DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Van het zuidelijk oorlogster»
Van liet westelijk oorlogsterreln.
No. 275
Honderd en zeyentiende jaargang.
1915
DINSDAG
23 N 0 Y E M B E R.
Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor AJJkoaa&r f I,franco door het geheele Rijk f 1,25.
Afzonderlijke nummers 3 Cents,
Telefoonnummer 3.
Prijs der gewone Advertentiën
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat. Groote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
NEDERLAND.
Dit nummer bestaat uft 2 bladen.
ALKMAAR, 23 November.
Naar uit Saloniki aan de Daily Telegraph wordt
gemeld, acht men daar in Fransch-Engelsche militaire
en maritieme kringen den toestand 'van het leger der
verbondenen van dien aard, dat men dien uit strategi
sche overwegingen geen oogenblik langer mag dul
den, daar het blootgesteld is aan gevaren, die geen
veldheer zou willen loopen. Er is dan ook reeds door
een deskundige gezegd, dat dit leger verkeerd in de
positie van een gijzelaar.
Men weet, dat er verschillende maatregelen ter
sprake zijn gebracht, om de veiligheid van dit leger
te verzekeren en ook te voorkomen, dat op Grieksch
grondgebied gedrongen Servische troepen in het
zicht van Fransch-Engelsche soldaten, zouden wor
den ontwapend.
Thans is door de entente de economische en com-
mercieele blokkade tegen het rijk van koning Kon-
stantijn afgekondigd. Officieel is hiervan mededee-
ling gedaan en hieraan is de verklaring toegevoegd,
dat het niet in de bedoeling der verbonden mogend
heden ligt om Griekenland te nopen tot prijsgeving
zijner onzijdigheid, waardoor het zijn belangen het
best meent te dienen. Evenwel waren de regeeringen
dier mogendheden getroffen door enkele toespelingen
op de mogelijkheid van maatregelen, die, indien ze
door de Grieksche regeering mochten worden geno
men, in tegenspraak zouden zijn met de verzekeringen
welke zij hebben ontvangen bij de ontscheping der
troepen op Grieksch grondgebied. Zoodra hun twijfel,
misschien te wijten aan een misverstand, te dien aan
zien zal zijn weggenomen, zullen de mogendheden
aanstonds de belemmeringen, die zij thans den koop
handel van Griekenland in den weg leggen, wegne
men en alle faciliteiten, die met normale betrekkingen
samengaan, herstellen.
De Londensche pers is zeer verheugd over dezen
maatregel, die, naar zij -hoopt, den Griekschen koning
tot nadenken brengen zal en hem zal doen inzien, dat
van de twee gevaren, welke zijn land bedreigen, dat
van een breuk met de mogendheden, die de Middel-
landsche Zee beheerschen, zeker niet het geringste' is.
Over den indruk, dien de maatregel te Saloniki
heeft gemaakt, lbopen de berichten uiteen. V»olgens
de Echo de Paris is de nota te Athene met openlijke
onverschilligheid opgenomen, de Daily Tel, verzekert
evenwel dat er een kritieke toestand döor is gescha
pen, waaruit ernstige verwikkelingen kunnen voort
vloeien. De Daily Mail heeft een verslag van een on
derhoud met den Hrieksche minister van Justitie Ral
lis, die zeide, dat de troepen eventueel niet ontwapend
zullen worden, dat Griekenland binnen vier en twin
tig uur zal demobiliseeren, wanneer de entente-troepen
Saloniki maar verlaten hebben. De minister beklaag
de zich over de houding van de Britsche regeering en
verklaarde, dat het eenige wat Griekenland verlangt
vrede is. „Gij echter wilt ons dwingen oorlog te voe
ren, gij wilt ons uithongeren, zeide hij. Wij houden
van Servië, maar als uw vader, vrouw en broeder ver
drinken, wilt ge ook zelf te water springen, ge dient
dan echter zeker te zijn, dat de diepte niet te groot is
en de inspanning geen noodelooze opoffering zal
zijn."
De correspondent van dit blad verzekert voorts, dat
de geheele toestand in Griekenland wordt samengevat
door het woord „vrees." Maar een medewerker van
de Daily Telegr. te Rome, dr. Dillon, meldt, dat Grie
kenland het eiland Cyprus heeft geweigerd, omdat het
van de verbondenen zal krijgen Monastir, waarnaar
de Grieken steeds reikhalzend hebben uitgezien. En de
Italiaansche pers meent allerlei slechte voorteekenen
waar te nemen nopens Griekenlands houding.
