Van liet zuidelijk oorlogsterreln
M.J.H.KESSELS
Van liet westelijk oorlogsterreln.
No. 297
Honderd en zeventiende Jaargang»
1915
M
ftliDMentspnls m 3 mwM I l -Jr. p. post i i'A IJYorteDtiepnis 10 et. p. regel groote lettors naar plaatsruimte. Brieven Ir, N. I Boek- en EantfeisMkenj v.!i, HEüs. CöSIER 5 ZQM, Yoordara CB. Tfil^ooner. 3,
ZATERDAG
18 DECEMBER
V ©rg-adering
Gemeenteraad van Alkmaar,
op Donderdag 22 December 1919, nam. 1 uur.
CT nummer bestas* uit 4 bladen.
AW TL
tonfö\m0aiËm\ jbmü».imh roag ihiiiihw
wmmm
t0P®\
ALKMAAR, 18 December.
Van geen der oorlogstooneelen valt er iets nieuws
te melden. Er schijnt thans alleen in Montenegro ge
vochten te worden, waar de Oostenrijkers langzame
vorderingen maken.
Het Grieksche probleem wordt nog steeds van alle
kanten bekeken en beschreven. In Griekenland zelf
toont 't publiek voor dit probleem de grootste belang
stelling, terwijl men zich met de Kamerverkiezing, die
morgen plaats heeft, weinig bemoeit. Volgens de
Daily News zijn er omstreeks 450 candidaten gesteld
voor 333 zetels; allen zijn aanhangers van de regeer
ringspartij, daar, zooals bekend is de partij van den
heer Venizelos zich van het stellen van candidaten
heeft onthouden. Van veel belang_ zijn dus de verkie
zingen blijkbaar niet.
Naar de Temps meldt, heeft de aanvoerder van het
vijfde Grieksche legercorps aan generaal Sarrail, de
aanvoerder der Fransche troepen op den Balkan, een
geschreven formeel protest overhandigd tegen het
ontwerpen van verdedigingswerken door de entente
om Saloniki overhandigd. Alweer dus een formeel
protest!
Naar de Köln. Ztg. uit Sofia verneemt, zal, ingeval
Bulgarije deelneemt aan den strijd tegen de entente
troepen op Grieksch grondgebied, dit geschieden on-
aer de verplichting, dat Saloniki niet door de Bulga
ren wordt bezet en de Bulgaarsche troepen terstond
na de vervulling van hun taak achter de Bulgaarsche
grens terugkeeren, waarvoor de minister-president Ra-
doslawof borg blijft.
Nu verschillende stoomvaartmaatschappijen den
ouden weg om de Kaap nemen en het Suez-kanaal dus
niet meer passeeren, nemen de geruchten over een mo
gelijke actie in Egypte toe, al verklaren bedoelde
maatschappijen, dat wijziging alleen geschiedde uit
vrees voor gebrek in de kolenstations der oude route.
In Engeland en Frankrijk wordt algemeen hulde ge
bracht aan Sir John French voor hetgeen hij in de af-
geloopen maanden heeft gedaan, en de verwachting
wordt uitgesproken, dat zijn jeugdige opvolger, Sir
Douglas Haigh, zijn werk op schitterende wijze zal
voortzetten.
Terwijl de vrede thans verder verwijderd schijnt
can ooit, wordt er toch in de oorlogvoerende landen
meer over geschreven en gesproken dan verleden
jaar om dezen tijd en wordt er althans gezinspeeld op
de mogelijkheid van vrede en de voorbereiding van
vrede.
Wij hebben gezien hoe er zich in Duitschland on
der de sociaal-democraten een andere stemming open
baart. In Duitschland niet alleen, zooals blijkt uit
hetgeen de heer Philip Snowden, het sociaal-democra
tische lid van het Engelsche Lagerhuis, in het blad
de Labour Leader schrijft. Hij geeft als zijn mee
ning te kennen, dat het uitzicht op vrede thans be
moedigender is, dan op eenig ander tijdstip sedert het
begin van de vijandelijkheden. De uitingen der eerste
ministers in de verschillende landen en de toon in de
pers en in invloedrijke kringen, zijn milder geworden
en vooral de'Louding van de sociaal-democraten in
den Duitschen Rijksdag, heeft een straal van hoop ge
wekt.
