fl
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
No. 291
Honderd en zoventionde jaargang.
1915
ZATERDAG
11 DECEMBER.
Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
Feestdagenuitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar fl—franco door het geheele Rijk f 1,25.
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Telefoonnummer 3.
Prijs der gewone Advertentiën
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat. Groote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
STADNIEUWS.
VEREEN1GING VAN MELKVEEHOUDERS.
Gisteravond ten 7 ure vergaderde in het „Gulden
Vlies" van den heer W. Mooij aan de Koorstraat, de
vereeniging van Melkveehouders. De opkomst was
evenals ne vorige malen groot.
De voorzitter, de heer Borst, zeide in zijn openings
woord, dat de melkveehouders veel be- en veroordeeld
worden door menschen die niet op de hoogte zijn.
Spreker wees op het ingezonden stukje van den
heer S. in de Alkmaarsche Courant, waaruit bleek,
uat deze niet op de hoogte was.
De opmerking van een' anderen inzender, zekere D.,
raakte kant noen wal. Ook ontving het bestuur- uit-
uoocuging van de S. D. A. P. om met den heer de Mi
randa te debatteeren.
Het bestuur meende hieraan geen gevolg te moeten
geven, maar het bleek wel uit het verslag, dat ook deze
van het bedrijf van een zoetboer niets wist.
Spreker meende dus thans die heeren bij 4ezen de
gelegenheid te moeten aanbieden om zich eens bij
nem over het bedrijf op de. hoogte te stellen. Zij kun
nen dan dlle inlichtingen krijgen, en, als zij eenige da
gen bij spr. geweest zijn, een berekening maken. Spr.
is overtuigd, dat zij dan hunne beschuldigingen niet
meer zullen herhalen.
Het woord „melkschandaal" was een blaam die de
melkveehouders niet verdiend hadden. Bij den boer
wordt hard gewerkt. De Alkmaarsche melkveehouders
zijn geen melkknoeiers.
De secretaris, de heer Roderwijn, las hierop de no
tulen der vorige vergaderingen, die onder applaus
'werden vastgesteld.
De voorzitter zeide hierop, dat de minister bericht-
had, geen termen te kunnen vinden om den maximum
melkprijs te verhoogen.
„Dus, mijne heeren", aldus de voorzitter, „er is af
wijzend op beschikt."
Algemeene stilte volgde er op, waarop de voorzit
ter zeide, alvorens verder te gaan, in de courant gele
zen te hebben, dat om Hoorn de melk met cent
verhoogd was. Officieel werd na ingewonnen inlich
tingen medegedeeld, dat de minister Kien burgemeester
van" Hoorn machtiging verleend had, om den prijs
voor de melk aan de melkslijters te leveren, op 9 Yt ct.
te stellen. Indien de slijters aldaar de melk van de fa
briek halen, moeten zij 10 ct. betalen,
Hoorn, ons ten voorbeeld gesteld, staaj nu boven
ons en daar. heeft men de voederproducten goedkoo-
per. Het bestuur wenscht nog niet direct voor te
stellen om het voorstel van den heer de Geus te vol
gen. Eerst wil men de vergadering hooren.
De heer Kramer is er voor om dit te handhaven en
niet meer te leveren beneden 10 ct.
Op een vraag van den heer Beudeker zeide de voor
zitter, dat in de conferentie met den burgemeester niet
besproken was, den melkprijs op 9i/2 cent aan de slij
ters, en 12 cent aan de verbruikers te stellen. Wel had
den de melkslijters te kennen gegeven, dat 2 cent per
liter voor hen te weinig was.
De heer Beudeker zeide, dat hem dit ter oore geko
men was; spr. wilde een beetje in het midden blijven,
aangezien de kaasprijzen ook niet meer zoo rooskleu
r'g waren.
De voorzitter zeide dat hij, toen hij 11 cent mocht
nemen, den melkboer 10K cent liet betalen. Het lag
niet op den weg om de melkventers te beknibbelen.
Wij wenschen een loonend bedrijf; dit vragen wij en
dit hebben wij met 9 cent niet.
De heer Beudeker stelde voor om voor 9i/£ cent te
leveren, opdat de venters dan voor 12 cent kunnen le
veren.
