DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN,
Van liet zuidelijk oorlogsteriÈ
Van liet westelijk oorlogsteneln.
288
Honderden zeventiende
jaargang.
1915
AterniMeirtsptils per 3 mmimI V Ir, p, post 11.21 !H»ert8Pt!eprijs 10 et. p. regel, groote letters naar plaatsruimte. Brieven Ir. N. Beek- en HanJelsilrifcfeeii! r.k- HERffls COSTER 4 Z80N, Veerfai C8. Telefeew.
WOENSDAG 8 DECEMBER
Yerkrijgbaarstelling Tan
Gezouten of Yatgroenten.
NEDERLAND.
ALKMAAR, 8 December.
De Grieksche koning heeft blijkbaar aan verschil
lende journalisten een onderhoud toegestaan. Gisteren
maakten wij melding van een verslag, dat daarom
trent in de Times stond. Heden dient de aandacht ge
vestigd op een verslag, door een Amerikaansch
nieuwsbureau (de Associated Press) verstrekt. In dit
verslag komen de volgende zinsneden voor:
„Koning Konstantijn verklaarde persoonlijkzijnwoord
„ie hebben gegeven aan de Entente, dat de Grieksche
„troepen de Entente-troepen niet zullen aanvallen,
„indien de Entente de verzekering wil geven, zoo haar
„troepen in Griekenland zullen worden teruggedre
ven, zij weder scheep gaan en de Balkan-campagne
„als geëindigd beschouwen. Hij zou hun de bescher
ming van zijn geheele leger waarborgen tegen een
„aanval der Duitschers.
„Gedurende de inscheping zou hij niet zijne troepen
„van Saloniki en van de grenzen terugtrekken en ook
„zou hij niet toestaan, dat Griekenland gedwongen of
„verleid zou worden, om de neutraliteit op te geven."
Deze verklaring lijkt van groot gewicht. Immers
geeft de entente de gevraagde verzekering, dan wil dit
zeggen, dat Griekenland het niet met de entente, maar
evenmin met de middenmogendheden te kwaad zal
krijgen. Doch wanneer de verzekering niet wordt ge
geven dat de entente-troepen, over de Grieksche grens
geworpen, zullen worden ingescheept, staat de Ko
ning er niet voor in, dat de Grieksche soldaten de en
tente-troepen niet zullen aanvallen.
Wanneer het entente-leger dus terug moet, kan het
in een hachelijke positie geraken.
Gisteren werd reeds gemeld, dat de Franschen zich
in deze streek al een weinig hebben moeten terugtrek
ken voor de omvattingspogingen hunner tegenstan
ders. Een Bulgaarsche communiqué getuigt thans,
dat de Franschen in het begin van November getoond
hebben, dat zij het uitvoeren van terugtrekkende be
wegingen voortreffelijk verstaan, wijl zij zich uit de
greep van de tang, waartusschen de Bulgaren hen wil
den vatten, wisten te bevrijden. Maar het is niet on
mogelijk, dat het terugtrekken thans niet minder ge
vaarlijk wordt dan het standhouden. Wanneer ten
minste de verklaring van den Griekschen koning juist
is weergegeven.
Het bedoelde Bulgaarsche communiqué heft voorts
de onzekerhèid van Monastir op door de mededeeling,
dat deze stad 4 December door de Bulgaren is bezet.
De koning, die verklaarde de verzekering te hebben
gekregen, dat Duitsche en Bulgaarsche legers de
Fransch-Britsche troepen tot in Griekenland zouden
vervolgen, indien de militaire noodzaak dit vereischte,
zeide dat de entente minstens over 400.000 man zou
moeten beschikken, wilde zij iets in den Balkan uit
voeren.
Gevraagd, wat Griekenland zou doen, als de en
tente dwangmiddelen ging toepassen, antwoordde de
koning
„Wij zullen tot de geheele wereld een protest rich
ten, dat onze souvereine rechten zijn geschonden. Wij
zullen lijdelijk weerstand bieden, zoolang menschelijk
mogelijk is, tegen pogingen om ons een weg op te
drihgen die voor de vrijheden en het geluk van ons
volk gevaarlijk is.
