DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Vaa hst westelijk oorlQgstsrrelD.
Van liet oostelijk ooilogsterreln.
Van bet zuidelijk oorlopterreln.
LANDWEERLANDSTORM en MILITIE.
Uitbetaling vergoeding
No. 248
Honderd en zeventiende
jaargang.
1915
Abonnementsprijs per 3 maanden ft—, tr. p. post f 1.25. Advertentieprijs 10 ct p. regel, groote letters naar plaatsruimte. Brieven Ir. N. V. Boek- en Handelsdrukkerij v.h. HERIWs. COSTER 4 ZOON, Voordam C 9. Telefoonnr. 3.
VRIJDAG
22 OCTOBER.
TARIA.
NEDERLAND.
ALKMAAR, 22 October.
Het begint er voor de Serviërs slecht uit te zien.
De Bulgaren maken belangrijke vorderingen. Men
weet, dat het plan der Duitschers, Oostenrijkers en
Bulgaren in hoofdzaak neerkomt op een gemeen-
schappelijken en gelijktijdigen inval in Servië met
Nisj als hoofdrichtingspunt en de inbezitneming van
den spoorweg Belgrado-Nisj-Pirot-Bulgaarsche grens
als hoofdobject, voorts als neven-objecten het afsnij
den van de verbindingen van Servië over Griekenland
met de Fransch-Engelsche troepen te Saloniki en van
Servië over Roemenië met Rusland.
Dit plan wordt thans uitgevoerd en met succes. De
Oostenrijksche troepen zijn Sabats binnengerukt en
de Serviërs hebben de geheele vlakte van Macwa, de
noordwest-hoek van hun rijk dus, moeten ontruimen.
Verder westelijk dringen de vijandelijke legers steeds
dieper in het Servische gebied binnen. Ten zuiden
van Belgrado, aan de Koloebara, gaat het nog niet
snel, maar langs de Morawa schiet men beter op;
daar kan men thans langs evenwijdige wegen opruk
ken. De Bulgaren behalen snelle successen in het Oos
ten. Zij drijven in de eerste plaats de Serviërs van
Roemenië weg. En zuidelijker gewagen zij zelfs van
een offensief, dat met bliksemsnelheid wordt doorge
voerd. Inderdaad komen ze zoowel in de richting Nisj
als in de richting Uskjub vooruit. Wij zullen daarom
trent maar niet in bijzonderheden treden de plaats
namen zijn zoo lang en zoo lastig! en ook niet
lang stilstaan bij al de hoeveelheden tabak, hooi enz.
welke genomen werden, maar enkel het feit van voor
uitgang constateeren. En hieraan toevoegen, dat de
Bulgaarsche vorderingen ons van dien aard lijken,
dat de Servische verbindingen zijn afgebroken. De
Serviërs zullen een of meer legergroepen der Bulga
ren, die over zoo'n breed front opereeren, kunnen
verslaan, maar zij zullen vermoedelijk geen verbin
ding meer krijgen met de Fransch-Engelsche hulp
troepen. Het Engelsche blad de Morning Post wijst
er dan ook op, dat het er naar uitziet alsof de terug
tocht voor de Servische hoofdmacht op Monastir en
de Grieksche grens reeds afgesneden is. Het blad ver
klaart, dat de versterkingen van de verbondenen veel
geringer in aantal zijn dan enkele dagen geleden is
geseind en het meent, dat alles hiervan afhangt van
de vraag, of sterke Engelsch-Fransche versterkingen
deze week kunnen landen om tegen het midden der
volgende week naar het front te gaan. Gemeld wordt
voorts, dat de verwachte Engelsche beschieting van
de Bulgaarsche haven Dedeagatsj is uitgesteld, ten
einde te kunnen samenwerken met de Russische vloot.
Wellicht dat de operaties der verbondenen in niet
geringe mate worden vertraagd door de houding van
Griekenland. Men hoopt, door dreigement en door
geschenk, Gri eken land's toetreden alsnog te verkrij
gen, hoewel Italië alles behalve gunstig gestemd moet
zijn jegens het Engelsche aanbod, om Cyprus af te
staan, omdat Italië's levensbelangen in de Middel-
landsche Zee hierdoor worden bedreigd.
