DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Van liet zuidelijk oorlogsterreln. Van het oostelijk ooilogsterrelo. Van liet westelijk oorlogsterreln. No. 271 Honderd en zeventiende jaargang. 1915 Abonnementsprijs per 3 maanden II—,fr. p. post flJ* Advertentieprijs 10 ct. p. regei, groote letters naar plaatsruimte. Brieven fr. N. V. Boek- en Handelsdrukkerij v.h. HERllls. COSTER 4 ZOON, Voordam C9. Telefoons 3, DONDERDAG 18 NOVEMBER. FRANKRIJK. NEDERLAND. ALKMAAR, 18 November. Het is opvallend, dat de Parijsche en Londensche bladen den toestand voor de Serviërs veel ongunsti ger schilderen dan de olficieele communiqué's. De courantenberichten noemen den stand van zaken be denkelijk, ernstig en hachelijk. Zij doen het voorko men, alsof het met de Serviërs afgeloopen is en zij geven te verstaan, dat de Fransch-Engelsche hulp troepen niet meer veilig zijn op Servischen bodem. Vermoedelijk loopen de correspondenten de gebeurte nissen in Servië vooruit, om hun landgenooten toch vooral de gevaren der gezonden legerdivisies on der de oogen te brengen en hen er op te wijzen, dat men vast en zeker moet weten, wat men in geval van nood aan Griekenland zal hebben. De tijd, waarop de Grieksche regeering vluchtende Servische troepen of entente-soldaten aan haar grens zal zien staan, schijnt niet zoover te zijn verwijderd als velen hebben ge meend. Aan de tot dusverre afgelegde verzekeringen hebben de verbonden mogendheden voor dat geval niet genoeg en een Fransch minister van staat, de heer Denys Cochin, moge met groote sympathie te Athene zijn ontvangen, een correspondent van een Fransch blad verklaart, dat aan de Duitsche afvaardi ging eveneens een zeer gunstig onthaal te beurt viel. Men wenscht dus waarborgen in stelligen en binden den vorm. Door het achterhouden van Grieksche schepen oefende de Britsche regeering reeds een zach- ten aandrang op de Grieksche bewindslieden uit en de Fransche regeering heeft desgelijks gedaan, door in de haven van Marseille geen goederen te laten aan nemen ter verscheping naar Griekenland. De komst van den kleinen Engelschen oorlogsraad te Parijs, wier aanzienlijke leden, vergezeld van den minister van buitenlandsche zaken, niet tegen de gevaren van de zeereis hebben opgezien, wijst er op, dat er be langrijke militaire en diplomatieke beslissingen te wachten zijn en natuurlijk denkt men onmiddellijk aan Griekenland. De bekende Engelsche criticus Belloc merkt wel op, dat de Balkan-veldtocht heel klein is in vergelijking met den strijd op de groote Oost- en Westfronten, dat de Duitschers en Oostenrijkers hier slechts 4 procent van hun hoeveelheid troepen hebben staan, maar uit alles is de laatste dagen gebleken, dat dit oorlogstooneel door alle partijen van belang wordt geacht en dat de gevolgen van de hier te vallen beslissing vérstrekkend kunnen worden. De correspondent van de Daily Tel., dr. Dillon, zegt, dat Griekenland alleen te winnen zal zijn door de ontwikkeling van groote kracht, hetgeen met den dag meer klemt. En deze bekende journalist verzekert, dat reeds vóór den oorlog een verbond van de Bal kanvorsten was voorbereid door den Duitschen Kei zer, dat allen de verzekering gaven, dat geen hunner Duitschland zou schaden, dat sommigen beloofden Duitschland te steunen. Ook in Roemenië schijnt er wat te broeien. De regeering heeft enkele officieele maatregelen genomen, waaruit men meent te moeten afleiden, dat zij de onzijdigheid niet lang zal hand haven. Waar het voor de entente op grooten spoed aan komt, zal het weldra blijken, wat er tusschen de En gelsche