DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Van liet westelijk oorlogsterreln.
Van liet oostelijk oorlogsterreln.
Van het zuidelijk oorlogsterreln.
en
Tentoonstelling
op Woensdag 3 en Donderdag 4 Nov. a.s,
rit te AIKmaar
No. 256
Honderd en zeventiende jaargang.
1915
AbonRementsprO^ per 3 tnpnden l~ fr. p, ps^t f 1-25, Adyertentiepriis 10 ct. p. regel groote letters naar plaatsruimte. Brieven fr. N. V. Boek- en Handelsdrukkerij y.h. HERiïls. COSTER 5 ZOON, Voordam C 9. Telefoonnr, 3.
MAANDAG
1 NOVEMBER.
RUSLAND.
TABIA.
op Woensdag 17 November a.s.
van door de leerlingen vervaar
digde voorwerpen
Woensdag 10 November a.s.
1
ALKMAAR, 1 November.
Op het Westelijk oorlogstooneel hebben, terwijl de
Fransche opperbevelhebber, generaal Joffre, te Lon
den vertoefde en o. a. langdurige besprekingen heeft
gevoerd met den Engelschen munitie-minister Lloyd
jeorge, de Duitschers een offensief ontwikkeld, dat
hun echter weinig winst heeft gebracht. Na een ge
duchte artillerie-voorbereiding werd, volgens het
Fransche communiqué, een aanval gedaan met be
langrijke massa's infanterie, voor het grootste gedeel
te bestaande uit troepen, die onlangs van het Russi
sche front werden overgebracht. De Duitschers
slaagden er alleen in den top van de hoogte bij Tahu-
re te bereiken, waarbij zij 21 Fransche officieren en
1215 manschappen gevangen namen. In Artois na
men de Duitschers een Fransche stelling. Van betee-
kenis voor den uitslag zijn zulke kleine resultaten na
tuurlijk niet.
Op het Oostelijk oorlogstooneel is er evenmin eeni
ge verandering van belang, terwijl ook geen der beide
partijen, die aan het Italiaansch-Oostenrijksche front
■/echten, aanzienlijke vorderingen kan vermelden. Om
trent de actie aan de Dardanellen, die blijkens de le-
gerberichten nog steeds wordt voortgezet, deelen de
Turken mede, dat zij er in geslaagd zijn een Fran-
schen onderzeeër in den grond te boren.
Op het Servische oorlogstooneel hebben de Oosten-
rijksche troepen Opper Milanowatsj veroverd, welke
plaais (niet te verwarren met Milanowatsj aan den
Donau!) ruim 30 K.M. ten westen van Kragoejewatsj
ia gelegen, zoodat deze Servische burcht niet slechts
ran het noorden, maar ook van het westen uit be
dreigd wordt.
De Bulgaren bereikten de waterscheiding tusschen
de rivieren Timok en Morawa en veroverden een
bergkam, van waar wegen leiden naar Nisj.
Dagb ladbericbten melden, dat de Fransche en Ser
vische troepen in het zuiden van Servië met gunstige
resultaten tegen de Bulgaren vechten, maar officieele
berichten blijven uit, zoodat de overwinningen daar
niet al te hoog moeten worden aangeslagen.