De positie van het Engelsche ministerie is nog
steeds onzeker. De Daily Chronicle houdt vol, dat er
een samenzwering tegen het kabinet bestaat met het
doel om de ministers Asquith, sir Edward Grey en
Balfour te wippen. Het lijft ook minister Lloyd
George bij de „raddraaiers" in en vindt diens hou
ding merkwaardig. De Chronicle is evenwel over
tuigd, dat de samenzwering mislukken zal.
Op he Oostelijk oorlogstooneel hebben de Russen
een tweetal overwinningen behaald. Zij hebben in
Wolhynië een deel der legergroep von Linsingen
een eind achteruitgeslagen en ten zuiden van het Pri-
pet-gebied eenige dorpen veroverd. Blijven hun aan
vallen succes hebben, dan kan de positie der Duit
schers en Oostenrijkers hier ernstig bedreigd worden.
Tenslotte zij een Reuter-telegram vermeld, volgens
hetwelk de Paus zich tot koning Albert heeft gericht
om stappen te doen, die tot den vrede kunnen leiden,
waarop Belgisch koning heeft verklaard, dat hij nooit
het zwaard in de schede zal steken, zoolang zijn land
in slavernij verkeert. De Heilige Stoel is zeer teleur
gesteld over het resultaat van deze poging, zegt het
telegram, dat we natuurlijk geheel voor rekening van
het Engelsche nieuwsbureau moeten laten.
DE STRIJD IN BELGIë EN NOORD-FRANKRIJK.
Het Fransche legerbericht meldde gistermiddag
Ten vervolge op het gisteravond gemelde bombarde
ment ten oosten van Reims, op een front van acht tot
negen K.M., hernieuwden de Duitschers den aanval,
die den vorigen dag in hetzelfde gebied was mislukt.
Ondanks de krachtige artillerie-voorbereiding, waar
van de intensiteit nog was toegenomen, en het ge
bruik van verstikkende gassen, leden de Duitschers
een nieuw échec. Driemalen poogden de aanvallers in
de Fransche posities door te dringen. Gedecimeerd
door het vuur van mitrailleurs en van de artillerie,
moesten zjj den aanval staken voor het prikkeldraad-
net. Zij konden nergens in de voorste Fransche loop-
gravenlinie doordringen.
In den nacht sloegen de Franschen eveneens een
Duitschen aanval af op het bosch van Givehchy, ten
noord-oosten van Souchez.
In Lotharingen is een aanval, door den vijand on
dernomen op een Franschen luisterpost ten oosten
van Moncel, volkomen mislukt.
DE STRIJD AAN HET OOSTELIJK FRONT.
De Russische staf deelde gisteren mede:
Op ons westelijk front werden gisteren, in de streek
ten zuid-oosten van Baranowitsj, na een onstuimigen
aanval door onze troepen de Duitsche stellingen bij
Ekimowitsji, Odokhostsjina, Noviki en Nagorna ge
nomen. Wij maakten in den loop van den dag 85
Duitsche en Oostenrijksche officieren en 3552 soldaten
gevangen en namen 10 mitrailleurs en een kanon.
Het Duitsche hoofdkwartier meldde gisteren:
Legergroep-von Hindenburg: Ten noord-oosten
van Mitau wonnen wij den Duna-oever van Bosko-
witsj tot de monding van de Bersc. Wij maakten daar
1725 gevangenen en namen 6 mitrailleurs.
Legergroep-Leopold van Beieren: Ten oosten van
Baranowitsj werd een Russische aanval door een te
genaanval afgeslagen.
Legergroep-von Linsingen: Aan de Styr in de na
bijheid van Tsartorysk nam het plaatselijk gevecht
grooter omvang aan. Voor de Russische overmacht
moest een deel der daar strijdende Duitsche divisie in
een achterwaarts gelegen stelling teruggaan, waarbij
eenige kanonnen, die tot het laatst in stelling waren
gebleven, verloren gingen. Een tegenaanval wordt
ondernomen.
Te Weenen werd gisteren officieel medegedeeld:
Ten westen en zuidwesten van Tzartorysk is ook
gisteren den geheelen dag heftig gevochten. Ten zuid
oosten van Kulikowice weerden de Oostenrijksch-
Hongaarsche en Duitsche troepen sterke Russische
aanvallen af.
