DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Van liet zuidelijk oorlogsterrein.
Van, liet westelijk oorlogsterreln.
Van het oostelijk oorlogsterreln.
Maximumprijzen fan Levensmiddelen.
Abonnementsprijs per 3 nmsien f 1.—, ft. p. post f 125. Advertentieprijs 10 et. p. regel, groote letters naar plaatsruimte. Brieven ft. N. Boek- en Handelsdrukkerij v.lr. HERÜIs, COSTER 5 ZOON, ïoorfen C 0. telefoons;. 3,
WÖENSllAtj 10 NOVEMBER.
No, 261 du nummer bestaat on 2 waden. Honderd on zeYentieiide jaargang. 1915
NEDERLAND.
ALKMAAR, 10 November.
Bij den Balkanstrijd zijn er drie duidelijk van elkan
der te onderscheiden oorlogstooneelen waar te nemen,
n.l. Noord-Servië, Montenegro en Zuid-Servië. Ia
Noord-Servjë treden de Oostenrijkers, Duitschers en
Bulgaren gezamenlijk tegen de Serviërs op, in Monte
negro strijden de Oostenrijksch-Hongaarsche troepen
tegen de Montenegrijnen en in Zuid-Servië trachten
de Bulgaarsche troepen de expeditie-troepen tegen te
houden
Het eerstgenoemde oorlogstooneel is het belangrijk
ste. Daar neemt de Duitsch-Oostenrijksch-Bulgaarsche
linie meer en meer den vorm aan van een halven cir
kel. waarvan Mitrowitza het centrum is. De bezetting
van Kroesjewats, het forceeren der Morawa door de
Duitsch-Oostenrijksche legers onder de generaals van
Kövess en von Gallwitz, terwijl het Bulgaarsche leger
onder generaal Bojadjef pogingen doet, om naar den
linkeroever van deze rivier over te steken en inmid
dels Leskowats heeft veroverd, dit alles drijft de Ser
viërs steeds meer in het nauw. Om zich te redden
moeten de Servische troepen met groote snelheid de
weinige beschikbare wegen afleggen. De Servische mi
nister-president, die zich te Rasjka een vesting, 37
K.M. ten noord-westen van Mitrowitza gelegen
bevindt, waarheen de regeeringszetel verplaatst -is,
heeft aan een Temps-correspondent medegedeeld, dat
deze terugtocht volkomen ordelijk geschiedt en dat in
het hoofdkwartier, in het ministerie en onder het ge-
heele volk de overtuiging heerseht, dat, zoodra troe
pen van de verbondenen in voldoend aantal gekomen
zijn en den strijd beginnen, het succes snel en duur
zaam zal zijn en dat dit succes het begin van het einde
van den oorlog zal beteekenen.
Blijkbaar is men dus in Servië overtuigd van den
afloop der gebeurtenissen, waaraan men zelve niets
kan wijzigen en waarop alleen een groot expeditie-
leger van invloed kan zijn, De gevechten op het oor
logstooneel in Zuid-Servië in Montenegro heeft
nog weinig actie plaats krijgen het karakter van
voorhoede-gevechten, wanneer er een expeditie-leger
ten tooneele verschijnt. Maar heel spoedig zal dit
leger niet aanwezig zijn. De verbondenen hebben het
nadeel, dat zij niet de centrale positie innemen en dat
zij de eenheid van commando missen. Dank zij hun
centrale positie kunnen de midden-mogendheden ge
makkelijk en zonder gevaar troepen van het eene oor
logstooneel naar het andere vervoeren, terwijl de ver
bondenen niet anders troepen in het Oosten kunnen
coneentreeren, dan door lange, tijdroovende en ge
vaarlijke zeereizen en landingen de Fransche en
Engelsche havens zijn 4800 K.M. en 2100 K.M. van
Saloniki verwijderd, en het veeleischend transport
van een sterk expeditie-leger zal dus geruimen tijd
duren.
Vermoedelijk zal lord Kitchener de leiding van dit
leger op zich nemen. Het Engelsche blad ,de Star" vat
de verschillende lezingen omtrent hetgeen er met den
Engelschen minister van oorlog is gebeurd aldus
geestig samen: „Hij is niet heengegaan - maar
komt niet terug." En hoe zou hij beter uit Londen
kunnen verdwijnen dan door een belangrijke militaire
functie in het Oosten te aanvaarden?