Voor de eerste maai sinds het uitbreken van den
oorlog is Vrijdag een Hongaarsche stoomboot langs
den Donau in Bulgarije aangekomen. De verbinding
3erlijnKonstantinopel bestaat dus, maar zij is
zeer gebrekkig. De midden-mogendheden beoogen
natuurlijk den grooten Orientspoorweg te nemen. Zij
zullen dit doel hebben bereikt, wanneer zij in het be
zit zijn van de tegenwoordige Servische hoofdstad
Nisj, welke thans reeds ernstig wordt bedreigd. Voor
dat déze stad echter genomen is, heeft het Servische
drama zich alweer een eind verder ontwikkeld. Flet is
immers mogelijk, dat de opgejaagde Servische troepen
zich te Nisj opsluiten, in de hoop zich in deze reduite-
rieliing beter te kunnen verdedigen tegen de overmach
tige vijanden dan in het open veld. En wie weet, of
Servië sluit, wanneer het ook deze toevlucht kwijt is,
een afzonderlijken vrede. Alleen kunnen zij zich toch
aiet afdoend verzetten tegen de invallers en krachtige
nu lp Iaat nog steeds op zich wachten. Is de Orient
spoorweg eenmaal in het bezit der midden-mogendhe
den en lang kan dit niet uitblijven dan schijnt
de kans der verbonden mogendheden om de Dardanel
len te forceeren geheel vernietigd, dan kunnen de
700.000 weerplichtige Turken, die door gebrek aan
wapens en uitrusting nog niet waren ingelijfd, doch
grootendeels wel werden geoefend, in dienst worden
gesteld, ontstaan er nieuwe offensieve mogelijkheden
en staat men in elk geval sterker tegenover het te
verwachten optreden van den tegenstander.
Tot dusverre bepaalt de voornaamste tegen-actie
der entente zich in een bombardement der Bulgaar
sche kust door Fransche, Engelsche en Italiaansche
schepen. Londensche bladen verzekeren echter, dat
het bezoek van generaal Joffre te Londen heeft geleid
tot volkomen overeenstemming, betreffende de mili
taire staatkunde in den Balkan. Men heet het geheel
eens te zijn geworden over hetgeen er in militair op
zicht gedaan moet worden, nieuwe legers zullen wor
den gevormd en er zal snel gehandeld worden. Uit
hetgeen de bladen schrijven, zouden we willen aflei
den, dat de groote mogendheden Servië aan zijn lot
zullen overlaten en zich tegen Bulgarije zullen wen
den. Misschien geeft de Lagerhuiszitting morgen meer
licht. Te Londen beschouwt men deze zitting als de ge
wichtigste sinds jaren. Men veronderstelt, dat de heer
Asquith alle kwesties zal behandelen en de volksver
tegenwoordiging volkomen op de hoogte zal brengen
van alle feiten. Men verwacht een zeer belangrijk de
bat en in afwachting daarvan zwijgen de bladen, als
zijn zij stilzwijgend overeengekomen de verklaringen
af te wachten, voordat zij verder de hangende vraag
stukken bespreken. Alleen onthult de parlementaire
correspondent van het Daily News, dat de Engelsche
regeering gedurende de laatste maanden zich bezig
heeft gehouden met de samenstelling van een nieuwen
generalen staf, welke thans gereed moet zijn,
In Frankrijk heeft het nieuwe ministerie zich aan
den president der republiek voorgesteld, terwijl admi
raal Dartige de Fomet het opperbevel over de marine
heeft aanvaard.
Het Russische ministerie heeft aanzienlijke wijzi
gingen ondergaan. De minister-president Goremkyn
is rijkskanselier geworden, hij zal de buitenlandsche
zaken behandelen met den vroegeren Russischen ge
zant te Weenen Shebekof, terwijl de minister van bui
tenlandsche zaken Sassonof is heengegaan. De betee-
kenis van deze hervorming is niet volkomen duidelijk.
Vermoedelijk zal de regeering nog wat reactionairder
zijn geworden Goremykin is de man, die in Sep
tember de Doema naar huis zond. Opvallend is het,
dat te St. Petersburg evenals te Parijs de leiding
van buitenlandsche zaken mede wordt opgedragen aan
een diplomaat, die vóór den oorlog in een vijandelijk
land gezant was.
Officieel wordt uit St. Petersburg gemeld, dat Rus
sische kruisers in de Bothnische golf een Duitsch
stoomschip namen en dat een onderzeeër een ander
stoomschip buitmaakte; de namen worden evenwel
niet opgegeven.