In de gevechten van gisteren aan de Styr zijn 1300
gevangenen gemaakt, drie mitrailleurs werden ver-
meesterd.
Bij Nowo Alekinez werd hedenmorgen vroeg een
offensieve beweging van den vijand verijdeld. Overi
gens niets nieuws.
AAN HET IT ALIA AN SCH-OOSTENRIJ KSCHE
FRONT.
Het Oostenrijksche legerbericht meldde gisteren:
Aan het geheele zuidwestelijk front zijn gevechten
in grooten stijl aan den gang. In Tirol mislukten
gisteren talrijke sterke aanvallen der Italianen tegen
onze vaste stellingen. Zoo sloegen onze troepen op
de hoogvlakte van Vielgereuth eergistemacht zes aan
vallen af en sloegen zij gisteren overdag den aan
stormenden vijand driemaal af. Een zelfde lot trof
daar een hedennacht met zeer sterke krachten ingezet
te aanval van den vijand. Ook in de Dolomieten
werden nieuwe Italiaansche aanvallen om de Col di
Lana, aan den Monte Sief en bij de grensbrug ten zui
den van Schluderbach afgeslagen. De vijand, die in
deze streek reeds dagenlang zich inspant, kon nergens
ook slechts het geringste succes behalen. Aan den
Korinschen kam ten westen van het Wologermeer
werd een aanval der Italiaansche Alpentroepen afge
slagen. In het kustgebied verhoogde zich het vijan
delijke artillerievuur tot uiterste hevigheid en het hield
den geheelen dag aan langs het geheele Isonzo-front.
Pogingen tot nadering van vijandelijke infanterie en
technische troepen mislukten in het vuur van onze in
fanterie en mitrailleurs.
DE STRIJD TEGEN SERVIë.
Het Duitsche hoofdkwartier meldde gisteren:
E>e verbonden troepen volgen over het geheele front
den langzaam terugtrekken den vijand. Uit de sterk
bevestigde stelling ten zuiden en ten oosten van Ri-
panj zijn de Serviërs in zuidelijke richting gedreven.
Onze voorhoede bereikte StepojewoLeskowatsj Bo-
ba.
Ten westen van den Morava drongen de Duitsche
troepen over Selevatsj en Sarasrei, ten oosten van die
rivier over Vlaskido en Rasanatsj vooruit, in de rich
ting van Ranovatsj.
De Bulgaarsche troepen strijden bij Negotin. Meer
naar het zuiden bereikten zij den straatweg Zajecar
Knjazewatsj.
Het Oostenrijksche legerbericht luidde gisteren:
Onze troepen rukten Saxac binnen. De vlakte van
Macva is van vijan ien gezuiverd. Het leger van ge
neraal Von Kövess en de ten weerszijden van den Mo
rawa ageerende Duitsche troepen dringen in nauwe
aaneensluiting steeds dieper het Servisch gebied bin
nen.
Van de Oostenrijksch-Hongaarsche troepen onder
generaal Von Kövess rukte de westelijke groep op
naar de hoogte van Kolabara tot in het mondingsge-
bied van de Turya, terwijl de oostelijke groep ten zui
den van Grocka onder gevechten de Roljalaagte over
trok.
De Bulgaren wonnen tusschen Zajecar-Knojzevatsj
terrein in het Timokdal en naderen ten westen van Pi-
rot de hoofdwerken op geschutstand. Een der Bul
gaarsche legers bevocht eergisteren met vooruitge
schoven troepen den uitgang in het bekken van Koe-
manova en in .het Wardardal.
DE VERKIEZINGEN IN ZUID-AFRIKA.
Naar Reuter gisteren uit Kaapstad meldde is er
gisteren zeer druk gestemd in het geheele land. Te
middernacht was het bekend, dat dertig unionisten,
veertien leden der Zuid-Afrikaansche partij, vier le
den der arbeiderspartij en een nationalist waren ge
kozen.
Te Potchefstroom waar de rebellie eigenlijk oor
sprong vond werd de candidaat der Bothapartij
gekozen met een meerderheid van vijftig procent. De
arbeidersleider Cresswell is gevallen.
Generaal Botha is te Losberg gekozen.
KORTE BERICHTEN.
