DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Van liet westelijk oorlogsterrelo.
Van liet oostelijk oorlogsterreln.
Van bet zuidelijk oorlogsterreln.
No. 252
Honderd en zeventiende Jaargang.
1915
WOENSDAG
27 OCTOBER
Oproeping in werkelijken dienst
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
vi,"
Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f 1,franco door het geheele Rijk f?,25.
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Telefoonnummer 3.
Prijs der gewone Advertentiën
Per regel f0,10. Bij groote contracten rabat. Groote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
ALKMAAR, 27 October.
Een zeldzame verklaring is gisteren namens de En-
gelsche regeering in het Hoogerhuis afgelegd. „Het
spijt mij innig het te moeten zeggen" aldus sprak
minister Lansdowne maar ik vrees, dat de veld
tocht in Noord-Servië zoodanigen afloop neemt, dat
het Servische leger naar alle waarschijnlijkheid den
aanval, waaraan het bloot staat van de Oostenrijksch-
Duitsche troepen, onderwijl de Bulgaren het in den
rug vallen, niet lang zal kunnen weerstaan".
Door dezen volzin wordt de indruk van den onzij-
digen waarnemer bevestigd, dat Servië ernstig wordt
bedreigd door bet lot van het klassieke Saguntium,
hetwelk immers tijdens het praten en plannen maken
verloren is gegaan.
Van verderstrekkende beteekenis dan het met leed
wezen constateeren van den stand van zaken is even
wel de mededeeling van den minister, dat er op het
oogenblik een groote troepenmacht bijeengebracht
wordt, die men, nu Griekenland de verbonden mo
gendheden teleurstelde en Servië verloren schijnt, zal
trachten te gebruiken om de bewegingen der midden-
mogendheden door Bulgarije heen te dwarsboomen.
Ziedaar een verklaring, welke zeldzaam is. Terwijl
de plannen nog hangen er wordt, verzekert de mi
nister, nader overleg gepleegd, de nieuwe commandant
der Dardanellen moet hierover een verslag uitbren
gen, de regeering wenscht niet over één nacht ijs te
gaan worden zij openbaar gemaakt. Den vijanden
wordt verkondigd: wij geven het spel in Servië ver
loren, maar zullen trachten u of in Bulgarije öf in
Turkije schaakmat te zetten. Het is als een invite,
waarbij men een kaart uitspeelt, om te toonen in welke
kleur men het sterkst is. Met dit onderscheid even
wel, dat wie inviteert, zijn maat te kennen wil geven,
in welke kleur hij moet trachten op te komen, terwijl
de Engelsche minister aan, den tegenspeler zijn zwak
ste en zijn sterkste kleur verraadt.
Het ongewone van deze mededeeling doet haar niet
al te zeer vertrouwen en het vermoeden rijzen, dat
hier een poging wordt aangewend, om den tegenspe
ler te verschalken, door hem in den war te brengen.
Een dergelijke mededeeling zou verklaarbaar zijn, in
dien bijv. de groote troepenmacht ter plaatse was,
voordat de openbaarmaking van het voornemen scha
de zou kunnen doen. Want niet vergeten moet wor
den, dat de midden-mogendheden het groote voordeel
van de binnenlijnen bezitten, hetgeen, zooals wij vroe
ger wel eens uitvoerig hebben ontwikkeld, wil zeg
gen, dat zij tot een snellere vereeniging van strijd
krachten op één punt kunnen overgaan, dan hun te
genstanders In den oorlog is reeds herhaaldelijk ge
bleken, welke diensten de midden-mogendheden
hebben gehad van de mogelijkheid, om de troepen
van het oostelijk naar het westelijk oorlogstooneel te
verplaatsen. Deze mogelijkheid zou volledig zijn, in
dien ook de weg naar Konstantinopel geopend was,
dan zouden van en naar alle oorlogsterreinen de troe
pen der midden-mogendheden kunnen worden gediri
geerd langs spoorwegen, terwijl de entente-mogend-
heden voor elke verplaatsing van troepen naar een
ander oorlogsterrein tijdroovende en lastige transpor
ten en landingen moeten verrichten.
