DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Van hat westelijk oorlsgstmln.
fan het oostelijk oorlogsterreln.
Van bet zuidelijk oorlogtalu.
Uitbetaling vergoeding
LANDWEED. LANDST0R1 eu MILITIE
Ho. 249
Honderd en zeventiende Jaargang.
1915
Abonnementspriis per 3 maanden f 1.,fr, p, post f 1.25. Advertentieprijs 10 et. p. regel, groote letters naar plaatsrnimte. Brieven fr. N. V. Boek- en Handelsdrukkerij v.h. HERMs. COSTER 4 ZOON, Voordam C 9. Telefoonnr. 3.
ZATERDAO
23 OCTOBER
NEDERLAND.
Dit nummer bestaat uit 3 bladen.
ALKMAAR, 23 October.
De Engelsche pens is en terecht verontwaar
digd over de wijze waarop een Engelsche dame te
Brussel is gevonnist en terechtgesteld, geslacht, zegt
de Daily Chronicle. Deze dame was een Engelsche
verpleegster, die zichzelve in dienst der menschheid
had gesteld. Ook Duitsche soldaten had zij hun lijden
helpen verzachten. Maar bovendien had zij Britsche,
Fransche en Belgische soldaten geholpen over ons
land naar Engeland te ontsnappen, nadat zij hen eerst
verstopt had. De Duitsche overheid in België ont
dekte dit,, miss Cavell, zoo heette de dame, werd voor
den krijgsraad gedaagd, waarvoor zij een volledige
bekentenis aflegde. Zij werd ter dood veroordeeld en
enkele uren na het uitspreken van dit vonnis werd
het voltrokken. De Amerikaansche legatie in Brussel
had allereerst gepoogd de beschuldigde rechtskundige
hulp te verschaffen, hetgeen geweigerd werd, haar
verdediger moest een Duitsch advocaat zijn, die ove
rigens, naar de Chronicle verklaart, zijn plicht schijnt
te hebben gedaan, maar zelfs niet in staat gesteld was
de beklaagde ivoren te ontmoeten. Den 11 den Octo
ber telefoneerde de Amerikaansche gezant naar de
Duitsche xegeerings-bureaux, waar men zeide, dat
men h zou inlichten, zoodra 't vonnis uitgesproken
zou zijn. Dat was om elf uur 's voormiddags. Doch
reeds om 5 uur 's middags had de uitspraak plaats,
terwijl de Duitsche overheid dit om 6 uur 20 nog ont
kende en de Amerikaansche Legatie kwam eerst op in
directe wijze achter de waarheid. De gezant was on
gesteld, maar hij zond zijn secretaris, bij wien de
Spaansche gezant zich voegde, met een krasse nota
naar den vertegenwoordiger der Duitsche regeering,
die tegen 10 uur eerst de feiten ontkende, ze daarna
toestemde en zeide dat het doodvonnis binnen vier
uur voltrokken zou worden. Ondanks de sterkste pro
testen van de .Amerikaansche en Spaansche vertegen
woordigers, werd dit plan uitgevoerd en te 2 uur des
morgens werd miss Cavell geslacht, zegt de Daily
Chronicle.
Miss Cavell is als een heldin gestorven. De dood
van deze heldhaftige vrouw, haar grooten moed, haar
verheven berusting maken haar tot een martelares.