Keizer Franz Joseph verleende den Turkschen
grootvizier, prins Said Halim pasja, het grootkruis
van de Stephanusorde.
De „Echo de Paris" meldt, dat bij de ontploffing
in een fabriek te Parijs 37 menschen gedood, 52 ge
wond werden.
Een groote oliefabriek te Marseille is in vlam
men opgegaan. De schade bedraagt 400.000.
Het huwelijk van president Wilson en mevrouw
Galt zal op 20 December worden voltrokken.
Van Fransche zijde wordt bekend gemaaakt dat
vijftig volledig uitgeruste ambulances geheel verloren
zijn gegaan doordat het schip, waarmee ze werden
vervoerd, door een Duitschen onderzeeër is getorpil-
leerd.
De Kölnische Ztg. meldt, dat het eerste ijzeren
geld nu in Duitschland in omloop is gebracht.
In de zwavelgroeven bij Caltanissetta, op Sici
lië, is brand ontstaan. Veertien arbeiders zijn in dfe
dampen gestikt, 36 bekwamen verwondingen, terwijl
er nog 6 worden vermist.
Berichten uit Texas melden, dat een bende Mexi
canen een aanval gedaan heeft op een Amerikaansch
grensdorp, waarbij drie Amerikaansche soldaten ge
dood werdén.
UITVOER VAN KAAS.
De Minister van Landbouw, overwegende dat het
wenschelijk is een overzicht te verkrijgen va; de in Ne
derland aanwezige voorraden kaas, heeft bepaald,
dat met ingang van 24 October vergunningen tot uit
voer van kaas voorloopig niet meer worden verleend
en dat met ingang van dienzelfden datum op de be
reids verleende vergunningen tot uitvoer van kaas
geen uitvoer zal mogen geschieden. Kaas, welke op
bovenvermeld tijdstip het land niet heeft verlaten, mag
niet meer worden uitgevoerd.
UITVOER VAN EIEREN.
Men weet, dat'de uitvoer van eieren gedeeltelijk ver
boden is. Zelfs als de Minister zijn aanvankelijk uit
gevaardigd verbod had gehandhaafd, zou hij nog wei
nig succes met zijn maatregel hebben gehad. Want
de exporteur heeft zich al weer slimmer getoond dan
de Minister. De eieren worden n.l. met gedeelten
uitgevoerd; het eiwit in bussen, de dooiers in bussen.
De Minister verbiede dus ook èn den uitvoer van
eiwit en dien van dooiers. (Limb. K.)
MARGARINE, LIJNOLIE, VETTEN.
Door den territorialen bevelhebber te Assen is aan
de stationchefs te Coevorden, Emmen en Nieuwe-
schans opgedragen, bij aankomst aan hun station
van goederen, waarvan de uitvoer verboden is, alsme
de van margarine, lijnolie en cocos- of plantenvet,
wanneer de aanvoer in grootere hoeveelheden ge
schiedt dan redelijkerwijze voor de geregelde behoef
te der bevolking wordt geëiScht, daarvan dadelijk aan
de militaire autoriteit kennis te geven. Deze zal dan
beslissen, of aflevering mag geschieden, dan wel, die
goederen op kosten van den afzender buiten het in
staat van beleg verklaarde gebied moeten worden ge
bracht.
VERDUISTERING VAN MILITAIRE
GOEDEREN.
Te Ede is heel wat opschudding veroorzaakt door
de ontdekking van een belangrijke verduistering van
militaire goederen, meldt de N. Rott. Ct., waarbij zoo
wel militairen als burgers zijn betrokken. Er heeft
een groot aantal huiszoekingen plaats gehad, en bij
niet minder dan 35 personen zijn goederen gevonden,
o. a. eenige honderden militaire dekens, leerwerk,
waarbij volledige paardentuigen, een groote hoeveel
heid schoenen, enz. Op de markt werden o. m. eenige
tientallen paardendekens gevonden, die reeds in de
tweede hand waren overgegaan. De politie is den ge
heelen dag in de weer en daarbij blijkt, dat de zaak
steeds grooter omvang aanneemt.
BINNENLAND.
GEZANT REGOUT ONGESTELD.
Naar vernomen wordt is mr. L. H. W. Regout, ge
zant van Nederland bij het Vaticaan, ernstig onge
steld.
