DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN
Van tiet
M.^.H.KESSELS
Luxel Automobielen
n*
Adres: JAC. MET.
No. 885
HonderdgenJ zeventiende jaargang.
1915
ZjA T|E R1) A 0
4 DECEMBER
YARIA.
Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
Feestdagenuitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f 1,franco door het geheele Rijk fl»25.
Afzonderlfjke nummers 3 Cents.
Telefoonnummer 3.
Prijs der gewone Advertentiën
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat. Groote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
JflJEUfilUiAJRl).
Dit nurimw bestaat oft 3 bladen.
ALKMAAR, 4 December.
Is Monastir gevallen?
Ja, blijven verschelden courantenberichten zeggen.
Maar de officieele mededeelingen hebben de verove
ring van deze stad in Macedonië nog niet gemeld.
En al schrijft een Italiaansch correspondent met een
teekenende uitdrukking, dat Monastir sinds eenige da
gen ligt te stuiptrekken, zoolang er nog geen officieel
overlijdensbericht is verschenen, is het niet juist het
verlies der stad met stelligheid aan te nemen. Daarbij
komt, dat de courantenberichten aardig uiteenloopen.
Het eene telegram zegt, dat Duitsch-Oostenrijksche le
gers de stad zijn binnengedrongen en er slechts de
Oostenrijksche vlag hebben gefaeschen, het andere
meldt daarentegen, dat de Bulgaren Monastir zijn
binnengedrongen. En beide Intochten heeten 2 Decem
ber reeds te zijn geschied.
Wij weten dus per slot niets met zekerheid van het
lot, dat Monastir ten deel gevallen is al betreft het
hier hoogstens uitstel van executie. En ook weten wij
nog niets zekers van de houding van Griekenland.
Het eene bericht zegt, dat men hoop heeft op een op
lossing ten genoege van de entente, een ander evenwel
zegt, dat de entente de beperkende bepalingen, gericht
tegen den Griekschen handel, opnieuw heeft inge-
ateld. Opvallend is het, dat volgens een Wolff-bericht
uit Bulgarije de onderhandelingen tusschen Turkije
en Griekenland over eenige economische vraagstuk
ken zeer vlug van stapel liepen en dat de leiders der
politiek in beide landen hartelijke telegrammen heb
ben gewisseld.
Duidelijk is de'houding van Griekenland nog steeds
niet Het lijkt er echter wel heel erg naar, dat Koning
Konstantijn handelt naar het stelsel, dat door Vondel
aldus werd omschreven: „Een krijgheman wint ge-
noegh, al wint hij niet dan tijd".
Verder verdient de aandacht, dat het Amerikaansche
ministerie van buitenlandsche zaken officieel bekend
gemaakt heeft, dat het de terugroeping van de twee
Duitsche attaché's heeft verzocht.
Het betreft hier kapitein Boyed, den Duitschen ma
rine-attaché, en kapitein von Papen, den militairen at
taché, die door de Amerikaansche regeering niet meer
aannemelijk worden verklaard, wijl zij laakbaar zijn
opgetreden in militaire en marine-aangelegenheden.
Den heer von Papen wordt verweten, dat hij betrok
ken is geweest bij plannen tot belemmering van den
arbeid in de Amerikaansche munitiefabrieken, en den
lieer Boyed, dat hij deel heeft genomen in een samen
zwering van de ambtenaren der Hamburg-Amerika-
lijn.
Men herinnert zich, dat onlangs de Oostenrijksche
gezant dr. Dumba ook door de Amerikaansche regee
ring niet meer aannemelijk werd verklaard en dat deze
werd teruggeroepen. Natuurlijk zal deze mededeeling
van de regeering te Washington de wrijving tusschen
Duitschland en de Vereenigde Staten nog doen toene
men, maar tot ernstige gevolgen zal zij wel niet lei
den.
Toch wordt er in een deel der Amerikaansche pers
op aangedrongen, dat in de volksvertegenwoordiging
een motie zal worden voorgesteld, waarin president
Wilson wordt verzocht de diplomatieke betrekkingen
met Duitschland af te breken totdat de Duitsche re
geering de Lusitania-misdaad zal hebben verloochend,
haar verontschuldiging zal hsbben aangeboden voor
de krenking van de Amerikaansche eer en zal hebben
toegestemd de kwestie der geldelijke schadeloosstel
ling voor de bedreven moorden te onderwerpen aan 't
Haagsche hof van arbitrage. Zoodanige gedragslijn,
erkennen die bladen, kan wèl, en kan géén oorlog be-
teekenen, maar het is een gedragslijn, die behoort te
worden gevolgd zónder te letten op de gevolgen.