en Fransche ministers in tegenwoordigheid van den opperbevelhebber Joffre met betrekking tot den Balkan besloten is, voordat de Engelsche staats lieden nog dienzelfden dag naar Londen terugkeer den. Volgens een Italiaansch blad zal Italië zich waar schijnlijk bij eiken maatregel, die tegen Griekenland wordt ondernomen, aansluiten. In het Hoogerhuis werd nu weer felle critiek uitge oefend op den staf van het Engelsche hoofdkwartier in Frankrijk. Lord Davids zeide, dat de Engelsche staf 5 of 6 maal zoo groot was als die van generaal Joffre, dat allerlei personen er maar aan toegevoegd werden, dat er zelfs dames werden toegelaten', dat er eens op een morgen niemand aanwezig was, omdat men 's avonds te voren erg lang bridge gespeeld had, dat er bij Loos op 25 September een groote overwin ning zou zijn behaald, wanneer de staf maar gezorgd had, dat er versterkingen aanwezig waren geweest. Lord Crewe zeide, dat er naar het gebeurde bij Loos een onderzoek was ingesteld, bezwaar te heb ben tegen damesbezoek in het hoofdkwartier; indien de dames er niets te maken hadden, maar verklaarde overigens niet alles te kunnen aannemen wat de spre ker had medegedeeld, en waarschuwde tegen overdrij ving. De vergadering van kiesrechtvrouwen, waarvan we gisteren gewaagden, en waarin mevr. Pankhurst zou spreken over het verraad tegen Servië en de afzetting van de heeren Asquith en Grey zou eischen, gaat niet door, wijl de bestuurders van Albert Hall de zaal voor dit onvaderlandslievend doel niet wenschen af te staan. Wij schreven hierboven, dat de reis van de Engel sche ministers naar het vasteland niet zonder gevaren was en dachten daarbij aan het omkomen van het En gelsche hospitaalschip „Anglia", waarmede onlangs de Engelsche Koning naar Frankrijk reisde, in het Kanaal. Het schip stiet op een mijn, eeni kolenschip, de „Lusitania", hulp willende bieden, onderging een zelfde lot. Van de 385 opvarenden werden ongeveer 300 gered. Behalve gewonden moet de „Anglia" (ge bouwd in 1900 en metend 1700 ton) 2 millioen gulden bestemd voor San Francisco, aan boord hebben ge had. De bemanning der „Lusitania", welk kolenschip in 1903 werd gebouwd en 1856 ton mat, werd gered. Voorts is ook gezonken het Engelsche stoomschip „Treneglos" (in 1906 gebouwd, groot 3900 ton). Uit de berichten blijkt, dat de bemanning der „An glia" zich zeer manmoedig heeft gedragen. Toen de ontploffing plaats gehad had, stelden de soldaten zich als voor een parade op het dek op, kalm de bevelen af wachtend, alvorens in de booten te gaan. Enkele ge wonden sprongen overboord, maar de matrozen do ken onder om hen te redden en de verpleegsters deden alles wat ze konden om de gewonden in de booten te brengen. Nadat „de Lusitania" booten had uitgelaten, vloog ook dit schip in de lucht. Gelukkig naderden er snel torpedobooten, zonder welke het aantal slacht offers van deze ramp stellig veel grooter zou zijn ge weest. DE STRIJD TEGEN SERVIë. Het Oostenrijksche legerbericht luidde gisteren: De aan den Sandjak strijdende Oostenrijksch-liongaar- sche troepen sloegen de laatste Montenegrijnsche ach terhoeden terug over de Lim. De vervolging der Ser viërs wordt overal voortgezet. Een in de richting van Sjenic voorwaarts rukkende Oostenrijksch-Hon- gaarsche colonne wierp den vijand uit hardnekkig verdedigde hoogtestellingen ten noorden van Javor. De Duitsche troepen van generaal von Kövess waren gisteren op een halven dagmarseh afstand van Ras- ka. In Koersoemlje zijn plaatselijke gevechten gele verd. AAN HET ITALIAANSCH-OOSTENRIJKSCHE FRONT. Uit Weenen werd