„Nooit is de tragedie van de houding der Britsche
arbeiderspartij ten opzichte van het internationalisme
zóó duidelijk geweest als thans, zegt de heer Snow
den. Er-is geen sterke socialistische fractie in het
Britsche parlement, die het moedige streven naar vre
de van de Duitsche, Oostenrijksche en Italiaansche so
cialisten ondersteunt. De verandering in de houding
van dat deel der Duitsche sociaal-democraten, dat
oorspronkelijk den oorlog heeft ondersteund, bewijst
dat de Duitschers dezen oorlog als een aanval op
hun land hebben beschouwd en dat thans, nu de
macht van Duitschland om den aanval af te slaan, is
gebleken, het volk in het algemeen vrede wenscht en
entruiming van het veroverde grondgebied. Was het
waar, dat het Duitsche volk leefde in het geloof, de
wereld te moeten overheerschen, dan zou het Duitsche
militairisme het gevoel van het Duitsche volk hebben
vergiftigd en het zou den oorlog willen voortzetten
om nog meer te veroveren. Dit is echter niet waar en
het internationalisme in Europa is nog niet dood. Nu
de Duitsche socialisten zijn begonnen, moeten de En-
gelsclien de toegestoken hand aannemen. Het is
dwaas om den oorlog te willen voortzetten tot
Duitschland om vrede smeekt op de voorwaarden van
Engeland. Het is even dwaas te willen wachten tot
Duitschland economisch is uitgeput. Wij moeten
trachten tot een wederkeerig begrip van den geest dei-
volkeren te komen."
Aldus oordeelt dit Engelsche Parlementslid. In En
geland zelve zal hij nog wel weinig bijval vinden,
doch bij zijn partijgenooten en geestverwanten in de
andere oorlogvoerende landen wellicht meer.
DE STRIJD TEGEN SERVIë.
Het Oostenrijksche legerbericht meldde gisteren:
Ten zuidoosten van Celebic verdreven wij de Mon-
tenegrijnen van de laatste strook Bosnisch gebied, dat
zij nog bezet hielden. Onze troepen bereikten ook ipe
den Tarakloof. Bjelo Polje is sedert gisteren in ont
handen. De Oostenrijksch-Hongaarsche troepen na'
men die stad in een omvattenden aanval na zware ge
vechten. Zij maakten tot den avond 700 krijgsgevange
nen. De vervolging van den ten westen van Ipek ach-
-teruittrekkenden vijand is aan den gang.De Monte-
negrijnen steken op hunnen terugtocht overal de door
Mohammedanen bewoonde plaatsen in brand.
AAN HET ITALIAANSCH-OOSTENRIJKSCHE
FRONT.
Uit Weenen werd gisteren gemeld:^
Aan het kustfront hebben de Italianen hunne aan
vallen op groote schaal niet hervat. De gevechten
kunnen dus als de vierde slag aan den Isonzo samen
gevat worden.
Meer nog dan in de vroege slagen was het pogen
van den vijand gericht op de verovering van Görz. In
verband daarmede ageerden ten slotte tegen het brug-
geho-ofd alleen ongeveer zeven Italiaansche divisies.
De bestorming door deze talrijke legermacht stuitte
echter evenals alle aanvallen in massa in de naburige
sectoren af op de beproefde standhaftigheid onzer
troepen, die het bruggehoo-fd van Görz, de hoogvlak
te van Doberdo, ja al hun stellingen behielden.
Door de vernieling der stad werd de bevolking
ziwaar getroffen.
In de vierde gevechtenreeks in het kustland verloor
het Italiaansche leger volgens zekere berekening
70.000 man aan dooden en gewonden.
Gisteren werd aan het Isonzo-front een aanval ge
daan op de noordelijke helling van den Monte Miche-
le; aan het Tiroolsche front werd een aanval van een-
bataljon Alpenjagers op den Gol di Lana afgeslagen.
DE STRIJD IN BELGIë en NOORD-FRANKRIJK.