Deze kleine, maar schokkende geschiedenis zal tot
haa1 landgf looten en nun verbondenen méér spreken
dan een belangrüke krijgsverrichting, zal meer haat
opwekken, meer om wraak roepen, dan tal van andere
gemelde wreedheden. Maar ook de onzijdigen kun
nen hierbij niet onverschillig blijven. Men kan erken
nen dat deze vrouw strafbaar was maar wie zal
durven ontkennen, dat de straf in elk geval ver buiten
de verhouding stond tot de begane misdaad? Hier
geldt het weer een daad van militaire Duitsche over
heden, die de openbare meening tegen hen in beroe
ring moet brengen. Dergelijke gevallen zijn er stel
lig veel meer voorgekomen, maar zij zijn nimmer zoo
scherp belicht geweest en daardoor zoo aangrijpend
geworden. Niet onwaarschijnlijk is de vreeselijke
zaa'k-Oveil de laatste van dien aard. Immers er ston
den nog andere vrouwenlevens op het spel, er waren
nog meer doodvonnissen geveld, bij welker voltrek
king echter minder haast scheen. De Spaansche en
Amerikaansche gezant hebben gepoogd deze te redden
en het doet goed te vernemen, dat de Nederlandsche
gezantschapsraad zijn stem van protest bij de hunne
heeft gevoegd. De Paus en de Koning van Spanje
moeten zelfs een beroep op den Duitschen Keizer
hebben gedaan en ook president Wilson deed desge
lijks. Volgens een Times-bericht heeft Keizer Wilhelm
Koning Alfonso medegedeeld, dat er gratie is ver
leend aan gravin de Belleville, mej. Thulier en andere
Belgen, die bij vonnis van den krijgsraad eveneens ter
dood veroordeeld waren wegens het behulpzaam zijn
tot ontsnapping van Engelschen en Belgen van den
dienstplichtigen leeftijd uit België. Bevestiging van
dit bericht is nog niet gekomen. Maar het is zoo goed
als uitgesloten, dat deze machtige stemmen der neu
tralen, die het geweten der menschheid vertolken, te
vergeefs op het menschelijk gevoel een beroep zouden
doen. De oorlog maakt wel hard en wreed, doch ze
ker niet in die mate, dat er in de machthebbers geen
greintje van menschelijkheid zal zijn overgebleven.
Moge echter de heldhaftige dood van deze Engel
sche vrouw en het protest, dat in naam der mensche
lijkheid daartegen ingebracht is, den Duitschen over
heden doen inzien, dat zijniet alleen tegen de mensch
heid, niet alleen tegen den vijand, maar ook en vooral
tegen het eigen volk gezondigd hebben, door de gru
welijke, onvermijdelijke gevolgen van den oorlog te
vermeerderen met een daad, welke te vermijden ware
geweest en dus vermeden had moeten worden.
Het belangrijkste oorlogsnieuws komt uit het Oos
ten.
De Russen hebben in de eerste plaats een overwin
ning behaald bij Baranowitschy (een spoorwegknoop
punt waar 5 lijnen samenkomen, ten oosten van het
vaak genoemde Slonim). Daar werden 85 officieren,
benevens 3552 soldaten gevangen genomen. Volgens
het Duitsche communiqué is hier een Russische aan
val door een Duitschen tegenaanval afgeslagen, maar
men kan er op aan, dat er heel wat meer is gebeurd en
dat prins Leopold van Beieren hier alles behalve for
tuinlijk is geweest. In Russische militaire kringen
hoopt men nu maar, dat de Duitschers genoodzaakt
zullen worden dit gebied te verlaten, hetgeen van
zeer veel belang zou zijn, daar hier de verbinding
wordt gevormd tusschen de Duitsch-Oostenrijksche
noorder- en zuiderfronten. Met belangstelling dient
het verdere verloop der Russische operaties, welke op
een kwetsbare plek der vijandelijke linie gericht zijn,
te worden afgewacht.
Een veeg teeken is ook, dat de legergroep van von
Linsingen kanonnen verloor doordat Russische troe
pen zich hebben kunnen plaatsen in den rug van de
Duitsche artillerie-linie. Door een omtrekkende bewe
ging schijnt generaal von Linsingen echter zijn posi
tie te hebben gered, de Russen werden teruggeslagen
en achtervolgd, waarbij 19 officieren en 3000 soldaten
gevangen genomen werden.
Ten noorden van Tamapol hebben de Russen een
nieuw succes te boeken. Het Oostenrijksche front
moest bij Nowo Alexinets over een breedte van 5
K.M. achteruit genomen worden, volgens het Ween-
sche communiqué over een afstand van duizend pas,
hetgeen een zeer twijfelachtige aanduiding is in een
stafbericht
Wanneer men nu nog weet, dat de Russen ook te
gen de groep von Hindenburg aanvallend optreden,
dan ziet men dus, dat zij bijna overal het offensief
hebben, hetwelk hun reeds enkele niet onaanzienlijke
voordeden heeft opgeleverd.
