel kondigde aan, dat het wetsvoorstel
tot afschaffing van het halve-stuiversport was inge
trokken.
Minister Grey verklaarde vervolgens, dat het in de
bedoeling der regeering ligt om te verklaren, dat ka
toenen goederen en andere uit katoen vervaardigde ar
tikelen geschikt zijn voor het maken van ontplofbare
stoffen en dat de uitvoer van deze artikelen uit Groot
Brittannië naar de onzijdige landen, welke grenzen aan
Duitschland en Oostenrijk-Hongarije, zal worden ver
boden.
De regeeringen der Entente-mogendheden moeten
echter rekening houden met de bijzondere economische
positie, waarin Zwitserland verkeert en hebben ge
voeld, dat het onmogelijk is bezwaren te maken tegen
over Zwitsersche exporteurs om zekere soorten van
katoenen en garen stukgoederen naar Duitschland te
verzenden onder waarborg, dat deze artikelen geen
enkele werkelijke militaire waarde bezitten.
Tenslotte werd door het Lagerhuis de leeningwet in
alle lezingen aangenomen.
FRANKRIJK.
DE REGEERINGSVERKLARINO.
Gisteren deed minister-president Viviani in de Ka
mer voorlezing van de verklaring van de regeering om
trent den diplomatieken toestand. Hij zei, dat de ge
allieerden hadden getracht den tóestand op den Bal
kan te verbeteren met hulp van Roemenië en rGieken-
land, doch het was niet mogelijk de Bulgaarsche re
geering tot ernstige medewerking te bewegen. Wat
Roemenië betreft, zei spr., dat de pogingen der gealli
eerden niet zonder succes zijn gebleven, doch dit land
gunstig gestemd bleek voor een Balkanbond.
Om het Bulgaarsche volk tevreden te stellen heeft
de Entente niet geaarzeld van Servië groote concessies
te eischen.
De mobilisatie van Bulgarije was het antwoord op
de vriendschappelijke vraag omtrent de bedoelingen
van het gouvernement te Sofia, terwijl Oostenrijk en
Duitschland hun troepen concentreerden aan de Servi
sche grens. Tegenover deze houding trokken de geal
lieerden hun voorstellen in en hernamen vrijheid van
actie ten opzichte van de overige Balkanstaten.
Het heldhaftige Servië, welks moed door drie achter
eenvolgende oorlogen niet verminderd is, bereidde zich
zijnerzijds voor, aan twee punten het hoofd te bieden
aan de geconcentreerde aanvallen van Berlijn, Weenen
en Sofia.
Van de mobilisatie van Bulgarije was het gevolg
dat onderhandeld werd met den eerste-minister van
Griekenland hetgeen des te logischer was, daar er
een tractaat tusschen Servië en Griekenland, met het
oog op aanvallen van Bulgarije.
„Onze voornaamste zorg, zoo ging de minister-pre^
sident voort, is de verdediging van ons front en de be
vrijding van het door den vijand bezette gebied. Geene
regeering zou een andere opvatting hebben kunnen
huldigen omtrent de tragische maar eenvoudige plicht,
die vervuld moest worden. Maar zonder ons front te
verzwakken moesten wij ook de plicht vervullen, die
ons belang en onze eer ons opleggen. De verstand
houding ixtsschen de regeering en den opperbevelheb
ber onzer troepen is uitmuntend. De overeenstemming
tusschen de Engelsche regeering en die der Fransche
republiek kan niet beter. Wij zijn volkomen bereid hulp
te verleenen aan Servië, dat ons daarom heeft ge
vraagd en de belangen van Servië, Roemenië en Grie-
De BURGEMEESTER van ALKMAAR brengt
ter kennis van belanghebbenden, dat ter gemeente
secretarie alhier gelegenheid bestaat voor de inge
schrevenen der militie voor de lichting 1916 om
zich alsnog vdtfr 21 October a.s. aan te melden
tot deelneming aan bovenbedoeld onderzoek.
Het onderzoek vangt aan op 16 November
1915 en wordt gehouden te Amsterdam, Helder,
's-Gravenhage, Gorinchem, Bergen op Zoom, Venlo,
Arnhem, Kampen, Leeuwarden, Assen en Utrecht.
