DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Van het westelijk oorlopterrele.
Van het oostelijk oorlogsterreln.
Van liet zuidelijk oorlogsterreln.
No, 250
Honderd en zeventiende Jaargang.
1915
abonnementsprijs per 3 meenden fl.--.fr. p. post f 1.25. Advertentieprijs 10 ct. p. regel, groote letters naar plaatsruimte. Brieven fr. N. V. Boek- en Handelsdrukkerij v.h. HERMs. COSTER 4 ZOON, Voortlam C9. Telefoonnr. 3.
MiAIDAd
25 OCTOBER
BELGIE.
NEDEllLANl).
ALKMAAR, 25 October.
Op het Servische oorlogstooneel geschieden nog
steeds de belangrijkste krijgsverrichtingen. Thans mel
den de Bulgaren, dat zij na een heftigen strijd Uskjub
hebben veroverd, de hoofdstad van oud-Servië in het
Wardar-dal. De Bulgaren zijn hier opgetreden in het
smalste gedeelte van Servië. De afstand van de Bul-
gaarsche tot de Albaneesche grens bedraagt hier 140
kilometer, waarvan de Bulgaren thanst nog 50 K.M.
moeten afleggen. Het is duidelijk, dat de snelle Bul-
gaarsche opmarsch in deze streek voor de .Servische
troepen, die in het noorden staan, wanneer ze zich
zullen moeten terugtrekken, alles behalve aangenaam
is. Bovendien hebben de Bulgaren in deze streek voor
de troepen der groote mogendheden als het ware een
grendel op de Servische deur geschoven. Waren die
troepen tijdig gekomen, dan hadden ze die deur ge
opend gevonden, thans zullen Zij zich eventueel den
toegang met wapengeweld moeten verschaffen.
Het resultaat van den strijd in dit deel van het Ser
vische rijk kan aldus worden samengevat, dat de ver
binding Saloniki-Nisj voor de verbonden troepen
afgesneden i3 vermoedelijk zouden deze thans en
kel langs den spoorweg Saloniki-Monastir te hulp
kunnen snellen. Een officieel Fransch bericht zegt,
dat de landing van Fransche troepen nog steeds
voortduurt en dat „de Fransche troepen" er in ge
slaagd zijn contact te krijgen met de Servische troe
pen, Waar en hoe die voeling is verkregen, wordt
echter niet vermeld, maar daarop komt het juist aan!
Een nadere Fransche mededeeling zegt nog, dat Fran
sche troepen den 21sten October slaags geraakt zijn
met Bulgaren ten zuiden van Stroemnitza, waarbij het
dorp Robrowo in Fransche handen bleef.
De tweede belangrijke spoorweg in Servië, de lijn
BelgradoNisj—Sofia, welke het verkeer tusschen
Berlijn en Konstantinopel mogelijk moet maken. Om
deze lijn in ongestoord bezit te krijgen, rukken de
troepen van maarschalk v. Mackensen van den Donau
naar het zuiden en marcheert het Bulgaarsche noor-
derleger naar het westen. De afstand dezer troepen
wordt eiken dag verkort Het leger van generaal v.
Gallwitz is genaderd tot Palanka, een plaats, 50 K.M.
van Belgrado gelegen, terwijl de Duitsche troepen
oostelijker in het Mlawa-gebied bij Ranowak nog ver
der in het zuiden zijn doorgedrongen. Het Bulgaar
sche noorderleger, onder bevel van generaal Rogadjef
bezet thans plaatsen op den westelijken Timok-oever.
De afstand der Bulgaarsche en Duitsch-Oostenrijksche
troepen bedraagt hier stellig niet meer dan 90 K.M.
en al is het terrein hier vol moeielijkheden en al wor
den de Bulgaren hier niet, zooals in Macedonië, door1
de bevolking als vrienden beschouwd, het oogenblik
zal niet verre meer zijn, waarop een tactische samen
werking tusschen beide legers mogelijk is. Zoo-
als de zaken er thans voorstaan, lijkt de Servische
verdediging, hoe hardnekkig ook gevoerd, hopeloos
en zal de zoozeer gewenschte spoorwegverbinding
weldra in het bezit der midden-mogendheden zijn.
