DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN, Van tel zuid# oorlogstmÉ Van tel oostelijk oorlogstarreln. Van tet westelijk oorlogsterreln. No. 274 Honderd en zeventiende jaargang. 1915 IHimiHHliji pf t mtmtaf U-.il. J. m It» UnMMb W et. p. legel, groote lotto naar ploatsrotate. Mm tr. I Boek- en MfcMMi tf. HERHI*. CQSTERSZBDH. Voorden CS. feletaiH. m v n 22 NOVEMBER, NEDERLAND. ALKMAAR, 22 November. Fransche bladen meldden gisteren reeds, dat de Bul- gaarsche troepen de Servische stad Monastir waren binnengerukt en een telegram van heden uit Athene zegt, dat het Servische leger in de streek van Lesko- watsj en Nisj een belangrijke overwinning heeft be haald, waardoor een einde is gekomen aan een veld slag, die verscheiden dagen heeft geduurd en die het Bulgaarsche leger in deze streek zoozeer heeft ont wricht, dat het hier gedurende eenigen tijd van elke operatie zal moeten afzien. Tot op het oogenblik, waarop wij dit overzicht schrijven (half vier) bleef officieele bevestiging van beide berichten uit. Het klinkt niet geloofwaardig, dat de benarde Serviërs, die onder ongunstige omstandigheden tegen een over macht hebben te vechten, nog tot zulk een overwin ning in staat zijn geweest, maar het is natuurlijk mo gelijk, al is de waarschijnlijkheid van den val van Monastir veel grooter. Waar door de inneming van Novi Bazar door de Duitsche troepen van het oude Sandsjak slechts weinig is overgebleven, waar met het reeds gelede* of niet meer te keeren verlies van Mo nastir ook het laatste stukje Macedonië verloren gaat, blijft er voor de Servische en de Fransch-Engelsche troepen weinig meer over dan het historische Lyster- veld en een smalle strook aan de Grieksche grens tot aan het Vardar-dal. Men zal nu spoedig kunnen krijgen een terugtocht op Grieksch gebied onder Bulgaarsche vervolging. Wij hebben reeds herhaaldelijk uiteengezet waarom dit geval zoo uiterst ingewikkeld en lastig voor de Grieksche regeering is. Hoe zij zich uit de netelige positie zal redden is nog niet bekend. Alleen weten wij, dat de Engelsche minister van oorlog te Athene geruim en tijd met den Grieksch en koning en den mi nister-president Skoeloedis heeft gesproken, en vol gens de Times ook met den chef van den Griekschen generalen staf, waarna er volgens dat blad een minis terraad is gehouden, welke vijf uur heeft geduurd. Een beslissing is echter nog niet bekend gemaakt. Van de zijde der ententebladen wordt echter verklaard, dat de grondslag voor een overeenkomst werd vastge steld en dat lord Kitchener van den koning en de re geering de verzekering heeft gekregen, dat Griekenland nooit door de entente zal worden aangevallen. Vol gens het Fransche legerbericht gaat de ontscheping van Fransche en Engelsche troepen te Saloniki gere geld voort, zonder dat er iets bijzonders voorvalt Doch volgens de Times doorzoeken de entente-vloten terdege alle stoomschepen in de Aegeïsche en Middel- landsche zee, die de Grieksche vlag voeren, hetgeen toch niet een uitvloeisel van een welwillende verstand houding of een vriendelijke gezindheid lijkt. Van den kant der entente heeft men steeds aangedrongen, niet op Grieksche verzekeringen, doch op waarborgen en deze zijn moeielijk anders tegeven dan dat het Griek sche leger naar huis wordt gezonden of dat de troe pen uit de buurt van Saloniki worden weggenomen. De Grieksche regering wil blijkbaar in zoo ruim mo gelijke mate aan de verlangens der entente voldoen, maar hoe zij een dergelijken belangrijken stap als de mobilisatie of deconcentratie zou kunnen