De voorzitter wees er op, dat dit niet in behandel
ling kan komen, aangezien de regeering voor Alk
maar den melkprijs had vastgesteld.
De heer Beudeker bleef op bemiddeling aandringen
en wees op de kaashandelaren, die voorgaan met zich
niet aan de regeeringsmaatregelen te storen.
De voorzitter wees er op, dat de meeste melkventers
's winters te weinig melk hebben en het ontbrekende
dan voor dén verkoopsprijs moeten bijkoopen. Indien
zij van hun boer 's winters hun kwamtum kunnen krij
gen met 2 cent winst, dan zijn zij' blij.
Spr. deelde mede, dat aan de regeering dan ook ge-,
vraagd was om den prijs voor taxleveranciers op 10
en voor de anderen van 9 tot 10 cent te stellen.
De heer Kaandorp merkte op, dat men alleen kiezen
of deelen kon door blijven leveren of stoppen met le
veren. Een tusschenweg bestond er niet; de regeering
had den prijs vastgesteld en deze alleen kan ze wijzi
gen. De boeren konden alleen gehoorzamen of niet
gehoorzamen.
De heer Beudeker hield daarna nog een onsamen
hangend betoog over kaashandelaren, waarop de
voorzitter zeide daarop niet te zullen ingaan. De
heer de Geus zeide door de beslissing van den minis
ter teleurgesteld te zijn; wel is toestand dopr de
kaasbeweging niet gunstiger geworden doch spr. had
gehoopt dat het bemiddelings-voorstel van den heer
Lubbe aangenomen was geworden.
Spr. meende, waar men a gezegd had ook b moest
zeggen; men moest zoo lang mogelijk voor zijn rech
ten opkomen.
Ook de melkslijters moesten door het doorzetten wat
meer wil lep samenwerken.
Óf het inbeslag laten nemen zou baten, weet spr.
niet, maar een, kleine melknood zal de melkventers
wel een beetje meer kracht laten ontwikkelen. „Wij
kunnen aldus spr. onze productie gaan inkorten.". De
melkslijter krijgt dan schade en ongerief en zal ons
dan meer steunen. Wij vorderen niet meer dan ons bil
lijkheidshalve toekomt en wij hebben dus het recht om
met deze maatregelen door te gaan." Spreker bleef er
voor, om Zaterdagochtend dc melk thuis te houden en
in beslag te laten nemen en dan zoo weinig mogelijk
te leveren.
Met verzoekschriften komt men nu niet verder. Dit
moeten nu maar anderen doen.
De voorzitter zeide, dat wanneer men inzag dat
men het zou verliezen, men geen b behoefde te zeggen.
De inbeslagname zal evenwel niet zoo gemakkelijk
gaan.
De burgmeester zal wel trachten de melk elders
te krijgen. Om minder te gaan melken was z.i. zeer
gemakkelijk.
De heer Govers bracht de ingekomen stukjes van
S. en den heer J. ter sprake. De eerste gaf blijk er
niets van te weten, doch de bewering van den tweeden
die veronderstelde, dat de boeren tot melkvervalsching
zouden overgaan, wees spreker met kracht terug. Juist
de vereeniging had reeds voor twee jaar bij B. en W.
in Alkmaar op een melkkeuring aangedrongen. Dezen
verdienden eerder de beschuldiging; nu wordt er in
Alkmaar melk gevent die reeds een dag oud is, wat
zeer schadelijk is voor zuigelingen.
Spr. wees op de melk van de gecondenseerde melk
fabriek, die eens per dag aankomt in allesbehalve aai -
lokkelijke bussen. Een groot deel van die melk is 24
uur oud. Dit is wel de slechtste melkvoorziening.
Spr. noemde het „Melkschandaal" om de melk bene
den den productieprijs af te willen nemen. (Applaus.)
Spr. wenschte evenwel de keerzijde van een melkoor-
log onder de oogen te zien. Hij wees op den oorlog
tusschen den Amsterdamschen wethouder Wibaut en
den minister. De minister stond daar aan de zijde van
melkveehouders.