Aan woorden en toekomstbeloften hebben ze thans
niets meer. Ook de indirecte verlichting, als wordt
gebracht door het aanvallend optreden der Italianen
en der Russen aan hun eigen fronten, baat niet veel.
Het eenige, dat den Serviërs redding uit hun benar
den toestand brengen kan, zijn veel troepen. En hoe
langer die hulp uitblijft, hoe moeielijker het den hel
pers zal vallen deze te verstrekken.
Over dë beschieting van Dedeagatsj door het eska
der der verbondenen wordt gemeld, dat deze Donder
dag begon en Vrijdag werd hervat, dat er een hevige
brand ontstond, dat er kazernes werden vernield,
waarbij meer dan duizend Bulgaarsche soldaten wer
den gedood, terwijl ook schade werd aangericht aan
scheepvaart-inrichtingen en spoorwegbouwwerken.
Zooals te doen gebruikelijk is de kleine oorlogvoe
rende staatjes zien de kunst gauw van hun groote
broers af! verzekeren de Bulgaren natuurlijk, dat
de beschieting weinig te beteekenen heeft gehad. Vol
gens een bericht uit Brindisi neemt een Italiaansch es
kader deel aan de beschieting en de blokkade van de
Bulgaarsche kust.
Naar voorts verluidt, zullen de Russen binnen 14
dagen trachten op Üe Bulgaarsche kust te landen. Zij
hebben thans met hun oorlogsschepen de Bulgaarsche
haven Warna en Boergas beschoten, waaruit blijkt,
dat ze de Zwarte Zee beheerschen, zoodat het trans
port van troepen mogelijk is, ondanks de aanwezig
heid van Duitsche onderzeeërs. Of Rusland echter
troepen te missen heeft, of een landing niet te moeie-
lijk zou vallen en of eventueel gelande troepen tot be
langrijke operaties in staat zijn, zal echter nader moe
ten blijken.
Dat de Russen ook de golf van Riga nog steeds vol
komen beheerschen, hebben zij getoond door troepen
te landen op het noordelijkste puntje van het door de
Duitschers bezette gedeelte van Koerland (Domesnas).
Veel heeft die landing niet te beteekenen, de troepen
zijn spoedig weer aan boord gegaan, maar deze klei
ne actie bewijst de mogelijkheid van een operatie op
groote schaal, welke den Duitschers, wanneer zij een
groote troepenmacht in den rug kregen, heel wat on
aangenaams zou kunnen opleveren.
Volgens Engelsche berichten heeft een Engelsche
onderzeeër bij Libau een Duitschen kruiser van het
type-Prins Adalbert (een zusterschip van de „Frie-
drich Karl", begin December van verleden jaar door
de Russen in de Oostzee in den grond geboord,
groot 9000 ton en gebouwd in 1903) getorpilleerd.
Bevestiging bleef tot heden uit.
Voor het overige luidt het Duitsche legerbericht
over den stand van zaken in het Oosten weer wat
gunstiger dan de laatste dagen. De legergroep-von
Hindenburg heeft Illoekst ten noordwesten van Duna-
burg bestormd en 18 officieren en 2940 minderen ge
vangen genomen en de legergroep van prins Leopold
van Beieren heeft in samenwerking met die van von
Linsingen, Kolki weer bezet, welke plaats de vorige
maand 15 K.M. achter het front lag.
Dergelijke feiten brengen evenwel in den algemee-
nen stand van zaken geen verandering.
Volgens Engelsche berichten bevat een Ameri-
kaansch blad het verslag van een onderhoud met
prof. Delbriick, waarin deze zeide, dat de vredes
voorwaarden die Duitschland hoopt te verkrijgen als
president Wilson of de Paus als bemiddelaars optre
den, o. a. omvatten den afstand van Oeganda en
Fransch en Belgisch Kongo als een vergoeding voor
de ontruiming van Frankrijk en België, en de beta
ling van een schadeloosstelling aan Duitschland, die
naar de hoogleeraar meent, door Engeland behoort te
worden betaald.