Op het Westelijk oorlogstooneel vallen de Duit
schers aan, zonder echter succes te behalen.
De Serviërs komen hoe langer hoe meer in den
knel, al hebben de Bulgaren te lijden van de slechte
weersgesteldheid. Twaalf Engelsche en Fransche
schepen hebben o. a. Dedeagatsj beschoten, volgens
het Bulgaarsche legerbericht is dit niet van militaire
beteekenis geweest.
Griekenland heeft Cypres opnieuw afgeslagen.
Dr. Dillon van de Daily Telegraph leidt uit belang
rijke Grieksche troepenverplaatsingen af, dat de ver
bondenen niet langer te hopen hebben op een sponta
ne samenwerking met Griekenland en dat dit rijk
reeds maatregelen neemt tegenover een blokkade door
de verbondenen.
Op het Oostenrijkseh-Italiaansch oorlogtooneel zijn
de Italianen hun derde offensief begonnen, zonder dat
hun dit tot dusverre veel baat gaf.
DE STRIJD IN BELGIë EN NOORD-FRANKRIJK.
Het Fransche communiqué meldde gistermiddag:
De Duitschers beproefden gisteravond zonder eenig
succes een 'aanval op de oostelijke en zuidwestelijke
saillanten van de sterkte Givenchy.
Zij werden ook zeer gemakkelijk teruggeworpen in
het dal bij Souchez, waar zij beproefden vooruit te
komen
In Champagne hield het bombardement der Duit
schers op zeer hevige wijze aan ten westen van Tahu-
re, ten oosten van Mesnil en in de richting van Ville-
sur-Tourbe. De Franschen beantwoordden het bom
bardement door hun vuur, dat zichtbaar zeer groote
uitwerking had op de Duitsche batterijen en loopgra
ven.
Door de ontploffing van een Fransche mijn in het
Argonnen-woud werd een Duitsche post geheel ver
nield.
Een Fransch vlieger-escadrille bombardeerde het
Duitsche vliegpark b|j Cunel, tusschen Maas en Moe
zel.
DE STRIJD AAN HET OOSTELIJK FRONT.
Het Duitsche legerbericht meldde gisteren:
Legergroep-von Hindenburg: Krachtige Russi
sche aanvallen tegen onze stellingen in ae meren-
streek bij Sadewe ten oosten van Koszany werden af
gewezen.
Legergroep-prins Leopold van Beieren: Op een
breed front vielen de Russen ten noordoosten, ten
oosten en ten zuidoosten van Branowitsji aan, doch
zij werden afgeslagen. Ten oosten van Branowitsji
werden in een tegenaanval 8 officieren en 1140 man
gevangen genomen.
Legergroep-von Linsingen: Onze omvattende te
genaanval ten westen van Tsartorysk had succes. Dq
Russen werden weder teruggedreven. De vervolging
is begonnen. Negentien Russische officieren en 3600
man gevangen genomen, een kanon en acht mitrail
leurs buitgemaakt.
Het gisteren gemelde verlies van onze kanonnen
werd veroorzaakt doordat Russische afdeelingen door
de naburige troepen braken en in den rug onzer ar
tillerie-linie kwamen. Zes kanonnen gingen daarbij
verloren.
Het Oostenrijksche legerbericht meldde gisteren:
In Oost-Gallcië was het rustig.
Bij Nowo Alexinetz zetten de Russen hunne aanval
len voort. Ons front werd wegens den druk van in
aantal sterker troepen op een breedte van vijf K.M.
1000 schreden naar achteren verplaatst. Alle aanval
len, die de vijand op deze nieuwe stelling deed, mis
lukten, evenals de aanvallen op ons front ten oosten
van Zalocze, ten gevolge van het kruisvuur onzer bat
terijen.
De gevechten aan de Styr namen in hevigheid toe.
De Russen hadden met een sterke legermacht in de
jongste dagen een wig in het front der Duitsche en
Oostenrijksch-Hongaarsche troepen gedreven. Giste
ren gingen wij, nadat reserves waren aangekomen, tot
een tegenaanval over. De vijand werd bij Okonsk van
drie zijden aangevallen en teruggeslagen. Zijn pogin
gen om aan deze troepen lucht te verschaffen door
aanvallen tien noordwesten van Tsjartorysk en in de
richting van Kolki, werden door de Duitsche troepen
verijdeld.