Ook het Departement van Buitenlandsche Zaken
kreeg hiervan bericht.
Gemengd Nieuws.
DEMONSTRATIE VAN GREPPELPLOEGEN.
Vanwege de Vereeniging tot Ontwikkeling van den
Landbouw in Hollands Noorderkwartier zullen op
Woensdag 3 November 1915, vanaf 's morgens half
tien, op de landerijen van de Proefzuivelboerderij in
d'Ampten te Hoorn de greppelploegen in werking
worden vertoond, die zijn aangegeven voor de door
de Vereeniging uitgeschreven beproeving.
UIT ANNA PAULOWNA.
Woensdagavond kreeg het 6-jarig zoontje van
den landbouwer J. P. Ruitenburg aan de Notweg al
hier een trap van een paard met het noodlottig ge
volg dat het in den afgeloopen nacht is overleden.
UIT WIERINGERWAARD.
Een droevig ongeval gebeurde Woensdagavond bij
den heer Ruitenburg te Anna-Paulowna nabij Wie-
ringerwaard.
Een kleinzoontje van R. oud zes jaar kreeg onver
wachts een klap van een paard waaxmede men juist
uit het land was gekomen. Bewusteloos werd de
knaap opgenomen en hij is Donderdagmorgen zonder
weer bij kennis te zijn geweest aan de gevolgen over-
leden
UIT ZUID-SCHARWOUDE.
De afdeeling Zuid-ScharwoudeBroek p 1 ngen-
dijk van den A. N. G. O. B. hield gisteravond eene
ledenvergadering in het lokaal van P. Schoenmaker.
De voorzitter was verhinderd, waarom de vergade
ring werd geleid door den vice-voorzitter. In het ope
ningswoord werd medegedeeld, dat de groei der afd.
zeer bevredigend is, wat grootendeels te danken is
aan het door Ds. Damsté gesprokene op de onlangs
gehouden opefalucht-samenkomst. De afd. telt thans
pl. m. 100 leden. De propaganda-vergadering te
Broek op Langendijk kon niet doorgaan, wegens wei
gering door den burgemeester, niet wegens de rede
van Ds. Damsté of voordracht van den heer Groot,
maar meer om de muziek ten dienste van den voordra-
De Burgemeester van Alkmaar brengt ter
kennis van belanghebbenden, dat de uit-
keerlng der vergoedingenloopende over
ket tijdvak van 16 tot en met 35 October, zal
plaats hebben ten Stadhulze, op Dinsdag,
36 October a.s., voor zooveel de LA1TDWEEB
en den LANDSTORM aangaat van 1011
uur en Voor zooveel de MILITIE betreft van
11—13 uur.
De Burgemeester voornoemd,
G. RIPPING.
ger. Ook ging het zeer moeielijk daar een lokaal te
krijgen, daar nu ook een kastelein weigerde, wiens
voorbeeld nu door alle kasteleins op één na werd op
gevolgd.
De notulen werden gelezen en onveranderd goed
gekeurd. De afdeeling besloot tot aansluiting bij de
Federatie te Alkmaar. Getracht zal worden een pro-
paganda-Tooneelclub op te richten. De wintercam-
pagne zal ingezet worden met een varieerend pro
gram, op Zaterdag 27 November. Andermaal wordt
Ds. Damsté verzocht, zoo ook de heer C. Groot.
Medewerking is o. m. toegezegd van den heer en
mej. A. KistLangendijk. Een tooneelstukje „Een
Kleine Vergissing" zal worden opgevoerd. Eenige
zangers zullen hunne medewerking verleenen. Een
8-tal jongedames zullen- aangezocht worden de inge
zetenen te bezoeken voor den verkoop van kaarten. De
gepensionneerdën zullen uitgenoodigd worden. Een
en ander belooft een mooie avond te worden. Tot tij-
delijken bode werd gekozen de heer D. Kist, daar de
tegenwoordige in dienst moet. Hierna werd deze ge
animeerde vergadering gesloten.
DE MELKPRIJS.