Na de Engelsche minister lord Kitchener zal de
Fransche minister Denijs Cochin andermaal door den
Griekschen koning in audiëntie worden ontvangen.
Wij hebben hier de voornaamste berichten en be
schouwingen samengevat. Uit het bovenstaande blijkt,
dat de juiste eischen, welke de entente aan Grieken
land stelt, nog niet bekend zijn, maar ook, dat het
Griekenland even moeie'lijk valt daaraan te voldoen
als ze botweg af te slaan. Wat de Grieksche regeering
zal doen is dus heden nog evenzeer een open vraag
als het dit gisteren was.
Oorlogsnieuws is er niet. Aangeteekend zij Slechts,
dat Russische torpedobooten bij Windau in de Oost
zee een Duitsch wachtschip tot zinken hebben ge
bracht, en dat de beide Britsche stoomschepen Mer
ganser (1908. groot 1900 ton) en Hallamshire (1907,
groot 4400 ton) getorpilleerd zijn, terwijl de opvaren
den werden gered.
DE STRIJD TEGEN SERVIë.
Het Bulgaarsche legerberichit van gisteren luidde:
Het offensief wordt met kracht voortgezet. Onze
legers zijn, na verbitterde gevechten, Pristina van het
noorden en het oosten genaderd. Wij hebben nog
1800 man gevangen genomen en bovendien een half
escadron cavalerie.
Uit Weenen werd gisteren officieel gemeld:
De in het gebied van Cajnice strijdende Oosten-
rijksch-Hongaarsche troepen wierpen de Montenegrij-
nen uit de stellingen aan de noordelijke helling van
den berg Goles. Ook ten oosten van Gorazde is een
gevecht aan den gang. Een Oostenrijksch-Hongaar-
sche groep uit Nova Varos nadert Prijepolje.
In Novi Bazar maakte het leger van generaal von
Kövess 50 mortieren, acht veldstukken, vier millioen
geweerpatronen en een groote hoeveelheid ander oor-
logstnaterieel bult. De nog ten oosten van de stad
staande vijanden werden door dfe Duitsche troepen
verdreven. E>ezen maakten 300 man krijgsgevangen.
Een in het dal van Ibar voorwaarts rukkende Oos-
tenrijkseh-Hongaarsche colonne nam gisteren stormen
derhand 20 K. M. ten noorden van Mitrowitza drie
achter elkander gelegen Servische stellingen. In de
duisternis maakten zij zich nog meester van een vierde
en nam daarbij 200 man gevangen. Zes kanonnen,
vier machine-geweren, een munitie-colonne en een groot
aantal paarden werden buitgemaakt. Het leger van
generaal von Gallwitz nam in gelukkige gevechten ten
zuiden van den Prepolak-pas 1800 Serviërs gevangen.
Ten oosten en ten zuidoosten van Pristina wint het
eerste Bulgaarsche leger, ondanks den zeer hardnek-
kigen tegenstand der Serviërs, met zijn aanval voort
durend terrein.
AAN HET ITALIAANSCH-OOSTENRIJKSCHE
FRONT.
Het Oostenrijksche legerbericht meldde gisteren
De Italianen zetten zonder succes huil hardnekkige
aanvallen op het bruggehoofd van Görz voort. Zeer
verbitterd werd gevochten in den sector Oslavija,
waar de Dalmatische landweer met steun van een in-
fanterie-regiment uit Krain, een eergisteren nog in
handen van den vijand gebleven gedeelte van onze
stelling geheel en al heroverde.
Op het zuidelijk gedeelte van Podgora werd vijf
maal een aanval gedaan. De wanhopige aanvallen der
Italianen werden tén deele door artillerie-vuur en ten
deele in gevechten met handgranaten gestuit.
In den sector van de hoogvlakte van Doberdo richt
te de vijand zijn aanvallen voornamelijk op de streek
om San Martino. Na een krachtige artilleristische
voorbereiding gelukte het den Italiannen ons gevechts
front binnen te dringen. Door een nachtelijken tegen
aanval herwonnen wij echter het verloren terrein op
een klein vooruitspringend stuk loopgraaf na.
Ten noorden van het bruggehoofd van Görz trok
ken niet sterke vijandelijke detachementen ten zuiden
van Zagora over de Isonzo. 's Avonds was echter de
linkeroever der rivier weder gezuiverd van deze Italia
nen.
Aan het Tiroolsche front heeft de vijand' het in den
laatsten tijd vooral voorzien op den Col di Lana. Het
geschutvuur der Italianen was hier gisteren heviger
dan ooit. Drie aanvallen op den top van den berg
werden afgeslagen.