De strijd op den Balkan gaat er nu voor het
oogenblik om, of de weg BerlijnKonstantinopel
vrij zal worden. Alleen een inmenging van een krach
tig entente-leger kan dit verhinderen. Nu heeft de
Temps betoogd, dat de geheele zaak in de eerste
plaats Engeland aangaat en dat Engeland heeft te
overwegen, wat het heeft te doen om den opmarsch
der Duitschers naar Konstantinopel te stuiten. „In
dien Engeland," zoo eindigde het Tempsartikel, „dat
geen gebrek aan mannen en voorraad heeft, er toe kon
besluiten, zich de noodige offers te getroosten, vóór
dat het te laat is, zou de heele coup de théatre van den
opmarsch naar Konstantinopel nog voor goed kun
nen mislukken, als die naar Parijs, Calais en St. Pe
tersburg zijn mislukt."
Wie in de verklaring van minister Lansdowne niet
wil zien een poging om den tegenstander te mislei
den, zal haar als antwoord kunnen beschouwen op
hetgeen de Temps schrijft, al moet men de wijze van
beantwoording gevaarlijk en daarom vreemd vinden.
Op deze veronderstelling even ingaande komt men
van zelf tot de vraag, hoe en waar de alsnog te zen
den Engelsche troepenmacht zal ingrijpen. Een ver
sterkte Dardanellen-aciie is in dit jaargetijde wel uit
gesloten. Rest dus een actie in Bulgarije, dat op twee
plaatsen kwetsbaar is. Allereerst kunnen de Engel
sche troepen den weg volgen, dien de Grieken in 1913
kozen om de Bulgaren aan te tasten, maar het blijkt
hoe langer hoe meer, dat de Engelschen van Grieken
land meer hebben te vreezen dan te hopen. Maar ook
kunnen de Engelsche troepen in de Egeeïsche zee op
de Bulgaarsche kust (Dedeagatsjlanden. Komt er
inderdaad een actie, dan zal zij naar alle waarschijn
lijkheid aan deze kust worden ingeleid. Zij zal dan
evenwel onder talrijke moeielijke omstandigheden
voor de entente-mogendheden plaats vinden. De
Duitsche pers gaat zoover met te verklaren, dat het
krijgsbedrijf op den Balkan beslist is. Een ommekeer
is echter nog zeer wel mogelijk en verrassingen zijn
geenszins buitengesloten. Maar dit is zeker, dat de
midden-mogendheden zich de strategische leiding
hebben verzekerd, dat zij onder gunstige omstandig
heden op den Balkan een actie zijn begonnen en dat
de entente-mogendheden hen daarheen hebben te vol
gen. Dat dit volgen niet gemakkelijk gaat is bekend
Alfred Capus schrijft in de Figaro, dat sedert de
plotselinge crisis op den Balkan en het aftreden van
minister Delcassé een soort verlamming in regeerings-
kringen schijnt te heerschen, terwijl er nog steeds
geen opvolger voor buitenlandsche zaken is aangewe
zen en er sprake is van een hervorming van het mi
nisterie, en hoe wankel de positie van het Engelsche
kabinet is, hebben wij gisteren doen uitkomen en
blijkt heden opnieuw uit een bericht der Daily Chroni
cle, meldende dat de minister-president Asquith de
terugbrenging van het kabinet van 22 tot 10 leden
overweegt.
En als een noodkreet komt uit het rampspoedige,
met verplettering bedreigde Servië de bede om hulp
van den eersten minister-president Pasjits.
„Servië zoo seint hij doet bovenmenschelijke
pogingen om zijn bestaan te verdedigen in overeen
stemming met den raad en den wensch van zijn groote
bondgenooten. Daarvoor is het door Oostenrijkers,
Duitschers en Bulgaren ter dood veroordeeld. Twintig
dagen reeds trachten onze gemeenschappelijke vijan
den ons te vernietigen. Ondanks den heldenmoed on
zer soldaten kan niet verwacht worden dat onze weer
stand onbepaald kan voortduren. Wij verzoeken U
en de vele vrienden van Servië in Engeland al het mo
gelijke te doen om te zorgen dat uwe troepen ons zoo
spoedig mogelijk bereiken, opdat ze ons leger zullen
kunnen helpen en we tezamen de gemeenschappelijke
zaak zullen kunnen verdedigen die nu zoo ernstig be
dreigd is
Op het westelijk oorlogstooneel is niets bijzonders
voorgevallen. Fransche bladen schrijven uitvoerig
over vruchtelooze pogingen, welke de Duitschers ver
leden week Dinsdag en Woensdag schijnen te hebben
gedaan met het bepaalde doel Reims te nemen. Vol
gens het Fransche communiqué wordt er bij de Cour-
tine in de Champagne gevochten met wisselend en
niet noemenswaardig sücces.
