i VOOR. ALKMAAR MI Honderd en zeventiende jaa gang. 1915 ra ftbonnemeatspnls m 3 iMkf1.-~,fL p. pc/, f 125, Advertentieprijs 10 ct. p. regel groote letten; naar plaatsruimte. Brieven fr. N. V. Boek- en Handelsdrukkerij v.h. HERlïis. COSTER BOON, Vucrdam C9. Telefoonnr. 3. Z A T E R 1) A G 6 NOVEMBER. No. 2(>S f-%&i r Dll nummer bestaal uil 2 bladen. r pi: ALKMAAR, 6 November. Geregeld blijft de overmacht in Servië voortgang naken: ook de hoofdstad is thans in 'svijands han den, immers een telegram van hedenmiddag meldt, dat een Bulgaarsche divisie Nisj is binnengerukt. Gisteren schreven we reeds, dat de val dezer stad :eer aanstaande scheen. Vanmorgen bleek, dat de Bul garen al voor de fortenlinie stonden en weltoegerust net artillerie en munitie als ze zijn, was het te voor zien, -dat het lot der hoofdstad' nu wel zeer spoedig zou zijn bezegeld. De Servische troepen hébben zich blijkbaar hier niet opgesloten, gelijk aanvankelijk werd vermoed, dat ze zouden doen, en waarschijnlijk heeft de bezetting de stad tijdig kunnen verlaten en :ich teruggetrokken in westelijke richting. )i de Servische legermacht tenslotte een opgedrongen slag zal aanvaarden, zal capituleeren, omdat de ver- vachte hulp en bijstand uitblijven, zal uitwijken naar Montenegro en Albanië, misschien om daar inge- cheept van Saloniki uit weer mede te werken aan de rerovering van het land, of wel zich in de bergen zal verspreiden, zullen de gebeurtenissen leeren. In elk geval zal de Qrient-spoorweg wel spoedig in het be zit der midden-mogendheden zijn en zal de entente hun hetzij in Bulgarije, hetzij in Macedonië het onge stoorde bezit van dit belangrijke vervoermiddel moe ten b -.twisten. Waar het Duitsche leger van von Gall- witz Pa atsjin binnengerukt is, ontbreekt den midden- mogendheden nog maar 75 K.M. van de lijn, welke iöor de nadering van Duitschera en Bulgaren weldra geheel door hen bezet zal zijn. Het heet, dat generaal Joffre een warm voorstander is van een campagne in Macedonië, om daardoor den tegenstanders hun voordeelen té ontnemen. Fransche troepen hebben, blijkens een Fransch legerbericht niet onfortuinlijk gevochten in het grensgebied, waar zij aan de Stroema Bulgaarsche aanvallen afsloegen en twee Bulgaarsche dorpen veroverden. Het Bulgaar sche legerbericht meldt, dat alle Fransche aanvallen werden afgeslagen. Het een sluit het ander niet uit, maar heel duidelijk is de militaire toestand in deze >treek toch niet. Eenigszlns vreemd is het, dat lord Kitchener, de zngelsche minister van oorlog, op dit tijdstip, vacan- tie heeft genomen en vervangen wordt door den mi nister-president Asquith, die zonder deze waarne ming al een zware, verantwoordelijke en afmattende taak heeft. Uitdrukkelijk meldt Reuter er bij, dat lord Kitchener niet zal aftreden. Zou het bericht echter toch in verband staan met het telegram van gisteren, volgens hetwelk er zoo goed als onmiddellijk een loogstbeiang ijke verandering in de leiding van den oorlog zou worden gebracht? Zou deze even popu- •airv als bekwame militair, die met zoo gunstige re- uitaten voor de Engelsche zaak in Egypte, In den SoecLu en in Afrika de militaire leiding heeft gevoerd, tenslotte het commando van het Britsche ex peditiekorps in Frankrijk en België op zich nemen en dus sir John French vervangen, tegen wien de critiek naar niet zwijgen wil? De Griekscbe crisis is nog niet opgelost. Uit En gelsche bladen vernemen we thans, dab de moeielijk- heden in de Kamer zijn ontstaan naai" aanleiding van een extra-toeslag gedurende mobilisatie of oorlog pan de officieren. In het levendige debat werd een van de aanhangers van den heer Venizelos, die zich op onparlementaire wijze uitdrukte, tot de orde geroe pen, waarop hij zich haastte verontschuldigingen