DE STRIJD IN BELGIë en NOORD-FRANKRIJK.
Het Fransche communiqué meldde gisteren:
Men meldt eenige gevechten met handgranaten in
Artois en patrouille-ontmoetingen in Lotharingen.
Veldmaarschalk French rapporteerde gisteren: On
ze artillerie heeft gedurende de jongste vier dagen ver
scheiden gedeelten van het front van den vijand zeer
hevig beschoten. De artillerie van den vijand trad in
actie ten noorden van Loos, ten oosten van Armentiè-
res en ten oosten van Yperen. Een Duitsche aëroplane
landde op 19 Nov. binnen onze linies. De bestuurder
en de waarnemer werden krijgsgevangen gemaakt. Het
toestel was onbeschadigd.
KORTE BERICHTEN.
De twee Britsche stoomschepen „Merganser" en
„Hallamshire", zijn gisteren gezonken. De beman
ningen zijn gered.
De Engelsche mailboot „Salsette", is gitseren in
de Golf van Suez gestrand, doch weder, vlot gekomen.
Het Noorsche stoomschip San Miquel is gisteren
in de Noordzee gezonken. Vermoedelijk is het op een
mijn geloopen. De bemanning is gered.
Het Noorsche stoomschip Öxfjord is buiten de
haven van Isle Houat (Fransche kust) gezonken. Van
dte bemanning zijn zes verdronken.
Zondhg vierde de Paus zijn 61 sten verjaardag.
UITVOER VAN BOTER.
De minister van Landbouw, Nijverheid en Handel
heeft bepaald, dat de bewijzen van toelating tot uit
voer van boter, afgegeven door de Rijkscommissie van
Toezicht op de Botervereeniging, voorloopig zulten
gelden tot Dinsdag 30 November 1915, 's middags
12 uur.
TABAKSVERSCHEPINGEN.
Naar door de N. O. T. werd medegedeeld heeft de
ze gistermiddag door bemiddeling van de presidenten
van de Kamer van Koophandel in Amsterdam en Rot
terdam de volgende mededeeling aan de beurzen laten
bekend maken:
„De N. O. T. doet voorloopig mededeeling dat zij
zoo even bericht ontvangen heeft namens de Engel
sche regeering dat tabaksverschepingen naar neutrale
havens voortaan aan geenerlei restricties meer onder
worpen zullen zijn."
HET DIENSTWEKjERINGS-MANIFEST.
De '"alpbesteller der posterijen, H. Kapteyn, te
Utrecht, is in verband met de niet-herroeping van zijn
handteekening onder het bekende manifest in zake mi
litaire dienstweigering, met ingang van 1 Januari
door den minister van waterstaat ontslagen.
Eenige predikanten in Friesland, onderteekenaars
van het bekende dienstweigerings-manifest, zijn, naar
het „Leeuw. Nieuwsblad" vermeldt, door den rechter
van instructie te Leeuwarden in verhoor genomen.
DE N. O. T. EN ENGELAND.
In het Engelsche Lagerhuis heeft de afgevaardigde
Rees gevraagd, of er niet een schikking viel te treffen,
waardoor Engelsche reeders en kooplieden vertegen
woordigd werden in de Nederlandsche Overzee-Trust-
Mij.
Robert Cecil, onderminister van buitenlandsche za
ken, verklaarde, dat dit denkbeeld in overweging was
genomen. Daar de Trust echter een zuiver Neder
landsche instelling is, opgericht door Nederlandsche
kooplieden met het doel toezicht te oefenen op den
Nederlandschen handel en dezen te regelen naar de
toestanden, door den oorlog in het leven geroepen
vrees ik - aldus Cecil dat het denkbeeld niet kan
worden aanvaard.
BINNENLAND.
Vijl EN 1'WIN "11G JAAR kUNINUiN.
Heden, Zó November, voor Zo jaar overteeü Koning
Willem ill, zuodai dus vandaag Koningin Wiiiieumna
cene kwan eeuw koningin over ons laiiu is.
De Haagsdie „Nieuwe Git.sclirijti hierover:
„Het is tiians geen Lijd van jubileeren. 1 rouwen» ai
ware iiet dn wel, hel 2o-jarig koningschap zou m dn
geval daartoe de meest geschilde gelegenheid niet bie-
nen. Aciit jaien van de regeering onzer Koningin be-
iiöor'en immers in den eigenlijken zin aan de Vrouw,
die wij nog steeds het geluk hebben als eene der
meest vereerde Nederlandsche vorstinnen, een met
ons, deelend in het wei en wee der natie, in ons mid
den te bezitten de gewezen Regentes van het Rijk,
koningin Emma.