Nopens het 5 September j.l. bij de zuidwestpunt van
Ierland omgekomen dubbelschroefstoomschip Hespe
rian (van de Allan-lijn en groot 9600 ton), waarvan de
Duitsche regeering de torpilleering door een Duit-
schen onderzeeër beslist heeft ontkend, wordt' thans
uit Washington gemeld, dat er definitief is vast
gesteld, dat men een stuk torpedo op de mailboot
heeft gevonden. Het Reuterbericht meldt, dat deze
omstandigheid geen nieuwe moeielijkheden tusschen
Amerika en Duitschland ten gevolge zal.hebben, maar
dat de eisch tot schadeloosstelling door de eigenaren
van het schip op dit feit gebaseerd zullen zijn.
DE STRIJD IN BELGIë EN NOORD-FRANKRIJK.
Het Fransche communiqué meldde gistermiddag:
De gisteren vermelde beschieting door de Duit
schers breidde zich met de grootste hevigheid uit
over een front van acht K.M., begrensd door heuvel
193, de Butte de Tahure, het dorp en de loopgraven in
het zuiden tot en met het La-Courtine-werk. De artil-
leristische voorbereiding op dit geheele front werd
gevolgd door een aanval van aanzienlijke massa's in
fanterie, onlangs van 't Russische front overgebracht.
Ondanks de hevigheid van den aanval en de buiten
gewone verbittering, waarmede de aanvallers streden,
leden de Duitschers weder een ernstige nederlaag. De
aanvallende troepen werden op het geheele front door
ons vuur gedecimeerd en slaagden er slechts in den
top van de Butte de Tahure te bereiken. Overal el
ders, meer speciaal voor het dorp, waar de gevechten
buitengewoon hardnekkig waren, werden de Duit
schers volkomen afgeslagen en teruggeworpen naar
de loopgraven, van waar zij waren uitgegaan.
Zij lieten op het geheele front een groot aantal lij
ken achter.
Het Duitsche hoofdkwartier meldde gisteren:
Beiersche troepen veroverden ten noordoosten van
Neuville een Fransche stelling, 1100 M. lang, namen
ongeveer 200 man gevangen en maakten vier machine
geweren en drie mijnenwerpers buit.
Een vijandelijke tegenaanval werd 's avonds afge
slagen.
In Champagne veroverden de Franschen in den
nacht van 29 op 30 Oct. in een buitengewoon hevig
gevecht een ver vooruitstekend stuk loopgraaf ten
noorden van Le Mesnil op'de daar staande compag
nieën.
Bij Tahure deden onze troepen in den namiddag
een aanval. Zij bestormden de Butte de Tahure
(hoogte 193, ten noordwesten van genoemde plaats).
Het gevecht duurde den geheelen nacht door. Een en
twintig Fransche officieren (onder wie twee batal
jonscommandanten) en 1215 man werden gevangen
genomen.
DE STRIJD AAN HET OOSTELIJK FRONT
Het Russische legerbericht meldde gisteren:
Van het geheele front van de Golf van Riga af tot
aan de Pripjet is niets belangrijks te vermelden, behal
ve enkele welgeslaagde acties van onze zware en lich
te artillerie in de buurt van Jacobstadt en Dunaburg
en tegen het dorp Nurwiantzy ten westen van het
Obol-meer.
Een poging der Duitschers om voorwaarts teruk
ken in de streek van den linkeroever ten noordoosten
van Jacobstadt, werd zonder moeite verijdeld.
In een gevecht in de streek ten noorden van het
dorp Liubtscha aan de Boven-Njemen, tusschen een
kleine Russische afdeeling en een'Duitsche, werd de
laatste vernietigd. Wij namen een klein aantal Duit
schers gevangen en maakten paarden en wagens buit.
Dank zij onze welgeslaagde maatregelen, verloren wij
in dat gevecht slechts twee man aan dooden, terwijl
er slechts één gewond werd.
