DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Van het zuidelijk oorlogsterrein.
Van het westelijk oorlogsterreln.
Van het oostelijk oorlopterreln.
No,, 262
Honderd on zeventiende jaargang.
1915
MAANDAG
8 NOVEMBER.
Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f 1,franco door het geheele Rijk fl,25.
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Telefoonnummer 3.
Prijs der gewone Advertentiën s
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat Groote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
GRIEKENLAND.
NEDERLAND.
ALKMAAR, 8 November.
Eiken dag nadert Servië zijn noodlot. De regelmaat
der vorderingen van zijn vijanden geeft aan de opera
ties op het nieuwste oorlogsterrein het karakter van
eentonigheid. Wanneer de nieuwste communiqué's van
vooruitgang gewagen, dan deelen ze feitelijk niets
nieuws mede, althans geen belangwekkend nieuws.
Alleen een beslissende gebeurtenis een plotselinge
ommekeer in het krijgsbedrijf, een groote veldslag, een
overwinning der Serviërs, hun eind-nederlaag of ca
pitulatie wordt thans vermoedelijk door de mees
te couranten-lezers als nieuws opgevat. Wij behoeven
er dan ook op het oogenblik weinig meer van te zeg
gen, dan dat de Duitsche troepen Kraljewo hebben
genomen en dat de belangrijke stad Kroesjewats wel
dra ook in hun handen zal zijn, waarmede een der
belangrijkste doeleinden van de operaties op dit oor
logsterrein, het bezit van den grooten Oosterschen
spoorweg, zal zijn bereikt. Naar verluidt, zullen de
Serviërs hun verdediging thans vooral tot Momastir
bepalen. De Morning Post acht het niet slechts mo
gelijk, doch ook waarschijnlijk, dat de Fransch-Engel-
sche troepen, die Servië (doch in zoo'n geringen geta
le!) hulp moeten verschaffen, op Grieksch grondge
bied zullen worden gedreven, waar him ontwapening
en intemeering, naar het blad meent, wel zal moeten
volgen. Internationaal gebruik, de invloed der ntid-
denmogendheden en de bedreiging van een Bulgaar-
schen inval pleiten daar voor, zegt het blad, dat van
oordeel is, dat een ontwapend en geïnterneerd
Fransch-Engelsch expeditie-leger de zwaarste slag
zou zijn, welke het politieke en militaire prestige der
entente zou kunnen treffen. In dit verband betoogt het
blad, dat indien Griekenland niet voor de entente is,
het als tegen haar moet worden beschouwd. Daarom
moet Griekenland voor de keuze gesteld worden: mèt
de entente de overwinning behalen of wel zijn gezan
ten uit Londen en Parijs terug te roepen. Ook de Ti
mes geeft een soortgelijke waarschuwing aan Grie-
kenlands adres.
De toestand kan inderdaad heel zonderling wor
den, wanneer de troepen der entente, welke aan den
eenen kant van het rijk met allerlei faciliteiten wor
den ontvangen, in een anderen hoek vastgenomen zou
den moeten worden.
Inmiddels heeft de oude heer Skoeloedis, die de ze
ventig reeds voorbij is, gewezen bankier, en oud-ge
zant te Madrid, een' ministerie samengesteld, dat ge
heel uit de leden van het kabinet-Zaïmis bestaat en
de politiek van dat kabinet dat is dus een politiek
van zeer welwillende onzijdigheid, welke evenwel niet
over de schreef gaat zal voortzetten. Wat er nu
met de Kamer, waarin de heer Venizelos toch nog al
tijd de meerderheid heeft, zal geschieden, is nog niet
bekend. Voorloopig zal zij niet ontbonden worden
en voedt de Koning de hoop, dat de krijgsverrichtin
gen der midden-mogendheden in de komende weken
of maanden niet zonder invloed zullen blijven op de
stemming van het Grieksche volk.
Engelsche berichten deelen mede, dat lord Kitche
ner, de Engelsche minister van oorlog, „naar het
Oosten" is vertrokken. Hij is te Parijs geweest, heeft
er den minister-president Briand en Joffre gesproken.
Verzekerd wordt, dat de volkomen overeenstemming
tusschen de Engelsche en Fransche regeeringen op
nieuw is bevestigd. Is men de laatste dagen niet wat
al te gul met zulke verzekeringen? In stede van ver
trouwen te wekken, geven dergelijke herhaalde mede-
deelingen den indruk, dat er iets niet in den haak is.
