DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Van het westelijk oorloisterreln.
Van het oostelijk oorlogsterreln.
Van het zuidelijk oorlogsterrein.
u
Uitbetaling vergoeding
LANDWEER, LANDSTORM en MILITIE.
No. 259
Honderd en zeventiende jaargang.
1915
ia
per 3 rnnten 11.—, Ir. p. pi 11.25. Advertentieprijs 10 et. p. regel, groote lsta naar plaatsruimte. Brieven Ir. N. V. Beek- en Handelsdrukkerij v.h. HERDIs. COSTER S ZOON, yonrdam C 9. Teleloennr. 3.
DOSDERDAli 4 NOVEMBER.
FRANKEIJK.
KUSLAND.
ALKMAAR, 4 November.
Eenige telegrammen van het Londensche Evenings-
news, afkomstig van den Italiaanschen oorlogscorres
pondent Luciano Magrini, geven een ontroerend
beeld van den toestand der Serviërs, die zoo dapper
den hopeloozen strijd tegen overmachtige vijanden
volhouden. Beschreven wordt een terugtocht, 't Was,
zegt de correspondent, de terugtocht van een volk,
niet van een leger. Langs dien langen slijkerigen
weg trok een eindelooze stoet van affuiten en wagens
met oorlogsmaterieel. De soldaten waren dooreenge-
mengd met boeren. Af en toe zag men karretjes en
voertuigen van allerlei soort vol kinderen, vrouwen,
oude mannen, zieken en gewonden en dan weer kud
den schapen en varkens. Opzij van den weg stonden
groepen arme boeren te wachten, tot zij zich bij den
droevigen optocht zouden kunnen aansluiten. De
groote stroom gaat in zuidelijke richting waar
heen weet niemand. De gewonden vormden een jam
merlijken aanblik.
De correspondent bezocht Nisj. Ook van daar wa
ren vele bewoners gevlucht. De eerste minister had
het hoofdkwartier bezocht en was er zwijgend van
daan gekomen. De minister van justitie zeide echter:
„Wij beleefden een tragisch uur toen Bulgarije mobi
liseerde. Vergeefs smeekten wij de entente, goed te
vinden dat wij handelden en Bulgarije aanvielen,
vóór zijn mobilisatie afgeloopen was. De entente ver
keerde nog in den waan, dat Bulgarije tegen Turkije
zou optrekken. Wij gehoorzaamden en dat was onze
ondergang. De toestand is nu verschrikkelijk. Als de
troepen der geallieerden niet bijtijds komen, zult u bij
uw terugkomst geen Servië meer vinden. Het lot van
België zal het onze zijn."
In de hoofdstraat zag de correspondent vlaggen
hangen, die uitgestoken waren ter eere van de bond-
genooten, die niet kwamen. En ook niet zullen ko
men. Het is mede uit de groote redevoering van den
Engelschen minister-president duidelijk geworden,
dat de Serviërs voor het behoud van hun land niet op
de hulp der bondgenooten hebben te rekenen. Deson
danks geven zij den strijd niet op. En bij al de neder
lagen, welke zij tot dusverre leden, hebben ze thans
ook een succes te boeken. «Zij zijn er in geslaagd de
Bulgaren, die zich in het Nisawa-dal (hetwelk naar
Nisj leidt) bevinden, terug te drijven. Het Duitsche
communiqué spreekt van een „overmachtigen vijand"
blijkbaar zijn hier dus veel Servische troepen sa
mengetrokken. Waar het voor Servië's vijanden vooral
aankomt op groote snelheid, ten einde den belangrij
ken, over Nisj loopenden Orient-spoorweg in hun be
zit te hebben, voordat de groote expeditie, welke de
entente uitrust, iets heeft kunnen beginnen, is elke
vertraging voor hen van veel beteekenis. Men houde
daarom op het Nisawa-dal zijn aandacht gevestigd.
Op het Oostelijk oorlogstooneel zijn de Russen er
in geslaagd bij Dunaburg twee zeer versterkte hoog
ten aan de troepen van v. Hindenburg te ontnemen.
