DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN, Van het westelijk oorlogsteriein. No. aoi Honderd en zeventiende Jaargang, 1915 Itawentjffi! si raw!*!!.—Wt ft*. MnMeftll *t teal, croste letters naai plaatsruimte, Mem ft. 1l Boek- m MMJnril r.k. HERis. COSTER4ZMB, Tmta Cl TiMmih. DONDERDAW 23 DECEMBER 9R nscBimor bestaat tilt 2 bladem ALKMAAR, 23 December. Er is in het Engelsche parlement en in de Engelsche pers nagepraat over de ontruiming van Gallipoli. Sir Edward Carson, de onlangs afgetreden minister, zei, dat hij het een groot publiek schandaal vond, dat er drie maanden waren voorbijgegaan sedert de landing aan de Soewla-baai en dat de Engelschen, op een te legram of twee na, nooit een woord over die krijgsver richtingen hadden gehoord. Groote verwachtingen zijn beschaamd, er is- nooit een teleurstellender expe ditie geweest dan die van Gallipoli en de dag zal ko men, waarop men zal hebben na te gaan, wie er ver antwoordelijk is voor alle misrekeningen. „Is er niets gedaan iri Augustus, September en October, en tot 20 December? Waarom liet men die menschen in zoo'» hel? De ontruiming van*Anzac en Soewla is een glorierijke bladzij in de geschiedenis van dit land. Maar de verrichtingen van Augustus tot nu, de aar zeling, de twijfel, de besluiteloosheid, ze vormen een vlek op onze oorlogvoering, die moeilijk zal zijn uit te wisachen." Het blad „de Globe" brengt onder het opschrift „een tweede Walcheren" warme hulde aan de bevel hebbers, die „den meest bewonderenswaardiger! terug tocht, welken men kent" hebben geleid, maar betreurt het dat de expeditie niet op touw is gezet met dezelfde meesterlijke strategie, waarmede zij ten einde gebracht is, want dan zou men thans misschien niet treuren over verspilden heldenmoed en het heldhaftig, doch vruchteloos vergoten bloed. „In plaats van een schitterend succes hebben wij voor de dapperheid van onze mannen niets anders te boeken, dan bijna 200.000 slachtoffers", schrijft het blad, voorts betoogende, dat de Engelschen nimmer een plan zoo slecht hebben opgevat en uitgevoerd sinds de noodlottige expeditie naar Walcheren. Wat die expeditie naar Walcheren, door „de Globe" genoemd, betreft, het is misschien niet onaardig, hieromtrent enkele bijzonderheden mede te deelen. Het was in 1809, dat de Engelschen in Zeeland landden. Doel dezer expeditie was het Fransche leger in Duitschland afleiding te geven en de maritieme wer ken te Antwerpen te vernielen. Door den slag bij Wagram (5 Juli) verviel echter de eerste reden. De Engelsche vloot bestond uit 34 linieschepen, 30 fre gatten, 34 oorlogssloepen, 5 bombardeergaljooten, 23 .kanonneerbrikken, 36 kotters, 82 kanonneerbooten en verder uit landingsvaartuigen. Het aantal trans portvaartuigen bedroeg 400 h 500, het landings leger was 38.000 man sterk. Een poging tot landing bij Cadzand mislukte, maar den 31 sten Juli landden er 15.000 Engelschen op Walcheren. Middelburg en Veere gaven zich dra over, Vlissin- gen capituleerde na een bombardement van 3 dagen den 15den Augustus. De opmarsch naar Antwerpen kon nu beginnen, doch begon echter om onver klaarbare reden niet. Den 20sten Augustus begonnen de koortsen onder de Engelschen uit te breken, den 2den September werd last gegeven Zuid-Beveland te ontruimen, maar voordat de Engelschen vertrokken, werden eerst nog even de havenwerken en arsenalen van Vlissingen vernield, waarvoor notabene nog werklieden uit Engeland werden gezonden! Den 24en December gingen de laatste troepen scheep. Deze