„En als we niet langer vol kunnen houden zullen
wi] onze legers hebben te demobiliseeren en den loop
der gebeurtenissen hebben af te wachten. Wat kun
nen we anders doen?"
Bij Valona, een haven van Albanië werd, volgens
een officieel Oostenrijksch bericht een kleine Italiaan-
sche kruiser in den grond geboord door een Oosten-
rij kschen onderzeeër.
Volgens berichten uit Londen zijn de Engelsche
Commodore (5900 ton, gebouwd in 1916) en de Ame-
rikaansche Communiparo (5700 ton, gebouwd in
1892) gezonken.
President Wilson heeft in zijn boodschap aan het
Congres aangedrongen op het toestaan van gelden
voor uitbreiding van leger en vloot, voor de stichting
van grootere inrichtingen in het belang der landsver
dediging. Hij is zeer scherp uitgevallen tegen de
Duitsch-Amerikanen, die hij wel niet heeft genoemd
maar toch bedoeld, waar hij sprak over burgers „ge
boren onder andere vlaggen, doch genaturaliseerd in
Amerika, die getracht hebben het gezag en den goe
den naam onzer regeering in opspraak te brengen, on
ze nijverheid te vernietigen, waar het ook maar aan
hun wraakgierige bedoelingen dienstig kon zijn haar
te treffen, en onze politiek te verlagen tot werktuig
voor vreemde kuiperijen." De president verklaart ver
der, dat, hoewel hun aantZl gering is in vergelijking
met de andere, machtige groepen van vreemde immi
granten, hun aantal nog altijd groot genoeg is om de
hulpmiddelen der wet op hen te moeten toepassen.
„Amerika had nimmer vernacht dat mannen van zulk
een afkomst, die uit vrije keuze trouw hadden gezwo
ren, ooit zouden overgaan tot een kwaadaardig ver
zet tegen een regeering en een volk, die hen als welko
me burgers hebben behandeld."
De heer Wilson spoorde het Congres aan om de
noodige wetten vast te stellen, die dit kwaad zullen
beteugelen. „Dergelijke creaturen van hartstocht, on
trouw en anarchie moeten vernietigd worden."
De president keurde het verder scherp af, dat som
mige Amerikanen zich hebben geschaard ter eene of
ter andere zijde in den strijd. „Zij prediken zelfs
trouweloosheid metterdaad en ik mag niet van ande
ren spreken, zonder ook van dezen te gewagen. Ik dien
uiting te geven aan de groote minachting die elk va
derlander moet gevoelen, wanneer hij denkt aan deze
dingen, die ons in opspraak brengen."
DE STRIJD TEGEN SERVIë.
Uit Weenen werd gisteren officieel gemeld:
Ten zuiden van Plevlje sloegen wij Montenegrijn-
sche aanvallen af. In het grensgebied ten noorden van
Berane vielen onze troepen der Montenegrijnsche
hoofdstellingen aan. Gisterenmiddag bestormden ze
de verschansingen bij Sutrodol. Ten zuiden van No-
vi Bazar werden nog 1300 gevangenen gemaakt. De
streek ten oosten van Ipek was gisteren weder het too-
neel van hevige gevechten. De vijand werd overal te
ruggeworpen. Hij verloor zes kanonnen. Hedenmor
gen vroeg drongen we Ipek binnen. Djakova is door
de Bulgaren bezet.
Het officieele Bulgaarsche bericht van 4 E>ec. meld
de: De afdeeling, die de bezetting van Monastir den
terugtocht moest afsnijden, noodzaakte de Serviërs op
3 Dec. om Monastir te ontruimen. Heden werd de
stad door ons bezet.
Andere afdeelingen rukken op naar Ochrida en
Prizren. Ten westen van Prizren wordt de opmarsch
naar Djakowa voortgezet. Hedenmiddag is een af
deeling onzer troepen over de Witte Drin getrokken
en hedenavond heeft zij de stad Djakowa in bezit ge
nomen.
DE STRIJD IN BELGIë EN NOORD-FRANKRIJK.