Op het Westelijk oorlogstooneel hebben de Duit-
schers bij Souchez een vooruitspringend stuk loop
graaf van ongeveer 100 Meter ontruimd.
Tot opvolger van generaal Gallieni is tot militair
gouverneur van Parijs benoemd generaal Manaury,
die als commandant zich roemrijk onderscheidde.
In het Engelsche Lagerhuis heeft de heer Asquith
een nieuwe crediet-aanvrage aangekondigd, welke vol
gens de bladen 3.000.000.000 gulden zal bedragen.
Bij Terschelling is een Duitsche onderzeeër binnen
gesleept, welke daar met de bemanning tot nader or
der wordt bewaakt.
De officieuze Nordd. Allg. Ztg. spreekt het vredes-
gerucht van het Haagsche correspondentie-bureau te
gen, zegt dat de rijkskanselier geenerlei dergelijke
uitlating deed, dat het voorbarig zou zijn over vredes
voorwaarden te spreken, en dat de tegenpartij poogt,
om den moed in het eigen land er in te houden door
het voor te stellen, alsof Duitschland den vrede noo-
dig heeft.
Het Haagsche bureau geeft echter in een hedenmid
dag ontvangen telegram te verstaan, dat Duitsche so
ciaal-democratische Rijksdagsleden te Amsterdam
over den vrede hebben gesproken. En 't soc.-dem. Volk
meldde gisteren, dat soortgelijke vredesvoorwaarden
den Engelschen minister van buitenlandsche zaken
waren medegedeeld, die er echter luid en schamper
om had gelachen. Het bericht van het Haagsche
nieuwsbureau mag geacht worden uit Duitscheu ko
ker afkomstig te zijn. Natuurlijk zijn de Duitschers
veel meer dan hun tegenstanders geneigd de wapens
neer te leggen. Maar de heer Asquith heelt verklaard,
dat Engeland en zijn bondgenooten den strijd tot de
eind-overwinning zullen voortzetten. En ook in de
Fransche regeeringsverklaring is nog eens met nadruk
gezegd, dat men van vrede thans niet wil weten, is
nog eens krachtig de wil om te winnen en het ver
trouwen in de overwinning aangekondigd.
Uit die Fransche verklaring zij tenslotte aangestipt,
dat de minister-president toezeggingen deed omtrent
de censuur en de parlementaire controle.
DE STRIJD IN BELGIë EN NOORD-FRANKRIJK.
De Duitsche staf meldde gisteren:
Niets van belang gebeurd. Aan de Souchezbeek ten
noordoosten van het plaatsje van denzelfden naam,
een stuk loopgraaf, dat blootstond aan omvatting,
over ongeveer 100 Meter breedte des nachts volgens
het opgemaakte plan ontruimd. Ten oosten van Pé-
ronne moest een Engelsch vliegtuig door het vuur
van onze infanterie landen. Een inzittend officier
werd krijgsgevangen gemaakt.
Het Fransche communiqué meldde gisteren:
Op zee groote bedrijvigheid: de Bulgaarsche kust
aan de Egeïsche Zee wordt door de geallieerde vloot
geblokkeerd sinds 16 Oct. Dedeagatsj werd 21 Oct.
gebombardeerd. Op het Servische front vielen twee
Bulgaarsche bataljons met twee batterijen op 30 Oct.
ons bruggenhoofd bij Krivolatsj aan maar werden
gemakkelijk afgeslagen.
In den Stroemitzasector kleine gevechten. De ge
allieerde troepen wonnen terrein op de zuidelijke hel
lingen van het grensgebergte.
DE STRIJD AAN HET OOSTELIJK FRONT.
Het Duitsche legerbericht meldde gisteren:
Legergroep-von Hindenburg. Voor Dunaburg zet
ten de Russen den aanval voort. Bij llloetsk en Gar-
banof werd een Russische aanval afgeslagen Vier
maal hepen zij storm onder groote verliezen en vruch
teloos tegen onze stellingen bij Gateni; tusschen het
Swenten- en Ilsenmeer moest onze linie worden te
ruggenomen. Daar gelukte het den Russen het dorp
Mikulischki te bezetten.