geheel mislukte expeditie kostte Engeland circa 300 millioen gulden en 4000 man, terwijl er 10.000 man ziek terugkeerden. Men ziet het Walcheren en Gallipoli, zij gelij ken veel op elkaar. In beide gevallen gelukt de lan ding prachtig, wordt er een geschikte basis bezet aanvankelijk is er eenig succes, maar geleidelijk be gint de kans te keeren, de verliezen worden groot, zonder dat de winsten daaraan geëvenredigd zijn en tenslotte zijn de invallers blij, dat zij zich, dank zij bijzondere omstandigheden, op gelukkige wijze weer liebben kunnen inschepen. De deskundige medewerker van het Tageblatt on. weer tot het heden terug te keeren de heer Mo raht, prijst de Engelschen nu ook voor hun uitnemend voorbereiden terugtocht en hij wijst er op dat de Turken heeft verrast. Deze schrijver wijst verder op de gebeurtenissen bij Saloniki. Zooals men weet zijn de Duitschers en Bul garen aan de grens blijven staan, hetgeen algemeen als een groote fout der centralen wordt aangemerkt,, omdat den tegenstander hierdoor gelegenheid wordt gegeven weer op adem te komen. De schrijver merkt op, dat men alle sluiphoekjes der diplomatie nog niet kent, en betoogt daarna, dat de middenmogendheden Saloniki per sé moeten bezitten of liever niet in han den van hun tegenstanders mogen laten. Het blijft nog steeds aan officieele berichten uit Grie kenland ontbreken. Volgens een Reuter-telegram werd er gisteravond' een ministerraad gehouden, waarin, naar verwacht werd, belangrijke besluiten zouden worden genomen. Het zelfde bericht deelt mede, dat de middenmogendheden troepen samentrekken bij Gevgeli (aan de Wardar en de grens) en dat men ver wacht, dat zij deze week nog tot het offensief overgaan. Volgens de Daily Telegraph wordt er een Turkseh- Duitsche expeditie naar Egypte uitgerust de heer Moraht zinspeelt hierop wel, doch treedt niet in bij zonderheden. De opperbevelhebber zou reeds gerui- men tijd vertoeven te Pera (voorstad van Konstantino- pel), materiaal zou er dag aan dag uit de Turksche hoofdstad in ontzaglijke hoeveelheden naar Azië worden verzonden, veel zwaar geschut zou er zijn aangekomen en groote voorraden munitie, Duitsch land en Oostenrijk zouden veel officieren en onderoffi cieren en de Turken de soldaten leveren. Wij zullen zien of dit gerucht want meer is het niet beves tigd wordt. Niet bevestigd zijn de mededeelingen over de lan ding van Russische troepen in de Bulgaarsche haven Warna. Het St. Petersburgsche telegraafagentschap meldt omtrent dit bericht enkel, dat twee kleine Rus sische torpedobooten een Bulgaarsche torpedoboot tot den ingang van de golf hebben vervolgd en zich daarna voor het vuur der kustbatterijen terugtrokken, zonder verliezen of averij te hebben opgeloopen. De Times deelt mede, dat 40 Russische schepen Maandag morgen naar Warna zijn vertrokken, doch tegen den middag terugkeerden, vermoedelijk wegens den mist. Op het Westelijk oorlogstooneel blijken de Fran- schen in de Vogezen een voor dezen starren positie oorlog niet onbelangrijke overwinning behaald te hebben, waarbij zij 1800 Duitsche soldaten en 21 offi cieren gevangen hebben genomen. Reeds sinds maan den en maanden werd hier dag aan dag gevochten, zonder dat er eenige wijziging in den stand kwam, maar thans zijn de Franschen, na een nauwkeurige ar tillerie-voorbereiding, er in geslaagd de Duitsche stel lingen te nemen en een grooter terrein dan tot dus verre op de Oostelijke stelling van den veelgenoemden Hartmannsweilerkopf te bezetten. Keizer