Toch zou er zelfs voor dezen bekwamen militair
weinig kans zijn, den gang van zaken op den Balkan
ten gunste der entente te keeren, indien juist ware het
hedennamiddag ontvangen telegram, dat gewaagt van
een samenkomst van de koningen van Roemenië,
Griekenland en Bulgarije te Boekarest, ten einde ge
meenschappelijk de Balkan-kwestie te behandelen.
Vindt die samenkomst plaats, dan moet inderdaad het
resultaat wel gunstig zijn voor de middenmogendhe-
den. Maar het is zeer onwaarschijnlijk, dat een der
gelijke samenkomst wordt gehouden en zonder nadere
bevestiging is er aan het opzienbarend bericht geen
geloof te hechten. Te onwaarschijnlijker klinkt dit
bericht, omdat de nieuwe Grieksche minister-presi
dent gisteren zeer vriendschappelijke verklaringen te
genover de entente heeft laten afleggen en te kennen
heeft gegeven, dat Griekenland vast voornemens is,
de onzijdigheid voort te zetten en jegens de entente
welwillend gezind te blijven.
De Engelsche regeering zal een order uitvaardi
gen, volgens welke het van nu af aan aan Britsche
schepen verboden zal zijn vrachten te vervoeren tus-
schen vreemde havens zonder een speciale vergun
ning. De „Morning Post" is van oordeel, dat de re
geering zich hierdoor heeft begeven op een pad, dat
naar noodlottige gevolgen leiden kan. Uiteraard zul
len de Engelsche schepen in den internationalen han
del worden vervangen door buitenlandsche. Reeds
thans wordt een derde gedeelte van den Britschen
overzeeschen. handel in vreemde schepen vervoerd en
dit aantal zal nog grooter worden. Bovendien voor
ziet het blad door dezen maatregel een groote stijging
van de vrachtprijzen. Het ergste van alles acht de
„Morning Post" het plan van de regeering,om alle
door scheepsbevrachters aangegane verbintenissen
voor ongeldig te doen verklaren, indien de schepen
door de regeering zullen worden opgeëischt. Zulk
een maatregel zou het handelsvertrouwen ondermij
nen, waarop de handel voornamelijk is gebaseerd. De
reeders zouden hun vracht verliezen, maar de kooplie
den en de schippers hun loon en hun reputatie. Indien
de regeering de vrachtvaart van dit land wenschte te
vernietigen, zoo besluit het blad, dan zou zij geen
betere middelen hebben kunnen gebruiken om- tot dat
doel te geraken.
Een aantal Zweedsche koopvaardijschepen, geladen
met erts, bestemd voor Duitsche en Nederlandsche
haVens, zijn door Zweedsche oorlogsschepen be
schermd. Zweden is dus de eerste onzijdige natie wel
ke gebruik maakt van het oude, voorheen herhaaldelijk
toegepaste convooi-recht, hetwelk, zooals men zich
misschien nog herinnert, reeds ter sprake is gekomen
tijdens de onderhandelingen tusschen de Amerikaan-
sche en Duitsche regeering. Intusschen is het geens
zins zeker, dat de Engelsche regeering dit convooi-
recht' zal erkennen, zoodat Engelsch-Zweedsche con
flicten niet onmogelijk zijn.
Onder de schepen, welke de laatste dagen getorpil-
leerd werden behoort het bekende Amerikaansche
stoomschip Dacia, dat als proefschip dienst gedaan
heeft, maar zijn reis van Amerika naar Rotterdam niet
heeft mogen volbrengen, door een Fransch oorlogs
schip werd opgebracht en onder den naam „IJser"
opnieuw, maar nu onder Fransche vlag, in de vaart
was gesteld.
Tenslotte teekenen we aan, dat volgens een Wolff-
bericht de bekende voorstelling in de zaak-miss Cavell
in strijd is met de feiten, dat deze voorstelling werd
gewekt door het onjuist overbrengen van berichten
door den als rechtsgeleerd raadsman bij het Ameri
kaansche gezantschap te Brussel aangestelden Belgi
schen onderdaan de Laval, die reeds door de Ameri
kaansche regeering is ontslagen. Een categorische
tegenspraak bevat het vage Wolff-bericht evenwel niet.