Bij de aanmelding moet worden opgegeven in
welke gemeente men aan het onderzoek wenscht
deel te nemen, waarbij men tevens te kennen be
hoort te geven of men gedurende het onderzoek
voor Rijksrekening legering of voeding wenscht te
genieten.
Verdere inlichtingen worden, desgewenscht, ter
gemeente-secretarie verstrekt.
Alkmaar, 28 Sept. 1915.
De Burgemeester voornoemd,
G. RIPPING.
kenland te beschermen, overeenkomstig het tractaat
van Boekarest, dat wij mede onderteekend hebben.
Rusland heeft zich met zijne bondgenooten verbon
den om Servië te hulp te komen; morgen zullen de
Russische troepen naast de onze strijden.
De verklaring des ministers werd herhaaldelijk toe
gejuicht.
KORTE BERICHTEN.
In de Karroo (Zuid-Afrika) heeft de groote
droogte naar schatting den dood veroorzaakt van
meer dan 300.000 stuks kleinvee.
In het vliegkamp te Johannisthal bij Berlijn ont
stond in den nacht van 9 op 10 October brand, waar
door een oude luchtschiploods vernield werd en vele
vliegmachines verbrandden. De oorzaak wordt aan
nalatigheid toegeschreven.
Het Londensche Persbureau berichtte gisteren,
dat Wtmbyaoas in Kameroen op 9 Oct. door de En
gelsche troepen na een gevecht van 30 uren is genomen.
Het Engelsche stoomschip „Halizones" is giste
ren gezonken. De bemanning werd gered.
De Duitsche ertsboot „Nicomedia" is gisteren aan
de Zweedsche kust in den grond geboord. De beman
ning is waarschijnlijk gered.
Aan de zuidpunt van Oelandi is gisteren de
Duitsche kolenboot „Gutrune" in den grond geboord.
De equipage van 34 man is te Trelleborg aan wal ge
zet.
Gisteren heeft de Servische secretaris-generaal
van buitenlandsche zaken aan den gezant van Bulga
rije diens paspoorten overhandigd.
De Bulgaarsche gezant te Londen heeft gisteren
zijn passen ontvangen.
In de 'Middellaiidsehe Zee is het Fransche troe
pentransportschip Samblin Haver, met meer dan 2000
Algerijnsche fuseliers aan boord, door een Duitschen
onderzeeër getorpilleerd en gezonken. Slechts 90 man
konden gered worden.
Een Fransche militaire vliegmachine is in het
park van het Trocadero te Parijs gevallen. De twee
aviateurs zijn gedood.
De minister van Binnenlandsche Zaken in
Duitschland heeft erop gewezen, dat het van groot be
lang is, om de zwarte vlierbessen, die binnenkort van
de struiken zullen vallen, te verzamelen
Volgens berichten uit Milaan is te Panna een he
vige aardschok waargenomen. Verscheidene schoor-
s teen en zijn ingestort; in een theater ontstond een pa
niek, waarbij eenige bezoekers gewond werden.
De Duitsche generaal-overste von Kluck, die te
Munster geboren werd, is tot eereburger der stad be
noemd.
NEDERLAND.
REGEERINGSVARKENS.
Het „Hbl." meldt:
Aan de varkensslagers zal voortaan het geheele kwan
tum varkens, dat zij1 voor hun debiet noodig hebben aan
regeerixrgsvarkens ter beschikking worden gesteld, zoo
dat thans nagenoeg de geheele binnenlandsche con
sumptie (enkele kleinere gemeenten, die zich niet.aan
meldden uitgezonderd) door den exporthandel worden
geleverd.
Naar wij vernemen, ligt het in de bedoeling van den
Minister om, in verband met dezen maatregel, bet per
centage van den uitvoer, dat de exporteurs ter beschik
king van het distributiebureau moeten stellen, te ver-
hoogen van 180 tot 200%.
ENGELSCH OFFICIER ONTSNAPT.
Uit Enkhuizen wordt gemeld:
Een der te Urk geïnterneerde Engelsche officieren
wist gistermorgen te ontkomen en met een der Urlcer
booten Enkhuizen te bereiken. Van den vluchteling,
die per trein van hier moet zijn vertrokken, is tot heden
nog geen spoor gevonden.
ALRMAARSCEE COURANT.
1