Legergroep Linsingen: Aan het Boginski-kanaal
werd een vijandelijke aanval op de sluis van Osarit-
schi afgeslagen.
Aan weerszijden van den straatweg lisowo
Tschartorysk werden de Russen opnieuw tot den te
rugtocht gedwongen. Vijf officieren en 660 man wer
den krijgsgevangen gemaakt, drie mitrailleurs ver
overd.
Bij de troepen van von Bothmer wordt nog gestre
den in het noordelijk deel van Siemikofs]e.
Het Oostenrijksche legerbericht meldde gisteren:
De gevechten aan de Strypa duren voort; de Rus
sen hebben versterkingen aangevoerd. Ten noorden
van Buczacz liep een aanval der Russen dood in ons
vuur.
Ten noorden van Buczacz werd den geheelen dag
met verbittering gestreden om het plaatsje Siemi-
kowce. Na een gevecht in den middag, waarin her
haaldelijk de kansen keerden, werden de Russen uit
het dorp en de hofstede verdreven. Gedurende den
nacht deden nieuwe Russische troepen wederom een
aanval; eenige groepen huizen bleven in hunne han
den. Heden is de strijd hervat.
Ook ten noorden van Siemikowce zijn gevechten
aan den gang.
De Duitsche en Oostenrijksch-Hongaarsche troepen
onder bevel van generaal von Linsingen namen bij
Bielgof ten westen van Tsjartorysk 660 man gevan
gen en maakten drie machinegeweren buit.
Overigens is de toestand in het noordoosten on
veranderd.
DE STRIJD TEGEN SERVIë.
De Duitsche generale staf meldde gisteren:
Usice is bezet. De straatweg CacakKragoejewatsj
is overschreden. Aan weerszijden van den Morawa
biedt de vijand nog hardnekkigen tegenstand. In Kra
goejewatsj werden zes kanonnen, 20 kanonder zon
der affuit, 12 mijnenwerpers, verschillende duizenden
geweren, veel munitie en materieel buit gemaakt.
De Duitsche troepen van het Kövess-leger maakten
gisteren 350 krijgsgevangenen en veroverden vier ka
nonnen.
Het leger-Gallwitz maakte in de laatste drie dagen
1100 Serviërs krijgsgevangen.
Het Bulgaarsche leger wierp den vijand terug ten
westen van Planinica, aan weerszijden van den
straatweg ZajecarParacin, maakte 230 man krijgs
gevangen en veroverde vier kanonnen.
Ten zuidwesten van Knjazevatsj veroverden de ver
volgende Bulgaren het bruggenhoofd van Svlig, trok
ken over den Svliski Timok, drongen voorwaarts
over den Plesberg (1327 M.), den Gulijonska (1369
M.) naar het Nisavadal; 300 man en twee mitrailleurs
vielen in onze hadden.
De zich in het Nisavadal bevindende troepen weken
terug voor overmachtige aanvallen; de Bogovberg
(1154 M.) ten westen van Bela Palonka is behouden.
Uit Weenen werd gisteren officieel gemeld:
De tegen Montenegro ageerende Oostenrijksch-
Hnogaarsche troepen namen stormenderhand de ten
zuiden van Aviovac op vijandelijk gebied liggende
hoogte Bobija en drie andere door de Montenegrijnen
hardnekkig verdedigde bergtoppen. Bij de bestorming
van d'e Bobija-stelling werd een 12 c.M. kanon van
Italiaansche herkomst veroverd.
Van de in Servië opereerende strijdkrachten der
bondgenooten rukte een Oostenrijksch-Hongaarsche
colonne Uzice binnen, andere Oostenrijksch-Hon
gaarsche troepen zijn ten zuiden en ten zuidoosten
van Casjalc in gevecht.
Ten zuiden van den van Chsjak naar Kragoejewatsj
leidenden weg, ten zuidoosten van Kragoejewatsj en
ten noorden en ten noordoosten van Jagodina vorde
ren de aanvallen der Oostenrijksch-Hongaarsche en
Duitsche troepen, ondanks den hardnekkigen tegen
stand van den vijand, overal.