gisteren officieel gemeld: Giste ren hebben in de streek van Görz geen belangrijke in- fanteriegevechten plaats gehad. Ook de activiteit van de Italiaansche artillerie was, in vergelijking met de vorige dagen, belangrijk verminderd. De toestand is aan het geheele zuidwestelijk front onveranderd ge bleven. Eergisteren wierp een onzer lucht-escadrilles bommen op de stad Brescia. De vliegers konden waarnemen, dat er hevige branden waren veroorzaakt. Alle vliegtuigen zijn behouden geland. DE STRIJD AAN HET OOSTELIJK FRONT. De Russische generale staf meldde gisteren: Aan het front in de streek van Riga alleen weder- zijdsch artillerievuur. Aan de Dwina in de streek van Friedrichsstadt en het front in de streek van Jakobs- stadt is het rustig. Beneden Dunaburg poogden vij andelijke afdeelingen op verschillende punten in boo ten over de Dwina te trekken, zij werden echter afge-' slagen. Ten westen van Dunaburg in de streek van het Swenten-meer werden de Duitschers genoodzaakt een gedeelte hunner loopgraven te verlaten en zich terug te trekken. In de verlaten loopgraven vonden wij geweren, munitie en een groote hoeveelheid patro nen. Een Zeppelin vloog in den nacht van 15 op 16 No vember boven de streek van Dunaburg en wierp bom men, die ten deèle in de Duitsche verschansingen vie len en daar ernstige verliezen veroorzaakten en een paniek brachten onder de Duitschers. Op het front tusschen de streek van Dunaburg en dë Prepjat is het rustig. Aan den linkeroever van de Styr in de buurt van het spoorwegstation van Tsjar- torysk duren de gevechten nog voort. Bij genoemde plaats doet de vijand hardnekkige aanvallen. Onze artillerie verdreef den vijand herhaaldelijk, als hij de rivier trachtte te naderen. Aan de rest van het zuider- front en in Galicië geweer- en kanonvuur. DE STRIJD IN BELGIë EN NOORD-FRANKRIJK. Het Fransche middag-communiqué meldde gisteren: In den loop van den nacht eenige artillerie-acties rondom Fontenoy in Champagne en in Woevre. ENGELSCHE MINISTERS IN PARIJS. De Engelsche minister-president Asquith, de minis ter van buitenlandsche zaken, Grey, de eerste lord van de admiraliteit, de munitie-minister, Lloyd George, en de heer Balfour hebben gisteren, vergezeld van mari tieme, militaire en diplomatieke adviseurs te Parijs geconfereerd met minister-president Briand, bij welk onderhoud generaal Joffre tegenwoordig was. Gistermiddag hebben zij een bezoek gebracht aan president Poincaré. KORTE BERICHTEN. De Engelsche stoomschepen „Treneglos" en „Lu sitania" zijn gisteren gezonken. De bemanning van de „Lusitania" is aan land gebracht. Het Engelsche hospitaalschip „Anglia" is giste ren in het Engelsche Kanaal op een mijn gestooten en gezonken. Van de 385 personen zijn er ongeveer 300 gered. Een ander schip, dat te hulp had willen komen, is eveneens op een mijn gestooten en gezonken. Volgens een verklaring van D. A. Thomas, ver tegenwoordiger in de Vereenigde Staten en in Canada van het Engelsche ministerie van munitie, is alleen in Canada voor ongeveer 1200.000.000 pdst. oorlogsma teriaal en munitie besteld. Er is last gegeven, dat in de haven van Marseil le geen goederen meer mogen worden aangenomen ter verscheping naar Griekenland. De Australische kolonie Victoria heeft wederom 72000 gezonden voor het Belgische ondersteunings fonds en 6000 voor het Servische. De legercommissie uit don Franschen Senaat heeft gisteren met algemeene stemmen een motie aan genomen, waaroin wordt aangedrongen op het onbe perkt gebruik van verstikkende gassen. De Paus zond den koning der Belgen ter gele genheid van