Volgens de Times heeft de Nederlandsche regeering
door middel van den Nederlandschen gezant den heer
Ford doen weten, dat zij niet kan toestaan, dat Ne
derland tot middelpunt gemaakt wordt van een actie
om invloed uit te oefenen op de soldaten der oorlog
voerende mogendheden. Heel waarschijnlijk klinkt dit
Times-bericht echter niet.
Tenslotte dient een in den grond geboord schip te
worden vermeld, n.l. de „Langton Hall", een En-
gelscli stoomschip, metend 4450 ton.
DE STRIJD TEGEN SERVIë.
Uit Weenen werd gisteren officieel gemeld:
Ten westen en ten zuiden van Novi Bazar namen
Oostenrijksch-Hongaarsche afdeelingen, bij welke zich
vele gewapende Mohamedanen hadden aangesloten,
gisteren 3500 Serviërs gevangen. Bij de gevechten in
het grensgebied tusschen Mitrowitza en Ipek vochten
aan onze zijde een groot aantal Albaneezen mede.
AAN HET ITALIAANSCH-OOSTENRIJKSCHE
FRONT.
Het Oostenrijksche legerbericht meldde gisteren
Na de wederom totaal mislukte vijandelijk^ aanval
len der laatste dagen op het bruggehoofd van Tol-
mein en op onze bergstellingen ten noorden daarvan,
is daar gisteren kalmte ingetreden. Bij Oslavija werd
hedennacht opnieuw een aanval afgeslagen. Ook mis
lukten aanvallen op den Monte San 'Michele. Aan de
noordelijke helling van dezen berg bij San Martino
werd een Italiaansche afdeeling, die achter zandzak
ken had weten naderbij te komen, vernietigd. Görz
werd zeer levendig beschoten en vooral in de binnen
stad werd opnieuw belangrijke schade aangericht.
SCHOENEN ZONDER LEER.
In Duitschland is men tegenwoordig bezig schoenen
zonder leer te fabriceeren. Deze zijn op de volgen
de wijze samengesteld: Zolen en hakken bestaan uit
hout; hiervoor gebruikt men dunne waterdichte hout-
lagen. Wel zijn zulke zolen in het begin zeer hard,
maar door het loopen worden ze vrij snel zacht zoo
dat het geklos slechts korten tijd duurt. Het boven
deel van de schoen bestaat uit grijs of zwart zeildoek,
zooals die soldaten dat voor hun ransels hebben, en
is evenals dé zolen waterlicht.
Deze schoenen, die veel goedkooper zijn dan leeren
laarzen, moeten nog het voordeel hebben, dat ze veel
wanner zijn.
KORTE BERICHTEN.
Het Engelsche stoomschip „Lontonghall is giste
ren gezonken, een gedeelte dér bemanning is aan land
gebracht.
Generaal Joffre is benoemd tot opperbevelheb
ber van alle Fransche legers, uitgezonderd de strijd
krachten welke opereeren in de koloniën.
KAAS.
De Rijkscommissie van Toezicht op de beschikbaar
stelling en den uitvoer van kaas maakt bekend, dat zij
eiken Zaterdag van des middags half twee tot half
vier zitting houdt in haar bureau te 's-Gravenhage,
Prins Hendrikplein No. 11, tot het geven van inlich
tingen en het aanhooren van eventueele bezwaren.
DE KAASKWESTIE.