aan te bieden, hetgeen echter niet werd gehoord door den minister van oorlog, die driftig zijn papieren bij el kaar pakte en weg liep, zeggende, dat er voor hem geen plaats meer in de zaal was. De zitting werd ge schorst, de ministers overlegden wat hun te doen stond. Na de heropening der vergadering verklaarde de heer Venizelos, dat de minister van oorlog ver ontschuldigingen behoorde aan te bieden, wijl hij de zitting op zoo in het oog vallende wijze had verlaten, nadat hem verontschuldigingen waren aangeboden, de minister-president ontkende zulks en verklaarde te vens, dat de regeering hier de kwestie van vertrouwen stelde, hetgeen tot het bekende gevolg heeft geleid. De Koning heeft gisteren aan den heer Zaïmis voor gesteld aan te blijven, doch deze heeft geweigerd. Een Reuter-telegram meldt, dat zoowel de Koning als de heer Venizelos door het volk werd toegejuicht. In beiden zijn twee groote gedachten verpersoonlijkt. De een wil het geweer bij den voet houden, de ander het aanleggen. En het verwarrende van den toestanc is, dat beiden den loop der gebeurtenissen in Servië als een versterking van hun meening kunnen beschou wen. De Koning kan hierop wijzen, zeggende, dat een overwinning der entente steeds onwaarschijnlijker wordt en de staatsman kan voor de toeneming van het nationale gevaar de gelukkige wapenfeiten der Bulgaren, aanvoeren. Op het Oostelijk oorlogstooneei luiden de berichten een weinig ten gunste der Oostenrijkers, die nu aan het Strypa-front weer iets sterker schijnen. Een kleine verrassing uit den oorlog heeft thans een verklaring gekregen. Twee dagen, voordat Kow- no op 17 Augustus j.l. in Duitsche handen geraakte, had het Russische opperbevel bekend gemaakt, dat het er niet aan dacht deze vesting te ontruimen. De spoedige val bleef tot dusverre onopgehelderd. Thans echter wordt door Reuter uit St. Petersburg ge meld, dat generaal Grigorjef, de voormalige bevelheb ber der genoemde vesting, door den krijgsraad te Du- naburg tot 15 jaar dwangarbeid en verlies van alle rechten is veroordeeld, omdat hij geen doeltreffende maatregelen ter harer verdediging had genomen en tijdens de verdediging niet in de vesting aanwezig was. In het Westen blijft de toestand zichzelf vrijwel ge lijk. In de Egeische Zee ié een Engelsch transportschip door een onderzeeër met granaatvuur in den grond geboord,' waarbij van de 380 inlandsche soldaten er 75 werden gered en voorts 28 man der bemanning. De Nederlandsche regeering heeft beslist, dat de be manning van den Duitschen onderzeeër, die in de ha ven van Terschelling ligt, geïnterneerd zal worden (te Bergen natuurlijk) en dat het vaartuig zal worden opgelegd tot na den oorlog, omdat de commandant, uit den koers geraakt, het verbod, om binnen ons rechtsgebied te komen, heeft overschreden en het hier geen uitzonderingsgeval geldt, zooals bij averij of zware zee. De Duitsche soc.-dem. „Vorwarts" zet uiteen, d na. 15 maanden oorlogvoeren zoo bloedig, als de we reldgeschiedenis het nimmer heeft gezien, de staats lieden geen precies antwoord op de vraag kunnen ge ven, hoe het recht hersteld zal worden en de vrede tot stand zal komen. Het ziet er naar uit, alsof béide partijen vreezen, elkander hun plannen bloot te leg gen. En waar er nu al 12 maanden lang precies ver teld is wat niet waar is (hier wordt gezinspeeld op de berichten, welke een tegenspraak bevatten van ge ruchten over vredesvoorwaarden), wil men gaarne eens vernemen wat wèl waar is. Het gaat toch op den duur niet aan, dat de eene slag op den anderen volgt, dat de mannen steeds naar nieuwe oor logs tooneelen worden gebracht, zonder dat de volkeren te weten komen, wat er eigenlijk geschied en bereikt moet zijn, willen de vxedesklokken wedérom luiden. „De