zijn naamdag gisteren een hartelijk tele gram, waarin hij de hoop uitspreekt dat er weldra be tere dagen voor :s konings edele, ongelukkige vader land mogen aanbreken. Zondag heeft bij de Zweedsche kust een hevige storm gewoed. Het Duitsche stoomschip „Cesarius" heeft daarbij op de hoogte van Karlskrona schipbreuk geleden. De bemanning is gered. Het Noorsche stoomschip „Andor" is bij Halmstad gestrand en wordt als verloren beschouwd. Te Rivarolo, bij Genua, is in de dokken van een expeditie-firma een groote brand uitgebroken. Koloni ale waren en katoen, ter waarde van 1,500,000 lire, werden een prooi der vlammen. Een Fransche vlieger is bij het vliegen op het vliegveld van Avord van een hoogte van 600 meter gevallen. Füj was aanstonds dood. Volgens de „Daily Chronicle" zal door Louis Raemaekers gedürende de maand December in Enge land eene tentoonstelling georganiseerd worden van een 200 tal van zijne bekende teekeningen. Het bestuur der Per lak Petroleum-Mij. heeft te gen den voormaligen directeur Emile Deen een actie ingesteld ter zake van wanbeheer en opzettelijke be nadeeling van de belangen der vennootschap en een eisch tot schadevergoeding van 4,831,000. REGEERINGSGROENTE. In een door ongeveer 150 Haarlemsche groente handelaren bezochte vergadering is besloten niet me de te werken aan de verstrekking van Regeerings- groente, wanneer de winst niet hooger gesteld wordt en de commissionnairs niet worden uitgeschakeld. De groentenhandelaars wenschen, dat hun vereeniging als tusschenpersoon zal optreden. KAAS. De Nederlandsche Vereeniging van Kaashandela ren, gevestigd te Gouda, heeft zich met een adres ge wend tot de leden van de Tweede Kamer, hun daarbij verzoekende hunnen invloed te willen aanwenden, om te voorkomen, dat bij mogelijk volgende gelegenheden de verschillende handelaren van ons land ongelijk worden behandeld en dat de handel wordt bemoei lijkt en benadeeld, zooals thans is geschied door de wijze, waarop het uitvoerverbod van den Minister van Landbouw (de grenssluiting op den 23en Octo ber 's nachts om 12 uur) is toegepast. KON. NAT. STEUNCOMITé. De 63e lijst van bijdragen, van 24 tot en met 30 October ingekomen bij het Koninklijk Nationaal Steun comité 1914, vermeldt een totaal van 2974.12, ma kendé met het totaal der vorige lijsten ad 3,354,609.96 een totaal aan ontvangen bijdra gen en toezeggingen van 3,357,584.0814. BINNENLAND. RAAD VAN DEFENSIE. Bij Kon. Besluit is de gep. vice-admiraal G. F. Ty- deman aangewezen als lid van den Raad van Defensie. TWEEDE KAMER. Na een strafpredikatie van den voorzitter over het absentisme, waardoor ook gisteren de vergadering niet op tijd is kunnen geopend worden, werd de beraadsla ging over de Indische begrooting voortgezet. De heer Fock (u.-l., Haarlem) meende dat de gou verneur-generaal zich vooral met de ontwikkeling van het land zal moeten bezig houden, niet met buiten landsche aangelegenheden. Voorraden rijst moeten worden opgestapeld in die gewesten, waar het verkeer wegens den oorlogstoestand is gestremd Spr. drong er op aan, dat de vlottende schuld zoo spoedig mogelijk geconsolideerd en daartoe een nieu we leening aangegaan worde. Productieve maatrege len moeten worden genomen om de opbrengst der be lastingen te doen stijgen. Het opiumgebruik worde zooveel mogelijk beperkt. Spr. betreurde dat het pandhuisrente niet kon worden verlaagd. De regee ring ga nu niet te spoedig over tot mijnexploitatie, na de beslissing over de Djambi-concessies. Van het vlootplan had men wel wat meer mogen te weten komen. In elk geval vroeg spr., op