Het Fransche communiqué luidde gistermiddag: In
den loop van den nacht een vrij hevige kanonnade en
een plaatselijk gevecht in de omgeving van een voor
uitgeschoven Franschen post.
KORTE BERICHTEN.
Het Zweedsche stoomschip „Swend", dat op 24
November van Engeland naar Malmö is vertrokken,
is tot dusverre nog niet aangekomen. Men vreest, dat
het schip op een mijn gestooten en te gronde gegaan
is. i
De „Daily Telegraph" meldt dat het Engelsche
stoomschip „Commodore" is gezonken. 1 opvarende
verdronk.
Uit Rome wordt gemeld dat de Amerikaansche
tankboot „Communiparo" ter hoogte van Tripolis door
een onderzeeër van onbekend gebleven nationaliteit tot
zinken is gebracht.
KON. NAT. STEUNCOMITé 1914.
Blijkens de 67e lijst is van 2127 November voor
het Kon. Nat. Steuncomité ontvangen 2,025.5414,
makende met de bedragen van de vorige lijsten een to
taal van 3,401,740.62 aan bijdragen en toezeggingen.
DE HOOFDREDACTEUR VAN DE
TELEGRAAF.
De Telegraaf bevatte hedenmorgen 12 kolom druks
met protesten tegen de gevangenneming en sympathie
betuigingen voo-r den heer Schroder. Velen abonneer
den zich om te toonen dat zij; sympathiseeren met het
streven van de Telegraaf.
De Tijd zegt dat deze inhechtenisneming ontegen
zeggelijk een schok heeft veroorzaakt, begrijpelijk on
der een volk, dat gewend is aan het vrije woord en
aan de vrijheid van gedachten-openbaring. Er is
vroeger in de pers en op de publieke spreektribunes al
heel wat anders en wat scherpers gezegd aan het
adres van Ministers en Regeeringen, dan wat in het
Telegraaf-artikeltje gestaan heeft. Maar men zal
zeggen, dat het toen geen oorlogstijd was en men
heeft gelijk. Het is de oorlogstijd, die alles veran
derd heeft en die nu aan die Regeering, de Administra-
tien en de Justitie een taak heeft aangelegd, die tot
andere daden blijkt te voeren dan in gewone tijden.
Over het algemeen zijn wij, zegt dit blad, felle te
genstanders van het geheele Telegraaf-bedrijf, vóór
als tijdens den oorlog; maar wat nu gebeurd is, raakt
een algemeen persbelang, waarbij de vrijheid van
spreken, een kostbaar nationaal goed, betrokken is.
Als ooit de Fransche stelregel „ni eet excès d'hon-
neur ni cette indignité," dat wij met het Holland-
sche spreekwoord: „zachtjes aan, dan breekt het lijntje
niet" zouden willen vertalen van toepassing ware
geweest dan was het nu. Gevaar voor ontstemming in
Duitsohland, oorlogsgevaar om een zij het stelselma
tige en onbesuisde critiek in een, zegge 1, Nedér-
landsch blad, dat geen enkele der politieke partijen
achter zich heeft, dat alleen een overmatige zucht
heeft om haantje-de-voorste te spelen en dat daarbij
soms succes heeft, zooals b. v. bij zijn hardnekkigen
recherchedienst van groote en grove smokkelarijen,
lijkt ons volkomen uitgesloten. Er blijven dus over een
op zich zelve begrijpelijke wraakneming der Regee
ring en een geweldige uitbarsting van sympathie-be
tuigingen der lezers van het blad, waarop zijn redactie
nu groot gaat. Zoo staat nu dé zaak-Schröder mis
schien voor eindeloozen tijd op de rol en bederft de pu
blieke opinie, die reeds lang de Telegraaf-methode met
een lodderoog bekeek.
De thans verantwoordelijke leider van de Telgraaf,
dé heer Holdërt verklaart, „dat de houding van de Te
legraaf" niet zal veranderen". Hij schrijft: „Ik ver
klaar hierbij pro-gealieerd te zijn, en alles te zullen
doen om dé zaak der geallieerden te verdedigen."
Naar aanleiding daarvan schrijft „De Nederlan
der".