De heer Delbrück zeide dat president Wilson en
de Paus spoedig vrede zouden kunnen tot stand bren
gen.
Dergelijke voorwaarden werden onlangs reeds in
Duitsche bladen opgesomd. Daaraan werd toen toe
gevoegd, dat de Engelsche regeering reeds te kennen
had gegeven geen bezwaar te hebben tegen een inbe
zitneming van den Kongo door Duitschland. Waar
schijnlijk geldt het hier niets anders dan het oplaten
van een proefballonnetje.
DE STRIJD IN BELGIë EN NOORD-FRANKRIJK.
Het Fransche legerbericht meldde gisteren:
De Duitschers trachtten gisteravond nogmaals een
aanval te doen op het fort je in het bosch van Given-
chy en de Fransche voorgeschoven posten in de buurt
van heuvel 140. Nauwelijks echter waren zij uitge
trokken, of zij werden gedecimeerd en genoodzaakt
naar hunüe loopgraven terug te keeren. Dit is de
achtste nederlaag, die binnen vijf dagen alleen op dit
gedeelte van het front aan de Duitschers is toege
bracht.
Nog steeds levendig artillerie-gevecht ten zuiden
van de Somme in de streek van Lihons, Canny, Ben-
vranges.
De Fransche batterijen hebben vernielende schoten
gelost op de loopgraven van den vijand in Champag
ne ten zuidoosten van Tahure, tusschen Maas en
Moezel, ten noorden van Regniéville en in Lotharin
gen in de omstreken van Embermesnil en Domèvre.
Generaal French berichtte gisteren: In de laatste
drie dagen heeft de artillerie ten zuiden van het La
Bassée-kanaal groote bedrijvigheid betoond. Ook
hebben gevechten met handgranaten plaats gehad.
Op 22 October hebben vier onzer vliegers gevech
ten in de lucht geleverd en de machines van den vij
and tot dalen genoodzaakt of verdreven. Eén Duitsch
vliegtuig viel onderste boven 'van een hoogte van
7000 voet in een bosch achter de Duitsche linies.
Het Duitsche hoofdkwartier deelde gisteren mede:
Ten noordoosten van Souchez werden vijandelijke
aanvallen afgeslagen. Afdeelingen, die onze stellingen
waren binnengedrongen, werden er onmiddellijk we-
der uitgedreven.
Vijandelijke vliegers wierpen zonder succes bom
men op Ostende en het station van Noyon.
Een Engelsche biplane werd in een luchtgevecht
ten westen van §t. Ouentin naar beneden geschoten.
De bestuurder en de waarnemer kwamen om het le
ven.
Duitsche vliegers deden met blijkbaar succes aan
vallen op Engelsche kampen bij Abbeville en wierpen
bommen op Verdun. Er werd waargenomen, dat
sommige bommen doel hadden getroffen.
DE STRIJD AAN HET OOSTELIJK FRONT.
Het Russische legerbericht meldde gisteren:
In de buurt van Schwarden, ten westen van
Schlock zijn verscheiden gevechten geleverd, die ech
ter in den beiderzijdschen toestand weinig verande
ring hebben gebracht.
In de woudstreek ten oosten van het dorp O lay
aan den weg van Mitau houdt het artillerie- en infan-
terievuur aan.
Aan den oever van de Duna ten zuiden van Ikskul
gingen de Duitschers herhaaldelijk, maar zonder suc
ces, tot den aanval over.
Aan de rest van het front tot aan de Pripjet gebeur
de niets van belang.
De gevechten aan den linkeroever van de Styr du
ren voort.
In de gevechten bij Komarowo beneden Kolki en
bij Kolki, maakten wij volgens nadere berichten nog
21 officieren en 600 manschappen krijgsgevangen en
veroverden wij 17 mitrailleurs, acht bommenwerpers
en twee zoeklichten.
Het Duitsche hoofdkwartier meldde gisteren:
Legergroep-von Hindenburg: De bij Damesnaas
gelande Russische troepen keerden, zoodra Duitsche
troepen aanrukten, weder naar hunne schepen terug.