Ten zuiden van Baranowitsch, in de buurt van
Goroditsche, schoot onze artillerie een Duitsche
aëroplane naar beneden. Zij viel in de buurt van on
ze linies en de bestuurder en de waarnemer werden
krijgsgevangen gemaakt.
Het hevig gevecht om het dorp Rudni in de streek
van den linkeroever van de Styr, ten westen van Tsjar-
torysk, duurt nog voort.
Tot dusverre maakten we hier acht Oostenrijksche
officieren en meer dan 300 soldaten krijgsgevangen
Het Duitsche hoofdkwartier berichtte:
Legergroep von Hindenburg: Door ons concen
trisch vuur werden de Russen genoodzaakt het plaats
je Plakanen aan den noordelijken oever van de Misse
weder te ontruimen.
Legergroep von Linsingen: In onzen aanval ten
westen van Tschartorysk kwamen wij tot in de linie:
oostelijke rand van Komarof-hoogten ten oosten van
Podgacie. De door ons bereikte stellingen werden
ondanks de nachtelijke, soms zeer verbitterde aanval
len der Russen behouden.
Ongeveer 150 Russen, behoorende tot 11 verschil
lende regimenten, zijn gevangen genomen.
De Oostenrijksche staf meldde gisteren:
Aan ons front aan de Strypa betoonde de vijand
gisteren weder grooter activiteit. Op verschillende
punten van onze linie opende hij een krachtig artille
rie-vuur; ook deed hij op één plaats een poging om
over de Strypa te trekken, deze poging werd echter
door ons vuur verijdeld.
Ten zuidoosten van Luzk werd wederom een vijan
delijke vlieger naar beneden geschoten.
Onze aanvallen ten westen van Tsjartorysk vorde
ren geleidelijk. Krachtige aanvallen der Russen wer
den afgeslagen.
Overigens geen nieuws in het noordoosten.
DE STRIJD TEGEN SERVIë.
Het Duitsche hoofdkwartier meldde gisteren:
De Duitsche troepen van het leger van von Kövess
hebben Grn Milanowatsj genomen. Ten noordoosten
van die plaats werd de vijand aan de weg Satomja
Kragoejewatsj uit zijn stellingen ten zuiden van de
Srebmica geworpen. Het leger van Gallwitz drong
aan beide zijden van de Morawa den vijand verder te
rug. Zeshonderd man werden krijgsgevangen ge
maakt. Van het leger van Bodjadjeff zijn geen be
richten ingekomen.
De Oostenrijksche staf berichtte:
Ten oosten van Visegrad drongen onze troepen
voorwaarts op Servisch gebied. De van Valjewo
naar het zuiden oprukkende colonnes van generaal
von Kövess dreven bij Razana vijandelijke cavalerie te
rug. Vlak ten noordwesten van Gm Milanowatsj na
men Oostenrijksch-Hongaarsche troepen stormender
hand verscheiden stellingen van den vijand. Daarbij
vielen vier stuks geschut en drie munitiewagens in
hunne handen. Tegelijkertijd naderden Duitsche troe
pen onder voortdurende gevechten van het noorden
en noordoosten Grn Milanowatsj en drongen de stad
binnen
De aanval van onze troepen op het terrein ten
noordwesten van Kragoejewatsj vordert op alle pun
ten. De hoogste Stragenica, die zich ten zuidwesten
van Lapowo verheft, is in handen der Duitschers.
De Bulgaren drongen bij de vervolging van den vij
and overal verder naar het westen. Bij Slatina ten
westen van Knjazewatsj bood de vijand gisteren nog
tegenstand. Latere berichten daaromtrent ontbreken.
De uit Pirot afgezonden Bulgaarsche colonne is Laso-
tinoe genaderd.