Meent de heer Holdert dat dé vrijheid om dit te
doen wordt aangerand)? Gelukkig bestaat in ons land
drukpersvrijheid.
Doch „behoudens iedérs verantwoordelijkheid vol
gens de wet", zooals in art. 7 der Grondwet luidt.
Indien „De Telegraaf" niets tegen de wet heeft ge
daan, zal haar hoofdredacteur vrij uitgaan, doch an
ders niet.,
Wij mogen in ons land zoowel de zaak der Gealli
eerden als die dér Centralen verdedigen. Maar wij
mogen niet handelingen plegen het publiceeren van
gedachten en feiten is ook een handeling die ons
and, tegen zijn wil,in den oorlog zouden kunnen be
trekken. Wij mogen geen „misdrijven plegen tegen de
veiligheid van den Staat." Evenmin „tegen hoofden en
vertegenwoordigers van bevriende Staten". Vermits
onze wet zulke handelingen met straf bedreigt, zou
het stilzitten dér Nederlaodsdie regeering bij het ple
gen van zulke misdrijven door de bevriende Staten als
een „onvriendelijke" daad onzer Regeering moeten
worden beschouwd. De Regeering is daarom, meer
nog dan anders, verplicht de wet te handhaven.
Dat wij hier met feiten te doen hebben waarop zwa
re straffen staan, is duidelijk; want anders kon er
niet voorloopige aanhouding hebben plaats gehad.
Of strafbare feiten gepleegd zijn, zal de rechter uit
maken. Wij hebben dat rustig af te wachten, maar la
ten ons door dé groote woorden van mannen, die zich
gaarne voordoen als martelaars voor een schoone
zaak, niet van het rechte spoor leiden.
Vrijheid van drukpers, heel mooi. Maar ook de
Staat der Nederlanden heeft zijn rechten.
De Nieuwe Courant schrijft: Met een oordéel over
de beschikking van de rechtbank kunnen wij niet zoo
vlug zijn als sommige onzer collega's die er een aan
slag op de vrijheid van drukpers in zien.
Het blad zegt dat het hier immers niet de groote
campagne geldt die met groote heftigheid reeds lang
door de Tel. tegen Duitsohland en Duitschers wordt
gevoerd, maar de reeks beschuldigingen tegen de Ne-
derlandsche Regeering gericht, met het doel om de
meening ingang te doen vinden dat zij onder het mom
van neutraliteit een der oorlogvoerenden opzettelijk
en aanhoudend begunstigt.
De Nieuwe Courant gelooft niet dat het staken van
het landsgevaarlijke drijven van de Telegraaf van den
heer Schroder afhangt, vindt zijn vrijheidsberooving
onnoodig en hoopt dat er spoedig een eind aan zal
komen.
Ook de buitenlandsche pers wijdt lange artikelen
aan de gevangenneming van den hoofdredacteur van
de Telegraaf. De Matin" hoopt dat hij spoedig
weer zijn plaats zal innemen aan het hoofd van den
onbaatzuchtigen kruistocht tegen Duitsche corruptie
qn ruwheid.
De „Petit Parisien" noemt de gevangennneming
smartelijk voor de vele vrienden van Nederland in
Frankrijk.
De „Petit Journal" hoopt met dé geheele Fransche
Pers dat de arrestatie van den heer Schroder niet ge
handhaafd zal worden opdat hij vrijelijk zal kunnen
voortgaan met de verdediging van de zaak die voor
gestaan wordt door alle naties die aan het Duitsche
juk wenschen te ontkomen.
De Engelsche „Globe" vindt dat achter dit alles
meer zit, dan maar een technische breuk op de neutra
liteit.
„De „Pali Mall Gazette" heeft geen reden om haar
opvatting te wijzigen dat de hoedanigheid der Neder-
landsche neutraliteit grootendéels bepaald wordt door
het rechtsgeding tegen Schroder.
De BURGEMEESTER der gemeente ALKMAAR
brengt tér algemeene kennis, dat bij de reeds vroeger
gepubliceerde winkeliers in groenten de navolgende
gezouten of vatgroenten verkrijgbaar zijn tegen de
daarachter vermelde maximum-prijzen
Pronksnijboonen per i/s K.G. 9 ct., per K.G. 18 ct.