nemen, zon der gevaar te loopen om èf de midden-mogendheden tegen zich in het harnas te jagen of den strijd over te brengen op Grieksch grondgebied, is ons nog niet duidelijk. Tenzij zij handelt in overleg met de mid den-mogendheden en vhn dezen gedaan heeft weten te krijgen, dat de Bulgaren de achtervolging niet tot over dë Grieksche grens zullen voortzetten, hetgeen wel zeer onwaarschijnlijk klinkt, maar toch mogelijk is. Vooral omdat de geruchten over een nieuwen Balkan- bond tusschen Roemenië, Griekenland en Bulgaiije blijven aanhouden. In elk geval, wanneer de entente over Griekenlands houding tevreden is, zal er wel spoedig een geduchte versterking in Saloniki geland worden, wellicht over geplaatst van de Dardanellen, waarheen lord Kitche ner zich thans wel zal hebben begeven. In het Fransche journal betoogt ook de bekende se nator Humbert, dat het Balkan-drama de voornaamste reden voor de samenkomst der Engelsche en Fransche ministers is geweest en dat de eenheid van wil en handeling de krijgskans kan doen keeren, terwijl er door den ten voren bestaanden toestand van anarchie, hoewel elk land op zich' zelf zijn best deed, zooveel opofferingen nutteloos zijn geweest en zooveel krach ten en talenten verspild zijn geworden. Van de andere oorlogsterreinen is het belangrijkste nieuws,; dat de Russen Tsartorisk hebben hernomen. Majoor Moraht schreef Vrijdag in het Tageblatt, dat de Duitschers door de inneming van deze stad den te genstander hun wil hadden voorgeschreven in de ge vechten, welke 28 Augustus begonnen en de laagte dagen in hevigheid zoozeer verminderden, dat men op spoedige herhaling van Russische aanvallen in groe ten stijl niet mher behoefde te rekenen. Dit is thans een ernstige misrekening gebleken en van Russische zijdë wordt verzekerd, dat de Russen de stad opzettelijk hadden ontruimd, om de Russische artillerie vrij spel tegen de Duitschers te geven, en dat de uitslag deze tactiek schitterend heëft gerechtvaardigd, daar de stad slechts 24 uur werd bezet. De Duitsche commu niquéschrijver heeft nog geen melding van het verlies der stad gemaakt. Ook ten westen van Dunaburg schijnen de Duit schers gedwongen geweest zich terug te trekken. Aan het Oostenrijksche front zetten de Italianen de aanvallen op Görz niet zonder succes voort. De Duitsche regeering bood de Nederlandsche haar verontschuldiging aan over het vliegen van Zep pelins boven ons land. In de Hamburger Volkszeitung wordt betoogd, dat alie volken den vrede wenschen, dat Duitschland par tij moet trekken van zijn gunstigen toestand om vre desonderhandelingen aan te knoopen en dat, wanneei het dit oogenblik laat voorbijgaan, het te laat zal zijn. Het merkwaardige is zeker, dat de Duitsche censuur de openbaarmaking van een dergelijke meening heeft toegestaan. Officieel wordt uit Berlijn gemeld: De Duitsche troepen van hetleger van generaal Kövess hebben Novi-Bazar bezet. Het leger van generaal Gallwitz ende rechtervleu gel van het leger van generaal Bodjadjef strijden' om den uitgang injjet Lab-dal ten noorden van Pristina. Het aantal van de op 19 Nov. gevangen genomen Serviërs is gestegen tot 3800 man. Gisteren werden meer dan 4400 man krijgsgevangen gemaakt. Flet Oostenrijksch legerbericht luidt: Een Oostenrijksch-Hongaarsch detachement forceer de tegenover ten noorden van Cajnice genestelde Mon- tenegrijnen den overgang over de Boven-Drina. Novi Bazar is door Duitsche troepen bezet. Ten oosten daarvan sloeg een Oostenrijksch-Hongiaarsche colonne den vijand terug. In deze streek zijn 2000 