DE STRIJD TEGEN SERVIë.
Het Duitsche hoofdkwartier berichtte gisteren: Ten
zuiden van Kraljevo en ten zuiden van Kroesjevatsj is
de vijand uit zijn achterhoedestellingen verdreven. Ón
ze troepen rukken verder voort. De hoogten; bij Gjoe-
nis aan den linkeroever van de zuidelijke Morawa
werden in storm venmeesterd.
De buit te Kroesjevatsj gemaakt steeg tot ongeveer
50 kanonnen, waaronder 10 zware. Met aantal ge
vangenen bedraagt meer dan 7000.
Het leger van generaal Bojadjeff bereikte op 7
Nov. 's avonds ten noordwesten van Aleksinatsj en ten
westen en zuidwesten van Nisj de zuidelijke Morawa
en nam in vereeniging met andere, van het zuiden
ageerende Bulgaarsche legeraf deelingen, Leskovatsj.
Het Oostenrijksche legerbericht van gisteren luidde:
Aan de Montenegrijnsch'e grenzen is de toestand
onveranderd. Van de in Servië strijdende Oosten
rijksche troepen bezetten een groep Ivanijica; een an
dere wierp den vijand uit een aan den straatweg Iva
nijica—Kraljewo gelegen hoogtestelling. De Duit
sche troepen verdrijven den vijand1 uit de verschansin
gen ten zuiden van Kraljewo. Ten Zuiden van
Trstnih staan onze troepen in gevecht. De in het ge
bied van Kroesewatsj opereerende Duitsche divisies
drongen zuidwaarts. De Bulgaren bezetten Lesko-
watsj.
Het Bulgaarsche legerbericht van 7 November luid
de: Onze troepen, die het verslagen Servische leger
vervolgen, zijn den 7den Nov. op het geheele front
tot aan de Mörawa gekomen en maken toebereidselen
om aan den linkeroever over de rivier te trekken. Be
zet werden de steden: Alexinatsj, Wlasotinec en Ilto-
wasj en in Macedonië de stad Tetowo. Op de ande
re fronten geen verandering.
Onze troepen werden te Nisj met de kreten: „hoe
ra" en „welkom, bevrijders" ontvangen. De stad was
door de Servische soldaten voor hunnen aftocht ge
plunderd1.
Voor zoover de oorlogsbuit tot dusverre geteld' is,
zijn in Nisj en omgeving veroverd: 43 vestingkanon
nen, duizenden geweien en kisten met munitie, 700
wagens grootemdeels beladen met levensmiddelen, veel
automobielen:, veel verplegingsmateriaal, o.a. twaalf
ontsmettingsovens, 500 waterpompen, 500 nieuwe
vlaggen en 100.000 stuks soldatenondergoed en uni
formen.
Er zijn in de stad en omgeving nog vele kruitde-
pöts.
Bovendien lieten de Serviërs bij hunnen terugtocht
een groot aantal kanonnen en machine-geweren ach
ter, waarvan echter nog geen lijst is opgemaakt.
Tot dusverre werden bij Nisj 5000 gevangenen ge
teld.
DE STRIJD IN BELGIë en NOORD-FRANKRIJK.
Het Fransche communiqué meldde gistermiddag:
De wederzij dsche beschieting duurt voort in den om
trek van Loos. Ten zuiden van die plaats werden
patrouille-gevechten geleverd, waarin de Franschen
aan de winnende hand waren.
Hevige beschieting door de Duitschers had plaats
in den sector van Beuvraignes en in Champagne, in
den omtrek van de Trapeze; de Fransche artillerie
antwoordde overal met kracht.
DE STRIJD AAN HET OOSTELIJK FRONT.
De Duitsche staf meldde gisteren.
Legergroep von Hindenburg: Ook gisteren bleven
de aanvallen van de Russen ten westen en zuidwesten
van Riga en ten westen van Jacobstadt en voor Du-
naburg vruchteloos. In den nacht van 7 op 8 Nov.
zijn vijandelijke afdeelingen tenw esten van Dunaburg
in een klein deel van onze voorste stellingen gedron
gen. Onze troepen wierpen ze terug in een tegen-
aaval en maakten een officier en 372 man krijgsge
vangen.