Op het oostelijk oorlogstooneel zijn de Duitschers
opnieuw over de Illoekst gekomen. Zij hebben het er
op gezet het blijkt ook uit een mededeeling uit St.
Petersburg om de Dunalinie bij Riga te forceeren,
maar het Russische leger heeft zich hierop voorbe
reid.
Op het zuidelijk oorlogstoneel behalen de Italianen
in verbitterde gevechten enkele voordeden op de Oos
tenrijkers.
DE STRIJD IN BELGIë EN NOORD-FRANKRIJK.
Het Fransche middagcommuniqué meldde gisteren:
In Champagne woedt de strijd in het centrum van
het courtinewerk, waar voet voor voet wordt betwist,
voort met weinig belangrijke wisselingen. Het hard
nekkig verzet van de Fransche troepen en hun on
middellijk offensief braken de kracht der Duitsche te
genaanvallen.
Ten noordoosten van Massiges bracht een plotse
linge aanval de Franschen in het bezit van een Duit
sche loopgraaf, nabij de onlangs veroverde stellingen.
Het Duitsche legerbericht in een deel onzer vori
ge éditie opgenomen luidde gisteren
Ten noordoosten van Souchez werd een vijandelijke
aanval met handgranaten afgewezen. In de gevechten
op 24 October zijn aan den vooruitspringenden hoek
ten noorden van Le Mesnil in Champagne ongeveer
250 M. van onze stelling voorbijgaand in handen van
den vijand gevallen. Gisteren werden de Franschen
weder daaruit verdreven. Vijf officieren en 150 man
werden gevangen genomen. Ten noordoosten van Le
Mesnil houdt de vijand nog een kleine Duitsche loop
graaf bezet.
Op de hoogte van Combres hadden met succes ont
ploffingen van mijnen plaats. De ontploffingen van
de Franschen aan het Bois du Prêtre bleven zonder
gevolg.
DE STRIJD AAN HET OOSTELIJK FRONT.
Het Duitsche legerbericht meldde gisteren:
Legergroep-von Hindenburg. Benoorden Illoetsk
werd1 de rivier weder door onze troepen overschreden.
Het reeds eergisteren dóór onze troepen tijdelijk be
zette gehucht Kasimirscbky is thans door ons bezet.
Legergroep-Leopold van Beieren: De Russische
aanvallen ten oosten van Baranowitsji en tegen onze
positie aan het Oginsky-kanaal ten zuiden van de
Wygonowskojameren werden afgeslagen.
Legergroep-Von Linsingen: Ten oosten van Koe-
fclli werden in den nacht van 25 October dé vijandelijke
posities bestormd. Een algemeene Russische tegenaan
val bleef zonder succes. Gisteren gingen onze troe
pen verder vooruit. De vijand liet 4 officieren en
1450 man in onze handen, 10 mitrailleurs werden
buit gemaakt.
(Reedis vermeld' in een deel onzer vorige oplaag.)
De Oostenrijksdie staf meldde gisteren:
De ten zuidwesten van Tsjartorysk strijdende Oos-
tenrijicsdh-Hoogaarsdie troepen sloegen een reeks aan
vallen van Russische infanteriedivisies af, namen
daarbij twee officieren en 500 -man gevangen en
maakten één machine-geweer buit.
Duitsche regimenten versloegen dén vijand aan' bei
de zijden van den van het noordwesten naar Tsjar
torysk leidenden weg.
In het geheel lieten de Russen gisteren in deze
streek vier offideren, 1450 manschappen en tien ma
chinegeweren in handen dter bondgenooten.
Overigens is dé toestand in het noordoosten dezelf
de gebleven.
DE STRIJD TEGEN SERVIë.
Het Duitsche hoofdkwartier meldde gisteren:
Ten oosten van Visegrad werd de hoogetelinie
Crna-Coera-Panos bereikt. De aanval der legers van
generaal von Köwess en van generaal von Gallwitz
gaat goed vooruit.
Ten zuiden van Palanka zijn de noordelijke hellin
gen van het Raca-dal reeds in ons bezit. Meer naar
het Oosten werden Markowatsj, Laote en Kusitjevo
genomen.
In de laatste drie dagen werden 960 Serviërs ge
vangen genomen.