Door het bestuur van de Vereeniging van Kaashan
delaren in Noord-Holland is een. adres gericht tot
li. M. de Koningin, waarin o. m. wordt gezegd:
dat, bij besluit van Zijne Excellentie den Minister
van Landbouw, Nijverheid en Handel van den 21en
October 1915 de uitvoer van kaas met ingang van 24
October d.a.v. is verboden;
dat, Haar hunne overtuiging, bedoeld verbod van
uitvoer geheel onnoodig zou ziin geweest, indien -
alvorens tot opheffing van het Rijks Centraal Bureau
over te gaan, behoorlijk voor eene nieuwe regeling
voor beschikbaarstelling en distributie van kaas voor
binnenlandsch gebruik en die voor den uitvoer van
kaas ware zorg gedragen;
dat zich op verzoek van den Minister heeft geconstl
tueerd eene vereeniging van deskundigen, welke ten
slótte blijkt als onmondig te worden beschouwd, ter
wijl boven die vereeniging door den Minister eene
Commissie van Toezicht werd geplaatst bestaande uit
niet-deskundigen, welke Commissie daarentegen op'
permachtig blijkt te zijn;
dat naar eene goede en spoedige regeling echter
nog steeds vergeefs wordt uitgezien
dat vrees voor een tekort aan kaas voor binnen
landsch -gebruik niet kan hebben geleid tot het ver
bod van uitvoer, omdat op den dag van sluiting der
grenzen, de voorraden aanwezig bij kaashandelaren
en producenten zeer belangrijk waren, terwijl boven
dien de belangrijke dagelijksche proauctie ook nog
steeds ter beschikking bleef;
dat blijkens ontvangene mededeelingen de regeling
voor de beschikbaarstelling en voor de distributie
van kaas voor binnenlandsch gebruik en de regeling
voor den uitvoer van kaas reeds door de daarvoor
aangewezen autoriteiten werden vastgesteld;
dat de noodelooze belemmering van den uitvoer
reeds groote schade heeft veroorzaakt vooral in ver
band met de buitengewoon hooge inkoopsprijzen;
dat de voorraden bij handelaren en producenten
zich op onrustbarende wijze opeen stapelen;
dat kaas, vooral najaarskaas, aan bederf onderhevig
is, en indien deze toestand nog eenigen tijd be
stendigd wordt ongetwijfeld groote hoeveelheden
voor de consumptie ongeschikt zullen worden;
dat het doel van alle Regeeringsbemoeiïügea in
deze toch is, de Nederlandsche bevolking te voorzien
van kaas tot billijken prijs, doch dat de tegenwoordi
ge toestand de voorziening in die binnenlandsche be
hoefte onmogelijk maakt;
dat naar de overtuiging van adressanten het ont
breken van den goeden wil bij de verantwoordelijke
personen om tot eene spoedige goede oplossing te
komen, oorzaak is.dat nu reeds gedurende meer dan
vijf weken de buitenlandsche zoowel als de binnen
landsche handel zoo goed als geheel stilstaat;
dat'bovendien nog het groote gevaar dreigt, dat in
het buitenland andere voedingsmiddelen zullen wor-
NEDERLANDSCHE FABRIEK f II RIIDg
YAN MUZIEKINSTRUMENTEN I IWUWlUll
ren door Fessels
der!an il zoo ba
\BRIEK nH MUZIEKINSTRUMENTEN
den geproduceerd, die onze kaas kunnen vervangen,
waardoor in die toekomst de handel ernstig zal kun
nen worden geschaad;
dat een en ander, naar de bescheiden meening van
adressanten, niemand ten goede komt;
dat door den ernst der tijden de handel reeds ge
heel'ontwricht is;
dat de schade gevaar loopt te ontaarden in een
ware catastrophe voor een groot deel der bevolking
in de Provinciën Noord-Holland, Zuid-Holland en
Friesland, vooral ook omdat de exporteurs noodge
dwongen, zullen moeten overgaan tot het geven van
ontslag aan een deel van het bij hunne zaak betrok
ken personeel;
dat adressanten zich, zeer tot hun leedwezen, reeds
genoodzaakt hebben gezien, te besluiten, geen kaas te
koopen, zoolang de onderwerpelijke bepalingen blij
ven bestaan en de bestaande maatregelen gehandhaafd
worden.
Op grond van al het bovenstaande wagen adressan
ten het, zich hoogst eerbiedig tot Uwe Majesteit te
wenden met de bede, dat het Uwe Majesteit moge be
hagen, Hoogstderzelver tusschenkomst te verkenen,
opdat zoodanige maatregelen worden genomen, dat
zonder verwijl een einde worde gemaakt aan de onbe
grijpelijke willekeur, waarmede de belangen van een
groot aantal Staatsburgers noodeloos ernstig bena
deeld worden.
Het adres is aan de Tweede Kamer der Staten-Gene-
raal medegedeeld met verzoek, voor zooveel mogelijk,
te bevorderen, dat aan. het billijk verlangen van adres
santen worde tegemoet gekomen.
PERSDELICT.
De firma Hoxel Visser, in oliën, boter, vetten,
import en export, te Amsterdam, déelt aan het Hbld.
mede dat zij naar aanleiding van een bericht in „De
Telegraaf", Avondblad van 2.2 November 1915, onder
het opschrift „Steler en Heler", een klacht tegen den
heer H. M. C. Holdert, schrijver van dat artikel bij
den officier van justitie heeft ingediend wegens grove
beleediging.
8TADNIEUW8.