De ten zuiden van Kolki strijdende troepen van ge
neraal graaf Herberstein deden ten slotte een onver-
hoedsehen uitval uit hunne loopgraven en sloegen
den vijand op de vlucht, waarbij zij twee officieren en
600 man krijgsgevangen maakten.
In het geheel zijn bij de nog niet geëindigde gevech
ten aan de Kormin en de Styr sedert 18 dezer 15 Rus
sische officieren en 3600 man gevangen genomen en
1 kanon en 8 machinegeweren buitgemaakt.
Ook op onze troepen in Lithauen deed de vijand
verschillende aanvallen, bij welke hij nu en dan tot in
onze stellingen kwam, maar die alle volkomen wer
den afgeslagen.
De Russische staf meldde gisteren:
Door een krachtigen onverhoedschen aanval in de
streek van Novo Oleksinetz (30 werst ten noorden
van Tamopol in Galicië) namen wij gisteren een ge
deelte van de vijandelijke stellingen.
Ook maakten wij ons meester van een gedeelte der
vijandelijke stellingen in de streek ten oosten van Lo-
puschno en ten noorden van Novo Oleksinetz.
In den loop van den dag namen wij 148 officieren
en ongeveer 7500 soldaten gevangen en maakten wij
twee houwitsers en een groot aantal mitrailleurs buit.
DE STRIJD TEGEN SERVI6.
Het Duitsche hoofdkwartier meldde gisteren:
Van de legergroep von Mackensen heeft het leger
van von Köwess de linie Amajewo tot het Slatina-
werk bereikt. Het leger van von Gallwitz drong tot
Selewatsj, Slavonowatj en Fmovca door, en tot noor
delijk van Ranovatsj.
Het leger van generaal Bajadjeff dringt ten noor
den van Knjazewatsj verder door. Andere Bulgaar
sche afdöelingen hebben Komanovo bezet. Köprulu
is genomen.
Ten zuiden van Strumitza is de vijand over de Var-
dar teruggedreven.
Het Oostenrijksche legerbericht luidde gisteren:
Het offensief der bondgenooten vorderde ook giste
ren overal. De Oostenrijksch-Hongaarsche troepen
van von Kövess namen, voortdringend in de richting
van de Kormajstelling de hoogte Slatina, die zich ten
zuiden van de Ralja verheft. De aan weerszijden van
de Beneden Marawa vooruitdringende Duitsche troe
pen wonnen terrein ten noorden van Palaaka en Pe-
trowasj. Wranja, Koemanowo en Veles in het War-
dar-dal zijn in handen der Bulgaren.
AAN HET ITALIAANSCH-OOSTENRIJKSCHE
FRONT.
Uit Weenen werd gisteren officieel gemeld: Zoo
als verwacht werd1, begon gisterochtend de algemeene
bestorming door de hoofdtroepen van het Italiaansche
leger van onze stellingen in het kustland'. Op dte
Km, aan dfe stellingen van het bruggehoofd van Tol-
mein, aan den rand van het Doberdo-plateau wordt
met verbittering gestreden. De aanval op het Km-
steunpunt werd met buitengewone zware verliezen af
geslagen. Een tweede aanval liep dood in het vuur
van onze dappere verdedigers. Het terrein voor de
stellingen was met de lijken van Italianen bezaaid.
Aan het bruggehoofd van Tolmein waren de vijan
delijke aanvallen voornamelijk gericht op den Mrsli
Vrk en het zuidelijk gedeelte van ons verdedigings-
front. Alle aanvallen werden bloedig afgeslagen.
Op enkele punten, waar de vijand doordrong tot
in onze voorste linies, werd hij door een tegen aan
val teruggeworpen. Ook hier leden de Italianen zeer
zware verliezen.
Aan den Monte San Michele drongen talrijke troe
pen onze loopgravendekkingen binnen, maar door een
tegenaanval werden zij er weder uitgeworpen. De
vroegere stellingen zijn weder in onze handen. Na her
haalde aanvallen gelukte het den Italianen ook in
den zuidelijken sector binnen te dringen in onze loop
graven. Geen hunner echter keerde terug.