Het Fransche m-iddagcommuniqué meldde gisteren
In België bommengeveebt in den duinsector. Enke
le patrouillegevechten ten zuiden van het werk bij
Givenchy en tusschen Somme en Oise. In Champagne
ten oosten van de Butte-de-Mesnil is aan de beschie
ting van de Fransche loopgraven een einde gemaakt
door beantwoording van de batterijen op het front
NouvenyAnloy.
KORTE BERICHTEN.
Lloyds meldde gisteren, dat het Italiaansche
stoomschip „Porto Said" gezonken is.
Bij het spoorwegongeluk te South Shields (En
geland) zijn tien personen gedood.
De Duitsche socialist, dr. Liebknecht, die reeds
geruimen tijd in het militair hospitaal werd verpleegd,
is daaruit genezen ontslagen.
De krijgsraad te Lugano heeft den Zwitserschen
majoor Zunini tot twee en een half jaar tuchthuisstraf
veroordeeld, daar hij in dagbladartikelen de plannen
van -den generalen staf gekritiseerd, en den minister
van oorlog beleedigd heeft.
BINNENLAND.
TWEEDE KAMER.
Aan de orde was gisteren de voortzetting van de
behandeling van de begrooting van binnenlandsche
zaken.
Op voorstel van den voorzitter werd besloten, dat
bij Volksgezondheid ook gesproken mag worden over
de lijkverbranding, maar alleen ovèr de vraag of de
Begrafeniswet al dan niet moet moet worden gewij
zigd.
De heer Beumer (a.-r., Kampen) betoogde dat de
wet de lijkverbranding verbiedt en dat de minister de
wet moet handhaven.
De minister van binnenlandsche zaken, antwoordde
dat de justitieele belangen zijn gewaarborgd en er dus
een urgentie voor wetswijziging is. Moet spr. de
djzigen, dan zou hij lijkverbranding uitdr
lijk willen toestaan. Dit wil de heer Beumer niet
waarom dringt hij dan aan op een wetswijziging,
waar hij tegen zal zijn? Waarom een discussie ge
opend, die de gemoederen warm zal moken?
Waarom hebben de rechtsche ministers de doodstraf
en de Zondagsheiliging niet geregeld, toen zij aan het
bewind waren?
De heer Lohman (c/h., Goes wees er op, dat de
Hooge Raad de lijkverbranding ongeoorloofd heeft
verklaard. E>e minister moet öf de wet wijzigen, waar
door overtreding voorkomen wordt, öf het verbodene
in een nieuwe wet geoorloofd maken. Spr. betwistte,
dat de justitieele belangen gewaarborgd zijn.
De heer Loeff (r.-k., Waalwijk) sloot zich bij den
heer Lohman aan. Wij hebben hier te doen met het
verlies van de wettige waarheid. Urgent is het al
tijd, de wet te doen eerbiedigen.
De heer Van Hamel (u.-l., Amsterdam IV) noem
de de wet kwestieus en de Hooge Raad heeft verklaard,
-dat de bedoeling van den wetgever in de wet niet tot
uiting is gekomen. Het verbod staat niet in de wet
Spr. stemde volkomen met' den minister in. De vrij
heid moet altijd prevaleeren.
De heer Lohman (c.-h., Goes) constateerde dat de
minister, en de linkerzijde niet dhrven komen met een
wetsvoorstel.
De minister wees er op, dat over het hoofd wordt
gezien, dat de wet daar ligt zonder sanctie. Spr
moet de wet uitvoeren, kan dat niet met „beginselen"
doen.
De heer Loeff (r-k., Waalwijk meende dat gebruik
had kunnen worden gemaakt van politierechtelijke
sanctie, preventief optreden.
De minister ontkende, dat deze sanctie hier aanwe
zig is, tegen wie zou de politie moeten optreden? En
uit ethisch oogpunt zou hiertegen ook groot bezwaar
zijn.
De heer Roodenburg (v.-d., Beverwijk) bepleitte- be
vordering door de overheid van vacantiekolonies, enz.
I NEDERLr.MD.SGHEFABRIEK ¥11 R||Bfï
1 VABMUZIEfclNSTRUMENTfN I IbUUIlU
HWi's' de eenitte za.sk gedreven daorKessek
zelf den oprichter der in Nederland zoo 6e>
lende FABRIEK 1'M MUZIEKINSTRUMENTEN
ten bate van de bestrijding van tuberculose.