man krijgsgevangen ge maakt. Aan de ingangen van het Amselveld wordt hevig gestreden. Het Italiaansche legerbericht luidt aldus: De slag aan het Isonzo-front werd met kracht voort gezet. De Italianen bestormden met succes de verde digingswerken in de Fondo-vallei en deden een aan val op de hoogten ten noordoosten van Ostavia bij Görz. Zij kregen voet op den top van den Monte San Michele. Op het Karst-plateau werden hevige tegenaanval len van den vijand met zware verliezen afgeslagen. Een poging der Oostenrijkers om den top van den Col di Lana te heroveren mislukte. De vijand moest in wanorde vluchten met achterlating van zijn wape nen. HET OOSTENRIJKSCHE LEGERBERICHT. De Italianen hebben dezer dagen troepen van het Tiroolsche front naar de streek van Görz gebracht Met deze versterkingen doen zij opnieuw aanval op het geheele bruggenhoofd van Görz. Voor den Monte Sabotino liepen een aantal aan vallen dood in ons vuur. In den sector van Oslavjja gelukte het den vijand in onze verdedigingslinie binnen te dringen. Door een tegenaanval echter kwam deze stelling, met uitzonde ring van één bergtop, om welken nog gestreden wordt, weder in ons bezit. Twee aanvallen van den vijand op Pevma (vlak ten noorden van Görz) werden met zware verliezen afge slagen. moral op Podgora werden ditmaal zeer hevige aan vallen gericht. Ook hier echter werden de Italianen bloedig afgeslagen. De streek ter weerszijden van den Monte San Mi chele werd door de artillerie hevig onder vuur geno men. In den namiddag kwamen aan de noordelijke helling van den berg talrijke vijandelijke troepen in actie. Flun aanval stuitte echter af op ons kruisvuur. Hetzelfde was het geval met verscheiden aanvallen op den sector van San Martino, ten noorden van het bruggenhoofd van Görz en op de wegversperring bij Zagora. In Tirol sloegen dë verdedigers van den Col di La- na twee aanvallen op den top van dien berg af. Het bericht van den Russischen Grooten Generalen Staf luidt aldus: Aan het front in de streek van Riga is het hevige kanonvuur op verschillende plaatsen hei- vat. Ten westen van Dunaburg werden de Duitschers genoodzaakt zich terug te trekken naar de spoorlijn aaar Ponievege. In de door den vijand verlaten loop graven vonden wij wapens, munitie en onbegraven lij ken van Duitschers. In de andere sectoren van de Golf van Riga tot aan de Pripjet geen veranderingen. Op den linkeroever van.de Styr kon de vijand zich niet handhaven op het door hem genomen gebied en wij hebben de stad Tsjartorysk en het dorp Kozlinitsji aan den linkeroever van de Styr boven Tsjartorysk weder bezet. Het Duitsche legerbericht zegt: De toestand is over het algemeen dezelfde gebleven en het Oostenrijksche, dat in Wolhynië en aan de Styr hier en daar geschut vuur, waarbij de Russen gebruik maken van bommen is voorgekomen en dat er overigens niets bijzonders is Het Fransche legerbericht zegt: Het geconcentreerd artillerievuur der Franschen werd krachtig voortgezet; op verschillende punten werden de Duitsche verdedigingswerken vernield. Het Duitsch legerbericht luidt: Aan de spoorlijn Yperen-Zonnebeke gelukte het on zen troepen een groote mijn te doen springen in de vijandelijke stelling. Gelijksoortige pogingen, door de Franschen gedaan ten zuidoosten van Souchez en jij Combres, bleven zonder resultaat. Bij Souchez wa ren wij den Franschen voor in het bezetten van den geslagen trechter, dien wij ook nog in ons bezit hiel den na een tegenaanval. Op het overige gedeelte van het front levendige vuurgevechten op verschillende plaatsen. Onze