welke wijze men de kosten wil dekken, In tegenstelling met wat de heer de Muralt heeft gezegd, had spr. met genoe gen vastgesteld, dat matiging is betracht in 't aanstel len van ambtenaren. Er moeten echter niet te veel cen- traliseerende bureau's komen. Decentralisatie is noo- dig. De belastingpolitiek achtte spr. voor verbetering vatbaar. Spr. besprak nog de verhouding van de gemeentera den tot de centrale organen, ook in verband met de volkshuisvesting. De Inlandsche pers mag bij de Eurbpeesche niet worden achtergesteld. De heer de Stuers (r.-k., Weert) klaagde er over, dat het militaire element in het bestuur over Atjeh nog steeds niet door het burgerlijk vervangen is. Spr. verzocht gematigdheid te betrachten bij het ge wapend optreden tegen onlusten op de buitenbezittin gen en trad' vervolgens in een bestrijding van een ar tikel van den heer Lulofs. Besloten werd Maandag de interpellatie-Sannes te behandelen. De heer De Stuers eindigde zijn rede met een ern stige waarschuwing tegen den geest, die spreekt uit de woorden van ambtenaren als de heer Lulofs en een klacht, dat er van dezen minister geen verbetering te verwachten is. De heer Mendels S. D. A. P., Schoterland) sprak een uitvoerige rede uit, waarin hij klaagde over den zeer langzamen voortgang van de hervormingen en de onderdrukking van het vrije woord in Indië. De heer Rutgers (A.-R., Hilversum) vroeg ophelde ring over de algemeene richting, welke de nieuwe gou verneur-generaal is toegedaan. Men spreekt wel met grooten eerbied over den nieuwen titularis, maar ten aanzien van zijn staatkundige beginselen zegt nie mand iets. Voorts" vroeg spr. naar de regeling ten aanzien van de bizondere gesubsidiëerde scholen en HINDERWET. Burgemeester en Wethouders van ALKMAAR brengen ter algemeene kennis, dat heden op de ge meente-secretarie ter visie is gelegd het aan hen inge diende verzoek met bijlagen van de firma TERLUIN v. d. GRIENDT, schoenfabrikanten aldaar, om vergunning tot het uitbreiden van hare schoenfabriek, bestaande uit het vervangen der aanwezige gasmotor van 6 P. K. door 7 electro-motoren, waarvan 2 van 3, 2 van 2, 1 van 1, en 2 van P. K., voor het drij ven 'van diverse machines, in het perceel Schouten straat, Wijk A, No. 6. Bezwaren tegen deze uitbreiding kunnen worden in gediend ten raadhuize dezer gemeente, mondeling op DONDERDAG 2 DECEMBER e.k., 's voormiddags te ELF uur en schriftelijk vóór of op dien tijd. Gedu rende drie dagen vóór gemelden dag kan de verzoeker en hij, die bezwaren heeft ingebracht, op de secretarie dezer gemeente van de ter zake ingekomen schrift uren kennis nemen. ALKMAAR, 18 November 1915. Burgemeester en Wethouders voornoemd, G. RIPPING, Voorzitter. DONATH, Secretaris. GEVONDEN VOORWERPEN. Een schoen; een portemonnaie met geld; een rij- wielpomp; twee horlogekettings, w. o. een zilveren; een stuk van een gouden horlogeketting; een gouden ringetje; een gouden trouwring; een foxterrier; een 'broche; een gouden oorbel en een uniformpet. Alkmaar, 18 November 1915. De Commissaris van Politie, W. Th. VAN GRIETHUIJSEN. de facultatiefstelling van het godsdienstonderwijs. De vergadering werd hierop verdaagd tot morgen ochtend 11 uur. KARDINAAL VAN ROSSUM. Kardinaal van Rossum, tot nog toe kardinaal-dia ken, zal in het a.s. consistorie tot den rang van kar dinaal-priester worden verheven. STADNIEUWS'. KOLENVERGIFTIGING. De 77- en 76-jarigen gebroeders Bijwaard, die tot het vorig jaar met hun zuster een armoedig boven- woninkje in het Achterfnidsen alhier bewoonden, doch sinds haar overlijden den laatsten