Van het leger van generaal Bojadjef zijn geen nieu
we berichten ontvangen.
(Reeds in een deel onzer vorige oplaag vermeld.)
Het Oostenrijksche legerbericht luidde gisteren:
De ten oosten van Visegrad ageerende Oosten-
rijksch-Horigaarsche troepen sloegen den vijand terug
naar de grens. Aan het gevecht namen ook Montene-
grijnsche bataillons deel.
De in den noordwestelijken hoek van Servië ope-
reerende Oostenrijksch-Hongaarsche troepen van het
leger van generaal von Kövess naderen de Boven-Ko-
lubara en de door de Serviërs tengevolge van het op
treden van onze cavalerie ontruimde stad Valjevo.
De van Obrenowasj naar het zuiden gezonden Oos
tenrijksch-Hongaarsche divisies ontrukten den vijand
na verbitterde gevechten dé steitke hoogtestellingen
ten zuiden en ten zuidoosten van Lazarewasj. Duit
sche troepen dreven den vijand tot voorbij Arangjelo-
vasj.
In Topola en op de hoogten ten zuiden daarvan
zijn Oostenrijksch-Hongaarsche troepen in gevecht.
Het aan beide zijden van de Morawa vooruitdrin-
gende Duitsche leger heeft zich meester gemaakt van
de hoogten ten noorden van Raca, het plaatsje Mar-
kovasj en van Servische stellingen ten zuidoosten van
Petrovasj.
Het bergland ten oosten van dé engte van Klissura
is reeds grootendeels gezuiverd van vijanden. Hier
werden drie, door de Serviërs in den steek gelaten ka
nonnen, waaronder één zwaar, buitgemaakt.
AAN HET ITALLAANSCH-OOSTENRIJKSCHE
FRONT.
Het Oostenrijksche legerbericht meldde gisteren:
De dag van gisteren verliep in vergelijking met de
voorafgaande dagen, aan het front op de hoogvlakte
van Doberdo wat rustiger. Daarentegen werd bui
tengewoon hevig gestreden om onze stellingen 'aan de
bruggehoofden van Görz en Tolmein en in de secto
ren ten noorden van Tolmein tot aan Km. Al deze
gevechten liepen ongunstig af voor den vijand. Aan
den Km werden drie aanvallen van den vijand door
ons vuur afgeslagen. Voor den Mrzli Vrk mislukte
een nachtelijke aanval.
In den namiddag werd een zeer levendig artillerie
vuur geopend op het bruggehoofd' van Tolmein ter
voorbereiding van nieuwe aanvallen door sterke af-
deelingen.
Laat op den avond sloegen onze troepen een aanval
af op de hoogte ten westen van St. Lucia en'heden in
de vroegte een tweeden op de stelling ten noorden van
Kocarsce, die uitliep op een gevecht van man tegen
man, waarin de Italianen zeer zware verliezen leden.
Op de streek van Dexla werd nu en dan trommelvuur
gericht Een zwakke aanval op Zagora werd zonder
moeite afgeslagen.
Op den Monte Sabotino, voor welken de vijand in
de laatste dagen minstens 2500 man verloor, werd
gisteren geen aanval gedaan, hij werd echter wel he
vig beschoten door de Italiaansche artillerie. Een me
nigte granaten vielen ook in het zuidelijk gedeelte van
Görz.
's Avonds deden zeer 'sterke vijandelijke troepen
De BURGEMEESTER van ALKMAAR brengt t'
kennis van belanghebbenden, dat de landstoru -
pllclitigeu der jaarklasse 1918, voor zooverjzij
daarvan niet zijn vrijgesteld of voorloopig vrijgesteld
of tot nadere orde buiten oproeping worden gelaten,
worden opgeroepen om In werkelijken dienst
over te gaan en zich te dien einde op Dinsdag
9 November 1915, des voorm. te 8L2 uur te Am
sterdam in het Concertgebouw aan ae van Baerle-
straat No. 98,
moeten bevinden, ten einde voor den Provincialen
Adjudant te verschijnen, die hen zendt naar de
plaats van hunne bestemming.
Aan eiken landstormplichtige, voor zoover hij in
werkelijken dienst zal behooren op te komen, zal
daartoe, voor zoover zijn adres ter gemeente-secre
tarie bekend is, een oproepingsbrief worden be
zorgd, uitgereikt of toegezonden.
Alkmaar, 27 October 1915.