Het zuidwestelijk front van de hoogvlakte was even
eens het tooneel van bloedige gevechten, die dikwijls
tot een handgemeen werden. De vijand leed hier bui
tengewoon zware verliezen Gedurende den afgeloo-
pen nacht duurden de gevechten op het Doberdo-
plateau met onverminderde hevigheid voort.
In Karinthië werden zwakke aanvallen aan den
Hodiweissenstein (Monte Peralba), in de. buurt van
de Plöcken en in het Seebacfadal afgeslagen.
In de Dolomieten stuitten aanvallen der Italianen
op onze sterke stellingen.
KORTE BERICHTEN.
Volgens een Lloydsbericht zijn de Engelsche
stoomschepen „Auk Iris" en „City of Berlin", die bij
het begin van den oorlog te Hamburg werden vastge
houden gisteren door de Duitschers in den grond ge
boord.
Een Wolff-bericht uit Athene meldde gisteren,
dat een Oostenrijksch-Hongaarsche onderzeeër een
Italiaansch stoomschip in den grond boorde.
De Temps wijst erop, dat bij de keuring van de
lichting 1914, zeer ongunstige getallen over het aan
tal analphabeten in Frankrijk bekend zijn geworden.
Aan Engelsche bladen wordt uit Stockholm ge
seind, dat de verdeeling van de Nobelprijzen dit jaar
evenals in 1914 waarschijnlijk zal opgeschort worden
als gevolg van den oorlog.
De Duitsche Keizer zond den president van den
Rijksdag een antwoord op diens telegram van geluk-
wenscbing ter gelegenheid van het 500-jarig bestaan
der Hohenzollemdynastie.
Binnen enkele dagen kan de invoering van melk-
kaarten te Berlijn worden verwacht.
De koning van Engeland heeft tn een bood
schap aan het volk, aangedrongen op het dienstnemen
der mannen in het Engelsche leger.
De „B. Z. a. M." meldt, dat dé regeeringsbepa-
De Rnrgemeester van Allernaar brengt t
kennis van belanghebbenden, dat de ni
keering der vergoedingenloopende over
het tl|«lvak van 16 tot en met 25 October, zal
plaats hebben ten Stadhnlze, op Dinsdag,
26 October! a.s., voor zooveel de LMDWEEB
en den LAAI)STORM aangaat van 1011
nnr en voor zooveel de MOLLITÏE betreft van
11—12 nnr.
De Burgemeester voornoemd,
Q. RIPPING.
ling betreffende beperkt vteeschgebraik de volgende
week te Berlijn in werking zal treden.
Deuifslag der verkiezingen in Zuid-Afrika, is,
naar Reuter meldt, tot nu toe als volgt: Zuid-Afri-
kaansche partij 37; unionisten 36; nationalisten 21;
„labour" 4; onafhankelijken 5.. Zeven en twintig
uitslagen zijn nog onbekend.
Het Pruisische ministerie van oorlog; heeft bevo
len, dat in alle kazernes de petroleumverlichting door
electrisch of gaslicht vervangen moet worden. De
daarvoor vrij komende hoeveelheden petroleum zullen
aan de burgerlijke bevolking ten goede komen.
z Het Londensche politieverbod om vrouwen in
dienst te nemen als conducteurs op trams en omnibus
sen, is opgeheven.
LANDSTORM.
De landstormplichtigen die zijn ingeschreven voor
de jaarklasse 1913, zullen op 8, 9 en 10 November in
werkelijken dienst worden opgeroepen.
BOTERCONSENTEN.
De Minister van Landbouw heeft bepaald, dat op
23 October afgegeven boterconsenten nog zullen gel
den tot en met 6 November 1915.
8TADNEMJW&
PROTEST TEGEN DE VERKIEZING
VAN NOTABELEN.