In Hoorn was de burgemeester zeer welwillend. Men
gaf daar aan de veehouders aanvankelijk een toeslag
uit de gemeentekas. Toen er desondanks stagnatie
kwam meende de burgemeester daar tot een halve
cent verhooging te moeten adviseeren. Dit werd ge
accepteerd, en men kan daar dus er mee toe.
Hier begon het met tegenwerking van den burge
meester, die het later aan den minister overliet. Deze
ging van a op b, maar zong geen c; wij hebben au
geen medewerking van een van beiden en staan er
dus het slechtst voor.
Wat nu aan de gecondenseerde melkfabriek gebeurt
moet voor ons ook een waarschuwing zijn. Men levert
daar steeds meet af voor 9 cent, terwijl men daar zelf
93/« voor betaalt. Dit is oneerlijke concurrents. Dc
daar geleden schade wordt dubbel en dwars vergoed
doof verstrekte kaasconsenten, waardoor men daar
toch 12 cent voor de melk krijgt, spr. rekende dit
voor.
Spr., in beginsel vóór melkoorlog, meende er toch
tegen te moeten waarschuwen.
De heer Hopman zeide, dat men van de geconden
seerde, melkfabriek geen melk van 24 uur oud kreeg
Spr. vond het sympathiek, dat men daar melk kan be
komen. Deze was zeer goed en bij het groote tekort
was er anders melknood.
De voorzitter trok niet in twijfel, dat de heer Hop
man goede melk betrok van de fabriek. De melk die
komt van de boeren vlak om Alkmaar, is voor de con
sumptie allemaal goed. Wanneer men daarvoor de
melk moet gebruiken die eenmaal per dag geleverd
wordt uit de Zijpe of Warmenhuizen, dan is die daar
voor niet goed. Deze melk is dan beslist een 20 uur
oud.
De heer Hopman zeide, dat de melkventers die
thans de melk van de fabriek betrekken, nog melk van
's morgens krijgen, maar stemde toe, dat wanneer alle
melk daar betrokken werd, de zaak anders zou staan.
De voorzitter noemde een melkboer die aan de fa
briek reeds meermalen koude melk kreeg, dit moest
avondmelk zijn.
De heer de Geus merkte op, dat het er niet op aan
komt wat voor melk er geleverd wordt door de fa
briek en op welke wijze de melkslijters deze krijgen;
de vraag is: waar burger en melkboer het beste mee
gebaat zijn. Spr. wilde den melkslijters doen inzien,
dat een prijs van 12 cent voor hen ook beter was dan
11 cent. Wanneer we de slijters op onze hand krijgen
staan we sterker.
De heer Roderwijn zou zeggen: „er op of er on-
der", we hebben lang genoeg gewacht, de melkventers
zijn beslist tegen een melkprijs van 12 cent gekant.
Spr. heeft hen nog onder het oog willen brengen, dat
12 cent voor hen beter is, maar bij den burgemeester
stuurden ze op 11 cent aan.
Het algemeen belang is in botsing gekomen met
het particulier belang. Het algemeen belang wil la
ge melkprijzen, de boer wil een loonend bedrijf. De
voederprijzen stijgen nog steeds. Onze strijd, aldus
spr., gaat niet tegen den minister, maar tegen den bur
gemeester; indien de burgemeester meewerkte en den
maximumprijs op 10 cent stelde, dan zou de minister
dit wel goedkeuren. Menschen die geen 12 cent kun
nen betalen, kunnen ook geen 11 cent geven; voor
hen moeten er melkkaartcn komen. Spr. noemde het
kras, dat in Hoorn de maximumprijs 9J4 cent is en
hier 9 cent.
Het deed den voorzitter genoegen, dat de zaak ook
van den anderen kant wordt bekeken ep de bezwaren
tegen den oorlog te berde werden gebracht. In een
paar dagen is de oorlog niet afgeloopen, dat duurt
wel 2 weken. In dien tijd moeten de koeien toch voer
hebben. Niet alle leden kunnen dat blijven betalen als
ze geen geld voor hun melk krijgen.
De heer Roderwijn stelde voor kaas te gaan maken
en die voor regeeringsprijs af te leveren. Ze zal vlug
weggaan.
De heer Klaver vroeg of er geen mogelijkheid is,
dat de regeering goedkoop veevoer beschikbaar stelt.