De Burgemeester voornoemd
G. RIPPING.
een aanval op de hoogte van Podgora. Niettegen
staande zij bommen met vergiftige gassen gebruikten,
werden zij bloedig afgeslagen.
Eerst gisteren was het mogelijk een gedeeltelijk
overzicht te krijgen van de verliezen, die de Italianen
hebben geleden bij de aanvallen op de hoogvlakte van
Doberdo. Voor het front van een der Oostenrijksch-
Hongaarsche regimenten liggen 3000 gesneuvelde Ita
lianen.
Op het Tiroolsche front sloegen de verdedigers van
ae stelling van Lafraun een aanval af van het 116e
Italiaansche regiment infanterie.
LUCHTAANVALLEN OP TRIëST EN VENETIë.
Uit Weenen werd gisteren officieel gemeld:
Zondagmiddag verscheen een Italiaansche vlieger
boven dé stad Triest. Hij wierp bommen, die geen
materieele schade aanrichtten, maar -drie inwoners
doodden en een groot aantal wondden.
Deze aanval werd Maandag door Oostenrijksche
vliegers te Venetië beantwoord. Zij wierpen daar
van half elf 's avonds tof één uur in den ochtend snel
na elkander middelbare en zware bommen op het ar
senaal, de electrische centrale, het station,, eenige ves
tingwerken en andere militaire gebouwen, waardoor
een groot aantal branden ontstonden.
Den volgenden ochtend deed een escadrille hydro
planes opnieuw een aanval op Venetië, waar de brand
veroorzaakt door den nachtelijken aanval, nog voort-
woedde.
Behalve de hierboven genoemde gebouwen werden
ook het aerodrome en oorlogsvaartuigen met succes
gebombardeerd.
Zwakke pogingen van twee vijandelijke vliegers om
onze actie te belemmeren, werdén spoedig door ons
geweervuur verijdeld.
Op beide tochten werden onze' vliegers door de ar
tillerie hevig, maar zondter succes, beschoten. Zij
keerden allen ongedeerd terug.
KORTE BERICHTEN.
Dr. Dumba tot dusver Oostenrijksch-Hongaar
sche ambassadeur te Washington is gisteren te Wen
nen aangekomen.
De gemeenteraad van Parijs heeft een telegram
van rouwbeklag gezonden aan de moeder van de in
België terechtgestelde miss Cavell.
De Luxemburgsche Staatscourant bevat een be
sluit tot uitgifte van zinken 5- en 10-centimes-stukken
tot een totaal bedrag van 100.000.
Het Engelsche ministerie van oorlog deelde gis
teren mede dat het transportschip Marquette in de
Egeische Zee is getorpilleerd. Naar verluidt worden
slechts 29 leden dter bemanning vermist.
De Engelsche minister Asquith hoopt morgen
weer zijn werkzaamheden in het lagerhuis te hervat
ten.
De koningin-weduwe van Roemenië, Elisabeth
[Carmen Sylva), moet opnieuw een oog-operatie on
dergaan, die door den Panijschen oogarts Landolt zal
worden uitgevoerd'.
De khakiuniform zal van af 15 November aai
staande verplichtend1 zijn voor al de 'troepen van ln
Belgische veldleger.
Te Alrnada bij Lissabon zijn ondter dte bevolking
naar aanleiding van het stijgen van de prijzen der le
vensmiddelen, onlusten uitgebroken. Verscheidene
winkels werden geplundterd. De opgewondten menigte
geraakte met de militairen slaags, met het gevolg, dat
verscheidene personen gewond werden.
In de Zee van Marmora werd het Turksche
transportschip Carmen, geladen met oorlogsmateri
aal, door een Engelschen onderzeeër in den grond ge
boord, wordt uit Athene gemeld.
Om het bestaande gebrek aan klein geld minder
te doen gevoelen, heeft de Duitsche postadministratie
besloten om kleine bedragen aan de loketten in post
zegels te dóen uitbetalen.
NEDERLAND.
DE VECHTSTROOM IN NOOD.
Een Lloyd's telegram uit Spurn Head zegt dat het
Nederlandsche stoomschip Vechtstroom gistermiddag
tusschen 4 en 5 d'aar is gepasseerd. Het schip lag
zeer laag op het water en had het sein: „hulp noo-
dig" geheschen.
De Vechtstroom is een stoomschip van 1339 bruto
MUUBOfciHaani