Ten noordwesten van Dunaburg wierpen de Duitsche
troepen den vijand met zware verliezen aan zijn zijde
uit zijn stellingen bij Schlossberg en bestormden zij
Illuxt. De Russen lieten 18 officieren, 2340 manschap
pen, 10 machinegeweren en één mijnenwerper in han
den der Duitschers.
Legergroep-von Linsingen: Herhaalde aanvallen
op de stelling der Duitschers aan het kanaal ten zui
den van het Wyganofskoje-meer werden afgeslagen.
In een tegenaanval werden twee officieren en meer
dan 300 man gevangen genomen. Ten westen van
Czartoiyk werden de vijandelijke stellingen bij Ko-
marof genomen. Verscheiden tegenaanvallen der
Russen werden afgeslagen. Drie officieren en 458
man werden krijgsgevangen gemaakt.
Het Oostenrijksche stafbericht luidde gisteren:
Bij Nowo Alexinetz heroverden wij de eergisteren
ontruimde hoogten ten oosten van Lopuszna. Bij
Czatorysk vorderen onze aanvallen. Bij Komarof
werd de vijand teruggeslagen. Overigens is de toe
stand dezelfde gebleven.
AAN HET ITALIAANSCH-OOSTENRIJKSCHE
FRONT.
Het Italiaansche communiqué meldde gisteren:
De Italianen behaalden opnieuw een succes in dé
Ledro-vallei, waar zij doordrongen in het Bezzecca-
bekken, een dorp en beheerechendé hoogten in het
noorden namen. De zuidoostelijke helling van den
Mrzl Vrn is geheel en al bezet. Op het Karetplateau
heeft een groot gevecht plaats gehad, waardoor ten
oosten van Poteano en bij Marcoltini terrein werd ge
wonnen. Aan het Isonzo-front namen de Italianen
gisteren 1003 man gevangen en maakten zij drie mi
trailleurs en ander materiaal buit.
Het Oostenrijksche legerbericht van gisteren meldde:
De algemeene slag aan de Isonzo duurt, voort.
Gisteren strekten de uitermate verbitterde infanterie-
gevechten zich ook tot het bruggehoofd van Görz uit.
Ete stormaanvallen van den vijand zijn weer overal
met zware verliezen te pletter geloopen.
De Italiaansche hoofdaanval werd door aanvallen
van sterke strijdkrachten tegen het Tiroolsche front
begeleid. De hoogvlakte van Vielgereuth en Lafraun
staan onder hevig artillerievuur. Verscheidene Itali
aansche infanterie-divisies doen aanvallen op het
front in de Dolomieten. Hier zijn gisteren en eergis
teren een aanval op de Col di Lana en een stelling
van de Tre Sassi, twee aanvallen tegen Rufredo en
vier aanvallen op onze linies ten Noorden van Sief en
het Popeno-dal afgeslagen.
Aan het front in Karinthië hébben slechts artille
rie-gevechten en schermutselingen plaats gehad.
In het bekken van Flitsch en in het Kmgebied on
dernam de vijand gisterochtend' nog eenige vergeef-
sche aanvallen. Daarop verflauwde de hevigheid
van den strijd.
Tegen het front van Mrzli Vm tot en met het brug
gehoofd van Tolmino richten de Italianen nog steeds
vertwijfelde aanvallen.
In het bijzonder dte hoogte ten Noorden van Santa
Lucia wordt onophoudelijk aangevallen. De Alpini
drongen hier in een klein gedeelte van het front door.
Een stoutmoedige tegenaanval van het 53ste en 86ste
infanterie-regiment dreef er hen spoedig weer uit.
Ook in den Isonzo-sector, tusschen de bruggehoof-
den van Tolmino en Görz, waar vooral bij Plama hef
tig werd gestreden, vermocht dé vijand nergens door
te dringen. Voor net bruggehoofd van Görz misluk
ten reeds eergisteren verscheidene aanvalspogingen
tegen dén Monto Sabotino. Gisteren zijn, na zeer
krachtige voorbereiding door de artillerie, zeer aan
zienlijke Italiaansche troepenmachten tot den aanval
op dezen belangrijken berg overgegaan en ook tegen
Oslavia. De kansen schommelden heen en weer. De
strijd duurde ook 's nachts voort en eindigde er mee,
dat onze troepen alle stellingen volkomen in hun be
zit hielden.