In Kragoejewtatsj werden zes kanonnen, twintig
kanonloopcn, twaalf mijnenwerpers, eenige duizenden
geweren en veel munitie en ander oorlogsmaterieel
buitgemaakt.
AAN HET ITALIAANSCH-OOSTENRIJKSCHE
FRONT.
Het Oostenrijksche legerbericht meldde gisteren:
De Italianen zetten hunne op Görz gerichte aan
vallen aan het front van Plava tot en met den noor
delijken sector van de hoogvlakte van Doberdo onaf
gebroken voort. Gisteren deden weder zeer sterke af-
deelingen aanvallen, zij werden echter overal afge
slagen. In deze gevechten verloren verscheiden Itali
aansche regimenten de helft van hun manschappen.
Hedenmiddag werd uit een bestuurbaren luchtballon
een groot aantal bommen op de stad Görz geworpen.
Op de overige gedeelten van het zuidwestelijke front
hebben geen vermeldenswaardige voorvallen plaats ge
had.
DE MINISTERIEELE VERKLARING.
In het parlement werd gisteren de ministerieele
verklaring voorgelezen.
De hoofdzaak van de regeering is met het oog op
den oorlog alle levende krachten van de natie, die ge
hoor geven aan den krachtigen aandrang van de re
geering, in een geest van strenge discipline te groe-
peeren.
Die regeering, het beeld der natie, die tusschen alle
burgers de volkomenste vereeniging tegenover de vij
and tot stand bracht, heeft één taak, n.l. de nationale
verdediging en één doel, n.l. de overwinning.
Frankrijk heeft nooit een leger gehad, dat waardi
ger was te overwinnen. De regeering moet met de
hulp van de Kamers de middelen daarvoor verschaf
fen.
Het land, overtuigd van den gunstigen afloop,
volgt dus ook de verschillende wendingen van den
oorlog met onverstoorbare kalmte en koelbloedig
heid.
Deze schitterende moreele houding, aangenomen se
dert 15 maanden, noopt de regeering de kwestie der
censuur onder de oogen te zien. Zij zal de oplossing
weten te vinden, met medewerking van de pers, die
steeds de nationale belangen zoo zorgzaam voor
oogen houdt, door de verzoening en het democratisch
stelsel van vrijheid en gezag.
Minister-president Briand verklaarde, dat Frankrijk
den vrede eerst zal teekenen, wanneer het recht her
steld is door de overwinning en het alle waarborgen
voor een duurzamen vrede heeft verkregen. Dit doel
zullen de geallieerden bereiken door inachtneming
van een strikte solidariteit.
De gelijktijdige samenwerking tusschen de gealli
eerden moet nog vollediger en sneller worden. Hoe
moeilijk het ook is op zoo verschillende en ver uiteen
gelegen oorlogstooneelen de samenwerking tot stand
te brengen, wij zijn vast besloten het te doen door va
ker met elkander in betrekking te treden en door nau
wer verbinding.
Gehoor gevend aan de roepstem van Servië is
Frankrijk zoo mogelijk dit land te hulp gesneld.
Er is tusschen ons en Engjeland volkomen overeen
stemming bereikt over de wijze waarop de militaire
operaties in den Balkan geleid moeten worden en
Frankrijk en zijn bondgenooten zullen het heldhaftige
Servië dat een tegenstand biedt, die de bewondering
wekt van de geheele wereld, niet in den steek laten.
Minister Briand verklaarde ten slotte, dat uit de
huidige actie van Duitschland in den Balkan blijkt,
dat zijn actie op de voornaamste oorlogstooneelen
schipbreuk heeft geleden. Omdat zijn offensief op
het Fransche en Russische front mislukt is, probeert
het het met deze diversie.
„Wij echter zijn vast besloten" aldus de minister,
„vol te houden en onze vijanden behoeven er niet op te
rekenen, dat wij vermoeidheid of zwakheid zullen be-
toonen. Wij willen en wij zullen overwinnen."
EEN ULTIMATUM AAN PERZIë.