Naar wij vernemen is er door eenige stemgerechtig
de lidmaten der Ned. Herv. Kerk een protest inge
bracht tegen de verkiezing van twee notabelen op 18
October 1.1. Het protest is gegrond op het feit, dat bij
deze verkiezing is gebruik gemaakt van de kiezerslijst
1914, terwijl de nieuwe kiezerslijst reeds definitief was
vastgesteld en ze krachtens artikel 4 van het regle
ment onmiddellijk na haar vaststelling van kracht
wordt. Voor deze handeling schijnen de kerkvoogden
der Ned. Herv. Gemeente aansprakelijk te zijn.
Nader wordt ons nog medegedeeld, dat de kerk
voogden, toen er aanmerking op gemaakt werd, dat
de nieuwe kiezerslijst slechts vier, in plaats van de
vereischte zeven dagen voor de verkiezing ter visie
had gelegen, maar besloten hadden om volgens de
oude lijst te doen stemmen.
DE MELKPRIJS.
Maandag zal zeer tot leedwezen van de betrok
ken melkverkoopers de prijs van de melk 13 cents
bedragen. Men heeft de veronderstelling geopperd,
dat de melk dadelijk ;oedkooper zou worden in ver
band met het tijdelijk sluiten der grenzen voor kaas,
een meening, welke echter onjuist is. Men heeft ons
verder gevraagd, of de burgemeester hier niet tegen
in zou kunnen gaan. Op het oogenblik is dit echter
niet het geval en is het hoofd der gemeente even
machteloos als ieder ingezetene.
Wij hebben evenwel reden om aan te nemen, dat
deze ongewenschte toestand niet lang zal voortduren.
Zijn wij wèl ingelicht, dan is een desbetreffend regee-
ringsbesluit heel spoedig te wachten, waardoor den
burgemeesters de macht wordt gegeven een maximum
melkprijs vast te stellen.
EEN JUBILEUM.
Naar wij vernemen zal de heer P. Pronk 1 Novem
ber a.s. 25 jaar aan Noord-Hol landsch Landbouwcre-
diet verbonden zijn.
KO DONCKER'S SCHIMMENSPEL.
Vrijdag a.s. komt Ko Doncker met zijn Schinur
spel te Alkmaar. In „De Harmonie" zal hij i
artistieke schimmen vertoonen, zijn verzen voordrag
die zoo allergenoeglijkst van woord en keus, en r
zelden verrassend zijn door hun onverwachte en ti
fende moraal. De toepasselijke muziek van het ze
goede orkest en de Schimmenvertooning werden ovei
al elders zeer geroemd. Het oordeel van de pers over
Ko Doncker en zijn schimmenspel is onverdeeld gun
stig. Het is eens iets anders dan het gewone wat
een winterseizoen brengt. De opvoeringen te Haar
lem, Dordrecht, Leiden^ Utrecht, Amersfoort en Hil
versum behaalden zooveel succes, dat weinigen te
leurgesteld huiswaarts zullen keeren. Aanbeveling
verdient het tijdig kaarten te nemen.
Uitdrukkelijk wijzen wij er op, dat de opvoering om
8 uur begint en met om half negen, gelijk reeds werd
geannonceerd.
BENOEMD.
De heer C. Kooij alhier is benoemd tot leeraar in
het teekenen aan de avondteekenschool voor de Lan-
gedijk en omstreken.
SCHEEPSWERF EN MACHINIEFABRIEK
„DE VOLHARDINO".
TE WATER GELATEN.
Heden zijn met goed gevolg te water gela-,
ten aan de scheepswerf „De Volharding" alhier, 1 sta
len motorboot genaamd „Egmond 4", lang 15.50 M.,
breed 3 M. Deze boot is gebouwd voor rekening van
de heeren J. Kraakman en Co. te Egmond a. d. Hoef;
1 stalen motorboot, genaamd „Veldvrucht", lang
12.48 M., breed 3.04 M. Deze boot is gebouwd voor
rekening van den heer J. Kant te Dirkshom.
Tevens is de kiel gelegd voör een vracht-motorboot
van 45 ton.
„DE VERLOREN ZOON".
Dinsdag zal in de Harmonie worden opgevoerd
„de Verloren Zoon", een bijbelsch drama in 3 bedrij
ven van den priester W. Smulders met muziek van
pater A. Hansen.
EL._