Op den rand van de hoogvlakte van Doberdo duur
de ae strijd in den sector tusschen Mainizza en den
Monte Sei Busi met onverminderde hevigheid voort,
terwijl in den Zuidelijken sector de dag en de nacht
kalmer verliepen.
De met versche troepen steedis weer opnieuw voort
gezette aanvallen van den vijand mislukten volkomen.
Het gelukte den Italianen slechts tijdelijk zich in eeni
ge vooraan gelegen loopgraven te nestelen. Ons zoo
dappere 30ste regiment won zijn stellingen echter tel
kens terug door gevechten dit tot een handgemeen
leiddén.
DE STRIJD TEGEN SERVIë.
Het Duitsche hoofdkwartier meldde gisteren:
Het leger van generaal Kövess van de legergroep-
Mackensen dreef ten oosten van de Lucavica de Ser
viërs verder in oostelijke richting. Het leger van
Gallwitz nam bij Palanka den zuidelijken oever van
de Jasenica.
Meer naar het westen werd de linie Rapenasj ten
noorden van Petrovasj Ranowasj ondanks den hier
en daar zeer hardnekkigen tegenstand der Serviërs be
reikt.
Uit het groot ftantal gesneuvelden, die door onze
troepen werden begraven, blijkt welke zware verlie
zen de Serviërs hebben geleden.
Bij Oreowa zijn de troepen over den Donau getrokken
en hebben zij de hoogte Slava Bozija genomen. Drie
officieren en 70 man werden krijgsgevangen gemaakt.
Het leger van Bojadjef maakte bij Prahovo een
Russisch munitie-depot buiten en heeft halverwege
Zajecar Kniazevasj aan den westelijken oever van de
Ti mok bezet.
Van de overige Bulgaarsche legerafdeelingen zijn
geen berichten ingekomen.
De Oostenrijksche staf meldde gisteren:
Het leger van generaal von Kövess drong den vij
and van de hooien ten noorden van Arandjelowasj
terug.
Servische achterhoeden, die ten zuiden van Slatina
een gevecht begonnen, werden door onze bataillons
teruggeslagen.
De aan weerszijden van de Morawa voorwaarts
dringende Duitsche troepen veroverden de hoogten
ten zuiden van Palanke en ten noorden van Petro-
wasj. Een bij Oreawa overgezette groep verdreef den
vijand uit het bergland ten westen van Kladowo.
De Bulgaren rukten voorwaarts tot voorbij Nego-
tin en overschreden met ten noorden van Kniazewasj
ageerende troepen den Midden-Timok.
Het Bulgaarsche legerbericht meldde:
In het Timokdal gingen onze troepen tusschen
Knjazevatsj en Zajecar over op den linkeroever. Om
het bezit van de stad Knjazevatsj wordt gestreden.
De Bulgaarsche troepen hebben Uskjub geheel en
al veroverd.
Een Fransch legerbericht meldde:
De landing van Fransche troepen te Saloniki gaa
geregeld en onder gunstige omstandigheden voor:
De Fransche troepen, die over de Grieksche grer
zijn getrokken, hebben voeling gekregen met de Se
vische troepen.
DE VEROORDEELING VAN MISS CAVELL.
Het Wolff-bureau meldt uit Brussel, dat de terdood-
veroordeeling van de Engelsche verpleegster Edith
Cavell in de buitenlandsche pers onjuist en overdre
ven wordt afgeschilderd. Het bureau zegt, dat miss
Cavell en nog andere veroordeelden zich maanden
lang bezighielden met het werven van dienstplichtige
Belgen en het over de grens brengen van Fransche en
Engelsche deserteurs.
De veroordeeling was gegrondvest op de bepalin
gen van het rijksstrafwetboek; geen z.g. oorlogsge-
bruik speelde een rol bij het vellen van het vonnis.
De veroordeelden bekenden meestal hun vergrijp en
verklaarden, dat zij de strenge strafbepalingen kenden.