Evenwel, de dag van 23 November 1915 mag toch
me't aanbreken, zonder dat ons woord getuigt van
dankbaarheid aan haar, die een kwart eeuw geleden
in de rij van Neder land's koningen haar plaats krach
tens grondwettelijk erfrecht kwam innemen.
Meer dan ooit in dit jaar, nu ons zelfstandig volks
bestaan bedreigd werd en nog steeds niet veilig is,
gevoelen wij welk een schat aan ons volk in Koningin
Wiiheimina werd geschonken. Als Nederland deze af
stammelinge van het echt-nationale Oranjehuis eens
niet meer bezeten had, toen de oorlogsorkaan over
Europa losbrak.En hoe kloek en sterk heeft onze
Koningin ziph gedurende heel den tijd1 die sinds dat
hachelijk oogenblik verliep, gedragen; hoe heeft zij
het leven van haar volk meegeleefd; welk een voor
beeld heeft zij gegeven aan groot en klein! Waarlijk,
het aandoenlijke woord dat zij bij haar inhuldiging in
1898 sprak: Oranje kan hooit, neen nooit genoeg voor
Nederland doen is wat haar persoon betreft, reeds
meer dan ingelost.
Daarom kan het gevoel der natie op dezen 25sten
gedenkdag van haar koningschap geen ander dan dat
van diepe dankbaarheid en eerbiedige verknochtheid
zijn. Zoo wij het geluk verdienen onze nationale on
afhankelijkheid te behouden, voor een niet gering deel
zal dat aan haar te danken zijn.
Leve onze Koningin!"
Gemengd Nieuws.
EEN MISPLAATSTE RECLAME.
In de Haagsche N. Ct. heeft de heer J. Schuyer on
der dit opschrift een ingezonden stuk geschreven,
waarin hij o.m. zegt:
Velen met mij zullen zich Zaterdagavond' bij de op-
voering_ van „Butterfly" geërgerd hebben over een
slecht gekozen reclame.
Een firma hier ter stede schijnt van de slechte tijds
omstandigheden geprofiteerd te hebben, om een armen
drommel daarvoor te gebruiken.
In de fauteuils d'orchestre nam een man plaats,
wiens geheele uiterlijk kenmerkte, dat hij daar niet
thuis behoorde, met op het hoofd een blaas of huid,
waarop een reclame te lezen stond.
Dat de bezoekers van deze duurdere rangen niet erg
gesteld waren op de aanwezigheid van dien persoon,
bleek uit het feit, dat eenige dames en heeren die in
zijn omgeving hadden gezeten, na de pauze niet meer
op hun plaatsen zijn teruggekeerd.
MIST EN NEVEL.
Einde November is berucht om zijn mist. Het weer
verkeert dan gewoonlijk in een overgangs-stadlumwe
Zitten tusschen twee stormen, twee regen-periodes, twee
wintertjes met wat ruigen vorst of twee andere nevel-
strijdperken. Gedurende dit „tusschenweer" zijn de
winden uiteenloopend en zwak. Hierdoor wordt de
nevel- en mistvorming zeer bevorderd.
De mist van Maandag was een eigenlijke goed-weer-
mist. Zondag' bereikte de barometer een hoogte van
boven de 780. In langen tijd was een dergelijke
stand niet voorgekomen. Thans is dit hoog weer af
nemende, maar de mist en nevel, die het veroorzaakt
heeft, zal nog wel een tijdje blijven hangen. Alleen
wanneer het hard waait schijnt het in November abso
luut helder te kunnen zijn.
UIT HOORN.
In de gisteren gehouden vergadering van de afd.
Hoorn van het Witte Kruis is tot wijkverpleegster be
noemd mej. C. van Zwol te Hoorn. Deze verkreeg
33 st., terwijl op mevr. J. KiffenPoot te 's-Graven-
hage 28 st. waren uitgebracht.
KORTE BERICHTEN.
Dr. Visser, de verdwenen Maastricbtsche leer-
aar, is weer teruggekeerd. Hij was door dfe Duit-
schers gevangen genomen, aangezien hij eenige kaar
ten bij zich had.
Te Groot-Ammers is gisternacht te 1 uur, ver
moedelijk ontstaan door de kerkstoven, brand uitge
broken in de kerk. Men was het vuur betrekkelijk
spoedig meester, maar 7 banken zijn toch verbrand.
De heete kerk is door de warmte geheel verfloos ge
worden, terwijl pijpen van het orgel gesmolten en
glasramen gesprongen zijn.
De Prins werd heden voor één dag van het Loo
in Den Haag verwacht.