Van den Italiaanschen bondgenoot, met zooveel
vreugde ingehaald, wordt niet meer gerept noch
de heer Asquith, noch de heer Briand heeft Italië ge
noemd. Zou dat niet het gevolg zijn van Italië's on
wil, om op den Balkan te vechten? En zou de Balkan
historie in Frankrijk niet het verlangen kunnen heb
ben opgewekt, om af te dingen op Engelands leiding
van den oorlog, en het verlangen hebben doen opko
men, om zelf wat meer invloed op die leiding uit te
oefenen?
Wij zullen dit spoedig vernemen en ook weldra we
ten, waarheen de Oostersche reis van lord Kitchener
gaat, naar den Balkan ofnaar Egypte.
In elk geval is deze reis een nieuw bewijs van het
groote belang der Balkan-operaties.
Het bovenstaande was reeds geschreven, toen het
telegram van de Petit Parisien kwam, meldende dat
lord Kitchener in het Oosten alle tegenwoordige en
mogelijke fronten zal inspecteeren, niet slechts te
Londen, maar ook te Parijs een rapport zal uitbren
gen, dat „naar men hoopt" een samenwerking in de
actie der geallieerden tengevolge zal hebben. Dit te
legram bevestigt dus het hierboven door ons uitge
sproken vermoeden volkomen.
Van Duitsche zijde wordt medegedeeld^ dat. drie
Oostenrijksche monitors met een sleep van 11 lichters
met munitie te Widin zijn aangekomen, vanwaar de
inhoud door overlading per spoor Konstantinopel zal
kunnen bereiken.
Volgens een mededeeling van het Fransche ministe
rie van marine zijn er Duitsche onderzeeërs tusschen
2 en 3 November door de straat van Gibraltar geko
men, die reeds de Fransche stoomschepen Dakra en
Calvados en het Italiaansche stoomschip Jonio tot
zinken hebben gebracht en die het natuurlijk vooral
gemunt zullen hebben op de Fransche! en Engelsche
troepentransportschepen.
Daarentegen heeft de Duitsche marine weer een ver
lies te boeken. Bij de Zweedsche kust is gisteren de
kleine kruiser Undine (van 1903, groot 2700 ton, be
mand met 275 koppen) door een onderzeeër getorpil-
leerd, waarbij bijna de geheele bemanning werd ge
red. Het zal de Engelsche marine begrijpelijke vol
doening geven, dat zij er in geslaagd is want het
zal hier wel een Engelschen onderzeeër betreffen
in de Oostzee een Duitsch oorlogsschip in den grond
te boren, waardoor niet slechts den vijand verlies
wordt berokkend, maar bovendien wordt bewezen,
dat Engeland thans zoozeer deze zee beheerscht, dat
een patrouille-schip er niet meer veilig is, m. a. w.
dat de Engelsche marine volstrekt niet meer heeft on
der te doen voor de Duitsche, wat het gebruik van
den onderzeeër betreft.
Door dit wapenfeit zal misschien de onaangename
indruk eenigszins worden weggenomen in Engeland
stellig gewekt door een Amerikaansche nota, waarin
de regeering van president Wilson zich de kampioen
noemt voor de rechten der onzijdigen, Engeland het
recht betwist om goederen, bestemd voor onzijdige
landen in beslag te nemen, schepen in beslag te ne
men op grond van het vermoeden, dat zij contrabande
vervoeren en de effectiviteit van de Engelsche blokka
de wordt bestreden.
Wij hebben Zaterdag een iHtttreksel van een artikel
der Duitsche soc.-dem. Vorwarts gegeven, waarin er
o'ver geklaagd werd, dat de regeeringen nu eindelijk
niet eens zeggen, wat zij zich als einddoel voor oogen
hebben gesteld, welke dus haar vredesvoorwaarden
zijn. Natuurlijk was dit in het bijzonder gericht te
gen de Duitsche regeering.
Eigenaardig doet het aan men zou haast aan
een afspraak gaan denken! dat de Engelsche soci
aal-democratische Labour Leader een betoog levert,
van precies dezelfde strekking als het Duitsche,
maar bestemd voor de Engelsche regeering.
„Welk einde is in het verschiet?" vraagt het blad.
„Waartoe is al deze angst, deze last van berooving,
dit vooruitzicht van onduldbare armoede, die ons
volk zal hebben te dragen? Wat moet door ons strij
den worden verzekerd?