DE ONDERZEEëR.
Vanmiddag is de onderzeeër hier aangekomen van
den Helder gesleept door een der sleepbooten van de
fimna Gebrs. Goedkoop te Amsterdam. Het grijze
vaartuig wacht nu in zijn loods het einde van den
oorlog af, bewaakt door de kanonneerboot „Geep" en
mariniers.
POSTPAKKETTEN.
Zondag 5 December a.s. worden gedurende de
openstelling van het postkantoor geen postpakketten
ter verzending aangenomen.
RIJWIELDIEFSTAL.
Van de zich op het bureau van politie bevindende
rijwielen, van diefstal afkomstig, zijn een 4-tal weder
herkend. Alsnog zijn door den inspecteur van politie
alhier te Amsterdam in beslag genomen een zoo goed
als nieuw gouden dames-horloge, een paar gouden
oorbellen met juweelen en een gladde gouden heeren-
ring.
Een van de in beslag genomen gouden heeren-hor-
loges is herkend door den eigenaar als een horloge
dat hem door zakkenrollers is afhandig gemaakt.
Een van de verdachten is herkend als de dader van
een inbraak te Rhenen en als de dader van een dief
stal van een rijwiel en een roeiboot te Wageningen.
VOETBAL.
Alcmaria Victrix te, a Ajax uit Leiden. Wij geloo-
ven niet, dat wij de L< denaars hier al eens hebben
zien spelen, 't Is een ploeg met uitstekende krachten
en als zij er in slagen een volledig elftal naar Alk
maar te brengen, is het meer dan noodig dat Alcmaria
haar beste krachten geeft. Naar wij vernemen zal het
speelveld van Alcmaria iets smaller worden gemaakt
en wat verlegd worden naar de tribune. Dan kan die
slechte kant er misschien afvallen, 't Is al zoo lang
geleden, dat de liefhebbers een thuiswedstrijd van
Alcmaria konden bijwonen, dat het ons niets zou ver
wonderen als morgen mits het weer meewerkt
een groot aantal toeschouwers zich langs de lijnen
schaarde. Alcmaria zal met een zoo sterk mogelijk elf
tal uitkomen.
Holland heeft morgen geen wedstrijd.
GEGUND.
Aan den heer B. Wellingshoff, electrisch installeur
alhier, is de electrificatie van het nieuwe post- en te
legraafkantoor opgedragen.
S. D. A. P.
Gisteravond 8 uur had in de Harmonie een open
bare vergadering plaats \fan de afd. Alkmaar van de
S. D. A. P., waarbij als spreker optrad de heer S. M
de Miranda van Amsterdam, met het onderwerp„De
duurte der levensmiddelen en het melksichandaal".
De voorzitter, de heer K. van 't Veer, opende de
vrij goed bezochte bijeenkomst met een welkom aan
de aanwezigen en den heer de Miranda. Spr. betreur
de het, dat niet meer huismoeders waren gekomen,
omdat de Bestuurdersbond had gemeend, dat het
TE HUUR
tegen billijk tarief.
Telefoon 572.
vraagstuk juist voor héér van veel belang was, omdat
de melk een onontbeerlijk volksvoedsel is, waarvan
een prijs van 9 cent, volgens deskundigen voldoen
de is. Verder hoopte spr., dat op hetgeen de heer de
Miranda zou zeggen, van de zijde der boeren critiek
zou komen.
De heer de Miranda, die vervolgens het woord ver
kreeg, begon met te betoogen dat in Nederland, hoe
wel het gespaard gebleven is voor den oorlog, toch
vooral door het ijverigste deel der bevolking gebrek
wordt geleden.
Door een deel der bevolking worden enorme winsten
gemaakt, maar aan den anderen kant blijkt er erger
dan ooit tekort te heerschen, en vele gezinnen van ar
beiders hebben te lijden van ondervoeding. Daarte-
;en willen dé socialisten zich verzetten, doch spr.
oopte dat dóór de boeren dit verzet nier verkeerd zal
worden begrepen, omdat het niet is een willekeurig en
;emotiveerd dwingen der arbeiders, maar omdat za
zich aangetast gevoelen in hun leven De strijd ga.
daarom hier niet tegen dé boeren, omdat ze niet al
lereerst verantwoordelijk zijn. In de eerste pla;
richtte spr. zich tegen minister Posthuma en teg
dé regeering, die te laat of in het geheel niet ingrfj]
Wel heeft de minister verscheidene uitnemende ma.
regelen getroffen, maar hij verkeert te veel onder d
toevo"
invloed van één deel der
Vervolgens kwam spr. tot de melkkwestie. Bij
prijsverhooging van dit artikel komt het volk in dé
eerste plaats in verzetomdat melk is een onontbeerlijk
volksvoedöel, en wanneer men dit aan de arbeiders
klasse gaat onthouden, wreekt zich dit aan de ge
zondheid van het tegenwoordige en het komende ge
slacht.