Bij de afdeeling Hooger Onderwijs wees de heer
Lohman (c.-h., Goes) op de noodzakelijkheid, dat aan
de openbare universiteiten hoogleeraren zijn van ver
schillende richtingen zij behoeven niet de godsdien
stige begrippen van deren te eerbiedigen. Bij de be
noeming dient men n t te letten op de richting. De
practijk is echter and s.
Spr. besprak, in dit Verband de benoeming van de
heeren Noordtzij en Lehman en de niet-benoeming van
een kath. geleerde, die zeer zeker in aanmerking kwam
voor den stoel in het staatsrecht.
Eigenlijk wordt iemand, die aan God en de Open-
braring vasthoudt, als wetenschappelijk minderwaar
dig aangezien. Wanneer de regeering voorgaat de
menschen van christelijke huize uit sluiten, dan moet
het rijk dezèn in staat stellen afzonderlijke leerstoelen
op te j ichten, aan 3e openbare universiteiten of geheel
afzonderlijk.
Spr. vroeg geen antwoord, -daar de zaak niet in de
stukken is behandeld, maar hoopte dat na de pacifi
catie -de schoolstrijd niet naar het hooger onderwijs
wordt overgebracht.
Een levendig debat werd nog gevoerd, waarbij de
heeren Aaibers (r.-k., Almelo) en Visser van Ijzen-
doorn (v.-L Gorincham) verandering in de studie
voor de rechtswetenschap bepleitten. Beiden wen-
schen minder plaats te zien toegekend aan het Ro-
meinsch recht.
De heer Visser van IJzendoom en de heer Nolen
(r.-k., Venlo) bepletten buitendien verhooging van het
salaris van de hoogleeraren.
De heer Albarda (S. D. A. P., Enschedé) bepleit
te betere salarieering van de leeraren bij H. B. S.' en
extra vergoeding voor het leiden van paralelklassen.
Ook vond hij het niet goed1 dén leeraren bij sollicita
tie naar hun politieke overtuiging te vragen.
Den heer van der Molen (A.R., Sliedrecht) Veront
rust het dat de Regeering van gemeenten die bezwa
ren ondervinden bij het verzorgen van het middelbaar
onderwijs de H. B. S. overneemt op kosten van het
Rijk. Dan moet de regeering zich ook het bijzonder
middelbaar onderwijs aantrekken. De rijks-subsidie
voor een bijzondere H. B. S. is te gering.
De heer van Vu-uren (R.-K., Zevenbergen) klaagde
over de samenstelling van de examencommissie voor
middelbare akten, letter B. Spr. gaf toe, -dat er eenige
verbetering -is gekomen, maar er is wel degelijk reden
tot klagen sedert het aftreden van den vorigen minis
ter, zooals deze in de stukken zegt.
De minister van binnenlandsche zaken, de heer
Cort van der Linden wees op den te verwachten arbeid
van de bevredigings-commissie. Bezwaarlijk kan men
verandering brengen in de subsidieering van bijzon
dere scholen.
De zaak van het salaris, ook van hen, die niet in
de plaats van de school kunnen wonen, zal worden
overwogen.
Spr. keurde het af, dat men in eenige plaatsen een
sociaal-democraat principieel uitsluit, doch het kan
zijn, dat de geest van de bevolking op enkele plaatsen
van dien aard is, dat iemand van bepaalde richting,
socialist, liberaal of clericaal, niet de aangewezen man
kan zijn. Dat is heel iets anders dan een principieele
uitsluiting.
Aan het euvel, dat de examencommissies wel eens
eenzijdig worden saamgesteld, is spr. zooveel mogelijk
tegemoet gekomen. In de commissie voor middel
baar Fransch B zijn 5 leden van confessioneele rich
ting. Dat is toch niet zoo weinig.
Na eenige vragen over subsidies werd in de avond
vergadering voortgegaan met de behandeling van de
begrooting Waterstaat.
De heer Smeenge vroeg eenige inlichtingen over den
aanleg van wegen in Drente.