De heer Asquith zag deze vragen niet onder de
oogen. De geheimhouding van de misdadige zaak, die
de gezondheid en het leven van het volk verwoest, zal
worden behandhaafd Aan ons slechts uit te voeren en
te sterven; aan ons niet te vragen waarom."
Na een scherpe kritiek op het voortzetten van de
operaties aan de Dardanellen en elders, zegt de La
bour Leader verder:
„Ongetwijfeld strijden wij voor vrijheid, recht
vaardigheid en beschaving, doch wat dit mag behel
zen, indien het wordt uitgelegd volgens Russische
eerzucht of Italiaansche wenschen, mogen wij niet
vragen."
Is het niet merkwaardig, dat er in beide groote
landen op hetzelfde tijdstip van denzelfden kant bij
de regeering wordt aangedrongen op eenzelfden
maatregel, om n.l. de vredesvoorwaarden eens duide
lijk kenbaar te maken?
DE STRIJD TEGEN SERVIë.
Het Duitsche legerbericht meldde gisteren:
De Oostenrijksch-Hongaarsche troepen hebben den
vijand teruggedrongen van de Gracina-hoogte en zijn
in het dal van de westelijke Morawa vooruitgetrok
ken tot voorbij Slatina. Aan beide zijden van Kralje
wo is de overgang over de rivier geforceerd.
Te Kraljewo, dat na een hevig straatgevecht door
Brandenburgsche troepen werd genomen, zijn 130
stuks geschut buitgemaakt. Ten oosten van die plaats
ageerden de Oostenrijksch-Hongaarsche troepen en
maakten 480 man krijgsgevangen.
Onze troepen staan dicht voor Krusewatsj.
Het leger van Gallwitz nam gisteren meer dan
3000 Serviërs gevangen en maakte een nieuw Engelsch
veldkanon, veel geladen munitie-wagens, twee ambu
lance-treinen en een menigte oorlogsmaterieel buit.
De Oostenrijksche staf meldde gisteren: De Monte-
negrijnen deden pogingen om de hun in de laatste
dagen ontrukte stellingen te heroveren. Hunne aan
vallen mislukten echter. Een in het dal van de Mo-
rawica voorwaarts rukkende Oostenrijksch-Hongaar
sche colonne doet een aanval op de hoogten ten noor
den van Twanjica. Ten zuidoosten van Ca^ak sloe
gen wij den vijand terug over Glogowacki Vrh. De
ten zuidoosten van de monding van de Gruza strij
dende Oostenrijksch-Hongaarsche troepen namen gis
teren 500 Serviërs gevangen.
Het leger van generaal v. Gallwitz bereikte onder
gevechten ten noorden van Krusewatsj het dal van de
westelijke Morawa.
Het Bulgaarsche legerbericht meldde 5 November:
Over de geheele uitgestrektheid van het front ver
volgen wij het verslagen leger van den vijand, dat
overhaast vlucht. Onze ten noorden van Nischawa
opereerende troepen naderden het dal van de Morawa
en zijn bij Paratcin in directe verbinding gekomen
met de Duitsche troepen, die uit het noorden voor
waarts rukken. Te 3 uur 's namiddags namen wij de
vesting Nisj. Wij vervolgen met spoed1 den zich te-
rugtrekkenden vijand. Onze in het dal van de Bul
gaarsche Morawa ageerende troepen drongen voor
uit in de Leskowasj-vlakte. Ons offensief in de Kos-
sowo-vlakte wordt over het geheele front voortgezet.
Bij. Prilep, Kriwolak en Strumitza hielden wij het
offensief van de Engelschen en Franschen tegen en
wierpen wij den vijand, met zware verliezen aan zijn
zijde, terug.
Veel gevangenen en een hoeveelheid oorlogsmateri
eel, die niet te overzien is, viel in onze handen.
Een Fransch communiqué meldde gisteren: Aan
onze voorposten bij Kriwolatsj werd het in den loop
van den 5den November weder rustig.
Van het front bij Cema valt niets te vermelden. Aan
den kant van Rabrowo maken wij nog steeds vorde
ringen.
DE STRIJD IN BELGIë EN NOORD-FRANKRIJK.