De voorzitter zei, dat juist door de hooge voeder-
prijzen de melk niet zoo goedkoop kon geleverd wor
den; de minister zal daar dus wel allereerst zijn aan
dacht aan hebben geschonken. Blijkbaar is er niets
aan te doen, de prijzen blijven hoog.
De lieer Zeeman verklaarde geen heil in den melk
oorlog te zien.
De heer de Wit stelde voor den oorlog Maandag te
beginnen en voor dien tijd alles in gereedheid te
brengen om te gaan kazen.
De heer Kaandorp stelde voor, te beproeven, even
als in Hoorn, cent opslag te krijgen.
De voorzitter zei, dat alles in het werk is gesteld
om den prijs op 10 cent te krijgen. Dat is mislukt, de
vergadering moet nu beslissen of ze oorlog wil of
niet.
De heer de Geus bemerkte, dat er bezwaren zijn
om zijn voorstel van de vorige vergadering (dadelijk
den -11 December tot oorlog over te gaan) te handha
ven, en stelde nu voor den oorlog een week uit te stel
len, inaar in dien tusschentijd zoo wéinig mogelijk te
leveren. De-melkslijters zullen dan wel inzien, dat ze
schade hebben bij den tegenwoordigen toestand en
tot samenwerking met de boeren komen.
De voorzitter is beslist tegen een uitstel van een
week, in welken tijd de gemeente zich kan voorberei
den hij stelde voor tot Maandag te wachten.
De heer Klaver merkte op, dat vele leden niet kun
nen kazen en wilde trachten een fabriek te vinden
waaraan de melk kan geleverd worden.
De voorzitter zei dat hij geen kans ziet dat in 3
dagen klaar te spelen. Hij verwonderde zich erover dat
de leden nu bezwaar maken hun melk thuis te hou
den; men was er toch op voorbereid.
De heer de Geus vroeg of de melk in beslag wordt
genomen.
De voorzitter zei dit niet te gelooven; misschien ge
beurt het bij enkele boeren b.v. bij hem. Maar regel
zal 't niet zrjn. Hij vroeg of iemand een voorstel wil
doen tegen dat van de heer de Geus.De zaak is nu
van alle kanten bekeken, de bezwaren tegen den oor
log zijn naar voren gebracht en hij geloofde, dat dit
wel eenige leden tegen den oorlog gestemd zal heb
ben.
De heer Govers wenschte nu het voorstel van den
burgemeester, dat op de vorige vergadering verwor
pen is, n.l. om tot Mei op contract, de melk voor 9
cents te leveren te doen aannemen.
De voorzitter verklaarde hier weinig voor te gevoe
len. Het voorstel van den burgemeester is op de vo
rige vergadering flink naar voren gebracht, het is
toen met groote meerderheid verworpen, om het nu aan
te nemen scheen spr. niet de juiste handelwijze toe.
De heer Roderwijn zei dat het voorstel van den bur
gemeester practisch onmogelijk is. Als er voor Mei
te veel melk komt, kan de burgemeester ze toch niet ne
men, al geeft hij 10 eerewoorden.
Na nog eenige discussie werden de voorstellen de
Geus en Govern tegen elkaar in stemming gebracht;
het eerste verkreeg 19 stemmen, het tweede 15 en 4
stemden blanco.
De voorzitter vroeg, of de leden den oorlog aandur
ven met deze kleine meerderheid.
De heer Roderwijn vroeg of de minderheid zich bij
de meerderheid neerlegt.
De heer Govers verklaarde: „Als er oorlog komt,
vecht ik mee."
De voorzitter zei dat de minderheid met de meerder
heid mee moet gaan. Nu er zooveel tegenstemmers
zijn, .wenschte spr. echter wel zekerheid.
Uit de discussie die volgde bleek, dat sommige le
den de motie de Geus niet goed begrepen hebben.
De voorzitter lichtte deze nog eens toe, Maandag
wordt geen melk geleverd, ook niet voor 10 ets., tenzij
de maximumprijs daarop gesteld wordt. Vele leden
konden zich hiermee niet vereenigen, zoodat besloten
v/erd, het voorstel de Geus zoodanig te wijzigen, dat
tot Zondagavond voor 9 ets. geleverd' wordt en na dien
tijd! voor 10 cents.