Tot nu toe was te Langweer de melkprijs bij de
melkslijters nog steeds 10 cent per liter gebleven. Van
elders hoorde men al prijzen van 12 tot 14 cent noe
men. En ook spraken de slijters er van, dat de prijs
van 10 cents eigenlijk moest worden verhoogd tot 15
cents. En allen moesten toestemmen, dat het voor hen
niet langer kon, maar 15 cents voor één litertje melk,
dat was toch ongehoord. Dat kon toch niet. En ge
lukkig, het komt zoo ook niet.
De coöperatieve boterfabriek aldaar heeft den inge
zetenen de gelegenheid opengesteld eiken avond de
melk voor den ouden prijs (10 cents) van haar te be
trekken. Tot algemeene voldoening heeft deze „melk-
verkoop" plaats.
KORTE BERICHTEN.
De belasting-beambten te Aalten hielden een
persoon, aan, die er zeer dik en bezweet uitzag. Daar
dit erg verdacht leek, werd de man gefouilleerd en
toen bleek hij om zijn lichaam een dikke zijde spek te
hebben.
Zes Russen zijn te Valkenswaard over de Belgi
sche grens gevlucht en door onze militairen'opgevan
gen. Zij vertrokken naar den consul in Rotterdam.
Door den arbeider v. d. Spek te Vlaardingen
werd dezer dagen een arend geschoten. Het dier had
een vlucht van 1.55 M.
De uitvoer van nikkelen en bronzen pasmunt van
het Koninkrijk der Nederlanden is verboden.
Naar de Echo van het Zuiden meldt, heeft de
militair, die thans in voorarrest zit, bekend de dader
te zijn van den moord op J. van Biezen, Zondag 10
dezer te Raamsdonksveer gepleegd. Hij geeft voor uit
zelfverdediging gehandeld te hebben.
Te Weert is gisteren de opperwachtmeester-in
structeur H., die van zijn paard gestort was, aan de
bekomen hoofdwonden overleden.
Naar uit IJmuiden wordt gemeld, zal de log
ger „Noordzee V" bekend om het drama daarop afge
speeld, dezer dagen van Grimsby naar Nederland
worden gesleept.
STADNIEUWS.
KAAS-REVOLUTIE.
Wanneer men bij het lezen van het woord „kaas
revolutie" mocht meenen, dat er vandaag óp het
Waagplein met gele kaasjes gebomd is, dan heeft men
het mis. Het is alles heel stil en vreedzaam in zijn
werk gegaan. Maar een revolutie was het deson
danks. Men kan dit niet beter beseffen, dan wanneer
men zich herinnert, dat Hildebrand als karakteristiek
van de Alkmaarsche kaasmarkt vermeldt, dat geen
boer zijn kaas weer meênemen wil of kan. Zelfs met
cursieve letter vertelt hij, dat de boer ze moet ver-
koopen, evenzeer als de kooplieden uit de eerste hand
haar moeten inslaan.
Welnu vandaag zijn haast alle aanvoerders in
plaats van met een gevulde portefeuille (had men niet
gehoopt een prijs van 105 te kunnen maken?) weer
met een volle kaaswagen thuis gekomen. Het scheen
aanvankelijk, alsof er heelemaal niet gehandeld zou
worden. Om half tien, 'het uur van markt-opening,
waren er slechts enkele handelaren aanwezig. De
meesten bevonden zich in de bovenzaal van 't café
„Central", om gezamenlijk te overwegen wat hun te
doen stond, nu de minister zoo plotseling den uitvoer
van kaas geschorst had. Hoe plotseling dit is ge
schied, moge hieruit blijken, dat een lid van het cen-
traal-bureau, die gisteren den geheelen dag in Den
Haag over kaas-aangelegenheden had vergaderd, de
juistheid van ons opzienbarend bulletin van gisteren
in twijfel meende te moeten trekken, maar spoedig
van zijn dwaling werd overtuigd. Het resultaat der
besprekingen waarover hieronder meer was, dat
een omroeper bekend maakte, dat den handelaren
werd aangeraden niet te koopen en den boeren niet te
verkoopen.
Stil stond dus de markt. Nimmer is het er zoo
rustig geweest. Sommige boeren bespaarden zich de
moeite om hun kaas af te laden. De kaasdragers, die
anders op dit uur al druk met hun sukkeldrafje bezig
waren, slenterden rond, een taschman verzekerde, dat
hij zijn geldzak volruimte had.