Het Fransche middag-communiqué meldde gisteren:
Op het Fransche front tusschen de Somme en de
Oi&e hebben wij een Duitsehen post voor Andrechy
genomen en door een hevige artillerie-beschieting een
einde gemaakt aan de activiteit der vijandelijke loop
graven-mortieren in den sector Beuvraignes. In Cham
pagne werd een door de Duitschers gedane aanval
met handgranaten ten oosten van den heuvel van
Mesnil zonder veel moeite afgeslagen.
In de Vogezen werd het gevecht bij Chapelotte in
den loop van den nacht voortgezet. Onze veldstukken
zijn met succes in actie geweest tegen de mijnenwer-
pers van den vijand.
Duitsche vliegtuigen hebben acht bommen gewor
pen in de streek van Duinkerken, waardoor een kind
werd gewond. De materieele schade heeft niet veel te
beteekenen.
DE STRIJD AAN HET OOSTELIJK FRONT.
De Russische staf meldde gisteren: Aan het front
van Riga deden onze troepen met succes aanvallen op
de Duitschers bij het dorp Olai, ten zuidwesten van
Riga. De vijand werd genoodzaakt tijdelijk dit punt
te ontruimen.
Wij bezetten een kerkhof bij het dorp Laoer, aan
den linkeroever van de Dwina, in de nabijheid van
Uxkull.
Ten zuiden van Pilvers, in dezelfde streek, verdre
ven wij de Duitschers, die over de Dwina wilden trek
ken.
Aan den westelijken oever van het Swenten-meer
namen wij bij de verovering van een tweede linie
loopgraven meer dan 300 soldaten gevangen en maak
ten wij een mitrailleur en een zoeklicht buit. De Duit
schers deden daarop zonder succes vier tegenaanval
len.
Aan den linkeroever van de Styr viel de vijand ons
aan in de buurt van het dorp Medvegie. De aanval
werd afgeslagen.
De gevechten ten westen van het dorp Kostukhnov-
ka duren voort. Wij hebben het dorp genomen.
Het Duitsche hoofdkwartier meldde gisteren:
Legergroep-von Hindenburg: Ten zuidwésten en
ten zuiden van Riga werden verschillende partieele
aanvallen der Russen afgeslagen. Voor Dunaburg
mislukten aanvallen van den vijand bij Illoetsk en
tusschen het Swenten- en het Ilsen-meer.
In den nacht van 6 November waren de Russen ten
noordwesten van het meer Swenten de stelling der
Duitschers binnengedrongen, gisteren werden zij er
echter weder uitgeworpen.
Legergroep-von Linsingen: Ten noordwesten van
Tsjartorysk werden bij het afslaan van een aanval des
vijands 80 man gevangen genomen en een machinege
weer buitgemaakt.
Het Oostenrijksche legerbericht meldde gisteren:
Ten zuidoosten van Wisniowzyk aan de Strypa en
ten noordwesten van Dubno sloegen onze troepen
krachtige aanvallen der Russen af. Bij Wisniowsky
was dit de zevende aanval, dien de Russen in de
jongste vier dagen op dit frontgedeelte hebben ge
daan.
DE MIN1STERIEELE CRISIS.
Naar uit Athene gemeld wordt, is de politieke
crisis geëindigd. Skoeloedis, oud-gezant, heeft een
nieuw kabinet gevormd, dat gisterochtend den eed
heeft afgelegd.
Alle gewezen ministers behouden hunne porte
feuilles. Skoeloedis aanvaardt het departement van
buitenlandsche zaken.
Wanneer de Kamer het ministerie niet mocht
steunen, wordt zij ontbonden.
KORTE BERICHTEN.
Naar Reuter meldt, is het Engelsche blad „Globe"
door de politie in beslag genomen.
Het Engelsche stoomschip „Alastair"
is gisteren gezonken. Drie man van de équipage
zijn gered. Het lijk van den stuurman is opgehaald.
De Fransche minister van marine deelde gis
teren mede, dat in den nacht van 2 op 3 Nov. de
Fransche schepen Dahra en Calvados door
een Duitsehen onderzeeër in de straat van Gibraltar
zijn getorpilleerd.
Bij een brand in een houten gebouw te
Brooklyn, waarin fabrieken voor suikerwerken
en blouses zijn gevestigd, werden 20 personen ge
dood en 50 gewond.
Woensdag 11.is het Duitsche stoomschip K 1 a u
H o r n op de Zweedsche kust, drie mijl van Oskars-
havn, gestrand.