De heer Govers had nu nog een voorstel. In alle
steden waar melkoorlog is geweest, ondervonden de
boeren tegenkanting van de S. D. A. P. en men voelde
dat deze wel eenigszins gelijk heeft; de mindere man
kan geen 12 cents betalen.
Spr. stelde daarom voor om, zoolang de melkoorlog
woedt voor houders van cokeskaarten melk beschik
baar te stellen a 9 ets. per L. afgehaald aan de boer
derij, zoo doende blijk gevend van den goeden wil der
boeren.
Het voorstel Govers werd aangenomen met 18 te
gen 17 stemmen, 3 stemmen blanco.
In de discussie die nu volgde bleek echter dat aan
het voorstel van den heer Govers onoverkomelijke be
zwaren verbonden waren, waarom de voorzitter den
heer Govers verzocht zijn voorstel alsnog in te trek
ken.
De heer Govers verklaarde zich hiertoe bereid, maar
zei het niet te doen terwille van de melkslijters, daar
die de boeren ook nooit ter wille zijn geweest. Hij ver
klaarde verder den voorzitter te willen bedanken voor
de kranige wijze waarop deze de rumoerige vergade-
hing heeft geleid. (Applaus.)
Hierna volgde sluiting.
REGELING KAASVOOZIENING
NOORD-HOLLAND.
BESCHIKBAARSTELLING EN DISTRIBUTIE.
In de heden gehouden vergadering van de Noord-
HoIandsChe emmissie voor de kaasvereeniging werd
die volgedie regeling vastgesfld
De Kaasvereeniging, houdt zich op de hoogte van
de beschikbaren voorraad en belast zich met de over
name en het reserveeren van de hoeveelheid kaas voor
binnenlanidsch gebruik van 40 pCt. vet in de droge
stof.
Zij neemt maatregelen om aan de fabrieken het pro
duct van 16 dagen in voorraad te houden tot eventu-
eele aanvulling van dén voorraad in d_e pakhuizen ten
behoeve van het binnenlandsch gebruik.
Alle kaas, welke in Noord-Holland, benoorden het
Noordzee-kanaal, wordt geproduceerd moet op de er
kende markten (Alkmaar, Hoorn, Purmerenr, Edam)
women verkocht, uitgezonderd' die van de als expor
teur ingeschreven fabrieken en van die fabrieken waar
andere kaas dan in Edammer vorm wordt gemaakt.
Exporteurs, grossiers en andéren mogen niet anders
koopen dan op dé markten Alkmaar, Hoorn, Purmer-
end en Edam, uitgezonderd van ide producenten, die
zelf als exporteur zijn ingeschreven.
Van elke hoeveelheid kaas op genoemde markten ge
kocht'moet het door den Minister van Landbouw, Nij
verheid en Handel vastgestelde evenredige deel wor
den afgestaan en geleverd aan de Kaasvereeniging.
Zelf exporteerende fabrieken en fabrieken waar an
dere kaas in Edammer vorm wordt gemaakt, moeten
iedtere week het door den Minister van Landbouw,
Nijverheid en Handel vastgestelde evenredige deel der
kaasproductie in gewone Edammer of Gouda-vorm,
weegbriefje en verder verlangde gegevens franco leve-
en in het naastbij gelegen Rijikskaaspaikhuis. Deze
kaas moet van beslist goed kwaliteit zijn, de prijsbe
paling en betaling geschiedt op de voorwaarden na
der genoemd.
Indien aan genoemde fabriken lunch-, brood- of
andere soorten kaas worden gemaakt, moet kaas in
Edammer of Gouda-vorm worden geleverd.
Alle producenten of verkoopers van kaas moeten
een overeenkomst aangaan waarin zij zich verbinden
kaas te verkoopen en te leveren met minstens 40, 30
20 pet. vet in de droge stof.
De monstername van de kaas zal door daartoe aan
gestelde personen op genoemde markten, aan de fa
brieken of bij levering aan de Rijkspakhuizen geschie
den, terwijl het onderzoek van de monsters zal wor
den* uitgevoerd door de afdeeling kaascontrole van
den Bond van Zuivelfabrieken in Noord-Holland.