anderen, zoo zegt men, moeten om vre de vragen, want wij zijn de overwinnaars. Maar jammer genoeg voor ons, voelen die anderen zich niet als overwonnenen en op die manier komt men niet tot eenig resultaat. De oorlog gaat voort in het oneindige, omdat beide partijen schuwen, hun voor waarden'scherp te omlijnen en uit te spreken, uit vrees, dat het bekendmaken van het einddoel voor zwakheid zou worden aangezien. Het kan dus zoo ver komen, dat deze oorlog zal eindigen met de vol ledige uitputting van allen, omdat niemand wil zeg gen, welke voorwaarden vervuld moeten zijn, om er een eind ann te maken. Zal dat verhinderd worden, dan moeten de regeeringen eindelijk hun algemeene phrases in den steek laten en met een positief pro gramma voor den dag komen. Zijn zij zelve door de verschillende wisselvalligheden van al deze veldtoch ten in de war geraakt, dan moeten de sluizen van de openbare welsprekendheid geopend worden. Dan zal er spoedig helderheid zijn en, naar wij hopen, vrede." STADN1EUWS. BOND VAN ZUIVELFABRIEKEN. In de gistermorgen ten 12 ure in café „Central" ge houden vergadering van den Bond van Zuivelfabrie ken in Noord-Holland, welke vergadering ook werd bijgewoond door het bestuur van de Vereeniging van Kaashandelaren en vele niet aangesloten kaasprodu centen, waardoor deze vergadering zeer druk bezocht was, zeide de secretaris, de heer G. Nobel, na het openingswoord van den voorzitter, hetgeen wij reeds in ons nummer van gisteren vermeldden, dat het be stuur van de Kaasvereeniging, waarin vertegenwoor digers van de Bonden van de Handelaren zitting heb ben, de laatste 14 dagen na de vergadering bijna da gelijks vergaderd had. Namens het bestuur van den Bond verklaarde spr., dat de samenwerking tusschen de heeren kaashandelaren in Noord-Holland en de producenten uit de provincie uitstekend is. Van beide kanten was men van meening, dat de op lossing die gebracht moest worden, deze was: In de eerste plaats moest doorgegaan kunnen worden 'met den handel. Dit was ook een belang van den handel en den producent, aangezien Nederland veel te veel kaas produceerde om ze hier te kunnen houden. Aan den anderen kant had men een regeling overwogen waardoor men de zekerheid kreeg, dat er voldoende kaas In Nederland zou blijven. Wel kan men niet alles ondervangen, maar de door de commissie gedachte regeling geeft de vrij groote zekerheid, dat de voor het binnenland geschikbaar gestelde kaas, ook voor het binnenland blijft. De commissie stelt zich voor, om de op de markten in Noord-Holland, te weten die te Alkmaar, Purmer- end, Hoorn en Edam, voor het binnenland te reser veeren hoeveelheid kaas van de handelaren word overgenomen en opgeslagen in de daarvoor beschik baar te stellen pakhuizen. Van de handelaren heeft etnen thans reeds de zekerheid over de noodige ruimte te kunnen beschikken. Hoewel deze regeling moeilijk heden met zich brengt, is de commissie van meening, dat deze wel te ondervangen zijn. Waar men niet weet hoe lang de regeling zal duren, heeft de commissie gezocht naar een regeling van blijvenden aard. Zijn de kazen in de pakhuizen, dan stelt men- zich voor om de beschikbaarstelling voor het gebruik via de burge meesters te doen geschieden. Dit zal voor deze geen gemakkelijke taak zijn, doch de commissie vertrouwt er op, dat deze met het oog op de belangrijkheid der zaak zullen medewerken. Om orde te krijgen, zal het noodig zijn, dat daar, waar van regeeringswege gesproken wordt van 40, 30 of 20 pet. vet in de droge stof, deze kaas ook wer- celijk geleverd wordt, met een herkenningsteeken. Hierdoor zullen de menscheu werkelijk die kaas krijgen, die door de regeeringsprijzen daarvoor wor den aangewezen. Wordt deze regeling aangenomen, dan is de zaak volgens spreker