Het officiëele Bulgaarsche legerbericht van 28 Oct.
meldde: Na de inneming van Zagecar, Knjazevatsj
en Inovo zetten onze troepen de vervolging van den
vijand in westelijke richting voort. Op den morgen
van 28 Oct. drong eén afdeeling, die in de nabijheid
van Pirot overnachtte, deze stad binnen. Zij vervolgt
den verslagen vijand.
Het Servisch communiqué van 28 October meldde:
Het hevig gevecht aan ligt Zuider-Morawafront
duurt voort. Het Timok-leger heeft nieuwe stellingen
ingenomen; de achterhoede van het leger, dat Pirot
had verdedigd, had zijn vleugels teruggetrokken tot
achter de stad.
De vijand heeft den Katsjanif-pas genomen en ten
gevolge van zijn numerieke meerderheid' de Serviërs
tot eenige KM. ten zuiden van Svilainasj terugge
drongen.
Men heeft opgemerkt, dat nieuwe Beiersche en Oos
tenrijksche bergtroepen zijn aangekomen. De troepen,
die Belgrado hebben verdedigd, hebben alle aanvallen
van den vijand afgeslagen.
AAN HET ITALIAANSCH-OOSTENRIJKSCHE
FRONT.
De Oostenrijksche staf meldde gisteren:
Ook gisteren herhaalden de Italianen hun aanvallen
op de meest betwiste punten van de bruggehoofden
van Tolmein en Görz en op verscheiden plaatsen van
het Karstplateau. Wederom hadden verbitterde ge
vechten van man tegen man plaats, die voor een groot
gedeelte ook 's nachts voortduurden en die overal
er mede eindigden, dat onze troepen zich bleven
handhaven in hunne stellingen.
Aan het Tiroolsche front werden wederom aanval
len van den vijand in het Tonalegebied bloedig afge
slagen.
In het voorterrein van onze versterkingen, op den
Col di Lana, is het rustig geworden. Evenals overal
elders handhaven wij ons 'ook hier krachtig in de
hoofdstellingen.
Rusland.
DE WIJZIGING IN HET MINISTERIE.
Naar Reuter uit Sint-Petersburg meldt is Goremy
kin benoemd tot Rijkskanselier. De Beurscourant deelt
mede, dat hij belast zal worden met de opperste lei
ding van buitenlandsche zaken, daarbij gesteund door
Shebeko, oud-ambassadeur te Weenen. Verder wordt
bericht, dat de Tsaar de ontslagaanvrage van de mi
nisters Sasonof, Kharitonof en Krawosjen heeft aan
vaard en dat Kwostoff minister-president wordt.
EEN MENSCHELIJK PROJECTIEL.
E>e „Daily News" bevat het merkwaardige bericht,
dat de vader van een Engelsch artillerist eenige we7
ken geleden van den bevelvoerenden officier de mede-
deeling had ontvangen, dat zijn zoon gedood was.
's middags van 2O en
'n avonds van 7—9 nnr,
3a n het BURGERWEESHUIS.
HET BESTUUR.
HINDERWET.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van ALK
MAAR brengen ter algemeene kennis, dat heden op
de gemeente-secretarie ter visie is gelegd het aan hen
ingediende verzoek met bijlagen van de Directie der
Éérste Hygiënische Alkmaarsche Broodfabriek aldaar,
om vergunning tot het uitbreiden van de bestaande
broodfabriek, door het bijplaatsen van drie electro-
motbren, resp. van 3, 5 en 3 P. K., voor het drijven
van een kneed-, een maal- en een meleermachine, tot
het mengen en kneden van deeg, ten dienste der fabri
cage van brood, in het perceel Baangracht, Wijk A,
No. 2.
Bezwaren tegen deze uitbreiding kunnen worden
ingediend ten raadhuize dezer gemeente, mondeling
op ZATERDAG 13 OVEMBER e.k., 's voormiddags
te ELF uur en schriftelijk vóór of op dien tijd. Gedu-
iende drie dagen vóór gemelden dag kan de verzoe
ker en hij, die bezwaren heeft ingebracht, op de secre-
taiie dezer gemeente van de ter zake ingekomen schrif
ten kennis nemen.