Zuurkool h 12
Dubbele spersieboon. 9 18
Enkele spersieboon. 11 22
Andijvie (heele kropp.),, 6i/a 13
Andijvie (gesneden) 7 14
Alkmaar, 8 December 1915.
De Burgemeester voornoemd,
G. RIPPING.
de lijkverbranding en vond dat het noodig was om de
uittreksels uit den Burgerlijke Stand te laten zijn, zoo
als ze nu zijn. Immers er zijn gevallen denkbaar,
waarbij een kind tijdens huwelijk geboren, meer rech
ten heeft, dan wanneer het eerst later werd gewettigd.
Om half één werd de vergadering verdaagd tot
Woensdag elf uur.
STATEN VAN NOORDHOLLAND.
In de gister gehouden winterzitting van de Provin
ciale Staten deelde op een vraag van den heer van
Benthem, Mr. Kappeyne van de Coppello namens Ge
deputeerde Staten mede, dat de zaak van de verstoring
van den Zaandamschen communicatieweg bij Gedepu
teerden in voorbereiding is.
De zitting werd' hierna tot Dinsdag 21 December
verdaagd.
BINNENLAND.
TWEEDE KAMER.
Gisteren werden de debatten over de Staatsbegroo-
ting voortgezet. Aan de orde was Hoofdstuk IV, Ju
stitie, waarover de algemeene beraadslagingen wer
den voortgezet.
De heer Juten (R.-K. Bergen op Zoom) besprak
de bepaling dat er op de uittreksels uit den Burgerlijke
stand zich ook kantteekeningen moeten bevinden
waaronder dus ook die opens eventueele wettiging,
zoodat de betrokkene die zulk een uittreksel aan
vraagt, vaak op die wijze tot zijn smart öntwaart, dat
hij van buitenechtelijke geboorte is. Het heeft hem te
leurgesteld, dat de Regeering blijkt geen wetswijziging
ten deze te willen uitlokken.
Hij gaf in overweging hét in te richten zooals in
België, waar die kantteekeningen niet per se op het
uittreksel behoeven te staan.
De heer Van H a m e 1 (U. L. Amsterdam) hoop
te dat de minister al het mogelijke zal doen om tege
moet te komen aan het euvel dat nu bestaat bij de uit
voering van de gewijzigde auteurswet wegens de
moeilijkheid om de eerste uitgaaf te bewijzen.
Hij meende voorts dat onze begrafeniswet de lijk
verbranding wel toelaat.
De heer Schim van derLoeff (U.-L. Dor
drecht) betuigde zich ingenomen met de administratie
ve rechtspraak.
De heer Kleerekoper (S.-D. Amsterdam VIII)
besprak de militaire censuur, toegepast op de „Tiel-
sche Courant," welke hij afkeurde.
De heer S m e e n g e (U. L. Meppel) wilde evenals
de heer Kleerekoper de deurwaarders van Staatswege
S'ilEriccrcn
De heer Ter L a a n (S. D., Rotterdam V) be
sprak de rechtspositie der ambtenaren in verband met
het dienstweigeringsmanifest.
De heer v a n W ij n b e r g e n (R. K. Eist) sprak
over verboden advertentiën en over de lijkverbran
ding.
De heer Duynstee (R. K. Druten) besprak de
verbetering van het nu geldende stelsel van toeschat-
tiug van getuigengelden.
De heer Eland (U.-L., Arnhem) vroeg in het be
lang van de paardenfokkerij overweging of het totali-
satorverbod moet blijven gehandhaafd.
De minister vaan justitie, de heer
Ort, beantwoorde de vragen en verwijten betreffende
STADNIEUWS.
DE ONTVLUCHTE DUITSCHE OFFICIEREN.
Naar wij vernemen zijn de twee Maandagavond uit
het intemeeringskamp te Bergen gevluchte officieren
de kapitein Schmidt van de onderzeeboot en luitenant
MüIIer bestuurder van de vliegmachtne die op de
Wadden-eilanden in beslag genomen werd.