Volgens een Lloyds-bericht is het Engelsche
stoomschip Woodfield Zaterdag g e z o n k e n.
Een Duitsche onderzeeër heeft Vrijdag zonder
voorafgaande waarschuwing het Fransche
stoomschip Sidi Ferrugh in den grond ge
boord. De bemanning is gered.
In Frankrijk is een nieuw nikkel munt
stuk ter waarde van 25 centiemen in omloop ge
bracht. Ter onderscheiding van zilvergeld is er in
het midden een gat geslagen.
DE DUITSCHE ONDERZEEëR.
De bemanning van den Duitsehen onderzeeër C 8
is gisteren met een torpedoboot van Terschelling naar
Nieuwediep vertrokken en gaat van daar naar het in-
temeeringskamp te Bergen. Naar de N. Rott. Crt. ver
meldt, schreide de geheele bemanning, toen ze de boot
verliet. De onderzeeër werd vanochtend naar den
Helder gebracht.
BINNENLAND.
Gemengd Nieuws.
RUSSISCHE EFFECTEN!
Een huiseigenaar te Amsterdam die een huis had
verhuurd aan een man, liet dezen weten, dat hij: de
woning, moest verlaten, als hij de achterstallige huur,
bedragende 100 ongeveer, niet voldeed. De huur
der zag hier geen kans toe en bij vonnis van den kan
tonrechter zou hij .de woning worden uitgezet. Maar
als de nood 't hoogst is, is de redding nabij en zc
ging 't hier ook. De reddende engel verscheen in c
gedaante van een up to date gekleed jongmensch, d
voorgaf compagnon van den huurder te zijn en zich
bereid verklaarde de achterstallige huurpenningen te
voldoen. Op de Noord-Hollandsche Voorschot
bank, gevestigd aan 't Frederiksplein, had hij Russi
sche Petroleum waarden voor een bedrag van 370
gedeponeerd, die de huiseigenaar kon afhalen. Een
accept werd geteekend en de huiseigenaar, blijde zoo
spoedig aan zijn geld gekomen te zijn, toog naar ge
noemde bank en kreeg twee effecten. Óm deze te ver
zilveren, gaf hij de stukken aan zijn zoon, die er me
de naar de Amsterdamsche Bank ging, maar daar tot
zijn schrik te hooren kreeg, dat ze geen cent meer
waard waren.
Er werd aangifte gedaan bij de politie van 't bureau
Stadhouderskade, die den „compagnon" arresteerde
en van hem 'een bekentenis wist te krijgen.
Zaterdag werd de directeur der bank wegens me
deplichtigheid gearresteerd. Naar de Tel. verneemt
werd dezelfde truc reeds te Utrecht uitgespeeld, waar
't een bedrag van 800 betrof.
DE MELKOORLOG.
Door Minister Posthuma is Zaterdagmiddag aan de
zuivelfabrieken, kaasmakerijen en kaas-exporteurs een
curculaire gezonden, met begeleidend schrijven.
In dat schrijven wordt ter kennis dier belangheb
benden gebracht, dat alleen zij als exporteurs van
zuivelproducten in aanmerking kunnen komen, die
uiterlijk heden, 8 November, de in de circulaire opge
nomen verklaring geteekend aan het ministerie van
Landbouw hebben ingezonden.
Dit wil dus zeggen, dat zij, die dit nalaten, niet
zullen kunnen exporteeren, zij kunnen de melk dan
wel verkazen, doch hunne producten blijven op de
binnenlandsche markt aangewezen, zoodat zij lager
prijzen maken dan thans voor de consumptie-melk
wordt besteed.
De maatregel beoogt het verkazen der consumptie-
melk tegen te gaan en Amsterdam, alsmede andere
groote steden in de melkvoorziening te helpen.
EEN ZIEKENFONDSKWESTIE.
Naar dë N. Ct. verneemt, heeft het plan van de
Ned. Maatschappij tot bevordering der Geneeskunst,
om ook te 's-Gravenhage te komen tot een reorgani
satie van het ziekenfondswezen, bij verschillende
fondsgeneesheeren geen instemming gevonden. Men
is van meening, dat een uniforme reorganisatie, vqor
het geheele land geldend, niet voldoende rekening kan
houden met bijzondere plaatselijke toestanden. Zoo
wordt voor Den Haag de vrije artsen-keuze om prac-
COURANT.
0 f
tlAVÜ