Wilhelm, die naar het Westelijk front zou vertrekken, is wegens ongesteldheid (lichte ontsteking van het celweefsel) verhinderd. Generaal von Em- mich, de veroveraar van Luik, is te Hannover op 67- jarigen leeftijd overleden. Generaal Charles Munro (tot dusverre opperbevelhebber aan de Dardanellen) is benoemd tot commandant van het eerste Engelsche leger als opvolger van generaal Douglas Haig, die 't opperbevel van de Britsche strijdkrachten in Frankrijk en Vlaanderen heeft aanvaard. In de tweede nota van de Vereenigde Staten aan Oostenrijk ten aanzien van de Ancona korter maar beleefder dan de eerste stelt de eerste regeering de tweede verantwoordelijk voor het torpilleeren, her haalt zij haar eischen en verklaart zij, dat het voort duren der goede betrekkingen afhangt van het ant woord op deze nota. zullen DE STRIJD TEGEN SERVIë EN MONTENEGRO. Het Oostenrijksche legerbericht meldde gisteren: Bij Ipek werden opnieuw 69 door de Serviërs ver borgen kanonnen buitgemaakt. Vermoedelijk zullen er nog wel meer gevonden worden. DE STRIJD IN BELGIë EN NOORD-FRANKRIJK. Het Fransche middagcommuniqué meldde gisteren: In de Vogezen leidde de aanval, welke de Fran schen gisteren deden, tot een aanmerkelijke uitbrei ding van hun stellingen op de oostelijke helling van e'en Hartmannsweilerkopf. Het'aantal Duitsche krijgs gevangenen bedraagt thans 1800, onder wie 21 offi cieren, behoorende tot zes verschillende regimenten. Het Duitsche hoofdkwartier meldde gisteren: De Franschen vielen in den namiddag onze stellin gen bij Hartmannsweilerkopf en aan de Hirzstein met groote afdeelingen aan. Zij slaagden er in den kop van den Hartmannsweiler, die volgens officieele Fransche berichten reeds sedert het einde van April in Fransch bezit zou geweest zijn, en een kleine loopgraaf bij Hilsenfirst te nemen. Een deel van de verloren stelling aan den Hartmannsweilerkopf werd reeds hedenmorgen door ons heroverd. De aanval bij Metzeral mislukte voor onze stelling. 'Aan het overige deel van het front is, bij het mistige weder en woeste sneeuwjachten, weinig voorgevallen. (In een deel onzer vorige oplaag vermeld). BINNENLAND. TWEEDE KAMER. De beraadslaging over de begrooting van landbouw, nijverheid en handel en de door de heeren Teenstra en de Wijkerslooth de Weerdesteijn voorgestelde motie, om bij de bestrijding van het mond- en klauwzeer het afmaaksygteem niet toe te passen werd gisteren hervat. De heer de Wijkerslooth de Weerdesteijn (r.-k., Wijk bij Duurstede) verdedigde de motie. Spreker wees erop, dat het stelsel van afmaken schat ten van geld kost en het niet het eenige, het meest doel treffende middel is. Men neme preventieve maatre gelen. Tal van sera zijn niet beproefd. Spr. betwist te het -dat het afmaken veel kan helpen en betwijfelde, of de meerderheid der landbouwvereenigingen voor het afmaken is. Van het afmaaksysteem vreesde spr., dat het den on dernemingsgeest zal dooden. Verbetering is niet ver kregen. Spr. duchte dat het tot een nieuwen melk- en vleeschnood zal leiden. De heer Duymaer v. Twist (a.-r., Steenwijk) stelde eveneens vast, dat de afmaakmethode een mislukking is gebleken. Spr. vroeg of niet een proef kan worden genomen met behoorlijke isolatie. De personen en de midde len daartoe zijn aanwezig, niet echter om de ziekte krachtig te bestrijden Na ae pauze werdfen de werkzaamheden zoo gere geld, d&t spoedeischendle wetsontwerpen alsnog heden ochtend om 11 uur worden behandeld. Het debat over hef mond en klauwzeer werd voort- et met redevoeringen van de heeren Scheurer (a.