De ontvluchting geschiedde onder de volgende om
standigheden:
De oihcieren kunnen zich op woord vrijelijk be
wegen. Het is hun door hun enng evenwel niet
geoorloofd voor den gansche; ur van de intemee-
ring hun eerewoord te geven. i doen dit dan ook
slechts voor een dag, een halven dag of den duur van
een wandeling. Dit geschiedde ook Maandag.
Met zijn vijven trokken de officieren aan den wan
del en met zijn vijven keerden zij ook weer terug.
Spoedig daarop vroegen vier van hen onder eere
woord opnieuw verlof. Zij teekenden volgens het
voorschrift de verklaring doch één van hen ging niet
mede, voor hem ging in de schemering een ander, n.l.
luitenant Müller, die, niet geteekend had, zoodat deze
zich dus zonder eerewoord buiten het kamp bevond.
Spoedig daarop was tot 5 min. voor 6 uur, het
electrisch licht verstoord en van deze gelegenheid
maakte kapitein Schmidt (wien het ook reeds gelukte
om uit zijn interneering in Denemarken te vluchten)
gebruik door achter den rug van den wacht met een
daarvoor geschikte schaar, die hij zich voor dit doel
in den tijd, dat hij onder eerewoord vrijheid genoot,
en dus had beloofd, dat hij in dien tijd geen pogingen
tot ontvluchten zou voorbereiden, de puntdraadaf-
scheiding te verbreken.
Hoewel beiden in uniform gekleed het kamp verlie
ten, heeft een spoedig ingesteld opsporing nog get
resultaat gehad. Zij moeten in het dorp dan oc
reeds helpers opgesteld hebben.
Een der tramconducteurs moet 's morgens den sta
tionchef op z. i. eenige verdachte personen opmerk
zaam gemaakt hebben doch op dezen werd verder
helaas geen acht geslagen.
De foto's van de gevluchten zijn spoedig overal heen
gezonden.
DE NIEUWPOORTSLAAN.
Gisteravond vergaderden in het café van den heer
M. Dekker, Nieuwpoortslaan, de bewoners en eigena
ren der perceelen, gelegen in die Laan en de Nieuw-
poortsteeg.
Duidelijk bleek, naar men ons mededeelt, dé ont
stemming onder de aanwezigen, ontstaan door den
slechten toestand van bedoelde straten en werd blijk
gegeven dat alle bewoners zich stiefmoederlijk be
deeld gevoelden wat betreft de besteding van hun be
lastingpenningen.
Er werd dan ook staande de vergadering een ver
zoekschrift aan den Gemeenteraad opgemaakt en ge
teekend, om dit nog vóór de behandeling der begroo-
ting in te dienen.
VAN DIEFSTAL AFKOMSTIG.
Heden werd ten politiebureele door de eigenaars
een rijwiel en een gouden heeren-horloge-ketting, als
zijnde van diefstal afkomstig, herkend.
ALGEMEENE BEWAARSCHOOL.
In de gister gehouden vergadering werd de begroo
ting voor 1916 in ontvang en uitgaaf vastgesteld op
4050. Het aftredend bestuurslid Mr. K. A. Cohen
Start werd herbenoemd, terwijl tot 1ste onderwijze
res benoemd werd mej. Janknecht, onderwijzeres aan
bovengenoemde school.
ARRONDISSEMENTS-RECHTBANK
TE ALKMAAR.
Zitting van Dinsdag 7 December.
VERZET.
H. J. G. bakker te Alkmaar, heeft zich in dronken
schap verzet tegen den agent van politie 2e klasse te
Alkmaar A. G. v. d. Werf. Bekl. verklaarde zoo
dronken te zijn geweest dat hij er niets meer van wist.
Eisch: bevestiging van het vonnis van den kanton
rechter, 14 dagen gevangenisstraf.
OVERTREDING UITVOERVERBOD.
D. M., schipper te Spanbroek, heeft gepoogd 2
zakken kippenvoer zonder consent uit de stelling Am
sterdam te voeren.
De militair Rus had het feit geconstateerd.
Eisch: 10.boete of 10 dagen hechtenis.
ALKMAARSCBB COURANT.
aw».-.-.". n wr'iHBr