vliegtuigen wierpen een groot aantal bommen op de stationsgebouwen van Poperinghe en Veurne. Er kon waargenomen worden, dat sommige dier bom men hun doel hadden getroffen. De Engelsche opperbevelhebber zegt in zijn rapport van 15 Oct. over onzen aanval ten zuidwesten van Loos op 8 October, dat er volgens betrouwbare schat ting 8 a 9000 gesneuvelde Duitschers voor de En- gelsch-Fransche stelling hadden gelegen. Deze bewe ring is verzonnen. Ons geheele verlies aan gesneuvel den, vermisten en aan hunne wonden overledenen be droeg 763 man. KORTE BERICHTEN. Naar „De Tijd" verneemt, is de gevangenisstraf, die haar correspondent, op het fort Chartreuse bij Luik ondergaat, en die aanvankelijk bepaald was op een maand, 'voor onbepaalden tijd verlengd, In het laatste jaar is op de oplage van het En gelsche sociaal-democratische weekblad de Labor Lea der van 3000 tot 18000 exemplaren gestegen. De Globe zal heden weer te Londen mogen ver schijnen. Zij was sedert 6 November onderdrukt geweest. De heer Churchill heeft Donderdagmorgen'Lon den verlaten, om zich bij zijn regiment in Frankrijk te voegen, waar hij den rang van majoor zq.1 bekleeden. Volgens een bericht van de „Petit Journal" is de toestand van koning Nicolaas van Montenegro die den laatsten tijd steeds te wenschen overliet, zeer ern stig geworden, zoodat de kroonprins-, die te Kaap Mar tin vertoefde, plotseling te Cettinje teruggekeerd is. Het Portugeesche kabinet is Zaterdag afgetre den. Het parlement zal den tweeden December in buitengewone zitting bijeenkomen. Te Avezzano in Fermo zijn eenige vrii hevige aardschokken gevoeld. De bevolking vluchtte ver schrikt de straat op. Materieele schade werd echter niet aangericht. Italië heeft zich aangesloten bij de Londensche overeenkomst om geen afzonderlijken vrede te slui ten. Het heet, dat de mogendheden der Entente, de economische en commercieele blokkade van Grieken land hebben afgekondigd. Lord Kitchener had met den Grieksthen koning een onderhoud dat meer dan een uur en met minister Skoeloedis een onderhoud dat twee en een half uur duurde. Daarna had een langdurige ministerraad plaats. De „Köln. Volkszeitung" bericht, dat Kardinaal v. Hartmann, aatsbisschop van Keulen, zich heden naar Rome begeeft om aan het aanstaande consistorie deel te nemen. begreep, hoezeer het gebrek aan kennis, het tekort aan ontwikkeling van vele middenstanders, aan hun maat schappelijk welslagen in den weg stond. Tot tweemaal toe heeft de regeering de verdiensten van Meuwsen erkend en wel in 1906 door zijn be noeming tot ridder in dë Orde van Oranje-Nassau, en in 1909. ter gelegenheid van de Middenstandstentoon stelling te Amsterdam, door zijn bevordering tot offi cier in die orde. Hoezeer zij hem haar vertrouwen schonk, prijssielde op zijn voorlichting, bewees ook haar opdracht aan hem om met dr. Nouwens een reis te maken naar Oostenrijk-Hongarije, ten einde daar een studie te maken van het klein-ambacht en de be vordering hiervan, en aan de regeering rapport uit te brengen Een jaar lang heeft Meuwsen daarna in ons land rondgereisd, om in lezingen van zijne Oostenrijksche ervaringen te vertellen. Zoo werkte hij met woord en geschrift tot het laatste toe voor de belangen van den middenstand Nog slechts enkele weken geleden ver scheen zijn laatste artikel geschreven op zijn ziekbed, in het officieele bondsorgaan, Voor den middenstand vooral is het heengaan van dezen werkzamen, energie ken'man een zware slag. Van meer alcremeenen aard was de arbeid van Meuwsen in 1913 voor de