-r., neek) en van Wichen (r.-k., Haarlemmermeer), die beiden tegen het afmaken bleken te zijn. Spr. zette uiteen, dat de afmaking drieërlei nadeeli- ge gevolgen heeft. 1voor den veestapel, 2. voor die wijze van afmaking, 3. voor de schatkist. Spr. zal voor de motie stemmen. De heer Lieftinck (u-L, Zutfen) sloot zich aan bij de vorige sprekers en wees er o.a. op, dat niemand er eigenlijks iets van af weet. De heer Smeenge (u.-l„ Meppel) verhaalde o.a. koeien, die na de ziekte meer melk opleverden. Spr. wilde weten, of het mogelijk is de dieren te genezen In dat geval kan hlij niet meer voor afmaken zijnal thans zou dit tijdens den staltijd gestaakt moeten wor den. Na eenige discussie werd gestemd1 over de motie +er Laan (Rotterdam) in zake het huwelijksverbod voor belastingambtenaren onder de 28 jaar, welke stem ming voor gisteren was aangehouden. De mötie werd aangenomen met 51 tegen 7 stemmen. De heer van Foreest (v.-l., Alkmaar) verklaarde zijn veranderde meening omtrent het afmaaksysteem. Hij is er nu beslist vóór. Spr. stelde een motie voor, be helzende de handhaving van het afmaakstelsel. De minister van landbouw, nijverheid en handel, de heer Posthuma antwoordde dat met isolatie in Duitsch land geen resultaten zijn verkregen, terwijl het afmaak stelsel uitmuntende resultaten geeft. Een deel van dè kosten zal op de veehouders worden verhaald. Spr. keurde de motie-Teenstra af; hij is overtuigd dat we dan in 1916 weer volop in 't mond- en klauwzeer zul len zitten en de boeren dan zelf weer om afmaking zul len vragen. Hij was vóór de motie-van Foreest. De heer Teenstra (v.-d., Zuidhom) betoogde dat de motie van Foreest niets te beteekenen had. Zij was ingediend te elfder ure en zegt niets; ze had evengoed weg kunnen blijven. De motie-Teenstra werd hierop aangenomen met 35 tegen 30 stemmen waardoor de motie-van Foreest ver viel. De heer Van Wijckerslooth de Weerdesteijn (r.-k., Wijk bij Duurstede) klaagde over het wanbeheer van de duinen die tot de domeingronden behooren. De heer Albarda (S.D.A.P., Enschedé) sprak den wensch uit dat de Limburgsche mijnwerkers hun vak beweging zullen versterken en pleitte voor een alge meen mijnwerkersfonds. Ook de heer Rays de Beerenbrouck achtte de verze kering voor mijnwerkers een voornaam ding. Boven dien moeten er arbeidscontroleurs zijn. De heer Drion (v.-l., Ridderkerk) vond arbeidscon troleurs onnoodig wanneer er maar een goede inspec tie is. De minister geloofdte niet dat er reden was voor on rust omtrent dfe loon en der mijnwerkers. Van den goe den invloed van het verzekeringswezen op de arbeiders is hij volkomen overtuigd- Er wordt reedls een com missie voorbereid. De zaak met de controleurs zal spr. overwegen. De heer Duymaer van Twist (a.-r., Steenwijk) be sprak bij de afdeeling visscherij de visscherij-inspec- tie en dte wiijte waarop men deze in de gelegenheid stelt haar taak te vervullen. Het toezicht op de Zui- derzee moet goed zijn. Spr. behandelde het kwaad om eenden met nestvisschen te voeren. Noord- en Zuider zee worden op die manier uitgemoord. u In de avondvergadering werd' behandeld de tijdelij ke bepalingen voor het vervoer en nederlage van goe deren. De heer juten (r.-k., Bergen op Zoom) besprak den smokkelhandel, die hij zeer betreurde.Er is evenwel ook wel eenigszins vergoeilijfeing te vinden, b.v. verwan ten over de grens, die aan alles gebrek hebben, enz. Hij noemde moeilijkheden betreffende het vervoer langs de grens. Spr. vreesde dat dit wetsontwerp den grens bewoners onnoemelijken last zou brengen. De heer Sasse van IJsselt (r.