De heer Hugenholtz (S.D.A.P., Weststellingwerf)
pleitte voor steun aan de vereeniging die zich ten doel
stelt verbetering en aanleg van een verharden weg tus
schen Vledde en Noord-wolde.
De minister van Waterstaat, de heer Lely had geen
bezwaar subsidies te verleenen.
De heeren de Jong (U.-L., Hoorn) en Dolk (U.-L.,
den Haagll) pleitten voor eenige verfraaiing achter
het nieuwe kamergebouw en van den Haag.
Ook de heer Tydeman (U.-L., Tiel) steunde het
denkbeeld eed groene square aan te leggen.
Na eenige discussie omtrent dit onderwerp, kwa
men de spoorwegen in behandeling. De heer Smeen
ge vroeg bij het sam' tellen van dienstregelingen re
kening te houden nr het vervoer van militairen en
uitte voorts nog enkek klachten.
De heer Koster (V.-D., Assen) vroeg den aanleg
van de lijn Assen—Friesland te bevorderen.
De heer De Jong (U.L., Hoorn) besprak de vele
klachten over de dienstregelingen van de treinen-. Door
het inladen van de fietsen en -de bagage ontstaat zeer
veel vertraging. Na zestien maanden had men toch
wel eens kunnen zorgen dat de militairen met Kerst
mis hun verlof hadden kunnen krijgen. Spr. vroeg als
nog maatregelen te willen nemen, desnoods nachttrei
nen.
Tenslotte bepleitte hij verbetering van het station
Hoorn, die al zoo lang op zich laat wachten. Spr.
hoopte dat het hiermede niet zal gaan als met vele
stukken tijdens het bewind vaü zeker wethouder van
den Haag, die de gewoonte had op lastige aanvragen
te schrijven de letters k. i. r., hetgeen beteekent: kluit
je in het riet. (gelach).
De heer Ter Laan (S.D.A.P., Rotterdam V) be
sprak de vacantiekaarten. Spr. wenschte ze den aan
staanden zomer weer ingesteld te zien ook al is er nog
oorlog.
De heer Fleskens (R.-K., Helmond) klaagde over
de dienstregeling op het baanvak EindhovenVenlo,
die zeer slecht is.
De heer Heeres (U.-L., Leiden) pleitte voor verbe
tering van het station te Leiden. De bouw van een
geheel nieuw station is in overweging. Spr. vroeg wat
dat beteekent. Is in principe reeds tot een nieuw ge
bouw besloten? Voorts vroeg spr. of de minister alles
Zij, die zich met 1 Januari op
dit blad abonneeren, ontvangen
de tot dien datum verschijnende
nummers franco en gratis.
DE DIRECTIE.
De Burgemeester van ALKMAAR brengt hierbij
ter kennis van de groothandelaren van peulvruchten
in deze gemeente dat voor de verstrekking van GOED-
KOOPE BRUINE BOONEN en GROENE ERW
TEN eene lijst zal worden aangelegd van groothan
delaren, die zich met de aflevering ervan willen,belas
ten en dat de gelegenheid om op die lijst te worden ge
plaatst zal zijn opengesteld ter gemeentesecretarie tot
en met DONDERDAG 23 DECEMBER a.s., tus
schen 9 uur 's voorm. en 2 uur 's nam.
Van de voorwaarden, waaronderde beschikbaar
stelling en de aflevering -dezer peulvruchten zal plaats
hebben, kan ter secretarie inzage worden bekomen.
Alkmaar, 18 December 1915.
De Burgemeester voornoemd,
G. RIPPING.
ran den
Punten van behandeling:
1. Vaststelling der notulen van de vorige vergade
ring. Mededeelingen. Ingekomen stukken.
2. Voorstel tof wijziging der Verordening op het
heffen van een belasting naar het inkomen. (Bij
lagen nrs. 105, 133, 136, 144).
3. Behandeling van reclames tegen aanslagen in
den hoofdelijken omslag, dienst 1915.
zal doen om te voorkomen dat de tijdelijke werken niet
zullen dienen om de definitieve verbetering tegen te
houden.