Spr. meende, dat dé boeren om Alkmaar, evenals
die uit de omgeving van Amsterdam gaarne een groo-
tere winst maken, wanneer ze er kans toe zien en nu
kunnen ze zich op de beslissing van den minister in
zake de melkvoorziening in Amsterdam beroepen en
ook meer vragen.
Vervolgens critiseerdé spr. het R. K. orgaan voor
Alkmaar, „Ons Blad", dat opkwam tegen de inter
pellatie Sannea in dé Tweedé Kamer op 22 Nov. In
zake dé melkkwestie, hetgeen een slechte daad werd
genoemd door dat blad.
Daarna verklaarde spr., dat het bij de boeren om
Alkmaar wel degelijk gaat om oorlogswinsten. Wa
ren de voederprijzen werkelijk zoo hoog gestegen,
dat de melk niet goedkooper verkocht kon worden
door de melkboeren, dan, meende spr., moesten er
maatregelen worden getroffen om dit te voorkomen.
Maar spr. meende, dat het met de boeren zoo slecht
nog niet staat. Verklaard is n.l., dat de koeien dit jaar
meer melk geven dan voorgaande jaren, 1 omdat dit
jaar een uitmuntend grasjaar was, en deze melkover-
vloed bedraagt om Hoorn wel ongeveer 50 pet Om
dat men nu in den zomer meer verdiende, wil men in
den winter het volk laten opbrengen, wat er minder
wordt ontvangen. De zoetboeren, zoo vervolgde spr.,
verdienen niet zooveel als hun collega's, die spr.
„zuurboeren" noemde. Doch de, eersten hebben nu een
kloek besluit genomen en zouden 1 December geen
melk leveren voor minder dan 10 cent. Maar ze deden
water in den wijn en bepaalden, dat, wanneer na 10
December hun eischen niet waren Ingewilligd, Alk
maar géén melk krijgt. Alft deze tijden echter eens
voorbij zijn, zal het volk zich de handelwijze der boe
ren herinneren.
De Minister heeft nu zijn ultimatum van de boeren
thuis, maar, naar spr. meende, zou hij wel bakzeil ha
len en de maatregelen der boeren goedkeuren.
Spr. oordeelde, dat aan het voorstel om voor de
11000 Liter melk, die per dag in Alkmaar worden ge
leverd, 550 Edammer kaasjes te ontvangen, een groo-
ter winst zou zitten dan 1 cent per liter melk. Zoo
doende zal men goedkoopere melk krijgen, doch kaas
zal niet meer te koop zijn, omdat alles naar het bui
tenland gaat.
De prijzen der eerste levensbehoeften mogen echter,
volgens spr., niet hooger worden, omdat de arbeiders
bevolking dan minder kan koopen en te slecht ge
voed wordt. De Minister had in de Kamer verklaard,
dat hij wenschte het economische samenstel der pro
ductie na den oorlog terug te geven, zooals het was
vóór den oorlog. Maar de socialisten willen ook de
arbeidersklasse weer na den oorlog opleveren, zooals
ze voor dien tijd was. De prijsverhoogingen wreken
zich op de gezondheid van het volk en hiervan zijn
reeds ernstige teekenen waarneembaar, vooral in de
grootere steden en de ondervoeding als gevolg hier
van is duidelijk te constateeren en het aantal bedeel
den b. v. In Amsterdam Is bij verleden Jaar vergele
ken, meer dan verdubbeld.
Spr. achtte deze teekenen .van economische inzin
king ernstige waarschuwingen tot de regeering en de
socialisten hebben met het vragen van lagere prijzen
de belangen van het geheele volk op het oog.
Tenslotte verklaarde spr., dat de burgerii van Alk
maar niet afhankelijk behoefde te zijn van ae prijzen
door de boeren bepaald. Het gaat hier niet om dien
eenen cent, maar om het leven en het welzijn van de
arbeidersklasse. Wanneer die niet goed gevoed won'
gaat de industrie en de nijverheid achteruit. S
hoopte, dat de Minister zal handelen in het bel a
ALRHAARSCIE COURANT
«ET JUIST;
Ar-