-k., 's-Hertogenbosch) meende dat vorige spreker wat overdreef, waar hij vreesde dat dé militaire macht misbruik zal maken van dë haar toegekende macht. Het militair gezag moet meewerken. De heer de Meester (u.-l., den Helder) keurde het af dat kamerleden clementie voor den smokkelhandel pleitten. Hij achtte het bepaaldelijk doen intrekken van de militaire verordeningen onnoodig. Het spreekt vanzelf, dat militaire verordeningen voor deze wet moeten wijken. De minister antwoordde dat juist door deze wet de zaak in handen zal komen van de burgelijke autoritei ten, terwijl hij protesteerde tegen het feit dat er in de kamer was gesproken over smokkelhandel als door den heer Juten. De smokkelhandel is verschrikkelijk en moet met al le kracht borden tegengegaan. Het wetsontwerp werd zonder hoofdelijke stemming aangenomen. De begrooting voor het staatsmuntbedrijf van 1916 werd zonder debat of hoofdelijke stemming aangeno men. Hoofdstuk 10 van de staafsbegrooting (Landbouw, Nijverheid en Handel) kwam daarna in behandeling. De heer Duymaer van Twist (a.-r., Steenwijk) zette zijn 's middags afgebroken rede voort en vroeg be scherming van 'de voorn. De minister antwoordde, dat het toezicht op de Zui derzee wórdt uitgeoefend door de opzieners en hun ta melijk groot aantal helpers, wel degelijk aan het doel voldoet. De kwestie van de nestvisscherij houdt het nauwste verband met de vraag, of de eenden op andere wijze zouden kunnen worden gevoed. Welnu, spr.'s inlich tingen zijn zoo,, de voorraad mosselen alleen „voor loop ig" voldoende zou zijn. De heer Albarda besprak bij de afdeeling „Ar beid" de bepaling in de Arbeidswet, dat een kind van 12 jaar kan gebruikt worden om arbeid te verrichten, Zij, die zich met 1 Januari op dit blad abonneeren, ontvanger} de tot dien datum verschijnende nummers franco en gratis. DE DIRECTIE. wanneer maar blijkt, dat er geen onderwijs-gelegen- heid is. Hij drong aan op wettelijke afschaffing van nacht arbeid voor bakkers. Ook vroeg hij invoering van den vrijen Zaterdag middag bij de textiel-industrie bij algemeene maatre gelen van bestuur. De heer Duymaer van Twist (a.-r., Steenwijk was eveneens voor afschaffing van nachtarbeid. De heer Roodenburg (v.-d., Beverwijk besprak de wenschelijkheid van een goede arbeidsbemiddeling over het geheele land. Dat vraagstuk zal duidelijk na den oorlog de volle aandacht van de regeering vra gen. Immers, velen zullen moeite nebben met het ver krijgen van werk. De minister antwoordde aan sprekers, dat hij in het afgeloopen jaar nu eenmu niets heeft kunnen doen aan wetgevende arbeid. zal aan de zaken, die nu te berde zijn gebracht, a mogelijk zijn aan dacht wijden. Wat de 12-jarige kinderen ingaat, hij weet niet zoo precies, of in de werkplaats zooveel meer ver keerds voor de kinderen is te leeren dan op straat. Over afschaffing van nachtarbeid voor bakkers zal de minister ook later denken, maar Duitschland is in de tegenwoordige omstandigheden geen voorbeeld en van de toestanden. In Spanje is spr. niet zoo goed op de hoogte. Vrijen Zaterdagmiddag in te voeren in streken, waar reeds nu gebrek aan arbeidskracht is, zou bezwaarlijk gaan. Met de Kamer van Arbeid zal hij doen wat hij kan. De begrooting werd hierop zonder hoofdelijke stern- ming aangenomen. Gemengd Nieuws. HET HOTEL OP DEN DAM. Men meldt aan de N. R. Crt. Hedenochtend kwam ons ter oore, dat