voor Noord-Holland al aardig op den goeden weg. Dit plan voor Noord-Holland Is ook goedgekeurd door het bestuur van de Kaasvereeniging, dat de zaak voor geheel Nederland regelt. Voor de verdere rege ling heeft men nog te maken met de Rijks commissie van Toezicht en met Z.Excellentie den Minister van Landbouw. Ook voor de uitvoer heeft de Kaasveree niging voor het geheele land een regeling aan den Minister gezonden, evenals aan de Rijks Commissie van Toezicht. Overeengekomen toch was, dat het bestuur der Kaasvereeniging de regeling maakt en deze ter goed keuring bij den Minister en de Rijks Commissie van Toezicht indient. Gister sprak spreker in den Haag weder over de export-kwestie; spreker achtte zich verplicht, mede te deelen, dat de verhouding tusschen het bestuur van de Kaasvereeniging en de Rijks Commissie van Toe- Zicht niet zoo is, dat ze goed genoemd kan worden. Blijven de grenzen langer gesloten, dan naar de meening van de Kaasvereeniging noodig is, dan kan men weten, dat dit haar schuld niet is. Op 't oogen- blik schijnt de Commissie van Toezicht de voorstel len van de Kaasvereeniging inzake de export niet te willen accepteeren. Zaterdag worden wij, aldus spr., met 3 vertegen woordigers in Eten Haag verwacht, om met de Rijks Commissie de zaak te bespreken en wij zullen trach ten, onze voorstellen nog aangenomen te krijgen. Ge beurt dit niet, dan zal die Commissie zelf met voor stellen moeten komen. Op welk een standpunt men zich dan heeft te stellen, weet spr. nog niet. Het geldt hier evenwel de belangen van producenten en bande laren. Wij hebben de overtuiging, dat wij hebben ge werkt, om een zoo goed mogelijke regeling te treffen. Wanneer die commissie onze regeling niei wenseht te accepteeren, zij is hooger dan wij, dan-moet die com missie maar weten wat zij doet. Men had liever ge had, dat spr. dit niet had medegedeeld, maar z. i moet de Noord-Hollander weten, wat hij aan de com missie heeft. Zeer hoopte spr., dat bij de bespreking, welke Zaterdag over e' kwestie gehouden, wordt, er nog kans bestaat, dat er aan hun wenschen wordt vol daan. Spr. drong er op aan, om zich bij de discus sies te bepalen tot het noodzakelijke en om op de lei ding te vertrouwen. Spr. wees er op, dat nog een andere kwestie van heel veel belang niet tot oplossing was gekomen, n.l. de reserveering van 40 pet. voor het binnenland en of de zekerheid bestaat dat dit per centage voor het binnenland blijft. Het is He vraag, of de oude consenten, wanneer de grenzen geopend worden, het recht geven, om kaas uit te voeren. Met deze consenten is veel gebeurd. Spr. zou op de beken de kwestie van de firma Lebret niet ingaan. Zij is door de Commissie van Toezicht nog niet geregeld. Alleen wenschte spr. te zeggen, dat één van de voor deden, om de kaas voor het binnenlandsch gebruik, in de pakhuizen te reserveeren, is, dat dan de kans is buitengesloten, dat de kaas voor het binnenlandsch gebruik buiten de grenzen van het land raakt. Dan zal niemand in staat zijn, hoe knap hij juridisch ook moge zijn, om ons die kaas te ontnemen. Vanzelf ver valt dan die kwestie met die oude consenten. Ook hier om is het gewenscht, om in die richting te sturen. Er zijn producenten, die van meening zijn, dat zij ver standig doen, met aan die handelaren te verkoopen, die nog in het bezit zijn van veel consenten van het voormalig Centraal Bureau, omdat deze meer kunnen geven, dan iemand, die geen consenten heeft. Deze moeten niet vergeten, dat hierdoor meer naar het buitenland gaat en dat het daardoor des te langer duurt, eer hier een voldoende voorraad beschikbaar is voor binnenlandsch gebruik. Des te langer duurt het ook, dat men den minister kan bewijzen, dat er geen 40 pet. voor binnenlandsch gebruik noodig is Men