De voltrekkingen van doodvonnissen aan vrouwen
kwam in Frankrijk voor, b.v. in Maart 1915 te Nancy
aan de Duitsche vrouw Margarete Schmidt, en in Mei
1915 te Bourges aan de Duitsche vrouw Ottilie Moss,
meldt het Wolff-bureau. En de Engelsche regeering
moge zich de wreedheden herinneren, welke Kitche
ner tijdens den Boerenoorlog aan vrouwen en kinde
ren beging.
Onze tegenstanders van thans behoeven weliswaar
hun eigén leger in den rug niet tegen de bevolking
van het bezette, vijandelijke land te dekken, en zulke
vonnissen niet te vellen en ren uitvoer leggen, daai'
zij zeiven zoo weinig vijandelijk land bezetten.
KORTE BERICHTEN.
Te Cambridge rijn voor het nieuwe jaar slechts
296 studenten ingeschreven.
In October 1914 bedroeg hun getal 665, in 1913
1110.
Volgens een telegram uit Kaapstad' rijn de eind
resultaten van de verkiezingen in Zuid-Afrika als
volgtAanhangers van Botha 54, unionisten 40, aan
hangers van Hertzog 27, onafhankelijken 5, leden van
de arbeiderspartij 4.
In de Vereenigde Staten is een trustmaatschappij
opgericht van denzelfden aard' als de Nederlandsche
Overzee-trust, teneinde de Amerikaansche producten
naar het buitenland te verzenden met de zekerheid
dat zij de oorlogvoerenden niet bereiken.
Oeneraal Monro, die generaal Hamilton aan
de Dardanellën als bevelhebber der Engelsche troe
pen opvolgt, is Vrijdagochtend uit Londen vertrokken
naar zijn nieuwen post.
Uit St. Petersburg wordt gemeld dat generaal
Rennenkampf op pensioen is gesteld.
De Duitsche keizer heeft den koning van Bulga
rije het IJzeren Kruis eerste en tweede klasse verleend.
De Oostenrijksche regeering heeft een onderzoek
ingesteld, hoeveel kerkklokken in beslag genomen kun
nen worden. Eerst zullen de klokken in de steden en
later die in de dorpen weggehaald worden.
De Duitschers vorderen thans in België al het
koperen geld op dat voor legerdoeleinden naar
Duitschland wordt opgezonden.
KAAS.
De Rijkscommissie van toezicht op de beschikbaar
stelling en den uitvoer van kaas heeft de volgende cir
culaire tot de exporteurs van kaas gericht:
Wij hebben de eer u te berichten, dat de maatrege
len door het met ingang van 24 October opgeheven
Rijks Centraal Bureau voor den Uitvoer van Kaas
omtrent den verplichten voorraad voorloopig in zijn
vollen omvang door ons worden gehandhaafd.
Mitsdien zijt u gehouden den u door het Rijks Cen
traal Bureau opgelegden verplichten voorraad te be
waren en te onzer beschikking te houden, totdat te
uwer kennis mocht zijn gebracht, dat in deze bepaling
wijziging is gekomen.
Naar wij vernamen, verkeeren sommige exporteun
van kaas in de meening, dat zij vrij zijn na 24 Octo
ber met hun verplichten voorraad te handelen, zooa1
hun goed dunkt.
Wij maken u er opmerkzaam op, dat die exporteur
welke later voor het bekomen van een certificaat voor
uitvoer in aanmerking wenschen te komen, in de eer
ste plaats zullen hebben aan te toonen, dat hun ver
plichte voorraad zich nog onaangeroerd in hunne
pakhuizen bevindt.
Een ieder, die dit niet mocht kunnen bewijzen, zal
voor het verkrijgen van een certificaat niet in aanmer
king kunnen komen.
De heeren S. C. Korteweg, voorzitter, en dr. H. van
Gulik, secretaris van het Kaascontröle-station Zuid-
Holland, hebben d.d. 22 October j.l. de volgende cir
culaire aan de leden van dit Kaascontröle-station ver
zonden
„Volgens besluit van den Minister van Landbouw
d.d. 21 October, zal met ingang van 24 October a.s.
de grens gesloten zijn voor den uitvoer van kaas. De
MUNT