Men is begonnen aan de voorbereidende werk
zaamheden aan de achterzijde van hel Koninklijk Pa
leis te Amsterdam voor het herstellen van den tym-
pan.
Gisteravond werd in den Rijn, onder Zoeterwou-
de, een roeibootje door een motorboot overvaren. De
inzittende, een jongmensch van 16 jaar, verdronk.
Gistermiddag werd in het Noordzeekanaal bij
Buitenhuizen een sloep, waarin drie personen zaten
door de motorboot „Eendracht" overvaren. Twee in
zittenden werden spoedig gered, doch naar de derde
passagier, een zes-jarig meisje, werd tevergeefs ge
zocht verneemt de „Tijd."
Zaterdag kwam te IJmuiden binnen de stoom
trawler Anna Josina, aldaar thuisbehoorend, met een
besomming van 17.000, zoo hoog als nog niet is
voorgekomen. En dat binnen 11 dagen!
Zondagmiddag vergaderde te Hoorn het comité,
aangewezen door de afdeelingen van het N. O. G. in
West-Friesland, om de plannen voor een algemeene
salarisactie voor dat van Noord-Holland nadfer uit te
werken en vast te stellen.
Het resultaat van de besprekingen zal onderworpen
worden aan het oordeel van een algemeene vergade
ring, van de afdeelingen van het N. O. G. in West-
Friesland, welke vergadering zal worden gehouden op
12 Dec. te hoorn.
Te Denekamp is een nieuwe methode van smok
kelen beoefend. Een landbouwer vond in De Dinkel
een autoband met een binnenband' opgepompt stroom
afwaarts drijven met bestemming voor Duitschland.
Tusschen buiten- en binnenband' vond men het vol
gende briefje: „Wenn es gut ist angekommen bekom-
men sie Griisse."
Een hevige vechtpartij had gistermiddag f
's Gravenhage plaats tusschen eenige Chineezen, waai
bij duchtig van het mes werd gebruik gemaakt. He
vig bloedend uit hoofd en polsen, werd een der vech
terbazen door een agent van politie weggebracht. De
dader, eveneens ernstig verwond, werd naar het poli
tiebureau gebracht. Een der Chineezen was door een
ruit geworpen.
Blijkens een mededeeling van het Engelsche hof,
heeft Louis Raemaekers gisteren een verzameling van
zijn oorlogsprenten H.H. M.M. ter bezichtiging voor
gelegd.
De heer von Kühlmann, hoofd van het Duitsche
gezantschap te 's-Gravenhage, is gisterenmiddag voor
korten tijd naar Duitschland vertrokken.
HOOFDPRIJZEN STAATSLOTERIJ.
Trekking van heden.
Nos. 11238, 11260, 13289 elk 1000.
Nos. 4610, 9451, 13940, 14337, 16733 elk 400.
Nos. 8929, 17129 elk 200.
Nos. 433, 629, 1275, 5298, 8659 elk 100.
STADN1EUWS.
DE MEI.KVOORZIENING.
Gisteren had ten stadhuize over de melkvoorziening
een bespreking tusschen den burgemeester en de be
sturen van de vereeniging van melkveehouders en de
melkventersvereeniging plaats.
De burgemeester verklaarde, het nader rapport aan
Z. Ex. den minister van H. L. en N. reeds verzonden te
hebben.
De heer Ripping zeide het in de melkveehouders
zeer te waardeeren, dat zij er bovenal naar streefden
tot overleg te komen, dientengevolge ook te betreuren,
de ontvangst welke het bestuur van de melkveehou-
dersvereeniging de vorige week zijnerzijds had onder
vonden.
Ditmaal duurden de besprekingen van 11 tot 2 Yx
uur.
Besloten werd de eindbeslissing van en minis
ter van L. H. en N. af te wachten.
Gedurende de bespreking kwam naar voren, dat
het bestuur van de Melkventersvereeniging, in de ver
onderstelling, dat het Rijk alsdan en toeslag zou ge
ven, voor welken toeslag de regeering thans vol
gens de mededeeling van den minister gisteren in de
2e Kamer inzooverre bereid zal zijn, wanneer de ge
meenteraad besluit om indien voor kinderen en zie
ken, de melk voor een prijs niet hooger dan den win-
terprijs van het vorig jaar beschikbaar wordt gesteld
Va van de daaraan verbonden kosten voor rekening
van de gemeente te nemen aan de levensmiddelen
commissie had voorgesteld om een zoodanige regeling
te treffen, dat de melk voor 10 ct, uitgevent kon wor-
MAARSGHE COURANT