Legergroep Leopold van Beieren: In den loop van
den nacht hadden op verschillende plaatsen gevech
ten tusschen patrouilles plaats.
Legergroep von Linsingen: Bij een succesvol ge
vecht ten noorden van Komarof aan de Styr werden
366 Russen gevangen genomen.
Uit Weenen werd gisteren officieel geseind:
Ten noorden van Jazlowitsj, aan den Beneden-
Strypa, oostelijk van Tsartorysk aan den Styr, werden
de Russische aanvallen afgeslagen. Anders niets
nieuws.
(Reeds vermeld in een deel onzer vorige oplaag.)
KORTE BERICHTEN.
De Fransche onderzeeër „Turquoise", die eenige
dagen geleden in de Dardanellen in den grond werd
geboord, werd vlotgemaakt en naar Konstantinopel
gebracht.
De koning van Engeland gaat zoo goed vooruit,
dat er heden in Buckingham Paüace een vergadering
van den Raad van State kon worden gehouden.
De koningin van Engeland heeft gisteren, daar
de koning door zijn ziekte hierin verhinderd was, te
Salisbury Plain een inspectie over de troepen gehou
den.
De Fransche ministerraad machtigde minister
Ribot om bij de Kamer een ontwerp voor een leening,
rentende 5 proc., in te dienen.
Naar „De Tijd" meldt, is een harer berichtge
vers in België, tot eene maand gevangenisstraf ver
oordeeld.
Het Engelsche stoomschip Buresk is gisteren ge
zonken. De bemanning is gered.
Het Japansche stoomschip Iasoekoeni Maroe is
gisteren gezon&en. De bemanning werd gered.
Naar Reuter meldt .moet gisteren een Engelsch
stoomschip gezonken, en de bemanning gered zijn.
Raoul Villain, die beschuldigd is van den moord
op den Franschen socialist Jaar es, heeft verklaard dat
hij zich eerst na dfen oorlog volkomen zal kunnen ver
dedigen, weshalve hij de verdere behandeling tot dien
tijd wenscht uitgesteld te zien.
Aan het seminarie voor Oostersche talen te Ber
lijn, wordt voorloopig als proef, een cursus gehouden
in ae Bulgaarsche taal.
In Servië is opgericht een corps Amazonen,
waartoe 390 meisjes zijn toegetreden, die bewapend
zijn met Mausergeweren, pistolen en dolken en dat
aangevoerd wordt door de weduwe van Marinowitsj.
DE SMOKKELHANDEL.
Naar Het Volk uit hoogst betrouwbare bron ver
neemt, is een uitgebreide smokkelhandel in lijnolie op
Duitschland ontdekt, waaraan o.m. ook een bekende
groote Haagsche firma meedeed.
Een adjunct-commies van het Departement van Fi
nanciën, die bij dit vieze zaakje handlangersdiensten
verrichtte, is in verband hiermee op staanden voet ge
schorst.
KAAS.
De Commissie in zake Levensmiddelen te Rotterdam
heeft van den directeur van het Algemeen Administra
tiekantoor voor-Levensmiddelenvoorziening te 's-Gra-
venhage een schrijven ontvangen, waarin wordt mede
gedeeld, dat bestellingen voor regeeringskaas voor
loopig niet kunnen worden uitgevoerd en dat een
nieuwe regeling voor de kaasvoorziening in bewer
king is.
SMOKKELEN VERIJDELD.
Door dé grensbeambten te Beek bij Nijmegen werd
gistermorgen een belangrijke smokkelzaak verijdeld.
Een groot aantal, als papierrollen aangegeven, voor
Duitschland bestemde voorwerpen, wegende eenige
duizenden kilogrammen, bleken ijzeren fusten met
lijnolie en vetten te-bevatten. De zending was van
den Nijmeegschen papierhandel A. Trienus. Inbe
slagneming en proces-verbaal volgden natuurlijk.
(Tel.)
KON. NAT. STEUNCOMITé 1914.