De heer Duymaer van Twist (A.-R., Steenwijk be
sprak het vervoeren van de verlofgangers met
Kerstdagen en het Nieuwe jaar. Spr. vroeg den n
nister naar de redenen van de genomen maatregc
die de verlofregeling hebben gewijzigd. Was het n
mogelijk zoodanig maatregelen te nemen dat de ver
ven kunnen dóórgaan, desnoods met beperking va
het gewone verkeer?
De heer Bichon van IJsclronde (wild C.-H., Om
men) klaagde over de ver ning in de wagons. Of
het is er snikheet of het is ijs koud.
De samenstelling" van de treinen is vaak heel treu
rig. Voorop gaan de goederenwagens, achteraan
hangen -de personenwagens, die aan het Staatsspoor
station te 's-Gravenhage komen te stoppen voorbij het
station. De dames moeten daar uit de wagens ge
tild worden.
Vele treinen komen te laat aan. Duitsche treinen
komen op tijd aan de grens aan en onmiddellijk op
Hollandsch grondgebied zijn zij te laat. Spr. illu
streerde dat met verschillende voorbeelden.
De minister antwoordde: De stof 's rijk; dertien
sprekers hebben het woord gevoerd. Allen vergeten,
de een meer, de ander minder, in welke mate de tijds
omstandigheden de dienstregeling beïnvloeden. Ook
vergat men dat de mobilisatie den invloed van den mi
nister van waterstaat zeer heeft verminderd. De mi
nister kan niet meer beheeren, alleen slechts toekijken.
Voor het station Hoorn erkende hij dat dringende
verbetering noodig is.
Na goedkeuring der begrooting werd de vergade
ring verdaagd tot Maandagmiddag.
Qemmgé Nieuws.
EEN WAARSCHUWING.
De Hoofdcommissaris van Politie te '6-Gravenhage
vvaarschuwt tegen de handelingen van personen, die
nu eens zich bedienen van den naam „Haagsch Prijs
kampkantoor", dan weder achter dien van „Versandr
haus Mercurius", door middel van advertenties in
provinciale of gemeentelijke bladen:
a. opwekken tot deelneming aan een prijskamp om
uit een opgegeven woord het grootst aantal andere
woorden samen te stellen;
b. aanbieden koekoekklokken en andere artikelen te
gen matige prijzen (bij vooruitbetaling) te zullen le
veren.
Het is gebleken, dat relaties met deze instellingen
steeds leiden tot schade van het publiek; het vooruit
zenden van gelden wordt ten sterkste ontraden,
De hoofdcommissaris van politie te 's Gravenhage
waarschuwde tegen een vreemdeling, zich
noemende Harry James Mc. Garry, die zegt
te wonen te Sint Francisco (Cal.), Nassau-
street 27. Onder 't voorgeven te be-
hooren tot -de vrijmetselarij tracht hij leden dier ver
eeniging -te bewegen tot afgifte van gelde en bedient
zich daarbij van valschelijke opgemaakte stukken. Hij
is van het negertype, vermoedelijk gekroesd haar en
spreekt verschillende talen. Het is niet onmogelijk,
dat hij- nog op ander gebied oplichting zal trachten te
plegen.
VAKSCHOOL VOOR KAAS-MAKERS
TE HOORN.
Van de 17 kaasmakers verwierven 11 het diploma;
voor één van hen moet de beoordeeling der practische
bekwaamheid wegens de mobilisatie uitgesteld wor
den. De eenige toehoorder J. Koster Kz. uit de Lee-
kermeer Gem. Berkhout kreeg het getuigschrift.
Geslaagd zijn de volgende kaasmakers:
N. Blokker, Uitgeest, C. Dekker, Venhuizen, Joh.
Ens, Groet, gem. Schoorl, M. G. Hiemstra, Beemster,
S. Kossen, Breezand, gem. Anna Paulowna, H. de
Ruiter, Lambertschaag, A. J. de Reus, Heer-Hugo-
waard, K. Schouten, Ilpendam, P. Smit, Egmonder-
meer, P. Visser, Beemster, Beemster H. Walaa, Heer-
Hugowaard.
Door de regelingscommissie werd besloten het aan
tal lesuren van den theoretischen cursus belangrijk te
vermeerderen. Deze duurt thans van midden Sept.
tot midden Maart (4 uur per week) behalve de prac
tische oefeningen in melkonderzoek. Het plan bestaat