moet wel bedenken, dat, bij de regeling, waarbij de kaas in de pakhuizen blijft, de uitvoer van deeze voor het binnenland bestemde kaas naar het buiten land, buitengesloten is. Het is ook de wensch van de Noord-Hollandsche handelaren, dat de zaak zoo zui ver mogelijk komt te staan. Algemeen oordeelde men het gewenscht, dat de zaak aldus geregeld zou worden. Hierna kwam het voorstel van het bestuur ter sprake, dat alle fabrieken zich zouden verbinden, om steeds de volledige kaasproductie van minstens twaalf dagen in voorraad en beschikbaar te houden voor binnenlandsch gebruik. De secretaris zeide, dat dit voorgesteld werd, om den minister op dezen voorraad te kunnen wijzep alsmede op die in de pakhuizen, waardoor de minister er des te eerder voor te vinden zal zijn, om het be schikbaar te stellen percentage voor binnenlandsch gebruik te verlagen. Hoofdzaak toch is, dat de kaas voor het binnenland beschikbaar is. Ook in andere provincies is deze zaak besproken. Men heeft daar ge meend, om het aantal dagen tot 16 te moeten uitbrei den, om het aanbod voor den minister nog beter te maken. Er kan dus niet gezegd worden, dat de land bouwer niet meewerkt. Steeds stelt hij zijn kaas be schikbaar en het is zijn recht, dat de regeling dan ook een goede is. Spr. is er voor, om ook voor Noord-Holland het aantal dagen op 16 te brengen; dan is er ten allen tij de een flinke voorraad voor het binnenland en behoeft de voorraad in de pakhuizen niet 300 groot te wezen. Dit geldt evenwel alleen,'als de door de Kaasvereeni ging gedachte regeling doorgaat. De heer Ooms vroeg, hoe men zich voorstelde, om de verkoop van de kaas aan de fabriek zelf te regelen. Nog vroeg spr., of het van 16 dagen in voorraad te houden product bedoeld is vanaf het moment, dat de kaas gemaakt is of dat men levexba e kaas op het cx had. De secretaris antwoordde, dat alle kaas voor 1 Holland 'op de ^daarvoor erkenden markten als A maar, Hoorn, Pi merend, Edam, uitgezonderd van de zelf export rende fabrieken, verkocht zal m ten worden. De laatste fabrieken zullen eenzeli percentage hebben te leveren franco in het meest nal gelegen pakhuis. Op de tweede vraag antwoordti spr., dat in voorraad gehouden zal moeten worden vanaf den dag van het eerste maken. Het is de bedoeling, zei de voorzitter, dat er geen andere, dan 16 dagen oude kaas ter markt komt. De heer De Boer vroeg, of er een zoodanige rege ling getroffen zou worden, dat er niet anders dan op de markt gekocht en verkocht mag worden. Z.i. mocht niet vergeten worden, dat- men heeft kunnen zien, dat er handelaren en boeren zijn, waaronder niet de gewenschte soliditeit bestaat. Reeds in de vorige vergadering had spr. op de zelf-kazers gewezen. De heer Ooms achtte het een' vrij groot bezwaaar om, waar hij nooit op de markt bracht, nu op de markt te moeten brengen. Z.i. was een regeling wel mogelijk, waarbij de niet-markende fabriek evengoed verplicht wordt, zijn 40 pet. voor binnenlandsch ge bruik beschikbaar te stellen. Overlegging van han delsfacturen was z.i. reeds een goed middel. De secretaris oordeelde dit een kwestie van tech- nischen aard. Het door dén heer De Boer genoemde zal niet uit het oog verloren worden. Hoe dit zal ge schieden, is evenwel nog niet uitgemaakt. De heer Stuy had gehoopt, dat men niet in details was getreden over een regeling, die in de lucht hangt en waarover morgen beslist zal worden Spr. wilde nu evenwel wijzen op art. 1. van de voorloopige rege ling door de kaasvereeniging vastgesteld, waarbij be paald wordt, dat de exporteurs niet anders mogen koopen, dan op de markten te Alkmaar, Hoorn, Pur- merend en Edam en de fabrieken, welke als exporteur zijn ingeschreven. De producent zal dus, waar de exporteur niet aan huis mag koopen, wel