Scheepvaarttentoonstelling, waarvan hij de secretaris was; Getuigd mag worden, dat het welslagen van die tentoonstelling voor een niet gering deel aan hem te danken wa6. De teraardebestelling van den heer J. S. Meuwsen zal Woensdagmiddag om één uur -op Zorgvlied te Amsterdam plaats hebben. BINNENLANDSCHE KAASHANDEL. Onder voorzitterschap van den heer N. van Vliet Jr. uit Rotterdam, is gisteren te Utrecht de algemeene vergadering gehouden van de Vereeniging voor den binnen landschen kaashandel. Medegedeeld werd, dat de vereeniging de Konink lijke goedkeuring op hare statuten heeft verkregen. Het bestuur zal nu spoedig de noodige stappen doen om als lid der kaasvereeniging té worden ingeschre ven. Verder werden o.m. besproken de voorwaarden, voi gens welke de grossiers kaas kunnen betrekken do> - bemiddeling van het rijksadministratiebureau in Den Haag. Deze voorwaarden vonden' bij de vergadering instemming. Als afgevaardigden voor de kaashandelsvereeniging werden benoemd de heeren N. van Vliet Jr. te Rotter dam en H. Klapwijk te Delft. In de plaats van den heer J. Verbeek te Alkmaar, die bedankt had, werd als 2e penningmeester gekozen de heer G, Borst te Rotterdam. STADNIEUWS. UITVOER VAN VERF. Aan een der Oostelijke grensstations kwam deze week een wagon met bussen verf aan- met bestemming naar Duitschland. Daar.deze verf met olie aange mengd was, wilden de douanen den wagon niet laten passeeren zonder het oordeel van den Minister ge hoord te hebben. Er is thans een. ministerieele reso lutie-gekomen dat dergelijke verf niet uitgevoerd mag worden, wel echter waterverf. De wagon is aan-den afzender terug gezonden. BINNENLAND. J. S. MEUWSEN. f De Zaterdagmiddag overleden heer Meuwsen was de stichter en de leider van de Middenstandsbeweging hier te lande. Hij behoorde 15 jaar geleden tot de op richters van de Algemeene Winkeliers-vereeniging, die de moeder zou worden van zoovele andere midden standsorganisaties in den lande. Lang was de midden stand slapende gebleven en zoo kon minister Kuyper in 1902 in de Tweede Kamer dan ook met recht zeg gen: „De middenstand staat, wat initiatief en activi teit betreft, ver bij de arbeidende klasse achter, en eerst naarmate de middenklasse uit eigen initiatiei krachtiger en met meer energie zal opkomen, zal het mogelijk worden voor de regeering om te zien, of ook in het belang van die klasse iets kan worden gedaan." Aan dien toestand is na 1900 spoedig een eind ge komen, dank zij vooral het initiatief van Meuwsen zijn geestdrift, zijn werkkracht en zijn doorzicht. Bin nen korten tijd wist hij de middenstanders te overtui gen van het nut en de noodzakelijklieid om de handen ineen te leggen, en te ramen, in organisatorisch ver band, te werken voor de' bestrijding van allerlei euvels, waarvan de oneerlijke concurrentie wel de voornaam ste werd geacht. Meuwsen heeft de voldoening gehad, dat nog tijdens zijn leven de wet-Aalberse ter beteu geling van die oneerlijke concurrentie is aangenomen De middenstand is ontwaakt! erkende de pers Maar naar binnen begon pas de arbeid Onder leiding van Meuwsen die onafgebroken voorzitter is geweest, van 1900 af, en steeds het leeuwenaandeel van hel werk' voor zijn rekening nam, is toen op methodische wijze en onvermoeid het pionierswerk voortgezet, o.a. door het in het leven roepen van allerlei instellingen in het belang yan den middenstand. De Algemeene Winkeliersvereeniging, die in deze als een zuiver beeld van de idealen van Meuwsen mag gelden, bezit bijv. een informatie- en incasso-bureau, een verzekerings