tijd daar nu met hun beidjes huisden, gaven hedenmorgen, toen een van hun medearbeiders hen ongeveer half acht kwam wekken, geen levensteeken. Men klopte aan om dat W. Bijwaard, die gister zijn geboortedag had her dacht, geheel in strijd met zijn gewoonte niet op zijn werk was. Toen men geen gehoor kreeg, werd de politie gewaarschuwd. Deze forceerde de deur en zag beide mannen in een vertrekje van ongeveer 5 vlerk. Meter in een bedstee liggen, geheel vergiftigd door kolendamp. Op de tafel stond een comfoor emt uitge doofde kolen. Het buitenraam was dicht en ook de deur, die dit vertrekje met de schamelijke woonkamer verbindt, was gesloten. Blijkbaar hadden de oude mannen, bij het naar bed gaan, om de warmte wat te bevorderen, het comfoor met de kolen op het tafeltje geplaatst. Dokter Degenaar was spoedig ter plaatse, het ge lukte echter niet om de mannen, die met eenig schuim op den mond nog ademhaalden, tot bewustzijn te brengen, ook niet toen tegen half twaalf een poging daartoe met zuurstof-apparaten herhaald werd. De woning is nog steeds onder politietoezicht. Gelijk zich begrijpen laat, heeft men beide mannen zoo goed als het in deze omgeving mogelijk was, neergelegd en '.er voor gezorgd, dat het er aan fris- sché lucht niet ontbreekt. Bij het afdrukken van dit blad hadden de pogingen, om de levensgeesten weder op te wekken, nog niet tot eer gunstig resultaat geleid. DE BONS VOOR MELKTOESLAG. Men verzoekt ons mede te deelen, dat in verband met de prijsverlaging dfer melk op Maandag 22 de zer bons voor melktoeslag niet meer worden afge geven. BOND VAN VROUWENKIESRECHT. Ir: de bovenzaal van de Unie vergaderde gister avond de afdèeling Alkmaar van den Ned. Bond voor Vrouwenkiesrecht. De zaal was ook ditmaal goed be zet. Mevr. Prins, presidente, wees er op, dat het doel van de bijeenkomst was de vrouw in te lichten over de burgerschapsrechten welke ze binnenkort zal ver- Krijgen. Het bestuur wil den leden onder het oog brengen, dat kehnis van de wetten noodig is voor de goede vervulling van het kiesrecht. Mej. Margaretha Meij- boom zou daarom spreken over „de vrouw en de coöperatie". Tenslotte deelde spr. nog, mee, dat mej. Langeveld door ernstige familie-omstandigheden verhinderd was cc zingen, zoodat mevr. Klinkenberg zich hiervoor welwillend beschikbaar had gesteld. Vervolgens bracht mej. A. Gouwe ten gehoore „An dantino" van Padre Martine en „Chanson Louis XIII et Pavane" van Louis Couperius, viool-solo's, be geleid op de piano door mevr. G. OffersRink, na welke nummers hartelijk geapplaudisseerd werd. Mevr. Klinkenberg zong twee liederen, welke beide eveneens veel bijval vonden. Daarna ving mej. Meijboom haar rede aan. Spr. zei, dat de coöperatoren het er op toeleggen het hui selijk leven prettiger te maken. De huismoeders heb ben het in dezen tijd zeer moeilijk, vooral waar veelal de kostwinner van huis is. Door coöperatie meent men deze moeilijkheden zooveel mogelijk op te kun nen heffen. In het buitenland wordt dkn ook de coöpe ratie meer en meer gewaardeerd en ze wint er meer en meer veld. Spr. zei, dat de concurrentiestrijd de oorzaak was van al de tegenwoordige ellende. De coöperatoren achten dezen strijd' te kunnen voorkomen door samen werking. Nu leeft men van de ellende van anderen, doch onder de jburgers van alle landen ontstaat een streven tot samensluiting, om dezen strijd tegen te gaan. Spr. meende, dat de oprichting van coöperatie ve winkels, waar de verkoopers dezelfde belangen heb- ALKMAARSCHE COURANT.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1915 | | pagina 1