Naar het Petersburgsch Telegraaf-agentschap
meldt, heeft de Russische gezant in opdracht van zijn
regeeringen aan de Perzische regeering medegedeeld,
dat, wanneer de geruchten over het totstandkomen van
een bijzondere overeenkomst van Perzië met Duitsch
land en Turkije worden bevestigd, de Engelsch-Russi
sche overeenkomst, welke is gebaseerd op het beginsel
van het behoud der onaantastbaarheid en onafhanke
lijkheid van Perzië, onmiddellijk zal ophouden aan
haar doel te beantwoorden.
De verklaring van den gezant betreft, volgens haar
strekking niet alleen het tegenwoordige kabinet, doch
ook de geheele Perzische regeering, wanneer die er
aan zou denken het lot van haar land te binden aan
dat der vijanden van Rusland
KORTE BERICHTEN.
Minister Lloyd George deelde gisteren in het
Engelsche Lagerhuis mede, dat thans 1346 inrichtin
gen voor de vervaardiging van munitie onder toezicht
der regeering staan.
Tot opvolger van generaal Galliéni als gouver
neur van Parijs, is benoemd generaal Manoury.
Luitenant-generaal sir Archibald J. Murray is
benoemd tot chef van den Engelschen imperialen ge-
neralen staf.
STADNIEUWS.
AANVULLING RAADSVE.RSLAG.
In het verslag van de raadszitting van gisteren is
per abuis uitgevallen de stemming over het voorstel in
zake de beschikbaarstelling van cokes.
Er had nog aan het slot der dicussie moeten vol
gen:
„Het amendement der gascommissie om te bepalen,
dat de beschikbaarstelling voorloopig zal plaats heb
ben van November tot einde Januari werd thans in
stemming gebracht en aangenomen met 11 tegen 6
stemmen.
Tegen stemden de heeren Stoel, Udo, Luiting, van
den Bosch, Cloeck en Verkerk.
Daarna werd het voorstel in zijn geheel goedge
keurd."
NED. ANTI-OORLOGSRAAD.
Gisterenavond werd in hotel „de Burg" eene le
denvergadering gehouden van de afd. „Alkmaar"
De Burgemeester van Alkmaar brengt ter
kennis van belanghebbenden, dat de nit-
keering der vergoedingenloopende over
bet tijdvak van 3ö Oct. tot en met 5 Jfov., zal
plaats hebben ten Ntadlinlze, op Zaterdag,
O Novenber a.s., voor zooveel de I.A1VDWJEEB
en den LANDSTOKM betreft van 1011 uur
en voor zoover de MILITIE aangaat van
11—13 nur.
De Burgemeester voornoemd,
G. RIPPING.
Alkmaar, 4 November 1915.
GEVONDEN VOORWERPEN.
Een zilveren rozenkrans; een moersleutel; een man
chetknoop; een ceintuur; een gouden broche; een
bril; een notitieboekje; een gummijas; een gouden
oorknopje; een veiligheidsspeld met drie Zeeuwsche
knoopjeseen portemonnaie en eenige sleutels.
Alkmaar, 4 November 1915.
De Commissaris van Politie,
W. Th. VAN GRIETHUIJSEN.
van den Nederlandschen Anti-Oorlograad.
Uit de commissie van voorbereiding werden de na
volgende bestuursleden gekozen, die staande de ver
gadering hunne functiën aanvaarden, n.l. J. Cock
voorzitter, M. Zwaan, secretaris, Mr. A. P. H. de Lan
ge penningmeester, terwijl aan de commissieleden P.
Kuijper en Mej. Chr. H. Tissen nog werden toege
voegd: H. Leemeijer en dé dames Chr. van Wieringen
en Julia de Vries.
Besloten werd tot het voeren eener krachtige propa
ganda, zoowel door huisbezoek als door het organisee-
ren eener openbare vergadering in de eerste helft van
Dec. a.s., waar, onder een afwisselend programma, in
overleg met het hoofdbestuur, een spreker zal optre
den om het doel hier ter stede meer populair te m
ken, terwijl de heer Zwaan, in zijne étalage aan de
Ged. Nieuwesloot, verschillende brochures, op de vre-
de-beweging betrekking hebbende, zal exposeeren en
verkrijgbaar stellen.