De 62e lijst van bij het Kon. Nat. Steuncomité 1914
ingekomen bijdragen (van 1723 October 1915) ver
meldt een totaal bedrag van 107,177.53, makende
met het totaal der vorige lijsten ad 3,247,417,43 K
een totaal aan ontvangsten, bijdragen en toezeggingen
van 3,354,594.96 ks
OMKOOPERIJ.
Uit Bergen-op-Zoom wordt aan De Tijd gemeld:
De Duitsche grenswachten hebben consigne ont
vangen, zooveel mogelijk ^en smokkelhandel m de
hand' te werken, ja, zelfs'te trachten de Hollandschen
militairen door geld om te koopen.
EINDELIJK GELUKT.
Uit de Oranjekazerne te 's-Gravenhage is ont
vlucht een Engelsch officier (vlieger), dezelfde die
uit Groningen, Schiermonnikoog en van het eiland
Urk wist te ontsnappen meldt de Avondpost. Men
herinnert zich dat hij van laatstgenoemd eiland door
twee uur te zwemmen zijn bewakingstroepen wist te
misleiden en toen opgenomen is door een jacht, dat la
ter is aangehouden. Hij werd in Den Haag streng
bewaakt omdat hij zijn eerewoord niet gaf; alleen
wanneer hij uitging teekende hij een verklaring dat hij
zijn eerewoord niet zou schenden voor dien tijd, doch
het laatste formulier, dat hij achterliet, luidde: dat
hij niet zijn eerewoord gaf.
De sergeant, die waarschijnlijk geen Engelsch ken
de, heeft dit niet gezien en zoodoende kon hij vrij
gaan.
Hij moet het laatst met een Nederlandsch officier
in „Óentral" hebben gezeten, toen verlof hebben ge
vraagd zich even te mogen verwijderen, is blootshoofds
weggegaan en niet weer teruggekomen.
Den anderen dag zond hij een telegram uit Londen,
dat hij goed was aangekomen!
De BURGEMEESTER der gemeente ALKMAAR
brengt hierbij ter algemeene kennis, dat de bij zijne
bekendmaking van 3 November 1.1. vermelde maxi
mumprijzen voor TARWEMEEL, TARWEBLOEM
en BROOD slechts zullen gelden met ingang van 13
NOVEMBER e.k. voorzoover betreft tarwemeel en
tarwebloem, en 18 NOVEMBER a.s. voor zooveel de
broodsoorten betreft.
Tot genoemde data zullen voor de genoemde arti
kelen de volgende maximumprijzen gelden:
GROOTHANDELPRIJZEN.
Tarwebloem (gebuild inl.) per 100 K.G. 19.25.
Tarwemeel (ongebuild) per 100 K.G. 16.35.
KLEINHANDELP RIJZEN:
Tarwebloem (gebuild Inl.) per K. G. 0.25.
Tarwemeel (ongebuild) per K.G. 0.21.
Tarwewaterbrood (gebuild) per K.G. 0.23.
(gebakken onder rabbinaal toezicht
per K.G. 2-
Tarwebrood (ongeb. bruinbrood) per K. G. 0:2t
Voor zachte gele en groene zeep zullen voorloopig
geen maximumprijzen worden vastgesteld.
ALKMAAR, 10 November 1915-
De Burgemeester voornoemd,
G. RIPPING.
HINDERWET.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van ALK
MAAR brengen ter algemeene kennis, dat door Hee-
ren Gedeputeerde Staten van Noord-Holland, bij be
sluit van 3 November 1.1., No. 3, aan. hun College,
onder voorwaarden, vergunning is verleend tot het
oprichten en hebben van een GASFABRIEK op het
perceel, gelegen aan den Helderschen Weg, ten kadas
ter bekend gemeente Alkmaar, in Sectie C, No. 1126.
Alkmaar, 10 November 1915.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
G. RIPPING, Voorzitter.
DONATH, Secretaris.
BINNENLAND.
TWEEDE KAMER.
In-de gisteren gehouden vergadering werd1 de heer
Koster, afgevaardigde voor Assen geïnstalleerd.
De Kamer kende vervolgens de overeenkomst met
Rotterdam nopens ruiling van grond in verband, met
het te bouwen postkantoor goed, nadat de minister
van waterstaat had toegezegd gevelteekeningen te zul
len publiceeren. Dit op verzoek van den heer Spiek
man (S. D. A. P„ Rotterdam II.)