er met den bouw van het hotel op den Dam stagnatie was. Wel iswaar wordt het grondwerk nog voortgezet, maar, zooals onze zegsman ons mededeelde, kan dit werk slechts een schijnvertooning genoemd worden, omdat als vrij zeker mag worden aangenomen, dat de gel den, nood'ig voor den verderen bouw, niet aanwezi.s zijn. Wij hebben ons tot wethouder Vliegen om in lichtingen gewend; doch deze wenschte zich over deze aangelegenheid niet uit te laten. Thans vernemen wij, dat deze kwestie een onder werp van beraadslaging in de hedenavond gehouden geheime zitting van den gemeenteraad heeft uitge- maakt KON. NAT. STEUNCOMITé. Blijkens de 69ste lijst is van 5 tot en met 11 dezer voor het Kon. Nat. Steuncomité 1914 aan bijdragen ingekomen een bedrag van 5593.011/2, makende met de bedragen van vorige lijsten een totaal bedrag van f 3.422.970.16 aan ontvangen bijdragen en toezeg gingen. EEN OPGESCHORTE BEPALING. In de laatste jaren gold de bepaling dat de num mers in de visscherijregisters der kustplaatsen, welke uitgegeven waren aan schepen bij een eventueele schipbreuk of verkoop dezer schepen, weder aan nieuw in de vaart gebrachte vaartuigen moesten wor den gegeven, ten einde geen openingen in de volgorde ie krijgen. Naar wij uit IJmuiden vernemen is deze bepaling tijdelijk opgeschort in verband met de ver missing van vijf trawlers der IJmuider vloot, waar van het verlies nog niet officieel is vastgesteld. EEN DAPPERE KLEINE. Het vijfjarig dochtertje van den landbouwer C. B. te Schore stak Maandag spelenderwijze haar handje in den rosmolen, waarin veevoeder werd gesneden. Inmiddellijk trachtten de grootvader en een knecht het handje, dat vastgegrepen werd, 'te bevrijden, doch draaiden in "hun zenuwachtigheid den molen verkeerd. Heel kalm gaf de kleine aanwijzingen hoe de molen teruggedraaid moest worden. Zij schreide niet, even- urn toen even later bleek, dat het handje totaal in stukken was geknepen.(Tel.). STADNIEUWS. N. V. HYPOTOTHECAIRE CREDIETBANK. Deze credietbank is opgericht bij acte van 31 Maart 1914, en gevestigd te 's-Gravenhage. Het maatschappelijk kapiaal bedraagt 1000 000.-- waarvan geplaatst 622.000.K, waarop gestort 10 procent. Commissaris is om. De heer G. Ripping, Burgemeester van Alkmaar, te Alkmaar. Uitgegeven werden 500.000.5% schuldbrieven, verdeeld in stukken ter grootte van 1000.500. en 100.—. Het doel van de Vennootschap is, blijkens art. 2 der statuten, o.m. Het ter leen verstrekken van c en: a onder eerste hypothecair verb, m b. tegen inpandgeving of cesi m door hypotheek verzekerde schuldvorderingen, c. tegen zakelijk onderpand, mil. een post niet langer dan een jaar loopt. In hoofdzaak bestaat de werkkring van de vennoot schap in het geven van bouwcredieten, d.w.z. in het ver strekken van gelden onder hypothecair verband, in termijnen, die verband houden met de vordering van den bouw. - De Bank, die den geheelen opbouw van den aanvang af nagaat en. van elk onderdeel taxatie ont vangt is aldus volkomen op de hoogte van de werkelij ke waarde van het onderpand. De Bank heeft ten behoeve van houders hare schuld brieven eene overeenkomst gesloten met de te 's-Gra venhage gevestigde N. V. Ongevallen-Verzekering- Mij. „Fatum" en de te Rotterdam gevestigd N. V. Verzekering-Mij. ,JDe Nederlandsche Phoenix", hij welke overeenkomst deze verzekering-maaschappijen ieder voor de helft de schuldbrieven garandeeren voor hoofdsom en rente. COURANT

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1915 | | pagina 1