Aan allé leveringen van kaas op de markten ge
kocht aan de Rijkspakhuizen, moet een weegcedul,
aangevende het netto gewicht der geleverde hoeveel
heid, tegen welken prijs gekocht en afgestaan, alsme
de van wien gekocht, worden toegevoegd.
Op de markten kan door de kaasvereeniging wor
den aangewezen welk deel der partij kaas voor bin
nenlandsch gebruik bestemd i6.
Tot bestrijding van de kosten, ten behoeve van de
regeling van de kaasvoorziening voor binnenlandsch
gebruik zullen de producenten twee gulden minder
ontvangen dan bij de regeeringsprijs voor den ver
koop bepaald is, dit geldt voor kaas, gekocht voor
hoogsten marktprijs tot en met twee gulden daar be
neden en voor ae klasse waartoe de kaas behoort.
Verder is het noodig dat rekening wordt gehouden
met de mindere kwaliteit van de kaas, en zal voor
kaas meer dan twee gulden tot en met vijf gulden be
neden hoogsten marktprijs gekocht, voor het voor
binnenlandsch gebruik bestemde deel de aan produ
centen te betalen, naar de klasse, waartoe de kaas be
hoort drie gulden lager zijn als voor den verkoop is
bepaald; voor kaas van meer dan vijf gulden rot en
met .acht gulden beneden hoogsten marktprijs ge
kocht, wordt voor het binnenlandsch gebruik bestem
de deel de prijs, aan producenten te betalen, naar de
klasse waartoe de kaas behoort, vier gulden verlaagd;
voor kaas meer dan acht gulden beneden hoogsten
marktprijs gekocht, wordt voor het voor binnen
landsch gebruik bestemde deel, de prijs der klasse
waartoe de kaas behoort, vijf gulden verlaagd, in alle
gevallen b'erekend per. 50 K.G. (netto gewicht) en wan
neer de marktprijs boven Regeeringsprijs blijft.
Wanneer de marktprijs der kaas beneden Regee
ringsprijs daalt, daalt de te betalen prijs aan de pro
ducenten voor het over te nemen deel, in gelijke mate.
De kaas wordt in alphabetische volgorde van de le
vering en, zooveel mogelijk veertien dagen na de
overname betaald aan de leverancier.
De verkoop geschiedt bij vooruitbetaling, uitgezon
derd aan de Burgemeesters, die binnen 3 maal 24 uur
na ontvangst der zending moeten hebben betaald aan
de Kaasvereniging.
De kaas wordt op kosten en voor risico van den
kooper verzonden.
Kosten van verpakking en verpakkingsmateriaal ko
men geheel voor rekening van den kooper.
Zoo spoedig mogelijk, doch uiterlijk zes dagen na
het binnenkomen van de schriftelijke orders worden
deze uitgevoerd, in de soorten die voorhanden zijn,
n.l. Edammer, Commissie of Middelbare.
De kaas wordt voorzien van een niet weg te ne
men of voor andere kazen te gebruiken merkteeken,
aangevende het procent vet in de droge stof der kaas.
Het hoofdkantoor dier Commissie is gevestigd te
Alkmaar, waar alle orders moeten inkomen, via het
kantoor van de Kaasvereeniging, Kanaalstraat 2 den
Haag.
Door het kantoor te Alkmaar worden de orders van
uit het pakhuis te Alkmaar uigevoerd of ter uitvoe
ring opgedragen aan de bijkantoren te Hoorn, Puntner-
end en Edam.
Iedere week wordt van ieder pakhuis een overzicht
opgemaakt van de ontvangegn en verzonden kaas en
aan het hoofdkantoor ingezonden.
G. NOBEL, Lutjewinkel.
J. J. STUYT, Uurmerend.
H. S. DE VRIES, Hoorn.
H. K. KOSTER, wieringerwaard.
BUREAU VAN ADVIES
VOOR DEN MIDDENSTAND.
De Besturen der beide hier ter stede gevestigde
Middenstands-Vereenigingen zijn overeengekomen,
alleen dan te willen meewerken tot de oprichting van
een Bureau van Advies indien deze instelling mede
zal bijdragen tot versterking van de Middenstands-
ODRANT.