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Gisteravond vergaderde de Kamer van Koop
handel en Fabrieken. Afwezig de heeren Boom en
Potgieser.
De voorzitter, de heer A. Prins, opende de ver
gaderingwaarop dé secretaris, mr. Verdam, de
notulen las.
De heer Cloeck maakte naar aanleiding van de
notulen de opmerking, dat hij door B en W. was
overtuigd dat hij niet het recht had B. en W. er
een grief van te maken dat zij het rapport van het
Burgerl. Armbestuur inzake de Arbeidsbeurs ver
zwegen hadden. B. en W. hadden het zelf door
drukke bezigheden niet kunnen doorlezen.
De secretaris deelde mede dat de Kamer een ad-
haesiebetuiging had gezonden aan de 2e Kamer
met het adres van den Ned. Bond van Sigarenfa
brikanten tegen de Tabaksbelasting.
Van zekeren heer Hartog Lievendag te Hamburg
was er een aanvrage ingekomen, in tamelijk ge
brekkig Hollandsch gesteld, om hem eenige klom-
penfabrieken aan te wijzen, waarmede hij in relatie
kan treden.
Voorts verschillende stukken o. a. verslagen van
diverse K. v. K- en officieele vergaderingen.
De heer Bosman bracht vervolgens verslag uit
van zijn bezoek aan den ingenieur, betreffende de
Friesche brug. Dat de brug niet breeder kan wor
den, komt door den te zwakken onderbouw. De
brug wordt nu vlak, en van licht ijzer-gebouwd.
De heer Henneman wilde wel eens spreken over
de invoering der wagentjes in plaats van de berry's,
zoo hij echter slechts wist wanneer de gemeentebe-
grooting zou worden behandeld. Wel wilde hij
mededeelen dat een request aan den Raad zal wor
den gezonden, onderteekend door 9 kaaskoopers,
inhoudende een bezwaar tegen de invoering van de
kaaswagens.
De voorzitter stelde voor te wachten met de be
handeling der zaak tot het request was ingediend
bij den Raad en wellicht ook een verzoek om ad-
haesiebetuiging met dit request aan de K- v. K.
en de pers te verzoeken van deze zaak alsnog geen
melding te maken.
De heer Cloeck betoogde evenwel dat hij er niet voor
was de pers aan banden te leggen, zijzelf moest we
ten wat er in een verslag moest komen dat van alge
meen belang is.
De voorzitter was het evenwel 'niet met den heer
Cloeck eens, zeggende dat de vergadering te beslis
sen had wat wel en wat niet in het verslag moet
staan. Hij verzocht hierop na goedkeuring der ver
gadering te hebben verkregen, aan de Pers om geen
melding van het gesprokene te maken, wat door haar
evenwel niet kon worden toegezegd, aangezien niet de
verslaggever of de vergadering, - doch slechts de ver
antwoordelijk redacteur te beslissen heeft wat wel en
wat niet in een verslag van een openbare vergadering
komt.
De heer Henneman gaf vervolgens eenige inlich
tingen omtrent zijn schorsing als kaasexporteur.
Hij verklaarde, dat, als hij zich slechts voor 5 cents
werkelijk schuldig gevoelde, aan de hem ten laste ge
legde feiten, hij zeker niet ter vergadering zou zijn
gekomen, maar onmiddellijk zijn mandaat ter beschik
king zou hebben gesteld.
Hij is in overijling en op een foutieve opgave on
wettig geschorst. Spreker zelf lag ziek in bed en alvo
rens zijn zoon den betrokken autoriteiten het feit uit
een kon zetten, was hij geschorst en als zoodanig ge
publiceerd.
Hel is spreker niet toegestaan geworden zich per
soonlijk te verdedigen ter vergadering en een officiee
le opgave van het Centraal Bureau waarom hij eigen
lijk is geschorst, heeft hij nooit gehad. Wel is sprekei
twee malen in den Haag geweest om zulks te verzoi
ken.
Drie weken na de schorsing is er een Inspecteur uit
j-