verpilcbt zijn, op een van de markten te komen. (Applaus.!) De heer De Boer zeide, alleen bedoeld te hebben, uit te laten komen, dat een zoodanige regeling getroffen moest worden waarbij de welwillende niet het gelag zal moeten het al en voor de niet-welwil lende. Spr. had vodoen de vertrouwen in het bestuur E>e heer Ooms vroeg, of het niet gewenscht was. om het product nog voor een groote' aantal dagen in de fabriek beschikbaar te houden, om daardoor des te eerder tot verlaging van het beschikbaar te stellen per centage te geraken". Op een vraag van den heer Met zeide de heer No bel, dat de maatregel een algemeene, bij ministerieëeie geregelde beschikking zal worden De heer Jongerliug vroeg, of de 40 pet., die nu voor het binnenland gekocht wordt, later niet uitgevoerd zal worden. De voorzitter kon. hier niet voldoende op antwoor den, aangezien nog niet besloten was, hoe er gehan deld zal worden, met de vroeger Verkregen consenten. De mogelijkheid bestaat, dat die kaas uitgevoerd wordt, wanneer ze in handen komt van lui, die veel consenten hebben. Naar spr. meening was het dan ook een belang voor de boeren, om aan deze personen geen kaas te verkoopen. De heer Jonger ling vroeg, of er een lijst van deze personen bestaat. De secretaris zeid dat hun namen voldoende be kend waren. Spr. wilde er dan ook niet verder op in gaan. De heer Ooms vond het een treurige toestand, waar bij een kooper de kans heeft, de kaas, die hij voor 37 voor het binnenlandsch gebruik koopt, op een basis van 80 naar het buitenland te sturen. De secretaris zeide, dat deze zaak verband hield met de opheffing van het oude Centraal Bureau en de oprichting van de nieuwe kaasvereeniging. Of het juist was van dengene, die in het tijdperk van het Centraal Bureau veel consenten bewaarde, was moei lijk uit te maken. Dat was een juridische kwestie. Er zijn altijd lui, die probeeren, wanneer er een over eenkomst gemaakt wordt, om er iets uit te halen, wat wel geoorloofd is, maar dat juist niet de bedoeling is. Nu is de grens gesloten en het Centraal Bureau 01 geheven. De Kaasvereeniging krijgt de zaak in ha' den, maar nog zal moeten worden uitgemaakt of oude consenten het recht van uitvoer behouden of ni Of dit door dé Kaasvereeniging of door de Rijksco missie van Toezicht of door dé minister van Lar bouw uitgemaakt zal worden, is nog niet beslist. C is niet bekend, hoe er beslist zal worden. Vast sta. evenwel, dat de NoordLHollanders zich kunnen verze keren, dat dé 40 pet. voor het binnenland in het lanc blijft, wanneer de regeling, door de Kaasvereeniging ;edacht, doorgaat en de kaas ondergebracht wordt bij de sub-commissies van Noord-Holland. Hoe de regeling dan ook moge zijn, wanneer dat gebeurt, dan blijven ze van de kaas af. De heer Ooms vroeg, of het geen aanbeveling ver diende om, zoolang de grenzen gesloten zijn, de ver koop met de verplichte 40 pet. van het binnenland, op te heffen en gewoon te verkoopen met een kaasprijs per 100 K.G. De secretaris meende, dat de kwestie niet lang meer kon duren; een beslissing moest spoedig komen. Volgens spr. moest de 40 pet. in het binnenland ko men, afgezien van de oude consenten. De nieuwe ver eeniging hoefde z.i. niets van het verloop in het "orige bureau te aanvaarden. Dit moest maar In orde ge bracht worden. Met den minister en de Rijkscommissie van Toezicht had spr. hierover reeds overleg gepleegd. De heer Ooms \^oeg, of het advies, om niet te ver koopen, niet herhaald moest worden. Door nu te verkoopen toch, beoordeelt men den slech ten handelaar. De nu gekochte kaas toch wordt ge kocht door personen, in het bezit van consenten. De voorzitter wees er op; dat die handelaren geen fea WMI H

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1915 | | pagina 1