ALKMAAR, den 30 October 1915.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
G. RIPPING, Voorzitter.
DONATH, Secretaris.
Een granaat was vlak bij den artillerist neergekomen
en daar er later niets van hem ontdekt werd, veronder
stelde men dat hij in stukken was geslagen.
Nadat de familie zes weken rouw had gedragen,
kreeg de vader een briefkaart van zijn zoon, waarin
nij scliref dat hij gezond en wel in Duitsche krrijgsge-
vangensehap was. De eenige oplossing voor dit
merkwaardige geval is, dat de man door de ontplof
fing uit de Engelsche loopgraven in de Duitsche was
geslingerd en daarbij merkwaardigerwijze geen letsel
had opgeloopen.
KORTE BERICHTEN:
9e Engelsche hulp- en mijnveger Hythe is bij
het schiereiland Gallipoli gezonken na een botsing
met een ander oorlogsschip. Van de bemanning van
250 koppen, wonden 2 officieren en 153 man vermist.
Pe Matin verneemt uit Salonikf, dat generaal
l oetnikde bevelhebber van het Servische leger, om
gezondheidsredenen het bevel heeft neergelegd.
De Fransche Kamer is verdaagd tot 4 Novem
ber, wanneer de regeeringsverklaring afgelegd zal
worden.
Luitenant Layton, de gezagvoerder van de En
gelschen onderzeeër E 13, die indertijd op Saltholm
(Denemarken) is gestrand, is Zaterdag van de mari
newerf te Kopenhagen ontvlucht.
De Fransche generaaal Joffre heeft Zaterdag
een bezoek gebracht op het Buckinghampaleis te Lon
den. Hij heeft de koningin deelneming betuigd' met
het ongeval van den Engelschen koning en daarna
koningin Alexandra te Marlborough house zijn op
wachting gemaakt.
Keizer Wilhelm heeft den Bulgaarschen Kroon
prins Boris, prins Cyrill, den minister-president Ra
doslawof en den opperbevelhebber Sjekof het ijzerei
kruis verleend.
De Koning van Engeland gaat langzaam voor
uit. De pijn vermindert, de patiënt is echter nog
zwak. Pols en temperatuur zijn normaal.
Officieel wordt 'door het Turksche hoofdkwartier
gemeld, dat de Fransche onderzeeërs „Turquoise"
Zaterdag aan het Dardanellenfront in den grond ge
boord is. De bemanning, 26 koppen, is gevangen ge
nomen.
De Geheimraad Dr. Neben Dümont, de uitgever
en drukker van de „Kölnische Zeitung" is gisteren
door een ongelukkig toeval om het leven gekomen.
De Keulsche Kamer van Koophandel heeft te
legrafisch tot het Duitsche Ministerie van Binnenland-
sche Zaken en aan het plaatsvervangende generaal-
commando van het zevende legerkorps het verzoek ge
richt om alle voor de voeding van belang zijnde le
vensmiddelen maxmium-prijzen vast te stellen, daar
de Kamer in de voortdurende stijging der levens-
middelenprijzen het grootste gevaar voor de volksvoe
ding ziet.
Russische kruisers namen in de Bothnische golf
een Duitsch stoomschip. Een onderzeeër maakte een
ander stoomschip buit.
BINNENLAND.
GRONDWETSHERZIENING.
Bij de Tweede Kamer zijn titans ingekomen de wets
ontwerpen tot hét:
lo. in overweging nemen van een voorstel van ver
andering in het Ilde, lilde en IVde hoofdstuk der
Grondwet; en
2o. in overweging nemen van een voorstel van ver
andering in de Additioneele Artikelen der Grondwet.
E4S?SS?I