Aangenomen werd het wetsontwerp tot goedkeuring
van de overeenkomst met de Koninklijke Hollandsche
Lloyd nopens den stoomvaartdienst Nederland)Bra
zilië—Argentinië, met 33 tegen 32 stemmen, nadat de
heeren Beumer (A.-R., Kampen) en Jannink (U.-L.,
Locham) het hadden bestreden.
Vervolgens was aan de orde het Wetsontwerp-
Eland, bedoelende een wijziging van het voorschrift,
dat noch kapiteins voor bevordering tot hoofdofficier,
noch hoofdofficiers voor bevordering tot opperoffi-
cier worden in aanmerking gebracht, wanneer zij resp.
53 enrbO jaar oud zijn, in dien zin, dat de termijn
wordt verlengd met den tijd, welken de mobilisatie
duurt, opdat de betrokkenen niet de leeftijdsgrens be
reiken zonder dat zij (wegens de mobilisatie) zijn be
vorderd.
De heer Jansen (U. L. 's-Gravenhage III) be
streed het voorstel.
De m i n. v. Oorlog achtte het, namens de re
geering niet noodig een dergelijk wetsontwerp in te
dienen.
De heer Duymaer van Twist (A. R. Steen-
wijk) onderstreepte hetgeen de minister gezegd had.
De heer E land (U. L. Arnhem) trok hierop zijn
voorstel in.
Namens de commissie van onderzoek bracht de heer
Jannink een gunstig verslag uit over de geloofsbrie
ven van den heer Van den Tempel.
Aan de orde was het ontwerp tot wijziging van de
wet op het zoutaccijns.
De heer Arts (R.TC, Tilburg) wenschte alleen Ne
derlandsch zout vrijgesteld te zien.
Ook de heer Gerritson (C. H. Rotterdam I) vond
het een achteruitzetting der nationale industrie, zoo
men ook buitenlandsch zout wilde vrijstellen.
Minister Treub vond de zaak zeer opgebla
zen. De Nederlandsche industrie kan er geen nadeel
van hebben. Heel het ontwerp bedoelt slechts goed
te maken wat vroeger verzuimd is.
Van de 60 millioen kilo zout is 58 fnillioen ruw
zout; het gaat maar om 2 millioen K.G. geraffineerd
zout.
Uit het buitenland komt slechts 2 Yï millioen kilo.
De heer hannes (S. D. A. P„ Veendam) interpel
leerde en vroeg aan de Kamer vergunning den minis
ter van landbouw, nijverheid en handel eenige vragen
te mogen stellen nopens de prijzen van sommige eersti
levensbehoeften, inzonderheid melk.
Heden zou daarover worden beslist.
Tevens zou de voorzitter voorstellen, Maanda
half twee te vergaderen.
De vergadering werd verdaagd tot heden halt-
twaalf.
STATEN VAN NOORD-HOLLAND.
De opening der najaarszitting is bepaald op Dins
dag 7 December, des namiddags te 4 A uur.
Gedeputeerde Staten stellen voor bijdragen te ver-
leenen aan de volgende instellingen: een subsid'iever-
hooging van '160Ó tot .1700 aan de vereeniging
Vakschool voor Verbetering van Vrouwen- en Kinde
ren-kleeding te Amsterdam, met ingang van het jaar
1916 tot wederopzeggings toe, mits het Rijk 6250
per jaar bijdrage en de gemeente Amsterdam 5900;
een bijdrage van 800 voor het jaar 1916 aan de ge
meente Hoorn voor haar vakschool voor meisjes, mits
het Rijk 3500 en de gemeente Hoorn 2480 bijdra
gen. (De gemeente had een bijdrage van 1000 ge
vraagd, doch Ged. Staten zijn van meeming, dat de
financiën der gemeente niet in zulk een toestand ver-
keeren, dat een hooger subsidie van 800 gewettigd
is)een bijdrage van 275 tot wederopzeggings toe
aan den Handelscursus van den Neutralen Midden
standsbond te Enkhuizen, mits Rijk en gemeente on-
ALRMAARSCHE COURANT.
1 1 BWHMHBWWM
y