bank, een plaatsingsbureau, een handelsschool en een eigen weekblad. Vroeger behoorde daartoe ook een Credietbank. Na het uitbreken van den oorlog zijn echter, mede door het toedoen van Meuwsen, dë Centrale Middenstands- credietbanken opgericht, en verviel de eigen kleine bank. Vooral de oprichting van de Handelsschool verdient voorts de aandacht, omdat hieruit blijkt, dat Meuwsen VOOR DE TWEEDE MAAL MASSA-VERGIFTIGING ONDER DE DéPóT-SOLDATEN. Ten tweeden male heeft zich het verschijnsel van massa-vergiftiging onder de manschappen der 3de compagnie in een barak bij de nieuwe Ambachts school voorgedaan. Gisterenmiddagen vannacht kregen verschillende soldaten weer een heftige itiaag-darm-aandbening. Een vijftigtal werd hierdoor aangetast daar het grootste gedeelte der compagnie gisteren met verlof was, was het aantal slachtoffers ditmaal niet zoo groot als den vorigen keer. Zij allen hadden het mid dagmaal gebruikt, dat bestond uit roode kool, aard appelen en vet. Ook thans zijn resten van den maaltijd in beslag genomen en naar het centraal laboratorium te Utrecht opgezonden. Daar het onderzoek geruimen tijd eischt (er worden daarbij gewoonlijk allerlei proeven op muizen en andere proefdiertjes genomen), is de oor zaak van het eerste geval, hetwelk zich j.l. Donderdag voordeed, nog niet bekend. Gelukkig heeft zich geen enkel geval met ernstige gevolgen voorgedaan. DE KOLENVERGIFTIGING. Inzake dë kolenvergiftiging van de Gebrs. Bijwaard kunnen we berichten, dat beide pa tiënten thans hun bewustzijn hebben herkregen. Wel is de pols van een van hen nog slecht, doch naar alle waarschijnlijkheid zullen beiden thans het leven wel behouden. Na drie dagen buiten kennis te zijn ge weest, hebben ze alweer eenig voedsel gebruikt. Geen van beide oudjes had er eenig begrip van,' hoe ze in het ziekenhuis waren gekomen, ze stellen hierin blijk baar ook nog geen belang, aangezien ze hiernaar nog niet informeerden en ook nog geen behoefte hebben gevoeld met elkaar hierover te spreken, hoewel ze naast elkander liggen. DIRECTEUR STRAFGEVANGENIS. Bij K. B. is benoemd met 16 Dec. as. tot directeur van de strafgevangenis alhier de heer C. H. Keiner, thans idem te Utrecht. 25-JARIG JUBILEUM. 20 December as. zal de heer H. Heins, opzichter machinist H. S. M. alhier zijn 25-jarig ambtsjubileum vieren. DAMWEDSTRIJD. De eerste dag van den dam wedstrijd is zeer zeker een succes geweest en heeft getoond dat het aantal hebbers van liet mooie spel in dit gedeelte van Noord- Holland zeer groot is Doordat een twaalftal spelers niet opkwamen was de regeling voor den leider niet gemakkelijk. Doch om kwart voor twaalf was men loch zoover dat aan zestien borden gestreden werd Er .varen in £t geheel 33 deelnemers, 21 in de eerste, 8 in de tweede en vier in de derde klasse. In de le klasse groep D. (bestaande uit 4 personen) iS de beslissing al gevallen. J. Bos Hzn. uit Zaan dam behaalde den prijs met 5 punten uit 6. Ook de derde klassejs al afgespeeld. „Dam" be haalde door drie overwinningen den eersten prijs. Bei den'krijgen een diploma van den Ned. Dambond. In de eerste klasse A, B, en C. en in de tweede klas se zal de beslissing eerst a.s. Zondag vallen. Dan wordt de wedstrijd voortgezet in café Schermerhom Waagplein. Een groot aantal belangstellenden was gisteren d' geheelen dag aanwezig en menigeen liet zich overh len ook nog even een partijtje te maken. Wij twijfel- niet of dit zal ook a.s. Zondag zoo zijn. ALRMAARSCHE COURANT.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1915 | | pagina 1